Αρχική ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ, ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣΆρθρο 01 – Σύσταση Εθνικού Μητρώου Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας ΔιοίκησηςΣχόλιο του χρήστη Διονύσης Ρηγόπουλος | 10 Δεκεμβρίου 2015, 10:11
  • Σχόλιο του χρήστη 'Διονύσης Ρηγόπουλος' | 10 Δεκεμβρίου 2015, 10:11

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΑΡΘΡΟΥ, που έχω ήδη αναρτήσει, για τη δημιουργία ΠΛΗΡΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΙΜΟΥ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Το θέμα αφορά στο σύνολο του νομοσχεδίου. Αναρτήθηκε στα σχόλια του Άρθρου 1, (αναγκαστικά, όπως και η σχετική πρόταση προσθήκης άρθρου), επειδή δεν είδα να παρέχει η διαβούλευση δυνατότητα σχολιασμού ευρύτερου από συγκεκριμένου άρθρου. ΔΡΡ -------------------------------------------------------------- Γιατί είναι απαραίτητο το «Πλήρες υπολογιστικά διαχειρίσιμο Οργανόγραμμα της Δημόσιας Διοίκησης»: Το νομοσχέδιο έχει θετικά στοιχεία, όπως φαίνεται και από τους επαίνους στη διαβούλευση. Στα ίδια σχόλια, όμως, εκφράζεται και δικαιολογημένη δυσπιστία: «… Ελπίζω να προχωρήσει», «Εξαιρετική ιδέα!!!!!!!!!Ας ελπίσουμε να εφαρμοστεί!!!!!!» κτλ. Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στο να διασφαλιστεί καλύτερα η ενιαία εφαρμογή του. Ο τίτλος «Διαφάνεια, Αξιοκρατία και Αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης» αναφέρει εύστοχα τους γενικούς τομείς που χρειάζεται να βελτιωθούν στη Δημόσια Διοίκηση (ΔΔ). Όμως, το περιεχόμενο του νομοσχεδίου περιορίζεται σε επί μέρους θέματα. Λείπει μια γενική θεμελίωση όπου να εδράζεται ένα σύστημα ΔΔ ενιαίο, σταθερό και ξεκάθαρο. Διοικητική ανασυγκρότηση και ηλεκτρονική διακυβέρνηση συνδυάζονται πλέον αναπόσπαστα, αφού για την οργάνωση, αποτύπωση και συνδυαστική διαχείριση πολλών δεδομένων, μόνον η σωστή εφαρμογή της πληροφορικής είναι αποτελεσματική. Βελτιωτικές πρωτοβουλίες, όπως του παρόντος νομοσχεδίου, κινδυνεύουν να παραμείνουν μεμονωμένες, χωρίς προστιθέμενη αξία, αλλά και χωρίς πρόβλεψη εύκολης ένταξης σε ένα ευρύτερο σύστημα, αν δεν υπάρχει –πρώτιστα!– ένας απλός, πρακτικός και εύχρηστος ψηφιακός πυρήνας, με τον οποίο θα διασυνδέονται σταδιακά όλα τα υπόλοιπα στοιχεία. Ως θεμελίωση και πυρήνας προτείνεται η «Συνολική αποτύπωση του δένδρου της ΔΔ, σε τυποποιημένη, υπολογιστικά διαχειρίσιμη, μορφή». Πρόκειται για το Πλήρες Οργανόγραμμα της ΔΔ, που μπορεί να εξετάζεται σε όλα τα επίπεδα της δομής του, και που μέσω διασυνδέσεων θα επιτρέπει και τη συστηματική εξέταση ή διαχείριση πρόσθετων στοιχείων, για κάθε κόμβο του (υπηρεσιακές μονάδες και άτομα). Η Διαφάνεια, στη ΔΔ, ξεκινάει από τη δομή της. Και η δομή της, μπορεί να αποτυπωθεί ολόκληρη, με κάθε λεπτομέρεια, εύκολα και γρήγορα. Αρκεί σε μια βάση δεδομένων να δημιουργηθεί ένας πλήρης "κατάλογος" όλων των υπαλλήλων και όλων των διοικητικών μονάδων της, με συνδυαστική αναφορά στη μονάδα που υπάγονται. Αυτό είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί σε λίγες μέρες, αξιοποιώντας και υπάρχοντα στοιχεία. Το Οργανόγραμμα των μονάδων μπορεί σχεδόν ακαριαία να καταχωριστεί, αφού είναι καταγραμμένο στο νομικό πλαίσιο του κάθε φορέα (Π.Δ. κτλ). Σ’ αυτό θα συναρτηθούν οι υπάλληλοι, ο καθένας στη μονάδα που προσφέρει τις υπηρεσίες του. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί σύντομα, αν μετά τη λήξη μιας μικρής προθεσμίας, ανασταλεί η μισθοδοσία όσων δεν έχουν δηλωθεί στο συνολικό Οργανόγραμμα. Όσο δεν δημιουργείται η απλή αυτή υποδομή, με την οποία θα διασυνδέονται υποχρεωτικά όλα τα υπάρχοντα και μελλοντικά επιμέρους συστήματα, οι εστιασμένες λύσεις και θεραπείες θα παραμένουν αποκομμένες, αποσπασματικές και μη συγκρίσιμες μεταξύ τους. Η διαφάνεια –όπου υπάρχει– θα είναι τοπική, και προπέτασμα της αδιαφάνειας άλλων περιοχών. Θα συντηρούνται υφιστάμενες στρεβλώσεις, ανισότητες, εύνοιες και άλλες αδικίες, και θα επιτρέπονται νέες. Τέλος, θα αναβάλλεται η εδραίωση μιας διαχειρίσιμης ΔΔ, με ενιαίους κανόνες, καθαρότητα και αμεροληψία. Ας δούμε όμως, γιατί το προτεινόμενο Οργανόγραμμα θα επιταχύνει και θα διευκολύνει και την εφαρμογή των θεσπιζόμενων με τον παρόντα νόμο: 1) ΜΗΤΡΩΟ ΕΠΙΤΕΛΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ: Ενυπάρχει στο συνδυασμένο με την Απογραφή Οργανόγραμμα και δεν θα χρειαστεί να δημιουργηθεί, ως αυτοτελής οντότητα. Μόλις διασυνδεθεί το Οργανόγραμμα με την Απογραφή, η ένταξη του υπαλλήλου στο Μητρώο θα γίνεται με ένα "κλικ" στο αντίστοιχο ηλεκτρονικό αίτημα, ελεγχόμενη αυτοστιγμεί. Αν η αίτηση απορριφθεί, θα εμφανίζονται λεπτομερώς οι προϋποθέσεις που δεν πληρούνται. Θα αρκεί ο υπάλληλος να καταχωρίσει ό,τι λείπει στα αντίστοιχα πεδία στην (εμπλουτιζόμενη διαρκώς, ως δομή και ως περιεχόμενο) Απογραφή και να ξανακάνει "κλικ" στο αίτημα ένταξης. Κάθε καταχώριση επέχει θέση Υπεύθυνης Δήλωσης. Καταχωρίσεις αναληθών ή παραποιημένων στοιχείων ελέγχονται και τιμωρούνται πειθαρχικά και ποινικά. Με παρεμφερή τρόπο, μέσω του taxis, με το οποίο ήδη συνεργάζεται η Απογραφή, θα παρέχεται και στους ιδιώτες η δυνατότητα αίτησης και εγγραφής στο Μητρώο. 2) ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ και ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Και τα δύο συνδέονται με μονάδες και άτομα. Το νομοσχέδιο αναγνωρίζει ότι η αξιολόγηση προϋποθέτει να έχουν καθοριστεί οι στόχοι, σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχικής δομής. Το Οργανόγραμμα θα δώσει τη δυνατότητα οι ετήσιοι στόχοι να συναρτώνται με τους "κόμβους" που αφορούν, τόσο σε επίπεδο μονάδων, όσο και σε επίπεδο ατόμων, και να συγκρίνονται με τους παλαιότερους. Αντίστοιχα, θα καταγράφεται και η εκπλήρωση των στόχων. Πέρα, όμως από τους στόχους, κρίσιμο για τη ΔΔ είναι να αναγνωριστούν και να βελτιστοποιηθούν οι διαδικασίες για την επίτευξή τους. (Στο [Α. Ψαράκης, Δ. Ρηγόπουλος: «Υποχρεωτικές ποσοστώσεις στη Δημόσια Διοίκηση. Σύστημα αξιολόγησης ή σύστημα επιβεβλημένης κατάταξης του προσωπικού;» http://www.economia.gr/el/article/entry/1996 , Οικονομική Επιθεώρηση, Σεπτέμβριος 2014], επισημαίναμε ότι το χάσμα τεκμηρίωσης για το αντικείμενο της αξιολόγησης οφείλεται κατ’ εξοχήν στην ανεπαρκή συστηματοποίηση των διαδικασιών της παραγωγικής λειτουργίας της ΔΔ, στην έλλειψη περιγραφής των θέσεων εργασίας και στην έλλειψη μετρήσιμων στοιχείων για το παραγόμενο έργο.) Με το ψηφιακό Οργανόγραμμα μπορεί να εντοπίζεται για ποιους –μονάδες ή άτομα– δεν έχουν δηλωθεί διαδικασίες. Μπορεί επίσης, με απλό προγραμματισμό, να ελέγχεται αυτόματα και να διασφαλίζεται ότι δεν υπάρχει πουθενά στόχος, που να μην υποστηρίζεται με διαδικασίες στην υποκείμενη ιεραρχία. Πάνω στο θεμέλιο του ψηφιακού Οργανογράμματος, θα μπορούν οι μονάδες και τα άτομα να καταγράψουν, σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, τους κύριους στόχους και τις βασικότερες διαδικασίες τους, σύμφωνα με την αρχή του Pareto (20-80). Σε επόμενη φάση, θα αφιερώσουν πολύ περισσότερο χρόνο για να καταγράψουν και τα δευτερεύοντα. Θα δημιουργηθεί όμως, εξ αρχής, μια ικανοποιητική σε περιεχόμενο, ενιαία και ομοιόμορφη, βάση για σωστή αξιολόγηση. 3) ΟΛΟΜΕΛΕΙΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ: Συστηματοποιώντας τις προβλεπόμενες στο νομοσχέδιο ενέργειες και τα παράγωγά τους, σε συνάρτηση με το Οργανόγραμμα, μπορεί να ελέγχεται η τήρηση της διαδικασίας των ολομελειών και να επισημαίνονται τυχόν αποκλίσεις. 4) ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ – ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΔΔ: Η συνάρτηση των στοιχείων του κοινωνικού ελέγχου με το Οργανόγραμμα, αναδεικνύει τοπικά χαρακτηριστικά και ευρύτερες συνάφειες. Ομοίως, το Παρατηρητήριο μπορεί να αξιοποιεί το Οργανόγραμμα ως βοήθημα, τόσο για την οριοθέτηση των ερευνών του, όσο και για τις παρουσιάσεις διαπιστώσεων και αποτελεσμάτων. Επίσης, για ανιχνεύσεις ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ μονάδων, αλλά και για άμεσες συγκρίσεις των αξιολογήσεων και του κοινωνικού ελέγχου, ανά μονάδα. Πέρα, όμως, από τα λειτουργικά οφέλη που θα αποφέρει η διασύνδεση του Οργανογράμματος με όσα ήδη προβλέπονται στο παρόν νομοσχέδιο, η ύπαρξη της πλήρους δομής της ΔΔ σε βάση δεδομένων είναι πολύτιμη για όλη τη διοικητική ανασυγκρότηση. Είναι τεράστια παράλειψη ότι δεν έχει γίνει έως τώρα. Η διοικητική μεταρρύθμιση χωλαίνει, ταλανίζει τους υπαλλήλους της και τους άλλους πολίτες, και γίνεται αιτία να διασύρεται κατ΄ επανάληψιν η χώρα, επειδή, μεταξύ άλλων, ουδέποτε επιχειρήθηκε καν η πλήρης, λεπτομερής και υπολογιστικά αξιοποιήσιμη αποτύπωση της ΔΔ. Υπάρχει άραγε σήμερα σκεπτόμενος άνθρωπος, που να θεωρεί ότι μπορεί να ανασχεδιάσει μια δομή που δεν γνωρίζει; Ή, που να αμφισβητεί τη χρησιμότητα και την αξία ενός "ζωντανού" ψηφιακού μοντέλου, που θα αποτυπώνει την πραγματικότητα –για κάθε στιγμή– στη ΔΔ; Το υπολογιστικά διαχειρίσιμο Οργανόγραμμα, μόλις δημιουργηθεί, θα μπορεί να απαντά αμέσως σε ερωτήματα δομής και στελέχωσης, από επίπεδο υπουργείων έως κάθε ατόμου: Πόσες μονάδες και πόσα άτομα έχει ένα Υπουργείο; Πόσα άτομα υπηρετούν σε όλες τις μονάδες μιας συγκεκριμένης Διεύθυνσης; Ποιες διευθύνσεις, σε όλη τη ΔΔ, έχουν λιγότερα από "τρία" τμήματα; Ποια τμήματα έχουν έως "δύο" υπαλλήλους; κ.ο.κ. Αξιοποιώντας τη διασύνδεση του Οργανογράμματος με την Απογραφή, το μοντέλο θα απαντά, επίσης αμέσως, και σε πιο σύνθετα ερωτήματα. Παράδειγμα: Ποιος είναι ο μέγιστος και ποιος ο ελάχιστος αριθμός τεχνικών υπαλλήλων στα τμήματα αυθαιρέτων όλων των πολεοδομιών της χώρας, και σε ποια τμήματα απαντώνται αυτοί οι αριθμοί; Ομοίως, θα παρέχει στατιστικά, π.χ. μέση τιμή και αποκλίσεις, για ομοειδείς δομές. Τέλος, θα μπορεί να επισημάνει ασυμφωνίες με τις προδιαγραφές, για δομές, μονάδες ή άτομα. Σε επόμενο στάδιο, όταν καταχωρίζονται και στοιχεία του παραγόμενου έργου από κάθε μονάδα (ή και κάθε άτομο), θα προκύπτουν δείκτες παραγωγικότητας, που θα συσχετίζουν τους πόρους με την ποσότητα έργου που κάθε ένας απέδωσε. Για να σχεδιαστούν και δείκτες ποιότητας, θα χρειαστεί ενδελεχής μελέτη. Ανάλογη είναι η αξία του Οργανογράμματος και για τη στελέχωση των Υπηρεσιών. Η ύπαρξή του θα αναδεικνύει κενά και πραγματικές ανάγκες και θα διευκολύνει την προκήρυξη νέων, απολύτως συγκεκριμένων, θέσεων. Ακόμη, οι υποψήφιοι για τις θέσεις αυτές, θα μπορούν να καταχωρίζουν τα στοιχεία τους, σε "καρτέλες" σαν της Απογραφής. Οι διαδικασίες προσλήψεων θα επιταχυνθούν, καθώς το Μητρώο Υποψηφίων του ΑΣΕΠ, μπορεί να λειτουργεί ακριβώς όπως και το ανωτέρω Μητρώο Επιτελικών Στελεχών, ώστε να μην απαιτείται ιδιαίτερη υποβολή στοιχείων για κάθε προκήρυξη. Κάθε υποψήφιος, αφού πρώτα καταχωρίσει τα στοιχεία του, θα δηλώνει απλώς ποιες θέσεις –κάθε φορά– επιδιώκει. Ο έλεγχος των δικαιολογητικών για κάθε θέση θα γίνεται στιγμιαία και αυτόματα. Σε περίπτωση απόρριψης, θα ειδοποιείται ο υποψήφιος ποιες ελλείψεις προκάλεσαν απόρριψη για ποια θέση, ώστε να έχει τη δυνατότητα να συμπληρώσει τα δικαιολογητικά και να επανέλθει. Σε περίπτωση διορισμού, τα στοιχεία "μεταφέρονται" στην Απογραφή. Η ημερομηνία καταχώρισης, τροποποίησης και διαγραφής του κάθε στοιχείου θα αποδεικνύει (τελεσίδικα και χωρίς κανένα περιθώριο αμφισβήτησης) αν ο ενδιαφερόμενος για οποιαδήποτε θέση, πληροί (ή πληρούσε) τη δεδομένη χρονική στιγμή τις προϋποθέσεις της. Το σύστημα θα διευκόλυνε και τον έλεγχο γνησιότητας των πιστοποιητικών, αφού είναι δυνατόν, όπου οι εκδότες τους τηρούν ηλεκτρονικά στοιχεία, να γίνονται αυτόματα οι περισσότερες διασταυρώσεις στοιχείων. Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει και πολλές άλλες περιπτώσεις που η ύπαρξη του Οργανογράμματος βελτιώνει δραστικά το σημερινό τρόπο λειτουργίας, ελέγχου και εξοικονόμησης πόρων της ΔΔ. Η καταγραφή των χώρων, του εξοπλισμού και, τελικά, του λειτουργικού κόστους κάθε μονάδας είναι μία απ’ αυτές. Στην εποχή μας, η τεχνολογία, τα στοιχεία και οι ανάγκες, συνεχώς μεταβάλλονται. Τα συστήματα πληροφορικής πρέπει να είναι ευέλικτα και ευπροσάρμοστα, για να μας εξυπηρετούν αντί να τα υπηρετούμε. Ο εξοπλισμός μπορεί και χρειάζεται να αλλάζει αλλά τα δεδομένα πρέπει να διατηρούνται, να μεταφέρονται και να εμπλουτίζονται. Είναι πασιφανές ότι με τη σημερινή τεχνολογία, ούτε ο όγκος των στοιχείων του Οργανογράμματος (λιγότερο από ένα εκατομμύριο εγγραφές) ούτε οι τεχνολογικές απαιτήσεις για την υποστήριξή του, μπορεί να θεωρούνται πρόβλημα. Άρα, επικλήσεις τεχνικών δυσκολιών, ώστε να μη δημιουργείται το πλήρες, υπολογιστικά διαχειρίσιμο, Οργανόγραμμα της ΔΔ, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως προφάσεις όσων έχουν συμφέρον να διατηρηθεί η σημερινή θολότητα. Αθήνα, 10.12.2015 Διονύσης Ρ. Ρηγόπουλος μηχανικός, Ph.D. Carnegie Mellon University με ειδίκευση στην υπολογιστική μοντελοποίηση