1. Τα Κ.Ε.Α., στα οποία μετατρέπονται τα υφιστάμενα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 17, έχουν ως αποστολή:
α) την υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλλον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός, και
β) τη διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας, για τη διασφάλιση της αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος και την ανάδειξη βιώσιμων λύσεων στα τοπικά ζητήματα.
2. Ο ρόλος των Κ.Ε.Α. είναι παιδαγωγικός, εκπαιδευτικός, επιστημονικός και ερευνητικός και για την εκπλήρωση της αποστολής τους ασκούν ιδίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) Αναπτύσσουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων της περιοχής ευθύνης τους, καθώς και σχολικών μονάδων άλλων περιοχών οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Τα προγράμματα αυτά και οι δράσεις υλοποιούνται στις εγκαταστάσεις των Κ.Ε.Α., σε επιλεγμένους κατάλληλους χώρους και στις σχολικές μονάδες.
β) Υιοθετούν και προβάλλουν επικοινωνιακές, ενεργητικές και αλληλεπιδραστικές διδακτικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις, οι οποίες υποστηρίζουν τη βιωματική και συμμετοχική μάθηση και είναι προσανατολισμένες στην ολιστική θεώρηση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και πολιτιστικών θεμάτων.
γ) Υποστηρίζουν και καθοδηγούν τις σχολικές μονάδες σχετικά με:
αα) την ανάπτυξη και την υλοποίηση εκπαιδευτικού σχεδίου δράσης για το περιβάλλον και την αειφορία και την ενσωμάτωση των αρχών της αειφορίας σε όλες τις λειτουργίες της σχολικής ζωής και
ββ) τη συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών σε ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς και σε τοπικά, περιφερειακά, εθνικά και διεθνή δίκτυα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, σε συνεργασία με τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ.
δ) Προωθούν τη διεπιστημονική, συστημική και διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, ώστε να συνδέεται σε ενιαίο πλαίσιο η εκπαίδευση με την περιβαλλοντική, κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική διάσταση της κοινωνίας.
ε) Καταγράφουν σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων που υλοποιούνται από τις σχολικές μονάδες της περιοχής ευθύνης τους, τα μελετούν και τα λαμβάνουν υπόψη για την προσαρμογή του εκπαιδευτικό σχεδιασμού και του συλλογικού προγραμματισμού τους στις ανάγκες των σχολικών μονάδων που υποστηρίζουν.
στ) Παράγουν εκπαιδευτικό υλικό και το διαθέτουν στις σχολικές μονάδες και την τοπική κοινότητα, σε έντυπη ή/και ψηφιακή μορφή.
ζ) Αναπτύσσουν επιμορφωτικά προγράμματα, σε συνεργασία με τα ΠΕ.Κ.ΕΣ. και παρέχουν επιμόρφωση σε εκπαιδευτικούς, δια ζώσης ή εξ αποστάσεως.
η) Συνεργάζονται με Α.Ε.Ι., Ερευνητικά Κέντρα και δημόσιους ή ιδιωτικούς επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς της περιοχής τους, για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη ερευνητικών δράσεων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
θ) Διοργανώνουν, σε συνεργασία με τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ. και Κ.Ε.Σ.Υ., ημερίδες, εκδηλώσεις και επιστημονικά συνέδρια και συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα, καινοτόμες δράσεις και διεθνή συνέδρια με θεματική αναφορά στην εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία.
ι) Ιδρύουν και συντονίζουν Δίκτυα (τοπικά, περιφερειακά, εθνικά και διεθνή) του Κ.Ε.Α. και αποφασίζουν τη συμμετοχή τους σε Δίκτυα άλλων Κ.Ε.Α. ή σχολικών μονάδων.
Τα σχολεία των Ανατολκών Κυκλάδων, Νάξος, Αμοργός, Σαντορίνη, Πάρος, Ίος,Μικρές Κυκλάδες, Ανάφη, Θηρασία κλπ, ουδέποτε κατάφεραν να επισκεφτούν το ΚΠΕ Κορθίου Άνδρου. Αυτό, απλά επειδή δεν υπάρχει συγκοινωνιακή σύνδεση. Απαιτείται οπωσδήποτε δεύτερο ΚΕΑ στις ανατολικές Κυκλάδες. Η Νάξος και χώρο φιλοξενίας διαθέτει και πολλούς θεματικές άξονες να υποστηρίξει. Συνεπώς, είναι ευκαιρία να ιδρυθεί ΚΕΑ στη Νάξο για ισότιμη πρόσβαση των σχολείων της περιοχής αυτής σε μια τέτοια εκπαιδευτική δομή.
1.Ονομασία: αν πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει το όνομα των Κ.Π.Ε., θα ήταν καλύτερο να μην απουσιάζει η διασύνδεση με το Περιβάλλον και η έννοια της συνέχειας του θεσμού (όπως σωστά διατυπώθηκε και σε προηγούμενα σχόλια). Επομένως το «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία» προτείνεται ως η καταλληλότερη ονομασία.
2. Στην περιγραφή των αρμοδιοτήτων των ΚΕΑ φαίνεται ότι αναλαμβάνουν τις αρμοδιότητες των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων.Η κατάργηση του θεσμού των Υπευθύνων αποτελεί πλήγμα για τις σχολικές δραστηριότητες και ουσιαστικά καταργεί την ουσιαστική προσφορά και την εμπειρία πολλών χρόνων. Αποτελεί μια αδυναμία του σχεδίου νόμου που πρέπει να αναθεωρηθεί και να αποκατασταθεί.
3. Οι αρμοδιότητες της Π.Ο. των ΚΠΕ ήταν και είναι ιδιαίτερα αυξημένες, γεγονός που επιβάλλει την απασχόληση τουλάχιστον 6 εκπαιδευτικών σε αυτά, ή ακόμα και 7 ή 8 ατόμων, στις μεγάλες περιφέρειες.
4. Επιπλέον, το μόνο βέβαιο είναι ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες θα είναι ιδιαίτερα αυξημένες, οπότε κρίνεται απαραίτητη η απασχόληση ενός ατόμου σε κάθε ΚΕΑ που θα ασκεί χρέη γραμματέα.
Άννα Μαρτιμιανάκη
Αναπληρώτρια Υπεύθυνης ΚΠΕ Αρχανών
Μετά τη δημοσίευση του σχεδίου νόμου σχετικά με την αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ( 15-3-18) ο ΠΣΕΑΥ επισημαίνει τα κάτωθι:
1.Τα ΚΕΑ με τη στελέχωση που περιγράφεται στο σχέδιο νόμου είναι πολύ μικρές οντότητες για να στηρίξουν το συντονισμό, την υλοποίηση και τη διάχυση των προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στις σχολικές τάξεις και μάλιστα παράλληλα στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα μετά την ‘επιστράτευση’ των υγειονομικών, εκπαιδευτικών & κοινωνικών φορέων όλης της χώρας για να συνδράμουν οργανωμένα στο έργο της Αγωγής Υγείας, ώστε να υπάρξει πιο ουσιαστικό αποτέλεσμα κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων, χωρίς βέβαια αυτά να εξέλθουν από το πλαίσιο ευθύνης των εκπαιδευτικών της σχολικής τάξης, όπως άλλωστε γίνεται διεθνώς με τη Σχολική Αγωγή Υγείας. Οι ανάγκες πρόληψης και αντιμετώπισης που διαφαίνεται να υπάρχουν τα επόμενα χρόνια σε θέματα ψυχικής & συναισθηματικής υγείας, κοινωνικών σχέσεων, υγιεινής διατροφής, ατυχημάτων κ.λ.π. απαιτούν πολύ καλή οργάνωση και γενναία στελέχωση των εκπαιδευτικών δομών εφαρμογής δράσεων & προγραμμάτων.
2. Ο μη διακριτός ρόλος αυτών που υπηρετούν την Αγωγή Υγείας στα ΚΕΑ ή όπου αλλού, αποπροσανατολίζει, αποθαρρύνει, γενικεύει και οδηγεί στην απώλεια της αποστολής και του οράματος. Η εφαρμογή και στήριξη των θεματικών της Αγωγής Υγείας στα σχολεία είναι από μόνη της μια πολύ μεγάλη – σε εύρος και δυναμική – αποστολή.
3. Τα ΚΕΑ είναι πολύ λίγα σε αριθμό και σε αναλογία με το μαθητικό πληθυσμό, δεν επαρκούν για τις ανάγκες όλων των δράσεων (περιβάλλοντος, υγείας, πολιτισμού…) και εδρεύουν στις περισσότερες περιπτώσεις αρκετά μακριά από τις σχολικές μονάδες.
4. Η ύπαρξη του τμήματος Αγωγής Υγείας στο Υπουργείο Παιδείας που επιτέλους επιτεύχθηκε μετά από μακροχρόνιο αγώνα και συγχαίρουμε όλους όσους συνέδραμαν σ’ αυτό με όποια ιδιότητα ή θέση, συνδέεται άμεσα με την ύπαρξη δικτύου Υπευθύνων Σχολικής Αγωγής Υγείας, ώστε να εφαρμόζεται, να συντονίζεται και να αξιολογείται με επιτυχία το έργο όλων των εμπλεκομένων (εκπαιδευτικών, υγειονομικών, πανεπιστημιακών, διοικητικών κλπ.).
5. Πιστεύουμε όπως τονίζονταν άλλωστε συνεχώς και σε όλα μας τα έγγραφα, ότι οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης είναι η πιο κατάλληλη έδρα για τους Υπεύθυνους της Σχολικής Αγωγής Υγείας, όντας έτσι πιο κοντά τόσο στους εκπαιδευτικούς όσο και στους συνεργαζόμενους θεσμικούς φορείς και πρόσωπα. Eναλλακτικά ο Υ.Α.Υ. θα μπορούσε τελικά να ενσωματωθεί στο ΚΕΣΥ που θα λειτουργήσει ως βασικός πυλώνας στήριξης της ψυχικής υγείας των παιδιών.
6. Η θέση των μέχρι τώρα Υπευθύνων Α.Υ./Σ.Δ. συνδύασε για πρώτη φορά τη διδακτική δράση μέσα στη σχολική τάξη με τον αγώνα έξω από αυτήν (σεμινάρια, επιμορφώσεις, προώθηση σύγχρονων στρατηγικών κλπ.). Οι Υπεύθυνοι υπηρέτησαν την Αγωγή Υγείας σε όλο της το φάσμα και με όλες τους τις δυνάμεις, με βάση την Υπουργική απόφαση 93008/Γ7/10.8.2012 σε ρόλο διδακτικό, καθοδηγητικό, επιστημονικό και διοικητικό. Και αυτό αξιολογείται ομολογουμένως πολύ θετικά από τον εκπαιδευτικό κόσμο.
7. Η απόκτηση εμπειρίας στην πρόληψη και αντιμετώπιση συμπεριφορών που σχετίζονται με την Υγεία απαιτεί παράλληλα πολλές γνώσεις και μεγάλα χρονικά διαστήματα και αφορά τα εκπαιδευτικά εργαλεία, τις τεχνικές προώθησης, την εξυπηρέτηση της εκπαιδευτικής πολιτικής, την παρακολούθηση των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, τις επαφές & συνεργασίες, τις σχέσεις με τους εκπαιδευτικούς μας κλπ. Κατά τη στελέχωση των δομών, ιδιαίτερα όσο αφορά τον ευαίσθητο τομέα της Αγωγής Υγείας, πρέπει να ληφθεί υπεύθυνα υπόψη η εμπειρία κατά τη διαδικασία επιλογής των στελεχών. Για να μη χαθούν ‘επενδύσεις’ δεκαετιών και να εξασφαλιστεί η συνέχιση του έργου της Αγωγής Υγείας στα σχολεία, κυρίως κατά τα πρώτα χρόνια της φάσης μετάβασης στις νέες υποστηρικτικές δομές.
8. Σχετικά με τη φάση μετάβασης που αναφέρθηκε ισχύει επίσης απαράβατα ότι δεν πρέπει να υπάρξει κενό υποστήριξης της Αγωγής Υγείας. Να λήξουν οι θητείες αφού έχουν αναλάβει καθήκοντα οι νέες δομές & πρόσωπα.
Με μοναδικό σκοπό & κίνητρο τη συνέχιση, βελτίωση και ανάπτυξη του παιδαγωγικού έργου της Σχολικής Αγωγής Υγείας με τον αντίστοιχο κοινωνικό & ανθρωπιστικό αντίκτυπο προτείνουμε:
I. Διακριτή θέση Υπευθύνου Αγωγής Υγείας στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, στα ΚΕΣΥ ή στα ΚΕΑ (παρ. 1-2-3-4-5).
II. Ένταξη της θητείας των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας/Σχολικών Δραστηριοτήτων στις περιπτώσεις άσκησης διδακτικών καθηκόντων στη σχολική μονάδα βάση της Υ.Α. 93008/Γ7/10.8.2012 (παρ. 6).
III. Μοριοδότηση κατά την επιλογή, με τουλάχιστον 0,5 / έτος στη θέση Υπευθύνου Αγωγής Υγείας/ΣΔ μετά το 2012 (τελευταία περίοδο θητείας) (παρ. 7)
IV. Λήξη των θητειών των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας/ΣΔ παράλληλα με την ανάληψη καθηκόντων από νέες δομές & πρόσωπα (παρ. 8) .
Σχετικά με τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και τη μετατροπή τους σε ΚΕΑ.
Έχοντας υπηρετήσει δύο θητείες σε Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε διαφορετικές θέσεις θέλω να καταθέσω τον προβληματισμό μου και τις προτάσεις μου σχετικά με τη νέα δομή που προτείνεται στο παρόν νομοσχέδιο.
Α) Ονομασία (Γενικά σε όλα τα σχετικά Άρθρα)
Το Κ.Ε.Α. είναι καινοφανής όρος σε διεθνές επίπεδο και ιδιαίτερα στην πατρίδα μας όπου η έννοια της Αειφορίας πολύ πρόσφατα έχει αρχίσει να μπαίνει στο λεξιλόγιο των πολιτών υπάρχει ο κίνδυνος παρανοήσεων και παρερμηνειών.
Α1. Προτείνεται η υιοθέτηση της ονομασίας: Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.) ή Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία. Έτσι γίνεται πιο σαφής ο χαρακτήρας αλλά και η ιστορικότητα και η συνέχεια της πρωτοπόρου (για τα ελληνικά δεδομένα) και πολύ σημαντικής (ακόμα και σήμερα) υποστηρικτικής δομής.
Β) Αποστολή και αρμοδιότητες (Άρθρο 12)
Η έννοια της Αειφορίας γεννήθηκε και εξελίχθηκε από την αειφορική χρήση των φυσικών πόρων και στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλα πεδία. Η αειφόρος ανάπτυξη ή αειφορία περιλαμβάνει εκτός από το περιβάλλον και τους πυλώνες της κοινωνίας (άρα και του πολιτισμού) και της οικονομίας. Όμως οι πυλώνες αυτοί δεν λειτουργούν ανεξάρτητα αλλά στηρίζουν το εποικοδόμημα της Αειφορίας. Η κοινωνική διάσταση, η πολιτιστική διάσταση και η οικονομική διάσταση ουσιαστικά συνιστούν παραμέτρους και οπτικές γωνίες υπό τις οποίες οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε ολιστικά τα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Υπό αυτή τη λογική και δεδομένου ότι ήδη στα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των ΚΠΕ εδώ και αρκετά χρόνια, αν όχι από την αρχή, έχουν ενσωματωθεί οι παραπάνω διαστάσεις , δεν κρίνεται σκόπιμο να γίνει συγχώνευση με τα Προγράμματα Αγωγής Υγείας και τα Πολιτιστικά Προγράμματα, ούτε βέβαια και των υποστηρικτικών τους δομών. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι η Αειφορία δεν αποτελεί ένα χωνευτήρι, αλλά μια πολύπλευρη και σύνθετη θεώρηση.
Η προτεινόμενη κατάργηση των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, αλλά και των άλλων Σχολικών Δραστηριοτήτων, της Αγωγής Υγείας και των Πολιτιστικών θεμάτων πιστεύω ότι είναι προς τη λάθος κατεύθυνση και δεν εξυπηρετεί καθόλου την υποστήριξη των Σχολείων και σε κανένα επίπεδο. Αντίθετα πρόκειται να προκαλέσει σύγχυση, αδυναμία συμβουλευτικής στήριξης των Σχολείων, αδυναμία καθοδήγησης των πολλών δεκάδων ή και εκατοντάδων εκπαιδευτικών σε κάθε Δ/νση Εκπ/σης που ασχολούνται με αυτά τα πολύμηνα Προγράμματα και τα έχουν εντάξει στην διδακτική πράξη. Εν τέλει θα καταλήξει να σπαταλήσει πόρους ανθρώπινους και οικονομικούς αφού η όποια υποστήριξη θα είναι ελλειπής, αποσπασματική και μεγάλο μέρος της εξειδικευμένης (στους παραπάνω τομείς) τεχνογνωσίας θα χαθεί.
Πρόταση Β1: Να διατηρηθεί ο θεσμός των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών και Σχολικών Δραστηριοτήτων και να συνεχίσουν να λειτουργούν στα πλαίσια της κάθε τοπικής Δ/νσης Εκπ/σης, όπου θα έχουν τη δυνατότητα της άμεσης και αποτελεσματικότερης στήριξης των συναδέλφων των Σχολείων.
Σε Διευθύνσεις Εκπ/σης στις οποίες τυχαίνει να υπάρχει ΚΠΕ και μάλιστα μέσα στην έδρα της Περιφερειακής Ενότητας (πρώην Νομού), δηλαδή στην ίδια πόλη, θα μπορούσε, εφόσον υπάρχουν οι διαθέσιμοι χώροι και υποδομές να στεγαστεί ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο ΚΠΕ ώστε να υπάρχει άμεση συνεργασία και επικοινωνία με την Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ.
Πρόταση Β2: Σύμφωνα με το παραπάνω σκεπτικό προτείνεται να απαλειφθούν από το άρθρο 12 παρ. 1α (στο τέλος της παραγράφου) οι αυτοτελείς αναφορές στην υγεία και τον πολιτισμό και στην παρ. 2β (στο τέλος) η τελευταία πρόταση να καταλήγει «… και είναι προσανατολισμένες στην ολιστική θεώρηση των περιβαλλοντικών θεμάτων και της αειφόρου ανάπτυξης»
Πρόταση Β3: Σύμφωνα με τα ανωτέρω προτείνεται να απαλειφθεί η παράγραφος 2ε μια και αυτά αποτελούν αρμοδιότητες των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης οι οποίοι κατά τη γνώμη μου μπορούν καλύτερα και αποτελεσματικότερα να επιτελούν το έργο αυτό.
Επίσης στην παραγραφο 2ι) να προστεθούν στα Δίκτυα άλλων φορέων (ΚΠΕ, σχολικών μονάδων) και οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης
Πρόταση Β4: Δεδομένης της μεγάλης προστιθέμενης αξίας των υπηρεσιών των ΚΠΕ λόγω των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού τους αλλά και της γειτνίασης με σημαντικά οικολογικά πεδία προτείνεται η υλοποίηση προγραμμάτων της παραγράφου 2α να γίνεται ΚΑΤ΄ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΣΕ σχολικές μονάδες (να διορθωθεί ανάλογα η διατύπωση στο τέλος της παραγράφου).
Γ. Οργάνωση και στελέχωση των ΚΕΑ -ή Κ.Π.Ε.Α. σύμφωνα με την πρόταση μου (Άρθρο 13)
Το πρόβλημα του ελάχιστου αριθμού των εκπαιδευτικών που στελεχώνουν την Παιδαγωγική Ομάδα των ΚΠΕ/ΚΕΑ έχει τεθεί και τεκμηριωθεί από τους περισσότερους συμμετέχοντες στη διαβούλευση. Προτείνεται ότι εφόσον η Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία θεωρείται ότι είναι σημαντική στο πλαίσιο της τυπικής εκπαίδευσης, να υπάρχει μεν κλιμάκωση στη στελέχωση, αλλά συνολικά να μη μειωθεί ο αριθμός των εκπαιδευτικών που υποστηρίζουν τη δομή αυτή. Επίσης είναι σημαντικό να κατοχυρώνεται η διδακτική υπηρεσία όλων των εκππαιδευτικών που υπηρετούν ή θα υπηρετήσουν στα ΚΠΕ /ΚΠΕΑ γιατί μόνο έτσι θα διασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών και το πολύπλευρο έργο τους, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά.
Πρόταση Γ1: Κατ΄ αρχήν θα πρέπει να αναφέρεται ρητά (να προστεθεί σχετικό εδάφιο στην αρχή) ότι Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ, ανεξάρτητα αν πρόκειται για τον Υπεύθυνο, τον Αναπληρωτή Υπεύθυνο ή απλό μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας (χωρίς διοικητικά καθήκοντα).
Πρόταση Γ2: Με την προϋπόθεση των ανωτέρω προτάσεων (στο Άρθρο 12) για τη διατήρηση του θεσμού των Υπευθύνων Π.Ε., Αγ.Υγ., Πολ.Θεμ. και Σχ.Δρ. προτείνεται η εξής κλιμάκωση (παρ. 1α και 1β):
α) Για τα ΚΠΕ που βρίσκονται σε Δ/νσεις με μικρό αριθμό σχολικών μονάδων και μαθητών
τουλάχιστον 4μελής Παιδαγωγική Ομάδα (2 εκπ/κοί Β/θμιας και 2 εκπ/κοι Α/θμιας) εκ των οποίων ο ένας θα ορίζεται ως Διευθυντής του ΚΠΕΑ ) και ένας ως Αναπληρωτής του.
β) Για τα ΚΠΕ που βρίσκονται σε Δ/νσεις Εκπαίδευσης των Πολεοδομικών Συγκροτημάτων Αθηνών, Θεσαλονίκης, Πατρών ή σε άλλες Περιφερειακές Ενότητες με μεγάλο αριθμό σχολικών μονάδων και μαθητών,
τουλάχιστον 6μελής Παιδαγωγική Ομάδα (3 εκπ/κοί Β/θμιας και 3 εκπ/κοι Α/θμιας) εκ των οποίων ένας θα ορίζεται ως Δ/ντής (προϊστάμενος) και ένας ως Αναπληρωτής του.
γ) Για τα ΚΠΕ που βρίσκονται σε Περιφερειακές Ενότητες με μέσο αριθμό Σχολικών Μονάδων και Μαθητών
τουλάχιστον 5μελής Παιδαγωγική Ομάδα (2 ή 3 εκπ/κοί Β/θμιας και 2 ή 3 εκπ/κοι Α/θμιας) εκ των οποίων ένας θα ορίζεται ως Δ/ντής (προϊστάμενος) και ένας ως Αναπληρωτής του.
Πρόταση Γ3:
Σύμφωνα με τα παραπάνω σχόλια στην παράγραφο 2 προτείνω να τροποποιηθεί η διατύπωση (στην αρχή της παραγράφου) ως εξής: «Ο Προϊστάμενος κάθε Κ.Π.Ε.Α. καθώς και ο Αναπληρωτής του επιλέγονται μεταξύ των μελών της Παιδαγωγικής Ομάδας …
Επίσης σε όσα σημεία αναφέρονται οι διακριτές αρμοδιότητες των Προϊσταμένων των ΚΕΑ (νυν Υπευθύνων των ΚΠΕ) να γίνεται αναφορά και στις αρμοδιότητες των Αναπληρωτών των Προϊσταμένων (νυν Αναπληρωτών Υπευθύνων ΚΠΕ).
Γενική Σημείωση
Ολες οι παραπάνω προτάσεις επί της αλλαγής της ονομασίας, επί της αναγνώρισης της διδακτικής υπηρεσίας και των σχετικών αποτιμήσεων και κριτηρίων επιλογής, επί των διακριτών θέσεων και αρμοδιοτήτων (Προϊστάμενος ΚΠΕΑ, Αναπληρωτής Προϊστάμενος ΚΠΕΑ, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης κλπ θα πρέπει να είναι ενιαίες και να ισχύσουν σε όλες τις διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου.
1990 ΜΕ ΝΟΜΟ ΣΟΥΦΛΙΑ (Ν.1892/31-7-90) γίνεται έναρξη λειτουργίας του θεσμού των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε όλες τις Δ/νσεις Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης της χώρας και πριν από την ίδρυση του πρώτου ΚΠΕ στην Κλειτορία (που έγινε το 1993)!
2018 ΜΕ ΝΟΜΟ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ μπαίνει οριστική ταφόπλακα στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και στο θεσμό των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων.
Χωρίς αξιολόγηση, χωρίς αιτιολογία, χωρίς αιδώ, καταργείται με συνοπτικές διαδικασίες ένας θεσμός που επί 27 χρόνια δίνει πνοή στην εκπαίδευση και αυτή τη στιγμή υπηρετείται από 155 εκπαιδευτικούς συνολικά σε όλες τις Διευθύνσεις της χώρας. Δεν διαβάστηκαν ποτέ οι ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις τους, δεν ελήφθησαν υπόψη οι φάκελοι αξιολόγησης που κατατέθηκαν από αυτούς.
Στελέχη αδιαβάθμητα, ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΔΟΜΑ, που άφησαν πίσω τους βαρύ επιστημονικό έργο, στελέχη που έγραψαν ιστορία, κινούμενα μόνο και μόνο από το πάθος τους για μια πιο ποιοτική παιδεία μέσα από βιωματικές δραστηριότητες. Στελέχη που επί χρόνια εμψυχώνουν τους εκπαιδευτικούς, που βγάζουν τα παιδιά έξω από την τάξη, που μεταφέρουν μέσα στο σχολείο τα σύγχρονα προβλήματα, που προωθούν την κριτική εκπαίδευση, που συντελούν στο άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία, που διαμορφώνουν κριτικά σκεπτόμενους και ενεργούς πολίτες.
Με μια υπογραφή καταργείται ένα δίκτυο ανθρώπων, που έχουν θεμελιώσει πανελλήνιες συνεργασίες, έχουν δημιουργήσει και συντονίζουν τοπικά δίκτυα, προκηρύσσουν πανελλήνιους διαγωνισμούς και μαθητικά συνέδρια, συντηρούν και ενημερώνουν ιστολόγια και συνεργατικές ιστοσελίδες, εκδίδουν συλλογικούς τόμους με τους εκπαιδευτικούς της τάξης, συμμετέχουν σε τοπικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς συνεργασίες, επιμορφώνουν τους εκπαιδευτικούς στις αρχές της αειφορίας διοργανώνοντας απογευματινά σεμινάρια και συντονίζοντας τις δράσεις των σχολείων.
Θεωρούμε ότι με το παρόν νομοσχέδιο η μεταφορά των αρμοδιοτήτων των Υπευθύνων στα 4 μέλη της Π.Ο. των Κ.Ε.Α. αποτελεί τρομερή συρρίκνωση του έργου τους και ταυτόχρονα η προσθήκη και των άλλων δύο αντικειμένων- Αγωγή Υγείας, Πολιτιστικά εκτός από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση που είχαν ως Κ.Π.Ε.- δημιουργεί υπέρογκο βάρος σε μια μικρή ομάδα εκπαιδευτικών.
Επειδή γνωρίζουμε από πρώτο χέρι πόσο τεράστιο, πολυποίκιλο και δημιουργικό είναι το έργο το οποίο επιτελεί από την θέση του ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων, σας διαβεβαιώνουμε ότι αυτό το σχήμα είναι αδύνατον να αποδώσει αποτελέσματα με πνοή στην εκπαίδευση. Η μοίρα του θα είναι να καταντήσει απλά ένας ακόμη γραφειοκρατικός θεσμός.
Εν τέλει, ιστορικά ο θεσμός του ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ λειτουργούσε πάντα συμπληρωματικά με τον θεσμό των Κ.Π.Ε. και έχει αποδώσει πολύ θετικά αποτελέσματα επί τριάντα περίπου χρόνια. Προτείνουμε λοιπόν να λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ένα «ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ» σε οργανική ενότητα με το «ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ», που θα συνεχίσει να είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ΚΕΑ και των σχολείων, ΩΣΤΕ ΟΙ ΝΕΕΣ ΔΟΜΕΣ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΟΥΝ ΜΕ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ.
Με εκτίμηση,
Αλεξάνδρα Τσίγκου,
Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΠΕ Δυτικής Αττικής
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) τα 8 τελευταία χρόνια υπηρετούν το θεσμό των Προγραμμάτων συγχωνευμένοι (!) δουλεύοντας για τρια τουλάχιστον άτομα, χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, με… επ΄αόριστον παράταση θητείας, έχοντας διοικητικό, επιστημονικό, οργανωτικό ρόλο χωρίς επίδομα, αδιαφορώντας για ωράρια, γραφειοκρατικά κωλύματα, τραυματικές αναπροσαρμογές στο θεσμικό πλαίσιο, ασυνεννοησία και άγνοια των υπαλλήλων του Υπουργείου, απαξίωση, υποβάθμιση και τελικά μια πολεμική τακτική εκ μέρους των ιθυνόντων για ακύρωση του θεσμού στην πράξη και επανανοηματοδότησή του.
Άλλοι προσπάθησαν να μετατρέψουν τα προγράμματα σε μαθήματα, άλλοι να τα υποβαθμίσουν σε δράσεις – πυροτεχνήματα, άλλοι να αρκεστούν σε εκ των άνωθεν έτοιμες προς χρήση «συνταγές» με την ιδιότητα του ειδικού και του «φωστήρα», άλλοι να τα καπηλευτούν και να δείξουν έργο με τη δουλειά των εκπαιδευτικών, άλλοι… και πόσοι άλλοι τσάκιζαν, αδιαφορούσαν κι έκαναν πως δεν υπήρχαν οι αρμοδιότητες των Υπευθύνων βαφτίζοντας αυτή την τακτική, στην καλυτερη των περιπτώσεων, «συνεργασία».
Οσοι αντιλαμβάνονται την ουσία του θεσμού των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ξέρουν ότι αποτέλεσε τη μοναδική όαση για εκπαιδευτικούς και μαθητές, το χώρο αναπνοής τους, το χώρο μέσα στον οποίο ελεύθερα μπορούσαν να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητά τους, τα ενδιαφέροντά τους, τις μοναδικές ικανότητές τους μέσα σε μια ρευστη πραγματικότητα που συν-διαμόρφωναν οι ίδιοι για τους ίδιους. Άλλωστε είναι ο μοναδικός θεσμός στην εκπαίδευση που προέκυψε μέσα από εμάς τους ίδιους. Ποιος «φωστήρας» μπορεί να γνωρίζει εκ προοιμίου τη μοναδική δυναμική της καθεμίας μαθητικής ομάδας, τις ξεχωριστές ανάγκες, ενδιαφέροντα και προβληματισμούς;
Με τον τρόπο που φαίνεται πως θα λειτουργήσουν οι νέες δομές τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ουσιαστικά καταργούνται ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, οδηγούνται προς εξαφάνιση, αφού είναι ανθρωπίνως αδύνατο τα ΚΠΕ-ΚΕΑ να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ξεχωριστές ανάγκες τους, με νέες επαυξημένες αρμοδιότητες, απομακρυσμένα από τη βάση και υπακούωντας σε κεντρικές, εκ των άνωθεν εντολές, δομημένα σε μια αυστηρά ιεραρχική, κάθετη δομή οργάνωσης με δοσμένους ρόλους στη λήψη αποφάσεων και σχέσεις λογοδοσίας μεταξύ τους.
Ως προς την οργάνωση και στελέχωση, ασφυκτικός κλοιός εποπτείας, ελέγχου και συμμόρφωσης:
– με «Παιδαγωγική ομάδα τέσσερων ατόμων» ανεξάρτητα από την περιοχή ευθύνης
– με «διοικητική εποπτεία από τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης» και «επιστημονική και παιδαγωγική εποπτεία από το Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου Εκπαίδευσης για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ», όπου «η παρακολούθηση του συλλογικού προγραμματισμού δράσης και γενικότερα η παιδαγωγική και επιστημονική εποπτεία του Κ.Ε.Α. γίνεται από το Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ.», δηλαδή από τις Περιφερειακές Διευθυνσεις και τους Σχολικούς Συμβούλους μετονoμασμενους, χωρίς κανένα σύνδεσμο με τις κατά τόπους οικείες Δ/νσεις οι οποιες δεν έχουν πλέον κανένα λόγο στα εκπαιδευτικά πράγματα πέραν της συμμόρφωσης σε εντολές όπως τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί
– με «δαπάνες των χώρων λειτουργίας των Κ.Ε.Α.» να «αντιμετωπίζονται από τους Δήμους, οι οποίοι μπορεί» (μπορεί και όχι φαντάζομαι…) «να επιχορηγούνται με πιστώσεις που εγγράφονται γι’ αυτόν το σκοπό στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων».
Ως προς την αποστολή και τις αρμοδιότητες, συγκεντρωτισμός αρμοδιοτήτων με υποστελεχωση, υπο-χρηματοδότηση και με το θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων να είναι κυριολεκτικά στον αέρα, κακοποιημένο και εκριζωμένο. Ωραιοποιημένα λόγια χωρίς καμία απολύτως βάση στήριξης, όπου «οι πιθανοί-ενδεικτικοί θεματικοί άξονες τίθενται μέσω σχεδίου προγραμματισμού το οποίο καθορίζεται με Υπουργική Απάφαση και παρουσιάζεται στα σχολεία με οδηγίες συμπλήρωσης και ενημερωτικές συναντήσεις των Διευθυντών των σχολείων από τα στελέχη του ΠΕ.Κ.Ε.Σ.» και τους θεματικούς «άξονες αναφοράς του συλλογικού προγραμματισμού και της ανατροφοδοτικής αποτίμησης, καθώς και ο τύπος των σχετικών εκθέσεων», να «καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ι.Ε.Π.», περιορίζοντας έτσι το ρόλο του Συλλόγου Διδασκόντων σε νομιμοποιητικό και εκτελεστικό όργανο αποφάσεων που λαμβάνονται έξω και πάνω από αυτόν, σύμφωνα με τα κονδύλια και τις χορηγίες που επιθυμούν οι ιθύνοντες να απορροφήσουν.
Κατά τα άλλα, η «αποστολή» των ΚΠΕ-ΚΕΑ είναι «α) η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλλον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός, και β) η διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας, για τη διασφάλιση της αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος και την ανάδειξη βιώσιμων λύσεων στα τοπικά ζητήματα.».
Και διαβάζοντας ανάμεσα «στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα», αναρωτιέμαι:
– Πού είναι ο μαθητής; Πού είναι η δημιουργική και ελεύθερη έκφρασή του; όταν το κεντρο ενδιαφεροντος των παιδιών ήταν το έναυσμα που καθόριζε την αρχή, τη μέση και την ολοκλήρωση ενός προγράμματος; όταν το κεντρο ενδιαφεροντος των παιδιών ήταν αυτό που διαμόρφωνε τις στοχευμένες δραστηριότητες; Τώρα ποιο θα είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος; Οι Υπουργικές Αποφάσεις;
– Πού είναι ο εκπαιδευτικός; πού είναι η δυνατότητά μας για πρωτοβουλία και υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων; πού είναι η εμπιστοσύνη στην παιδαγωγική μας κατάρτιση, στην ανάγκη μας για πειραματισμό και εξέλιξη του παιδαγωγικού μας ρόλου; πού είναι η προστασία και η στήριξη για την δημιουργία ενός εναλλακτικού παιδαγωγικού πλαισιου μέσα στην τάξη και εφαρμογής των αρχών σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων, έξω και πέρα από το αναλυτικό πρόγραμμα;
– Πού είναι τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ως πολύμηνη διαδικασία ευαισθητοποίησης, όχι ως μάθημα, όχι με τον υποχρεωτικό χαρακτήρα μιας θεματικής που αποφασίζεται με Υπουργική Απόφαση, όχι με έτοιμη πρόταση και υλικό από Μ.Κ.Ο. και λοιπούς φορείς αλλά προαιρετικά ως προσωπική επιλογή μαθητών και εκπαιδευτικών που δημιουργούν οι ίδιοι ένα «σώμα» στοχευμένων βιωματικών δραστηριοτήτων γύρω από το συγκεκριμένο θέμα που ενδιαφέρει τους ίδιους και που έχουν ανάγκη οι ίδιοι;
– Πού είναι η υποστήριξη των σχολικών μονάδων τοπικά και η διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας; με τα αποκεντρωμένα, υποστελεχωμένα ΚΠΕ-ΚΕΑ που για να πας στις περισσότερες των περιπτώσεων κάνεις ταξίδι; ή με τον έναν ανα Περιφέρεια Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. όταν και ως συρρικνωμένοι Υπεύθυνοι μετά βίας καταφέρναμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των εκπαιδευτικών; Με ποιον τρόπο θα «ενσωμματωθούν οι αρχές της αειφορίας σε όλες τις λειτουργίες της σχολικής ζωής»; Με Υπουργικές Αποφάσεις και εκ άνωθεν επιβολή; Τα Δίκτυα (τοπικά, περιφερειακά, εθνικά και διεθνή) πώς θα λειτουργήσουν επί τοις ουσίας όταν οι μετακινήσεις των μαθητών περιορίζονται στα τοπικά ΚΠΕ-ΚΕΑ; Και ποιο το νόημα πλέον να είσαι σε Δίκτυο;
Αυτό σημαίνει «αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα»; Αυτή είναι η «Παιδαγωγική Αυτονομία της Σχολικής Μονάδας»; Αυτό είναι το «όραμα για δημόσιο, δημοκρατικό και συνεργατικό σχολείο»; Αυτό είναι η «ενδυνάμωση της ικανότητα του εκπαιδευτικού συστήματος να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των μαθητών»; Αυτό είναι η ενίσχυση «του κοινωνικού ρόλου του σχολείου, το οποίο προσπαθεί να επιτελέσει το έργο του μέσα στη δίνη μιας πολύμορφης και παρατεταμένης κρίσης, με έντονες κοινωνικές ανισότητες»;
Είναι τουλάχιστον λυπηρό να βλέπεις στον 21ο αιώνα στην Ελλάδα της κρίσης να αποδομείται και να ρίχνεται στον κάλαθο των αχρήστων ένας μοναδικός θεσμός – στολίδι της εκπαίδευσης που δεν στοίχιζε τίποτα και αντίθετα πρόσφερε δωρεάν το αγαθό της επιμόρφωσης και υποστήριξης στους εκπαιδευτικούς με παντός τύπου συνεργασίες, αξιοποιηση του κατά τόπους δυναμικού, φέρνοντας κοντά μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον με αφετηρία πάντα το μαθητή και στόχο τη διαμόρφωση ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών. Και οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων δεν ήταν οι «”γραφειοκράτες”, όπως τώρα ζητείται από τον εν λόγω σχεδιασμό του Υπουργείου, αλλά οι ”συνάδελφοι”, οι ”συνεργάτες” του ανήσυχου παιδαγωγικά εκπαιδευτικού στην πράξη». Ναι, η κρίση είναι εδώ!
Και τελειώνοντας, προτείνουμε να λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ένα «Γραφειο Εκπαιδευσης για την Αειφορια» σε οργανική ενότητα με το «Κεντρο Εκπαιδευσης για την Αειφορια», που θα συνεχίσει να είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ΚΠΕ-ΚΕΑ και των σχολείων και να ξεκαθαρίσει το θεσμικό πλαίσιο των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) και να υποστηριχθεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της πρωτοβουλίας των εκπαιδευτικών της τάξης για την υλοποίησή τους σε προαιρετική, πολύμηνη βάση.
Βαρβάρα Χρόνη
Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΠΕ Ρεθύμνης
Είναι οι προτάσεις των ΜΚΟ. Το υπόμνημα έχει υποβληθεί στο Υπουργείο τον Δεκέμβριο του 2017.
Προτάσεις
Στο επίπεδο του σχολείου
• Να αναγνωριστεί, να αναδειχθεί και να υποστηριχτεί με ποικίλους τρόπους η προσφορά των μαχόμενων εκπαιδευτικών στην Π.Ε. και τώρα στην Εκπαίδευση για την Αειφορία. Η αναγνώριση αυτή μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές, εφόσον γίνεται αποδεκτό από όλους, πως η καρδιά (και) της Εκπαίδευσης για την Αειφορία χτυπά μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας.
• Προτείνουμε να θεσμοθετηθεί τακτική επιμόρφωση εκπαιδευτικών και στελεχών στην Ε.Α. σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και ΜΚΟ που έχουν εμπειρία στο πεδίο.
• Η Π.Ε./Ε.Α. πρέπει να αποτελέσει μέρος των ωρολογίων προγραμμάτων όλων των σχολείων. Προτείνεται η εισαγωγή της μέσω της Ευέλικτης Ζώνης, η οποία θα πρέπει να επεκταθεί σε όλη την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, για ένα δίωρο κάθε βδομάδα. Αυτό υποστηρίζει την αυτονομία του σχολείου και το άνοιγμά του στην κοινωνία με συστηματικό τρόπο.
Σε Τοπικό/Περιφερειακό επίπεδο.
• Σε κάθε ΚΕΣΥ να οριστεί τουλάχιστον ένας Σύμβουλος Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Σ.Ε.Α), με αρμοδιότητα την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που υλοποιούν σχέδια δράσης-προγράμματα Ε.Α. στα σχολεία. Σε κάθε ΠΕΚΕΣ να οριστεί ένας Συντονιστής Εκπαίδευσης για την Αειφορία με αντίστοιχο βιογραφικό, και αρμοδιότητα τον συντονισμό των σχολικών δράσεων και προγραμμάτων Ε.Α. σε επίπεδο Περιφέρειας.
Σε Εθνικό επίπεδο
• Προτείνουμε την ίδρυση Εθνικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕΣΕΑ). Αρμοδιότητες: Εισήγηση προς τον Υπουργό για τη χάραξη εθνικής στρατηγικής, πλαίσιο εκπαιδευτικής πολιτικής, επιμόρφωσης και αξιολόγησης των θεσμών. Μέλη: Στελέχη του Υπουργείου, Πανεπιστημιακοί από το επιστημονικό πεδίο της ΕΑ, μέλη αναγνωρισμένων ΜΚΟ με έργο στην ΕΑ, στελέχη της ΕΑ, εκπαιδευτικοί με σημαντική πείρα και γνώση του αντικειμένου.
• Θεωρούμε απαραίτητο να εναρμονιστεί το καθεστώς εκπόνησης προγραμμάτων και σχεδίων δράσης των σχολείων με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης –GAP (συνεργασίες, επιστημονική και υλική υποστήριξη, συνέργειες, θεματολογία, στοχοθεσία).
• Προτείνουμε να υπάρξει ρητή πρόβλεψη για σταθερή συνεργασία των Συμβούλων Εκπαίδευσης για την Αειφορία και των σχολείων με τα ΑΕΙ και την κοινωνία των πολιτών (ΜΚΟ).
Επιπλέον:
• Ζητάμε να καταργηθεί ο υποχρεωτικός συντονισμός των Δικτύων Π.Ε. που έχουν ιδρύσει οι ΜΚΟ από στελέχη του Υπουργείου Παιδείας, εφόσον η λειτουργία τους, το πρόγραμμά τους και ο σχεδιασμός τους έχουν ήδη εγκριθεί από το Ι.Ε.Π.
• Πιστεύουμε ότι δεν είναι απαραίτητη η έκδοση ετήσιας Υπουργικής Εγκυκλίου για την υλοποίηση των προγραμμάτων, διότι χάνεται πολύτιμος χρόνος. Εν πάση περιπτώσει, αν θεωρείται απαραίτητη, αυτή να φτάνει στα σχολεία πριν την έναρξη του σχολικού έτους.
• Πιστεύουμε ότι αρκεί η εφάπαξ έγκριση των προγραμμάτων των ΜΚΟ και άλλων φορέων από το ΙΕΠ.
Τα ΚΕΑ που θα αντικαταστήσουν τα ΚΠΕ, έχουν αυξημένες αρμοδιότητες και καθήκοντα[παρ.2, περ.α-ι]. Από τις δέκα αρμοδιότητες, οι τέσσερεις είναι νέες(γ,ε,ζ,θ) και ενσωματώνουν επίσης τις αρμοδιότητες των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας και των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων. Στην ουσία διπλασιάζονται οι αρμοδιότητες-καθήκοντα των παλιών ΚΠΕ και επιπλέον αυξάνεται η πολυπλοκότητα των επιστημονικών πεδίων δράσης τους.
Ενώ ως σήμερα τα ΚΠΕ είχαν εξειδικευμένο, στοχευμένο και καινοτόμο εκπαιδευτικό έργο στα θέματα της εκπαίδευσης για την αειφορία, τώρα καλούνται να ανταποκριθούν σε ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων με πολλαπλάσια επιστημονικά-παιδαγωγικά-εκπαιδευτικά-διδακτικά καθήκοντα. Σε μια εποχή που η εξειδίκευση και η αποτελεσματικότητα στην εκπαίδευση και στην επιμόρφωση είναι ζητούμενο, τα Κ.Ε.Α. παρουσιάζονται σαν τις δομές που θα αποτελέσουν «το χάπι για όλες τις ασθένειες».
Και ποιό είναι άραγε το εκπαιδευτικό προσωπικό που θα τα στελεχώνει και που θα έχει τις γνώσεις, την εμπειρία και την επιστημονική επάρκεια σε τόσους διαφορετικούς τομείς και επιστήμες, ώστε να εκπληρώσει με επιτυχία ένα τόσο ευρύ έργο;
ΠΡΟΤΑΣΗ: Η αποστολή και οι αρμοδιότητες των ΚΕΑ, θα πρέπει να παραμείνουν στο πεδίο της εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία και που έκανε τα ΚΠΕ να ξεχωρίζουν για την αποτελεσματική, ειδικευμένη και στοχευμένη επιμόρφωση που παρείχαν.
Εν συντομία:
Τα νέα ΚΠΕ είναι αδύνατον να λειτουργήσουν σωστά και να ανταποκριθούν στις αυξημένες αρμοδιότητές τους, μειώνοντας το προσωπικό από 5 εκπαιδευτικούς που ήταν μέχρι τώρα σε 4. Προτείνουμε τουλάχιστον 6 εκπαιδευτικούς (3 από την Α/θμια και 3 από την Β/θμια) συν ένας εκπαιδευτικός στο ρόλο του προϊσταμένου. Επιπλέον είναι απαραίτητη και μια θέση γραμματέα.
Α. Η εμπειρία μας σχετικά με την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στις σχολικές μονάδες έδειξε ότι :
1. Αξιολογήθηκαν θετικά επιμορφωτικές δράσεις ενδοσχολικής επιμόρφωσης από εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων (με 5 σε μια κλίμακα 1-5 – 1 : κακή, 5 : άριστη) κατά τα έτη 2016-208. Η ενδοσχολική επιμόρφωση αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη, όταν αυτή αφορά τις τελευταίες ώρες του ωρολόγιου προγράμματος και απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς οι οποίοι έτσι δε χρειάζεται να μετακινηθούν. Οι δράσεις αυτές ενδοσχολικής επιμόρφωσης δίνουν τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να αξιοποιήσουν στη διδακτική τους πράξη, όχι μόνο τη θεματολογία αλλά και τη μεθοδολογία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των ΚΠΕ ή ΚΕΑ, επεκτείνοντας έννοιες και θέματα του ΑΠ υπό την οπτική της αειφορίας.
2. Δεν έχει τα ίδια θετικά μαθησιακά αποτελέσματα η επιμόρφωση σε θέματα εκπαίδευσης για την αειφορία, όταν αυτή απευθύνεται σε μαθητές και υλοποιείται τις ώρες του μαθήματος μέσα στην σχολική αίθουσα. Είναι διαφορετική η ενεργοποίηση των ίδιων μαθητών/τριων εκτός σχολείου στις εγκαταστάσεις των ΚΠΕ ή στη μελέτη πεδίου, γιατί στο σχολείο η ροή διακόπτεται από το διάλειμμα. Μέσα στο ΚΠΕ οι μαθητές/τριες μπορούν να ενεργοποιηθούν σε ομάδες εργασίας για μία ώρα ή και περισσότερο, ενώ και δεν είναι εύκολο να κρατηθούν οι μαθητές/τριες μέσα στην αίθουσα όταν όλο το σχολείο βρίσκεται σε διάλειμμα. Θεωρούμε ότι δε συντρέχουν ακόμη οι συνθήκες ώστε να υλοποιούνται σε μεγάλη έκταση ανάλογες δράσεις στις σχολικές μονάδες. Είναι προτιμότερο να βγαίνουν οι μαθητες/τριες εκτός σχολείου.
Για το λόγο αυτό, προτείνουμε να υλοποιούνται εκπαιδευτικές δράσεις στις σχολικές μονάδες, όταν αυτές απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς (ενδοσχολική επιμόρφωση) και μόνον κατ΄ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες, όταν αυτές απευθύνονται σε μαθητές/τριες.
Β. Αν, σύμφωνα με το άρθρο 12, παράγραφος γ) αα (τα ΚΕΑ … «υποστηρίζουν και καθοδηγούν τις σχολικές μονάδες σχετικά με την ανάπτυξη και την υλοποίηση εκπαιδευτικού σχεδίου δράσης για το περιβάλλον και την αειφορία και την ενσωμάτωση των αρχών της αειφορίας σε όλες τις λειτουργίες της σχολικής ζωής») θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί εκλείπει εντελώς ο όρος περιβάλλον από τα ΚΕΑ, δεδομένου ότι τα Κέντρα Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης δεν καταργούνται αλλά όλες οι δραστηριότητες τους ενσωματώνονται στα ΚΕΑ και διευρύνονται ως προς τη σχέση τους με τα σχολεία. Επομένως, δεν μπορεί να απαλειφθεί κάθε αναφορά στους όρους περιβάλλον και περιβαλλοντικής που να μη δείχνει τη συνέχεια και την αναβάθμιση ενός επιτυχημένου θεσμού.
Οι σχολικές δραστηριότητες (υπεύθυνοι…) νομίζω ότι έχουν κλείσει τον κύκλο τους. Χάθηκε ο συνδετικός κρίκος με το σχολείο. Τα προγράμματα δεν είναι κάτι ξεχωριστό από τη μαθησιακή διαδικασία ούτε οι υπεύθυνοι διαφωτιστές του πολιτισμού και της εκπαίδευσης! Όλοι μέσα στα σχολεία γιατί έχασαν την επαφή με τους μαθητές και καταναλώνονται σε έγγραφα.
Από τα οριζόμενα στην παράγραφο 2. του άρθρου, δηλαδή, με βάση την στελέχωση και τον τρόπο λειτουργίας των Κ.Ε.Α., δεν τεκμαίρεται ο ερευνητικός ρόλος των Κ.Ε.Α.
Από τα οριζόμενα στην παράγραφο 2. του άρθρου, δηλαδή, με βάση την στελέχωση και τον τρόπο λειτουργίας των Κ.Ε.Α., δεν τεκμαίρεται ο ερευνητικός ρόλος των Κ.Ε.Α.
Η μετονομασία των ΚΠΕ σε ΚΕΑ εξαφανίζει τη λέξη «Περιβάλλον» από την ονομασία των Κέντρων και είναι ενδεικτική της υποβάθμισης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με αυτό το σχέδιο νόμου.
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση σαφέστατα υποβαθμίζεται με αυτό το σχέδιο νόμου τόσο με την εξαφάνισή της από την ονομασία των Κέντρων όσο και με τη μείωση των ανθρώπων που υποστηρίζουν την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στα σχολεία. Με αυτό το σχέδιο νόμου έχουμε κατάργηση των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων αλλά και των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων, Πολιτιστικών και Αγωγής Υγείας. Όλων αυτών οι αρμοδιότητες μεταφέρονται στα Κέντρα, χωρίς να ενισχυθούν με επιπλέον προσωπικό, αντίθετα, τα ΚΈΑ, με βάση το άρθρο 13, στελεχώνονται με «τουλάχιστον 4 εκπαιδευτικούς» που στην απλή νεοελληνική σημαίνει «το πολύ 4 εκπαιδευτικοί, κι άμα θέλετε παραπάνω, όταν βγούμε από την κρίση, το 2050 και βλέπουμε…».
Δεν έχουν συνειδητοποιήσει οι συντάκτες του σχεδίου ότι η Παιδεία κι ιδίως η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι προϋπόθεση για να βγούμε από την κρίση, δεν είναι πολυτέλεια!
Για να βγούμε από την κρίση θα πρέπει να υπάρξει μια αυτοδύναμη οικονομία η οποία έχει ανάγκη να βασίζεται στις δικές της δυνάμεις τόσο για την παραγωγή τροφίμων όσο και για την παραγωγή ενέργειας. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αναδεικνύειτρόπους παραγωγής τροφίμων με σεβασμό στο περιβάλλον, με βιολογικό τρόπο. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση τονίζει τη σημασία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τις δυνατότητες να παράγουμε ενέργεια από τον ήλιο και τον άνεμο, γλιτώνοντας χρήματα από αυτά που σπαταλάμε εισάγοντας πετρέλαιο και συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση μιλάει για την ανάγκη προστασίας και ανάδειξης του πολιτισμού μας και των μνημείων και τη σημασία τους για μια εναλλακτική στροφή της οικονομίας προς ήπιο εναλλακτικό τουρισμό που σέβεται το περιβάλλον και τον πολιτισμό. Εδώ στον Αποκόρωνα των Χανίων υπάρχουν περιοχές που δεν κατάλαβαν καθόλου κρίση, γιατί βασίζονταν σε αυτά ακριβώς τα στοιχεία, στον εναλλακτικό τουρισμό που επισκέπτεται με σεβασμό και μένει σε αναστηλωμένα παραδοσιακά σπίτια, κι αυτός ο τουρισμός δε σταμάτησε ούτε στιγμή στη διάρκεια της κρίσης.
Τα Χανιά κι η Κρήτη έχουν να δείξουν πολλά παραδείγματα επίσης στροφής στην παραγωγή βιολογικών αγροτικών προϊόντων μεγάλο μέρος των οποίων, αν όχι το μεγαλύτερο, πηγαίνει κατευθείαν για εξαγωγή.
Αυτές τις εναλλακτικές λύσεις για την οικονομία, την κρίση και για την επαγγελματική απασχόληση των ανθρώπων στηρίζει η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, μαζί με την προστασία του τεράστιου φυσικού πλούτου που είναι οι περιοχές NATURA 2000 (μόνο το φαράγγι της Σαμαριάς το επισκέπτονται κάπου 150.000 τουρίστες κάθε καλοκαίρι).
Αυτή την εκπαίδευση, την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση θα πρέπει να τη στηρίξει η κυβέρνηση,χωρίς να της αλλάζει το όνομα, προσθέτοντας κι όχι αφαιρώντας εκπαιδευτικούς από τα Κέντρα (όπως γίνεται τώρα), αναγνωρίζοντας τη σημαντική διδακτική εμπειρία των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα ΚΠΕ, η οποία με αυτό το σχέδιο, ενώ αναγνωρίζεται στο άρθρο 2, αγνοείται στο άρθρο 24, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρότατο ενδεχόμενο, αν όχι βεβαιότητα, οι εκπαιδευτικοί των ΚΠΕ να βρεθούν απέναντι σε ένα κράτος που θα τους αναγνωρίζει την υπηρεσία τους στα ΚΠΕ ως διδακτική μόνο για να πάρουν σύνταξη, κι όχι για να βρεθούν σε θέση στελέχους ή ξανά σε ένα Κέντρο.
Η ίδρυση ενός Κ.Ε.Α. και στη Νάξο μαζί με τις παραπάνω δομές των ΠΕ.Κ.Ε.Σ. και Κ.Ε.Σ.Υ., κρίνεται εξίσου αναγκαίο καθώς, τα Κ.Ε.Α., ως μετεξέλιξη των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.), ενσωματώνουν τις αρμοδιότητες των υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων και θα είναι κοινό για τις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Πόσο αποτελεσματικό θα μπορεί να είναι άραγε για μια τόσο μεγάλη περιοχή όπως αυτή των Κυκλάδων να υποστηρίζεται από 1 Κ.Ε.Α. αυτό της Άνδρου; Η ίδρυση ενός ακόμη Κ.Ε.Α. θα έχει εκπαιδευτικό και επιστημονικό περιεχόμενο, αφού θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πυρήνας μελέτης του ιδιαίτερου φυσικού και του πολιτισμικού περιβάλλοντος της περιοχής και θα συμβάλλει στη γενικότερη ανάπτυξη της περιοχής.
Ένας από τους στόχους του νέου σχεδίου είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος καθώς και της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου. Επίσης, ότι αναπτύσσεται αλληλεπιδραστική (δυναμική) σχέση μεταξύ του σχολείου και των δομών υποστήριξης σε επίπεδο Περιφέρειας (ΠΕΚΕΣ) & σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης (ΚΕΣΥ & ΚΕΑ), και οι εκπαιδευτικοί, αντί να απευθύνονται στον ένα και μοναδικό Σχολικό Σύμβουλο, αιτούνται υποστήριξης από τις διεπιστημονικές ομάδες που πλαισιώνουν τις εν λόγω δομές και εκείνες ανταποκρίνονται, προάγοντας παράλληλα τις αλλαγές και καινοτομίες που προβλέπονται από τον περιφερειακό και κεντρικό σχεδιασμό της εκπαιδευτικής πολιτικής. Αναμφισβήτητα, όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να αποτελούν το ιδανικό και το ζητούμενο για την εκπαίδευση. Για ποια υποστήριξη όμως μιλάμε όταν η περιοχή ευθύνης του ΠΕ.Κ.Ε.Σ. και των Κ.Ε.Α. των Κυκλάδων έχει 24 νησιά; Όποια είδους τεχνολογία και να υπάρχει είναι διόλου αμφίβολο ότι η παρεχομένη υποστήριξη δεν θα μπορεί να είναι αυτή που χρήζει ανάγκης, για μια περιοχή όπως αυτή των Κυκλάδων. Δεν γίνεται να αντιμετωπίζονται όλες οι περιοχές με τον ίδιο τρόπο καθώς οι διαφορές και οι συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή είναι μοναδικές και ιδιαίτερες.
Το Δ.Σ. του Συλλόγου μας πιστεύει πως, αν πραγματικά επιθυμεί το Υπουργείο να περιορίσει την εξάρτηση των σχολικών μονάδων από την κεντρική διοίκηση, να μειώσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και κυρίως να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος καθώς και της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου, ο σχεδιασμός της εκπαιδευτικής πολιτικής θα πρέπει να έχει ως γνώμονα τις ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών της εκπαιδευτικής κοινότητας γενικότερα και αυτές να είναι συνυφασμένες με την ιδιαιτερότητα της κάθε περιοχής, εξασφαλίζοντας το δικαίωμα για τη βέλτιστη εκπαίδευση.
Για το Δ.Σ.
Στο άρθρο 12, παράγραφος 2, περίπτωση α προτείνεται να ενσωματωθεί σαφής αναφορά στον υπερτοπικό ρόλο των Κ.Ε.Α. και να συμπεριληφθεί η έννοια των νομών (περιφερειακών ενοτήτων) εμβέλειας και θεμάτων καταμερισμού του χρόνου δράσεων των Κ.Ε.Α. για εκπαιδευτικούς και μαθητές ανάμεσα στις περιοχές εμβέλειας και την υπόλοιπη χώρα. Επιπρόσθετα, προτείνουμε την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων μόνον κατ΄ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες, αφού η μέχρι σήμερα εμπειρία υποδεικνύει ότι οι εγκαταστάσεις και ο σύγχρονος εξοπλισμός των Κ.Ε.Α., οι στοχευμένες και καλά οργανωμένες δραστηριότητες που αναπτύσσονται τόσο στους εσωτερικούς χώρους τους, όσο και σε επιλεγμένα εξωτερικά πεδία (φυσικού ή δομημένου περιβάλλοντος) συμβάλλουν σημαντικά στην ποιότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους. Σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται, η εμπειρία υλοποίησης προγραμμάτων από τα Κ.Π.Ε. στις σχολικές μονάδες υποδεικνύει ότι υπάρχει αναστάτωση στη σχολική ζωή, αφού στο πρόγραμμα ή τη δράση συμμετέχει μία μόνον ομάδα ή τάξη, ενώ εντοπίζονται και άλλα προβλήματα σε σχέση με την υλοποίηση του προγράμματος (κουδούνι, διαλείμματα κ.λπ.).
Ειδικότερα, προτείνεται η διαμόρφωση της παραγράφου ως εξής:
2. α) Αναπτύσσουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων της περιοχής ευθύνης τους καθώς και σχολικών μονάδων άλλων περιοχών (των περιφερειακών ενοτήτων εμβέλειας κάθε Κ.Ε.Α.), οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και ισχύουν για 3 χρόνια. Οι περιοχές εμβέλειας καθορίζονται με τέτοιον τρόπο ώστε κάθε Κ.Ε.Α. να απευθύνεται σε παρόμοιο αριθμό σχολικών μονάδων, μαθητών και εκπαιδευτικών για να επιτυγχάνεται βελτιστοποίηση των δυνατοτήτων συμμετοχής των μαθητών και εκπαιδευτικών της χώρας στα εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις των Κ.Ε.Α. Κάθε Κ.Ε.Α. διαθέτει τουλάχιστον το 70% των δράσεών του στην παροχή υπηρεσιών σε μαθητικές ομάδες και εκπαιδευτικούς των περιοχών εμβέλειάς του, ενώ μπορεί να διαθέτει έως το 30% των δράσεών του σε σχολικές μονάδες εκτός εμβέλειάς του. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δράσεις των Κ.Ε.Α. υλοποιούνται στις εγκαταστάσεις των Κ.Ε.Α., σε επιλεγμένους κατάλληλους χώρους και κατ’ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες.
Θα ήθελα να σημειώσω τη σπουδαιότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των ΚΠΕ σε σχέση με τη βιωματική γνώση που αποκτούν οι μαθητές για τη χώρα τους.Για το λόγο αυτό θεωρώ υποχρεωτική την εξωστρέφεια των ΚΠΕ σε όλη τη χώρα και τη δυνατότητα να μπορούν να επισκέπτονται τα ΚΠΕ μαθητές όχι μόνο της περιοχής τους αλλά κυρίως μαθητές που δεν είναι εύκολο να επισκεφθούν μόνοι τους μια σχετικά μακρινή περιοχή της χώρας τους και να παρακολουθήσουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Άλλωστε η εξωστρέφεια είναι εκείνη που διευρύνει ορίζοντες και δημιουργεί πολιτισμό. Προς τι τα Ευρωπαϊκά προγράμματα αν περιοριζόμαστε στα όρια της περιοχής μας και μόνο.
ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΑ
Σε ότι αφορά στα ΚΕΑ έχω να σημειώσω τα εξής:
1. To νομοσχέδιο εκφράζει την πολιτική φιλοσοφία του Υπουργείου και της Κυβέρνησης για την οποία δεν μας είχε ενημερώσει προγραμματικά. Μάλιστα, όλοι θυμόμαστε ότι άλλα μας έλεγε η πολιτική ηγεσία (Νίκος Φίλης, γνωστός για τις οικολογικές του ευαισθησίες από την εποχή των οικολογικών αναπτυξιακών πρωτοβουλιών – Γιάννης Παντής, Καθηγητής Οικολογίας του ΑΠΘ) το φθινόπωρο του 2017 και άλλα μας λέει η σημερινή ηγεσία (Κ. Γαβρόγλου – Γ. Αγγελόπουλος). Φαίνεται ότι σε θέματα Παιδείας που θα έπρεπε να υπάρχει διακομματική συναίνεση εδώ δεν υπάρχει ούτε ενιαία άποψη στο ίδιο κόμμα.
2. Επιχειρείται η μετονομασία και ο μετασχηματισμός των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) σε Κέντρα Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΚΕΑ) και όχι σε Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία, τα οποία θα αποτελούσαν μια αναμενόμενη μετεξέλιξη. Σε κανένα μέρος του κόσμου οι όροι «περιβάλλον», «περιβαλλοντική» δεν έχουν απαλειφθεί από παρόμοιες δομές. Να θυμίσω ότι τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης έχουν αξιολογηθεί θετικά και υπερθετικά τρείς φορές από εξωτερικούς αξιολογητές και διαρκώς από εκπαιδευτικούς και μαθητές και τις τοπικές κοινωνίες. Η μετονομασία σε ΚΕΑ προδιαθέτει εξαρχής για υποβάθμιση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που τη σεβάστηκαν από το 1990 μέχρι σήμερα όλες οι Κυβερνήσεις. Σεβάστηκαν και το θεσμό του Υπευθύνου Π.Ε. και το θεσμό των ΚΠΕ. Είναι περίεργο αυτό που επιχειρείται από ομάδα στελεχών του Συνασπισμού της Αριστεράς, της Προόδου και της … Οικολογίας!
3. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ήταν το πρώτο πεδίο του εκπαιδευτικού μας συστήματος που ενσωμάτωσε τα θέματα της Αειφορίας συνδέοντας τους τρεις πυλώνες περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία. Τα ΚΠΕ ανέπτυξαν εκπαιδευτικά προγράμματα συνδέοντας αυτούς τους πυλώνες. Τα προγράμματά τους έχουν ιδιαίτερες αρχές και χαρακτηριστικά, όπως βιωματική προσέγγιση στα πεδία εφαρμογής, διεπιστημονική θεώρηση, ομαδοσυνεργατική μάθηση. Αυτή τη στιγμή επιχειρείται να υπηρετηθεί η Εκπαίδευση για την Αειφορία με την προσθήκη στα ΚΠΕ της Αγωγής Υγείας και των Πολιτιστικών με τρόπο που θα αποδυναμώσει το έργο που επιτελούσαν μέχρι τώρα. Είναι αδύνατο το προβλεπόμενο έργο των ΚΕΑ στην Περιβαλλοντική, στην Αγωγή Υγείας και στον Πολιτισμό να επιτελεστεί από τέσσερα άτομα τη στιγμή που βλέπουμε ότι με τέτοιο αριθμό σήμερα ούτε το έργο της Περιβαλλοντικής δεν μπορεί να υπηρετηθεί. Εξ’ άλλου, τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης διέπονται από μια σειρά αρχών, χαρακτηριστικών, φάσεων και μεθοδολογίας που δεν ακολουθούνται ούτε από την Αγωγή Υγείας, ούτε από τα Πολιτιστικά. Το γεγονός της ενσωμάτωσης από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση θεμάτων υγείας και πολιτισμού δεν σημαίνει ομογενοποίηση των τριών διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων.Το σωστό θα ήταν η Εκπαίδευση για την Αειφορία να διατρέχει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα και όλα τα γνωστικά του αντικείμενα. Είναι λάθος να αφεθεί μόνο στα ΚΕΑ ως άθροισμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών. Για παράδειγμα, ο αξιακός προσανατολισμός των μαθητών προς την Ειρήνη, τη Δημοκρατία, τη Δικαιοσύνη, την Αλληλεγγύη δεν είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί μόνο από τα ΚΕΑ και τα προγράμματά τους, αλλά κυρίως και από τα αναλυτικά προγράμματα μιας σειράς γνωστικών αντικειμένων στην καθημερινή σχολική διαδικασία.
4. Ως προς το φυσικό αντικείμενο που θα επιτελούν θεωρώ ότι δεν πρέπει να απομειωθούν τα ήδη οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουν αναπτυχθεί, ούτε να χαθούν τα ιδιαίτερα στοιχεία της βιωματικής προσέγγισης στα πεδία εφαρμογής, της διεπιστημονικής θεώρησης, της ομαδοσυνεργατικής μάθησης και των άλλων χαρακτηριστικών τους. Τα ΚΠΕΑ πρέπει να συνεχίσουν την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για μαθητικές ομάδες και τα στελέχη τους να μη μετατραπούν σε επισκέπτες για διαλέξεις και παρουσιάσεις σε Σχολεία. Να ληφθεί υπόψη ότι με σημαντικές επενδύσεις του Δημοσίου και Ευρωπαϊκών κονδυλίων έχουν αναπτυχθεί υποδομές, εγκαταστάσεις και εξοπλισμοί που είναι προσανατολισμένα εργαλεία εκπαίδευσης ενώ γίνεται συνδυασμός της εκπαίδευσης στις εγκαταστάσεις με εκπαίδευση σε επιλεγμένα κοντινά οικολογικά πεδία.
Να δοθούν προτεραιότητες σε θέματα αιχμής της σημερινής πραγματικότητας όπως:
• η σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον τόσο στη διαχείριση των φυσικών πόρων, παίρνοντας υπόψη τη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων σε μία λογική βιώσιμης ανάπτυξης, όσο και στην προστασία του περιβάλλοντος και της οικολογικής ισορροπίας.
• η αντιμετώπιση της ρύπανσης από οικιστικές, παραγωγικές και μεταφορικές δραστηριότητες, που υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής.
• η κλιματική αλλαγή που σήμερα είτε λόγω περιοδικότητας είτε ως συνέπεια της χρήσης των ορυκτών καυσίμων ως κύριας ενεργειακής πηγής όχι μόνο υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής αλλά απειλεί την ίδια τη ζωή και όλες τις παραγωγικές και οικιστικές υποδομές. Στη χώρα μας όπως δείχνουν τα γεγονότα των τελευταίων ετών απειλούμεθα και θα συνεχίσουμε να απειλούμαστε ιδιαίτερα από τις δασικές πυρκαγιές (διεύρυνση της περιόδου, ένταση, συχνότητα) και από τις πλημμύρες.
• η διαχείριση του τοπικού περιβάλλοντος από τους ενεργούς περιβαλλοντικά αυριανούς πολίτες με συμμετοχή της Σχολικής κοινότητας στις δράσεις της τοπικής κοινωνίας, χωρίς όμως να χαθεί η αντίληψη των παγκόσμιων και εθνικών περιβαλλοντικών προβλημάτων.
• εννοείται ότι η υλοποίηση της εκπαίδευσης στην παραπάνω θεματολογία πρέπει να γίνει από εκπαιδευτικούς με σπουδές, γνώσεις και εμπειρία, που σχετίζονται με αυτήν. Πίσω από κάθε πτυχίο βρίσκεται πρόγραμμα σπουδών με συγκεκριμένο περιεχόμενο, ενώ τα θέματα των μεταπτυχιακών και διδακτορικών είναι επίσης σαφώς διακριτά.
5. Δομές όπως ΚΠΕ, ή ΚΕΠΑ ή ΚΕΑ πρέπει να στελεχωθούν με αριθμό εκπαιδευτικών ανάλογο με τον αριθμό των Σχολικών μονάδων της περιοχής στην οποία θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και ανάλογα με τον αριθμό των Σχολικών προγραμμάτων (αυτά τα στοιχεία τα έχουν οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης ενώ στοιχεία για το παραχθέν έργο των ΚΠΕ π.χ. κατά την τελευταία πενταετία έχει το αρμόδιο τμήμα του Υπουργείου).
6. Δεν νομίζω μεβάση τη σχολική πραγματικότητα ότι οι εκπαιδευτικοί των Σχολείων χρειάζονται Συμβουλευτική από Κέντρα ή Υπευθύνους προκειμένου να αναπτύξουν πολιτιστικές δράσεις και προγράμματα. Αντίθετα, στα Σχολεία μας υπάρχει το ανθρώπινο δυναμικό και η σχετική κουλτούρα και έχει αποδειχθεί ότι αυτός ο τομέας λειτουργεί αποτελεσματικά και δημιουργικά με αυτονομία. Αν το Υπουργείο Παιδείας κρίνει ότι οπωσδήποτε χρειάζονται Υπεύθυνοι συντονισμού πολιτιστικών θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα χίλια και πλέον Πολιτιστικά Κέντρα που υπάρχουν σε όλη τη χώρα για συνεργασία των Σχολείων με τις τοπικές κοινωνίες.
7. Ο εκπαιδευτικός με τις σπουδές του, την επιμόρφωσή του και την εμπειρία του, είναι αυτός που πρέπει σε ένα Δημόσιο Εκπαιδευτικό Σύστημα να αναλάβει την εκπαίδευση των μαθητών. Αλλοίμονο αν αφήσουμε τη Δημόσια Δωρεάν Παιδεία στα χέρια Εταιρειών. Αν αφήσουμε το συντονισμό και την υλοποίηση της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία μόνο σε ΜΚΟ, τότε με την ίδια λογική θα αφήσουμε τα Ελληνικά, τα Μαθηματικά, την Ιστορία, τη Φυσική κοκ. Οι Σχολικές κοινότητες πρέπει να συνεργάζονται με την κοινωνία των πολιτών και τις ΜΚΟ, αλλά ο συντονισμός και η κύρια ευθύνη να είναι έργο των εκπαιδευτικών που είναι Λειτουργοί του Δημοσίου Εκπαιδευτικού συστήματος. Έτσι προβλέπει και ο Νόμος και θα είναι περίεργο αν μια Κυβέρνηση προχωρήσει σε αντίθετη κατεύθυνση.
Όσον αφορά στη μετονομασία των Κ.Π.Ε. σε Κ.Ε.Α., προτείνεται η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)», που αποτυπώνει τη συνέχεια στην ιστορία του επιτυχημένου θεσμού των Κ.Π.Ε., διατηρώντας τη σαφή ταυτότητα του έργου τους, ζητούμενο σε κάθε σύγχρονη εκπαιδευτική δομή, αλλά και αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα θέματα της Αειφορίας, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο. Εξάλλου, σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου, ως αποστολή των Κ.Ε.Α. ορίζεται (άρθρο 1, παρ. α): «η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλλον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός». Επιπρόσθετα, η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)» είναι σύμφωνη με την πρόταση που έγινε από την ομάδα που αξιολόγησε τα Κ.Π.Ε. (2016) αλλά και την ομάδα εργασίας που είχε συσταθεί από τον ΓΓ του ΥΠΠΕΘ (2017) για την επεξεργασία του νέου θεσμικού πλαισίου της ΠΕ/ΕΑ.
– Στο άρθρο 12, παράγραφος 2, περίπτωση α προτείνεται να ενσωματωθεί σαφής αναφορά στον υπερτοπικό ρόλο των Κ.Ε.Α. και να συμπεριληφθεί η έννοια των νομών (περιφερειακών ενοτήτων) εμβέλειας και θεμάτων καταμερισμού του χρόνου δράσεων των Κ.Ε.Α. για εκπαιδευτικούς και μαθητές ανάμεσα στις περιοχές εμβέλειας και την υπόλοιπη χώρα. Επιπρόσθετα, προτείνουμε την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων μόνον κατ΄ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες, αφού η μέχρι σήμερα εμπειρία υποδεικνύει ότι οι εγκαταστάσεις και ο σύγχρονος εξοπλισμός των Κ.Ε.Α., οι στοχευμένες και καλά οργανωμένες δραστηριότητες που αναπτύσσονται τόσο στους εσωτερικούς χώρους τους, όσο και σε επιλεγμένα εξωτερικά πεδία (φυσικού ή δομημένου περιβάλλοντος) συμβάλλουν σημαντικά στην ποιότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους. Σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται, η εμπειρία υλοποίησης προγραμμάτων από τα Κ.Π.Ε. στις σχολικές μονάδες υποδεικνύει ότι υπάρχει αναστάτωση στη σχολική ζωή, αφού στο πρόγραμμα ή τη δράση συμμετέχει μία μόνον ομάδα ή τάξη, ενώ εντοπίζονται και άλλα προβλήματα σε σχέση με την υλοποίηση του προγράμματος (κουδούνι, διαλείμματα κ.λπ.).
Ειδικότερα, προτείνεται η διαμόρφωση της παραγράφου ως εξής:
2. α) Αναπτύσσουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων της περιοχής ευθύνης τους καθώς και σχολικών μονάδων άλλων περιοχών (των περιφερειακών ενοτήτων εμβέλειας κάθε Κ.Ε.Α.), οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και ισχύουν για 3 χρόνια. Οι περιοχές εμβέλειας καθορίζονται με τέτοιον τρόπο ώστε κάθε Κ.Ε.Α. να απευθύνεται σε παρόμοιο αριθμό σχολικών μονάδων, μαθητών και εκπαιδευτικών για να επιτυγχάνεται βελτιστοποίηση των δυνατοτήτων συμμετοχής των μαθητών και εκπαιδευτικών της χώρας στα εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις των Κ.Ε.Α. Κάθε Κ.Ε.Α. διαθέτει τουλάχιστον το 70% των δράσεών του στην παροχή υπηρεσιών σε μαθητικές ομάδες και εκπαιδευτικούς των περιοχών εμβέλειάς του, ενώ μπορεί να διαθέτει έως το 30% των δράσεών του σε σχολικές μονάδες εκτός εμβέλειάς του. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δράσεις των Κ.Ε.Α. υλοποιούνται στις εγκαταστάσεις των Κ.Ε.Α., σε επιλεγμένους κατάλληλους χώρους και κατ’ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες.
– Στο άρθρο 12, παράγραφος 2, χρειάστηκαν 10 περιπτώσεις, α έως ι, για να περιγραφεί ο ρόλος (παιδαγωγικός, εκπαιδευτικός, επιστημονικός & ερευνητικός) και οι αρμοδιότητες των Κ.Ε.Α., που περιλαμβάνουν όχι μόνο τις μέχρι σήμερα αρμοδιότητες των Κ.Π.Ε. αλλά και την ενσωμάτωση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων Υπευθύνων των Διευθύνσεων (Σχολικών Δραστηριοτήτων, Περ. Εκπαιδ., Αγ. Υγείας, Πολιτ. Θεμάτων), ενώ παράλληλα διευρύνεται η θεματολογία της ενασχόλησής τους.
Πώς είναι δυνατόν να εκπληρωθεί όλο αυτό το έργο με 4 μόνον εκπαιδευτικούς κι ενώ υπάρχει ως επιπρόσθετη όλη η γραφειοκρατική δουλειά που απαιτείται για τη λειτουργία του Κ.Ε.Α.; Είναι προφανές ότι η επέκταση των αρμοδιοτήτων των Κ.Ε.Α. σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση της στελέχωσής τους θα επιφέρει σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας του έργου τους.
Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη εμφάνιση του νόμου, το φθινόπωρο, προβλέπονταν 5 εκπ/κοί για κάθε Κ.Ε.Α. Και τότε όμως είχαμε διατυπώσει την αντίρρησή μας, τονίζαμε ότι η λειτουργία των Κ.Ε.Α. με 5 μόνον εκπ/κούς είναι αδύνατη και είχαμε αντιπροτείνει τον αριθμό των 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικών για την ορθολογική λειτουργία και την εκπλήρωση των καθηκόντων που ανατίθενται στα Κ.Ε.Α. Παράλληλα, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι απαιτείται η ενίσχυση κάθε Κ.Ε.Α. με την πρόσθεση μίας θέσης διοικητικού γραμματέα για την διευκόλυνση των εκπαιδευτικών να ασχοληθούν με τον παιδαγωγικό και διδακτικό τους ρόλο.
Αντ’ αυτών διαπιστώνουμε περαιτέρω αποδυνάμωση του πλήθους των υπηρετούντων σε κάθε Κ.Ε.Α. Είναι προφανές ότι με την αποδυνάμωση αυτή δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική λειτουργία και ότι αντί να βελτιωθεί η λειτουργία του θεσμού θα αποδυναμωθεί και ενδεχομένως θα ευτελιστεί.
Προτείνουμε τη στελέχωση με 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικούς και την ενίσχυση του προσωπικού των Κ.Ε.Α. με διοικητικό γραμματέα. Ως προς τις βαθμίδες εκπ/σης, προτείνουμε οι τρεις να προέρχονται από τη δευτεροβάθμια και οι τρεις από την πρωτοβάθμια, ενώ ο Προϊστάμενος του ΚΕΑ να επιλέγεται ανεξάρτητα από τη βαθμίδα που υπηρετεί.
Άρθρο 12 § 2α
Η καθιέρωση υλοποίησης των προγραμμάτων του ΚΕΑ στις σχολικές μονάδες πρέπει να ισχύσει μόνο κατ΄ εξαίρεση και υπό προϋποθέσεις π.χ. όταν συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι που δεν επιτρέπουν την μετάβαση των μαθητών στο ΚΕΑ. Διαφορετικά αποδυναμώνεται η ΠΟ του ΚΕΑ και μειώνεται η αποδοτικότητα της. Εξάλλου στα ΚΕΑ υπάρχουν κατάλληλες υποδομές και εξοπλισμός που συμβάλλουν στην καλύτερη υλοποίηση των προγραμμάτων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αναπόσπαστο στοιχείο των προγραμμάτων είναι η εργασία πεδίου σε επιλεγμένο χώρο. Επιπλέον, η εμπειρία μας έχει δείξει ότι η υλοποίηση του προγράμματος σε χώρο εκτός του σχολικού περιβάλλοντος λειτουργεί ευνοϊκά για την απερίσπαστη και πιο ενεργή συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία.
Όσον αφορά στη μετονομασία των Κ.Π.Ε. σε Κ.Ε.Α., προτείνεται η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)», που αποτυπώνει τη συνέχεια στην ιστορία του επιτυχημένου θεσμού των Κ.Π.Ε., διατηρώντας τη σαφή ταυτότητα του έργου τους, ζητούμενο σε κάθε σύγχρονη εκπαιδευτική δομή, αλλά και αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα θέματα της Αειφορίας, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο. Εξάλλου, σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου, ως αποστολή των Κ.Ε.Α. ορίζεται (άρθρο 1, παρ. α): «η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλλον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός». Επιπρόσθετα, η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)» είναι σύμφωνη με την πρόταση που έγινε από την ομάδα που αξιολόγησε τα Κ.Π.Ε. (2016) αλλά και την ομάδα εργασίας που είχε συσταθεί από τον ΓΓ του ΥΠΠΕΘ (2017) για την επεξεργασία του νέου θεσμικού πλαισίου της ΠΕ/ΕΑ.
– Στο παρόν άρθρο, παράγραφος 2, περίπτωση α, προτείνεται να ενσωματωθεί σαφής αναφορά στον υπερτοπικό ρόλο των Κ.Ε.Α. και να συμπεριληφθεί η έννοια των νομών (περιφερειακών ενοτήτων) εμβέλειας και θεμάτων καταμερισμού του χρόνου δράσεων των Κ.Ε.Α. για εκπαιδευτικούς και μαθητές ανάμεσα στις περιοχές εμβέλειας και στην υπόλοιπη χώρα. Επιπρόσθετα, προτείνεται η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων μόνον κατ΄ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες, αφού η μέχρι σήμερα εμπειρία υποδεικνύει ότι οι εγκαταστάσεις και ο σύγχρονος εξοπλισμός των Κ.Ε.Α., οι στοχευμένες και καλά οργανωμένες δραστηριότητες που αναπτύσσονται τόσο στους εσωτερικούς χώρους τους όσο και σε επιλεγμένα εξωτερικά πεδία (φυσικού ή δομημένου περιβάλλοντος) συμβάλλουν σημαντικά στην ποιότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους. Σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται, η εμπειρία υλοποίησης προγραμμάτων από τα Κ.Π.Ε. στις σχολικές μονάδες υποδεικνύει ότι υπάρχει αναστάτωση στη σχολική ζωή, αφού στο πρόγραμμα ή στη δράση συμμετέχει μία μόνον ομάδα ή τάξη, ενώ εντοπίζονται και άλλα προβλήματα σε σχέση με την υλοποίηση του προγράμματος (κουδούνι, διαλείμματα κ.λπ.).
Ειδικότερα, προτείνεται η διαμόρφωση της παραγράφου ως εξής:
2. α) Αναπτύσσουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων της περιοχής ευθύνης τους καθώς και σχολικών μονάδων άλλων περιοχών (των περιφερειακών ενοτήτων εμβέλειας κάθε Κ.Ε.Α.), οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και ισχύουν για 3 χρόνια. Οι περιοχές εμβέλειας καθορίζονται με τέτοιον τρόπο ώστε κάθε Κ.Ε.Α. να απευθύνεται σε παρόμοιο αριθμό σχολικών μονάδων, μαθητών και εκπαιδευτικών για να επιτυγχάνεται βελτιστοποίηση των δυνατοτήτων συμμετοχής των μαθητών και εκπαιδευτικών της χώρας στα εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις των Κ.Ε.Α. Κάθε Κ.Ε.Α. διαθέτει τουλάχιστον το 70% των δράσεών του στην παροχή υπηρεσιών σε μαθητικές ομάδες και εκπαιδευτικούς των περιοχών εμβέλειάς του, ενώ μπορεί να διαθέτει έως το 30% των δράσεών του σε σχολικές μονάδες εκτός εμβέλειάς του. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δράσεις των Κ.Ε.Α. υλοποιούνται στις εγκαταστάσεις των Κ.Ε.Α., σε επιλεγμένους κατάλληλους χώρους και κατ’ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες.
– Στην παράγραφο 2, περιπτώσεις α έως ι, περιγράφεται ο ρόλος (παιδαγωγικός, εκπαιδευτικός, επιστημονικός & ερευνητικός) και οι αρμοδιότητες των Κ.Ε.Α., που περιλαμβάνουν όχι μόνο τις μέχρι σήμερα αρμοδιότητες των Κ.Π.Ε. αλλά και την ενσωμάτωση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων Υπευθύνων των Διευθύνσεων (Σχολικών Δραστηριοτήτων, Περ. Εκπαιδ., Αγ. Υγείας, Πολιτ. Θεμάτων), ενώ παράλληλα διευρύνεται η θεματολογία της ενασχόλησής τους.
Πώς είναι δυνατόν να εκπληρωθεί όλο αυτό το έργο με 4 μόνον εκπαιδευτικούς κι ενώ υπάρχει ως επιπρόσθετη όλη η γραφειοκρατική δουλειά που απαιτείται για τη λειτουργία του Κ.Ε.Α.; Είναι προφανές ότι η επέκταση των αρμοδιοτήτων των Κ.Ε.Α. σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση της στελέχωσής τους θα επιφέρει σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας του έργου τους.
Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη εμφάνιση του νόμου, το φθινόπωρο, προβλέπονταν 5 εκπ/κοί για κάθε Κ.Ε.Α. Και τότε όμως είχαμε διατυπώσει την αντίρρησή μας. Τονίζαμε ότι η λειτουργία των Κ.Ε.Α. με 5 μόνον εκπ/κούς είναι αδύνατη και είχαμε αντιπροτείνει τον αριθμό των 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικών για την ορθολογική λειτουργία και την εκπλήρωση των καθηκόντων που ανατίθενται στα Κ.Ε.Α. Παράλληλα, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι απαιτείται η ενίσχυση κάθε Κ.Ε.Α. με την πρόσθεση μίας θέσης διοικητικού γραμματέα για την διευκόλυνση των εκπαιδευτικών να ασχοληθούν με τον παιδαγωγικό και διδακτικό τους ρόλο.
Αντ’ αυτών διαπιστώνουμε περαιτέρω αποδυνάμωση του πλήθους των υπηρετούντων σε κάθε Κ.Ε.Α. Είναι προφανές ότι με την αποδυνάμωση αυτή δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική λειτουργία και ότι αντί να βελτιωθεί η λειτουργία του θεσμού θα αποδυναμωθεί και ενδεχομένως θα ευτελιστεί.
Προτείνουμε τη στελέχωση με 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικούς και την ενίσχυση του προσωπικού των Κ.Ε.Α. με διοικητικό γραμματέα. Προτείνουμε οι τρεις εκπαιδευτικοί να προέρχονται από τη δευτεροβάθμια και οι άλλοι τρεις από την πρωτοβάθμια, ενώ ο Προϊστάμενος του ΚΕΑ να επιλέγεται ανεξάρτητα από τη βαθμίδα που υπηρετεί.
Τα ΚΕΑ θα είναι μακριά από τις έδρες των νομών, στις οποίες και βρίσκεται το 70-80% των σχολείων και των μαθητών. Πόσο ουσιαστική υποστήριξη θα μπορούν να προσφέρουν στις σχολικές δραστηριότητες με αυτή την απόσταση;
1) Δεν αναφέρεται με σαφήνεια ο αριθμός των στελεχών του ΚΕΑ και ειδικά αν προβλέπεται κάποιος τρόπος κάλυψης των αναγκών των εκπαιδευτικών/μαθητών κάθε περιοχής με βάση τον αριθμό των υλοποιηθέντων προγραμμάτων των προηγούμενων ετών (συνολικά και για τις 3 δράσεις ΑΥ ΠΕ & ΠΘ).
2)Με ποιο τρόπο το ΚΕΑ θα λαμβανει γνώση για τα προγράμματα σχεδια δράσης που θα υλοποιούνται; Θα υπάρχει κάποια συσχέτιση ή απλώς το ΚΕΑ θα οργανώνει την υλοποίηση επισκέψεων στο χώρο του ή και στα σχολεία ανεξάρτητα από τις δράσεις των σχολείων; Με ποιο τρόπο θα επιλέγει το ΚΕΑ σε ποια σχολεία (α/θμιας και β/θμιας) θα επισκέπτεται, υποστηρίζει και θα υλοποιεί μεμονωμένα ημερήσια προγράμματα;
3) Πόσα προγράμματα θα υποχρεούται να έχει στο προγραμματισμό του το ΚΕΑ; θΑ είναι ισομερώς κατανεμημένα σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια; Αντιστοίχως μεταξύ των τριών θεματικών(ΑΥ ΠΕ & ΠΘ);
4) Θα υπάρχει κάποιος έλεγχος σχετικά με το κατά πόσο τα προγράμματα που σχεδιάζει και υλοποιεί το ΚΕΑ καλύπτουν τις θεματικές των προγράμματων δράσεων που υλοποιούνται στα σχολεία; Πότε θα δημιουργηθούν αυτά τα προγράμματα με βάση τις πραγματικές ανάγκες των σχολείων; Θα εφαρμόζονται τα ήδη υπάρχοντα;
1) Δεν αναφέρεται με σαφήνεια ο αριθμός των στελεχών του ΚΕΑ και ειδικά αν προβλέπεται κάποιος τρόπος κάλυψης των αναγκών των εκπαιδευτικών/μαθητών κάθε περιοχής με βάση τον αριθμό των υλοποιηθέντων προγραμμάτων των προηγούμενων ετών (συνολικά και για τις 3 δράσεις ΑΥ ΠΕ & ΠΘ).
2)Με ποιο τρόπο το ΚΕΑ θα λαμβανει γνώση για τα προγράμματα σχεδια δράσης που θα υλοποιούνται; Θα υπάρχει κάποια συσχέτιση ή απλώς το ΚΕΑ θα οργανώνει την υλοποίηση επισκέψεων στο χώρο του ή και στα σχολεία ανεξάρτητα από τις δράσεις των σχολείων; Με ποιο τρόπο θα επιλέγει το ΚΕΑ σε ποια σχολεία (α/θμιας και β/θμιας) θα επισκέπτεται, υποστηρίζει και θα υλοποιεί μεμονωμένα ημερήσια προγράμματα;
3) Πόσα προγράμματα θα υποχρεούται να έχει στο προγραμματισμό του το ΚΕΑ; θΑ είναι ισομερώς κατανεμημένα σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια; Αντιστοίχως μεταξύ των τριών θεματικών(ΑΥ ΠΕ & ΠΘ);
4) Θα υπάρχει κάποιος έλεγχος σχετικά με το κατά πόσο τα προγράμματα που σχεδιάζει και υλοποιεί το ΚΕΑ καλύπτουν τις θεματικές των προγράμματων δράσεων που υλοποιούνται στα σχολεία; Πότε θα δημιουργηθούν αυτά τα προγράμματα με βάση τις πραγματικές ανάγκες των σχολείων; Θα εφαρμόζονται τα ήδη υπάρχοντα;
5) Οι επιμορφωτικές δράσεις (σεμινάρια ημερίδες κλπ) του ΚΕΑ θα οργανώνονται με βάση τις πραγματικές μορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών της περιοχής και των αντίστοιχων βαθμίδων εκπαίδευσης; Προφανώς οι ανάγκες νηπιαγωγών και καθηγητών ΕΠΑΛ δεν ταυτίζονται…Με ποιο τρόπο θα γίνεται η ανίχνευση των μορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών; Οι εκπαιδευτικοί θα έχουν ενεργό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία;
6) Είναι εφικτό τα 4 μέλη του ΚΕΑ να εκτελούν ταυτόχρονα διοικητικό, εκτελεστικό (προγράμματα εντός και εκτός ΚΕΑ) επιμορφωτικό, ερευνητικό όπως αναφέρεται και υποστηρικτικό ρόλο; Επίσης θα σχεδιάζουν και νέα προγράμματα; Με τι ρυθμό;
7)Την ενημέρωση/υποστήριξη εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων θα την αναλάβει το ΚΕΑ;Εάν ναι με ποιο τρόπο;
8)’Εως και σήμερα οι εκπαιδευτικοί μπορούσαν να απευθυνθούν στις διευθύνσεις εκπαίδευσης (υπεύθυνοι δράσεων) με σκοπό την εύρεση του κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού ανά βαθμίδα εκπαίδευσης και με τη στοχοθεσία του προγράμματός που οι ίδιοι είχαν σχεδιάσει. Το υλικό δανείζονταν σε έντυπη και ψηφιακή μορφή. Με ποιο τρόπο θα γίνεται αυτή η υποστήριξη πλέον; Τι θα γίνει όλο αυτό το έντυπο υλικό (τίτλοι βιβλίων, εκπαιδευτικά πακέτα κλπ) που βρίσκονται στις διευθύνσεις; Υπάρχει κάποια πρόβλεψη;
άρθρο 12, παράγραφος 2, χρειάστηκαν 10 περιπτώσεις, α έως ι, για ναπεριγραφεί ο ρόλος (παιδαγωγικός, εκπαιδευτικός, επιστημονικός & ερευνητικός)και οι αρμοδιότητες των Κ.Ε.Ά., που περιλαμβάνουν όχι μόνο τις μέχρι σήμερα αρμοδιότητες των Κ.Π.Ε. αλλά και την ενσωμάτωση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων Υπευθύνων των Διευθύνσεων (Σχολικών Δραστηριοτήτων, Περ.Εκπαιδ., Άγ. Υγείας, Πολιτ. Θεμάτων), ενώ παράλληλα διευρύνεται η θεματολογία της ενασχόλησής τους. Πώς είναι δυνατόν να εκπληρωθεί όλο αυτό το έργο με 4 μόνον εκπαιδευτικούς κι ενώ υπάρχει ως επιπρόσθετη όλη η γραφειοκρατική δουλειά που απαιτείται για τη λειτουργία του Κ.Ε.Ά.; Είναι προφανές ότι η επέκταση των αρμοδιοτήτων των Κ.Ε.Ά.σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση της στελέχωσής τους θα επιφέρει σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας του έργου τους.Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη εμφάνιση του νόμου, το φθινόπωρο, προβλέπονταν 5εκπ/κοί για κάθε Κ.Ε.Ά. Και τότε όμως είχαμε διατυπώσει την αντίρρησή μας,τονίζαμε ότι η λειτουργία των Κ.Ε.Ά. με 5 μόνον εκπ/κούς είναι αδύνατη και είχαμε αντιπροτείνει τον αριθμό των 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικών για την ορθολογική λειτουργία και την εκπλήρωση των καθηκόντων που ανατίθενται στα Κ.Ε.Ά. Παράλληλα, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι απαιτείται η ενίσχυση κάθε Κ.Ε.Ά. με την πρόσθεση μίας θέσης διοικητικού γραμματέα για την διευκόλυνση των εκπαιδευτικών να ασχοληθούν με τον παιδαγωγικό και διδακτικό τους ρόλο. Άντ’ αυτών διαπιστώνουμε περαιτέρω αποδυνάμωση του πλήθους των υπηρετούντων σε κάθε Κ.Ε.Ά. Είναι προφανές ότι με την αποδυνάμωση αυτή δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική λειτουργία και ότι αντί να βελτιωθεί ηλειτουργία του θεσμού θα αποδυναμωθεί και ενδεχομένως θα ευτελιστεί. Προτείνουμε τη στελέχωση με 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικούς και την ενίσχυση του προσωπικού των Κ.Ε.Ά. με διοικητικό γραμματέα. Ως προς τις βαθμίδες εκπ/σης,προτείνουμε οι τρεις να προέρχονται από τη δευτεροβάθμια και οι τρεις από την πρωτοβάθμια, ενώ ο Προϊστάμενος του ΚΕΆ να επιλέγεται ανεξάρτητα από τη βαθμίδα που υπηρετεί.
Τα ΚΕΑ με τη στελέχωση που περιγράφεται στο σχέδιο νόμου είναι πολύ μικρές οντότητες για να στηρίξουν το συντονισμό, την υλοποίηση και τη διάχυση των προγραμμάτων Α.Υ. στις σχολικές τάξεις και μάλιστα παράλληλα στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα μετά την ‘επιστράτευση’ των υγειονομικών, εκπαιδευτικών & κοινωνικών φορέων όλης της χώρας για να συνδράμουν οργανωμένα στο έργο της Αγωγής Υγείας, ώστε να υπάρξει πιο ουσιαστικό αποτέλεσμα κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων, χωρίς βέβαια αυτά να εξέλθουν από το πλαίσιο ευθύνης των εκπαιδευτικών της σχολικής τάξης, όπως άλλωστε γίνεται διεθνώς με τη Σχολική Αγωγή Υγείας. Οι ανάγκες πρόληψης και αντιμετώπισης που διαφαίνεται να υπάρχουν τα επόμενα χρόνια σε θέματα ψυχικής & συναισθηματικής υγείας, κοινωνικών σχέσεων, υγιεινής διατροφής, ατυχημάτων κλπ. απαιτούν πολύ καλή οργάνωση και γενναία στελέχωση των εκπαιδευτικών δομών εφαρμογής δράσεων & προγραμμάτων.
2. Ο μη διακριτός ρόλος αυτών που υπηρετούν την Αγωγή Υγείας στα ΚΕΑ ή όπου αλλού, αποπροσανατολίζει, αποθαρρύνει, γενικεύει και οδηγεί στην απώλεια της αποστολής και του οράματος. Η εφαρμογή και στήριξη των θεματικών της Αγωγής Υγείας στα σχολεία είναι από μόνη της μια πολύ μεγάλη – σε εύρος και δυναμική – αποστολή.
3. Τα ΚΕΑ είναι πολύ λίγα σε αριθμό και σε αναλογία με το μαθητικό πληθυσμό, δεν επαρκούν για τις ανάγκες όλων των δράσεων (περιβάλλοντος, υγείας, πολιτισμού…) και εδρεύουν στις περισσότερες περιπτώσεις αρκετά μακριά από τις σχολικές μονάδες.
1.Ονομασία: αν πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει το όνομα των Κ.Π.Ε., θα ήταν καλύτερο να μην απουσιάζει η διασύνδεση με το Περιβάλλον και η έννοια της συνέχειας του θεσμού (όπως σωστά διατυπώθηκε και σε προηγούμενα σχόλια). Επομένως το «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία» προτείνεται ως h καταλληλότερη ονομασία.
2. Στην περιγραφή των αρμοδιοτήτων των ΚΕΑ φαίνεται ότι αναλαμβάνουν τις αρμοδιότητες των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων, χωρίς να αναφέρεται ρητά ότι η θέση αυτή καταργείται. Οι αρμοδιότητες της Π.Ο. των ΚΕΑ είναι ιδιαίτερα αυξημένες, γεγονός που επιβάλλει την απασχόληση τουλάχιστον 6 εκπαιδευτικών σε αυτά, ή ακόμα και 7 ατόμων, στις μεγάλες περιφέρειες.
3. Επιπλέον, το μόνο βέβαιο είναι ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες θα είναι ιδιαίτερα αυξημένες, οπότε προτείνουμε την απασχόληση ενός ατόμου σε κάθε ΚΕΑ που θα ασκεί χρέη γραμματέα.
Αφήστε τα ΚΠΕ να λειτουργούν και αναβαθμίστε τα με περισσότερο προσωπικό ώστε να τα επισκέπτονται σχολεία από όλη την Ελλάδα. Σε εποχές όπως η τωρινή τα ΚΠΕ αποτελούν μια όαση στην εκπαιδευτική μας καθημερινότητα!Οι μαθητές μας αλλάζουν στάση και συμπεριφορά μέσα από τέτοια προγράμματα και δράσεις.
Ας είμαστε ρεαλιστές για ποια υποστήριξη των σχολείων προτείνετε, αυτή που υποτίθεται κάνουν και οι υπεύθυνοι τόσα χρονια κρυμμένοι πίσω από τις θέσεις φαντάσματα; το μόνο που έρχεται αραιά είναι έγγραφα με προσκλήσεις για σεμινάρια άλλων! Έπρεπε αυτές οι πολυτέλειες να έχουν καταργηθεί εδώ και καιρό! Αλλά ο μάθεις το μαγαζάκι του αποτι βλέπω!
Μου προκαλεί εντύπωση η επιλογή του όρου «αειφορία» ως όρου ομπρέλα. Γιατί όχι καινοτομία ή κάτι άλλο; Ποια θεωρητική προσέγγιση αναφορικά με την αειφορία επιλέγεται;
Σημείο 1 ε «Καταγράφουν σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων που υλοποιούνται από τις σχολικές μονάδες της περιοχής ευθύνης τους».
Αλήθεια, υπάρχει τέτοια πλατφόρμα; μήπως θα δημιουργηθεί στο μέλλον … κάποτε; Μέχρι τότε τι θα γίνει;
Είναι απορίας άξιο, πώς σε μια χώρα με τεράστια και διαχρονικά αποθέματα υλικής και άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς, η έννοια του Πολιτισμού δεν αποτελεί κυρίαρχο άξονα και όχημα για όλες τις στρατηγικές και τις δράσεις προς την αειφόρο ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής, ενώ ούτως ή άλλως ο πολιτισμός συνιστά Πυλώνα Αειφορίας, ιδιαιτέρως στους τομείς της Κοινωνίας, της Πρόνοιας, της Οικονομίας, των Θεσμών: Η Εκπ/ση για την Αειφόρο Ανάπτυξη εμπεριέχει τον Πολιτισμό. (Συνθήκη Μάαστριχτ, 1992, Faro, 2005- Council of Europe (2005) Framework convention on the value of Cultural Heritage for Society, Faro)
Με την έκρηξη του Προσφυγικού Ζητήματος είναι καίριας σημασίας η ενδυνάμωση των δομών Πολιτισμού, σε μια κοινωνία που αλλάζει, καθώς καλείται να ενσωματώσει διαφορετικούς πολιτισμούς με άξονα αταλάντευτο τις αξίες της Δημοκρατίας και του Ανθρωπισμού, μέσα από την διαπολιτισμική αγωγή και διαμεσολάβηση.
Η χώρα μας έχει κυρώσει (N. 3520/22-12-2006) τη Σύμβαση για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων (Γενική Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό) στην οποία αναφέρεται ότι «η πολιτιστική πολυμορφία αποτελεί κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, δημιουργεί ένα κόσμο με πλούτο και ποικιλία, τροφοδοτεί τις ανθρώπινες ικανότητες και τις αξίες και ότι είναι βασικό εφαλτήριο για τη βιώσιμη ανάπτυξη των κοινοτήτων, των λαών και των εθνών, αναλαμβάνει και την ευθύνη για την διάχυση αλλά και την πραγμάτωση όλων των παραπάνω».
Ο πολιτισμικός γραμματισμός (Cultural literacy) λοιπόν, θα πρέπει να ενδυναμωθεί και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθἐσεις για διάλογο και συνεργασία σε διαπολιτισμικό επίπεδο και την ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων. Μέσα από την ενσυναίσθηση, τη συνεργασία, την αμοιβαία κατανόηση, σεβασμό κι εμπιστοσύνη. Η κουλτούρα της Ειρήνης θα πρέπει να προωθηθεί και να ενισχύσει το διαπολιτισμικό και διαθρησκειακό διάλογο. (http://en.unesco.org/sdgs/shs)
Δυστυχώς, ως φαίνεται στους σχεδιασμούς του ΥΠΠΕΘ ο Πολιτισμός και τα στοχευμένα, μακροπρόθεσμα, προαιρετικά, της φιλοσοφίας «από τα κάτω» (bottom up προσέγγισης)προγράμματα αποτελεί το «κ.λ.π.»
Τα προαιρετικά πολιτιστικά προγράμματα τουλάχιστον πεντάμηνης και πλέον διάρκειας κατ΄έτος, υποστηρίζονται από τους Υπευθύνους Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων στις κατά τόπους Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Οι υπεύθυνοι Π.Θ. και όχι μόνο, έχοντας αρχικά οι ίδιοι εκπονήσει προγράμματα σε επίπεδο σχολικής μονάδας, ως υπεύθυνοι είχαν και όλο τον διοικητικό, επιστημονικό, οργανωτικό συντονισμό των μακροπρόθεσμων πολιτιστικών προγραμμάτων στην περιοχή τους, λειτουργούσαν σε επίπεδο Διεύθυνσης και Υπουργείου,διοργάνωναν δωρεάν, εκτός διδακτικού και διοικητικού ωραρίου σεμινάρια και συνεργασίες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, προέβαιναν όπου χρειαζόταν, με διακριτικότητα σε επιτόπου παρεμβάσεις στα σχολεία, με βάση τις σύγχρονες θεωρίες παιδαγωγικής και διδακτικής, στα κατεξοχήν βιωματικού κι ερευνητικού προσανατολισμού πολιτιστικά προγράμματα ευρύτατης θεματολογίας, αποτελούσαν το «μαξιλάρι» της απορρόφησης και διαχείρισης των κραδασμών μέσα στα σχολεία μέσω των ομαδικών – συλλογικών διεργασιών άσκησης στο δημοκρατικό διάλογο,επίσης το ίδιο συνέβαινε και μεταξύ των σχολείων και της Διοίκησης, ωθώντας σε μετασχηματισμό με δημιουργικό τρόπο της Κουλτούρας του σχολείου και μέσω αυτού και της ευρύτερης κοινότητας. Ήταν όχι οι γραφειοκράτες, όπως τώρα ζητείται, αλλά οι συνάδελφοι, οι συνεργάτες, οι αρωγοί του ανήσυχου παιδαγωγικά εκπαιδευτικού στην πράξη.
Τα πολιτιστικά προγράμματα είναι σε κάθε Διεύθυνση Εκπαίδευσης τα πλέον καινοτόμα και πολυάριθμα και θα το γνώριζαν αυτό στο Υπουργείο μας, αν έβλεπαν και αξιολογούσαν τα λεπτομερή Απολογιστικά Στοιχεία που στέλνουν όλοι οι Υπεύθυνοι στο τέλος κάθε διδακτικού έτους, εδώ και 25 χρόνια.
Επίσης, το γεγονός αυτό δείχνει τις ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας για μακρόχρονες πολιτιστικές δράσεις μέσα σε οργανωμένο πλαίσιο.(Εντελώς ενδεικτικά, κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013, υλοποιήθηκαν στα σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης όλης της χώρας 14.511 Πολιτιστικά Προγράμματα εμπλέκοντας 27.903 εκπαιδευτικούς και 354.968 μαθητές/τριες• τη χρονιά 2013-14, 16.761 Πολιτιστικά Προγράμματα σε συνολικά 5.694 σχολικές μονάδες. Στα προγράμματα αυτά ενεπλάκησαν εθελοντικά 31.636 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων και 398.747 μαθητές). Ήδη οι υπεύθυνοι πολιτιστικών θεμάτων δεν αρκούσαν για να καλύψουν τις ανάγκες κι κατέβαλλαν τεράστιες προσπάθειες. Πραγματικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πώς αυτή η άκρως γραφειοκρατική δομή που προτείνεται θα λειτουργήσει. Είναι σαφής η μονοδιάστατη οπτική της και η κατάργηση της παροχής προσωπικής και άμεσης στήριξης, αλληλεπίδρασης κι ενδυνάμωσης στον εκπαιδευτικό, τον μαθητή και τη σχολική μονάδα.
Έχει επίσης ενδιαφέρον, καθώς ο θεσμός των υπευθύνων σχολικών δραστηριοτήτων συνολικά δεν κοστίζει σχεδόν τίποτα, δεν υπάρχει εδώ και χρόνια επίδομα, είναι πετυχημένος και φαίνεται αυτό από την ανταπόκριση των σχολείων και των μαθητών ή των τοπικών κοινωνιών που υιοθετούν τα εγκεκριμένα από τις επιτροπές σχολικών δραστηριοτήτων πολιτιστικά κυρίως προγράμματα για να υλοποιούν ολόκληρα φεστιβάλ και γιορτές μαθητικής δημιουργίας σε τοπικό επίπεδο κάθε χρόνο. (Δείτε τα προγράμματα εκδηλώσεων των Δήμων…)
Τα πολιτιστικά προγράμματα αποτελούν την ανάσα του σχολείου. Διαμορφώνουν σκεπτόμενους ενεργούς πολίτες. Μπορούν και ενσωματώνουν με ομαλό τρόπο τους κραδασμούς της σχολικής κοινότητας. Καλλιεργούν πνεύμα συνεργασίας, διαλόγου και δια-πολιτισμού.
Οι Σχολικές Δραστηριότητες αποτελούν ποιοτικό κομμάτι της Ελληνικής Εκπαίδευσης και με τρόπους των πιο σύγχρονων διδακτικών μεθοδολογιών καθιστούν πιο αυτόνομο το σχολείο, παρέχουν δυνατότητες αυτενέργειας σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, μεταβάλλουν συνολικά την «κουλτούρα» της τοπικής κοινωνίας και ρίχνουν γέφυρες ανθρωπισμού, σεβασμού και αλληλεπίδρασης – αλληλεγγύης, διδάσκοντας συνεργασία, διάλογο, πολιτειότητα.
Εξαρτάται λοιπόν, τι΄σχολείο θέλουμε…και τι είδους πολίτες…
Με Εκτίμηση
Ιωάννα Δεκατρή
Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Γ΄ΔΔΕ Αθήνας
Η λειτουργία των Κ.Ε.Α. με 5 μόνον εκπ/κούς είναι αδύνατη. Χρειάζονται 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικοί για την ορθολογική λειτουργία και την εκπλήρωση των καθηκόντων που ανατίθενται στα Κ.Ε.Α. Ειδικότερα για το Νομό Αιτωλοακαρνανίας λόγω του μεγέθους του Νομού, το πλήθος των Σχολείων και του αριθμού των μαθητών απαιτούνται τουλάχιστον 10 εκπαιδευτικοί κυρίως των ειδικοτήτων ΠΕ04, ΠΕ02 και Δασκάλων, οι οποίοι να τοποθετούνται στα Κ.Ε.Α με θητεία ώστε να υπάρχει μια έμπειρη ομάδα στα ειδικά εκπαιδευτικά- παιδαγωγικά- περιβαλλοντικά καθήκοντα των Κ.Ε.Α.
Είναι σημαντική η ενίσχυση κάθε Κ.Ε.Α. με την πρόσθεση μίας θέσης διοικητικού γραμματέα για την διευκόλυνση των εκπαιδευτικών να ασχοληθούν με τον παιδαγωγικό και διδακτικό τους ρόλο.
Με την αποδυνάμωση του πλήθους των υπηρετούντων σε κάθε Κ.Ε.Α είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική λειτουργία και ότι αντί να βελτιωθεί η λειτουργία του θεσμού θα αποδυναμωθεί ενώ μπορεί να προσφέρει σημαντικό εκπαιδευτικό έργο.
θεωρώ ως προς την ονομασία πιο αντιπροσωπευτική: Κ.Π.Ε.Α
Πρέπει επίσης να παραμείνει ο υπερτοπικός ρόλος των ΚΠΕ που δίνει τη δυνατότητα σε Σχολικές μονάδες από τους νομούς εμβέλειας και από όλη την Ελλάδα να επισκέπτονται τα ΚΠΕ.
Ο αριθμός της Π.Ο κάθε ΚΠΕ με πάνω από 50 Σχολικές μονάδες ανά Δ/νση Εκπ/σης να στελεχωθεί από 6 τουλάχιστον εκπ/κους και μάλιστα 3 πρωτοβάθμιας Εκπ/σης, μια νηπιαγωγό και δύο δευτεροβάθμιας μιας και τα δύο τρίτα των Σχολικών μονάδων που επισκέπτονται τα ΚΠΕ είναι από την Α/θμια Εκπ/ση.
Η στελέχωση να γίνεται από τον οικείο νομό για ευνόητους λόγους.
Τα ΚΠΕ να ενταχθούν στις κατά τόπους Σχολικές επιτροπές όσον αφορά τις λειτουργικές δαπάνες.Προγραμματισμός δράσεων και οργάνωση επισκέψεων Σχολικών μονάδων στα ΚΠΕ εντός Σεπτεμβρίου.
Όσον αφορά στη μετονομασία των Κ.Π.Ε. σε Κ.Ε.Ά., προτείνεται η ονομασία
«Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)», που
αποτυπώνει τη συνέχεια στην ιστορία του επιτυχημένου θεσμού των Κ.Π.Ε.,
διατηρώντας τη σαφή ταυτότητα του έργου τους, ζητούμενο σε κάθε σύγχρονη
εκπαιδευτική δομή, αλλά και αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο της Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης στα θέματα της Άειφορίας, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.
Εξάλλου, σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου, ως αποστολή των Κ.Ε.Α. ορίζεται (άρθρο 1,
παρ. α): «η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την
εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλλον και σε όλους τους
τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός».
Επιπρόσθετα, η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Άειφορία
(Κ.Π.Ε.Ά.)» είναι σύμφωνη με την πρόταση που έγινε από την ομάδα που
αξιολόγησε τα Κ.Π.Ε. (2016) αλλά και την ομάδα εργασίας που είχε συσταθεί από
τον ΓΓ του ΥΠΠΕΘ (2017) για την επεξεργασία του νέου θεσμικού πλαισίου της
ΠΕ/ΕΆ.
Όσον αφορά στη μετονομασία των Κ.Π.Ε. σε Κ.Ε.Α., προτείνεται η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)», που αποτυπώνει τη συνέχεια στην ιστορία του επιτυχημένου θεσμού των Κ.Π.Ε., διατηρώντας τη σαφή ταυτότητα του έργου τους, ζητούμενο σε κάθε σύγχρονη εκπαιδευτική δομή, αλλά και αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα θέματα της Αειφορίας, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο. Εξάλλου, σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου, ως αποστολή των Κ.Ε.Α. ορίζεται (άρθρο 1, παρ. α): «η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλλον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός». Επιπρόσθετα, η ονομασία «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Π.Ε.Α.)» είναι σύμφωνη με την πρόταση που έγινε από την ομάδα που αξιολόγησε τα Κ.Π.Ε. (2016) αλλά και την ομάδα εργασίας που είχε συσταθεί από τον ΓΓ του ΥΠΠΕΘ (2017) για την επεξεργασία του νέου θεσμικού πλαισίου της ΠΕ/ΕΑ.
– Στο άρθρο 12, παράγραφος 2, περίπτωση α προτείνεται να ενσωματωθεί σαφής αναφορά στον υπερτοπικό ρόλο των Κ.Ε.Α. και να συμπεριληφθεί η έννοια των νομών (περιφερειακών ενοτήτων) εμβέλειας και θεμάτων καταμερισμού του χρόνου δράσεων των Κ.Ε.Α. για εκπαιδευτικούς και μαθητές ανάμεσα στις περιοχές εμβέλειας και την υπόλοιπη χώρα. Επιπρόσθετα, προτείνουμε την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων μόνον κατ΄ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες, αφού η μέχρι σήμερα εμπειρία υποδεικνύει ότι οι εγκαταστάσεις και ο σύγχρονος εξοπλισμός των Κ.Ε.Α., οι στοχευμένες και καλά οργανωμένες δραστηριότητες που αναπτύσσονται τόσο στους εσωτερικούς χώρους τους, όσο και σε επιλεγμένα εξωτερικά πεδία (φυσικού ή δομημένου περιβάλλοντος) συμβάλλουν σημαντικά στην ποιότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους. Σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται, η εμπειρία υλοποίησης προγραμμάτων από τα Κ.Π.Ε. στις σχολικές μονάδες υποδεικνύει ότι υπάρχει αναστάτωση στη σχολική ζωή, αφού στο πρόγραμμα ή τη δράση συμμετέχει μία μόνον ομάδα ή τάξη, ενώ εντοπίζονται και άλλα προβλήματα σε σχέση με την υλοποίηση του προγράμματος (κουδούνι, διαλείμματα κ.λπ.).
Ειδικότερα, προτείνεται η διαμόρφωση της παραγράφου ως εξής:
2. α) Αναπτύσσουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων της περιοχής ευθύνης τους καθώς και σχολικών μονάδων άλλων περιοχών (των περιφερειακών ενοτήτων εμβέλειας κάθε Κ.Ε.Α.), οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και ισχύουν για 3 χρόνια. Οι περιοχές εμβέλειας καθορίζονται με τέτοιον τρόπο ώστε κάθε Κ.Ε.Α. να απευθύνεται σε παρόμοιο αριθμό σχολικών μονάδων, μαθητών και εκπαιδευτικών για να επιτυγχάνεται βελτιστοποίηση των δυνατοτήτων συμμετοχής των μαθητών και εκπαιδευτικών της χώρας στα εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις των Κ.Ε.Α. Κάθε Κ.Ε.Α. διαθέτει τουλάχιστον το 70% των δράσεών του στην παροχή υπηρεσιών σε μαθητικές ομάδες και εκπαιδευτικούς των περιοχών εμβέλειάς του, ενώ μπορεί να διαθέτει έως το 30% των δράσεών του σε σχολικές μονάδες εκτός εμβέλειάς του. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δράσεις των Κ.Ε.Α. υλοποιούνται στις εγκαταστάσεις των Κ.Ε.Α., σε επιλεγμένους κατάλληλους χώρους και κατ’ εξαίρεση στις σχολικές μονάδες.
– Στο άρθρο 12, παράγραφος 2, χρειάστηκαν 10 περιπτώσεις, α έως ι, για να περιγραφεί ο ρόλος (παιδαγωγικός, εκπαιδευτικός, επιστημονικός & ερευνητικός) και οι αρμοδιότητες των Κ.Ε.Α., που περιλαμβάνουν όχι μόνο τις μέχρι σήμερα αρμοδιότητες των Κ.Π.Ε. αλλά και την ενσωμάτωση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων Υπευθύνων των Διευθύνσεων (Σχολικών Δραστηριοτήτων, Περ. Εκπαιδ., Αγ. Υγείας, Πολιτ. Θεμάτων), ενώ παράλληλα διευρύνεται η θεματολογία της ενασχόλησής τους.
Πώς είναι δυνατόν να εκπληρωθεί όλο αυτό το έργο με 4 μόνον εκπαιδευτικούς κι ενώ υπάρχει ως επιπρόσθετη όλη η γραφειοκρατική δουλειά που απαιτείται για τη λειτουργία του Κ.Ε.Α.; Είναι προφανές ότι η επέκταση των αρμοδιοτήτων των Κ.Ε.Α. σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση της στελέχωσής τους θα επιφέρει σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας του έργου τους.
Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη εμφάνιση του νόμου, το φθινόπωρο, προβλέπονταν 5 εκπ/κοί για κάθε Κ.Ε.Α. Και τότε όμως είχαμε διατυπώσει την αντίρρησή μας, τονίζαμε ότι η λειτουργία των Κ.Ε.Α. με 5 μόνον εκπ/κούς είναι αδύνατη και είχαμε αντιπροτείνει τον αριθμό των 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικών για την ορθολογική λειτουργία και την εκπλήρωση των καθηκόντων που ανατίθενται στα Κ.Ε.Α. Παράλληλα, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι απαιτείται η ενίσχυση κάθε Κ.Ε.Α. με την πρόσθεση μίας θέσης διοικητικού γραμματέα για την διευκόλυνση των εκπαιδευτικών να ασχοληθούν με τον παιδαγωγικό και διδακτικό τους ρόλο.
Αντ’ αυτών διαπιστώνουμε περαιτέρω αποδυνάμωση του πλήθους των υπηρετούντων σε κάθε Κ.Ε.Α. Είναι προφανές ότι με την αποδυνάμωση αυτή δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική λειτουργία και ότι αντί να βελτιωθεί η λειτουργία του θεσμού θα αποδυναμωθεί και ενδεχομένως θα ευτελιστεί.
Προτείνουμε τη στελέχωση με 7 τουλάχιστον εκπαιδευτικούς και την ενίσχυση του προσωπικού των Κ.Ε.Α. με διοικητικό γραμματέα. Ως προς τις βαθμίδες εκπ/σης, προτείνουμε οι τρεις να προέρχονται από τη δευτεροβάθμια και οι τρεις από την πρωτοβάθμια, ενώ ο Προϊστάμενος του ΚΕΑ να επιλέγεται ανεξάρτητα από τη βαθμίδα που υπηρετεί.
Η εφαρμογή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης /Εκπαίδευσης για την Αειφορία στα σχολεία της χώρας από τα ΚΠΕ/ΚΕΑ αποτελεί δυνατό σημείο του νέου νόμου, καθώς θα υλοποιηθεί από ένα θεσμό δοκιμασμένο χρόνια, αξιολογημένο και άκρως επιτυχημένο.
Τα ΚΠΕ/ΚΕΑ με το νέο διευρυμένο ρόλο τους μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους αποτελεσματικά, αρκεί:
1) Να στελεχωθούν με επαρκές προσωπικό τουλάχιστον δέκα ατόμων και πλέον, ανάλογα με τον αριθμό των σχολικών μονάδων του νομού τους ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν όπως τα ΚΕΣΥ με υποομάδες εργασίας και να υλοποιήσουν αποτελεσματικά το πολυσύνθετο έργο τους.
2) Να στελεχωθούν οπωσδήποτε με κάποιες βασικές ειδικότητες όπως ΠΕ04 (Βιολόγοι-γεωλόγοι-Χημικοί-Φυσικοί) και ΠΕ02 (Φιλόλογοι), διότι οι φυσικές και οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι άκρως απαραίτητες στη διαχείριση των περιβαλλοντικών ζητημάτων
3) Να αναδειχθεί στην πράξη ο θεμελιώδης ρόλος που καλούνται να παίξουν στην εποχή μας, αναγνωρίζοντας α) το θεσμικό ρόλο του Προϊσταμένου των ΚΠΕ/ΚΕΑ με την ανάλογη μοριοδότηση του διοικητικού του έργου και χορήγηση ανάλογου επιδόματος- πιο πάνω από ό,τι προβλέπει το νομοσχέδιο- και β) δημιουργώντας προϋποθέσεις και κίνητρα ώστε να στελεχωθούν τα ΚΠΕ/ΚΕΑ με εκπαιδευτικούς ανάλογων προσόντων
Η Π.Ε./Ε.Α. πρέπει να αποτελέσει μέρος των ωρολογίων προγραμμάτων όλων των σχολείων. Προτείνεται η εισαγωγή της μέσω της Ευέλικτης Ζώνης, η οποία θα πρέπει να επεκταθεί σε όλη την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, για ένα δίωρο κάθε βδομάδα. Αυτό υποστηρίζει την αυτονομία του σχολείου και το άνοιγμά του στην κοινωνία με συστηματικό τρόπο.
Σε κάθε ΚΕΣΥ να οριστεί τουλάχιστον ένας Σύμβουλος Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Σ.Ε.Α), με αρμοδιότητα την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που υλοποιούν σχέδια δράσης-προγράμματα Ε.Α. στα σχολεία. Σε κάθε ΠΕΚΕΣ να οριστεί ένας Συντονιστής Εκπαίδευσης για την Αειφορία με αντίστοιχο βιογραφικό, και αρμοδιότητα τον συντονισμό των σχολικών δράσεων και προγραμμάτων Ε.Α. σε επίπεδο Περιφέρειας.
• Προτείνουμε την ίδρυση Εθνικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕΣΕΑ). Αρμοδιότητες: Εισήγηση προς τον Υπουργό για τη χάραξη εθνικής στρατηγικής, πλαίσιο εκπαιδευτικής πολιτικής, επιμόρφωσης και αξιολόγησης των θεσμών. Μέλη: Στελέχη του Υπουργείου, Πανεπιστημιακοί από το επιστημονικό πεδίο της ΕΑ, μέλη αναγνωρισμένων ΜΚΟ με έργο στην ΕΑ, στελέχη της ΕΑ, εκπαιδευτικοί με σημαντική πείρα και γνώση του αντικειμένου.
• Θεωρούμε απαραίτητο να εναρμονιστεί το καθεστώς εκπόνησης προγραμμάτων και σχεδίων δράσης των σχολείων με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης –GAP (συνεργασίες, επιστημονική και υλική υποστήριξη, συνέργειες, θεματολογία, στοχοθεσία).
• Προτείνουμε να υπάρξει ρητή πρόβλεψη για σταθερή συνεργασία των Συμβούλων Εκπαίδευσης για την Αειφορία και των σχολείων με τα ΑΕΙ και την κοινωνία των πολιτών (ΜΚΟ).
• Ζητάμε να καταργηθεί ο υποχρεωτικός συντονισμός των Δικτύων Π.Ε. που έχουν ιδρύσει οι ΜΚΟ από στελέχη του Υπουργείου Παιδείας, εφόσον η λειτουργία τους, το πρόγραμμά τους και ο σχεδιασμός τους έχουν ήδη εγκριθεί από το Ι.Ε.Π.
• Πιστεύουμε ότι δεν είναι απαραίτητη η έκδοση ετήσιας Υπουργικής Εγκυκλίου για την υλοποίηση των προγραμμάτων, διότι χάνεται πολύτιμος χρόνος. Εν πάση περιπτώσει, αν θεωρείται απαραίτητη, αυτή να φτάνει στα σχολεία πριν την έναρξη του σχολικού έτους.
• Πιστεύουμε ότι αρκεί η εφάπαξ έγκριση των προγραμμάτων των ΜΚΟ και άλλων φορέων από το ΙΕΠ.
Τα περισσότερα Κ.Ε.Α περιφερικού τύπου απέχουν πολλά χιλιόμετρα από :
• το 80%- 90% των σχολικών μονάδων του Νομού τους
• από τις έδρες των διευθύνσεων εκπαίδευσης
• από την έδρα του Κ.Ε.Σ.Υ
Τι πρόβλεψη υπάρχει για την εξομάλυνση των δυσκολιών αυτών ώστε να γίνει δυνατή στο καλύτερο βαθμό η επίτευξη της νέας Αποστολής και των νέων αρμοδιοτήτων των Κ.Ε.Α
Σχετικά με τον αριθμό των εκπαιδευτικών που θα στελεχώνουν τα ΚΕΑ, ένα βασικό κριτήριο θα πρέπει να είναι αριθμός των σχολικών μονάδων του Νομού όπου ανήκει το Κ.Ε.Α. Ξεκινώντας από τα τέσσερα μέλη Π.Ο + τον Υπεύθυνο .
Ο τρόπος οργάνωσης των ΚΕΑ δείχνει ιδιαίτερα γραφειοκρατικός, ενώ η έλλειψη αυτονομίας και η υποβάθμισή τους αποτελεί πολύ αρνητική εξέλιξη. Οι σχολικές δραστηριότητες επίσης θα υποβαθμιστούν δραματικά (χωρίς τους υπευθύνους ΣΔ, ΠΕ,ΑΥ,ΠΘ και με την απομακρυσμένη από τις Δνσεις Εκπ. έδρα για πολλά ΚΕΑ). Κατ’ ελάχιστον θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς Παιδ.Ομάδες τουλάχ. 6 συναδέλφων, με πρόβλεψη για επισκέψεις στα σχολεία (όπως έκαναν μέχρι τώρα οι υπεύθυνοι ΣΔ,ΠΕ,ΑΥ,ΠΘ)
Στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο οι παράγραφοι 2γ και 2ε του άρθρου 12 περιγράφουν συνοπτικά τις περισσότερες αρμοδιότητες των υπευθύνων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, πολιτιστικών προγραμμάτων, αγωγής υγείας, σχολικών δραστηριοτήτων τις οποίες αναλαμβάνει η παιδαγωγική ομάδα του Κ.Ε.Α. Αυτό προκύπτει από την αντιπαραβολή των παραπάνω παραγράφων με το καθηκοντολόγιο των παραπάνω υπευθύνων συμφώνα με το ΦΕΚ 2314/2012. Οι παραπάνω εργασίες υλοποιούνταν από 2 άτομα τουλάχιστον τους υπευθύνους σχολικών δραστηριοτήτων Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης ανά περιφερειακή ενότητα. Επομένως η παράγραφος 1 του άρθρου 13 του παρόντος πρέπει να διορθωθεί ως προς το πλήθος της Παιδαγωγικής Ομάδας, στην οποία πρέπει να μετέχουν τουλάχιστον 6 άτομα.
Εφόσον τα ΚΕΑ αντικαθιστούν τα υφιστάμενα ΚΠΕ αυτό σημαίνει ότι Ο αριθμός των ΚΕΑ που θα δημιουργηθούν θα είναι αντίστοιχος των ΚΠΕ;
Από τη στιγμή όμως που καταργούνται τα γραφεία σχολικών δραστηριοτήτων και οι αρμοδιότητες τους (αν και οι δυο τομείς Πολιτισμός και Αγωγή Υγείας υποβαθμίζονται)μεταβιβάζονται στα ΚΕΑ δεν θα έπρεπε ο αριθμός των ΚΕΑ να είναι ανάλογος των σχολικών μονάδων του ΠΕΚΕΣ στο οποίο εντάσσονται;
Εφόσον τα ΚΕΑ υπάγονται πλέον στα ΠΕΚΕΣ ουσιαστικά χάνουν την αυτονομία των ΚΠΕ. Η γραφειοκρατία που ουσιαστικά δημιουργείται θα είναι πολύ μεγάλη!
Εφόσον όπως αναφέρεται τα ΚΠΕ αντικαθίστανται από τα ΚΕΑ τα γραφεία σχολικών δραστηριοτήτων (Αγωγής Υγεία, Πολιτιστικών Θεμάτων Περιβαλλοντικής Αγωγής)καταργούνται και με την κατάργησή τους υποβαθμίζεται η σημασία της Αγωγής υγεία και των Πολιτιστικών Θεμάτων.