Αρχική Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και λοιπές διατάξειςΆρθρο 16 – Σύσταση – Σκοπός

Άρθρο 16 – Σύσταση – Σκοπός

1. Συστήνεται και λειτουργεί σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.) και σε κάθε ερευνητικό και τεχνολογικό κέντρο του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014 (εφεξής, ερευνητικό φορέα) Επιτροπή Ηθικής της Έρευνας (εφεξής, Ε.Η.Ε.).
2. Σκοπός των Ε.Η.Ε. είναι να παρέχουν εγγύηση αξιοπιστίας σε ηθικό και δεοντολογικό επίπεδο των ερευνητικών έργων που διεξάγονται στα Α.Ε.Ι. και στους ερευνητικούς φορείς. Οι Ε.Η.Ε. ελέγχουν κατά πόσον ένα ερευνητικό έργο, πέραν της επιστημονικής του επάρκειας, διενεργείται με σεβασμό στην αξία των ανθρώπινων όντων και την αυτονομία των συμμετεχόντων προσώπων, στην ιδιωτική ζωή και τα προσωπικά τους δεδομένα, καθώς και στην ευζωία των ζώων και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Οι Επιτροπές ελέγχουν επίσης την τήρηση των γενικά παραδεδεγμένων αρχών της ακεραιότητας της έρευνας και των κριτηρίων της ορθής επιστημονικής πρακτικής.

Σχόλια
  • 3 Ιανουαρίου 2018, 17:21 | ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ

    Κεφάλαιο Δ
    Άρθρα 16-22: Επιτροπές ηθικής της Έρευνας

    Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:

    Με την προτεινομένη ρύθμιση συστήνονται στα ΑΕΙ και τα ΕΚ Επιτροπές ηθικής της Έρευνας (ΕΗΕ), «τα μέλη των οποίων πρέπει να είναι επιστήμονες με ειδίκευση σε θέματα έρευνας/ηθικής/βιοηθικής και δεοντολογίας της έρευνας.
    Ένα τουλάχιστον μέλος πρέπει να έχει ειδίκευση στην ηθική/βιοηθική».

    Όπως προβλέπει η ρύθμιση: «Αρμοδιότητα της ΕΗΕ είναι να διαπιστώνει εάν συγκεκριμένο ερευνητικό έργο που πρόκειται να εκπονηθεί στο ΑΕΙ/ερευνητικό φορέα δεν αντιβαίνει στη νομοθεσία και συνάδει με γενικά παραδεδεγμένους κανόνες ηθικής και δεοντολογίας της έρευνας…» ενώ «ένα χρηματοδοτούμενο ερευνητικό έργο και κάθε τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου του, δεν μπορεί να αρχίσει να υλοποιείται στο ΑΕΙ ή τον ερευνητικό φορέα εφόσον δεν έχει προηγουμένως εγκριθεί από την ΕΗΕ.».

    Σε αρκετά ΕΚ και ΑΕΙ έχουν συγκροτηθεί και λειτουργούν επιτροπές ηθικής και δεοντολογίας και έχουν γνωμοδοτικό χαρακτήρα. Οι εν λόγω επιτροπές ενημερώνουν το ερευνητικό και ακαδημαϊκό προσωπικό για θέματα κανονισμών σε ζητήματα Ηθικής και Δεοντολογίας, και βοηθούν κατά την υποβολή ερευνητικών προτάσεων ώστε αυτές να πληρούν τις διατάξεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας και τις προδιαγραφές της καλής ερευνητικής πρακτικής.

    Η υποχρεωτική σύσταση και λειτουργία επιτροπών ηθικής στα ΕΚ, με σκοπό τον υποχρεωτικό έλεγχο χρηματοδοτούμενων ερευνητικών έργων, θεωρούμε ότι δεν θα συμβάλει περαιτέρω στην εναρμόνιση των ερευνητικών έργων με τους κανόνες ηθικής. Αντιθέτως, θα προσθέσει ένα επιπλέον επίπεδο γραφειοκρατίας και χρονοβόρας διαδικασίας στη φάση υποβολής των προτάσεων για χρηματοδότηση αλλά και μετά την έγκριση χρηματοδότησης των έργων! Επιπλέον, το γεγονός ότι η συγκρότηση της προτεινομένης επιτροπής προϋποθέτει την υποχρεωτική συμμετοχή ειδικών επιστημόνων σε θέματα ηθικής, χωρίς να αναφέρονται τα απαραίτητα προσόντα τους π.χ. κατοχή διδακτορικού ή μεταπτυχιακού τίτλου, την καθιστά ανεφάρμοστη σε κάθε ΕΚ και ΑΕΙ.

    Η Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά την υποβολή των ερευνητικών προτάσεων, προβλέπει συγκεκριμένη διαδικασία για τα θέματα ηθικής. Αρχικά, ο Επιστημονικός Υπεύθυνος πρέπει να δηλώσει το κατά πόσο η έρευνα που προτείνεται στην υπό αξιολόγηση πρόταση δύναται να εγείρει θέματα ηθικής και εφόσον η πρόταση εγκριθεί για χρηματοδότηση ζητά την προσθήκη ειδικού πακέτου εργασίας για τα θέματα αυτά, η εφαρμογή των οποίων ελέγχεται κατά την εξέλιξη του έργου.

    Προτείνουμε, κατ’ αντιστοιχία με τη δοκιμασμένη πρακτική των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, να εφαρμοστεί ανάλογη διαδικασία και στα εθνικά ερευνητικά προγράμματα.

    Όσον αφορά στα χρηματοδοτημένα έργα από διεθνείς και άλλους πόρους, που εκτελούνται στα ΕΚ, προτείνουμε να ζητείται η συνδρομή της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, η οποία έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα τη συμβουλευτική συνδρομή προς όλους τους φορείς σε θέματα ηθικής.

  • 3 Ιανουαρίου 2018, 12:30 | Αθανάσιος Μαχιάς Διευθυντής Ερευνών ΕΛΚΕΘΕ

    Όπως επισημαίνεται και στις θέσεις της ΕΕΕ, η υποχρεωτική σύσταση και λειτουργία επιτροπών ηθικής με αντικείμενο τον υποχρεωτικό έλεγχο χρηματοδοτούμενων ερευνητικών έργων στην καλύτερη περίπτωση θα προσθέσει γραφειοκρατία και χρονοβόρες διαδικασίες και μάλιστα σε δύο φάσεις, στη υποβολή των προτάσεων για χρηματοδότηση αλλά και μετά την έγκριση χρηματοδότησης των έργων!
    Ο τρόπος συγκρότησης και λειτουργίας τους εμπεριέχει τον κίνδυνο αυθαιρεσιών, ενώ δεν προβλέπεται διαδικασία ενστάσεων. Επιπλέον η συγκρότηση της προτεινομένης επιτροπής προϋποθέτει την υποχρεωτική συμμετοχή ειδικών επιστημόνων σε θέματα ηθικής, για τους οποίους δεν προβλέπεται ουτε καν η κατοχή διδακτορικού ή μεταπτυχιακού τίτλου την καθιστά ανεφάρμοστη σε κάθε ΕΚ και ΑΕΙ.
    Η Ευρωπαϊκή Ενωση κατά την υποβολή των ερευνητικών προτάσεων προβλέπει συγκεκριμένη διαδικασία για τα θέματα ηθικής. Αρχικά ο Επιστημονικός Υπεύθυνος πρέπει να δηλώσει το κατά πόσο η έρευνα που προτείνεται στην υπό αξιολόγηση πρόταση δύναται να εγείρει θέματα ηθικής και εφόσον η πρόταση εγκριθεί για χρηματοδότηση ζητά την προσθήκη ειδικού πακέτου εργασίας για τα θέματα αυτά, η εφαρμογή των οποίων ελέγχεται κατά την εξέλιξη του έργου.
    Η απόκληση από την πρακτική των ευρωπαϊκών προγραμμάτων γραφειοκρατεία και ερωτηματικά δημιουργεί. Θα πρέπει να εφαρμοστεί διαδικασία ανάλογη με αυτή των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων και στα εθνικά ερευνητικά προγράμματα.

  • 21 Δεκεμβρίου 2017, 13:12 | Αλέξανδρος

    Να προστεθεί παρ. 3 ως εξής:

    «Η Ε.Η.Ε. αποτελείται από μέλη ΔΕΠ, καθηγητές α’ βαθμίδας και αναπληρωτές καθηγητές και η συγκρότησή της γίνεται ύστερα από πράξη του Πρύτανη, η οποία δημοσιεύεται αμελλητί σε ΦΕΚ».

Σχόλια