Υπουργείο Εσωτερικών

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κλέαρχος Κων, Καπούτσης' | 2 Ιουλίου 2016, 01:25

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Μια πολύ επιφανειακή ανασκόπηση των όσων ίσχυσαν και όσων ισχύουν στην χώρα μας, σχετικά με την αναγνώριση της ικανότητας των νέων, κάτω των 18 ετών να διακρίνουν με ωριμότητα και να αποφασίσουν σωστά σε σοβαρά θέματα, ίσως βοηθήσει να κατανοήσουμε, αν είναι σωστή η υπό διαβούλευση πρόταση νόμου 1.Στο Ελληνικό δίκαιο, ο όρος ανήλικος περιελάμβανε στα τέλη του 19ου αιώνα τα παιδιά έως την ηλικία των 14 ετών. Μετά από αυτή την ηλικία, ποινικά, αντιμετωπίζονταν ως ενήλικες αλλά με ποινή μειωμένη, όταν αδικοπραγούσαν « μετά διακρίσεως » δηλαδή με μειωμένη πνευματική ικανότητα προς διάκριση του άδικου χαρακτήρα της πράξης του. Αργότερα, με τον Ποινικό Κώδικα του 1950, εισήχθη η διάκριση σε νήπια, παιδιά και εφήβους με τους τελευταίους να αποτελούν την ηλικιακή ομάδα μεταξύ 12 και 17 ετών. Και αυτοί αντιμετωπίζονται ελαστικά, αφού, θεωρούνται ότι έχουν μεν περισσότερο αυξημένη ικανότητα καταλογισμού από τους μικρότερους των δύο άλλων κατηγοριών, επ’ ουδενί δε πλήρη. Με τον Νόμο 3189/2003, τέθηκε υψηλότερο ηλικιακό όριο και σύμφωνα με αυτόν ανήλικος είναι πλέον όποιος δεν έχει συμπληρώσει το 18 έτος της ηλικίας του . Στην Εισηγητική έκθεση του Νόμου αυτού, αναφέρεται εκτός των άλλων ότι καταργείται η διάκριση μεταξύ παιδιού και εφήβου για εναρμόνιση με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού που ορίζει ως παιδί κάθε ανθρώπινο ον μικρότερο των 18 ετών, αλλά και διότι σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εξελικτικής ψυχολογίας, η ωρίμανση ( σωματική, ψυχική, διανοητική ) είναι εξατομικευμένη διαδικασία και επομένως η εφηβεία δεν αρχίζει για όλους ανεξαιρέτως από μία συγκεκριμένη ηλικία. Ένας ακόμη λόγος της αύξησης του ορίου ανηλικότητας στα 18 έτη ήταν η εξίσωση της ποινικής με την Αστική ανηλικότητα (18 έτος σύμφωνα με το άρθρο 127 του Αστικού Κώδικα). 2. Σύμφωνα με τον καθηγητή εγκληματολογίας κ. Νέστορα Κουράκη (ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΝΗΛΙΚΩΝ , ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ2006) : « Η αύξηση αυτή των ηλικιακών ορίων ανάγεται κατά βάση σε μια ορθολογικότερη και επιεικέστερη αντίληψη για τον τρόπο αντιμετώπισης των σύγχρονων εφήβων, οι οποίοι άλλωστε, μολονότι εμφανίζουν πρωιμότερη από άλλοτε βιοσωματική‐σεξουαλική ωρίμαση, όμως, λόγω μακροχρόνιων σπουδών κ.λπ., αργούν πλέον περισσότερο να εισέλθουν στον σκληρό χώρο της βιοπάλης και ν’ αποκτήσουν έτσι την ωριμότητα της ζωής. Σχετίζεται όμως, η αύξηση αυτή του ορίου ηλικίας, ιδίως ως προς το καταληκτιό όριο των 18 ετών συμπληρωμένων, και με μια εύστοχη προσπάθεια του νομοθέη να εναρμονίσει το όριο της ποινικής ενηλικότητας με εκείνο της αστικής ενη-λικότητας (18ο έτος συμπληρωμένο: ά. 127 ΑΚ ex contrario ), που συμπίπτει άλλωστε κατ’ αρχήν με την ικανότητα για σύναψη γάμου (ά.1530 ΑΚ), με το δικαίωμα του εκλέγειν (ά. 51§3 Συντ. και ά. 4§1 Π.Δ. 351/2003 [ΚΝοΒ 51: 2003, 2408] περί νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών) και με το δικαίωμα κατοχής διπλώματος αυτοκινήτου (ά. 94 Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας‐ ν. 2696/1999 και Υπ. Απόφ. 58930/480/99‐ ΦΕΚ Β’ 526 και ΚΝοΒ 47: 1999, 945, όπως ισχύει) Άλλωστε, το 18ο έτος (όμως, μη συμπληρωμένο) αποτελεί και το ηλικιακό ανώτατο όριο για την εφαρμογή των διατάξεων της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ά.1), και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την άσκηση των δικαιωμάτων των Παιδιών18 (ά. 1 §1), οι οποίες, μάλιστα, ως διεθνείς συμβάσεις επικυρωμένες με νόμο από τη χώρα μας (ν. 2101/1992 και ν. 2502/1997), έχουν κατ’ ά. 28§1 Συντ. αυξημένη τυπική ισχύ. » 3. Επίσης, με τον Νόμο 3727/2008 κυρώθηκε από την βουλή των Ελλήνων η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης. Ο νόμος περιέχει διατάξεις που αφορούν την λήψη μέτρων για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης κ.α. Στο άρθρο 3 της σύμβασης, δίδονται οι ορισμοί και σύμφωνα με αυτούς « παιδί » είναι κάθε πρόσωπο πρόσωπο κάτω των 18 ετών 4. Με την αύξηση του ορίου ηλικίας στα 18 έτη συμπληρωμένα, επήλθαν τροποποιήσεις σε πολλές άλλες διατάξεις, όπως π.χ. στην εξέταση του νεότερου των 18 ετών μάρτυρα, χωρίς όρκο,(άρθρο 221 Κ.Π.Δ.) στο δικαίωμα υποβολής έγκλησης και από τον νόμιμο αντιπρόσωπο του ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε τα 18 έτη για εγκλήματα που τελούνται σε βάρος του, ακόμη κι αν ο ίδιος δεν συμφωνεί ή αποφεύγει για κάποιον λόγο να υποβάλει έγκληση (άρθρο 118 παρ. 2 Π.Κ.), στην μη εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας για τα αδικήματα που τελούνται από αυτούς αλλά και στην επέκταση για ένα χρόνο ακόμη της ποινικής ευθύνης του έχοντος την υποχρέωση εποπτείας ανηλίκου νεότερου των 18 –πλέον- ετών, εάν παραλείψει να τον αποτρέψει από την τέλεση αξιόποινης πράξης . (άρθρο 360 Π.Κ.) Επίσης προβλέπονται κυρώσεις σε όσους πουλήσουν σε ανήλικο (– 18) καπνικά προϊόντα ή αλκοολούχα ποτά. Με τους νόμους 4322/2015 (ΦΕΚ Α' 42/27-04-2015) και 4356 / 2015 (ΦΕΚ Α 181/24-12-2015) η παρούσα κυβέρνηση επέφερε τροποποιήσεις στην σχετική νομοθεσία αλλά (ορθά) δεν μείωσε το όριο ηλικίας των 18 ετών. Και ενώ , καμία πολιτική δύναμη της χώρας δεν έχει εκφράσει αντιρρήσεις για την δια των ανωτέρω ρυθμίσεων αμφισβήτηση της ωριμότητας και ικανότητας « προς διάκριση » των εφήβων κάτω των 18 ετών, ανακύπτει σήμερα το ζήτημα της χορήγησης σε 17χρονους του δικαιώματος ψήφου, του δικαιώματος να «διακρίνουν» ποιος είναι ο κατάλληλος να κυβερνήσει την χώρα. Δεν σας φαίνεται οξύμωρο ότι, ενώ οι ίδιοι οι 17χρονοι δεν μπορούν χωρίς την συναίνεση των προσώπων που ασκούν την επιμέλειά τους (ή σε περίπτωση άρνησής τους, χωρίς απόφαση δικαστηρίου), να συνάψουν σύμβαση εργασίας ως εργαζόμενοι (άρθρο 136 Α.Κ.), να αποφασίσουν δηλαδή για την ζωή τους και τον βιοπορισμό τους, να προτείνεται η χορήγηση σε αυτούς του δικαιώματος να συναποφασίζουν για την ζωή και τον βιοπορισμό ενός ολόκληρου λαού;