Το άρθρο 10 του ν.4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
Άρθρο 10
Περιφερειακά Συμβούλια Έρευνας και Καινοτομίας (ΠΣΕΚ)
«1. Με απόφαση του κατά τόπο αρμόδιου Περιφερειάρχη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, συγκροτείται Περιφερειακό Επιστημονικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΠΣΕΚ), ως όργανο υποστήριξης αναπτυξιακών δράσεων και υλοποίησης της ΕΣΕΤΑΚ. Η υποστήριξη παρέχεται με εισηγήσεις, μελέτες πεδίου, καταγραφές και αξιολογήσεις των υφιστάμενων υποδομών ή του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού και συγκριτικές εκτιμήσεις σε ό,τι αφορά στη δημιουργία περιφερειακών συσπειρώσεων ερευνητικών οργανισμών, τεχνολογικών φορέων, επιχειρήσεων, λοιπών φορέων και περιφερειακών αρχών, για την προώθηση της καινοτομίας, την ενθάρρυνση της ανάπτυξης σχημάτων σύμπραξης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και τη διαμόρφωση συνθηκών και προοπτικών επιτυχούς συμμετοχής οργανισμών των περιφερειών σε εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα.
Ειδικότερα, το περιεχόμενο των εισηγήσεων και της υποστήριξης του ΠΣΕΚ αφορά:
α) Στην οριζόντια δικτύωση των περιφερειακών συντελεστών που εμπλέκονται στην ΕΤΑΚ, όπως δημόσιοι ερευνητικοί οργανισμοί, τεχνολογικοί φορείς, επιχειρήσεις και λοιποί φορείς, καθώς και σε προτάσεις ένταξης και διασύνδεσης των συντελεστών και ερευνητικών οργανισμών στις περιφερειακές οικονομίες.
β) Στην από κοινού με τη ΓΓΕΤ ανάλυση των στρατηγικών για την ανάπτυξη της ΕΤΑΚ στην περιφέρεια και την ανάληψη συντονισμένων δράσεων Κέντρου-Περιφέρειας.
γ) Στον καθορισμό κριτηρίων και προϋποθέσεων για την αξιολόγηση ερευνητικών προτάσεων που υποβάλλονται στις περιφερειακές αρχές.
δ) Στη διεύρυνση της πρόσβασης των δικαιούχων σε πηγές χρηματοδότησης, καθώς και της ένταξης και διασύνδεσης των ερευνητικών οργανισμών στις περιφερειακές οικονομίες.
ε) Στην πλήρη αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού των Περιφερειών και της ενίσχυσης της απασχόλησης νέων αποφοίτων σε εθνικό, ενωσιακό ή διεθνές επίπεδο, με μέτρα, όπως:
αα) Η υποστήριξη δημόσιων ερευνητικών οργανισμών για την απόκτηση κατάλληλου ερευνητικού εξοπλισμού και την ανάπτυξη υλικού περιβάλλοντος που τους επιτρέπει την πλήρη αξιοποίηση του διαθέσιμου ερευνητικού δυναμικού.
ββ) Η παροχή ενισχύσεων για ερευνητικές υποδομές στις οποίες εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε διαφανή βάση που δεν εισάγει διακρίσεις.
γγ) Η στήριξη για τη διοργάνωση συναντήσεων εργασίας (workshops) και συνεδρίων για τη διευκόλυνση της μεταφοράς γνώσεων ή την ανάπτυξη δραστηριοτήτων προβολής και δημοσιοποίησης, καθώς και η ανάληψη πρωτοβουλιών διασποράς και μεταφοράς ερευνητικών αποτελεσμάτων στον παραγωγικό τομέα της χώρας, σε άλλες χώρες και σε διεθνείς αγορές.
δδ) Ο προσδιορισμός των αναγκών και των δυνατοτήτων ενίσχυσης της ερευνητικής ικανότητας των δημόσιων ερευνητικών φορέων που υπάρχουν στις Περιφέρειες και οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτούνται.
2. Το ΠΣΕΚ αποτελείται από ένδεκα (11) μέλη, από τα οποία έξι (6) είναι καθηγητές ΑΕΙ ή ερευνητές που προέρχονται από ερευνητικά κέντρα που εποπτεύονται από τον αρμόδιο για ζητήματα έρευνας Αναπληρωτή Υπουργό Π.Ε.Θ. . Τα υπόλοιπα πέντε (5) μέλη προέρχονται από επαγγελματικά επιμελητήρια και επιστημονικούς συλλόγους, τους πολιτιστικούς φορείς, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους παραγωγικούς φορείς της περιοχής. Όλα τα μέλη του ΠΣΕΚ πρέπει να είναι κάτοχοι τουλάχιστον διπλώματος μεταπτυχιακών σπουδών ή ισοδύναμου τίτλου με αναγνωρισμένο κύρος και να έχουν μακρόχρονη ερευνητική και επαγγελματική εμπειρία σε θέματα ΕΤΑΚ. Η θητεία των μελών του (ΠΣΕΚ) είναι τετραετής και μπορεί να ανανεώνεται μία μόνο φορά με τη διαδικασία με την οποία επιλέχθηκαν αρχικά.
3. Τα μέλη του ΠΣΕΚ επιλέγονται με την ακόλουθη διαδικασία:
α) Με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου συγκροτείται πενταμελής Επιτροπή που αποτελείται από δύο (2) επιστήμονες που ασχολούνται με την έρευνα, καθηγητές ΑΕΙ με βαθμίδα καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή, δύο (2) ερευνητές Α΄ ή Β’ βαθμίδας της ημεδαπής ή της αλλοδαπής και ένα (1) εκπρόσωπο των παραγωγικών φορέων της οικείας Περιφέρειας, οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των επιλέξιμων υποψηφίων.
β) Η Επιτροπή προκηρύσσει ανοιχτή πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων, η οποία δημοσιεύεται στον ημερήσιο τύπο και το δικτυακό τόπο της οικείας Περιφέρειας και της ΓΓΕΤ. Η Επιτροπή αξιολογεί τις υποψηφιότητες και εν συνεχεία συντάσσει κατάλογο υποψηφίων κατά αξιολογική σειρά. Στον κατάλογο υποψηφίων που συντάσσει η Επιτροπή περιλαμβάνεται τριπλάσιος, και αν αυτό δεν είναι δυνατό διπλάσιος, αριθμός υποψηφίων του συνόλου των μελών του ΠΣΕΚ. Οι υποψήφιοι που περιλαμβάνονται στον κατάλογο προέρχονται κατά προτίμηση από τον εθνικό κατάλογο κριτών. Η Επιτροπή υποβάλλει τον κατάλογο υποψηφίων στο Περιφερειακό Συμβούλιο, το οποίο επιλέγει από αυτόν τους καταλληλότερους. Ο Περιφερειάρχης διορίζει τα μέλη του ΠΣΕΚ που έχουν επιλεγεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο.
γ) Μετά από το διορισμό τους τα μέλη του ΠΣΕΚ συγκροτούνται σε σώμα και εκλέγουν τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και το γραμματέα του με τον αναπληρωτή του.
4. Οι πρόεδροι και οι αντιπρόεδροι των ΠΣΕΚ συνέρχονται σε ολομέλεια των ΠΣΕΚ, συγκροτούνται σε σώμα και εκλέγουν μεταξύ των μελών τους πρόεδρο και αντιπρόεδρο.
5. Ο τόπος και ο χρόνος συνεδριάσεων, η απαρτία, ο τρόπος λήψης απόφασης και κάθε ειδικότερο θέμα λειτουργίας του ΠΣΕΚ ορίζονται με απόφαση του προέδρου του οικείου ΠΣΕΚ, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. Όσον αφορά την ολομέλεια των ΠΣΕΚ, τα ανωτέρω ζητήματα ορίζονται με απόφαση του Γ.Γ.Ε.Τ.
6. Η γραμματειακή και η διοικητική υποστήριξη των ΠΣΕΚ παρέχονται από την Περιφέρεια. Τα ΠΣΕΚ υποβοηθούνται ως προς το έργο τους από τις υφιστάμενες δομές της οικείας Περιφέρειας. Τα μέλη των ΠΣΕΚ είναι δυνατόν να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις από απόσταση μέσω τηλεδιάσκεψης.
7. Τα προβλεπόμενα από τις κείμενες διατάξεις έξοδα μετακίνησης, διανυκτέρευσης και ημερήσιας αποζημίωσης των μελών του ΠΣΕΚ για τη συμμετοχή στις συνεδριάσεις τους καλύπτονται από ίδιους πόρους της Περιφέρειας και δεν επιβαρύνουν τον τακτικό προϋπολογισμό.
8. Για τα ΠΣΕΚ εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 7 του ν. 2690/1999 (Α 45), όπως ισχύει.
Άρθρο 8
Η παράγραφος 2 να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«2. Το ΠΣΕΚ αποτελείται από ένδεκα (11) μέλη, από τα οποία έξι (6) είναι καθηγητές ΑΕΙ ή ερευνητές που προέρχονται από ερευνητικά κέντρα που εποπτεύονται από τον αρμόδιο για ζητήματα έρευνας Αναπληρωτή Υπουργό Π.Ε.Θ. Τα υπόλοιπα πέντε (5) μέλη προέρχονται από επαγγελματικά επιμελητήρια και επιστημονικούς συλλόγους, τους πολιτιστικούς φορείς, και φορείς του αναπηρικού κινήματος (Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία), την τοπική αυτοδιοίκηση και τους παραγωγικούς φορείς της περιοχής. Όλα τα μέλη του ΠΣΕΚ πρέπει να είναι κάτοχοι τουλάχιστον διπλώματος μεταπτυχιακών σπουδών ή ισοδύναμου τίτλου με αναγνωρισμένο κύρος και να έχουν μακρόχρονη ερευνητική και επαγγελματική εμπειρία σε θέματα ΕΤΑΚ. Η θητεία των μελών του (ΠΣΕΚ) είναι τετραετής και μπορεί να ανανεώνεται μία μόνο φορά με τη διαδικασία με την οποία επιλέχθηκαν αρχικά».
Τεκμηρίωση: Το προαναφερθέν αίτημά μας έχει ως στόχο την ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στο τομέα της έρευνας και της καινοτομίας.
Προκειμένου να αποφευχθεί η ίδρυση νέων ερευνητικών φορέων για την απορρόφηση των κονδυλίων στα πλαίσια της υλοποίησης του “smart specialization”, αλλά και πιθανή σπατάλη αυτών των κονδυλίων, προτείνεται να προβλεφθεί η σύμπραξη και οριζόντια δικτύωση των μεγάλων υπαρχόντων ερευνητικών ιδρυμάτων (ΑΕΙ και ΕΚ), τα οποία έχουν την έδρα τους σε ορισμένες μόνο Περιφέρειες της χώρας με ερευνητικούς φορείς των λοιπών Περιφερειών.
Άρθρο 8, 9, 10
• Οι τροπολογίες που αφορούν το άρθρο 10 του ν. 4310/2014 αποτελούν θετικό βήμα προς την σωστή λειτουργία των ΠΣΕΚ, με την προϋπόθεση όμως να γίνει λελογισμένη χρήση των κονδυλίων έρευνας των περιφερειών.
• Χωρίς να αναφέρεται στον νόμο ο οποιοσδήποτε περιφερειακός σχεδιασμός στην εφαρμογή της ερευνητικής πολιτικής, η δημιουργία των ΠΣΕΚ είναι αποσπασματική.
• Το ΕΣΕΚ παραμένει ως ένα συμβουλευτικό όργανο με μάλλον ασαφείς αρμοδιότητες, αφού δεν συμμετέχει στο σχεδιασμό της πολιτικής αλλά απλώς παρακολουθεί την εφαρμογή της
• Πρέπει να διασφαλιστεί η εκλογή ικανού αριθμού μελών του ΕΣΕΚ από την ερευνητική κοινότητα, ώστε να διασφαλίζεται η έκφραση της άποψης αυτών που κυρίως δραστηριοποιούνται για την εφαρμογή της όποιας πολιτικής στο χώρο της έρευνας
• Τα Τομεακά Επιστημονικά Συμβούλια (ΤΕΣ) δημιουργούνται με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων, ενισχύοντας την συγκεντρωτική και αναχρονιστική αντίληψη που διέπει το νομοσχέδιο σε θέματα διακυβέρνησης της έρευνας.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ
Να εξειδικευτεί και να διασφαλιστεί η οριζόντια δικτύωση των μεγάλων δημοσίων Ερευνητικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ και ΕΚ), στα οποία βρίσκεται και μεγάλο τμήμα των Εθνικών ερευνητικών υποδομών και τα οποία έχουν την έδρα τους σε ορισμένες μόνο Περιφέρειες της χώρας (όπως Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Κρήτης) με ερευνητικούς φορείς των λοιπών Περιφερειών.
Το ΔΣ του Συλλόγου Ερευνητών Δημοκρίτου
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Η αναγκαιότητα του να συμπεριληφθούν στο σύστημα διακυβέρνησης της ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας εκπρόσωποι των Περιφερειών είχε επισημανθεί από καιρό από την ΕΕΕ, οπότε οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις του παρόντος Άρθρου θεωρούνται πως βρίσκονται καταρχάς σε θετική κατεύθυνση.
Στα θετικά αποτιμώνται: (i) η εφαρμογή στα ΠΣΕΚ του άρθρου 7 του Ν. 2690/1999, η οποία θα πρέπει να επεκταθεί όμως και σε άλλα όργανα όπως ΕΣΕΚ, ΤΕΣ, κ.ά., και (ii) η δυνατότητα συνεδριάσεων μέσω τηλεδιάσκεψης, η οποία θα πρέπει να επεκταθεί ομοίως και σε άλλα όργανα.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Να εξειδικευτεί και να διασφαλιστεί η οριζόντια δικτύωση των μεγάλων δημοσίων Ερευνητικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ και ΕΚ), στα οποία βρίσκεται και μεγάλο τμήμα των εθνικών ερευνητικών υποδομών και τα οποία έχουν την έδρα τους σε ορισμένες μόνο Περιφέρειες της χώρας (όπως Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Κρήτης) με ερευνητικούς φορείς των λοιπών Περιφερειών. Τούτο διότι πρέπει να αποφευχθεί ο άσκοπος πολλαπλασιασμός των ερευνητικών φορέων, οι αλληλοεπικαλύψεις στα ερευνητικά αντικείμενα εδραιωμένων ερευνητικών Ιδρυμάτων, καθώς και αυτών που ιδρύθηκαν με το Άρθρο 13.Α του Ν. 4310/2014 (που παραμένει και στο παρόν σ/ν), ή εκείνων που ενδεχομένως θα συσταθούν, για την απορρόφηση των κονδυλίων στο πλαίσιο της υλοποίησης του ‘smart specialization’, και η πιθανή σπατάλη των ερευνητικών αυτών κονδυλίων, και βέβαια για να αποφευχθούν οι πελατειακές σχέσεις και η συνακόλουθη αναξιοκρατία. Ειδικότερα σε μια εποχή κρίσης και αναγκαστικών περικοπών, είναι σημαντικό η έμφαση να δοθεί στη διασύνδεση των υπαρχόντων φορέων έρευνας με ομοειδή αντικείμενα, μέσω δικτυώσεων και στην πλήρη αξιοποίηση και ενίσχυση του υπάρχοντος ερευνητικού δυναμικού, εξοπλισμού και τεχνογνωσίας, και όχι στην περαιτέρω διάσπαση του ερευνητικού ιστού και στον κατακερματισμό των εθνικών ερευνητικών πόρων.
Να προστεθεί ρύθμιση: «Ερευνητικά Κέντρα τα οποία θα δημιουργηθούν για τις ανάγκες των περιφερειών θα εντάσσονται διοικητικά στην ΓΓΕΤ, ενώ τυχόν άλλοι νέοι Ερευνητικοί Φορείς ή Ινστιτούτα που θα δημιουργηθούν θα εντάσσονται σε ήδη υπάρχοντα ερευνητικά κέντρα της ΓΓΕΤ και θα υπόκεινται στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο».
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf
Η θεσμοθέτηση των ΠΣΕΚ στο Ν. 4310/2014, υλοποιήθηκε βάσει πρότασης της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών που επισήμανε ότι για το σχεδιασμό και την επιτυχή υλοποίηση των προγραμμάτων που αφορούν στην απορρόφηση των κονδυλίων του ‘smart specialization’, κατά τη χρηματοδοτική περίοδο 2014-2020, ήταν απαραίτητο να θεσμοθετηθεί η διασύνδεση των Περιφερειών (μέσω εκπροσώπων τους που θα είχαν άμεση σχέση με το σύστημα ΕΤΑΚ) με τη ΓΓΕΤ.
Τα ΠΣΕΚ (αν και ως όργανο είναι πολυπρόσωπο -τα μέλη του μάλιστα αυξήθηκαν από επτά στο Ν. 4310 σε 11 στο παρόν ν/σ- και ενδεχομένως λόγω αυτού δυσλειτουργικό) πρέπει να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν το συντομότερο δυνατόν, καθώς διανύουμε ήδη το έτος 2016…
Εξαιρετικά σημαντική είναι και η διασφάλιση της οριζόντιας δικτύωσης των μεγάλων δημοσίων Ερευνητικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ και ΕΚ), στα οποία βρίσκεται και μεγάλο τμήμα των εθνικών ερευνητικών υποδομών και τα οποία έχουν την έδρα τους σε ορισμένες μόνο Περιφέρειες της χώρας, με Ερευνητικά Ιδρύματα στις λοιπές Περιφέρειες, όπως και η αποφυγή της άσκοπης ίδρυσης νέων Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων, σε μια εποχή βαθειάς οικονομικής κρίσης και αναγκαστικών περικοπών.
Δρ Μ.Θ. Στουμπούδη,
Ερευνήτρια ΕΛΚΕΘΕ
πρώην Πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Παρ.2. Εδώ δεν θα πρέπει να αποκλείονται, τουναντίον να προβλέπονται θέσεις για εκλεγμένα μέλη Διοικητικών Συμβουλίων Συλλόγων Εργαζομένων, Σωματείων και Ομοσπονδιών των διαφόρων Ερευνητικών Φορέων της κάθε περιφέρειας. Το ερευνητικό, τεχνικό προσωπικό θα πρέπει να έχει λόγο και εκπροσώπηση στα ΠΣΕΚ.
Επιπλέον, είναι σημαντικό στην παράγραφο 1, να υπάρξει και αναφορά στον σχεδιασμό καθώς και υλοποίηση των Στρατηγικών Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας για την αξιοποίηση των ενωσιακών πόρων της περιόδου 2014-2020 καθώς και άλλης συναφούς περιόδου.
Ο αριθμός 11 από τους οποίους οι 6 είναι καθηγητές ΑΕΙ ή ερευνητές εποπτευομένων κέντρων αλλά και η υποχρέωση για μεταπτυχιακό δίπλωμα από τους εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων, θα δημιουργήσει προβλήματα σε περιφέρειες όπως πχ του Ν Αιγαίου στις οποίες είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν άτομα με αυτές τις προδιαγραφές. Προτείνεται να υπάρξει η διατύπωση «έως 11 άτομα» και να διατηρηθεί η αναλογία μεταξύ εκπρόσωπων ερευνητικών και παραγωγικών φορέων. Επιπλέον, να μην είναι υποχρεωτικό στους εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων να είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού διπλώματος. Αυτό μπορεί να ληφθεί θετικά υπόψη, αν υπάρχει, κατά την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων.
Στην παρ. 2 όπου αναφέρεται καθηγητές ΑΕΙ θα πρέπει να διορθωθεί ως: καθηγητές ΑΕΙ ή ΤΕΙ
Ομοίως στην παρ. 3.α. όπου καθηγητές ΑΕΙ με βαθμίδα καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή να διορθωθεί ως: καθηγητές ΑΕΙ ή ΤΕΙ με βαθμίδα καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή