Η πρόκληση των αλλαγών στην εκπαίδευση
Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε πρωτόγνωρες προκλήσεις. Η οικονομική κρίση ανέδειξε πολλές αδυναμίες με οδυνηρό τρόπο. Πολιτεία και κοινωνία οφείλουμε να απαντήσουμε με ένα άλμα προς τα εμπρός. Το εύρος των προβλημάτων επιτάσσει συντεταγμένες και μακροπρόθεσμα δημιουργικές λύσεις. Η αλλαγή δεν είναι απλώς επιλογή, είναι υποχρέωση όλων μας απέναντι στη χώρα και στις μελλοντικές γενιές.
Η μακροπρόθεσμη, σταθερή και διατηρήσιμη έξοδος από την κρίση, η αποφασιστική βελτίωση της θέσης της χώρας στο παγκόσμιο σύστημα δεν μπορεί να αναζητηθεί στο χαμηλό κόστος εργασίας. Αυτός ο ιστορικός κύκλος έχει κλείσει οριστικά για τη χώρα μας. Οι επιμέρους εναλλακτικές επιλογές συγκλίνουν προς μία βασική στρατηγική κατεύθυνση: νέο πρότυπο ανάπτυξης της οικονομίας με κοινωνική συνοχή. Το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας δεν μπορεί παρά να είναι διεθνώς ανταγωνιστικό και μακροπρόθεσμα βιώσιμο στην παγκόσμια, πλέον, οικονομία.
Το νέο πρότυπο ανάπτυξης προϋποθέτει τη συνεχή διεύρυνση των πραγματικών ελευθεριών που απολαμβάνουν οι πολίτες. Για να πετύχει, πρέπει να βασίζεται στην κινητοποίηση των θεσμών της πολιτείας, της κοινωνίας και της οικονομίας. Πρέπει να βασίζεται στην ενεργοποίηση μιας πολυδιάστατης διαδικασίας σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Μιας διαδικασίας που στηρίζεται πρωτίστως σε μορφωμένους, καταρτισμένους και κριτικά ενημερωμένους πολίτες, στην αξιοποίηση της τεχνολογίας και τη συνεχή προώθηση της καινοτομίας, στην ενθάρρυνση της ποιοτικής επιχειρηματικότητας που εμπνέεται από τη γνώση, στην ανάπτυξη μιας πολυπολιτισμικής, ανοικτής και ανεκτικής κοινωνίας. Ανθρώπινο κεφάλαιο και περιβάλλον δημιουργίας και καινοτομίας αποτελούν τις κρίσιμες προϋποθέσεις.
Τις τελευταίες δεκαετίες στόχος ήταν η μαζική ανώτατη εκπαίδευση, χωρίς ουσιαστικές διαφοροποιήσεις. Σήμερα βρισκόμαστε μεταξύ των χωρών με τα χαμηλότερα ποσοστά ολοκλήρωσης των σπουδών στα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, με θέσεις σε αυτά που παραμένουν κενές, ακόμη και μετά την άρση των ορίων εισαγωγής. Γίνεται πλέον φανερό, ότι, μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θα πρέπει να έχουμε ποικιλία ιδρυμάτων και προγραμμάτων σπουδών, με διαφορετική μορφή και στόχους, με διαφορετικές προϋποθέσεις εισαγωγής και προσδοκώμενα αποτελέσματα. Είναι απαραίτητο οι νέοι να έχουν διευρυμένες δυνατότητες κινητικότητας στο εσωτερικό των ιδρυμάτων αλλά και μεταξύ των διαφορετικών ιδρυμάτων της μεταλυκειακής εκπαίδευσης, με σύνδεση τίτλων σπουδών, γνώσεων, προσόντων και δεξιοτήτων. Οι στόχοι μας αυτοί συνδέονται και με τις αλλαγές που μελετώνται στην τεχνική εκπαίδευση αλλά και με τις πρόσφατες αλλαγές στην οργάνωση της Δια Βίου Μάθησης.
Η νέα φυσιογνωμία της ανώτατης εκπαίδευσης
Η δημόσια εκπαίδευση και, ειδικότερα, η δημόσια ανώτατη εκπαίδευση καλείται να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναζήτηση διεξόδου από την κρίση. Στην κοινωνία της γνώσης, η προοπτική της μακροπρόθεσμα σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανώτατη εκπαίδευση, με την προοπτική των πανεπιστημίων και των τεχνολογικών ιδρυμάτων. Δεν υπάρχουν πλέον χρονικά περιθώρια. Οι αλλαγές πρέπει να αρχίσουν σήμερα. Αλλαγές που θα βασίζονται στα θετικά στοιχεία που ήδη υπάρχουν και που θα βελτιώνονται μέσω της άρσης των αρνητικών στοιχείων και με την προσθήκη νέων θετικών.
Ξεκινάμε από τη διαπίστωση ότι η δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, τόσο του πανεπιστημιακού όσο και του τεχνολογικού τομέα, έχει διαγράψει τις τελευταίες δεκαετίες μια θετική και ανοδική πορεία. Μια πορεία με αναμφισβήτητα σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη, την πολιτική χειραφέτηση και την κοινωνική συνοχή.
Μια πορεία, όμως, που σήμερα χαρακτηρίζεται από άνιση ανάπτυξη και εμφανίζει σημαντικές υστερήσεις∙ μια ανοδική πορεία που κινδυνεύει από την παγίωση έντονων εσωτερικών διαφορών, όπου συνυπάρχουν δυναμισμός και δομική δυσκινησία ή και ακινησία∙ μια πορεία που κινδυνεύει από τα εσωτερικά και εξωτερικά στεγανά που έχουν αναπτυχθεί στη λειτουργία των ιδρυμάτων και αναστέλλουν ή εξαντλούν την προωθητική δύναμη του θεσμού.
Μια πορεία για τα αρνητικά της οποίας σημαντική ευθύνη φέρει η πολιτεία με τις πρακτικές άκριτης ίδρυσης ιδρυμάτων και τμημάτων χωρίς τη διασφάλιση της αναγκαίας και ουσιαστικής διεύρυνσης των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών των νέων, με την ομοιόμορφη και ισοπεδωτική αντιμετώπισή τους ανεξάρτητα από τα επιτεύγματα και τις ανάγκες τους, με την περιορισμένη αυτοτέλεια των ιδρυμάτων και τους αναποτελεσματικούς γραφειοκρατικούς ελέγχους, και με τον τεχνητό περιορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων.
Το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της. Η ανάπτυξη των γνώσεων και των ικανοτήτων του είναι συνδεδεμένη με την προοπτική των δημόσιων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Γι’ αυτό η νέα προοπτική της χώρας απαιτεί δημόσια ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης εξωστρεφή, χωρίς εσωτερικά στεγανά, χωρίς στεγανά μεταξύ τους και σε διαρκή και δημιουργική αλληλεπίδραση με την κοινωνία και την οικονομία. Απαιτεί δημόσια ιδρύματα που θα αποτελούν χώρους δημιουργίας και προώθησης νέων ιδεών και προβληματισμών, καθώς και εφαλτήριο για νέα ποιοτική απασχόληση και επιχειρηματικότητα, βασισμένη στη γνώση, την τεχνολογία και την καινοτομία.
Η νέα προοπτική της ανώτατης εκπαίδευσης έχει ως θεμέλιο τον νέο προσανατολισμό του συστήματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το Νέο Σχολείο, αλλά και την οργάνωση της μεταλυκειακής εκπαίδευσης. Επιδιώκει την πραγματική διεύρυνση των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών των νέων. Είναι συνδεδεμένη με τη διεύρυνση των ευκαιριών για μάθηση σε όλη τη διάρκεια της ζωής.
Τα διακυβεύματα των αλλαγών στην ανώτατη εκπαίδευση
Οι προκλήσεις που σήμερα αντιμετωπίζουμε και τα διακυβεύματα των αλλαγών δεν αφορούν μόνο την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση. Πολλά –τα περισσότερα– από αυτά είναι κοινά με εκείνα που αντιμετωπίζουν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές στις περισσότερες από αυτές, με αποτέλεσμα τη ριζική αλλαγή του ευρωπαϊκού τοπίου της ανώτατης εκπαίδευσης. Η Ελλάδα βρίσκεται σε θέση κατάλληλη, ώστε να διδαχτεί από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους, με τρόπο δημιουργικό και προσαρμοσμένο στις ελληνικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες. Να δώσουμε πιο αποτελεσματικές απαντήσεις, με βάση τη σπουδαιότητα του ρόλου της ανώτατης εκπαίδευσης στην οικοδόμηση του νέου προτύπου ανάπτυξης της χώρας, που –όπως και για ολόκληρη την Ευρώπη– βασίζεται στη γνώση. Να απαντήσουμε δημιουργικά στα διακυβεύματα των αλλαγών:
- Πώς η ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μας θα συνεχίσει να αποτελεί –σε συνθήκες σκληρότατων δημοσιονομικών περιορισμών– ένα θεσμό μαζικής ανώτατης εκπαίδευσης, αναγκαίας για την ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας της γνώσης, θεμέλιο του νέου προτύπου ανάπτυξης της χώρας;
- Πώς η ανώτατη εκπαίδευση θα συνεχίσει να είναι προσβάσιμη από μεγάλα κοινωνικά στρώματα και φοιτητές διαφορετικής προέλευσης και ηλικίας, ενώ ταυτόχρονα θα αναπτύσσει την ερευνητική αριστεία;
- Πώς η μαζικότητα της πρόσβασης δεν θα εξουδετερώνει την εκπαιδευτική και ερευνητική αριστεία που είναι απαραίτητες για την παραγωγή και διάδοση της επιστημονικής γνώσης, τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή;
- Πώς η ανώτατη εκπαίδευση θα εξακολουθήσει να αποτελεί έναν αυτοτελή θεσμό κριτικής θεώρησης της κοινωνίας και του κόσμου, έναν χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και προβληματισμών, υπεράσπισης των αξιών του διαφωτισμού και του ορθού λόγου, ένα χώρο πειραματισμού και καινοτομίας, που ταυτόχρονα θα ετοιμάζει την επιτυχή επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη των αποφοίτων;
- Πώς θα διασφαλιστεί η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της λειτουργίας των ιδρυμάτων και η αποτελεσματική τους διαχείριση, και παράλληλα η ικανότητά τους να ανταποκρίνονται με επιτυχία στις ανάγκες και τις προσδοκίες της εθνικής, αλλά και της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας και στις διεθνείς απαιτήσεις για ανταγωνιστική ποιότητα και παρουσία;
- Μέσω ποιάς σχέσης με την πολιτεία και τις τοπικές κοινωνίες τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης θα ανταποκριθούν καλύτερα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και τις υψηλές απαιτήσεις της κοινωνίας και της οικονομίας για γνώση με αντίκρισμα;
- Με ποια διαδικασία οικονομικής στήριξης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και αξιολόγησης της λειτουργίας και των επιτευγμάτων τους θα εξασφαλίζεται η καλύτερη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων και η συνεχής βελτίωση της ποιότητάς τους, σε επίπεδα διεθνώς ανταγωνιστικά και αναγνωρίσιμα, ιδιαίτερα στις σημερινές περιοριστικές συνθήκες;
- Πώς η στήριξη και ανάδειξη της ποιότητας, της εκπαιδευτικής και ερευνητικής αριστείας θα ενισχύσουν την πολυτυπία και την ξεχωριστή δημιουργικότητα σε κάθε ίδρυμα;
- Πώς θα ενισχυθεί η συμπληρωματικότητα και ο διακριτός ρόλος των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και ιδιαίτερα του πανεπιστημιακού και τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, προσφέροντας περισσότερες και ποιοτικές όσο και αποτελεσματικές εκπαιδευτικές επιλογές και επαγγελματικές προοπτικές στους νέους μετά το Λύκειο;
- Πώς θα ενισχυθεί η υγιής άμιλλα και η συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο της διακριτής τους αποστολής, με αμοιβαία διάχυση της γνώσης, της ποιότητας και των καλών πρακτικών, αλλά χωρίς αναποτελεσματικούς ανταγωνισμούς και απομόνωση;
- Με ποια εσωτερική οργάνωση και διοίκηση των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης θα ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της δράσης και η συνεχής βελτίωση της ποιότητάς τους, με ταυτόχρονη ισχυροποίηση της συλλογικής, δημοκρατικής διακυβέρνησής τους;
- Πώς θα διασφαλιστεί η διεθνής επιστημονική αλληλεπίδραση και αναγνώριση του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου του επιστημονικού προσωπικού και, συγχρόνως, η αφοσίωσή του στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις που έχει απέναντι στα ιδρύματα και τις ανάγκες των φοιτητών και της κοινωνίας για υψηλής ποιότητας διδασκαλία και παραγωγή νέας γνώσης;
Πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δεν είναι ούτε απλές ούτε αυτονόητες. Όμως οι απαντήσεις πρέπει να δοθούν. Δεν υπάρχουν περιθώρια στρουθοκαμηλισμού, πόσο μάλλον αποπροσανατολισμού. Η προοπτική της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης απαιτεί μελετημένες και καλά σχεδιασμένες αλλαγές που να απαντούν στις πολύμορφες προκλήσεις και τα διακυβεύματα που αντιμετωπίζει. Σε ένα πολύπλοκο περιβάλλον ισχυρών πιέσεων για αλλαγές η αναζήτηση των αιτίων και η κατάλληλη απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατες. Τα διακυβεύματα των αλλαγών δίνουν το μέτρο της ευθύνης όλων μας.
Καταθέτουμε σε διάλογο και δημόσια διαβούλευση τις προτάσεις μας για τη ριζική αλλαγή της ανώτατης εκπαίδευσης, για μια εθνική στρατηγική με τελικό ζητούμενο ένα νέο νόμο, πραγματικό πλαίσιο. Ένα νόμο, ο οποίος δεν θα δίνει οριστικές απαντήσεις σε όλα τα κρίσιμα διακυβεύματα, αλλά θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα σε κάθε ίδρυμα να καθορίζει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία και τη διαδρομή του προς την εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή και ερευνητική του καταξίωση μέσω του δικού του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας.
Οι προτάσεις μας αρθρώνονται σε τρεις κύριους άξονες:
1. Νέα ταυτότητα, με νέα ηγεσία και ενίσχυση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ. Νέα σχέση εμπιστοσύνης με την πολιτεία και την κοινωνία, με λογοδοσία και ευθύνη
2. Πτυχία με αντίκρισμα: νέα οργάνωση της μάθησης και των προγραμμάτων σπουδών, που διευκολύνει την κινητικότητα και ενισχύει τη διεπιστημονικότητα
3. Ενίσχυση του διεθνούς χαρακτήρα και της διεθνούς παρουσίας των ιδρυμάτων, σε άμεση σύνδεση με το νέο πρότυπο ανάπτυξης της χώρας: ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για τη διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης
Δεν ξέρω που ίσως θα ταίριαζε το σχόλιό μου σε αυτή την κατηγοριοποίηση. Καταρχάς θα ήθελα να εκφραστώ με έναν πιο ελεύθερο τρόπο από σεμνές λέξεις ή άλλα συναφή. Καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ το Υπουργείο Παιδείας που οδεύει στο σωστό δρόμο και άλλη μια φορά για την καταστροφή της παιδείας. Όπως διάβασα και κάπου ο χώρος αυτός αποτελεί για κάθε υπουργό παιδείας έναν χώρο που οπωσδήποτε πρέπει να αλλάξει κάτι κάθε φορά που αλλάζει υπουργός, κυβέρνηση ή οτιδήποτε άλλο. Είναι σχεδόν απαραίτητο για όλους τους Υπουργούς να πειράξουν το ήδη πειραγμένο και κατεστραμμένο εκπαιδευτικό σύστημα, και φυσικά πάντα προς το χειρότερο. Οι αλλαγές που προτείνονται τώρα φυσικά ξεπερνούν κάθε προηγούμενο και οδεύουν ολοταχώς προς την καταστροφή. Χρηματοδότηση πανεπιστημίων: Αύξηση του προϋπολογισμού +1% του ΑΕΠ προεκλογικά.Φυσικά και δεν έγινε ποτέ αλλά το αντίθετο θα μειωθεί κιόλας. Τα πανεπιστήμια θα πρέπει μόνα τους να χρηματοδοτούνται γιατί πού θα βρουν τα χρήματα για την διατήρηση τόσων χιλιάδων φοιτητών. Δίδακτρα.Εκεί βρίσκεται κρυμμένη, πίσω από τα όμορφα λόγια και τις περιττές εκφράσεις, η πραγματική απάντηση. «Σύμφωνα με τον νόμο η εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν», μικρή λεπτομέρεια νομίζω. Στα πανεπιστήμια ήδη διδάσκουν πως μπορεί να γίνει η πώληση κάποιου πανεπιστημιακού κτηρίου. Οι επιχειρήσεις θα εισβάλουν για τα καλά στα πανεπιστήμια, θα χρηματοδοτούν, θα παρασκευάζουν τους εργαζόμενους που θέλουν οι οποίοι χωρίς γνώσεις και παιδεία δεν θα μπορούν να αντισταθούν σε τίποτα.Διεθνές Περιβάλλον Πανεπιστημίου. Πέφτουμε συνεχώς κάτω και πιο κάτω σε ότι αφορά τα στατιστικά για τα επίπεδα των πανεπιστημίων διεθνώς.Προφανώς οι αλλαγές που γίνονται ανα καιρούς χειροτερεύουν τα πράγματα. Δεν υπάρχει έρευνα στα πανεπιστήμια, δεν υπάρχουν καθηγητές με πραγματικές γνώσεις γύρω μας, είμαστε κλεισμένοι σε έναν κύκλο όπου πρύτανης βγαίνει αυτός που θα χαϊδέψει τα αυτιά του κάθε υπουργού και της κάθε κυβέρνησης και θέλετε να μιλάτε για ένα διεθνές Πανεπιστήμιο. Έχετε επενδύσει σε εξοπλισμό των Πανεπιστημίων; Έχετε ποτέ ενδιαφερθεί σαν πολιτεία για τους χώρους διδασκαλίας των Πανεπιστημίων, έχετε βοηθήσει ποτέ νέους να εξελιχθούν σε αυτό που σπουδάζουν. Όχι δίνεται απλά έναν έπαινο, μία διάκριση και αυτό είναι. Κόβεται κάθε πορεία προς το καλύτερο.Λίγες μόνο από τι σκέψεις κάποιου φοιτητή. Αλλά πριν προχωρήσετε σε αυτές τις αλλαγές,σκεφτείτε το ενδεχόμενο αμεσότερης επικοινωνίας με τους φοιτητές, μπείτε σε ένα πανεπιστήμιο συζητείστε με τους φοιτητές, βγείτε από το γραφείο σας και επικοινωνήστε με το μέλλον του τόπου όπως λέτε, ακούστε προτάσεις νέων και ξεφύγετε από τα καθιερωμένα, ακούστε τα προβλήματα από μέσα, το δημόσιο πανεπιστήμιο μπορεί να προσφέρει περισσότερα αν έχει και την συμπαράσταση αυτών που βρίσκονται εντός.
Θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος και σαφής διατυπώνοντας κάποιες σκέψεις για τα «πτυχία με αντίκρυσμα»:
1/ η προετοιμασία ενός ατόμου για την άσκηση ΚΛΙΝΙΚΟΥ επαγγέλματος πρέπει να είναι κατά το δυνατόν άρτια τόσο από θεωρητική όσο και από κλινική πλευρά – μιλώ για την παθολογία και θεραπεία του λόγου, της φωνής, της ομιλίας και των διαταραχών κατάποσης (λογοθεραπευτής ή λογοπαθολόγος στα αγγλοσαξωνικά κράτη, λογοπεδικός στην ηπειρωτική Ευρώπη – στην Γαλλία και ‘ορθοφωνικός’)
2/ ΑΤΕΙ λογοθεραπείας έχουν ιδρυθεί σε Πάτρα, Ιωάννινα, Καλαμάτα. Ο μεγάλος αριθμός εισακτέων σε κάποια από αυτά είναι εξ’ ορισμού ασύμβατος με την επαρκή θεωρητική ΚΑΙ, ιδιαίτερα, κλινική εκπαίδευση.
3/ θα πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα το θέμα των κλινικών εποπτών των φοιτητών. Κλινική εμπειρία λ.χ δυο ετών ή/και ένα μονοετές μεταπτυχιακό με ή χωρίς εισαγωγικά δεν αρκούν για να είναι κανείς επόπτης φοιτητών.
4/ επίσης, θα πρέπει να υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές για την ανάγκη εποπτείας και σε νέους συναδέλφους που ασκούν ιδιωτικά το επάγγελμα, χωρίς την αρωγή διεπιστημονικής ομάδας – αν και αυτό από μόνο του δεν αρκεί.
5/ η Πολιτεία θα πρέπει, επίσης, να κατανοήσει την ανάγκη ύπαρξης λογοθεραπευτών και σε «κανονικά» σχολεία αλλά και σε πλαίσια ειδικής αγωγής, σε σταθερή βάση και όχι περιστασιακά.
6/ η Πολιτεία θα πρέπει, επίσης, να κατανοήσει την ανάγκη ύπαρξης λογοθεραπευτών και σε νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς.
7/ η Πολιτεία θα πρέπει, επίσης, να κατανοήσει την ανάγκη ύπαρξης λογοθεραπευτών και σε νοσοκομεία
8/ ίσως είναι περιττό να το επισημάνω, αλλά τα 5/-6/-7/ θα πρέπει να καθιστούν άμεσα κατανοητή την ανάγκη, όχι την πολυτέλεια, για κατά το δυνατόν άρτια θεωρητική ΚΑΙ κλινική εκπαίδευση
9/ η ίδρυση σχολής λογοθεραπείας σε ΑΕΙ δεν θα βλάψει αλλά θα ωφελήσει. Πως είναι δυνατόν μια διεπιστημονική θεωρητική και κλινική αυτόνομη οντότητα να ανήκει σε έναν «τεχνολογικό» χώρο;
10/ αν χρειάζεστε τεμηρίωση για τα προαναφερθέντα, ρίξτε μια ματιά στις χωρες- μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης. Επισκεφθείτε λ.χ τον ιστότοπο του Royal College of Speech and Language Therapists ή το http://www.cplol.eu ή, σε άλλη ήπειρο, το speech pathology australia ή την american speech and hearing association – asha ή την http://www.ialp.org.
11/ σίγουρα θα μπορούσαν να προστεθούν και άλλα σχόλια αλλά πόσα θα διαβάσει κανείς; (αν τα διαβάσει κανείς)
Ευ χαρις στω
1. Συνενώσεις/συγχωνεύσεις Τμημάτων ΑΕΙ, ΤΕΙ κτλ. Οι συνενώσεις δεν θα πρέπει να περιοριστούν στα περιφερειακά ΑΕΙ/ΤΕΙ αλλά να επεκταθούν και στα κεντρικά «πανεπιστήμια» στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Τη δεκαετία του 1980, αν δεν κάνω λάθος, πολλές σχολές (π.χ. ΑΣΟΕΕ, Πάντειος, Χαροκόπειο, Ανώτατη Βιομηχανική Πειραιώς, Γεωπονική κτλ.) μετονομάστηκαν σε πανεπιστήμια, καταστρατηγώντας την έννοια του πανεπιστημίου που εμπεριέχει όλες τις επιστήμες. Αν αυτά τα «πανεπιστήμια» δεν μπορούν να ενταχθούν στο πανεπιστήμιο της Αθήνας με ταυτόχρονη συγχώνευση/κατάργηση συγγενών τμημάτων, να αποτελέσουν σχολές ενός νέου πανεπιστημίου π.χ. του «Αττικού Πανεπιστήμιου». Χρειάζεται ο Καλλικράτης και στα κεντρικά ΑΕΙ/ΤΕΙ!.
2.Παιδαγωγική κατάρτιση καθηγητών μέσης εκπαίδευσης. Έχουμε παιδαγωγικά τμήματα για τους δασκάλους και όχι για τους καθηγητές μέσης εκπαίδευσης. Θεωρώ ότι δεν επαρκούν τα παιδαγωγικά μαθήματα που έχουν τα τμήματα για την παιδαγωγική κατάρτιση των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης. Πρέπει να δημιουργηθούν παιδαγωγικά τμήματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Εναλλακτικά, να δημιουργηθούν παιδαγωγικές σχολές όπου θα εισάγονται οι φοιτητές και στη συνέχεια θα ειδικεύονται σε μία ειδικότητα (π.χ. φυσική) ή σε δύο ειδικότητες -μία κύρια (π.χ. φυσική) και μία δευτερεύουσα (π.χ. μαθηματικά). Φυσικά, θα πρέπει να υπάρχουν στις παιδαγωγικές σχολές μαθήματα γενικής παιδαγωγικής και ειδικής για τις κλαδικές ειδικεύσεις των καθηγητών.
3. Συμβούλιο vs. Σύγκλητος και η συμμετοχή επιστημόνων από το εξωτερικό. Δεν γνωρίζω αν αυτό το σχήμα συμβαδίζει με την αρχή της «αυτοδιοίκησης» των ΑΕΙ και με το Σύνταγμα. Δεν έχουμε δει επαρκή επιχειρήματα για τη συνταγματικότητά τους. Εκτός αυτού, μήπως η στεγανοποίηση των «διοικητικών» και των «ακαδημαϊκών» αρμοδιοτήτων προκαλέσουν διαρχίες και συνεχείς συγκρούσεις; Αν υιοθετηθεί αυτό το σχήμα, ίσως ο Πρύτανης (ο οποίος θα προέρχεται από το ίδιο το ίδρυμα ή από άλλο ίδρυμα του εσωτερικού αλλά θα εκλέγεται από το οικείο ίδρυμα με διαφορετικό βάρος για τους διάφορους συντελεστές) θα πρέπει να είναι ο προϊστάμενος και των δύο αυτών οργάνων (δηλαδή του Συμβουλίου και της Συγκλήτου στην περίπτωση των ΑΕΙ). Για την εποπτεία (οικονομική, εκλογικές διαδικασίες κτλ.) να υιοθετηθεί είτε η πρώτη είτε η δεύτερη πρόταση του σχεδίου (ανεξάρτητη αρχή) με τη την έγκριση της Βουλής (π.χ. 2/3).
4. Ανάδειξη Πρυτανικών αρχών. Οι υποψηφιότητες θα υποβάλλονται μετά από δημόσια προκήρυξη. Οι υποψήφιοι θα προέρχονται κατά προτίμηση από το ίδιο το ίδρυμα ή από άλλα ιδρύματα του εσωτερικού, θα έχουν διακριθεί διεθνώς στον επιστημονικό τους τομέα αλλά θα έχουν και ειδίκευση στη διοίκηση ΑΕΙ/ΤΕΙ Για την ανάδειξή τους θα ψηφίζουν όλοι οι συντελεστές του οικείου ιδρύματος (ΔΕΠ, διοικητικό προσωπικό και φοιτητές) και το μεγαλύτερο βάρος στην εκλογή θα έχουν τα μέλη ΔΕΠ. Για την αποκομματικοποίηση των ΑΕΙ, θα ήταν προτιμότερο να υπάρχει ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο για τις θέσεις πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων. Οι δύο επικρατέστεροι θα πάνε σε επαναληπτικές εκλογές αν κανείς δεν εξασφαλίζει το 50+ κατά την πρώτη ψηφοφορία.
5. Αποκομματικοποίηση της ανώτερης/ανώτατης εκπαίδευσης. Η κομματικοποίηση στους καθηγητές και ιδίως στους φοιτητές (π.χ. καταλήψεις, «φοιτητοπατέρες», εκβιασμός καθηγητών, ανταγωνισμός παρατάξεων, βία κατά των καθηγητών, καταστροφή δημόσιας περιουσίας, κτλ.) έχει φτάσει στο απροχώρητο, δηλαδή στο σημείο που να εκτρέπει τα ιδρύματα από το πρωταρχικό τους ακαδημαϊκό έργο, να ευθύνεται για την απώλεια εξαμήνων από τους φοιτητές και να συντελεί στη διεθνή υποβάθμιση των ιδρυμάτων. Εκτός αυτού, οι φοιτητικές εκλογές είναι παρωδία αφού κάθε χρόνο η κάθε παράταξη βγάζει τα δικά της αποτελέσματα. Αυτό δεν συνιστά «πολιτική κοινωνικοποίηση» για τους μελλοντικούς πολίτες της χώρας μας. Να δημιουργηθούν αυτές οι δομές που θα επιτρέψουν την ανάδειξη φοιτητών σε όργανα φοιτητών (π.χ. Συμβούλιο Φοιτητών) μέσα από ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο και να επιδιωχθεί η ανασυγκρότηση της ΕΦΕΕ (ίσως τα συμβούλια φοιτητών κάθε ιδρύματος να εκλέγουν τα μέλη της ΕΦΕΕ). Φυσικά, τα φοιτητικά συμβούλια του ιδρύματος θα συμμετέχουν με εκπρόσωπο τους στα πανεπιστημιακά ακαδημαϊκά και διοικητικά όργανα του ιδρύματος. Οι διαδικασίες αυτές μπορεί να καλλιεργήσουν και μια κουλτούρα συναίνεσης μεταγενέστερα στην περίπτωση που οι φοιτητές σταδιοδρομήσουν στην πολιτική.
6. Εκλεκτορικά σώματα μελών ΔΕΠ και διεθνής συμμετοχή. Στα εκλεκτορικά σώματα θα πρέπει να συμμετέχουν μόνο μέλη ΔΕΠ (ή ερευνητές αντίστοιχης βαθμίδας), είτε του εσωτερικού είτε του εξωτερικού, σε ίση ή ανώτερη βαθμίδα από τον υποψήφιο. Δεν γνωρίζω ακριβώς την πρακτική των εκλεκτορικών σωμάτων σε άλλες χώρες (π.χ. Αγγλία, Γερμανία, ΗΠΑ κτλ.) αλλά έχω την εντύπωση ότι στα εκλεκτορικά τους σώματα δεν συμμετέχουν επιστήμονες από άλλες χώρες (π.χ. από Ελλάδα).Θα πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στους επιστήμονές μας. Τουλάχιστον, η συντριπτική πλειοψηφία των μελών των εκλεκτορικών σωμάτων θα πρέπει να προέρχεται από τα πανεπιστήμια της Ελλάδας, αφού φυσικά δεν υπάρχουν κωλύματα συγγένειας κτλ. Στην περίπτωση που συμμετέχουν επιστήμονες από το εξωτερικό, είτε αυτοί είναι ελληνικής καταγωγής είτε όχι, θα πρέπει να είναι γνώστες της νεοελληνικής γλώσσας ώστε να γίνει μια ουσιαστική αξιολόγηση και ταυτοχρονα να υποστηρίξουμε τη γλώσσα μας.
7. Κριτήρια αξιολόγησης καθηγητών για εκλογή ή προαγωγή. Να δοθεί ισοδύναμη έμφαση στα τρία βασικά κριτήρια: τη διδακτική επάρκεια που θα πιστοποιείται και με την υποχρεωτική ανώνυμη αξιολόγηση από τους φοιτητές, στην επιστημονική/ερευνητική δραστηριότητα που θα τεκμηριώνεται με δημοσιεύσεις είτε σε εκδοτικούς οίκους με εθνική/διεθνή εμβέλεια είτε σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές, και στις συμβουλευτικές υπηρεσίες που θα παρέχονται στους φοιτητές (π.χ. ώρες γραφείου κτλ.). Πιθανόν να προστεθεί και ένα τέταρτο κριτήριο που θα έχει σχέση με το άνοιγμα των υποψηφίων στην κοινότητα, την κοινωνία και την παραγωγή, δηλαδή με τις εφαρμογές που προκύπτουν από τις επιστημονικές δραστηριότητες.
8. Διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων. Πολλές από τις προτάσεις του σχεδίου (π.χ. ανταλλαγές, επισκέπτες καθηγητές από το εξωτερικό, ξενόγλωσσα τμήματα σε ελληνικά ΑΕΙ, παραρτήματα ελληνικών ΑΕΙ στο εξωτερικό, προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών, αξιοποίηση το ΣΑΕ κτλ.) είναι προς την θετική κατεύθυνση. Μπορεί επίσης τα ελληνικά πανεπιστήμια/ΤΕΙ σε συνεργασία με ιδρύματα από άλλες χώρες να οργανώσουν καλοκαιρινά προγράμματα, είτε για ελληνικές σπουδές είτε για ξενόγλωσσες σπουδές, τα οποία θα συνδυαστούν με τους τόπους προγόνων μας που έχουν αναγνωριστεί για την παγκόσμια συμβολή τους στις τέχνες και τις επιστήμες (π.χ. Μαθηματικά στη ΣΑΜΟ κοκ). Είναι αυτονόητο ότι με τη συμμετοχή τους στα καλοκαιρινά προγράμματα οι φοιτητές θα κερδίζουν ακαδημαϊκές πιστωτικές μονάδες που θα συνυπολογίζονται στη απόκτηση του πτυχίου τους στη χώρα τους.
9. Εισαγωγή στα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Είμαι υπέρ της πλήρους κατάργησης των εισαγωγικών/πανελλήνιων εξετάσεων και οι φοιτητές να εισάγονται στα ΑΕΙ/ΤΕΙ εφόσον έχουν τουλάχιστον 10 (Μέσο Όρο) στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Εκτός του ότι με τις εισαγωγικές δημιουργείται με ψευδο-ιεράρχηση των μαθημάτων σε «βασικά» και «δεύτερης» κατηγορίας μαθήματα (την εποχή μας η Κοινωνιολογία μπορεί να είναι πιο σημαντική από τα Μαθηματικά!), δεν πιστεύω ότι με μια μοναδική, ολιγόωρη εξέταση μετρώνται οι πραγματικές ικανότητες των μαθητών. Ούτε πιστεύω στο παραμύθι της αποδέσμευσης του Λυκείου από τη εισαγωγή στα ΑΕΙ. Θα πρέπει να υπάρχει μια συνέχεια και να υπολογίζονται οι επιδόσεις των μαθητών στο Λύκειο. Θα πρέπει να υπάρχουν τράπεζες θεμάτων, η αξιολόγηση στο Λύκειο να βασίζεται σε ερωτήσεις εφαρμογής και η βαθμολόγηση να γίνεται ηλεκτρονικά από υπολογιστές . Επίσης, κρίνεται σκόπιμο να μπουν ψυχολόγοι στα Λύκεια, να μετρούν τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών και να οργανωθεί συστηματικά ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Ένας καλά οργανωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός θα προσανατολίζει τους μαθητές του Λυκείου είτε στην αγορά εργασίας, είτε στα ΤΕΙ/ΑΕΙ ανάλογα με τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Τέλος, τα ΑΕΙ/ΤΕΙ να προκαθορίζουν συντελεστές βαρύτητας για τα διάφορα μαθήματα της Β’ και Γ Λυκείου για την εισαγωγή στις σχολές τους. Στην περίπτωση που τα ΑΕΙ/ΤΕΙ θέλουν να βάλουν επιπλέον εξετάσεις, αυτές μπορεί να πάρουν τη μορφή τεστ δεξιοτήτων τις οποίες θα καθορίζουν και θα προγραμματίζουν τα ίδια τα ΑΕΙ/ΤΕΙ.
Ν. Πετρόπουλος
Κοινωνιολόγος
τ. Σύμβουλος Π.Ι.
ΘΕΜΑ: <>
Το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο με την πάροδο των χρόνων απόλεσε το ρόλο και το σκοπό του οδηγόντας το σε σκοτεινά μονοπάτια, που είχαν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του. Πρωταγωνιστικό ρόλο διαχρονικά έπαιξαν οι διοικήσεις των υπουργείων παιδείας που το αγνοούσαν, το υποχρηματοδοτούσαν και εκ του αποτελέσματος δεν στάθηκαν πραγματικοί και ουσιαστικοί αρωγοί στην επίλυση των χρόνιων προβλημάτων. Η απαξίωσή του φυσικά επήλθε και με τη συνεισφορά και άλλων παραγόντων όπως η ακαδημαική κοινότητα με τις διοικήσεις της καθώς και οι φοιτητικές παρατάξεις.
Ως συνδικαλιζόμενοι φοιτητές θεωρούμε ότι πρώτα απ’ όλα, κρίνεται αναγκαίο ο κάθε φορέας να προβεί από τη μεριά του στην αυτοκριτική του και κανείς να μην διεκδικεί το αλάθητο.
Αναλύοντας το προσχέδιο του νόμου, το οποίο κατατέθηκε προς διαβούλευση και οραματιζόμενοι το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο που εμείς επιθυμούμε, εντοπίσαμε τα σημεία που κατά τη γνώμη μας χρήζουν διόρθωσης και παραθέτουμε τις προτάσεις μας.
• <>
Εστιάζοντας στο ζήτημα του αυτοδιοικήτου, διαπιστώνεται ότι τα γραφειοκρατικά προβλήματα αποτελούν παρακαταθήκη του παρελθόντος και ζημιογόνα κληρονομιά, διαδραματίζοντας ένα από τους πιο δυσλειτουργικούς ρόλους τόσο για την ελληνική κοινωνία, όσο και για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Κρίνεται επιτακτική ανάγκη το Υπουργείο Παιδείας να προβεί σε διανομή αρμοδιοτήτων ανά ίδρυμα, θέτωντας τους βασικούς πυλώνες για τη δημιουργία ενός αυτοδιοίκητου που θα αποτελέσει εφαλτήριο για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των πανεπιστημίων. Τα ιδρύματα, μέσω του αυτοδιοίκητου πρέπει να είναι αυτάρκη και υπεύθυνα των πράξεών τους, χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτούν στο Υπουργείο Παιδείας για οποιαδήποτε ενέργειά τους.
• <>
Αναφορικά με την Εισαγωγή στα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η εισαγωγή σε σχολή και όχι τμήμα πιστεύουμε ότι θα εξυγιάνει το παρόν σύστημα χωρίς όμως να αποτελεί πανάκεια. Στην παρούσα φάση, οι τελειόφοιτοι του λυκείου δε είναι σε θέση να κρίνουν και να αποφασίσουν ποια σταδιοδρομία θα επιλέξουν, στηρίζοντας έτσι την πιο καίρια επιλογή για το μέλλον τους σε εμπειρίες και γνώμες τρίτων. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι φοιτητές να μην σπουδάζουν πάντα ακριβώς αυτό που επιθυμούν και αυτό συμβαίνει για δυο λόγους:
1. Δε έχουν επαρκή ενημέρωση για το αντικείμενο ενός τμήματος και όταν εισάγονται σε αυτό δεν μπορούν εύκολα να κάνουν πίσω.
2. Δεν συγκέντρωσαν όσα μόρια χρειάζονται για να επιτύχουν στο τμήμα της αρεσκείας τους και για αυτό σπουδάζουν κάτι παρεμφερές.
Αυτή λοιπόν η λανθασμένη νοοτροπία που κυριαρχεί,θέλουμε να πιστεύουμε πως με την αλλαγή της εισαγωγής από τμήμα σε σχολή, θα εκλείψει. Όταν ο πρωτοετής φοιτητής θα εισάγεται λοιπόν για παραδειγμα. σε μια Πολυτεχνική Σχολή, με το πέρας του προπαρασκευαστικού έτους θα μπορεί να επιλέξει το τμήμα –πρόγραμμα σπουδών- της αρεσκείας του ανάλογα με τις επιδόσεις του. Πρέπει όμως σ’ αυτό το σημείο να προσέξουμε τα εξής:
1. Να μην γίνει το προπαρασκευαστικό έτος μια λεγόμενη 4η λυκείου όπου θα ελλοχεύει ο κίνδυνος να προσφεύγουν οι φοιτητές στην παραπαιδεία προκειμένου να βαθμοθηρούν και να ανταγωνίζονται σκληρά μεταξύ τους.
2. Να μην υπάρχουν και εκεί φοιτητές 2ης ταχύτητας οι οποίοι δεν θα σπουδάζουν αυτό που πραγματικά επιθυμούν.
Πέρα όμως από αυτό είναι απορίας άξιο το πώς θα γίνεται η εισαγωγή στη σχολή. Το σημείο αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή καθώς δεν γνωρίζουμε κατά πόσο η κατάργηση των Πανελληνίων εξετάσεων είναι στο πρόγραμμά σας ή όχι. Για εμάς σίγουρα η δευτεροβάθμια εκπαίδευση χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί και επίσης να αποκτήσει κύρος και αναγνωρισιμότητα το απολυτήριο λυκείου.
• <>
• <>
Σχετικά με τα όργανα συνδιοίκησης στα ΑΕΙ οι θέσεις είναι οι ακόλουθες:
<>:
Αναφορικά με το συγκεκριμένο θέμα η θέση μας είναι ότι ο πρύτανης πρέπει να εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία και αυτό να πραγματοποιείται πάντα με διαδικασίες διαφάνειας και όχι με τον διορισμό του από το εκάστοτε συμβούλιο διοίκησης. Συμφωνούμε οι αρμοδιότητες της συγκλήτου να έχουν ακαδημαϊκό χαρακτήρα έτσι ώστε να μπορέσουν να εκσυγχρονίσουν τα προγράμματα σπουδών, ομόρροπα με την ανάπτυξη της κοινωνίας. Εν συνεχεία, θα ασκούν αρμοδιότητες σχετικά με την έρευνα και θα είναι αρμόδιοι για το πως αυτή η έρευνα θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος των ιδρυμάτων.
<>:
Όπως αναφέρεται και στο κείμενο προς διαβούλευση του υπουργείου τα συμβούλια διοίκησης θα έχουν οικονομικές και διοικητικές αρμοδιότητες κάτι που μας βρίσκει σύμφωνους. Όμως σχετικά με τα μέλη που θα απαρτίζουν τα συμβούλια αυτά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την είσοδο των επιχειρήσεων μέσα στα Πανεπιστήμια. Επιπλέον σχετικά με τα εξωτερικά μέλη στα συμβούλια διοίκησης, προτείνουμε να είναι άτομα κύρους που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να βρίσκονται σε αυτές τις θέσεις. Καταλήγοντας δεν μπορούμε να παραλείψουμε μερικούς προβληματισμούς μας σε ζητήματα, όπως η ποσόστωση και η πλειοψηφία των μελών σε αυτά. Επιπροσθέτως, προτείνουμε την εκπροσώπηση φοιτητών με δικαίωμα ψήφου προασπίζοντας με αυτόν το τρόπο τα προβλήματα της φοιτητικής κοινότητας.
<>:
Όσον αφορά τα Περιφερειακά Συμβούλια θεωρούμε θετική τη δημιουργία τους εφόσον θα μπορούν να δίνουν άμεσες λύσεις μακριά από τα γραφειοκρατικά προβλήματα του σήμερα. Ο ρόλος όμως όλων των παραπάνω οργάνων πρέπει να είναι διακριτός. Θέση μας είναι τα περιφερειακά συμβούλια να έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα. Τα Περιφερειακά Συμβούλια πρέπει να περιορίζονται στα πανεπιστημιακά ζητήματα και να μην συσχετίζονται τα κέντρα ελευθέρων σπουδών.
Στο ελληνικό Πανεπιστήμιο υπάρχει ένα ισχυρό κατεστημένο που διοικεί με όρους πλήρους αδιαφάνειας , αναξιοκρατίας και νεποτισμού τα τμήματα, τις σχολές και τα ιδρύματα μας, με αποκορύφωμα το καθεστώς της ομαδοποίησης και της οικογενειοκρατίας να δεσπόζει στα ιδρύματα. Κρίνουμε ότι αυτός ο νόμος πρέπει να είναι η αφετηρία του τέλους για τους εν λόγω καθηγητές για τους οποίους κατά τη γνώμη μας δεν υπάρχει χώρος στο Πανεπιστήμιο.
Σχετικά με το θέμα των βαθμίδων των μελών ΔΕΠ, οι οποίες μειώνονται, πρέπει να εξεταστεί από δύο οπτικές γωνίες. Αρχικά ο λέκτορας και οι ΠΔ 407/80 αναλαμβάνουν κατά κύριο λόγο τη σκληρή δουλειά μέσα στα Πανεπιστήμια. Οι περισσότεροι είναι τουλάχιστον τυπικοί στις διαλέξεις και στην ερευνητική τους δραστηριότητα. Το πρόβλημα είναι οι πρωτοβάθμιοι καθηγητές. Οπότε κόβοντας στην ουσία το θεσμό του λέκτορα και του Π.Δ. 407/80 αποθαρρύνεται ο νέος κόσμος από το να παράξει έργο στον ακαδημαϊκό τομέα.
Από την αντίπερα όχθη θα μπορούσαμε να εστιάσουμε στο ότι θα δημιουργηθεί μια νοοτροπία απεγκλώβισης του Πανεπιστημίου από τις γκρούπες που το μαστίζουν αν η διαδικασία εξέλιξης των μελών ΔΕΠ γίνει δυσκολότερη και πιο εντατικοποιημένη. Η εξέλιξη θα πρέπει να γίνεται με πλήρη διαφάνεια και από εξωτερικούς κριτές σε ένα εκλεκτορικό σώμα το οποίο θα κρίνει τον εξελισσόμενο καθηγητή με βάση ακαδημαϊκά και ερευνητικά κριτήρια μόνο.
Η αξιολόγηση των μόνιμων καθηγητών στο κείμενο διαβούλευσης αναφέρεται ότι θα είναι μετά από αίτησή τους. Διαφωνούμε σε αυτό με τον εντονότερο τρόπο και προτείνουμε η αξιολόγηση να είναι συνεχής, για την προάσπιση της διαφάνειας.
Εφόσον όμως οι διαδικασίες εξέλιξης και μονιμοποίησης γίνουν δυσκολότερες θα πρέπει το επίπεδο να είναι υψηλό. Για τους καθηγητές οι οποίοι δεν έχουν το επίπεδο αυτό και δεν είναι τυπικοί στις υποχρεώσεις τους, αλλά εμμένουν στην ιδιοτέλεια και όχι στην ακαδημαϊκότητα, προτείνουμε να υπάρχει διαδικασία υποβάθμισης από την 1η στη 2η ή και στην 3η βαθμίδα. Επίσης σε ακραίες περιπτώσεις προτείνουμε να χάνεται και η μονιμοποίηση.
• <>:
Στα πλαίσια του καθηγητικού συνηγόρου προτείνουμε τη διερεύνηση του ρόλου του και την παρέμβαση εισαγγελέα σε περιπτώσεις δόλου, όπως υπεξαιρέσεις χρημάτων κ.τ.λ. σε όλα τα όργανα συνδιοίκησης. Επίσης προτείνουμε να γίνεται έλεγχος του πόθεν έσχες σε όλα τα μέλη ΔΕΠ που συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα.
• <>
Οι πιστωτικές μονάδες στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα με τα τωρινά προγράμματα σπουδών είναι ανέφικτο να εφαρμοστούν. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου θα αποτελέσει τροχοπέδη στις σπουδές των φοιτητών καθώς θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν σε κάθε εξάμηνο μαθήματα που δεν θα υπερβαίνουν το όριο των 30 πιστωτικών μονάδων. Αν συγκρίνουμε, για παράδειγμα τις πιστωτικές μονάδες με τις σημερινές διδακτικές μονάδες, τότε ο φοιτητής θα μπορεί να δηλώνει το πολύ 6-7 μαθήματα το εξάμηνο. Γεγονός που συνεπάγεται, πως αν κάποιος φοιτητής για οποιοδήποτε λόγο αφήνει ένα μάθημα το εξάμηνο, σε μια τετραετή σχολή, θα χρωστά στο τέλος 8 μαθήματα, έχοντας ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει τις σπουδές του για ένα τουλάχιστον έτος. Το μέτρο αυτό είναι ακόμα πιο δυσοίωνο για τα εργαστηριακά τμήματα που έχουν μαθήματα με πολλές πιστωτικές μονάδες.
• <>
Η Χρηματοδότηση των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια μειώνεται σε σημαντικό βαθμό. Με δεδομένη την οικονομική κρίση που μαστίζει αυτή τη στιγμή τη χώρα γνωρίζουμε πως δεν είναι στο βαθμό που θα έπρεπε να αντιστοιχεί στα ελληνικά ΑΕΙ. Η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων θα πρέπει να γίνεται με βάση τις ανάγκες τους. Το κράτος θα πρέπει να καλύπτει πλήρως τις οποιεσδήποτε ανάγκες για χρηματοδότηση εφόσον αυτές ενισχύουν την ακαδημαϊκότητα και τη μόρφωση.
Το αρχικό χρηματικό ποσό προτείνουμε να διανέμεται στα ιδρύματα από μια ανεξάρτητη αρχή. Αρμοδιότητά της θα είναι τόσο η χρηματοδότηση όσο και ο έλεγχος για τη σωστή αξιοποίηση των χρημάτων. Θα πρέπει, επίσης, να αναρτώνται στο internet, τα ποσά που δίνονται στα ιδρύματα της χώρας και το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης, προκειμένου να υπάρχει πλήρης διαφάνεια.
Οι δείκτες οι οποίοι θα συμπληρώνουν τη χρηματοδότηση θεωρούμε πως είναι υποκειμενικοί, γιατί δεν υπάρχουν στο σύνολο των ιδρυμάτων οι εγκαταστάσεις και οι θεσμοί για να αξιολογούνται παράλληλα και θα τους χαρακτηρίζαμε ελλιπείς καθώς δεν κάνουν καμία αναφορά στην αύξηση των δαπανών για τη φοιτητική μέριμνα.
Προτείνουμε τους εξής δείκτες για φοιτητική μέριμνα:
1. τ.μ. Παν/μίου / Αριθμός φοιτητών.
2. τ.μ. εργαστηριακών χώρων / αριθμός φοιτητών τμήματος εργαστηρίου.
3. αριθμός κλινών εστιών / αριθμός φοιτητών που δικαιούνται.
4. αριθμός μερίδων λέσχης / αριθμός φοιτητών.
Αντιθέτως αν το πανεπιστήμιο μπορούσε να εκμεταλλευτεί το αποτέλεσμα μιας έρευνας ή μιας καινοτομίας που εφευρέθηκε εντός του ιδρύματος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό το ίδρυμα θα μπορεί να αυτοσυντηρείται και να αυτοδιοικείται πέραν της οικονομικής ενίσχυσης του υπουργείου.
Πιστεύουμε λοιπόν πως οι δείκτες συμπεριλαμβανομένου και αυτών που προτείνουμε πρέπει να καταδεικνύουν τα προβλήματα των ιδρυμάτων προκειμένου να υπάρχει περαιτέρω χρηματοδότηση και όχι να υποδεικνύουν ανταγωνιστικές νοοτροπίες μεταξύ ελληνικών ΑΕΙ ή να είναι απλά ένα στατιστικό στοιχείο.
• <>
Οι διοικήσεις του Υπουργείου Παιδείας από τη μεταπολίτευση έως σήμερα, ακολουθώντας τακτικές ψηφοθηρίας προέβησαν σε δημιουργία ιδρυμάτων κατακερματισμένα σε 72 πόλεις και κωμοπόλεις στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα των παραπάνω διαχρονικών ενεργειών, είναι η ύπαρξη 24 Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και 18 ΤΕΙ, αριθμός δυσανάλογος σε σύγκριση με την πληθυσμιακή δυναμική της Ελλάδος. Ο λεγόμενος και ως «Καλλικράτης» στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση υποχρεούται να αντίκειται σε συγχωνεύσεις ΑΕΙ-ΤΕΙ, οδηγώντας με αυτόν τον τρόπο σε μια κατάσταση ημιαπασχόλησης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επιπροσθέτως, θέση μας πάντα είναι πως για να γίνει οποιαδήποτε κίνηση συγχώνευσης, συνένωσης ή κατάργησης τμημάτων και ιδρυμάτων, πρέπει να βασίζεται σε ακαδημαϊκά κριτήρια για την ενδυνάμωση των δημοσίων πανεπιστημίων. Επίσης απαραίτητο για μας είναι οι κινήσεις που πρόκειται να γίνουν να περιέχουν ασφαλιστικές δικλείδες για τους φοιτητές, τα πτυχία τους και κατ’ επέκταση τα επαγγελματικά τους δικαιώματα.
Καταληκτικά, βιώνοντας σε καθημερινή βάση τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο και αποφεύγοντας καταστάσεις οκνηρίας και ωχαδερφισμού, παραθέτουμε τις ιδέες και τις απόψεις μας. Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να λάβει υπ’ όψιν του τις προτάσεις μας αυτές, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι η διαβούλευση υφίσταται και ότι τα έγγραφα που διαβιβάζονται για αυτό το σκοπό, αποτελούν έναυσμα συζήτησης, προβληματισμού και λήψης αποφάσεων.
Ερωτά το Υπουργείο: Πώς η ανώτατη εκπαίδευση θα εξακολουθήσει να αποτελεί έναν αυτοτελή θεσμό κριτικής θεώρησης της κοινωνίας και του κόσμου, έναν χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και προβληματισμών, υπεράσπισης των αξιών του διαφωτισμού και του ορθού λόγου… ;
Παρακολουθείστε πως οι λειτουργοί της ανώτατης εκπαίδευσης υπερασπίζονται τις αρχές του διαφωτισμού και του ορθού λόγου στο 10ο συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ:
ttp://mc.gunet.gr/live/posdep.php
Διαβάζοντας όλο το Κείμενο της Δημόσιας Διαβούλευσης καθώς και πολλά από τα σχόλια, καταρχήν θα ήθελα να αναφέρω πως το κείμενο den μπορεί να αποτελέσει βάση διαλόγου, καθώς δεν διασφαλίζει το ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ της ΠΑΙΔΕΙΑΣ και την σχετική συνταγματική επιταγή. Επισημαίνω τα εξής:
• Η χρηματοδότηση των ΑΕΙ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συνδέεται με την εισαγωγή διδάκτρων. Ακόμα και κάποια μεταπτυχιακά που πληρώνουμε σήμερα, πρέπει να παρέχονται δωρεάν. Η ποιότητα οποιουδήποτε αγαθού δε συσχετίζεται με την τιμή του. Πόσο περισσότερου ενός δημόσιου αγαθού.
• «Οι υπηρετούντες σήμερα μόνιμοι καθηγητές αξιολογούνται μετά από αίτησή τους» Απαράδεκτο. Προτείνω οι υπηρετούντες σήμερα μόνιμοι καθηγητές να αξιολογούνται σε σταθερή βάση.
• Διαφωνώ με την παράλληλη υπηρέτηση σε ΑΕΙ ελληνικό και άλλης χώρας. Δώστε κίνητρα στους εκπαιδευτικούς να διδάσκει ο καθένας στη Σχολή του.
• Διαφωνώ με την αναστολή καθηκόντων. Είναι δυνατόν να λείπει κάποιος από τη δουλειά του για 5 έτη όπως προτείνεται το μέγιστο διάστημα; Και να καταργείτε αυτούς που έκαναν τη δουλειά όταν οι καθηγητές αυτοί έλειπαν; Προτείνω το μέγιστο διάστημα να είναι το 1 έτος άνευ αποδοχών.
• Δωρεές προς τα Ιδρύματα: Θα εφαρμοστεί κάποιο πρόγραμμα για να προωθηθούν οι δωρεές στα Ιδρύματα; Θα υπάρχει κάποια υπηρεσία αρμόδια για τις δωρεές; Πρέπει να προβλεφθεί κάτι από το Υπουργείο και να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια.
• Υπηρεσίες υποστήριξης φοιτητών. Διαφωνώ με την έκδοση ηλεκτρονικής κάρτας, δε βλέπω τη χρησιμότητα και προβλέπω πολλά λεφτά χωρίς να υπάρχει ουσιώδης αιτία. Μια χαρά πρόσβαση είχαμε σα φοιτητές με τη φοιτητική μας ταυτότητα.
• Παροχές προς τους φοιτητές: Να υπάρξει διαφάνεια στην επιλογή των συνεργαζόμενων φορέων του ιδιωτικού τομέα και δημοσίευση στο διαδίκτυο.
• Συνενώσεις Ιδρυμάτων: Πρώτα ανοίγετε τμήματα και μετά τα κλείνετε ή αλλιώς τα συνενώνετε.. Ωραία λογική. Διαφωνώ κάθετα με την πρόταση αυτή, καθώς είναι η χειρότερη οικονομική περίοδος για να καταργηθούν τμήματα της επαρχίας. Προτείνω να γίνει πρώτα μια πολύ καλή αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης και κατόπιν, όταν έχετε εμπεριστατωμένη και σαφή αιτιολόγηση, τότε να προχωρήσετε σε συνενώσεις. Σε καμία περίπτωση με την παρούσα οικονομική κατάσταση.
• Εισαγωγή σε Σχολή και όχι σε Τμήμα: Διαφωνώ. Η εξειδίκευση των ελληνικών Πανεπιστημίων θεωρώ ότι είναι πολύ καλύτερη από κάποια Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Το ότι δεν υπάρχει μετέπειτα απορρόφηση στην αγορά εργασίας είναι άλλο θέμα.. Μια λύση στο πρόβλημα της ατυχούς επιλογής Τμήματος θα ήταν καλύτερες κατευθυντήριες γραμμές από το Λύκειο και καλύτερο πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού.
• «Οι φοιτητές εντάσσονται στα επιμέρους προγράμματα σπουδών της Σχολής, μετά από το τέλος του πρώτου έτους, ανάλογα με τις επιδόσεις και τις προτιμήσεις τους»
Διαφωνώ. Προτείνω να μην υπάρχουν και άλλες εξετάσεις ένα μόλις χρόνο μετά τις πανελλήνιες. Έλεος πια. Εξετάσεις συνέχεια, τρομερή ταλαιπωρία και άγχος τόσων χρόνων για να μένουμε τελικά άνεργοι.
• Τι ακριβώς είναι τα προγράμματα σπουδών μονοετούς και διετούς διάρκειας;
• Τι ακριβώς είναι το Εθνικό πλαίσιο προσόντων Ανώτατης εκπαίδευσης;
• Αναβάθμιση περιεχομένου συγγραμμάτων και σε καμία περίπτωση επιβολή κόστους.
• Τα κόμματα στα ΑΕΙ δε νομίζω ότι απέχουν πολύ από τους διάφορους συλλόγους στα πανεπιστήμια του εξωτερικού (βλ. Πανεπιστήμια της Αμερικής) Παντού η ίδια λογική. Αν δε θέλει κάποιος να συμμετέχει σε αυτά, δεν τον αναγκάζει κανένας. Αν διαπιστώνονται αδικίες είναι όφελος του καθενός να παίρνει θέση και ΝΑ ΜΙΛΑΕΙ! Διαφωνώ με τις απόψεις που διάβασα περί κατάργησης των φοιτητικών παρατάξεων. Είναι βαθιά αντιδημοκρατικές και κατευθυνόμενες και οδηγούν στην παθητικότητα και την φίμωση των φοιτητών.
• Τέλος, επειδή διάβασα διάφορα σχόλια περί ασύλου, μάλλον η μνήμη του Έλληνα είναι τελικά περιορισμένης χρονικής διάρκειας. Σε περίπτωση που σκέφτεστε να γίνει άρση του ασύλου, θα επιμείνω στη διατήρηση του.