• Σχόλιο του χρήστη 'Άκης Γαβριηλίδης' | 3 Ιανουαρίου 2010, 10:35

    Bλέπω αρκετούς σχολιαστές και σχολιάστριες να επιμένουν ότι πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ υπηκοότητας και ιθαγένειας, και στους μετανάστες να δοθεί η πρώτη αλλά όχι η δεύτερη. Θα με ενδιέφερε να άκουγα ποια ακριβώς είναι κατά τη γνώμη τους αυτή η διάκριση. Διότι, όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, από νομική-τεχνική άποψη (δηλαδή από τη μόνη άποψη η οποία ενδιαφέρει κατά τη συζήτηση ενός νομοσχεδίου), δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά. Γλωσσικά, και από την άποψη του ψυχολογικού/ συναισθηματικού φορτίου της κάθε λέξης, υπάρχουν βέβαια νοηματικές διαφορές: η ιθαγένεια συνήθως συνδέεται με την καταγωγή και με το υποκειμενικό μας αίσθημα του ανήκειν, ενώ η υπηκοότητα με την τεχνική έννοια της σύνδεσης με ένα κράτος του οποίου έχουμε το διαβατήριο. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή το γεγονός είναι ότι, ιστορικά, το ελληνικό δίκαιο χρησιμοποίησε πάντοτε τον όρο "ιθαγένεια" αδιαφοροποίητα με την έννοια της υπηκοότητας. Για παράδειγμα, όταν ο ρατσιστικός Κώδικας περί Ιθαγένειας που ίσχυσε μεταπολεμικά και μέχρι πρόσφατα απέκλειε τη χορήγηση "ιθαγένειας" στους μακεδονικής καταγωγής πολιτικούς πρόσφυγες, ή στους τουρκικής καταγωγής Έλληνες πολίτες που απουσίασαν από τη χώρα για έναν αριθμό ετών, αναφερόταν φυσικά στην υπηκοότητα και όχι στο πώς αισθάνονταν αυτοί οι άνθρωποι. Επίσης, όταν η χούντα αφαίρεσε την "ιθαγένεια" από τη Μελίνα Μαρκούρη, εννοούσε φυσικά ότι της στέρησε το ελληνικό διαβατήριο. Διότι η καταγωγή ενός ανθρώπου και το υποκειμενικό του αίσθημα δεν είναι δυνατό να αλλάξει με κυβερνητική απόφαση. Συμφωνώ ότι η γλωσσική αυτή επιλογή ήταν άστοχη. Έγινε για συγκεκριμένους λόγους σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και μετά έμεινε. Το ορθότερο θα ήταν να μη χρησιμοποιείται ούτε καν η υπηκοότητα, (υπήκοοι υπάρχουν στις αυτοκρατορίες και στις μοναρχίες, όχι στις δημοκρατίες), αλλά η ιδιότητα του πολίτη -ή ίσως η πολιτότητα, για να το λέμε με έναν όρο και όχι περιφραστικά. Ο όρος αυτός βέβαια δεν έχει επικρατήσει, πάντως αρχίζει τελευταία να χρησιμοποιείται. Αυτό όμως για το οποίο πρόκειται σε αυτό το σχέδιο νόμου είναι ακριβώς η ιδιότητα του πολίτη. Κακώς λοιπόν ανησυχεί π.χ. η κα Πηνελόπη Λούβρου: πραγματικά, της λέμε ότι αν παντρευόταν επίσης Έλληνα και ζούσαν στην Αγγλία και γεννούσε στην Αγγλία την κόρη της, η κόρη αυτή θα ήταν Αγγλίδα απλά γιατί θα είχε γεννηθεί εκεί. Ακριβώς! Δηλαδή θα ήταν πολίτης του Ηνωμένου Βασιλείου. Το αν θα ταυτιζόταν συναισθηματικά με την αγγλική ιστορία, αν θα υποστήριζε την αγγλική εθνική ομάδα ή το αγγλικό τραγούδι στη Γιουροβίζιον κ.λπ., αυτό δεν το ξέρουμε και δεν είναι υπόθεση ενός νόμου να το καθορίσει. Οι νόμοι καθορίζουν μόνο δικαιώματα και υποχρεώσεις, όχι συναισθήματα. Με βάση τα παραπάνω, θα πρότεινα στους συντάκτες του νομοσχεδίου, εάν υπάρχει η δυνατότητα, να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο αντικατάστασης του όρου ιθαγένεια, ο οποίος -όπως φάνηκε σε αυτή τη συζήτηση- δημιουργεί συγχύσεις και παραπέμπει σε μία ιδεαλιστική και δυνάμει ρατσιστική λογική, με τον όρο ιδιότητα του [Έλληνα] πολίτη ή ελληνική πολιτότητα.