Στο άρθρο 18 του ν. 4763/2020 (Α’ 254), περί της φοίτησης των μαθητών Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων (Π.ΕΠΑ.Λ.) επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο της παρ. 4: αα) οι λέξεις «μία (1) ημέρα της εβδομάδας και για έξι (6) ώρες» αντικαθίστανται από τις λέξεις «στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα ή τμηματικά», αβ) οι λέξεις «και σύμφωνα με τις προτάσεις των οικείων Σ.Σ.Π.Α.Ε.» διαγράφονται, β) στην παρ. 4 προστίθεται νέο τρίτο εδάφιο, γ) προστίθενται παρ. 4α και 4β και το άρθρο 18 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 18
Φοίτηση στα Π.ΕΠΑ.Λ.
1. Στην Α’ τάξη των Π.ΕΠΑ.Λ. εισάγονται απόφοιτοι υποχρεωτικής εκπαίδευσης με βάση τον βαθμό του απολυτήριου τίτλου τους. Η προαγωγή των μαθητών από τη μία τάξη στην άλλη διέπεται από τις διατάξεις περί προαγωγής και απόλυσης των μαθητών ΕΠΑ.Λ. Κενές θέσεις που ανακύπτουν σε επόμενη της εισαγωγικής τάξης καλύπτονται από ενδιαφερόμενους υποψηφίους, οι οποίοι έχουν δικαίωμα εγγραφής στην τάξη αυτή, σύμφωνα με τις διατάξεις περί εγγραφής μαθητών ΕΠΑ.Λ. και βάσει του βαθμού προαγωγής τους από την προηγούμενη τάξη.
2. Οι ενδιαφερόμενοι μαθητές, δύνανται να υποβάλουν αίτηση εγγραφής στο Π.ΕΠΑ.Λ. της επιλογής τους, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους.
3. Τα Π.ΕΠΑ.Λ., δύνανται να συνεργάζονται με επιχειρήσεις του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα και να εφαρμόζουν νέες εκπαιδευτικές μεθόδους με καινοτόμες προσεγγίσεις διδασκαλίας και πρακτικής άσκησης, σύμφωνα με την παρ. 4. Η Κ.Ε.Ε. προτείνει στο Ι.Ε.Π. τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις στα εγκεκριμένα προγράμματα σπουδών των ΕΠΑ.Λ., όπως και ειδικά μαθήματα, εφόσον έχουν ιδιαίτερο οικονομικό αναπτυξιακό χαρακτήρα για την περιοχή, όπως τεκμηριώνεται με γνώμη των οικείων Σ.Σ.Π.Α.Ε.
4. Στα Π.ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα ή τμηματικά, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα σπουδών των εργαστηριακών μαθημάτων, σε φορείς του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της περιοχής. Αν δεν εξασφαλίζονται θέσεις πρακτικής άσκησης, εφαρμόζεται το συμβατικό πρόγραμμα σπουδών. Οι μαθητές των Π.ΕΠΑ.Λ. δύναται να πραγματοποιήσουν μέρος ή το σύνολο της πρακτικής άσκησης σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε..
4α. Καθιερώνεται κατ’ έτος, στην Α΄ και Β΄ τάξη των Π.ΕΠΑ.Λ., στον διδακτικό χρόνο του σχολικού ωρολογίου προγράμματος, Εβδομάδα Προσανατολισμού (Ε.Π.), κατά τη διάρκεια της οποίας οι μαθητές περιηγούνται σε όλους τους εργαστηριακούς χώρους και παρακολουθούν την υλοποίηση των εργαστηριακών μαθημάτων όλων των τομέων/ειδικοτήτων. Στην Ε.Π. καλούνται μαθητές όμορων Γυμνασίων (Γ΄ τάξη) και Γενικών Λυκείων (Α΄ τάξη).
4β. Στα Π.ΕΠΑ.Λ. δύνανται να διδάξουν έως ένα (1) μήνα, επισκέπτες εκπαιδευτικοί του εξωτερικού με εμπειρία στην επαγγελματική εκπαίδευση.
5. Στα Π.ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται σύστημα διοίκησης ποιότητας, που αναφέρεται: α) στο πλαίσιο παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης, β) στις εισροές, που περιλαμβάνουν το διδακτικό υλικό, τα προγράμματα και τους εκπαιδευτικούς, γ) στις διαδικασίες, που περιλαμβάνουν τις διδακτικές μεθόδους και την εφαρμογή τους, καθώς και δ) στις εκροές, που αφορούν στα μαθησιακά αποτελέσματα.».
Μπορεί να γίνεται πιο νωρίς, στο Γυμνάσιο, σοβαρή προσπάθεια όσων αφορά τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό σε συνδυασμό με την εβδομάδα Επαγγελματικού Προσανατολισμού.
Μια σαφή ενημέρωση με εμπλοκή των μαθητών σε επαγγελματικό προσανατολισμό για τα επαγγελματικά δικαιώματα των Τομέων και Ειδικοτήτων που έχουν εξελιχτεί και υπάρχει ζήτηση καταρτιζόμενου προσωπικού. Π.χ. στην ειδικότητα των Ηλεκτρολόγων προκύπτουν νέες ανάγκες στην αγορά εργασίας από την Ηλεκτροκίνηση, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την εφαρμογή του νέου Προτύπου του ΕΛΟΤ 60364 που τίθεται σε υποχρεωτική εφαρμογή για την κατασκευή των Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων.
Όλα αυτά μπορούν να πραγματοποιούνται σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς προκειμένου να μην αποθαρρύνονται οι πτυχιούχοι από τις δυσκολίες στην προσπάθειά τους να ξεκινήσουν την ενασχόληση με το επάγγελμα.
Εκεί είναι απαραίτητη και η συμβολή των Υπεύθυνου Τομέα και Εργαστηρίων του Εργαστηριακού Κέντρου για την άριστη οργάνωση και λειτουργία των εργαστηρίων ώστε να επιτευχθούν στο έπακρο η απόκτηση δεξιοτήτων από τους μαθητευόμενους, ως απαραίτητο εφόδιο για την ένταξή τους στην αρχή και να ανταποκριθούν επάξια στη συνέχεια , στην επαγγελματική τους δραστηριότητα που όλο και περισσότερο απαιτητική γίνεται με την εξέλιξη της τεχνολογίας.
«Στα Π.ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα ή τμηματικά, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα σπουδών των εργαστηριακών μαθημάτων, σε φορείς του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της περιοχής. Αν δεν εξασφαλίζονται θέσεις πρακτικής άσκησης, εφαρμόζεται το συμβατικό πρόγραμμα σπουδών. Οι μαθητές των Π.ΕΠΑ.Λ. δύναται να πραγματοποιήσουν μέρος ή το σύνολο της πρακτικής άσκησης σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε..»
Μία λύση θα μπορούσε ίσως να είναι η δημιουργία βάσης με προσφερόμενες θέσεις για πρακτική άσκηση από επιχειρήσεις της τοπικής οικονομίας , και βάσει των προσφερόμενων θέσεων να γίνεται και καλύτερη οργάνωση της υλοποίησης της πρακτικής άσκησης των μαθητών. Σίγουρα η συνεχόμενη (22) ημερών πρακτική άσκηση , δημιουργεί διάφορα θέματα στην λειτουργία του σχολείου αλλά με σωστό προγραμματισμό η τμηματική πρακτική άσκηση μετά από ορθή οργάνωση είναι πιο εφικτή.
» Οι μαθητές των Π.ΕΠΑ.Λ. δύναται να πραγματοποιήσουν μέρος ή το σύνολο της πρακτικής άσκησης σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε..»
Επίσης μέρος της πρακτικής άσκησης θα μπορούσε να υλοποιηθεί σε χώρα του εξωτερικού μέσω των ευκαιριών ERASMUS που προσφέρονται για την Ε.Ε
Η Πρακτική άσκηση των μαθητών Προτύπων Επαγγελματικών Λυκείων είναι πρακτικά αδύνατον να πραγματοποιηθεί «στη Γ ́ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα», διότι οι μαθητές προετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές εξετάσεις και θα δημιουργηθεί χάος στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Εκτός αν πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη των εξετάσεων. Υλοποιούνται επίσης προγράμματα κάθε χρόνο στα σχολεία όπου μπορεί να ενταχθεί.
Η ίδρυση των ΠΕΠΑΛ αναβαθμίζει την επαγγελματική εκπαίδευση.
Η Πρακτική άσκηση των μαθητών Προτύπων Επαγγελματικών Λυκείων είναι πρακτικά αδύνατον να πραγματοποιηθεί «στη Γ ́ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα», διότι οι μαθητές προετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές εξετάσεις και θα δημιουργηθεί χάος στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Εκτός αν πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη των εξετάσεων.
ΑΡΘΡΟ 15 – Πρακτική άσκηση μαθητών Προτύπων Επαγγελματικών Λυκείων
Α) Η πρακτική άσκηση για 22 ημέρες στη Γ’ τάξη των ΕΠΑ.Λ., είναι πρακτικά ανεφάρμοστη. Εάν υποθέσουμε ότι έχει βρεθεί εργοδότης για την πρακτική άσκηση, 22 ημέρες συνεχόμενες τι θα συμβεί με το ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου; 22 μέρες δεν θα κάνουν μάθημα; Αντίθετα θα μπορούσε να ενισχυθεί η πραγματοποίηση οργανωμένων(με συμβατικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων) και χρηματοδοτούμενων (ως προς τα μέσα μετακίνησης) εκπαιδευτικών επισκέψεων των μαθητών σε εργασιακούς χώρους της ειδικότητας τους. Ποιος θα αναλαμβάνει την εποπτεία των μαθητών που υλοποιούν πρακτική άσκηση; Ο τομεάρχης ΕΠΑΛ, το είδαμε στην παρουσίαση του υπουργού, αλλά δεν υπάρχει στο ΣΝ.
Β) Στο νόμο 4763/20, οι ΣΣΠΑΕ έκαναν προτάσεις για φορείς πρακτικής άσκησης. Τώρα αυτό καταργείται. Πρόκειται για μία ομολογία αποτυχίας των ΣΣΠΑΕ; Δηλαδή το Συμβούλιο Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας δεν θα κάνει προτάσεις; Στο παρόν ΣN, στα άρθρα 28 & 29, προβλέπεται και αποζημίωση στον Συντονιστή, στα μέλη και στον γραμματέα των ΣΣΠΑΕ. Στο Ν.4763/20, στο άρθρο 6, παρ. 5, αναφέρει ότι δεν προβλέπεται αμοιβή.
Γ) Θετικό σημείο του ΣΝ είναι η καθιέρωση της εβδομάδας προσανατολισμού. Θα πρέπει όμως να αποτελέσει υποχρέωση των Γυμνασίων και Λυκείων και να εξασφαλιστεί το κόστος μετακίνησης. Επίσης πρέπει να προβλεφθούν και ενημερώσεις γονέων, σε απογευματινό ωράριο.
Η πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες παρουσιάζει τα ακόλουθα προβλήματα:
– είναι δύσκολο να εφαρμοστεί (ασφάλιση μαθητών, μετακίνηση, εύρεση θέσεων)
– είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα για πρακτική άσκηση.
Με βάση τις δυσκολίες στην εφαρμογή μια ορθολογικότερη πρόταση θα ήταν η ενίσχυση του υπάρχοντος θεσμού της Μαθητείας που λειτουργεί με καλά αποτελέσματα και ο οποίος αν βελτιωθεί σε μικρά σημεία (έναρξη αρχές Οκτωβρίου, σταθερό νομικό πλαίσιο, επαρκή σταθερή χρηματοδότηση, πληρέστερη ενημέρωση εργοδοτών) θα έχει θεαματική βελτίωση στην αποτελεσματικότητα του.
Μια ενδιαφέρουσα καινοτομία θα ήταν η εισαγωγή της «παρακολούθησης εν ώρα εργασίας» (Job shadowing) η οποία θα επέτρεπε στους μαθητές να επισκεφθούνε εργασιακούς χώρους, ανά ομάδες ή μεμονωμένα, και θα βοηθούσε τους μαθητές να έρθουν σε επαφή με εργασιακούς χώρους και να παρατηρήσουν τις συνθήκες εργασίας.
Η Πρακτική άσκηση των μαθητών Προτύπων Επαγγελματικών Λυκείων είναι πρακτικά αδύνατον να πραγματοποιηθεί «στη Γ ́ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα», λόγω της αναστάτωσης στο ωρολόγιο πρόγραμμα και της συμμετοχής των μαθητών στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Εκτός αν πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη των εξετάσεων.
Επισκέπτες Καθηγητές από επιτυχημένες αντίστοιχες σχολές του εξωτερικού, είναι μια καλή πρακτική για να βελτιώσει τις Διδακτικές Πρακτικές στη θεωρητική διδασκαλία σε συνδυασμό με την Εργαστηριακή Πρακτική.
Εβδομάδα Προσανατολισμού. Τα μαθήματα Προσανατολισμού της Α΄ Τάξης πρέπει να διδάσκονται θεωρητικά και με εφαρμογές μόνο επίδειξης στους μαθητές. Οπότε η καθιέρωση «εβδομάδας προσανατολισμού» τους καθιστά (τους μαθητές) κοινωνούς του περιβάλλοντος χώρου κάθε Τομέα.
Και για τους μαθητές της Β΄ Τάξης η Ε.Π. τους βοηθά να παρακολουθήσουν τους εργασιακούς χώρους της Γ’ Τάξης πριν επιλέξουν την ειδικότητα που θα φοιτήσουν.
Επίσης το κάλεσμα των μαθητών των όμορων Γυμνασίων (Γ΄ Τάξη) και ΓΕΛ (Α΄ Τάξη) είναι η καλύτερη ενημέρωση των δυνατοτήτων της ΕΕ & Κ, αρκεί να υλοποιηθεί με ευθύνη της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.
Η πρακτική άσκηση δεν καθορίζεται σαφώς, αφήνει αδιευκρίνιστο το ρόλο των εκπαιδευτικών και τη συμπλήρωση της 7ης ώρας του ωραρίου των μαθητών καθώς η πρακτική άσκηση είναι για 3 μαθήματα και για 6 ώρες στις περισσότερες ειδικότητες και τομείς.
Αν γίνει συνεχόμενα για 22 ημέρες τι ωράριο θα κάνουν και ποια μαθήματα θα διδάσκονται οι μαθητές τις άλλες μέρες;
Η Πρακτική άσκηση των μαθητών Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων είναι πρακτικά αδύνατο να πραγματοποιηθεί «στη Γ ́ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα» εκτός αν πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη των εξετάσεων.
Η πρακτική άσκηση δεν καθορίζεται σαφώς, αφήνει αδιευκρίνιστο το ρόλο των εκπαιδευτικών και τη συμπλήρωση της 7ης ώρας του ωραρίου των μαθητών καθώς η πρακτική άσκηση είναι για 3 μαθήματα και για 6 ώρες στις περισσότερες ειδικότητες και τομείς.
Αν γίνει συνεχόμενα για 22 ημέρες τι ωράριο θα κάνουν και ποια μαθήματα θα διδάσκονται οι μαθητές τις άλλες μέρες;
Η Πρακτική άσκηση των μαθητών Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων είναι πρακτικά αδύνατο να πραγματοποιηθεί «στη Γ ́ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα» εκτός αν πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη των εξετάσεων.
Το άρθρο 15 του νομοσχεδίου είναι ένα θετικό βήμα για την ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα. Οι προτεινόμενες αλλαγές θα συμβάλουν στην καλύτερη προετοιμασία των μαθητών για την αγορά εργασίας και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους.
Η πρακτική άσκηση των ΠΕΠΑΛ όπως γνωρίζεται δεν εφαρμόσθηκε πουθενά. Δεν υπήρξαν προτάσεις από τα Συμβούλια Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας (ΣΣΠΑΕ). Γίνεται μια προσπάθεια αλλαγής με το παρόν νομοσχέδιο με εφαρμογή μόνο στην Γ τάξη των 22 ημερών συνεχούς ή μη πρακτικής άσκησης. Υπάρχουν 2 βασικά προβλήματα:
1. Οι 22 ημέρες είναι πολλές και υπάρχει το θέμα του τι θα γίνει με το ωρολόγιο πρόγραμμα σε περίπτωση που είναι συνεχόμενες.
2. Πως θα βρεθούν οι επιχειρήσεις για να υποστηρίξουν την πρακτική άσκηση. Τα ΣΣΠΑΕ όπως και πολλά άλλα συμβούλια δεν λειτούργησαν. Η μόνη λύση που μπορεί να προκύψει είναι να πεισθούν οι εργοδότες της μαθητείας των ΕΠΑΛ. Όμως και αυτό δεν είναι εύκολο. Οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις ειδικά φέτος στην έναρξη της μαθητείας των ΕΠΑΛ (ξεκίνησε Δεκέμβρη) έχουν μειώσει την αξιοπιστία μας και δύσκολα θα τους πείσουμε.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αφαιρείται από τα ΣΣΠΑΕ η δυνατότητα να κάνουν προτάσεις ενώ παράλληλα προβλέπεται αμοιβή των μελών σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ.5. Δηλαδή το συμβούλιο σύνδεσης με την αγορά δεν θα είναι αρμόδιο για την εύρεση επιχειρήσεων ;
Η Πρακτική άσκηση των μαθητών Προτύπων Επαγγελματικών Λυκείων είναι πρακτικά αδύνατον να πραγματοποιηθεί «στη Γ ́ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα», λόγω της αναστάτωσης στο ωρολόγιο πρόγραμμα και της συμμετοχής των μαθητών στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Εκτός αν πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη των εξετάσεων.
Η πρακτική άσκηση για 22 ημέρες στη Γ τάξη είναι πρακτικά ανεφάρμοστη. Αντίθετα θα μπορούσε να ενισχυθεί η πραγματοποίηση οργανωμένων (με συμβατικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων) και χρηματοδοτούμενων (ως προς τα μέσα μετακίνησης) εκπαιδευτικών επισκέψεων των μαθητών σε εργασιακούς χώρους της ειδικότητάς τους.
Θετικό του νομοσχεδίου η καθιέρωση της εβδομάδας προσανατολισμού. Θα πρέπει όμως να αποτελέσει υποχρέωση των Γυμνασίων και Λυκείων και να εξασφαλιστεί το κόστος μετακίνησης.
Η προαιρετική εφαρμογή της πρακτικής άσκησης θα πρέπει να είναι μεταβατική για διάστημα 1-2 ετών μέχρι να εξευρεθούν οι υποδομές και στη συνέχεια θα πρέπει να γινει υποχρεωτική για όλα τα ΕΠΑΛ και τις ειδικότητες, αλλιώς δημιουργούνται ανισότητες στην παρεχόμενη εκπαίδευση και δημιουργούνται κατηγορίες ειδικοτήτων και σχολείων ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα όπου υπάρχει η δυνατότητα προτίμησης ΕΠΑΛ από τους γονείς-μαθητές.
Στην παρ. 4 του άρθρου 18 αναφέρεται:
«4. Στα Π.ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα ή τμηματικά, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα σπουδών των εργαστηριακών μαθημάτων, σε φορείς του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της περιοχής. Αν δεν εξασφαλίζονται θέσεις πρακτικής άσκησης, εφαρμόζεται το συμβατικό πρόγραμμα σπουδών.»
Η αρχική ρύθμιση του Νόμου 4763/2020 (άρθρο 18, παρ. 4), η οποία προέβλεπε την υλοποίηση της Πρακτικής Άσκησης τόσο στη Β΄ όσο και στη Γ΄ Λυκείου, ρύθμιση που εξειδικεύτηκε στον Εκπαιδευτικό Οδηγό (ΥΑ Κ3/58084/ΦΕΚ 2180 Β/2505-2021), «συρρικνώνεται» με την υλοποίησή της μόνο στην Γ΄ Λυκείου. Όμως, εφόσον διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις υλοποίησης της πρακτικής άσκησης σε χώρους εργασίας, η εμπειρία που θα αποκομίσουν οι μαθητές της Β΄ Λυκείου θα είναι ιδιαίτερα πολύτιμη και σε πολλαπλά επίπεδα, προσφέροντάς τους παράλληλα την δυνατότητα να εξετάσουν τις προθέσεις τους για την επιλογή της Ειδικότητας που θα επιλέξουν στην Γ΄ Λυκείου. Επιπρόσθετα, είναι πιθανόν αυτή η συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις και επαγγελματικούς φορείς να λειτουργήσει ενισχυτικά στην κατεύθυνση της διασφάλισης θέσεων πρακτικής άσκησης στις επιχειρήσεις αυτές για τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου.
Το πρόβλημα με τις ήμερες τις πρακτικής άσκησης μπορεί να προβλεφθεί από την αρχή της σχολικής χρονιάς ορίζοντας τουλάχιστον δύο ήμερες μόνο με εργαστηριακά μαθήματα. Κατά καιρούς είχε αντιμετωπιστεί με αυτόν τον τρόπο εργαστήρια ΕΠΑΛ, όπου οι μαθητές μετακινούνταν σε απόσταση ως 250 μέτρων για άσκησή τους, από την σχολική τους μονάδα.
Συνοδοί οι ίδιοι οι καθηγητές , με μορφή εποπτείας.
Υπάρχει η δυνατότητα μαζί με την ένταξη της θεματικής βδομάδας για τις μικρότερες τάξεις, να είναι και η ίδια περίοδος που η Γ λυκείου θα μπορέσει να κάνει την πρακτική άσκηση, σκεφτείτε ότι δεν δίνουν όλοι οι μαθητές πανελλαδικές εξετάσεις( π.χ. στην σχολική μου μονάδα περίπου οι μισοί, γιατί οι υπόλοιποι θέλουν να δουλέψουν πάνω στο πτυχίο τους- το οποίο επίσης μπορεί να προβλεφθεί με μία υπεύθυνη δήλωση για το πως επιθυμεί ο μαθητής /τρια να κάνει την πρακτική του άσκηση).
Ακόμη θα υπάρχει ελευθερία της πρακτικής ως προς το αν οι επιχειρήσεις δεχτούν μία ήμερα ή μαζί όλες τις μέρες( που είναι προτιμότερο, γιατί έτσι γνωρίζουν τους μαθητές -μαθαίνουν την καθημερνή λειτουργία του χώρου εργασίας και τους κρατούν μετά στις επιχειρήσεις τους), αυτό θα το ξέρουμε από την προηγούμενη χρονιά , οπότε πάλι μπορεί να προβλεφθεί.
Η πρακτική άσκηση των μαθητών στα Π.ΕΠΑ.Λ. μπορεί να ομοιάζει αλλά δεν είναι μαθητεία.
Στην παρ. 4 του άρθρου 15 ορίζεται:
«4. Στα Π.ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα ή τμηματικά, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα σπουδών των εργαστηριακών μαθημάτων, σε φορείς του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της περιοχής. Αν δεν εξασφαλίζονται θέσεις πρακτικής άσκησης, εφαρμόζεται το συμβατικό πρόγραμμα σπουδών.»
Θα πρέπει να οργανωθεί σχολαστικά και μεθοδικά η διαδικασία της εξεύρεσης επαγγελματικών χώρων για την πρακτική άσκηση των μαθητών των ΠΕΠΑΛ. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η άντληση πρακτικών από την διεθνή εμπειρία, από χώρες που έχουν μεγάλη εμπειρία στον τομέα αυτό. Πιθανόν, μια Επιτροπή του ΥΠΑΙΘΑ να πρέπει να αναλάβει άμεσα τον ρόλο αυτό.
Στην παρ. 4α του άρθρου 15 προβλέπεται:
«4α. Καθιερώνεται κατ’ έτος, στην Α΄ και Β΄ τάξη των Π.ΕΠΑ.Λ., στον διδακτικό χρόνο του σχολικού ωρολογίου προγράμματος, Εβδομάδα Προσανατολισμού (Ε.Π.), κατά τη διάρκεια της οποίας οι μαθητές περιηγούνται σε όλους τους εργαστηριακούς χώρους και παρακολουθούν την υλοποίηση των εργαστηριακών μαθημάτων όλων των τομέων/ειδικοτήτων. Στην Ε.Π. καλούνται μαθητές όμορων Γυμνασίων (Γ΄ τάξη) και Γενικών Λυκείων (Α΄ τάξη).»
Όσον αφορά στις Α΄ και Β΄ τάξεις των ΠΕΠΑΛ, δεν είναι απαραίτητη η δέσμευση της εμπειρίας αυτής σε συγκεκριμένη εβδομάδα προσανατολισμού, αφού η δραστηριότητα αυτή μπορεί να υλοποιηθεί οποτεδήποτε μέσα στο διδακτικό έτος για τους μαθητές του εν λόγω ΠΕΠΑΛ. με μέριμνα των αρμοδίων καθηγητών.
Όσον αφορά στους μαθητές όμορων Γυμνασίων (Γ΄ τάξη) και Λυκείων (Α΄ τάξη) η ρύθμιση αυτή κρίνεται ως λειτουργική.
Στην παρ. 4 του άρθρου 15 ορίζεται:
«4. Στα Π.ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, είκοσι δύο (22) ημέρες συνεχόμενα ή τμηματικά, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα σπουδών των εργαστηριακών μαθημάτων, σε φορείς του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της περιοχής. Αν δεν εξασφαλίζονται θέσεις πρακτικής άσκησης, εφαρμόζεται το συμβατικό πρόγραμμα σπουδών.»
Αυτή η ρύθμιση θα πρέπει να λάβει υπόψη:
α) Την χρονική περίοδο που μπορεί να εφαρμοστεί
β) Το γεγονός ότι οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου θα πρέπει ταυτόχρονα να προετοιμάζονται για την συμμετοχή τους στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Τυχόν μεγάλο χρονικό διάστημα απουσίας από τις σχολικές αίθουσες ίσως λειτουργήσει αρνητικά για την προετοιμασία τους αυτή.
γ) Την, τυχόν, αναστάτωση που θα συμβεί στο ωρολόγιο πρόγραμμα της σχολικής μονάδας. Ειδικότερα, αν γίνει εφικτή η διασφάλιση θέσεων Πρακτικής άσκησης, τότε θα πρέπει κάποιοι εργαστηριακοί καθηγητές που θα αναλάβουν την εποπτεία των μαθητών στους χώρους εργασίας να λείψουν αυτό το χρονικό διάστημα από το σχολείο, γεγονός που θα δημιουργήσει αναστάτωση στο Ωρολόγιο Πρόγραμμά του. Επιπρόσθετα, εφόσον δεν γίνει εφικτό να εξασφαλίσουν όλες οι Ειδικότητες θέσεις Πρακτικής άσκησης στον χώρο εργασίας, αυτές που θα παραμείνουν στη σχολική μονάδα θα εφαρμόσουν το συμβατικό πρόγραμμα του σχολείου ή αυτές οι είκοσι δύο ημέρες θα ισχύσουν για όλη την Γ΄ Λυκείου; Και ακόμη, η τμηματικότητα που προτείνεται, ίσως να είναι εφικτή για κάποιες επιχειρήσεις και για άλλες όχι. Πώς θα αντιμετωπίζεται αυτή η περίπτωση;
Η παράγραφος 4α του άρθρου 18, στην οποία αναφέρεται ότι στην Ε.Π «καλούνται» μαθητές όμορων Γυμνασίων και Γενικών Λυκείων θα πρέπει να τροποποιηθεί και να γίνει ότι «οφείλουν να προσέλθουν» μαθητές όμορων Γυμνασίων και Γενικών Λυκείων γιατί κανένα Γενικό Λύκειο δεν θα στείλει τους μαθητές του επειδή φοβάται ότι θα τους χάσει.
Χρειάζονται περισσότερες διευκρινίσεις σχετικά με την πρακτική άσκηση. Εάν η πρακτική γίνει σε 22 μέρες συνεχόμενες τι θα συμβεί με τα υπόλοιπα μαθήματα του ωρολογίου προγραμματος; Δεν θα πραγματοποιηθούν το διάστημα αυτό;Θα γίνει αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος, ώστε να συμπληρώθει η ύλη των υπολοίπων μαθημάτων πριν την πραγματοποίηση της πρακτικής άσκησης; Φαντάζομαι είναι κατανοητό ότι αυτό θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην διαμόρφωση του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος, καθώς πολλοί εκπαιδευτικοί εργάζονται ταυτόχρονα σε διάφορα σχολεία, σε συγκεκριμένες ώρες και μέρες.
Επίσης τίθεται ένα σοβαρό θέμα ασφάλειας, ιδιαίτερα σε ειδικότητες που σχετίζονται με την υγεία. Είναι ζήτημα, 17χρονοι, ανήλικοι μαθητές να κάνουν πρακτική άσκηση σε χώρους παροχής υγείας (πχ νοσοκομείο) με τον κίνδυνο να μολυνθουν ή να μολύνουν άλλους ασθενείς λόγω άγνοιας ή απειρίας. Το να μετατεθεί η ευθύνη στον ένα ή δυο επιβλεποντες εκπαιδευτικούς(που και οι ίδιοι απέχουν από τον εργασιακό χώρο ακόμα και για δεκαετίες) θα αποτελέσει αντικίνητρο ανάθεσης του συγκεκριμένου μαθήματος. Η τελευταία εμπειρία της πανδημίας του κορωνοϊου ανέδειξε όλα τα προβλήματα ασφάλειας και την ανάγκη ύπαρξης και εφαρμογής επικαιροποιημενων πρωτοκόλλων ασφαλείας. Να αναφέρω εδώ ότι τα βιβλία των ΕΠΑΛ είναι γραμμένα από την δεκαετία του 1990.
Η πρακτική θα πρέπει να αποτελεί ξεχωριστή ενότητα σπουδών μετά το πέρας των μαθημάτων και μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους ηλικίας και να γίνεται με την καθοδήγηση και εποπτεία των εργαζομένων στον χώρο εργασίας.