Αρχική Αναλογική Εκπροσώπηση των Πολιτικών Κομμάτων, Διεύρυνση του Δικαιώματος Εκλέγειν και άλλες Διατάξεις περί Εκλογής ΒουλευτώνΆρθρο 04 – Έναρξη ισχύοςΣχόλιο του χρήστη ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ | 4 Ιουλίου 2016, 16:04
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ' | 4 Ιουλίου 2016, 16:04

    Πρόταση για απαγόρευση των προ-σταυρωμένων ψηφοδελτίων Πρόταση Προτείνεται ρητή διάταξη βάσει της οποίας τα ψηφοδέλτια των κομμάτων τυπώνονται από το κράτος και διακινούνται αποκλειστικά στα εκλογικά τμήματα την ώρα της ψηφοφορίας, αποκλειομένης της διανομής τους πριν από την ημέρα των εκλογών ή κατά τη διάρκειά της έξω απ’ αυτά. Σε περιπτώσεις παράβασης της διάταξης αυτής προτείνεται η θέσπιση αυστηρών ποινών για τους φυσικούς αυτουργούς, καθώς και ακύρωση της υποψηφιότητας εκείνου που αποδεδειγμένα προκάλεσε την παράβαση. Παράλληλα, προτείνεται να προβλεφθούν ρήτρες διασφάλισης της αυθεντικότητας των ψηφοδελτίων. Κάθε ψηφοδέλτιο που δεν θα έχει τυπωθεί από το κράτος θα θεωρείται αυτομάτως άκυρο. Αιτιολόγηση Στις προτεινόμενες για τροποποίηση διατάξεις δεν συμπεριελήφθη το ζήτημα του σταυρού προτίμησης και η ενδεχόμενη επιστροφή στον θεσμό της λίστας. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ο θεσμός του σταυρού προτίμησης ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων σε τοπικό επίπεδο. Ισχύει βέβαια επίσης ότι και ο θεσμός της λίστας, ενώ αντιμετωπίζει επαρκώς τη συγκεκριμένη στρέβλωση, δημιουργεί σειρά άλλων προβλημάτων: Παρέχει υπέρμετρη ισχύ στους επικεφαλής των κομμάτων, ενώ παράλληλα εξασθενίζει την έκφραση της λαϊκής ετυμηγορίας. Αυτό που δεν έχει αναλυθεί επαρκώς είναι οι μηχανισμοί μέσω των οποίων υλοποιείται η αξιοποίηση του σταυρού προτίμησης για την προώθηση των πελατειακών σχέσεων, καθώς και τα κενά της εκλογικής νομοθεσίας που διευκολύνουν τη λειτουργία τους. Ο βασικός μηχανισμός στηρίζεται στην ευρύτατη διανομή σταυρωμένων ψηφοδελτίων από τα κόμματα και κυρίως από τους υποψηφίους, πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας. Παλαιότερα η διαδικασία αυτή διεκπεραιωνόταν από τους προσωπικούς εκλογικούς μηχανισμούς των υποψηφίων, που διαρθρώνονταν στις εκλογικές περιφέρειες με επικεφαλής τους περίφημους κομματάρχες. Σημαντικό ρόλο στην όλη διαδικασία έπαιζαν η οικογένεια και η εντοπιότητα. Στις μέρες μας η διαδικασία έχει τελειοποιηθεί . Με τους εκλογικούς μηχανισμούς των υποψηφίων συμπράττουν εκτεταμένα κοινωνικά δίκτυα όπως: Εργοδοτικά, αυτοδιοικητικά, συνδικαλιστικά, εκκλησιαστικά και παραεκκλησιαστικά, κοινωνικά (αθλητικά σωματεία, σύνδεσμοι πολυτέκνων, εθνικοτοπικοί και διάφοροι άλλοι σύλλογοι και συνεταιρισμοί, επιμελητήρια και επαγγελματικές οργανώσεις κ.λπ.), αλλά και επαγγελματίες με εκτεταμένη επιρροή σε τμήματα των ψηφοφόρων (γιατροί, εφοριακοί, τραπεζικοί, γεωπόνοι, δικηγόροι, στελέχη του δημόσιου τομέα κ.λπ.). Η ενεργοποίηση αυτών των δικτύων πολλαπλασιάζει τις ευκαιρίες για την ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων μεταξύ βουλευτή και ψηφοφόρου, δημιουργεί ένα ενδιάμεσο στρώμα μεσαζόντων της εξουσίας και συγκροτεί ένα ισχυρότατο πλέγμα τοπικής διαπλοκής. Το εργαλείο για τη διεκπεραίωση της όλης διαδικασίας, τόσο στα αστικά κέντρα αλλά πολύ περισσότερο στην περιφέρεια είναι η δυνατότητα των υποψηφίων να διακινούν εκ των προτέρων μεγάλες ποσότητες σταυρωμένων ψηφοδελτίων, δεσμεύοντας ως ένα βαθμό μεγάλες κατηγορίες μεμονωμένων ψηφοφόρων (κατά κανόνα με χαλαρή σχέση με την πολιτική) μέσω ισχυρότατων ενδιάμεσων κρίκων που πραγματοποιούν με συστηματικό τρόπο τη διανομή τους. Η πρακτική αυτή δεν είναι παράνομη. Τα σχετικά λίγα που προβλέπονται από την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία (Άρθρο 72 Π.∆. 351/2003 και άρθρα 3, 10 και 11 Ν. 3231/2004) είναι ότι: «Τα κόµµατα, οι συνδυασµοί κοµµάτων και οι υποψήφιοι είναι υποχρεωµένοι: α) να εκτυπώσουν τα ψηφοδέλτια και β) να παραδώσουν στον οικείο νοµάρχη, επί αποδείξει, οκτώ τουλάχιστον ηµέρες πριν από την ψηφοφορία, αριθµό ψηφοδελτίων που να επαρκεί για τις ανάγκες των εκλογικών τµηµάτων της περιφέρειας.» Η νομοθεσία, λοιπόν, δεν επιτρέπει ρητά αυτή την πρακτική, ούτε όμως και την απαγορεύει. Πρόκειται για κλασική περίπτωση νομοθετικού κενού. Ουσιαστικά όμως παραβιάζεται έτσι το πνεύμα του νομοθέτη, που θέλει τον ψηφοφόρο να οδεύει ανεπηρέαστος προς την κάλπη και να εκπληρώνει ευσυνείδητα και με βάση τις προσωπικές του πεποιθήσεις το εκλογικό του δικαίωμα. Πρόκειται για την επιτομή του ραγιαδισμού και ακραία υποτίμηση της προσωπικότητας των ψηφοφόρων. Η αιτιολογική βάση της πρακτικής αυτής στηρίζεται «στην καημένη τη γιαγιά και τον παππού που έχουν ασθενή όραση, που δεν ξέρουν ανάγνωση, που μπορεί να τα χάσουν μέσα στο παραβάν» κ.λπ. Ωστόσο, η ισχύουσα νομοθεσία (Π.∆. 351/2003, άρθρο 83, παράγραφος 3) καλύπτει με επάρκεια αυτές τις περιπτώσεις: «Εκλογείς, που από σωµατική αδυναµία δεν µπορούν να κάνουν τα πιο πάνω, έχουν το δικαίωµα για το σκοπό αυτό να απευθυνθούν στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε µέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωµένοι να τους βοηθήσουν». Έτσι, η αιτιολόγηση της διανομής σταυρωμένων ψηφοδελτίων αποδεικνύεται έωλη και προσχηματική.