1. Η περίπτωση 13 του άρθρου 8 του ν.4310/2014 καταργείται.
2. Η περίπτωση 15 του άρθρου 8 του ν. 4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«Η υποβολή προτάσεων προς τον αρμόδιο για ζητήματα έρευνας Αναπληρωτή Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για τη σύσταση, τροποποίηση, συγχώνευση, κατάργηση ερευνητικών οργανισμών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 παράγραφος 5 του νόμου 4310/2014, όπως ισχύει, η διοικητική και γραμματειακή υποστήριξή του ΕΣΕΤ και των Τομεακών Επιστημονικών Συμβουλίων (ΤΕΣ)».
8. ΘΕΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΓΓΕΤ: Επιζητώντας την απαραίτητη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών της ΓΓΕΤ και προκειμένου να διασφαλιστεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα των Ερευνητικών Φορέων της χώρας μας, προτείνουμε να δημιουργηθεί αυτοτελές Τμήμα Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών στη ΓΓΕΤ με την μεταφορά των σχετικών αρμοδιοτήτων. Το γεγονός αυτό θα αποσυμφορήσει την Κεντρική Διοικητική και Οικονομική Υπηρεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ και θα βελτιώσει την συνολική λειτουργία του Υπουργείου χωρίς να δημιουργήσει απολύτως κανένα πρόσθετο οικονομικό κόστος. Κατά συνέπεια, προτείνεται προσθήκη παραγράφου στο τέλος του άρθ. 8 του ν. 4310/2014 ως ακολούθως:
«Δημιουργείται στη ΓΓΕΤ αυτοτελές τμήμα Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών με αρμοδιότητες τη διαχείριση των διοικητικών και οικονομικών θεμάτων της ΓΓΕΤ συμπεριλαμβανομένων και της παρακολούθησης των διοικητικών και οικονομικών θεμάτων των εποπτευομένων από αυτή φορέων, καθώς και του ΠΔΕ των ανωτέρω. Με υπουργική απόφαση του Υπουργού ΠΟΠΑΙΘ καθορίζονται οι σχετικές προσαρμογές στο Οργανόγραμμα των υπηρεσιών του ΥΠΟΠΑΙΘ και οι σχετικές αρμοδιότητες.»
• Με την τροποποίηση του άρθρου 8 του Ν.4310/2014, η ΓΓΕΤ παραμένει η απόλυτη αρχή σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης της ΕΣΕΤΑΚ. Η αναβάθμιση ενός φορέα παρακολούθησης όπως η ΓΓΕΤ σε ανώτατο όργανο σχεδιασμού και υλοποίησης Εθνικής Πολιτικής για την Έρευνα αποτελεί καταφανή οπισθοδρόμηση και βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με την εποχή.
• Είναι εντελώς παράδοξο ο ίδιος φορέας να σχεδιάζει, να υλοποιεί και να αξιολογεί ταυτόχρονα.
• Είναι απαραίτητο να προβλεφθεί διαδικασία εξωτερικής αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της ΓΓΕΤ. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη στο σ/ν ώστε η ΓΓΕΤ να συντάσσει πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο και να αξιολογείται με βάση αυτό (και με βάση σχετικούς δείκτες).
• Προτείνεται η θεσμοθέτηση «Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, Έρευνας και Καινοτομίας»
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ
Να συμπεριληφθεί η υποχρεωτική περιοδική αξιολόγηση της ΓΓΕΤ με διεθνείς δείκτες αξιολόγησης.
Επιπλέον θεωρούμε ότι η ΓΓΕΤ δεν μπορεί να έχει διττό ρόλο και αξιολογητή και χρηματοδότη και για αυτό στηρίζουμε την πρόταση στο πλαίσιο του Ενιαίου Χώρου Παιδείας και Έρευνας να ανατεθεί στην ΑΔΙΠ η αξιολόγηση και των ΕΚ αφού βεβαίως τροποποιηθεί και η σύνθεσή της αναλόγως.
Προτείνουμε τη δημιουργία ενός Εθνικού Συμβούλιου Έρευνας, Ανώτατης Εκπαίδευσης και Καινοτομίας ως ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο του ΥΠΠΕΘ και άλλων Υπουργείων στο οποίο θα ενσωματωθεί το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ).
Το ΔΣ του Συλλόγου Ερευνητών Δημοκρίτου
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Η ΓΓΕΤ σχεδιάζει, συντονίζει, υλοποιεί την ΕΣΕΤΑΚ, αξιολογεί και χρηματοδοτεί προγράμματα, έργα και μελέτες και (εκτός από τον επιτελικό της ρόλο), αναλαμβάνει αρμοδιότητες data analytics, κλπ. (με ορισμένες από τις περιγραφόμενες αρμοδιότητες να έχουν ανατεθεί και να επιτελούνται ήδη από εποπτευόμενους από τη ΓΓΕΤ φορείς). Η ΕΕΕ έχει πολλές φορές επισημάνει ότι υπάρχει «σύγκρουση συμφερόντων» (conflict of interest) όταν Ο ΙΔΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ, οι συνέπειες της οποίας, στο σύστημα ΕΤΑΚ της χώρας, είναι και αρνητικές και ορατές εδώ και πολλά χρόνια.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Η συνολική εθνική ερευνητική προσπάθεια, στην οποία εμπλέκονται τα δημόσια ερευνητικά εργαστήρια, τα εργαστήρια των μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς και αυτά των μικρομεσαίων, θα πρέπει να αποτελεί το αντικείμενο συντονισμού των εμπλεκομένων υπουργείων υπό την αιγίδα μιας τελικής εποπτείας την οποία θα ασκεί ο τομέας Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του ΥΠΠΕΘ.
Θεσμοθέτηση «Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, Έρευνας και Καινοτομίας» (βλ. και Άρθρο 9).
Δεδομένου ότι θα πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός της αρχής αξιολόγησης από την αρχή χρηματοδότησης, η ΕΕΕ προτείνει ως αρμόδια αρχή για την αξιολόγηση των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων την «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση» (ΑΔΙΠ, ν. 4009/2011). Επιπλέον, η ΑΔΙΠ θα πρέπει να μετονομαστεί σε «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα» (ΑΔΙΠΑΕ – όπως έχει προταθεί από την ΕΕΕ και κατά το παρελθόν, βλ., π.χ., http://eee-researchers.gr/Anakoinoseis-EEE/EEE-EX_397-21-7-11_Protaseis-sto-prosxedio-nomou-anotati-ekp.pdf), με στόχο να αποτελέσει σταδιακά τον ανεξάρτητο, ενιαίο φορέα αξιολόγησης όλων των ερευνητικών φορέων της χώρας (για τη συγκριτική-συνολική μελέτη των στοιχείων της ερευνητικής δραστηριότητας σε ΑΕΙ και ΕΚ/Ι), στο πλαίσιο του ενιαίου χώρου εκπαίδευσης-έρευνας, ενώ το Συμβούλιο της Αρχής θα πρέπει να διευρυνθεί με τη συμμετοχή περισσότερων ερευνητών (βλ. και Άρθρο 24 του παρόντος).
Θα πρέπει επίσης να υπάρξει πρόβλεψη στο σ/ν ώστε η ΓΓΕΤ να συντάσσει πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο και να αξιολογείται με βάση αυτό (και με βάση σχετικούς δείκτες).
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf
Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών έχει κατ΄επανάληψη επισημάνει στο παρελθόν ότι υπάρχει «σύγκρουση συμφερόντων» όταν ο ίδιος φορέας (η ΓΓΕΤ εν προκειμένω) αξιολογεί και χρηματοδοτεί τα Ερευνητικά Κέντρα, οι συνέπειες της οποίας, στο σύστημα ΕΤΑΚ της χώρας, είναι και αρνητικές και ορατές εδώ και πολλά χρόνια. Αυτή η στρέβλωση δεν αποκαθίσταται στο παρόν σ/ν.
Η θεσμοθέτηση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας θα έπρεπε να εισάγεται στο παρόν ν/σ με την προσθήκη νομοθετικών ρυθμίσεων (που έχουν ζητηθεί και κατά το παρελθόν από την ΕΕΕ και από τις Ομοσπονδίες της τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ΠΟΣΔΕΠ και ΟΣΕΠ-ΤΕΙ) και αφορούν:
(α) στη θεσμοθέτηση «Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, Έρευνας και Καινοτομίας», με την υπαγωγή του ΕΣΕΚ στο ΕΣΥΠ και τη λειτουργία του ΕΣΕΚ σε συνεργασία με τα αντίστοιχα συμβούλια εκπαίδευσης που αυτό περιλαμβάνει, και
(β) στη θεσμοθέτηση ως αρμόδιου οργάνου για τη διεξαγωγή/επίβλεψη των αξιολογήσεων στα Ερευνητικά Κέντρα, καθώς και της συλλογής και αξιοποίησης των δεδομένων που προκύπτουν από τις αξιολογήσεις αυτές, στην «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση» (ΑΔΙΠ, ν. 4009/2011), η οποία θα πρέπει να μετονομαστεί σε «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα».
Δρ Μ.Θ. Στουμπούδη,
Ερευνήτρια ΕΛΚΕΘΕ
πρώην Πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών