Α2. Ερευνητικό, Ψηφιακό, Εκδοτικό Έργο (ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ)
Ειδικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου αποβλέπουν στην διαδικασία εκσυγχρονισμού της έκδοσης των σχολικών βιβλίων σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. Πώς κρίνετε την πρόθεση αυτή και τι άλλο θα είχατε να προτείνετε.
|
Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων OpenGov.gr Ανοικτή Διακυβέρνηση |
Πολιτική Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Πολιτική Ασφαλείας και Πολιτική Cookies Όροι Χρήσης Πλαίσιο Διαλόγου |
Creative Commons License Με Χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Wordpress. |
Σε πρώτο στάδιο θα ήταν πολύ χρήσιμο αν μπορούσαμε να έχουμε την ηλεκτρονική μορφή των βιβλίων του Δημοτικού (και για το
Γυμνάσιο φαντάζομαι το ίδιο χρήσιμο θα ήταν) σε μια έκδοση αξιοποιήσιμη(.doc ας πούμε) για δημιουργία ασκήσεων. Η ήδη υπάρχουσα μορφή .pdf δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο,αφού δεν επιτρέπει τη λειτουργία copy-paste, παρά μόνο με προγράμματα μεταροπής(pdf σε doc) που δεν υπάρχουν ελεύθερα και απαιτείται ασύμμετρα πολύς χρόνος, αν θέλει κανείς να ασχολείται σε καθημερινή βάση για τη δημιουργία υλικού διαφοροποιημένης διδασκαλίας.Ανάλογη μορφή έχει
δημιουργήσει το τμήμα ειδικής αγωγής του Π.Ι. με τα Βιβλία που είναι διασκευασμένα και προσαρμοσμένα για αμβλύωπες μαθητές.
Σε δεύτερο στάδιο θα μπορούσε το υλικό με την ονομασία «Διδακτικά πακέτα Γυμνασίου, Δημοτικού» στη ιστοσελίδα του Π.Ι., να διασυνδεθεί με υποστηρικτικό υλικό που να αντιστοιχεί σε κάθε άσκηση και κάθε κείμενο, απ΄όλες τις επιμέρους ενότητες των μαθημάτων που έχουν εκδοθεί στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση.Κάτι αντίστοιχο με τη μορφή που γίνεται , στην επιμόρφωση εκπαιδευτικών Β΄επιπέδου, η παραγωγή υλικού από τους επιμορφούμενους.
Πρόθυμοι εκπαιδευτικοί να δημιουργήσουν ανάλογες βάσεις δεδομένων υπάρχουν και επιμορφωμένοι και πιστοποιημένοι σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.Τα κίνητρα για την συμμετοχή στην συγκέντρωση διαδραστικού υλικού μπορουν να μην είναι κατ’ ανάγκη υλικά-οικονομικά παρόλα αυτά αποτελoύν ισχυρό παράγοντα
προσέλκυσης ενδιαφέροντος σε τέτοιους καιρούς.
Κεντρική επιδίωξη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), στο πλαίσιο των επιταγών του ρόλου της ως επίσημα αναγνωρισμένος Κοινωνικός Εταίρος της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, είναι η διασφάλιση της προσβασιμότητας του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος για την πληθυσμιακή ομάδα που εκπροσωπεί. Το περιβάλλον αυτό μπορεί να τύχει αξιοποίησης από την πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία, μόνο εφόσον οι υποδομές του, φυσικές και ψηφιακές, πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές προσβασιμότητας (φυσικής και ηλεκτρονικής αντιστοίχως) ώστε η πρόσβαση στην απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων – απαραίτητων για την προαγωγή αφενός της προσωπικής τους ανάπτυξης, αφετέρου της διευκόλυνσης της ενεργούς και ανταγωνιστικής συμμετοχής τους στην αγορά εργασίας – να είναι ανεμπόδιστη.
Ειδικά στην περίπτωση της κατασκευής ψηφιακών βιβλίων, βασική προϋπόθεση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση είναι η αναγνώριση και απαλοιφή των εμποδίων στο ηλεκτρονικό περιεχόμενο. Ο διαρκώς αυξανόμενος όγκος της πληροφορίας σε ψηφιακή μορφή, παρά την πρόοδο που αναμφισβήτητα σηματοδοτεί και που επιπρόσθετα συντελεί στην οριζόντια μείωση του κόστους παραγωγής εντύπου υλικού που εκ φύσεως είναι μη προσβάσιμο σε εντυπο-ανάπηρους μαθητές, εμπεριέχει τον κίνδυνο δημιουργίας νέων εμποδίων και νέου χάσματος σε βάρος των ατόμων με αναπηρία.
Πρέπει να επισημανθεί ότι μέχρι σήμερα η κατασκευή ψηφιακών βιβλίων όσο και οι διαδικτυακές πύλες δεν ελάμβαναν υπόψη τους προδιαγραφές ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, γεγονός το οποίο έρχονταν σε πλήρη σε αντίθεση με τις Συνταγματικές επιταγές του άρθρου 5Α, της παρ. 4 του άρθρου 16 και της παρ. 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος. Προκειμένου η προσέγγιση του παρελθόντος να διαφοροποιηθεί σημαντικά από τις μέχρι σήμερα προσεγγίσεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση και της συγκεκριμένης κατηγορίας τελικών χρηστών, δηλαδή των ατόμων με αναπηρία, στη βάση των προαναφερθέντων επιταγών του Συντάγματος της χώρας, αλλά και των πρόσφατων εξελίξεων στα ζητήματα αναπηρίας διεθνώς και ευρωπαϊκά, ήτοι των επιταγών της υπό κύρωσης Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και του Προαιρετικού της Πρωτοκόλλου και των υπαγορεύσεων της πρόσφατης Ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010 – 2020: Ανανέωση της δέσμευσης για μια Ευρώπη χωρίς εμπόδια», η Ε.Σ.ΑμεΑ. προτείνει:
Την υιοθέτηση της κατασκευής προσβάσιμου ψηφιακού βιβλίου και ψηφιακών εκπαιδευτικών υπηρεσιών που να καλύπτει τις ανάγκες όλων των κατηγοριών ατόμων με αναπηρία, βάσει προκαθορισμένων τεχνικών προδιαγραφών, καθώς και τη δημιουργία και λειτουργία ενός μηχανισμού για τον έλεγχο της προσβασιμότητας των ψηφιακών βιβλίων και εκπαιδευτικών υπηρεσιών μέσω του οποίου θα διασφαλίζεται η καθολική τήρηση των προδιαγραφών, πάντοτε σε στενή συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η διεθνής πρακτική καταδεικνύει ότι με την τήρηση τεχνικών προδιαγραφών στην κατασκευή προσβάσιμων ψηφιακών βιβλίων θα επωφεληθούν όλοι οι μαθητές (και το εκπαιδευτικό προσωπικό) ανεξαιρέτως, εφόσον θα είναι σε θέση να αλληλεπιδρούν με τις υπηρεσίες και το περιεχόμενο και με συσκευές η χρήση των οποίων δεν έχει ληφθεί υπόψη (π.χ. φορητές συσκευές, ψηφιακή τηλεόραση), μειώνοντας το κόστος μελλοντικών προσαρμογών. Ειδικά όμως ειδικά στην περίπτωση των μαθητών με αναπηρία, για τους οποίους η χρήση του προσβάσιμου ψηφιακού βιβλίων και εκπαιδευτικών ψηφιακών υπηρεσιών αποτελεί στις περισσότερες περιπτώσεις μονόδρομο, η συγκεκριμένη προσέγγιση αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση και όχι επικουρική των όποιων προσπαθειών.
Το ηλεκτρονικό βιβλίο στην ελληνική πραγματικότητα
Οι υπογράφοντες εκδότες και βιβλιοπώλες διαπιστώνουμε αφενός μια έλλειψη ενιαίας εκπροσώπησής μας, και αφετέρου την ανάγκη να αντιμετωπιστούν άμεσα ορισμένα θέματα πρώτης προτεραιότητας. Επειδή τα θέματα που μας απασχολούν είναι πολλά, προκρίναμε να παρουσιάσουμε τους προβληματισμούς μας σχετικά με την πρόκληση του ψηφιακού βιβλίου στην εποχή μας, με όλες τις επιπτώσεις που αυτό έχει και θα έχει στον πολιτισμό της χώρας μας, στην προσέγγισή μας με τη γνώση, στην εκπαίδευση, τέλος σε ολόκληρο τον κλάδο του βιβλίου.
Τον τελευταίο καιρό, η παγκόσμια κοινότητα κατακλύζεται από συζητήσεις για το ηλεκτρονικό έντυπο. Βέβαια, η συζήτηση για την υποκατάσταση του έντυπου από το ηλεκτρονικό προϊόν επικεντρώνεται σε προϊόντα μεγάλου εμπορικού ενδιαφέροντος, όπως τα ευπώλητα μυθιστορήματα, οι εφημερίδες και τα περιοδικά. Όμως, το ηλεκτρονικό βιβλίο επηρεάζει ήδη και τον τρόπο χρήσης των βιβλίων διδακτικού περιεχομένου. Η εμφάνιση του ηλεκτρονικού βιβλίου θα επανακαθορίσει αναγκαστικά το πλαίσιο που διέπει το σύστημα έκδοσης και διάθεσης των βιβλίων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Οι βασικές μας απόψεις έχουν συνοπτικά ως εξής:
1. Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε ως ευνομούμενη ευρωπαϊκή χώρα το θέμα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (δικαιώματα συγγραφέων, μεταφραστών, εικονογράφων, φωτογραφικού υλικού κτλ.).
2. Η διαδικασία έκδοσης ενός έργου δεν καταργείται με την παρουσία του internet. Πρόκειται για μια ολόκληρη αναδιαμόρφωση των τρόπων με τους οποίους δημιουργούσαμε και διαβάζαμε ως τώρα. Αυτή η ριζική αναδιαμόρφωση μάς δίνει τώρα την ευκαιρία να κατανοήσουμε, και ως πολίτες της παγκοσμιοποιημένης Ελλάδας, τι σημαίνει άυλη περιουσία και πνευματική κληρονομιά.
3. Η διαδικασία της προβολής και της παρουσίασης στο κοινό των νέου τύπου βιβλίων, αλλά και οι πωλήσεις μέσω e-shop, γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκη.
4. Σημαντικό θέμα είναι η χρήση των ηλεκτρονικών βιβλίων στην εκπαίδευση.
Με βάση όλα τα παραπάνω θεωρούμε ότι πρέπει να ζητήσουμε επειγόντως από την πολιτεία τα εξής:
1. Τη συνεννόηση με τους εκδότες για θέματα που τους αφορούν. Πιστεύουμε ότι ο διάλογος -ή δημόσια διαβούλευση- δεν είναι τίποτα άλλο παρά η προσπάθεια να γνωρίσει η πολιτική εξουσία τα πραγματικά προβλήματα του τόπου, να χρησιμοποιήσει την πείρα της κάθε κοινωνικής ή επαγγελματικής ομάδας.
2. Εφόσον ο διάλογος αυτός πραγματοποιηθεί, το πρώτο θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η νομοθετική αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν το ηλεκτρονικό βιβλίο. Τέτοια είναι τα ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας, το θέμα της ενιαίας τιμής του βιβλίου, τα φοροτεχνικά προβλήματα (βασικό αίτημα είναι να επεκταθεί και στο ηλεκτρονικό βιβλίο ο συντελεστής ΦΠΑ του έντυπου βιβλίου).
3. Τέλος, πρέπει να γίνει μια σοβαρή προσπάθεια για να συλλάβουμε το ρόλο που σύντομα θα παίξει το ηλεκτρονικό βιβλίο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ο εκδοτικός κόσμος θα πρέπει να συνεργαστεί στενά, δημιουργικά και αποδοτικά με το Υπουργείο Παιδείας και με όλη την εκπαιδευτική οικογένεια για τη χάραξη νέας στρατηγικής.
Καταλήγοντας, οι υπογράφοντες εκδότες ζητούμε συνάντηση για τα θέματά μας με τα Υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού, ώστε να παρουσιάσουμε το σύνολο των θεμάτων που μας απασχολούν.
Για την Ομάδα Βιβλίου,
Κωνσταντίνος Γκοβόστης (Εκδόσεις Γκοβόστη)
Εύα Καραϊτίδη (Εκδόσεις της Εστίας)
Νίκος Καρατζάς (Βιβλιοπωλεία και εκδόσεις Ιανός)
Γιάννης Κωνστανταρόπουλος (Εκδόσεις Μίνωας)
Βαγγέλης Παπαθανασόπουλος (Εκδόσεις Κέδρος)
Γιώργος Παπασωτηρίου (Βιβλιοπωλεία και εκδόσεις Παπασωτηρίου)
Στέφανος Πατάκης (Εκδόσεις Πατάκη)
Γιώργος Παρίκος (Εκδόσεις Ίων/Έλλην)
Αθανάσιος Σταμούλης (Εκδόσεις Σταμούλη)
Θανάσης Ψυχογιός (Εκδόσεις Ψυχογιός)
Η πρόταση των εκδοτών Βιβλίου σε ανωτέρω ερώτημα, είναι η πιο ολοκληρωμένη και εφαρμόσιμη.
Κα υπουργέ,
Πολλοί από τους εκπαιδευτικούς που βρίσκονται καθημερινά κοντά στα παιδιά μας μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας έχουν αρκετή πείρα , φαντασία , δημιουργικότητα και θέληση να βοηθήσουν πραγματικά για τη δημιουργία ενός συστήματος παιδείας που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των παιδιών και της κοινωνίας. Από αυτούς, πολλοί έχουν δημιουργήσει ιστοσελίδες και προσπαθούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να βοηθήσουν αφιλοκερδώς το έργο του εκπαιδευτικού. Για μένα αποτελούν τους άγνωστους ήρωες του συστήματος της εκπαίδευσης. Όλη αυτή η δύναμη που υπάρχει στο Ελληνικό σχολείο θα μπορούσε να συντονισθεί. Το πώς είναι κάτι που χρειάζεται αρκετή σκέψη και καθόλου κατά την γνώμη μου βεβιασμένες κινήσεις . Όποιος τρόπος και αν ακολουθηθεί, τα βήματα θα πρέπει να είναι μικρά, σταθερά, και μελετημένα για να αποφευχθεί το χάσιμο πολλών ωρών σκληρής δουλειάς. Θα μπορούσε για παράδειγμα να δημιουργηθεί μία ομάδα εργασίας για κάποιο μάθημα ας πούμε στην Ιστορία η την Γλώσσα η τα Μαθηματικά κλπ. που θα είχε σαν σκοπό:
1. Τη σχεδίαση κάποιου προγράμματος στο computer η την επιλογή κάποιου ντοκιμαντέρ που θα διαμόρφωνε μία εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο θέμα για τον μαθητή.
2. Την κατασκευή του προγράμματος με τη βοήθεια προγραμματιστή αν ήταν αναγκαίο.
3. Την αξιολόγηση του προγράμματος η του ντοκιμαντέρ μετά από δοκιμή στην τάξη με παιδιά. Αν το πρόγραμμα η το ντοκιμαντέρ θεωρείτο ικανοποιητικό όλα καλά αν όχι θα γινόντουσαν οι απαραίτητες αλλαγές η περικοπές αν ήταν ντοκιμαντέρ.
4. Την προετοιμασία ενός πακέτου με υλικό το οποίο θα περιείχε πιθανόν τρις ενότητες:
a. Πληροφορίες για τον εκπαιδευτικό σχετικά με την χρήση του προγράμματος η του ντοκιμαντέρ.
b. Πληροφορίες για τον μαθητή για την χρήση του προγράμματος
c. Φυλλάδια-εργασίας βασισμένα στο πρόγραμμα η το ντοκιμαντέρ.
Το πακέτο θα μπορούσε να διανεμηθεί σε κάθε σχολείο κατά την διάρκεια παρουσίασης από την ομάδα εργασίας στους εκπαιδευτικούς σε κάποιο χώρο κατάλληλο για τέτοιου είδους συναντήσεις .
Το μοντέλο αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε διάφορα μαθήματα και με διαφορετικές ενότητες. Η χρήση του υλικού πιστεύω θα ήταν φρόνιμο να μην είναι υποχρεωτική. Είμαι της γνώμης ότι η αποδοχή τους θα γίνει δειλά δειλά αλλά μετά από κάποιον καιρό. Τελικά όμως πολλοί μαθητές θα τα χρησιμοποιούν .
Τα προγράμματα αυτά η τα ντοκιμαντέρ θα μπορούσαν να υπάρχουν μόνα τους η να χρησιμοποιηθούν με τα κοινά η τα ηλεκτρονικά βιβλία. Πάντως, η πρόταση του Νεκτάριου είναι το ζητούμενο. Εφαρμόζετε με επιτυχία σε πολλές χώρες.
Η σπατάλη που γίνεται στο ελληνικό δημόσιο για σχολικά βιβλία είναι απαράδεκτη.
Συμφωνώ με το Νεκτάριο στο ότι τα σχολικά βιβλία πρέπει να δανείζονται στους μαθητές. Βέβαια πρέπει να εξαιρεθούν τα εγχειρίδια δραστηριοτήτων που ο μαθητής γράφει.
Αυτό εφαρμόζεται σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Στη Γερμανία π.χ. σε κάθε σχολείο υπάρχει ένας διαχειριστής, εκπαιδευτικός, των υλικών διδασκαλίας (μια ώρα εβδομαδιαίως για αυτή τη δουλειά). Κάθε σχολείο έχει ένα ετήσιο λογαριασμό για να αγοράσει τα βιβλία που είναι αναγκαία, αφού γίνει καταμέτρηση των όσων υπάρχουν.
Στα βιβλία μπαίνει μια σφραγίδα για τα τρία επόμενα σχολικά έτη. Δίπλα από κάθε έτος αναγράφεται το όνομα του μαθητή που χρησιμοποίησε το βιβλίο. Αν ένας μαθητής καταστρέψει το βιβλίο ή δεν το παραδόσει στο τέλος του σχολικού έτους πρέπει να το πληρώσει.
Βέβαια η καλή χαρτοδεσία και η καλή ποιότητα του χαρτιού είναι επιβεβλημένη.
Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι ένα βοήθημα σημαντικό, αρκεί να μην γίνεται μεγάλη χρήση.
Τα έντυπα βιβλία σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να καταργηθούν και θα συμφωνήσω με το ηλεκτρονικό βιβλίο, έχοντας υπόψη μας όμως ότι κινδυνεύουμε να κάνουν τα παιδιά μας, περισσότερη χρήση του Η/Υ από όση πρέπει, σε μία εποχή όπου τα παιδιά εθίζονται εύκολα σε αυτόν.
Ευχαριστώ,
Προσοχή στον όρο ηλεκτρονική μορφή βιβλίου. Εάν εννοείτε απλώς ψηφιοποιημένο το έντυπο εγχειρίδιο σε pdf, τότε όπως ήδη επισημάνθηκε, δεν έχει απολύτως κανένα νόημα!! (μάλλον αποτελεί κοροϊδία όλων). Το ζητούμενο είναι η διαδραστικότητα του «ηλεκτρονικού» βιβλίου – αν και κατά την άποψή μου, αυτό που όντως χρειάζεται δεν είναι καν ένα «ηλεκτρονικό βιβλίο», αλλά η ύπαρξη διδακτικών προτάσεων με χρήση πολυμέσων για κάθε ενότητα του έντυπου βιβλίου (να υπάρχει, να ανακυκλώνεται). Να διατίθενται δηλαδή έτοιμες παρουσιάσεις σε power point ή σχετικά βίντεο ή ό,τι άλλο (ασκήσεις διαδραστικές πχ, συμπληρωματικό υλικό, σχεδιαγράμματα), όπως ήδη υπάρχουν στο διαδίκτυο σε πολλές ιστοσελίδες άξιων συναδέλφων, όχι όμως και στο Υπουργείο (το οποίο δεν μπορεί να επαφίεται απλώς στον «πατριωτισμό» των συναδέλφων για ανιδιοτελή παραχώρηση του υλικού τους ενώ κόβονται οι μισθοί και άλλοι τρώνε με χρυσά κουτάλια– εξάλλου αν υπάρχει κίνητρο, όχι απαραιτήτως χρηματικό, θα υπάρχει και περισσότερη προσφορά). Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξεταστούν οι πραγματικές δυνατότητες στην τάξη –πού και πώς θα λύνονται πχ οι διαδραστικές ασκήσεις αν δεν έχει ο κάθε μαθητής τον υπολογιστή του; Και επειδή αυτό δεν γίνεται μάλλον, καλύτερα ας εξοπλιστούν τουλάχιστον κάποιες αίθουσες με απλό προτζέκτορα και υπολογιστή για να προβάλλεται το υλικό σε όλους. Όσο για τους διαδραστικούς, μια άχρηστη πολυτέλεια την ώρα που δεν έχουμε καν δικαίωμα να φωτοτυπούμε όσα χρειαζόμαστε! Τέλος, αν είναι να αλλάξουν τα βιβλία, αυτό να γίνει κατόπιν πραγματικής αξιολόγησης των υπαρχόντων ΚΑΙ από τους εκπαιδευτικούς (π.χ. να φύγει το απαράδεκτο βιβλίο ιστορίας γ’ λυκείου γενικής και εν ανάγκη να επιστρέψει το παλιό) και να ληφθούν επιτέλους υπόψη οι αναξιοποίητες σχετικές προτάσεις εκπαιδευτικών και σχολικών συμβούλων!
Πάν μέτρον άριστον. Ο μαθητής του Δημοτικού πρέπει να παίρνει το βιβλίο του! αυτό διαμορφώνει συνηθεια και σχέση που είναι αναντικατάστατες. Στο Γυμνάσιο μπορεί η έμφαση να δωθεί στο ηλεκτρονικό βιβλίο,προσομοιώσεις πειραματισμού, βίντεο κλπ. Τα βιβλία του Λυκείου και του Πανεπιστημίου παραμένουν χρηστικά για μια ζωή. έχω αντίληψη της δικτυακής βιβλιογραφίας και δημοσιεύσεων κλπ
(ολοκλήρωνω Ph.D.)ωστόσο η βιβλιοθήκη μου είναι η βάση.
Πολύ καλή σκέψη, αρκεί να επιμορφωθούν οι εκπαιδευτικοί για να λειτουργήσουν με υπεύθυνη ελευθερία
Όπως ανέφερε και ο Δημήτρης πρέπει να αλλάξουν και οι διαδικασίες. Οι υπολογιστές μπορούν να κάνουν και άλλα πράγματα από το να εμφανίζουν «σκαναρισμένες» η πληκτρολογημένες στατικές σελίδες. Δεν έχει νόημα να δίνουμε απλώς ψηφιακά βιβλία. π.χ. στην Φυσική οι μαθητές διδάσκονται για τα κύματα. Μια στατική εικόνα ενός (χάρτινου ή ηλεκτρονικού) βιβλίου λέει ελάχιστα πράγματα, σε σχέση με μια κινούμενη από αυτές που βρίσκεις ψάχνοντας στο internet και μπορείς να δεις στην οθόνη.
Είναι σημαντικό το τι θα περιέχει κάθε βιβλίο. Ασκήσεις και εφαρμογές για παράδειγμα θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται μόνο στην ηλεκτρονική έκδοση και να διανέμονται στα σχολεία μέσω διαδικτύου, αφήνοντας ένα σώμα συμπερασμάτων για το έντυπο βιβλίο. Έτσι και το κόστος θα μειωνόταν (με μείωση του όγκου των βιβλίων) και τα παιδιά θα είχαν ένα συνοπτικό εργαλείο για χρήση. Σίγουρα δεν πρέπει να αντικατασταθούν όλα από ηλεκτρονική έκδοση γιατί θα χαθεί η προσωπική σχέση που έχει ο κάθε αναγνώστης με το βιβλίο.
Η ιδέα του Νεκτάριου είναι πρωτοποριακή γιατί έχει σαν αντίκτυπο την αλλαγή νοοτροπίας. Είναι πολύ σημαντικό κάποιος από μικρός, ιδιαίτερα την εποχή που ζούμε, να μάθει να σέβεται την δημόσια περιουσία και κυρίως να αποκτήσει περιβαντολλογική συνείδηση. Ο δανεισμός των βιβλίων θα αποτελέσει την αρχή και για άλλες αλλαγές. Θα μπορούσε να επιβραβέυονται κιόλας οι μαθητές με ένα τετράδιο πχ ή ακόμα και με ένα απλό στυλό για τα βιβλία που είναι σε καλή κατάσταση. Όσον αφορά το ψηφιακό υλικό καλύτερο θα ήταν να δημιουργηθούν ψηφιακά παιχνίδια, δραστηριότητες ή ακόμα και χρησιμοποίηση των ήδη υπάρχοντων στην μαθησιακή διαδικασία. Το πιο σημαντικό πιστεύω είναι η εκμάθηση πρώτα των δασκαλων, καθηγητών και η σωστή ενασχόληση τους με την τεχνολογία και μετά η χρήση τους ως υποστηρικτικό υλικό.
H επιλογή των βιβλίων και των συγγραμμάτων από τους εκπαιδευτικούς & η ύπαρξη ψηφιακών βιβλιοθηκών σε όλα τα δημόσια σχολεία θα συμβάλλει περισσότερο στην ουσιαστική μάθηση των μαθητών. Δίνει το δικαίωμα και ταυτόχρονα υποχρεώνει τον εκπαιδευτικό να αναζητά διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία & να κάνει επιλογή θεμάτων και στοιχείων από ένα ευρή βιβλιογραφικό φάσμα. Αυτό άλλωστε εφαρμόζεται ήδη στις προηγμένες εκπαιδευτικά χώρες του εξωτερικού. Επίσης είναι σημαντικό να μπορεί να συμμετάσχει (χωρίς πρόσθετη αμοιβή) οποιοσδήποτε καθηγητής επιθυμεί να εκδώσει ένα βιβλίο, η καταλληλότητα του οποίου δεν πρέπει να κριθεί από συντεχνειακές επιτροπές. Πρέπει να κριθεί από την εκπαιδευτική και κυρίως την ελληνική μαθητική κοινότητα στην οποία και απευθύνεται.
Επίσης είναι απαραίτητη η δημιουργία Σχεδίων μαθημάτων για το σύνολο της ύλης με τη βοήθεια του Microsoft PowerPoint.
Με βάση τα παραπάνω, θεωρώ χρήσιμη την διαδικασία εκσυγχρονισμού της έκδοσης των σχολικών βιβλίων σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.
Τα σχολικά βιλία πρέπει να συνεχίσουν να τυπώνονται και να μοιράζονται δωρεάν στους μαθητές. Κάθε μαθητής στην αρχή της χρονιάς παίρνει το καινούριο του βιβλίο και αρχίζει ένα νέο κύκλο σπουδών. Τα βιβλία πρέπει να είναι νέα και να μπορεί ο μαθητής να σημειώνει ο,τιδήποτε αυτός κρίνει. Άλλωστε η χρήση των σχολικών βιβλίων είναι καθημερινή-βάλε βγάλε σε τσάντα, από σχολείο σε σπίτι και από θρανίο σε γραφείο- επί εννέα μήνες οπότε είναι αδύνατο να διατηρηθεί ένα βιβλίο καθαρό και σε καλή κατάσταση. Μόνο όσοι δεν το ανοίγουν ποτέ θα το κρατήσουν καθαρό!!!
Συγκεκριμένες προτάσεις:
1)Να γίνεται η ανακύκλωση των σχολικών βιβλίων από τα ίδια τα σχολεία στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς με τη συμμετοχή των μαθητών
2)]Να γίνουν περισσότερο χρηστικά τα σχολικά βιβλία ειδικά αυτά του λυκείου(π.χ. λατινικά, νεοελληνική γλώσσα, αρχαία ελληνικά) και φυσικά να μειωθεί ο όγκος τους οπότε και το κόστος θα μειωθεί. Σημασία έχει το περιεχόμενο των βιβλίων κι όχι το κόστος τους!!!
3)Τα σχολικά βιβλία πρέπει να βρίσκονται σε ΟΛΑ τα σχολεία της χώρας την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους σε έντυπη μορφή και στο διαδίκτυο πάντα διαθέσιμα σε ψηφιακή μορφή σε αρχεία epub κι όχι απλώς pdf.
4)Το νεό παιδαγωγικό ινστιτούτο οφείλει να παράγει πολλά βιβλία αναφοράς και βοηθήματα και να τα μοιράζει σε κάθε σχολείο ώστε να υπάρχουν στις βιβλιοθήκες τους. Επιτέλους ας υπάρχουν επίσημα βοηθήματα και λεξικά από αξιόλογους εκπαιδευτικούς της χώρας π.χ.εν έτει 2011 και δεν υπάρχει σχολική γραμματική της ελληνικής γλώσσας που να δίνει απαντήσεις σε βασικά θέματα κι ὀχι να προκαλεί σύγχυση στους μαθητές και στους εκαπιδευτικούς
Αφού συνεχώς το υπουργείο κι άλλοι φορείς της εκπαίδευσης αναφέρονται στην ανάγκη εμπλουτισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας πέραν του μαυροπίνακα και του σχολικού βιβλίου, είναι εκ των ουκ άνευ η δημιουργία ψηφιακού υλικού. Σαν τέτοιο δεν εννοείται η αναπαραγωγή του βιβλίου, αλλά κυρίως η δημιουργία πρότυπων μαθημάτων για το σύνολο της ύλης που θα περιλαμβάνει συνδυασμό κειμένου-εικόνας-video (με τη βοήθεια π.χ. PowerPoint). Όσο κι αν φαίνεται φιλόδοξο, είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει πράξη από έναν κεντρικό φορέα – παρά από κάθε μεμονωμένο εκπαιδευτικό με τις περιορισμένες δυνατότητες που έχει (σε σχέση με τις αυξημένες ανάγκες για ένα τέτοιο έργο) σε γνώση Η/Υ, αναζήτηση συγκεριμένων πληροφοριών από διάφορες πηγές, διαθέσιμο χρόνο, κλπ. Προσωπικά πιστεύω ότι όλα αυτά έχουν δευτερεύουσα σημασία μπροστά στο πώς οι μαθητές θα γίνουν μαθητές, αλλά θα ήταν ανούσιο να συζητάει κανείς για εκσυγχρονισμό χωρίς να ενεργήσει έτσι.
Σίγουρα η ψηφιακή μορφή του βιβλίου είναι κάτι καινούριο. Πρέπει όμως να μην αποτελέσει αφετηρία κατάργησης της δωρεάν παροχής του όποιου υλικού και να δοθεί αυτό το υλικό σε όλα τα σχολεία ανεξαιρέτως με χρήματα του Υπουργείου.
Προτείνω τα σχολικά βιβλία να δανείζονται στους μαθητές και όχι να δίνονται δωρεάν.
Πιστεύω ελάχιστοι από εμάς κράτησαν τα σχολικά τους βιβλία σαν ενθύμιο. Οι περισσότεροι από εμάς τα έχουν πετάξει και αυτοί που τα κράτησαν σαπίζουν σε κάποια αποθήκη. Κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες βιβλία καταλήγουν στις χωματερές, φαινόμενο που συνιστά περιβαλλοντικό έγκλημα.
Άλλωστε πρέπει να σταματήσει κάποια στιγμή και το άσχημο «έθιμο» των μαθητών να καίνε τα βιβλία τους με το τέλος της σχολικής χρονιάς.
Ταυτόχρονα όμως τα δανειζόμενα βιβλία πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας (σκληρό εξώφυλλο, γυαλιστερές σελίδες) ώστε να αντέχουν στο χρόνο.
Πρέπει να υπάρχει σαφής πολιτική σε περίπτωση καταστροφής τους (μουντζούρες, σκήσιμο σελίδων κ.τ.λ.) από τον μαθητή. Θα πρέπει να είναι σαφής οι κανόνες δανεισμού τους και να γνωρίζει μαθητής και γονιός ότι το ‘τάδε’ βιβλίο κοστίζει ‘τόσα’ ευρώ σε περίπτωση καταστροφής του.
Βέβαια, στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, είναι απραίτητο τα βιβλία να δίνονται και σε ηλεκτρονική μορφή και το υπουργείο πρέπει να προσανατολιστεί κάποια στιγμή στην δωρεάν παροχή συσκευών τύπου tablet-pc (π.χ. i-pad) προς τους μαθητές. Η πληθώρα και οι τιμές των συσκευών αυτών δεν είναι πλέον κάτι απαγορευτικό ως προς την αγορά τους από το υπουργείο. ‘Αλλωστε, μέρος της δαπάνης αυτής μπορεί να καλυφθεί από την εξοικονόμηση που θα γίνει από την παύση ετήσιας τύπωσης βιβλίων.