Αρχική Πρόγραμμα «Καλλικράτης»2. Η Θεμελίωση της Περιφερειακής ΑυτοδιοίκησηςΣχόλιο του χρήστη Αλέξιος Γιαννούλης | 24 Ιανουαρίου 2010, 19:13
  • Σχόλιο του χρήστη 'Αλέξιος Γιαννούλης' | 24 Ιανουαρίου 2010, 19:13

    Πρόγραμμα Καλλικράτης, Κάποιες Προτάσεις και Σχόλια Τυγχάνει να είμαι ένας από αυτούς που, παρόλο το νέον της ηλικίας μου, εδώ και χρόνια περίμενα ένα γενναίο, ουσιαστικό, ρεαλιστικό και αποδοτικό πρόγραμμα αποκέντρωσης και διοικητικής ανασυγκρότησης. Έχω προσωπικά συγγράψει κάποιες σχετικές εκθέσεις εδώ και αρκετά χρόνια. Γενικότερα, είμαι οπαδός όχι του ‘τοπικισμού’ με την απομονωτική έννοια αλλά της περιφερειακής, τμηματικής διακυβέρνησης με αυξημένες τις αρμοδιότητες της περιφέρειας για μία πιο ισορροπημένη διακυβέρνηση του συνόλου της χώρας, καθώς ως γνωστόν απόλυτη μονάδα δεν υπάρχει παρά μόνο μία συλλογική πραγματικότητα που συνθέτει το “όλον”. Είναι καθαρό πως η Ελλάδα δεν είναι μία μεγάλη χώρα ώστε να χρειάζεται, λ. χ. να μετατραπεί σε ομοσπονδία (παρόλο που άκρως επιτυχημένα παραδείγματα ομοσπονδιών με το ίδιο ή μικρότερο μέγεθος από την Ελλάδα υπάρχουν, κυρίως στην Ευρώπη). Παρόλο το μέγεθος της όμως είναι αδιαμφισβήτητα μία χώρα με αρκετές τοπικές ιδιομορφίες. Έχουμε λ. χ. μία αρκετά μεγάλη ακτογραμμή αλλά ταυτόχρονα αρκετές ορεινές περιοχές όπως υπάρχουν και συγκεκριμένες πεδινές. Κάποιες περιοχές είναι περισσότερο τουριστικές ή γενικότερα προσβάσιμες από κάποιες άλλες. Ακόμα και πολιτιστικά οι διαφορές από μέρη σε μέρη μπορεί να είναι σημαντικές. Όλα αυτά συνιστούν μία χώρα ποικιλόμορφη με διαφορετικές ανάγκες σε διαφορετικές περιοχές, με διαφορετικά ζητήματα και προβλήματα, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Σε όλα αυτά θα μπορούσε κάποιος να προσθέσει την αυξανόμενη πολυπολιτισμική ταυτότητα της Ελλάδας. Μία πιο (ουσιαστικά) αποκεντρωμένη διοίκηση θα είχε πολλαπλά πλεονεκτήματα για τον τόπο μας. Θα βοηθούσε (επαναλαμβάνουμε, εάν εφαρμοστεί σωστά) στην ουσιαστική αποκέντρωση των πόλεων και δη της πόλεως των Αθηνών αλλά και της Θεσσαλονίκης. Θα βοηθούσε πολλαπλά την οικονομία καθώς η αγορές θα ‘άνοιγαν’ γεωγραφικά μαζί με τον πληθυσμό, τα δίκτυα θα γίνονταν καλύτερα μιας και περισσότερος κόσμος θα τα χρησιμοποιούσε και εν γένει οι λόγοι για να παραμείνει κάποιος στην Αθήνα θα άμβλυναν. Θα βοηθούσε σαφέστατα περισσότερο την Δημοκρατία αφού η εξουσία θα πήγαινε πιο κοντά στον πολίτη. Με δυνατούς, πιο δημοκρατικά διοικούμενους δήμους και με μία ισχυρή περιφερειακή, δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να έχουν περισσότερο και πιο ουσιαστικό λέγειν στην τοπική διακυβέρνηση η οποία πρέπει να πάψει να υπηρετεί τη κεντρική εξουσία και να ικανοποιεί της ορέξεις τοπικών ισχυρών αντρών (πάλαι ποτέ “τσιφλικάδων”) και να λειτουργήσει συμπληρωματικά, πλην όμως ουσιαστικά προς στην κεντρική εξουσία. Το πρόγραμμα πρέπει να λειτουργήσει με γνώμονα την πλήρη και ουσιαστική αποκέντρωση της χώρας σε επίπεδο εξουσίας, οικονομίας, συμμετοχής του πολίτη αλλά και πιο συγκεκριμένων τομέων όπως ασφάλεια, τουρισμός, παιδεία, πολιτισμός. Δεν θα αναλωθούμε εδώ στο να σημειώσουμε τι δεν δούλεψε όλα αυτά τα χρόνια καλά ή καθόλου. Άλλωστε, το Πρόγραμμα που έχει αναρτηθεί αναφέρεται στην δυσλειτουργία του παρόντος συστήματος. Στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης για το Πρόγραμμα ‘Καλλικράτης’ (που αν μη τι άλλο, προσφέρει ένα βήμα στους πολίτες να αναπτύξουν και συγκρίνουν τις θέσεις και τις γνώμες τους και γενικότερα να προβληματισθούν) και μιας το θέμα με απασχολεί εδώ και καιρό και με ενδιαφέρει αρκετά θα ήθελα να προβώ σε κάποιες προτάσεις και παρατηρήσεις με μόνο γνώμονα να προσφέρω και εγώ μία ακόμα εναλλακτική ματιά και ιδέα στο αρκούντως σημαντικό και ελπιδοφόρο αυτό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να προτείνω κάτι που ενδεχομένως να φανεί τολμηρό. Πιστεύω είναι απαραίτητη η δημιουργία τοπικών αντιπροσωπειών παίρνοντας, πιθανών, κάποια παραδείγματα από τον Ευρωπαϊκό χώρο. Αντί Περιφερειακού Συμβουλίου θα μπορούσαν να δημιουργηθούν Περιφερειακές Αντιπροσωπείες, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες και με μεγαλύτερο αριθμό αντιπροσώπων. Ο αριθμός θα μπορούσε να είναι 50 με 100. Αιρετό σώμα το οποίο να εκλέγετε μαζί με τον περιφερειάρχη για μία περίοδο 4 ή 5 ετών. Οι αντιπρόσωποι θα μπορούν να είναι είτε ανεξάρτητοι είτε να συμμετέχουν με υποστήριξη των κομμάτων. Δεν θα μπορούν να είναι βουλευτές αλλά θα μπορούν να έχουν υπάρξει νομάρχες νυν ή τέως, ή να έχουν υπάρξει πολιτευτές κάποιου κόμματος. Η αντιπροσώπευση θα μπορεί να γίνει με πληθυσμιακά κριτήρια ή με βάση τους νέους δήμους. Θα υπάρχει προεδρείο της αντιπροσωπείας. Οι εργασίες της Περιφερειακής Αντιπροσωπείας θα είναι παρόμοιες με αυτές των προτεινόμενων συμβουλίων και θα μπορούν να λαμβάνουν τελικές αποφάσεις πάνω σε οιοδήποτε θέμα που άπτεται αποκλειστικά των περιφερειών. Θα μπορούσαν επίσης με ψηφίσματα να στέλνουν προς συζήτηση θέματα στην Εθνική Αντιπροσωπεία (Βουλή). Σταδιακά δε (και κρινόμενο εκ της επιτυχίας του θεσμού) θα μπορούσαν να παραχωρηθούν νομοπαρασκευαστικές αρμοδιότητες για θέματα περιφερειακών αρμοδιοτήτων. Αυτό είναι κάτι που ενδεχομένως απαιτεί περισσότερη διαβούλευση και σχεδιασμό. Αναφορικά με τα υπουργεία, τις γενικές γραμματείες και διάφορες υπηρεσίες, θα πρέπει να δημιουργηθούν αντιπροσωπείες/γραφεία των υπουργείων σε κάθε περιφέρεια που να ηγούνται από αντιπρόσωπο σε βαθμό γενικού γραμματέα. Τα γραφεία των υπουργείων θα λειτουργούν ως σύνδεσμοι για την καλύτερη διεκπεραίωση όλων των κρατικών αρμοδιοτήτων που θα μεταφερθούν στις περιφέρειες ώστε να έρθει ουσιαστικά πιο κοντά η κεντρική διοίκηση. Παρόλο που τα οι αντιπροσωπείες των υπουργείων θα υπάγονται στην κεντρική κυβέρνηση, αυτές θα μπορούν να προτείνουν θέματα προς συζήτηση για τις αντιπροσωπείες. Πιστεύουμε πως η δημιουργία των Περιφερειακών Αντιπροσωπειών θα βοηθήσει ουσιαστικά την Δημοκρατία καθώς πιο πολλοί πολίτες θα μπορούν να συμμετέχουν στα κοινά και πιο πολλοί αντιπρόσωποι θα εξυπηρετούν την κάθε περιοχή. Επίσης, μία σωστή κατανομή αρμοδιοτήτων θα βοηθούσε στην αποσυμφόρηση της Βουλής και στην πιο γρήγορη συζήτηση και ψήφιση νόμων καθώς και σε γενικότερα έναν πιο αποδοτικό τρόπο διακυβέρνησης. Είναι σημαντικό όμως να υπάρξει προσοχή. Ιδιαίτερα στην αρχή θα χρειαστεί μία σωστή θεμελίωση κάποιο δικλείδων ασφαλείας. Η μετάβαση των αρμοδιοτήτων, ουσιαστικά κάποιων εξουσιών στις περιφέρειες γενικότερα θα πρέπει να γίνει τμηματικά και στιαδιακά. Σταδιακά χρονικά, καθώς θεμελιώνεται το όλο πρόγραμμα και τμηματικά στην μετάβαση των αρμοδιοτήτων. Η αρχή που κυριαρχεί θα πρέπει να είναι αρμοδιότητα και πόρος ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα συσσώρευσης πόρων χωρίς έλεγχο λάθος διανομή. Ορισμένες υπηρεσίες θα πρέπει να αναδιοργανωθούν σε περιφερειακό επίπεδο ολοκληρωτικά ή επιπρόσθετα. Υπηρεσίες όπως Αγρονομία θα πρέπει να περάσουν στις περιφέρειες όπως και κάποιες υπηρεσίες της Αστυνομίας ( με γνώμονα το νέο εθνικό σώμα αστυνομίας, την δημιουργία Μητροπολιτικών Αστυνομιών για τα μεγάλα αστικά κέντρα). Υπηρεσίες όπως η πολιτική προστασία επίσης. Η ΕΥΠ λ. χ. θα μπορούσε να αναδιοργανωθεί με γραφεία σε περιφερειακό επίπεδο με τοπικού διοικητές. Το θέμα δύναται να συζητηθεί σε βάθος και προσωπικά διατίθεμαι να ασχοληθώ περισσότερο περιμένοντας και των Β΄κύκλο διαβούλευσης. Ευχαριστώ πολύ για το βήμα και των χρόνο σας. Αλέξης Γιαννούλης Γεωπολιτικός Αναλυτής, King’s College London-University of London