Το άρθρο 37 του ν. 4251/2014 (Α΄ 80) αντικαθίσταται ως εξής :
«1. Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) της χώρας, τα οποία προσφέρουν προγράμματα σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου, δύνανται να συνάπτουν διμερείς συμβάσεις με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου για τη θέσπιση διαδικασίας ταχείας χορήγησης αδειών διαμονής σε φοιτητές πολίτες τρίτων χωρών των εν λόγω προγραμμάτων σπουδών, υπό τους εξής όρους:
α. Η υποχρεωτική διάρκεια σπουδών είναι κατ’ ελάχιστον αα) τριετής για προγράμματα πρώτου κύκλου , αβ) ετήσια για προγράμματα δεύτερου κύκλου και αγ) τριετής για προγράμματα τρίτου κύκλου,
β. πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 32 και 33 για τη χορήγηση αδειών διαμονής στο πλαίσιο τέτοιων συμβάσεων.
- Η σύμβαση της παρ. 1 δύναται να αφορά το σύνολο ή μέρος των προγραμμάτων σπουδών του οικείου Α.Ε.Ι., τα οποία αποδέχονται ως φοιτητές, πολίτες τρίτων χωρών.
- Στις συμβάσεις της παρ. 1, ορίζονται κατ’ ελάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:
α) ο αριθμός των προγραμμάτων σπουδών, τα οποία προσφέρονται από το οικείο Α.Ε.Ι. στα οποία δύναται να εισαχθούν πολίτες τρίτων χωρών,
β) ο τίτλος και η απόφαση ίδρυσης κάθε προγράμματος σπουδών,
γ) ο ανώτατος αριθμός εισακτέων ανά πρόγραμμα σπουδών και ακαδημαϊκό έτος,
δ) η υπηρεσία του οικείου Α.Ε.Ι., η οποία έχει ως αρμοδιότητα τη συλλογή και αποστολή των αιτήσεων χορήγησης άδειας διαμονής λόγω σπουδών και των απαραίτητων συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών των εισακτέων πολιτών τρίτων χωρών στα προγράμματα σπουδών του οικείου Α.Ε.Ι..
- Η αίτηση χορήγησης άδειας διαμονής του παρόντος και τα συνυποβαλλόμενα σε αυτήν δικαιολογητικά, όπως ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, υποβάλλονται απευθείας στο Α.Ε.Ι. από τον πολίτη τρίτης χώρας, ο οποίος έχει γίνει δεκτός σε πρόγραμμα σπουδών του Α.Ε.Ι.. Εν συνεχεία, το Α.Ε.Ι. μετά τη διενέργεια πρωτογενούς ελέγχου της υποβληθείσας αίτησης και των συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών, αποστέλλει είτε με φυσικό είτε με ηλεκτρονικό τρόπο προς την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, τον φάκελο κάθε εισακτέου φοιτητή – πολίτη τρίτης χώρας, ο οποίος περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:
α) την αίτηση χορήγησης άδειας διαμονής για λόγους σπουδών,
β) τα δικαιολογητικά τα οποία απαιτούνται για την έκδοση άδειας διαμονής για λόγους σπουδών, όπως αυτά ορίζονται στην απόφαση, η οποία εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 136,
γ) βεβαίωση του Α.Ε.Ι., στην οποία αναφέρεται ότι ο αιτών τη χορήγηση άδειας διαμονής έχει γίνει δεκτός σε πρόγραμμα σπουδών του οικείου Α.Ε.Ι. και έχει καταβάλει την πρώτη δόση των τελών φοίτησης, όπως αυτά ορίζονται στην απόφαση ίδρυσης του προγράμματος.
- Η άδεια διαμονής του παρόντος χορηγείται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του οικείου Υπουργείου το αργότερο εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία αποστολής του φακέλου από το οικείο Α.Ε.Ι..
- Η άδεια διαμονής του παρόντος έχει ισχύ ισόχρονη με την ανώτατη διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών, στο οποίο έχει γίνει δεκτός ο πολίτης τρίτης χώρας.
- Η άδεια διαμονής δύναται να ανανεωθεί κατόπιν αιτήματος του πολίτη τρίτης χώρας. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά κατατίθενται ενώπιον του Α.Ε.Ι., και κατά λοιπά εφαρμόζεται η διαδικασία που περιγράφεται στην παρ. 4.
Ως προς τον συνολικό χρόνο ανανέωσης της άδειας διαμονής εφαρμόζεται η παρ. 4 του άρθρου 34.
- Η υποχρέωση υποβολής των στοιχείων της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 34 προς την αρμόδια διεύθυνση, βαρύνει το οικείο Α.Ε.Ι..
- Για τη σύναψη συμβάσεων της παρ. 1 το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου εκπροσωπείται από τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Μεταναστευτικής Πολιτικής της Γενικής Διεύθυνσης Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης, και το οικείο Α.Ε.Ι. από τον Πρύτανη αυτού.
Για αλλοδαπούς φοιτητές που εισάγονται σε Διεθνή/Ξενόγλωσσα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών (ΜΠΣ) Ελληνικών πανεπιστημίων και ολοκληρώνουν με επιτυχία τις μεταπτυχιακές σπουδές τους, να καταργηθεί η απαίτηση αναγνώρισης ισοτιμίας του πτυχίου του πρώτου κύκλου σπουδών τους από το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. για να τους χορηγηθεί ο μεταπτυχιακός τίτλος του Ελληνικού πανεπιστημίου.
Γι’ αυτούς τους διεθνείς μεταπτυχιακούς φοιτητές να διαχωριστεί η διαδικασία απόκτησης τίτλου Μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών (Μάστερ) στην Ελλάδα από την διαδικασία απόκτησης ισοτιμίας πτυχίου πρώτου κύκλου σπουδών από πανεπιστήμιο της αλλοδαπής με αντίστοιχο τίτλο Ελληνικού τμήματος, επειδή:
(1) Τα περισσότερα ΜΠΣ δέχονται φοιτητές από διαφορετικά αντικείμενα και επιστήμες, συνεπώς δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος ισοτιμίας με αντίστοιχο τίτλο Ελληνικού τμήματος. Άλλωστε, για την επιτυχή ολοκλήρωση των Μεταπτυχιακών Σπουδών σημασία έχει οι φοιτητές να έχουν τις ικανότητες να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, το οποίο κρίνεται από τους διδάσκοντες του ΜΠΣ και όχι από τον αξιολογητή του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. Αν οι διεθνείς φοιτητές θέλουν να αποκτήσουν ισοτιμία του προπτυχιακού τίτλου τους με τον αντίστοιχο Ελληνικό για διάφορους λόγους, π.χ., για να εργασθούν στην Ελλάδα, τότε να ζητούν αναγνώριση από το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. που θα τους δίνει και δικαιώματα εργασίας στην Ελλάδα. (Με βάση την εμπειρία μας κανένας αλλοδαπός με μεταπτυχιακό τίτλο από Ελληνικό ΑΕΙ δεν παραμένει για εργασία στην Ελλάδα).
(2) Για εγγραφή διεθνούς φοιτητή σε ΜΠΣ της ημεδαπής η προϋπόθεση να είναι το διεθνές πανεπιστήμιο να είναι αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ/UNESCO, ενώ για την απονομή μεταπτυχιακού τίτλου σε διεθνή φοιτητή, το Ελληνικό πανεπιστήμιο μπορεί να ζητά βεβαίωση γνησιότητας του τίτλου κατ’ ευθείαν από το διεθνές πανεπιστημιακό ίδρυμα που έχει εκδώσει τον τίτλο πρώτου κύκλου σπουδών.
(3) Υπάρχουν πολύ σημαντικές δυσκολίες για την διαδικασία αναγνώρισης ισοτιμίας του πρώτου πτυχίου τους από τον Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. που αναφέρονται παρακάτω. Κάποιες απ’ αυτές όπως οι παρ. 3 και 4 είναι αξεπέραστες και αν δεν υπάρξει νομοθετική ρύθμιση τα Ελληνικά ΑΕΙ δεν μπορούν ν’ απονείμουν μεταπτυχιακούς τίτλους σε διεθνείς φοιτητές σύμφωνα με την παρ. 7 ΦΕΚ 41931/Ζ1 που ρητά απαγορεύει την απονομή μεταπτυχιακών τίτλων χωρίς προηγούμενη αναγνώριση από το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.
Τα ανυπέρβλητα του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. για διεθνείς μεταπτυχιακούς φοιτητές σε ξενόγλωσσα ΜΠΣ :
(1) Ζητά μεταφρασμένα στα Ελληνικά και επίσημα επικυρωμένα από Ελληνική Πρεσβεία, 11 πακέτα εγγράφων, τα οποία περιλαμβάνουν μετάφραση μέχρι και το Syllabus / Bulletin του Ιδρύματος απ’ όπου κάποιος/α πήρε πρώτο πτυχίο, τη διατριβή του/της, κλπ., και μάλιστα οι μεταφράσεις πιστοποιημένες από Ελληνική Πρεσβεία.
(2) Δεν ανταποκρίνεται στις αιτήσεις των διεθνών φοιτητών ούτε εντός 24 μηνών μετά την αίτηση, ενώ ο νόμος λέει εντός 6 μηνών.
(3) Το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. απαιτεί πρώτα να αναγνωρίσει και το διεθνές τμήμα και το διεθνές ίδρυμα απ’ όπου αποφοίτησε διεθνής φοιτητής, πριν προχωρήσει σε αναγνώριση τίτλου. Αυτό αφορά στο 95% των διεθνών ιδρυμάτων και στο 99% των διεθνών τμημάτων, διότι ελάχιστα τμήματα και ιδρύματα από αυτά που υπάρχουν παγκοσμίως έχουν αναγνωριστεί ως τώρα από το ΔΟΑΤΑΠ. Αυτό καθυστερεί υπερβολικά την διαδικασία.
(4) Για αναγνώριση το ΔΟΑΤΑΠ απαιτεί αποδείξεις ότι η πλειοψηφία των διδασκόντων στα διεθνή τμήματα και διεθνή ιδρύματα κατέχει διδακτορικό τίτλο. Αυτό δεν είναι εφικτό σε όλες τις χώρες του κόσμου. Επίσης αυτή η πληροφορία δεν είναι διαθέσιμη σε διεθνείς φοιτητές και σε Ελληνικά ιδρύματα, κι ενώ οι διεθνείς φοιτητές εγγράφονται σε Ελληνικά ΜΠΣ και ολοκληρώνουν επιτυχώς τις μεταπτυχιακές σπουδές τους, πολλοί απ’ αυτούς/ές που εμπίπτουν σ’ αυτή την περίπτωση δεν δικαιούνται να πάρουν πτυχίο λόγω Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.
Αθανάσιος Παπαϊωάννου
Κοσμήτορας ΣΕΦΑΑΔ πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Διευθυντής Ξενόγλωσσου ΜΠΣ