Αρχική Πρόγραμμα «Καλλικράτης»Νησιωτικότητα – ΟρεινότηταΣχόλιο του χρήστη Αθανάσιος Καραγεώργος | 25 Ιανουαρίου 2010, 18:10
  • Σχόλιο του χρήστη 'Αθανάσιος Καραγεώργος' | 25 Ιανουαρίου 2010, 18:10

    Ενιαίος Δήμος Αργιθέας νομού Καρδίτσας Περιληπτική παρουσίαση περιοχής H επανενεργοποίηση των ορεινών και δυσπρόσιτων περιοχών, μια πρόκληση για την ελληνική πολιτεία. Ένα μέλλον για τις ορεινές κοινωνίες και περιοχές. Δεκέμβριος 2009 Εργάστηκαν: Βασίλης Τσιτσιρίγκος, Λάμπρος Τσιβόλας, Θανάσης Καραγεώργος Α. Ποια είναι η περιοχή Αργιθέας του νομού Καρδίτσας 1. Γενικά. Η περιοχή της Αργιθέας είναι γνωστή από τον αποκλεισμό των χωριών της σε δύσκολες καιρικές συνθή-κες. «...Εν τω μεταξύ αποκλεισμένα παραμένουν είκοσι τέσσερα χωριά της ορεινής Αργιθέας...» όπως σημειώνουν τακτικά τα Δελτία Ειδήσεων. Πρόκειται για την ορεινή και δυσπρόσιτη περιοχή στα Δυτικά του Νομού Καρδίτσας, με ένα σύμπλεγμα είκοσι (20) χωριών, τα οποία από το 1884 αποτελούσαν τον ενιαίο Δήμο Αργιθέας. 2. Η θέση της περιοχής στο Χάρτη Η Aργιθέα βρίσκεται στο κέντρο της Νότιας Πίνδου, στο νοτιοδυτικό άκρο της Περιφέρειας Θεσσαλίας και αποτελεί το δίαυλο επικοινωνίας της Θεσσαλίας με τις περιφέρειες Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Στε-ρεάς Ελλάδας στον ορεινό όγκο της Πίνδου. Ευρισκόμενη στο δυτικό άκρο του Νομού Καρδίτσας απο-τελεί το σύνορο του νομού με τους νομούς Άρτας, Αιτωλοακαρνανίας, Ευρυτανίας και Τρικάλων. Διοικητικά η περιοχή είναι χωρισμένη στους Δήμους Αργιθέας και Αχελώου, και στην Κοινότητα Ανατολι-κής Αργιθέας. Η έκτασή της καλύπτει 372,88 τ.χλμ. και ο πληθυσμός ανέρχεται σε 6.084 κατοίκους. 3. Γεωμορφολογικά στοιχεία και γεωγραφία της περιοχής Η Αργιθέα είναι μια ενιαία γεωγραφική ενότητα, με κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά και με ενότητα του φυσικού χώρου. Ορίζεται σαν μια κλειστή και ιδιότυπη λεκάνη απορροής των ποταμών Πετριλιώτη-Κουμπουριανίτη, Αργι-θεάτικου, παραποτάμων του Αχελώου, η οποία περικλείεται από τα βουνά Βουτσικάκι (2150 μ.), Τρία Σύνορα, Τύμπανο, Καράβα (2186) Αφορισμένη, Ντεληδήμ’ (2184μ.) και από την κοίτη του ποταμού Αχε-λώου που κινούμενη από βορρά προς νότο, αποτελεί το φυσικό σύνορο της περιοχής με τις περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας. Το έντονο ανάγλυφο του εδάφους και οι απότομες κλίσεις κυριαρχούν στην Αργιθέα. Η πλούσια βλάστηση κυρίως ελάτης, η βιοποικιλότητα του χώρου, το αλπικό τοπίο, οι χαμηλές θερμο-κρασίες τον χειμώνα, το δροσερό καλοκαίρι, οι έντονες καιρικές συνθήκες, η χειμαρρικότητα των ποτα-μών, αποτελούν τα χαρακτηριστικά της περιοχής. 4. Αναπτυξιακή κατάσταση H περιοχή της Αργιθέας και όλα τα Τοπικά Διαμερίσματα είναι χαρακτηρισμένα ορεινά σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 75/268 ΕΟΚ. 5. Η ιστορία της περιοχής Η περιοχή της Αργιθέας, τμήμα των Βόρειων Αγράφων, εμφανίζεται με ενεργή συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι από τον 4ο π.Χ. αιώνα με τους Αθαμάνες. Πρόσφατα ευρήματα ανασκαφών μαρτυρούν κατοίκηση της περιοχής από την εποχή του χαλκού. Στο Βυζάντιο την περίοδο της εικονομαχίας θ’ αποκτήσει το τίτλο Άγραφα που τον διατηρεί και στην Τουρ-κοκρατία, όπου και η αυτονομία απέναντι στους Τούρκους θα φέρει στην περιοχή την μέγιστη ακμή. Κατά-σπαρτη από μνημεία αυτής της εποχής, κυρίως μοναστήρια, με τo πασίγνωστο μοναστήρι της Ιεράς Μονής Σπηλιάς, αποτελούν τις μαρτυρίες αυτής της ζωής και της δραστηριότητας. Οι άνθρωποι και οι οικισμοί της διαδραματίζουν σοβαρό και ενεργό ρόλο σε όλη την ιστορία και στις σημαντικές στιγμές του ελληνικού έ-θνους (Επανάσταση του 1821, Πόλεμος 1940, Εθνική Αντίσταση κ.α.). Ορμητήριο του Γ. Καραϊσκάκη, για να «παραδοθεί», ολόκληρη η περιοχή των Άνω Αγράφων ελέω Μαυρο-κορδάτου στους Τούρκους, από το 1832 μέχρι το 1881, οπότε απελευθερώθηκε. Η ιστορία της περιοχής είναι κοινή, η συμπεριφορά της ενιαία. H διοικητική οργάνωση με τα είκοσι τέσσερα χωριά σε ενιαίο Δήμο Αργιθέας, εμφανίζεται γύρω στα 1884 με έδρα τα Κουμπουριανά. Στον Δήμο Αργιθέας δημιουργήθηκαν υπηρεσίες Ειρηνοδικείο, Tαχυδρομείο, Aγρονομείο, αστυνομία, υπο-θηκοφυλακείο κ.λπ. Χάρτης : Διοικητική διαίρεση Νομού Καρδίτσας και Αργιθέας 6. Φυσικό περιβάλλον Η περιοχή παρουσιάζει σημαντικούς φυσικούς πόρους, δάση, περιβάλλον, ορεινούς όγκους. Αρκετοί παρα-πόταμοι διατρέχουν την περιοχή με τελική κατάληξη τον Αχελώο Ποταμό, ενώ υπάρχει και η μικρή Λίμνη της Στεφανιάδας. Ορισμένες περιοχές έχουν ενταχθεί σε ζώνες ειδικές προστασίας του Δικτύου NATURA 2000. Η περιοχή AΓΡΑΦΑ με κωδικό GR1410002 στην κοινότητα Ανατολικής Αργιθέας συνολικής έκτασης 9.753,02 Ha, η περιοχή KOΙΛΑΔΑ ΑΧΕΛΩΟΥ με κωδικό GR2110005 Ha συνολικής έκτασης 13.541,20 στον Δήμο Αχελώου και, η περιοχή ΟΡΗ ΑΘΑΜΑΝΩΝ με κωδικό GR 2110002 έκτασης 18.695,33 Ha στους Δή-μους Αργιθέας και Αχελώου. Μέσω του ΕΤΕΡΠΣ έχουν καταγραφεί από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ( Filotis ) επιμέρους περιοχές και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, χωρίς ακόμη και να έχουν ενταχθεί στο καθεστώς προστασίας. 7. Πληθυσμός, Διάρθρωση Απασχόλησης και Ανεργία Ο πληθυσμός, η διάρθρωση της απασχόλησης, και η ανεργία ανά ΟΤΑ-ΔΔ καταγράφονται στους πίνακες. Πίνακας 1 ΟΤΑ/Τοπικό Διαμέρισμα Έκταση Μεταβολή πληθυσμού Πυκνότητα πληθ./τ.χλμ.) 1991 2001 ΄91-01 Μεταβολή % 1991 2001 Ανθηρού 42,808 753 988 235 31,21% 17,59 23,08 Αργιθέας 19,504 206 256 50 24,27% 10,56 13,13 Ελληνικών 13,604 109 305 196 179,82% 8,01 22,42 Θερινού 11,784 69 185 116 168,12% 5,86 15,70 Καλής Κώμης 14,329 156 311 155 99,36% 10,89 21,70 Καρυάς 13,016 83 184 101 121,69% 6,38 14,14 Μεσοβουνίου 13,503 74 94 20 27,03% 5,48 6,96 Πετρωτού 21,829 133 304 171 128,57% 6,09 13,93 Αργιθέας 150,377 1.583 2.627 1.044 65,95% 10,53 17,47 Αργυρίου 11,171 224 344 120 53,57% 20,05 30,79 Βραγκιανών 38,815 521 748 227 43,57% 13,42 19,27 Καταφυλλίου 25,866 286 392 106 37,06% 11,06 15,16 Μαράθου 11,578 181 206 25 13,81% 15,63 17,79 Αχελώου 87,430 1.212 1.690 478 39,44% 13,86 19,33 Βλασίου 17,379 168 214 46 27,38% 9,67 12,31 Δροσάτου 6,152 46 106 60 130,43% 7,48 17,23 Κουμπουριανά 12,688 101 166 65 64,36% 7,96 13,08 Λεοντίτου 15,659 126 204 78 61,90% 8,05 13,03 Πετρίλου 33,234 285 765 480 168,42% 8,58 23,02 Πετροχωρίου 9,077 106 83 -23 -21,70% 11,68 9,14 Στεφανιάδος 31,104 85 155 70 82,35% 2,73 4,98 Φουντωτού 9,777 49 74 25 51,02% 5,01 7,57 Κοιν. Αν. Αργιθέας 135,07 966 1.767 801,00 82,92% 7,15 13,08 Περιοχή Αργιθέας 372,88 3.761 6.084 2.323,00 61,77% 10,09 16,32 Νομός Καρδίτσας 2.635,95 126.854 129.541 2.687,00 2,12% 48,12 49,14 % Επί του νομού 14,15% 2,96% 4,70% 86,45% 20,96% 33,20% Δημ. Διαμ. Πληθυ σμός Σύν. Οικ. Ενεργών Απασχόληση 2001 Ανεργία % Α-γενής Β-γενής Γ-γενής Δε δήλωσαν Ανθηρού 988 157 59 22 36 7 33 21,02% Αργιθέας 256 20 10 2 2 3 3 15,00% Ελληνικών 305 57 27 6 9 5 10 17,54% Θερινού 185 30 15 0 10 0 5 16,67% Καλής Κώμης 311 49 15 4 17 3 10 20,41% Καρυάς 184 17 11 1 2 0 3 17,65% Μεσοβουνίου 94 10 7 1 1 1 0 0,00% Πετρωτού 304 29 14 5 6 4 0 0,00% Αργιθέας 2627 369 158 41 83 23 64 17,34% Αργυρίου 344 72 51 6 8 0 7 9,72% Βραγκιανών 748 130 49 8 36 16 21 16,15% Καταφυλλίου 392 87 66 11 6 1 3 3,45% Μαράθου 206 27 22 1 4 0 0 0,00% Αχελώου 1690 316 188 26 54 17 31 9,81% Βλασίου 214 18 12 1 0 0 5 27,78% Δροσάτου 106 1 0 0 0 0 1 100,00% Κουμπουριανά 166 25 11 6 3 1 4 16,00% Λεοντίτου 204 8 4 0 2 1 1 12,50% Πετρίλου 765 21 4 6 6 4 1 4,76% Πετροχωρίου 83 15 9 2 2 0 2 13,33% Στεφανιάδος 155 22 18 0 4 0 0 0,00% Φουντωτού 74 6 3 0 0 0 3 50,00% Κοιν. Αν. Αργιθέας 1.767 116 61 15 17 6 17 14,66% Περιοχή Αναφοράς 6.084 801 407 82 154 46 112 13,98% Ν. Καρδίτσας 129.541 47.712 17.516 5.535 17.504 802 6.355 13,32% % Επί του Νομού 4,70% 1,68% 2,32% 1,48% 0,88% 5,74% 1,76% Πηγή : EΣΥΕ 1991-2001– Βάση Δεδομένων ΟΑΣΕ 8. Η κοινωνικοοικονομική εξέλιξη της περιοχής Οι κοινωνικoοικονομικές εξελίξεις καθορίστηκαν από την ορεινότητα της περιοχής. Από πολλούς μελετη-τές, η Αργιθέα χαρακτηρίζεται από τις πλέον δυσπρόσιτες δύσβατες και φτωχές περιοχές με εμφανή τα χαρακτηριστικά αυτά σε όλη την έκτασή της. Σε εποχές πληθυσμιακής άνθισης στην περιοχή κατοικούν περί τους 12.000 κατοίκους. Η οικονομία της Αργιθέας-λόγω του ανάγλυφου-βασίστηκε και αναπτύχθηκε στον πρωτογενή τομέα, κυρίως την κτηνο-τροφία, την δασοπονία, την μελισσοκομία και άλλες καλλιέργειες μικρής κλίμακας. Στην περιοχή αναπτύχθηκαν μικρές βιοτεχνικές δραστηριότητες, μικρά τυροκομεία οικογενειακής μορ-φής, πριστήρια, σιδηρουργεία, ξυλουργεία, μικρές μονάδες παροχής υπηρεσιών, καταστήματα γενικού εμπορίου τροφοδοσίας των κατοίκων, νερόμυλοι, ιχθυοκαλλιέργειες, κ.λπ. Η απασχόληση των κατοίκων βασίστηκε πρωτίστως στον πρωτογενή και δευτερευόντως στον δευτερογενή τομέα. Η συρρίκνωση των κοινωνιών των Αργιθεάτικων χωριών και η διάσπαση της «συνοχής της περιοχής» επήλθε ως αποτέλεσμα σημαντικών ιστορικών γεγονότων με «εξωτερική διάσταση» ως προς την τοπική κοινωνία (κατοχή, εμφύλιος) και, της διάλυσης του παραγωγικού ιστού της περιοχής. Με το πέρας της δεκαετίας 1940-1950 η περιοχή δεν μπορεί να ορθοποδήσει, δεδομένης μάλιστα της απουσίας μιάς στρατηγικής ανασυγκρότησης των ορεινών περιοχών. Έτσι διαμορφώνεται ένα ισχυρό μεταναστευτικό ρεύμα στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Γερμανία, Καναδάς) και σε βιομηχανικές περιοχές της Ελλά-δας (Σχηματάρι, Αθήνα, Βόλος, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Αγρίνιο, Φθιώτιδα κ.α.). Η μετανάστευση στις πεδινές περιοχές ολοκληρώθηκε με την “μετεγκατάσταση” της περιοχής στο Μουζάκι γύρω στα 1970-1980 ως αποτέλεσμα πολιτικών της Δικτατορίας χωρίς στόχο και στρατηγική. Παρά τις αλλεπάλληλες-και από τα έξω επιβληθείσες-ρήξεις του ανθρώπινου στοιχείου με το φυ-σικογεωγραφικό περιβάλλον της περιοχής, οι δεσμοί των ανθρώπων με τον χώρο της Αργιθέας παραμένουν σημαντικοί και ισχυροί και, με προϋποθέσεις θα είχαν αποτελέσει εφαλτήριο για μια νέα ανάταση της περιοχής. 9. Ο Πολιτισμός και η ταυτότητα της περιοχής Ο πληθυσμός της Αργιθέας παρουσιάζει κοινά στοιχεία πολιτισμού και λαογραφίας (αργιθεάτικα ήθη και έθιμα, χοροί κ.λπ.), κοινή ταυτότητα καταγωγής και προέλευσης (οι Αργιθεάτες). Αυτός ο αυτοπροσδιορισμός των δημοτών και των κατοίκων της Αργιθέας – των Αργιθεατών δηλαδή - είναι αποτέλεσμα της διαπίστωσης και της αυτογνωσίας για την κοινή πορεία και την κοινή μοίρα της περιοχής μέσα στα χρόνια. Οι διαπιστώσεις αυτές για την συνοχή της περιοχής φαίνονται ξεκάθαρα με τους σαράντα (40) συλλόγους που έχουν δημιουργηθεί ανά την επικράτεια συγκεντρώνοντας περί τα 10.000 μέλη. Η εγκατάσταση πλη-θυσμού στην Αργιθέα επί δύο αιώνες έχει δημιουργήσει εσωτερικό πολιτισμό και μια ταυτότητα για την πε-ριοχή που φαίνεται στην αρχιτεκτονική, στους μικρούς οικισμούς, στα ήθη και τα έθιμα, στα μοναστήρια, στα γιοφύρια, στα αργιθεάτικα τραγούδια και χορούς, στην γλώσσα, στα γεγονότα, στις συνήθειες. 10. Υποδομές και Κοινωνικές Υπηρεσίες Σήμερα στους τρείς ΟΤΑ καταγράφονται οι παρακάτω κοινωνικές υποδομές και υπηρεσίες Πίνακας 3 Υποδομές Κοινωνικές Υπηρεσίες Δήμος Αχελώου Δήμος Αργιθέας Κοιν. Αν. Αργιθέας Ιατρεία  (3) (3) (2) Μονάδες Βοήθεια στο Σπίτι    Υποδομή βαρέων Οχημάτων (3) (3) (3) Ταχυδρομείο   Νηπιαγωγείο   Δημοτικά σχολεία (3) (2) Γυμνάσιο  ΚΕΠ    Υπάλληλοι στους ΟΤΑ 4 7 5 Οικονομική Υπηρεσία  Τεχνική Υπηρεσία  Αστυνομικός σταθμός  Πηγή : Eρευνα Πεδίου σε ΟΤΑ 11. Oι πολιτικές ολοκληρωμένης ανάπτυξης Στο Γ΄ ΚΠΣ για την περιοχή Αργιθέας εκπονήθηκε το Σχέδιο Ανάπτυξης Ορεινής Φθίνουσας Περιοχής Αργιθέ-ας-Αγράφων από το Υπουργείο Ανάπτυξης (βλέπε ΦΕΚ 1656/21-08-2007) στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα (ΕΠΑΝ) και το οποίο αποτυπώνει σε γενικές γραμμές την πραγματικότητα και τις ανάγκες της περιοχής. Υλοποιήθηκε επίσης το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΟΠΑΑΧ) από το ΠΕΠ Θεσσαλίας. Υλοποιήθηκαν επίσης έργα από το πρόγραμμα ΠΙΝΔΟΣ και από το Νομαρ-χιακό πρόγραμμα και το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ. Η περιοχή τέθηκε για πρώτη φορά με σοβαρές αξιώσεις και όρους στο κέντρο σχεδιασμών, ενώ επι-χειρήθηκε με ένα συγκροτημένο τρόπο και ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό να επιλυθούν τα προβλήμα-τα που την καθιστούν ανενεργή. Οι σχεδιασμοί αυτοί δημιούργησαν σοβαρές προσδοκίες. Στο χέρι της θεσμοθετημένης εξουσίας είναι αυτές τις προσδοκίες να τις πάει πολύ μακρύτερα, με ενιαία διοικητική οργά-νωση για να έχει μια προοπτική, για να μεγαλώσουν οι προσδοκίες. 12. Δομές, Εργαλεία και μηχανισμοί τοπικής διαμεσολάβησης Πέραν των θεσμοθετημένων οργάνων των τριών ΟΤΑ, στην περιοχή έχουν συγκροτηθεί σημαντικοί μηχα-νισμοί κοινωνικής διαβούλευσης. Εκτός των 40 Αργιθεάτικων συλλόγων έχει δημιουργηθεί και Συντονι-στικό Όργανο αυτών, η Παναργιθεάτικη Συντονιστική Επιτροπή στην οποία μετέχουν οι εκπρόσωποι των Πο-λιτιστικών συλλόγων και οι Δήμαρχοι της περιοχής. Κυρίως όμως από το 1980 έχει δημιουργηθεί ο θεσμός των Αργιθεάτικων Συνεδρίων. Πρόκειται για ένα μηχα-νισμό τοπικής κοινωνικής διαβούλευσης, ένα ανοικτό φόρουμ στο οποίο μετέχουν όλοι οι συλλο-γικοί φορείς και τρεις ΟΤΑ της περιοχής και στον οποίο συζητώνται τα μεγάλα προβλήματα του χώρου, κωδικοποιούνται οι βασικές προτάσεις για το μέλλον της περιοχής, καθορίζονται οι τακτικές για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, οργανώνονται συνέδρια για την ιστορία της Αργιθέας κ.λπ. Έχουν πραγματοποιηθεί δεκατρία (13) Παναργιθεάτικα Συνέδρια, ενώ λειτουργεί και η Παναργιθεάτικη Συντονιστική Επιτροπή (ΠΣΕ) ως όργανο συντονισμού αυτής της διαδικασίας. Μέχρι στιγμής αυτή η διαβούλευση δεν έχει αποδώσει ένα αναπτυξιακό σχήμα ή φορέα ανάπτυξης για την περιοχή (π.χ. Αναπτυξιακή εταιρεία ή Οργανισμός Ανάπτυξης Αργιθέας), βρίσκεται όμως μέσα στους άμεσους και βασικούς σχεδιασμούς των τοπικών φορέων, δεδομένου ότι υπάρχει η ωριμότητα και το τοπικό επιστημονικό προσωπικό για να συγκροτηθεί. Β. Επανενεργοποίηση των ορεινών και δυσπρόσιτων περιοχών και Διοικητική Οργάνωση αυτών. Μια πρόκληση για την ελληνική πολιτεία. 1. Η θέση μας Με τις μεταβολές στο διοικητικό σύστημα της χώρας προτείνουμε και επιδιώκουμε την δημιουργία ξανά του ενιαίου Δήμου Αργιθέας από τους τρείς υπάρχοντες ΟΤΑ, ως την καλύτερη λύση για την περιοχή μας. Πολλοί και βάσιμοι λόγοι μας οδηγούν σε αυτήν την θέση. 2. Η ταυτότητα της περιοχής. Η ιδιαίτερη πατρίδα μας η Αργιθέα είναι η ψυχή μας. Ο δήμος, τα χωριά μας, τα τοπωνύμια, οι άνθρω-ποί μας, ο «χώρος», μας δίνουν ταυτότητα, δύναμη, όνομα, ιστορία, καταγωγή, πολιτισμό, αναφορές και μέλλον. Εδώ στην πατρίδα, στην γενέθλια γή νιώθουμε πιο οικείοι, κατανοούμε αφετηρίες και προοπτι-κές. Eδώ χρωστάμε πολλά στοιχεία της ατομικής μας διαμόρφωσης. Χωρίς αυτά είμαστε πολλοί μέσα στους πολλούς, άμορφη μάζα και σύνολο, περαστικοί στη ζωή, χωρίς συνοχή. Η ενοποίηση της περιοχής σε ενιαίο Δήμο Αργιθέας, ακουμπά στην ιστορική πραγματικότητα του παλιού Δήμου Αργιθέας, εκφράζει την συλλογική μας βούληση και συνείδηση. Έρχεται, σαν μια φυσιολογική εξέλιξη στις τοπικές κοινωνίες, στους φορείς, στους δημότες και σε όσους Αργιθεάτες ζουν σε άλλες περιοχές. Εκφράζει την διάθεση της τοπικής κοινωνίας όπως πολλές φορές διατυπώθηκε σε πολλά Αργιθεάτικα συνέδρια και διασκέψεις, στις αποφάσεις των Δημοτικών συμβουλίων των τριών ΟΤΑ. Άλλη εξέλιξη καταστρατηγεί την βούληση της τοπικής κοινωνίας θα διασπάσει την ψυχική της ενότητα. 3. Ο ενιαίος γεωγραφικός χώρος, η ιστορία και η τεχνογνωσία της περιοχής Ο φυσικογεωγραφικός χώρος σε όλη την έκταση των τριών ΟΤΑ είναι ενιαίος. Το μαρτυρά το πολυδαί-δαλο δίκτυο αγροτικών δρόμων, μονοπατιών και συνδέσεων ανάμεσα στα χωριά, στους οικισμούς, και άλλες υποδομές που κάλυπταν τις ανάγκες των κατοίκων. Κτίσματα, σχολεία, μοναστήρια, εκκλησίες, γεφύρια, δρόμοι, χάνια, συστήματα άρδευσης και ύδρευσης, μικρά υδροηλεκτρικά, μαντάνια, μύλοι, υποδομές για την κτηνοτροφία, μικρά τυροκομεία, αποτελούν την υποδομή της περιοχής Αργιθέας μια υποδομή που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των ανθρώπων σε άλ-λες εποχές και σε πιο δύσκολες συνθήκες. Οι δυσκολίες και οι ιδιαιτερότητές του τόπου, η απομόνωση και το δύσβατο της περιοχής, «έφτιαξε» τρόπους, μεθόδους, εργαλεία για την κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων, καθόρισε ιστορικά τους θεσμούς για την επίλυση των προβλημάτων των κοινωνιών και των ανθρώπων. Εδώ στην περιοχή φτιάχτηκαν θεσμοί επίλυσης προβλημάτων των τοπικών κοινωνιών χωρίς την διαμε-σολάβηση του κεντρικού κράτους, ενώ σημαντική υποδομή των χωριών φτιάχτηκε στην βάση ενός ι-σχυρού εθελοντισμού. Με την ενοποίηση της περιοχής σε ενιαίο Δήμο θα οργανωθεί καλύτερα το δίκτυο αυτών των υποδομών και των συνδέσεων. H περιοχή δημιούργησε «την δική της τεχνογνωσία», που αποτυπώνεται σε πολλές πλευρές της κα-θημερινής ζωής. Τα κλειστά γεωγραφικά όρια καθόρισαν τις τοπικές κοινωνίες, επηρέασαν ήθη και έθιμα, τις συλλογικές μορφές ζωής και δράσης των ανθρώπων της περιοχής, τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώ-πων αλλά και συνολικά των τοπικών κοινωνιών. Η περιοχή δημιούργησε την δική της λαογραφία. 4. To Αναπτυξιακό πρόβλημα - Η μελλοντική προοπτική Στην περίπτωση της Αργιθέας-όπως άλλωστε και σε άλλες περιπτώσεις ορεινών περιοχών της Πατρίδας μας-δοκιμάζεται και θα δοκιμαστεί η επανένταξη του ορεινού χώρου στο κοινωνικοοικονομι-κό γίγνεσθαι της χώρας. Κατά την γνώμη μας το πρόβλημα της περιοχής δεν είναι μια-ενδεχομένως-ορθολογική διοικητική οργάνωση του χώρου ή η λύση διοικητικών προβλημάτων (που το κόστος αυτών μπορεί να είναι υπο-πολλαπλάσιο από άλλες ημιαστικές και αστικές περιοχές). Επί της ουσίας το όλο θέμα αφορά την επανενεργοποίηση ή όχι του ορεινού χώρου και της πε-ριοχής και την ενσωμάτωσή της, ως συστατικό στοιχείο της ελληνικής υπαίθρου. Συνεπώς η πρόταση της ύπαρξης ενός Δήμου Αργιθέας δεν αποτελεί τοπικιστική εμμονή και καπρίτσιο κάποιων, αλλά υπηρετεί μια συγκεκριμένη στρατηγική ανάπτυξης με βάση την ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει ως δυσπρόσιτη και ορεινή περιοχή. Οι φυσικοί πόροι και η αυθεντικότητα της περιοχής, την τοποθετούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στα πλαίσια του αγροτουρισμού και ειδικών πολιτικών, στην δημιουργία του δικού της κοινού, την καθι-στούν ήδη τόπο προορισμού. Κατά την εφαρμογή των Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ανάπτυξης (ΟΠΑΑΧ) καταγράφηκε σοβαρή υποκίνηση και ανάληψη δράσης για αναπτυξιακές πρωτοβουλίες από τον τοπικό πληθυσμό και τους φο-ρείς της Αυτοδιοίκησης. Τα Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης, το Πιλοτικό Σχέδιο Ανάπτυξης, εισήγαγαν την ολοκληρω-μένη προσέγγιση στον σχεδιασμό, ενώ με την υλοποίηση ορισμένων δράσεων δημιούργησαν σοβα-ρές προσδοκίες για μια νέα ανάταση του χώρου της Αργιθέας. Πιθανή προσάρτηση της περιοχής σε άλλους γειτονικούς ΟΤΑ, θα σημάνει ανακοπή αυτών των προσ-δοκιών και της εσωτερικής δυναμικής που δημιουργήθηκε μέχρι τώρα. Θα σημάνει μεγέθυνση του αναπτυξιακού ελλείμματος-προβλήματος, ενώ θα προκαλούσε την ολοσχερή διάλυση του χώ-ρου και την μετεξέλιξή του σε καλοκαιρινό θέρετρο-ιδιότυπο ΚΑΠΗ για τους ηλικιωμένους και τα εγγόνια τους. Ο επανασχεδιασμός της διοικητικής δομής της χώρας γίνεται στην περίοδο που το εθνικό κράτος «απο-δυναμώνεται» προς όφελος υπερεθνικών συσπειρώσεων (Ευρ. Ένωση) και της πολυβάθμιας αυτοδιοίκη-σης (Περιφέρεια και Τοπική Αυτοδιοίκηση). Η τάση αποδυνάμωσης του κράτους προς την πολυβάθμια αυτοδιοίκηση σημαίνει περισσότερη αποκέντρωση, ενίσχυση της τοπικότητας με μορφές εξουσίας πιο κοντά στον πολίτη και νέες μορφές διεύθυνσης των τοπικών κοινωνιών. Η βιωσιμότητα των διοικητικών ενοτήτων, οι καλύτερες υπηρεσίες στον πολίτη, η μείωση του κόστους υπηρεσιών, οι προοπτικές της ανάπτυξης που δρομολογεί για τους νέους ΟΤΑ, είναι το στοίχημα της διοικητικής μεταρρύθμισης. Είναι σαφές ότι οι προοπτικές των νέων αυτοδιοικητικών ενοτήτων εξαρ-τώνται κυρίως από τα ενοποιητικά στοιχεία της τοπικής κοινωνίας και του φυσικογεωγραφικού χώ-ρου που θα προκύψει από τις συνενώσεις. Στην περίπτωση της χωρικής ενότητας της Αργιθέας αυτά τα ενοποιητικά στοιχεία είναι ισχυρά και σημαντικά. Η θεσμοθετημένη πολιτεία οφείλει να κατανοήσει ότι, το κυρίαρχο Αναπτυξιακό Πρόβλημα της περιοχής δεν συνίσταται στην διοικητική οργάνωση. Άλλωστε γι΄ αυτό δεν τίθεται θέμα συγκόλλησης της περιοχής με ανομοιογενείς περιοχές (π.χ. πεδινές), οι οποίες περιοχές έχουν άλλες ανάγκες και ιεραρ-χήσεις. Αντιθέτως, η πολιτεία αξιολογώντας το πρόβλημα της ορεινής Αργιθέας ως στρατηγι-κής επανενεργοποίησης του ορεινού χώρου, οφείλει να δημιουργήσει εκ νέου τον ενιαίο Δή-μο Αργιθέας. Να το αντιμετωπίσει ως στρατηγική επιλογή για τον ορεινό χώρο, για να κατα-στεί μαζί με άλλες ορεινές περιοχές της πατρίδας, χώρος πειραματισμών, χώρος προστασίας του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος και ανάπτυξης της ορεινής οικονομίας. Τούτο εξάλλου επιτάσσει και ο καταστατικός χάρτης της Ελληνικής Δημοκρατίας ό-που στα άρθρα 101 και 106 επιβάλλει σαφείς υποχρεώσεις στον κοινό νομοθέτη να λαμβάνει υπόψη του το κριτήριο της ορεινότητας του χώρου. 5. Τι θα υπηρετήσει η νέα διοικητική ενότητα του Δήμου Αργιθέας 1. Ο νέος Δήμος λόγω της κεντροβαρικής του θέσης θα υπηρετήσει μιά νέα προοπτική ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή των Αγράφων της Πίνδου. 2. Mε βάση την σημερινή κατάσταση ο νέος Δήμος θα καλύπτει τις ανάγκες για τρεις έως τέσσερις χιλιά-δες δημότες και για το 50% κατοίκων. Το υπάρχον δυναμικό / προσωπικό των τριών υφιστάμενων ΟΤΑ ενοποιημένο, δύναται να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. 3. Ο νέος Δήμος Αργιθέας θα αξιοποιήσει τις υπάρχουσες υποδομές των τριών ΟΤΑ για να εγκαταστήσει τις υπηρεσίες του (Τεχνική και Οικονομική υπηρεσία, Υπηρεσία Προγραμματισμού κ.λπ.). 4. Η περιοχή θα επιδιώξει να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας με τις όμορες περιοχές Ευρυτανίας, Άρτας, Τρικάλων, άλλες ορεινές περιοχές του νομού Καρδίτσας για να επιτευχθεί η άρση της απομόνωσής της, αλλά και για να επιτευχθεί η προσπελασιμότητας σε όλη την κεντρική Πίνδο. 5. Η νέα διοικητική ενότητα/Δήμος με τεχνική μελέτη, θα καθορίσει νέες δομές που θα απαιτηθούν έτσι ώστε η περιοχή Αργιθέας να αναλάβει αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που θα επανασυγκροτούν την παρα-γωγική της βάση. 6. Ο Δήμος Αργιθέας θα επιδιώξει να αποτελέσει χώρο πειραματισμών και αναπτυξιακών πρωτοβουλιών με στόχο την επανενεργοποίηση της ορεινής οικονομίας. Αυτό θα γίνει με : • Εκπόνηση Τοπικού Αναπτυξιακού Προγράμματος με έμφαση «εξόδου» της περιοχής στο εξωτερικό της περιβάλλον. • Εξειδίκευση και Αναπροσαρμογή του Πρότυπου Καινοτόμου Πιιλοτικού Σχεδίου στα νέα δεδομένα. • Έμφαση στην Ηλεκτρονική διακυβέρνηση λόγω της ορεινότητας της περιοχής. • Έμφαση και εισαγωγή νέων τεχνολογιών σε όλες τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στα χωριά του Δήμου (μικρές μονάδες, υπάλληλοι ΟΤΑ κ.λ.π.). • Επιχειρησιακός σχεδιασμός, Ενίσχυση και Ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας σε πιλοτική μορφή και έμφαση σε καινοτόμες πρωτοβουλίες. Σχεδιασμός και Επανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της περιοχής. Δικτυώσεις υφιστάμενων παραγωγικών δραστηριοτήτων, αναβίωση δραστηριοτήτων. • Αξιοποίηση νέων οικονομικών δράσεων βασισμένων στην πράσινη ανάπτυξη. • Ανάπτυξη ήπιων οικονομικών δράσεων με βάση το περιβάλλον και του φυσικούς πόρους της περιοχής. • Αξιοποίηση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Πολιτική κινήτρων για μετεγκατάσταση στην περιοχή. Αξιοποίηση του επιστημονικού προσωπικού της διασποράς. 6. Δομές του νέου Δήμου Αργιθέας Για την νέα διοικητική ενότητα και για τις ανάγκες του Δήμου θα εκπονηθεί αναλυτικό Επιχειρησιακό Σχέδιο-Προγραμματισμός στα πλαίσια των ρυθμίσεων του νέου Διοικητικού Συστήματος : Περιληπτικά θα χρειαστούν οι παρακάτω ρυθμίσεις και δομές : • Ορθολογική οργάνωση της υποδομής της περιοχής και του Διοικητικού της συστήματος • Τεχνική υπηρεσία, Οικονομική υπηρεσία, Υπηρεσία Προγραμματισμού • Οργάνωση της παροχής υπηρεσιών του Δήμου. • Δημιουργία Αναπτυξιακού Φορέα για την περιοχή • Δημιουργία Κέντρου Ορεινής Οικονομίας Αργιθέα, όπου 05-01-2010