Αρχική Η αναβάθμιση του ρόλου των Πρότυπων – Πειραματικών1γ) Διατυπώστε τις απόψεις σας για τη λειτουργία ομίλων με μαθητές των ΠΠΣ αλλά και με μαθητές από όλα τα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης

1γ) Διατυπώστε τις απόψεις σας για τη λειτουργία ομίλων με μαθητές των ΠΠΣ αλλά και με μαθητές από όλα τα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης

Διατυπώστε τις απόψεις σας για τη λειτουργία  ομίλων με μαθητές των ΠΠΣ αλλά και με μαθητές από όλα τα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης

Σχόλια
  • 26 Ιανουαρίου 2011, 01:02 | ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΝΤΑΝΗΣ

    Προφανώς η λειτουργία ομίλων θα γίνεται σε μια ζώνη ολοήμερου σχολείου (μετά τη λήψη της 7ης ώρας) για να μπορούν να συμμετέχουν και μαθητές από άλλα σχολεία. Οι όμιλοι σαν πυρήνες αριστείας ακούγεται καλό και ενδιαφέρον για τους μαθητές και άλλων σχολείων που θέλουν να καλλιεργήσουν και να αναδείξουν τις κλίσεις τους. Μόνο η συμμετοχή των αριστούχων μαθητών από άλλα σχολεία υπό προϋποθέσεις ακούγεται προβληματικό. Ίσως για να αναδειχθούν πραγματικά σε πυρήνες αριστείας θα έπρεπε να επιλέγονται μαθητές και από άλλα σχολεία που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια επιδόσεων για τον κάθε όμιλο.

  • 26 Ιανουαρίου 2011, 00:29 | πολυχρονάκη Μαρία

    ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

    Ορισμός ΠΠΣ :
    Τα κείμενα του Υπουργείου σχετικά με τον ρόλο των ΠΠΣ χαρακτηρίζονται από μια συνονθυλευματική ανάμειξη πληθώρας εκπαιδευτικών επιδιώξεων που οδηγούν σε μια αλληλλοαναίρεση των όρων «Πρότυπο» και «Πειραματικό». Εμείς συμφωνούμε στη διαφοροποιητική συμβολή των ΠΠΣ ως προς τη σμίλευση νέων μαθησιακών προτύπων σε νέα πρωτοποριακά θέματα και τεχνικές και στην κριτική αμφισβήτηση των καθιερωμένων διδακτικών στρατηγικών με δεδομένη την επιταχυνόμενη μεταβλητότητα των συνθηκών ζωής και δράσης των μαθητών. Στο πλαίσιο της πειραματικής εφαρμογής νέων πυρήνων και μεθόδων μάθησης το ΠΠΣ μπορεί να λειτουργήσει ως πλοηγός της εκπαιδευτικής πολιτικής και πράξης.

    Ως προς τον τρόπο εγγραφής :

    Παρά την αισιόδοξη και διαχρονική επιδίωξη να αποτελέσει η εκπαίδευση μοχλό της κοινωνικής αναδιάρθρωσης, τα παραγόμενα ερευνητικά πονήματα στον τομέα της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης τον τελευταίο αιώνα καταδεικνύουν ότι οι κοινωνικές ανισότητες υπερκεράζουν τις σχολικές δομές, τις μετατρέπουν σε απλούς ανακλαστήρες της ήδη υπάρχουσας κοινωνικής διάκρισης. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι κοινωνική επιλογή και αξιοκρατία στην πράξη ταυτίζονται. Έτσι για αποφυγή αναπαραγωγής της κοινωνικής διαίρεσης και για λόγους διεύρυνσης και δημοκρατικοποίησης των εκπαιδευτικών ευκαιριών κρίνεται επιβεβλημένη η διατήρηση της κλήρωσης των μαθητών ως προϋπόθεση εισόδου τους στο Πειραματικό σχολείο.

    Ως προς τη λειτουργία ομίλων :
    Η λειτουργία ομίλων, ως δυνητική ευχέρεια και όχι ως ρητή υποχρέωση,
    λειτουργεί ήδη σε πολλά πειραματικά σχολεία, όπως και στο δικό μας, και οπωσδήποτε κρίνεται θετικά ως γόνιμη στρατηγική αυτοκατεύθυνσης της γνώσης, πολυμέθοδης ανταλλαγής ιδεών και ενίσχυσης του αυτοσυναισθήματος των μαθητών.
    Όμως για την ευδοκίμηση τέτοιων παρεμβάσεων θεωρείται επιτακτική η εύρεση ενός σχεσιοδυναμικού πλαισίου άμεσης ανταπόκρισης στην αποκαθήλωση των εξεταστικών προτύπων μάθησης, καθώς κυριαρχεί η αναζήτηση παραεκπαιδευτικών διαδικασιών για επιτυχία στις εξετάσεις έναντι μιας πραγματικά πνευματικής επένδυσης. Οι γενικές εξετάσεις ως κεντρικό και κομβικό θέμα στη λειτουργία του όλου εκπαιδευτικού συστήματος καλλιεργούν πνεύμα ολιγάρκειας γύρω από τη μόρφωση, ενισχύουν ένα ιδιωτικό δίκτυο εξωσχολικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών και προωθούν τη «σχολειοποίηση της μάθησης» δηλαδή τη στεγανοποίηση της μάθησης από τη σύγχρονη πραγματικότητα.

    Ως προς την αναβάθμιση της εκπαιδευτικής πρακτικής :
    Η πρακτική άσκηση φοιτητών που ούτως ή άλλως γίνεται στα ΠΣ συμβάλλει βελτιωτικά στη διαμόρφωση των πειραματικών σχεδιασμών του σχολείου, προσφέρει πολυεπίπεδη επιμόρφωση στους εκπαιδευτικούς μέσα από ανατροφοδοτικές επιβεβαιώσεις, αρκεί να διαφυλάσσεται η αυτονομία του σχολείου και να μη χρησιμοποιείται η πρακτική άσκηση για αναπαραγωγή εμπειρικών ή υποκειμενικών βεβαιοτήτων ή για ιδεολογική καθυπόταξη μέσω του σχολικού μηχανισμού με τη μονόπλευρη αξίωση επιβολής της πανεπιστημιακής εξουσίας πάνω στην αναζήτηση των εκπαιδευτικών πρακτικών. Οι κοινές ερμηνευτικές αφετηρίες απομακρύνουν από ακραίες και απορρίψιμες πρακτικές, υπονομεύουν τις εστίες τριβής στη σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών και οδηγούν στην εκτίμηση δημιουργικών εμπνεύσεων κατά την επινόηση και κοινή εξεύρεση τύπων δράσης και απόφασης μεταξύ πανεπιστημιακών και διδακτικού προσωπικού.

    Ως προς τον τρόπο διοίκησής τους :
    Η ασάφεια που παρατηρείται στις δομημένες ιεραρχίες που προτάσσει το Υπουργείο φαίνεται να λειτουργούν σαν ένα θεσμοθετημένο φόβητρο που προϊδεάζει για μια προοπτική ρήξης με αυτές. Αυτό που προτείνεται είναι ο σύμμετρος καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ πανεπιστημιακών συνδέσμων, διευθυντή και συλλόγου διδασκόντων, ενώ δυναμικός και μετασχηματιστικός μπορεί να είναι ο ρόλος του Σχολικού Συμβουλίου, που εκφράζει τις απόψεις όλων των άμεσα ενδιαφερομένων (μαθητών, καθηγητών και γονέων).

    Προτάσεις για αναβάθμιση των ΠΠΣ :
    Η «αυθόρμητη» παρατήρηση και η βιωματική σχέση με τη σχολική και παρασχολική πραγματικότητα, ο προβληματισμός και τα σχετικά αναγνώσματά μας, μας οδήγησαν σε προτάσεις που σχετίζονται με :
    Α) την υλικοτεχνική υποδομή
    Η υποχρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης και οι γλίσχρες δυνατότητες για επαρκή οικονομική στήριξη των εκπαιδευτικών μονάδων λειτουργεί επιβραδυντικά και ανασταλτικά στην αναβάθμισή τους. Απαιτείται ευχέρεια σε αίθουσες, εργαστήρια, τεχνολογικό εξοπλισμό. Για ορισμένα όμως σχολεία, όπως το Πειραματικό Γυμνάσιο και Λύκειο Ηρακλείου, οι απαιτήσεις αυτές φαντάζουν υπερβολικές όταν βρίσκεται σε καθεστώς φιλοξενίας και δεν έχει καν δικό του κτήριο! Και δεν είναι δυνατό να αναμένουμε πάντα από τα παιδιά να υπερκαλύπτουν την ολιγάρκεια και την ολιγωρία του περίγυρού τους με επιδόσεις δυσανάλογα υψηλές σε σχέση με τις υλικοτεχνικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν στη σχολική τους καθημερινότητα.

    Β) τις γεωγραφικές – πολιτισμικές ιδιαιτερότητες
    Να υπάρχει δυνατότητα τροποποίησης και παραβίασης των πλαισίων των σχολικών προγραμμάτων ανάλογα με τις χωροταξικές ή άλλες ιδιαιτερότητες που διαμορφώνουν την ξεχωριστή φυσιογνωμία ενός τόπου.

    Γ) την οργανικότητα των καθηγητών
    Το ικανό στελεχιακό δυναμικό των ΠΣ, που έχουν αξιολογηθεί κεντρικά, με βάση τα ακαδημαϊκά τους προσόντα, από το Υπουργείο και όχι από τις κατά τόπους Διευθύνσεις είναι αναγκαίο να διατηρήσουν την οργανικότητά τους και να αντιμετωπιστούν σοβαρά ως έμπειροι εκπρόσωποι της σχολικής γνώσης και όχι ως ευκαιριακά φερέφωνα των εκάστοτε εκπαιδευτικών πρακτικών.

  • 25 Ιανουαρίου 2011, 22:22 | ΚΛΑΙΡΗ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ

    Τα παιδιά που φοιτούν σε πειραματικά και πρότυπα σχολεία συνήθως μένουν μακρυά από το σχολείο. Φεύγουν όλα μαζί με πούλμαν. Γι’ αυτό θεωρώ αντικειμενικά δύσκολο να οργανωθούν άλλες δραστηριότητες.

    Όταν ήμουνα μαθήτρια στη Σχολή Αναβρύτων το διάβασμα, που είχαμε για το σπίτι και οι εργασίες πανεπιστημιακών απαιτήσεων δεν μας άφηναν και πολύ χρόνο για άλλες δραστηριότητες.

    Κάποτε μας είχαν γίνει κάποιες προτάσεις αλλά δεν υπήρχε ενδιαφέρον. Το κύριο πρόβλημά μας ήταν ότι δεν θα έπρεπε να φεύγουμε με το σχολικό πούλμαν.

    Θα μπορούσαν να εφαρμοστούν κάποιες επί πλέον δραστηριότητες σε σχολεία, που όλα τα παιδιά μένουν στη γειτονιά, όπως δραστηριότητες που να έχουν σχέση με τον αθλητισμό, τη μουσική, τη ζωγραφική, πληροφορική, θεατρική αγωγή, διαγωνισμούς ρητορικής κ.α. Κάτι άλλο θα επιβάρυνε το ήδη βεβαρυμένο πρόγραμμα των παιδιών. Άλλες ομάδες μπορούν να λειτουργήσουν στο κανονικό ωράριο μαθημάτων

    Αλλἀ και λόγω της οικονομικής κρίσης που θα βρεθούν κονδύλια για τέτοια προγράμματα; Εκτός αν τα πληρώνουν οι γονείς, πράγμα που γίνεται ήδη σε κάποια σχολεία ή αν υπάρχουν κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

  • 25 Ιανουαρίου 2011, 21:23 | Γιώργος Κόσυβας, μαθηματικός, Βαρβάκειο Πειραματικό Λύκειο

    Εδώ χωρούν πολλές ιδέες. Θα μπορούσαν να ενισχύονται οι μαθητές που έχουν ανάγκη πρόσθετης διδακτικής βοήθειας. Η πρόταση του υπουργείου για τη λειτουργία «πυρήνων αριστείας και δημιουργικότητας ή αθλητισμού, τεχνών κλπ» δείχνει ευαισθησία για τις ανάγκες των μαθητών. Πρόκειται για εναλλακτικές δραστηριότητες που δεν προσβλέπουν άμεσα στην επαγγελματική και ακαδημαϊκή ζωή, έχουν όμως ξεχωριστή συμβολή στην ολόπλευρη ανάπτυξη όλων των μαθητών (π.χ. στήριξη των πολλά υποσχόμενων και ταλαντούχων μαθητών, ικανοποίηση καλλιτεχνικών κλίσεων, τεχνικών δεξιοτήτων, ανάπτυξη της κριτικής στάσης των μαθητών σε σύγχρονα κοινωνικά ή επιστημονικά φαινόμενα κλπ.). Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγονται η κοινωνικοποίηση των μαθητών σε ένα ανοιχτό συμμετοχικό πλαίσιο, ο σχηματισμός άτυπων εστιών έμπρακτης ανατροπής της σχολικής ρουτίνας που συνήθως προκαλεί ανία στους μαθητές, η τόνωση εσωτερικών κίνητρων και η ευελιξία εφαρμογής. Όμως η εν λόγω πρόταση παρουσιάζει και τα ακόλουθα μειονεκτήματα: τα «μαθήματα» των προτεινόμενων ομίλων συνιστούν περισσότερο διάνθιση και λιγότερο εμβάθυνση, παρέχονται εκτός των ωρών του ωρολογίου προγράμματος, απαιτούν μετακινήσεις ορισμένων μαθητών σε άλλο σχολείο, είναι προαιρετικά και δεν προσμετρούνται ως στοιχείο μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Βεβαίως οι «όμιλοι» είναι μια χρήσιμη διεύρυνση, που παρέχει δυνατότητες εμπλουτισμού του αναλυτικού προγράμματος και σηματοδοτεί ένα σχολείο, ανοιχτό στην κοινωνία και τις εξελίξεις της.

  • 23 Ιανουαρίου 2011, 22:27 | ΕΛΕΝΗ ΜΟΥΖΟΥΡΑ (ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ)

    Ανάλογος θεσμός ήδη υφίσταται, δηλαδή τα προαιρετικά μαθήματα ή λέσχες τα οποία υλοποιούνται μετά το πέρας του ωρολογίου προγράμματος. Μάλιστα, η σχετική νομοθεσία δεν αφορά μόνο τη λειτουργία τους στα πειραματικά, αλλά μπορούν να υλοποιηθούν σε όλα τα σχολεία, όπου οι συνθήκες είναι κατάλληλες. Συνεπώς, θα μπορούσε να επεκταθεί και να εξειδικευτεί η λειτουργία των προαιρετικών μαθημάτων, τα οποία εφόσον εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία που τα διέπει, μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Θα μπορούσαν μάλιστα να αποτελούνται από μαθητές /ριες όμορων σχολικών μονάδων με κοινά ενδιαφέροντα, γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει και στην περαιτέρω συνεργασία όμορων σχολικών μονάδων, εφόσον ο αριθμός τους δεν είναι απαγορευτικός και ακυρωτικός του σκοπού και των επί μέρους στόχων λειτουργίας τους.

  • 22 Ιανουαρίου 2011, 22:16 | Hλίας Ανδριανός

    Είναι θετική η λειτουργία τέτοιων ομίλων αν δεν υπάρχουν προβλήματα γεωγραφικά και χωροταξικά.
    Η λειτουργία των ομίλων πρέπει να έχει την βοήθεια του ωρολογίου προγράμματος το οποίο ειδικά στο Λύκειο δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 30-32 ώρες την εβδομάδα μαζί με την λειτουργία των ομίλων.
    Αυτό κατά συνέπεια οδηγεί σε πλήρη αναμόρφωση προγράμματος όσο αφορά ποια μαθήματα τελικά πρέπει να διδαχθούν στο Λύκειο και πόσες ώρες κ.λ.π

  • 22 Ιανουαρίου 2011, 01:24 | Στάικος Γιάννης

    Ο καθένας με τους ομίλους ή τις ομάδες, ομαδοσυνεργατικές ή όχι , φαντάζεται διαφορετικά πράγματα. Εγώ θα τις ονομάσω όλες ομάδες που μπορούμε να τις χωρίσουμε σε δυο κατηγορίες ανάλογα με το στόχο. α) Ομάδες γνωστικών αντικειμένων, με στόχο την εμβάθυνση σε σημεία της Φυσικής, των Μαθηματικών, της Ιστορίας κ.τ.λ. ανάλογα με το ενδιαφέρων των μαθητών και β) Ομάδες Άθλησης – Διασκέδασης – Πολιτισμού: Κάθε μαθητής θα συμμετέχει σε μια ομάδα τουλάχιστον , γιατί το σχολείο πέρα από τις γνώσεις πρέπει να παρέχει αγωγή και να βοηθάει στην κοινωνικοποίηση των μαθητών . Όλα αυτά θα γίνονται στα πλαίσια του ωραρίου λειτουργίας του σχολείου (Γυμνασίου -Λυκείου), το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ξεπεράσει τις 7 διδακτικές ώρες.

  • 21 Ιανουαρίου 2011, 15:53 | Εποπτικό Συμβούλιο Πειραματικών Σχολείων ΠΤΔΕ ΑΠΘ

    Ναι στην ύπαρξη εκπαιδευτικών ομίλων με στόχο την εμβάθυνση σε γνωστικά πεδία του αναλυτικού προγράμματος ή τη μελέτη/έρευνα θεμάτων, την οργάνωση δραστηριοτήτων κλπ, ώστε να προάγεται η αρμονική εκπαίδευση, η οποία μπορεί να δίνει έμφαση και στη συσχέτιση με την κοινωνική πραγματικότητα, με την εφαρμογή και την πράξη, δηλαδή στην ενότητα του θεωρητικού με το πρακτικό. Εκεί θα συλλειτουργούν οι απαιτήσεις των γνωστικών πεδίων και των τεχνών, θα εφαρμόζονται εργαλεία σκέψης διαφορετικών γνωστικών/επιστημονικών πεδίων (τεχνικές, μέθοδοι, προσεγγίσεις), θα ικανοποιούνται ή θα δημιουργούνται ενδιαφέροντα, θα ενισχύονται ικανότητες, δεξιότητες, θα εξελίσσονται οι δυνατότητες, θα καλλιεργούνται οι ευαισθησίες ….

  • 20 Ιανουαρίου 2011, 01:56 | ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΚΟΥΡΟΣ, ΔΡ. ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ, Γ. ΠΕΙΡ. ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ

    Η λειτουργία μαθητικών ομίλων είναι ασφαλώς θετική. Μια πτυχή της σχετιικής πρότασης εγείρει, ωστόσο, ισχυρές παιδαγωγικές αντιρρήσεις: η συμμετοχή μαθητών από διάφορες σχολικές μονάδες σε ομίλους που θα λειτουργούν στο πλαίσιο των πειραματικών σχολείων. Ο όμιλος στην πράξη μοιραία θα προσλάβει τη δυναμική τάξης. Συνιστά ανασταλτικό παράγοντα στη κοινωνικοποίηση του παιδιού και στην ψυχοσυναισθηματική ολοκλήρωσή του η παράλληλη συμμετοχή του σε τάξεις διαφορετικής δυναμικής. Ο όρος τάξη νοηματοδοτείται εδώ (από και) στο πλαίσιο της δεδομένης μαθητικής κοινότητας. Πρόκειται για το θεμελιώδες μειονέκτημα του πειράματος «Σάμερχιλ». Ανάλογα προβλήματα δημιουργεί η παράλληλη φοίτηση στην «φροντιστηριακή τάξη» και «τη σχολική»( Βγενοπούλου, 2002).’Ομιλοι πρέπει να δημιουργηθούν σε κάθε σχολείο.

  • 19 Ιανουαρίου 2011, 00:56 | ΘΩΜΑΣ ΓΚΟΡΙΛΑΣ

    Η λειτουργία ομίλων ενδιαφερόντων με το υπάρχον εξεταστικο συστημα για εισαγωγή στη Γ’Βάθμια Εκπαίδευση (Πανελλήνιες) ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΙ τουλάχιστον στο Λύκειο. ¨Ολοι σχεδόν οι μαθητές, κυρίως οι»καλοί», επικεντρώνονται από την πρώτη Λυκείου στα μαθήματα και στην εξεταστέα ύλη των Πανελληνίων και κάθε άλλη ενασχόληση, όσο ευεργετική κι αν είναι για τα παιδιά (Αθλητισμός, μουσική, θέατρο, ταξίδια εκπαιδευτικά ή αναψυχής κλπ)να θεωρείται χάσιμο χρόνου κυρίως από τους γονείς. Αντίθετα η Παραπαιδεία καλά κρατεί εξουθενώνοντας τα Παιδιά, στερώντας την κριτική σκέψη και την ευχαρίστηση της μάθησης, εθίζοντάς τα στη στείρα αποστήθηση γνώσεων, μιάς και το εκπαιδευτικό μας σύστημα επιβραβεύει την παπαγαλία. Οι μαθητές μας ενδιαφέρονται μόνο για την επίδοση, χάνοντας κάθε ενδιαφέρον για αυτή καθεαυτή τη μάθηση. Επομένως Κάθε σχετική απόπειρα καινοτόμων δράσεων, που θα βασίζεται κυρίως στο φιλότιμο των καθηγητών, με τις παρούσες εκπαιδευτικές-κοινωνικές συνθήκες, όσο καλά οργανωμένη κι αν είναι (που δεν θα είναι!!) θα αποτύχει λόγω απροθυμίας γονιών, μαθητών, αλλά και καθηγητών. Παρ΄όλα αυτά εκτιμώ ότι με οργάνωση, με μεράκι και σχετικές υλικοτεχνικές υποδομές στο μεν Δημοτικό έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες αποδοχής και επιτυχίας, στο Γυμνάσιο λιγότερες και στο Λύκειο ελάχιστες έως καμία. Αλάζοντας όμως το εξεταστικοκεντρικό σύστημα της εκπαίδευσης και διορθώνοντας τα δομικά της προβλήματα, τότε θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για καινοτόμες διδασκαλίες και δράσεις, για πραγματική εκπαίδευση και παιδεία με στόχους και οράματα.

    Δυστυχώς όμως η μορφή του δευτεροβάθμιου, κυρίως, εκπαιδευτικού μας συστήματος αποθαρρύνει την αγάπη για τη μόρφωση, γιατί αντικαθιστά την έμπνευση, τη δημιουργία και τη φαντασία με την άσκηση στην απομνημόνευση πληροφοριών. Δηλ. την παπαγαλία
    Οι λίγοι μαθητές που θα ξεπεράσουν τη δυσαρέσκεια του σχολικού παπαγαλισμού, θα γνωρίσουν και τη χαρά της μόρφωσης. Κ

  • 18 Ιανουαρίου 2011, 00:32 | Σύλλογος Καθηγητών Ραλλείου Πειραματικού Γυμνασίου Θηλέων Πειραιά

    Κρίνουμε ως ενδιαφέρουσα την πρόταση για «ομίλους αριστείας» που θα λειτουργούν πέρα από το ωρολόγιο πρόγραμμα, προκειμένου να αναπτυχθούν οι ιδιαίτερες ικανότητες και κλίσεις των μαθητών σε διάφορους τομείς (γνωστικούς και μη), όχι µόνο του Πειραµατικού σχολείου, αλλά και των σχολικών μονάδων της ευρύτερης περιοχής που θα ενταχθούν, με στόχο να αξιοποιούνται οι αυξημένες ικανότητες ορισμένων μαθητών χωρίς να υπονομεύεται η κοινωνικοποίησή τους, λόγω αποκοπής από την οµάδα των συνομηλίκων τους και ένταξης σε «ειδικά» τµήµατα κατά τη διάρκεια του κανονικού προγράμματος. Ωστόσο, οι όμιλοι θα πρέπει να λειτουργούν σε προαιρετικό επίπεδο για τους μαθητές, αλλά και για τους καθηγητές, προκειμένου να μη μεταβληθούν σε ένα ακόμη «σχολείο».

  • 17 Ιανουαρίου 2011, 23:09 | Στέφανος Μπεληγιάννης

    Μιά και δεν είμαι εκπαιδευτικός, ας ακουστεί και η γνώμη ενός γονέα και μάλιστα ενός μέτριου έως κακού μαθητή!
    Από μικρός είχα ένα όνειρο! Να μπώ και να μαθητεύσω στο «Βαρβάκειο» ή στο Πειραματικό σχολείο του Πειραιά! Δυστυχώς δέν πραγματοποίησα ποτέ το όνειρό μου, είτε γιατί απέτυχα στις εξετάσεις του Βαρβακείου είτε γιατί έμενα πολύ μακριά από τον Πειραιά! Έκτοτε ένας «τοίχος» με χώριζε από τους μαθητές των σχολείων αυτών. Μου φαινόταν ότι σε αυτά τα σχολεία γινόταν κάτι «μαγικό», κάτι που μεταμόρφωνε τα παιδιά που φοιτούσαν εκεί σε «διάνοιες».
    Αργότερα στο Πολυτεχνείο γνώρισα μερικά από τα παιδιά των σχολείων αυτών. Ο μύθος κατέρρευσε! τα παιδιά ήταν πολύ κατώτερα των προσδοκιών μου, αφού ελάχιστα απο αυτά είχαν τότε καταφέρει να εισέλθουν στις πολυτεχνικές σχολές (εισερχόταν τότε 1 στά 10 παιδιά στο πολυτεχνείο) και όσα είχαν εισέλθει δεν ήταν και οι καλύτεροι φοιτητές.
    Τί έφταιγε; Ακριβώς δεν γνωρίζω! Όταν δεν γνωρίζεις το πρόγραμμα σπουδών δεν είναι δυνατόν να αποφανθείς με βεβαιότητα τί δεν πάει καλά.
    Γνωρίζω όμως κάποια προβλήματα που και εγώ και η κόρη μου που ήδη είναι μηχανικός και αυτή και ο γυιός μου που πηγαίνει ακόμη λύκειο αντιμετωπίζει! Αυτά λοιπόν τα παραθέτω στην συνέχεια:
    1. Το μάθημα στο σχολείο γίνεται χωρίς «σχέδιο μαθήματος» από τον καθηγητή, και χωρίς να μοιράζεται έντυπο του σχεδίου αυτού στους μαθητές. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην παράδοση του μαθήματος. Αρχίζοντας από τον συγγραφέα του βιβλίου που πρέπει να το γράψει όσο το δυνατόν πιό απλό και καταννοητό για τον μαθητή. Να το «χωρίσει» σε «μαθησιακές ενότητες» μιάς διδακτικής ώρας και να το συνοδεύσει με εποπτικά μέσα, multimedia, κλπ. τόσο προς τον μαθητή όσο και προς τον διδάσκοντα.
    2. Κατά την προσωπική μου άποψη η «ώρα μαθήματος» θα έπρεπε να έχει διαφορετική διάρκεια που θα προσδιοριστεί από τον «μέσο χρόνο απόκρισης» των σημερινών μαθητών. Ως «χρόνο απόκρισης» εννοούμε τον χρονικό διάστημα που ο μαθητής μπορεί να μείνει προσηλωμένος στην διδασκαλία συνεχώς χωρίς διάλειμμα.
    3. Οι περισσότεροι καθηγητές δεν ενδιαφέρονται για τις «διαθέσεις» των μαθητών και το «τι τους αρέσει» αλλά παραδίδουν το μάθημα λές και παίζουν μιά παρτίδα σκάκι με αντίπαλους τους μαθητές, στην οποία πρέπει και να νικήσουν!
    4. Τα περισσότερα βιβλία είναι «απαράδεκτα» με ελάχιστες εξαιρέσεις κυρίως στά μαθηματικά και φυσικο-χημεία και κανένα δεν ΄συνοδεύεται με το «υλικό» της παρ. 1.
    5. Τί σημαίνει 7 ώρες μάθημα; Αν το είχαμε σκεφτεί θα αφαιρούσαμε από το λύκειο μαθήματα. Λοιπόν 7 ώρες μάθημα στο σχολείο σημαίνει 12-15 ώρες διάβασμα την ημέρα χωρίς φροντιστήρια, χωρίς αγγλικά, χωρίς τίποτα! Ε! τώρα να πιστέψουμε ότι ένας μαθητής 15-18 ετών διαβάζει αδιάλειπτα 12 ώρες συνεχώς; Δέν γίνεται…
    6. Μεταχειριζόμαστε τους μαθητές σαν άδειους σκουπιδοντενεκέδες και έχουμε βαλθεί να τούς γεμίσουμε με μαθήματα «σκουπίδια». Ντέ και καλά να τα μάθουμε και αγγλικά και γαλλικά και τούρκικα και θρησκευτικά και ιστορία και αρχές της οικονομίας και υπολογιστές και μουσική και ψυχολογία και λογική και τεχνολογία και όλα αυτά που «γεμίζουν» με «κενό» τα μαθητικά μυαλά. Δέν λέω να κάνουν θρησκευτικά,αγγλικά,γαλλικά και ιστορία, στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου και τέλος. Να κάνουν τεχνολογία, υπολογιστές, λογική και ψυχολογία «κατ επιλογή» στο λύκειο και να δοθούν ώρες στα μαθήματα κατεύθυνσης που θα εξετασθούν. Εδώ βλέπουμε ανά 3 χρόνια να επαναλαμβάνονται τα ίδια μαθήματα! Αυτό δεν ήταν άσχημο να γίνεται στην εποχή την δική μου που δεν υπήρχαν τα εποπτικά μέσα που υπάρχουν σήμερα. Σήμερα όμως είναι απαράδεκτο!
    7. Τι έρευνα και κουραφέξαλα! αυτά είναι για τα ΑΕΙ! και κοστίζουν λεφτά! Ποιός θα τα πληρώσει;
    8. Προσωπικά διαφωνώ με κάθε τί που «χωρίζει» ταξικά ή ρατσιστικά τους μαθητές. Όμως είμαι υπέρ της δημιουργίας κυλιόμενα εναλλασσόμενων ομάδων των μαθητών που μόνο στόχο θα έχουν την διασκέδαση και τον αθλητισμό παράλληλα με την μάθηση και την οικολογική ευαισθητοποίησή τους.

  • 17 Ιανουαρίου 2011, 10:29 | ΔΑΝΑΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ

    Δεν καταλαβαίνω τι σημαίνουν οι όμιλοι που περιγράφεται . Νομίζω ότι τα πρότυπα πρέπει να λειτουργούν αυτοτελώς όπως λειτουργούσαν προ του 1982. Η ανάμειξη τους με άλλα σχολεία σε ομίλους θα κάνει κακό διότι θα τα υποβαθμίσει και θα κατεβάσει το επίπεδο .

  • 17 Ιανουαρίου 2011, 05:05 | ΓΠΠ

    Η λειτουργία ομίλων ενδιαφερόντων δεν είναι κάτι νέο στην Ελλάδα. Είναι χρόνια καθιερωμένος θεσμός στο Κολλέγιο Αθηνών. Το πραγματικά επικίνδυνο είναι ότι τέτοιου είδους όμιλοι θα αποτελέσουν ειδικό προνόμιο των πειραματικών – πρότυπων σχολείων και το ότι αυτοί θα δέχονται «υπό προϋποθέσεις» παιδιά από άλλα σχολεία. Αρχικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι επιδόσεις ενός μαθητή πρέπει να είναι το πρόκριμα για την συμμετοχή του σε κάποια ομάδα. Υπάρχουν παιδιά με εξαιρετικές ικανότητες σε έναν τομέα και τα οποία δεν έχουν (για διάφορους λόγους) υψηλή συνολικά απόδοση. Αλλά και οι προϋποθέσεις ένταξης των υπολοίπων; Ποιες θα είναι, ποιοι και πώς θα τις ορίζουν; Το επικίνδυνο βρίσκεται στον ελιτισμό που είναι διακριτός σε όλο το σκεπτικό της διαβούλευσης. Όμιλοι ενδιαφερόντων θα μπορούσαν να αφορούν μία περιοχή, περιφέρεια ή/και ολόκληρη την χώρα. Εδώ επιδιώκουμε να απομονώσουμε μιά ομάδα παιδιών από τα υπόλοιπα και σε τρυφερή ηλικία να τα κάνουμε να πιστέψουν ότι είναι ο «αφρός» της κοινωνίας στον τομέα του ενδιαφέροντός τους, ισχυριζόμενοι μάλιστα ότι «δεν υπονομεύεται η κοινωνικοποίησή τους». Μα εδώ υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής όλου του Αναλυτικού Προγράμματος για τον σκοπό αυτό!!! Η ευελιξία του τελευταίου θα μπορούσε να είναι μία απάντηση στην ικανοποίηση των αυξημένων ενδιαφερόντων μέσα στα σχολεία, με δυνατότητα επιλογής περισσότερων ωρών διδασκαλίας από τα παιδιά στα αντικείμενα που τα ενδιαφέρουν.

  • 17 Ιανουαρίου 2011, 00:51 | ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΟΣ

    ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΟΣ, μαθηματικός, Π.Σ.Π.Θ.

    θεωρώ σημαντικό και συνεπώς χρήσιμο για το θέμα που μας απασχολεί και το γεγονός ότι υπάρχει και ενδιαφέρον εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών. Για το λόγο αυτό παραθέτω το ακόλουθο κείμενο:

    Το πρόγραμμα MATHEU, Εντοπισμός, κίνητρα και υποστήριξη μαθηματικών ταλέντων σε Ευρωπαϊκά Σχολεία, είναι πρόγραμμα που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Μαθηματική Ένωση.
    Σε πολλά Ευρωπαϊκά σχολεία το αναλυτικό πρόγραμμα των μαθηματικών είναι σχεδιασμένο να εξυπηρετεί τις ανάγκες του μέσου μαθητή ή του μαθητή με ειδικές ανάγκες, δίχως να παρέχεται η δυνατότητα να αναγνωρίζονται και να καλλιεργούνται οι δεξιότητες των εν δυνάμει ταλαντούχων μαθητών. Ο σκοπός του παρόντος προγράμματος είναι να αναπτύξει μεθόδους και εκπαιδευτικά εργαλεία τα οποία θα βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να εντοπίζουν και να ενθαρρύνουν μαθητές ταλαντούχους στα μαθηματικά, καθώς και να ενισχύσουν την απρόσκοπτη ανάπτυξή τους μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόγραμμα προσδοκά να συγκεντρώσει όλο το υπάρχον δυναμικό και να καταρτίσει ένα πλέγμα μέσω του οποίου οι κατά τόπους Εθνικές Μαθηματικές Εταιρείες και τα Πανεπιστήμια να προσέλθουν ως αρωγοί του προγράμματος. Επίσης προσδοκάται η χρήση νέων τεχνολογιών για την ενίσχυση, την διάδοση και σταθεροποίηση των δομών συνεργασίας που θα αναπτυχθούν.

    Οι κύριες δραστηριότητες του προγράμματος θα είναι:
    • • Η ανάλυση της προσαρμοστικότητας των υπαρχουσών αναλυτικών προγραμμάτων στα Ευρωπαϊκά σχολεία, ιδίως των κρατών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, με επίκεντρο την μέριμνα που παρέχεται στους ταλαντούχους μαθητές.
    • • Την ανάλυση των μεθόδων και εργαλείων που χρησιμοποιούνται στις Ευρωπαϊκές χώρες για την αναγνώριση, τα παρεχόμενα κίνητρα και την υποστήριξη μαθητών ταλαντούχων στα μαθηματικά.
    • • Τον σχεδιασμό μεθόδων και εργαλείων για τον εντοπισμό των εν δυνάμει ταλαντούχων μαθητών τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Επίσης, στην επιμόρφωση καθηγητών οι οποίοι με τη σειρά τους θα είναι σε θέση να δημιουργούν τις συνθήκες ώστε να έχουν οι μαθητές τη δυνατότητα να εκδηλώσουν το «ταλέντο» τους στα μαθηματικά (με την έννοια ταλέντο εννοούμε την δεξιότητά τους να αντιμετωπίζουν και να επιλύουν προβληματικές καταστάσεις, αλλά και να αντιλαμβάνονται τον ρόλο της θεωρητικής σκέψης).
    • • Τον σχεδιασμό ειδικών παιδαγωγικών μεθόδων και διδακτικού υλικού για την ανάπτυξη και προαγωγή ταλαντούχων μαθητών στα Ευρωπαϊκά σχολεία.
    • • Την ανάπτυξη μεθόδων/λύσεων καθώς και ένα πρόγραμμα για βελτίωση των απόψεων των Κυβερνήσεων, Πανεπιστημίων και Ιδρυμάτων για παροχή υποτροφιών και υποστήριξης, ώστε να παραμένουν στην Ευρώπη οι μαθηματικά μυαλά.
    • • Την ανάπτυξη ειδικών ιστοσελίδων αφιερωμένων στους σκοπούς του προγράμματος, οι οποίες θα βοηθήσουν στην μακροχρόνια επιβίωση των στόχων του.

    Τα κύρια παραδοτέα θα είναι:
    • • Ένα Ευρωπαϊκό εγχειρίδιο με μεθόδους και εργαλεία για τον εντοπισμό, την παροχή κινήτρων και την υποστήριξη μαθητών με ταλέντο στα μαθηματικά.
    • • Πληροφοριακό υλικό για Κυβερνήσεις, Πανεπιστήμια και Ιδρύματα.
    • • Επιμορφωτικών μαθημάτων για το προσωπικό της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ώστε να τους καθιστούν ικανούς να εντοπίζουν και να καλλιεργούν μαθητές με ταλέντο στα μαθηματικά.
    • Το πρόγραμμα θα βοηθήσει τη «εισροή εγκεφάλων» στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα συνδράμει στην επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως διατυπώθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2001 στη Στοκχόλμη, να θεσπίσει τα Μαθηματικά ως ένα από τα πρωτεύοντα μαθήματα.
    Βιβλιογραφική παραπομπή:

    Kenderov Petar & Markidis Gregory MATHEU Identification, Motivation and Support of mathematical Talents in European Schools. ICMI Study 16 Conference, Trondheim, Norway 28 June-1 July (2006).

  • 16 Ιανουαρίου 2011, 23:18 | ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΟΣ

    Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
    ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

    Πούλος Ανδρέας, Δρ. Διδακτικής των Μαθηματικών,
    μαθηματικός στο Πειραματικό Σχολείο του Α.Π.Θ.

    Το κείμενο που ακολουθεί, διαβάστηκε στην Διημερίδα που οργάνωσε το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου της Αθήνας τον Απρίλιο του 2000, με θέμα το ρόλο του σχολείου στη νέα χιλιετία.

    Τα στιγμιότυπα που είδαμε στην βιντεοταινία μπορούν να ειδωθούν από πολλές οπτικές γωνίες, να διατυπωθούν ερωτήματα που σχετίζονται με τις συνθήκες της βιντεοσκόπησης, με τις παρεμβάσεις των ενηλίκων και με ένα πλήθος παραγόντων και παραμέτρων. Δεν είναι στις προθέσεις μου να απαντήσω σε τέτοια ή ανάλογα ερωτήματα. Στόχος μου είναι να προτείνω λύση στο πρόβλημα τι πρέπει να πράξουμε ως εκπαιδευτικοί όταν στην τάξη μας υπάρχει (έστω και ένας) μαθητής, ο οποίος από την ηλικία των 3,5 ετών έχει συναίσθηση του θεσιακού αριθμητικού μας συστήματος σε επίπεδο τριψήφιων αριθμών ή κάποιου άλλου που από την ηλικία των 5 ετών εκτελεί νοερά διαιρέσεις αριθμών με το 4 και το 8.

    Παρ΄ ότι διεθνείς στατιστικές αναφέρουν ότι ένα ποσοστό περίπου 4% του μαθητικού πληθυσμού παρουσιάζει ιδιαίτερες – εξέχουσες ικανότητες ως προς τα Μαθηματικά και τις Φυσικές επιστήμες, στη χώρα μας συνειδητά ή όχι αγνοούμε ότι υπάρχει πρόβλημα εκπαίδευσης αυτών των παιδιών. Το πρόβλημα υπάρχει επειδή δεν δίνεται η δυνατότητα σε τέτοια άτομα να αναπτύξουν τις ικανότητές τους – το αν αυτές είναι έμφυτες ή επίκτητες είναι ένα ερώτημα, αλλά αυτό δεν μας απασχολεί εδώ – να βρουν μία δημιουργική διέξοδο από τα στενά όρια και τους περιορισμούς που θέτει η τυπική εκπαίδευση και το τυπικό σχολείο. Ειδικά για τα ταλαντούχα παιδιά των οικογενειών με χαμηλό εισόδημα το σχολείο είναι η τελευταία ευκαιρία για να εκδηλώσουν και να αναπτύξουν τις ιδιαίτερες ικανότητες και προσόντα τους. Το τυπικό σχολείο όμως, λόγω της δομής και της γραφειοκρατικής του λειτουργίας τελικά αποδεικνύεται τροχοπέδη για την ανάπτυξη τέτοιων παιδιών.

    Στη χώρα μας ιδρύθηκαν, αν και με μεγάλη καθυστέρηση σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σχολεία αθλητικά, σχολεία μουσικά με (θεωρητικό) σκοπό να αναπτυχθούν οι ικανότητες ορισμένων νέων στον αθλητισμό και στη μουσική, ιδρύθηκαν σχολεία για παιδιά με ειδικές ανάγκες, αλλά όχι και για παιδιά με ειδικές ικανότητες. Μάλιστα, στα νομοσχέδια για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν υπάρχει ούτε η παραμικρή νύξη όχι για σχολεία, αλλά ούτε καν για φροντίδα μαθητών με ιδιαίτερες ικανότητες στις Επιστήμες (τις αποκαλούμενες με ορολογία του 19ου αιώνα ως θετικές επιστήμες). Ο εγχώριος παιδαγωγικός και κοινωνιολογικός προβληματισμός αγνοεί επιδεικτικά το πρόβλημα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πολλές περιπτώσεις κίνητρο για συγγραφή άρθρων και εκπόνηση εργασιών για την εκπαίδευση παιδιών με ειδικές ανάγκες, αποτελούν οι θέσεις εκπαιδευτικού προσωπικού σε ειδικά σχολεία. Κανείς όμως δεν αναφέρεται στην ανάγκη εκπαίδευσης ταλαντούχων μαθητών, ίσως και για τον λόγο ότι δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας σε αυτήν.

    Εξαιρετικά σπάνια η βιβλιογραφία μας έχει να επιδείξει άρθρα – όχι ερευνητικά, αλλά ούτε καν ενημερωτικά και εκλαϊκευτικά – για την προώθηση και αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών. Το πλέον αξιόλογο, κατά την ταπεινή μου γνώμη, βιβλίο που διαθέτουμε είναι αυτό της κυρίας Ντορενστάουτερ – Παπουτσάκη “Το προικισμένο παιδί”, το οποίο συνιστά μία βάση για ουσιαστικό διάλογο και προβληματισμό πάνω στο υπό συζήτηση θέμα. Στο βιβλίο αυτό η εκπαίδευση ταλαντούχων μαθητών περιγράφεται ως πρόβλημα ηθικής φύσης, επειδή η υποχρεωτική εκπαίδευση τέτοιων παιδιών σε μη διαφοροποιημένα σχολεία, τα καθηλώνει, τους στερεί το δικαίωμα της ανάπτυξης σύμφωνα με τις δυνατότητες τους και για το λόγο αυτό θεωρείται ως άδικη και αντιδημοκρατική. Δεν είναι τυχαίο ότι η UNESCO ως παγκόσμιος Οργανισμός έχει ενδιαφερθεί επανειλημμένα για το θέμα της εκπαίδευσης ταλαντούχων νέων και έχει εκδώσει ειδικές μονογραφίες και βιβλία.

    Η συμμετοχή μου στην ομάδα εργασίας WG7 για την αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών στα Μαθηματικά που λειτούργησε στα πλαίσια του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη μαθηματική Εκπαίδευση στη Σεβίλλη της Ισπανίας τον Ιούλιο του 1996 διεύρυνε τον προβληματισμό μου και εμπλούτισε την εμπειρία μου με πλήθος πληροφοριών και πρακτικών που ακολουθούνται σε διάφορες χώρες του κόσμου. Είναι γνωστό όμως ότι η άκριτη μεταφορά απόψεων, θέσεων και πρακτικών σε θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής από χώρα σε χώρα δημιουργεί σε αρκετές περιπτώσεις περισσότερα προβλήματα από όσα υποτίθεται ότι είχε σκοπό να επιλύσει. Για το λόγο αυτό ότι προτείνω στη συνέχεια ας θεωρηθεί ως σημείο έναρξης ενός διαλόγου στον οποίο ελπίζω ότι υπάρχουν αρκετοί ενδιαφερόμενοι και με μεγάλη επιφύλαξη ελπίζω ότι θα ενδιαφέρει ορισμένους παράγοντες που παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις για την εκπαιδευτική μας πολιτική.

    Σε γενικές γραμμές υπάρχουν δύο κύριες πρακτικές που ακολουθούνται για την ενθάρρυνση, προώθηση και αξιοποίηση των ταλαντούχων νέων:
    1) Η φοίτησή τους σε ειδικά σχολεία με μεγάλη και θεσμοθετημένη αυτονομία.
    2) Η συμμετοχή τους σε ομάδες εργασίας εκτός των πλαισίων της τυπικής εκπαίδευσης.
    Στην πρώτη περίπτωση απαιτείται θεσμοθετημένο πλαίσιο εκπαιδευτικής νομοθεσίας που αφορά:
    α) στον τρόπο εισαγωγής των μαθητών στα σχολεία αυτά,
    β) ειδικό αναλυτικό πρόγραμμα τουλάχιστον ως προς τα μαθήματα για τα οποία οι μαθητές έχουν ιδιαίτερη κλίση,
    γ) θεσμοθετημένη επιλογή και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού,
    δ) ειδικό παιδαγωγικό υλικό, βιβλία, βιβλιοθήκες, εργαστήρια και αίθουσες διδασκαλίας.

    Για το όρο ειδικά σχολεία ας μην έχουμε ενδοιασμούς, αφού αυτή αναφέρεται σε άτομα με ειδικά ενδιαφέροντα, κλίσεις και ανάγκες. Οι μαθητές σε ορισμένα μαθήματα συνήθως ακολουθούν το καθημερινό τυπικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις τροποποιείται και το πρόγραμμα αυτό. Σε πολλές χώρες οι μαθητές των σχολείων αυτών διευκολύνονται ως προς τη διαμονή και την μετακίνηση, επειδή προέρχονται από μακρινές περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται ειδικά κονδύλια και γενναία χρηματοδότηση της συνολικής εκπαιδευτικής διαδικασίας.

    Με την δεύτερη επιλογή της συγκρότησης ομάδων εργασίας μετά το κανονικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, ουσιαστικά σύμφωνα με την δική μας ορολογία ακολουθείται μια ενισχυτική διδασκαλία προφανώς με επιλεγμένο διδακτικό προσωπικό και συγκεκριμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Η συνήθης διεθνής ορολογία ονομάζει την πρακτική αυτή “προγράμματα εμπλουτισμού”. Οι οικονομικές απαιτήσεις τέτοιων προσπαθειών είναι οπωσδήποτε μειωμένες σε σχέση με αυτές της συγκρότησης ειδικών σχολείων, σε πολλές περιπτώσεις όμως και τα αποτελέσματα είναι χαμηλότερου επιπέδου σε σχέση με αυτά της λειτουργίας ειδικών σχολείων. Υπήρχαν χώρες όπως η πρώην Σοβιετική Ένωση που ακολουθούσε και τις δύο εναλλακτικές λύσεις εκπαίδευσης των ταλαντούχων μαθητών. Ήδη στις Η.Π.Α. βρίσκονται σε εξέλιξη σημαντικά προγράμματα εκπαίδευσης προικισμένων νέων στα οποία συνεισφέρουν και συμμετέχουν και ειδικοί από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

    Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι σε Βαλκανικό, Ευρωπαϊκό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο διεξάγονται μαθητικοί διαγωνισμοί για τα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία, την Αστρονομία και την Πληροφορική. Οι διαγωνισμοί αυτοί από μία άποψη αποτελούν και δείκτες του επιπέδου της σοβαρότητας και του ενδιαφέροντος με τις οποίες αντιμετωπίζεται η εκπαίδευση των νέων μιας χώρας, του επιπέδου σπουδών και των παρεχόμενων γνώσεων, ενώ ταυτόχρονα είναι ένα αξιόπιστο κριτήριο του βαθμού ενθάρρυνσης και εκπαίδευσης των ταλαντούχων νέων της κάθε χώρας. Διεθνώς εκδίδονται ειδικά περιοδικά και έντυπα σχετικά με τους διαγωνισμούς και προωθείται ο προβληματισμός και οι εποικοδομητικές προτάσεις για την αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών. Επίσης, θεωρώ αναγκαίο να υπενθυμίσω ότι οι ισχυρές οικονομικά χώρες όπως οι Η.Π.Α., Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία έχουν από καιρό ιδρύσει σχολεία στη χώρα μας με τα οποία εκτός των άλλων στόχων “αξιοποιούν” κατάλληλα μέρος του μαθητικού μας δυναμικού.

    Ποια είναι η πρότασή μου. Τα τέσσερα Πειραματικά Σχολεία των Πανεπιστημίων της χώρας και όσα θα ιδρυθούν στο μέλλον, να πάρουν την πρωτοβουλία για την οργάνωση σε πρώτη φάση ειδικών ομάδων εργασίας εκτός του προγράμματος λειτουργίας του σχολείου με σκοπό να αναπτύξουν τις ικανότητες των ταλαντούχων μαθητών. Στις ομάδες αυτές μπορούν να συμμετέχουν και μαθητές που φοιτούν και σε άλλα σχολεία. Αντίστοιχα οι διδάσκοντες δεν είναι απαραίτητο να ανήκουν στο δυναμικό των Πειραματικών Σχολείων, αν δεν διαπιστώνεται ενδιαφέρον από το υπάρχον προσωπικό. Η χρηματοδότηση τέτοιων προσπαθειών μπορεί να γίνει είτε από το ΥΠ.Ε.Π.Θ., είτε από τα αντίστοιχα Ιδρύματα με τα οποία συνεργάζονται σύμφωνα με το Νόμο τα Πειραματικά Σχολεία, είτε από άλλες πηγές. Η αξιοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας είναι μία καλή ιδέα για την υλοποίηση της οποίας δύσκολα μπορεί να τεθούν εμπόδια χωρίς αιτιολογημένη άρνηση. Στο σημείο αυτό θεωρώ σκόπιμο να υπενθυμίσω ότι ορισμένα ιδιωτικά σχολεία ακολουθούν μία πρακτική ανάλογη με αυτήν που ανέφερα από την οποία ωφελούνται οι μαθητές τους και όχι μόνον. Από την παρακολούθηση μιας ετήσιας ή διετούς εφαρμογής ενός τέτοιου προγράμματος μπορεί να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τις διορθωτικές κινήσεις που απαιτούνται για τη βελτίωση του προγράμματος και του επίπεδου διδασκαλίας, για την επιλογή κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού, βιβλίων άρθρων, φυλλαδίων, για τις μεθόδους επιλογής και αξιολόγησης των μαθητών κ.λ.π. Αυτά τα συμπεράσματα καλό είναι να προκύπτουν από κοινή συνάντηση όλων των διδασκόντων και των υπεύθυνων παρακολούθησης του προγράμματος. Η αποδοτικότητα τέτοιων προγραμμάτων μπορεί να μετράται με την κατάταξη των μαθητών σε τοπικούς, πανεθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς.

    Ένας ευρύτερος στόχος, ο οποίος απαιτεί προσεκτικά και καλοσχεδιασμένα βήματα είναι η μετατροπή του ενός από τα δύο τμήματα της κάθε τάξης κάθε Πειραματικού Σχολείου σε τάξη ταλαντούχων μαθητών. Έτσι και ο αρχικός σκοπός ίδρυσης των Πειραματικών Σχολείων υπηρετείται, δηλαδή η εκπαίδευση των φοιτητών Παιδαγωγικών Τμημάτων, αλλά και η εκπαίδευση των φοιτητών των Φυσικομαθηματικών Σχολών, διαδικασία η οποία τουλάχιστον στο Π.Σ.Π.Θ. δεν υφίσταται. Τα Πειραματικά Σχολεία έχουν την ιδιομορφία της φοίτησης μαθητών από την πρώτη τάξη του Δημοτικού έως την τρίτη τάξη του Λυκείου. Αυτό το πλεονέκτημα πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος των παιδιών, επειδή στην βιβλιογραφία αναφέρεται ότι τα πρώιμα προικισμένα παιδιά, με πολύ υψηλές διανοητικές ικανότητες και ασυνήθιστη για τα συνήθη δεδομένα προβληματική, μπορούν ευκολότερα και συχνότερα να γίνουν θύματα περιφρόνησης και κακής αντιμετώπισης εκ μέρους των δασκάλων.

    Έχω την πεποίθηση ότι η βελτίωση της εκπαίδευσης στη χώρα μας μπορεί να μετράται και με το σταθερό κριτήριο της εκπαίδευσης και αξιοποίησης των ταλαντούχων μαθητών. Μία αμυδρή ελπίδα για να ενδιαφερθούν παράγοντες του ΥΠ.Ε.Π.Θ. για το συγκεκριμένο ζήτημα είναι η ανάληψη από την χώρα μας της αθλητικής Ολυμπιάδας του 2004. Με ευκαιρία το γεγονός αυτό η χώρα μας έχει δεσμευτεί να διοργανώσει και την Μαθηματική Ολυμπιάδα του 2004 καθώς και την Ολυμπιάδα Φυσικής, στις οποίες για λόγους κρατικής πολιτικής πρέπει να παρουσιαστούν κάποια σοβαρά αποτελέσματα. Μία τέτοια προοπτική πρέπει να ειδωθεί ως αφορμή για μία σοβαρή αντιμετώπιση του προβλήματος της εκπαίδευσης των ταλαντούχων νέων και όχι ως μία ευκαιριακή, εφήμερη λύση με ημερομηνία λήξεως.

    Γνωρίζω πολύ καλά ότι τέτοιες προσπάθειες ακόμη και ως απλές προτάσεις συναντούν ισχυρή αντίδραση από αγκυλωτικές νοοτροπίες, γραφειοκρατικές πρακτικές, οικονομικά και άλλα συμφέροντα, που καλύπτονται από ψευδοϊδεολογικά επιχειρήματα περί ελιτισμού και μύριες όσες προφάσεις και δικαιολογίες. Θεωρώ όμως καθήκον μου ως εκπαιδευτικού της δημόσιας και δωρεάν Παιδείας να προτείνω μία προοπτική για την ουσιαστική αναγκαιότητα ύπαρξης των Πειραματικών Σχολείων, η οποία σχετίζεται κατά τη γνώμη μου και με την αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών μας.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

    Dalton R.C. & Snyder H. (Eds.): Topics for Mathematics Clubs. National Council of Teachers of Mathematics. Reston. U.S.A. (1990).

    House Peggy (Ed.): Providing Opportunities for the Mathematically Gifted, K-12. National Council of Teachers of Mathematics. U.S.A. (1994).

    Morris Robert, (Ed.): Studies in mathematics. Out-of-school mathematics education. UNESCO. Paris. (1987).

    Ντορενστάουτερ-Παπουτσάκη Πελαγία: Το προικισμένο παιδί. Μία πρώτη επιστημονική προσέγγιση σ΄ ένα θέμα άγνωστο. Εκδόσεις «Το Ποντίκι». Αθήνα. (1994).

    Πούλος Ανδρέας: Για την αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών στα Μαθηματικά. Η περίπτωση της Ν. Κορέας. Περιοδικό «Χρονικά». Έκδοση του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 67-76.

  • 16 Ιανουαρίου 2011, 21:35 | Ελένη

    Οι όμιλοι πρέπει να γίνουν πρακτική σε όλα τα σχολεία, αν και σε πολλές εκπαιδευτικές μονάδες τέτοιες ομάδες λειτουργούν είτε άτυπα είτε στα πλαίσια των καινοτόμων δράσεων, πάντα με το φιλότιμο των καθηγητών. Θεωρώ απλά πως λόγω απόστασης των πειραματικων από τον τόπο κατοικίας των μαθητών θα είναι πιθανόν δύσκολο να λειτουργήσουν απογεύματα. Συμφωνώ με το άνοιγμα των ομίλων σε μαθητές άλλων σχολείων. Η συνεργασία μεταξύ των σχολείων είναι πολύ σημαντική. Τα πειραματικά πρέπει να είναι ανοιχτά σχολεία στην κοινωνία και την υπόλοιπη σχολική κοινότητα μέσα από εκδηλώσεις κτλ και όχι γυάλες. Διαφωνώ με την συμμετοχή των άριστων μαθητών των άλλων σχολείων. Είναι πολύ ελιτίστικο. Θα πρότεινα ανοιχτή συμμετοχή και ίσως να μπαίνουν κάποια απλά κριτήρια, όχι όμως η βαθμολογία. Πιθανόν ένα παιδί με ταλέντα από ένα άλλο σχολείο, αλλά όχι άριστο απαραιτήτως, να έχει πολλά να επωφεληθεί από την συμμετοχή του σε ομίλους πειραματικών σχολείων. Γιατί να το αποκλείσουμε;
    Πάντως η ιδέα διασχολικών ομίλων πιστεύω πως είναι πάρα πολύ καλή.

  • 16 Ιανουαρίου 2011, 14:22 | Κατερίνα Τρίμη

    Οι όμιλοι ενδιαφερόντων θα μπορούσαν έως και να αλλάξουν το κλίμα σε κάθε σχολείο, πειραματικό ή μη, ιδίως αν δεν απαιτούσαν επιπλέον παραμονή στο σχολείο αλλά ήταν ενταγμένοι στο σχολικό πρόγραμμα, όπως έχει επιχειρηθεί στα δημοτικά με την Ευέλικτη Ζώνη (που δυστυχώς δεν αξιοποιείται όπως θα έπρεπε να αξιοποιηθεί). Είναι τεράστιο το έλλειμμα του ελληνικού σχολείου όσον αφορά τη δυνατότητα εξατομίκευσης του προγράμματος κάθε μαθητή/τριας ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και τις δεξιότητές τους και αποτελεί έναν από τους λόγους που βρίσκουν το σχολείο τόσο βαρετό. Εκτός από τη δεύτερη ξένη γλώσσα, όλα τα αντικείμενα είναι υποχρεωτικά μέχρι την ηλικία των 16 και στη συνέχεια η επιλογή είτε αφορά την ακαδημαϊκή γνώση και τις εισαγωγικές στα ΑΕΙ ή αποτελεί τον… μαδημένο μαϊντανό (θεατρολογία, ψυχολογία κτλ. από τα οποία μαθήματα ελάχιστα πραγματικά προσφέρονται στα σχολεία).
    Επειδή όμως γνωρίζω την πρόταση που έχει κατατεθεί από την ΕΛΜΕ ΠΡΟΤΥΠΩΝ σε παλαιότερη ημερίδα της σχετικά με τη λειτουργία των ομίλων, θεωρώ σημαντικό να τονιστεί ότι ο χαρακτήρας των ομίλων πρέπει να είναι πραγματικά καινοτομικός, όπως περιγράφεται στο πρώτο σχόλιο αυτής της σελίδας. Δεν πρέπει να στηθούν οι όμιλοι στη λογική της τάξης όπου διδάσκονται μαθήματα σε «υψηλότερο επίπεδο» αλλά στη λογική των ομάδων ενδιαφερόντων που δουλεύουν με νέες πρωτοποριακές μεθόδους και έχουν ευρύτερους μαθησιακούς στόχους, όχι στενά γνωστικούς. Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να βάλουν από το παράθυρο τον ανταγωνισμό και τον ελιτισμό στο σχολείο (αν τελικά δεν μπουν αυτοί από την πόρτα με την καθιέρωση εισαγωγικών εξετάσεων στα πειραματικά). Στους ομίλους πρέπει όποιος το επιθυμεί να έχει το δικαίωμα να συμμετάσχει, δεν πρέπει οι όμιλοι να λειτουργήσουν ως χώροι «αριστείας», π.χ. όμιλος μαθηματικών, όπου για να παραμείνεις πρέπει να έχεις υψηλές επιδόσεις, διαφορετικά αποβάλλεσαι. Στο Πειραματικό Γυμνάσιο όπου υπηρετώ κατά καιρούς λειτουργούν πολιτιστικά προγράμματα με θέμα τις φυσικές επιστήμες ή τα μαθηματικά. Η εμπειρία έχει καταδείξει ότι σε αυτά τα προγράμματα δηλώνουν συμμετοχή παιδιά που, επειδή αγαπούν αυτά τα μαθήματα, έχουν και υψηλές επιδόσεις σε αυτά. Είναι όμως για παιδαγωγικούς λόγους εξαιρετικά προβληματικό να αποτελεί θεσμοθετημένη προϋπόθεση συμμετοχής ή παραμονής η επίδοση. Και σίγουρα δε συνάδει με τη λειτουργία ενός πειραματικού σχολείου, όπου ακριβώς οι όμιλοι θα μπορούσαν να αποτελούν προνομιακό χώρο για να διαμορφωθεί ένα διαφορετικό κλίμα, μια ατμόσφαιρα τόνωσης της γνωστικής περιέργειας μέσω της διερευνητικής μάθησης, της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου, της μεθόδου project κτλ. Ο ανταγωνισμός αντιβαίνει σε όλα τα παραπάνω.
    Τέλος, επειδή το υπόβαθρο της πρότασης για ομίλους «αριστείας» προφανώς είναι ενός είδους «ακαδημολαγνεία», ας σημειωθεί ότι στο Διεθνές Εκπαιδευτικό Συνέδριο που έλαβε χώρα αυτό το Σαββατοκύριακο σε ιδιωτικό σχολείο καθηγήτρια του αναγνωρισμένου Πανεπιστήμιου του Sheffield της Αγγλίας, η κα Philippa Levy, μας παρουσίασε πώς, για να προετοιμάσουν καλύτερους επιστήμονες και ερευνητές στις φυσικές επιστήμες, εφαρμόζουν στο Πανεπιστήμιο (που αποτελεί το κατεξοχήν ακαδημαϊκό περιβάλλον) τη διερευνητική μάθηση (inquiry based learning), τη μάθηση με τη μέθοδο επίλυσης προβλήματος (problem solving, open-ended problem). Κατά συνέπεια ο ακαδημαϊσμός είναι πια παλαιομοδίτικος και για τα Πανεπιστήμια, πόσο μάλλον για τα δευτεροβάθμια σχολεία.

  • 16 Ιανουαρίου 2011, 12:22 | Ανδρέας Δρίβας

    Η λειτουργία των σχολικών ομίλων μόνο θετικά μπορεί να επηρεάσει την εκπαιδευτική λειτουργία. Προϋπόθεση είναι ένα εύπλαστο διευρυμένο ωράριο και η εμπλοκή ιδιαίτερα ικανών και εξειδικευμένων εκπαιδευτικών.
    Οι δραστηριότητες των ομίλων τελικά απευθύνονται στην τοπική κοινωνία, όπου και «καταξιώνονται».
    Για την προβολή του έργου τους σε ευρύτερο κοινό είναι σκόπιμη η συνεργασία ομίλων από πολλά σχολεία (πρότυπα και μη), που θα γίνει ευκαιρία για ομαλή κοινωνικοποίηση των μαθητών, μέσω της ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ του έργου τους, των ικανοτήτων τους κλπ.
    Σε επόμενο επίπεδο μπορεί να αξιοποιηθούν υπάρχοντες φορείς και δραστηριότητες (π.χ. διαδικτυακές ομάδες ενδιαφερόντων, μουσικά φεστιβάλ νέων, μαθητικές εκδόσεις, αθλητικοί όμιλοι) τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
    Τέλος ο ειδικός ΦΟΡΕΑΣ που έχει την ευθύνη και το συντονισμό της εκπαίδευσης των ταλαντούχων μαθητών, προβάλει σε ΠΑΝΕΘΝΙΚΟ επίπεδο τα επιλεγμένα και εξαιρετικά αποτελέσματα της λειτουργίας των σχολικών ομίλων, επιβραβεύει μαθητές και εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και προωθεί τα αποτελέσματα των εργασιών σε άλλους επιστημονικούς ή κοινωνικούς φορείς

  • 15 Ιανουαρίου 2011, 14:03 | Χρήστος Μερεντίτης

    Η λειτουργία Ομίλων Ερευνητικών Δραστηριοτήτων στα πλαίσια ενός πειραματικού-προτύπου και – γιατί όχι ; – ενός συνήθους σχολείου είναι πραγματικά μια εξαιρετικά χρήσιμη ιδέα για την ενεργό και αυτενεργό συμβολή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία. Οι συγκεκριμένοι Όμιλοι θα ασχολούνται με ποικίλες ερευνητικές δραστηριότητες, όπως επιτόπιες επισκέψεις σε ιστορικούς χώρους, σε ερευνητικά κέντρα, σε αστρονιικκά παρατηρητήρια, θα παίρνουν συνεντεύξεις, θα συγγράφουν και θα δημοσιοποιούν τα αποτελέσματα των ερευνών τις οποίες θα διεξάγουν.

    Σημειωτέον πως Όμιλοι λειτουργούν ήδη στα μεγαλύτερα ιδιωτικά σχολεία και πως οι μαθητές που συμμετέχουν σε αυτούς κερδίζουν σε μαθησιακό και συναισθηματικό επίπεδο γνώσεις και δεξιότητες τις οποίες η συμβατική δασκαλοκεντρική τάξη εξ ορισμού δεν είναι σε θέση να δώσει.

    Εάν κάποιος θέλει να μελετήσει ορισμένα πράγματα για του συγκεκριμένους ομίλους ας καταφύγει στο βιβλίο «Η συνθετική δημιουργική εργασία στο σχολικό πρόγραμμα , θεωρία και πράξη» που έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις της σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου (1997)και στο άρθρο του Βρανόπουλου Ευάγγελου με τον τίτλο «Η δράση ενός αρχαιολογικού Ομίλου σε ένα σχολείο» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Αρχαιολογία (τ. 52, 1994). Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το δημοσιογραφικό άρθρο από το περιοδικό ΓΑΙΟΡΑΜΑ με τον τίτλο «Παιδιά σε θέσεις πραγματικής ευθύνης» σύμφωνα με το οποίο παιδία έδιναν εντολές σε αστροναύτες για τα στοιχεία που θα συλλέξουν από το διάστημα.

    Υ.Γ. κυρία Διαμαντοπούλου συνεχίστε έτσι ! ! !

    ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΕΡΕΝΤΙΤΗΣ

Σχόλια