Αρχική Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της χώραςΆρθρο 19 – Τελικές – Μεταβατικές ΔιατάξειςΣχόλιο του χρήστη ΕΛΙΣΣΑΙΟΣ ΜΑΜΜΗΣ | 6 Φεβρουαρίου 2018, 09:10
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΙΣΣΑΙΟΣ ΜΑΜΜΗΣ' | 6 Φεβρουαρίου 2018, 09:10

    Η απόφαση 14/2013 του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου θέτει τις προϋποθέσεις συνταγματικότητας των νομοθετικών διατάξεων με τις οποίες επιχειρείται η ανατροπή δεδικασμένου από ακυρωτικές αποφάσεις της δικαιοσύνης, όπως η ακύρωση του χαρακτήρα του Περιφ. ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας και η μετατροπή του σε απλό ΦοΔΣΑ, παρά την έκδοση της υπ' αρ. 923/2017 απόφασης του ΣτΕ. Το κρίσιμο απόσπασμα της απόφασης : "Δεν αποκλείεται από τα αρ. 4 § 1, 20 § 1, 26, 94, § 1 και 95 του Συντ., με τα οποία κατοχυρώνονται οι αρχές της ισότητας, της διάκρισης των λειτουργιών και του δικαιώματος της δικαστικής προστασίας, η θέσπιση νομοθετικών ρυθμίσεων, που καταλαμβάνουν εκκρεμείς επί προσφυγών ουσίας ή αιτήσεων ακύρωσης δίκες και επηρεάζουν την έκβαση τους, είναι δε δυνατόν να συνεπάγονται ακόμη και την άρση ή τον περιορισμό της συνταγματικής υποχρέωσης της Διοίκησης για συμμόρφωσή της προς ήδη εκδοθείσες ακυρωτικές αποφάσεις, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές είναι γενικής εφαρμογής, υπαγορεύονται από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος και δεν προσβάλλουν τον πυρήνα και την ουσία του δικαιώματος της δικαστικής προστασίας, σεβόμενες την αρχή της αναλογικότητας." Εν προκειμένω: i) Tο Ελληνικό Δημόσιο, με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4071/2012, νομοθέτησε την υποχρέωση των Δήμων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, να συστήσουν ένα Περιφερειακό ΦοΔΣΑ, με τη μορφή του Συνδέσμου των ΟΤΑ, διαβεβαιώνοντάς τους ότι ο ΦοΔΣΑ αυτός θα δύναται να ασκεί τόσο τις αρμοδιότητες εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ (άρθρο 35 ν. 4042/2011), όσο και τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 ν. 3536/2007. Κατ’ εφαρμογή του άρθρου 13 του ν. 4071/2012, με την υπ’ αρ. οικ. 4191/93592/14-5-2012 απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Περιφέρειας Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας, η οποία τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. 7652/167510 (ΦΕΚ Β 2408/2012) απόφασή της, συστάθηκε ο Περιφερειακός Σύνδεσμος ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας. ii) Με το άρθρο 16 παρ. 6 του ίδιου νόμου, το Ελληνικό Δημόσιο έπεισε τους Δήμους, ότι τηρουμένων των προβλεπομένων στο άρθρο αυτό προϋποθέσεων, είναι δυνατή η μετατροπή του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ από ΝΠΔΔ σε Α.Ε. των ΟΤΑ, του άρθρου 265 ν. 3463/2006. Βάσει αυτών, συστάθηκε Ανώνυμη Εταιρεία των ΟΤΑ, με την επωνυμία «Περιφερειακός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. των ΟΤΑ» που προήλθε από τη μετατροπή του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, έχει προβεί στις απαιτούμενες από τη νομοθεσία πράξεις δημοσιότητας, και έχει εγγραφεί στο Γ.Ε.ΜΗ. με αριθμό 130403241700. Η ανακοίνωση καταχώρισης της μετατροπής έγινε στις 30/04/2015 από το Γ.Ε.ΜΗ με ΚΑΚ 355385 σε συνέχεια της υπ’ αρ. 1869/14/24-4-2015 απόφασης άδειας σύστασης και έγκρισης του καταστατικού από τον Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Βοιωτίας. iii) Το Ελληνικό Δημόσιο, με το άρθρο 16 παρ. 1 του ν. 4071/2012, προέβλεψε την σταδιακή μεν, αλλά υποχρεωτική συγχώνευση των προϋφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στον συσταθέντα κατά τα ανωτέρω Περιφερειακό ΦοΔΣΑ. Με διαδοχικές διατάξεις νόμου, το προβλεπόμενο στο εδάφιο α` της παρ.1 του άρθρου 16 του Ν. 4071/2012 (Α`85), διάστημα συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦΟΔΣΑ στους Περιφερειακούς Συνδέσμους ΦΟΔΣΑ του άρθρου 13 του ανωτέρω νόμου παρατεινόταν συνεχώς, και δη μέχρι την 30-6-2018. Βάσει των ανωτέρω, ελήφθησαν αποφάσεις συγχώνευσης στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε., από τα αρμόδια όργανα διοίκησης έξι (6) από τους 11 συνολικά προϋφιστάμενους ΦΟΔΣΑ. Και αφού αυτά συνέβησαν, το Ελληνικό Δημόσιο, κατά παράβαση κάθε συνταγματικής αρχής περί κράτους δικαίου, ασφάλειας δικαίου, και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου:  αφού με τις διατάξεις του ν. 4071/2012 • υποχρέωσε τους Δήμους να συστήσουν τον Περιφερειακό ΦΟΔΣΑ ως Σύνδεσμο, σύμφωνα με το τότε ισχύον νομικό πλαίσιο, • τους έπεισε ότι δύνανται να μετατρέψουν το Σύνδεσμο σε Α.Ε. των ΟΤΑ, • τους υποχρέωσε, έστω σταδιακά, να συγχωνεύσουν σε αυτόν τον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ – Α.Ε. τους ΦοΔΣΑ στους οποίους προηγουμένως συμμετείχαν, πείθοντάς τους μάλιστα ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ θα μπορούσε ένα έχει τόσο την αρμοδιότητα εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ, όσο και τη λειτουργία των έργων διαχείρισης των απορριμμάτων των φορέων που θα συγχωνεύονταν σε αυτόν, • δεν επέβαλε την ολοκλήρωση της διαδικασίας συγχώνευσης σε αυτόν, όλων των προϋφιστάμενων ΦοΔΣΑ  στη συνέχεια, με τη διάταξη του άρθρου 19 παρ. 2 β του σχεδίου νόμου • εγκλωβίζει τους ΦοΔΣΑ που συγχωνεύθηκαν στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ και λύθηκαν, • επιβραβεύει τους μη συγχωνευθέντες ΦοΔΣΑ, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να λειτουργούν, • απαγορεύει στους Δήμους – μέλη των συγχωνευθέντων ΦοΔΣΑ να επανασυστήσουν το δικό τους ΦοΔΣΑ, τον οποίο, προφανώς, δεν θα έλυναν, αν γνώριζαν ότι ο ΦοΔΣΑ στον οποίο θα τους συγχωνεύσουν, θα είναι ένας ΦοΔΣΑ της ίδιας νομικής μορφής και ισχύος με το συγχωνευθέντα, και όχι ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ, • και εν τέλει, επικαλούμενο τη μη συγχώνευση όλων των προϋφιστάμενων ΦοΔΣΑ, την οποία ΤΟ ΙΔΙΟ ΕΠΕΤΡΕΨΕ, αποστερεί από τον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. το δικαίωμα να είναι Περιφερειακός ΦοΔΣΑ, αφαιρώντας του το δικαίωμα εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ, το οποίο του είχε αναγνωρίσει το ΣτΕ, με την υπ’ αρ. 923/2017 απόφαση του Ε’ Τμήματος. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, το σχέδιο νόμου αντίκειται στις αρχές • Του κράτους δικαίου • Της ασφάλειας δικαίου • Της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου • Της μη αναδρομικότητας των νόμων οι οποίες προκύπτουν από συνδυασμό άρθρων του Συντάγματος (. 4 § 1, 20 § 1, 26, 94, § 1 και 95 του Συντ), και οι οποίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει υποχρέωση της πολιτείας να δρα πάντοτε εντός των ορίων που θέτουν σε αυτή οι ισχύοντες κανόνες δικαίου, ώστε ο πολίτης να αποκτά εμπιστοσύνη ως προς το περιεχόμενο της διοικητικής δράσεως, χωρίς να είναι δυνατόν να βρεθεί προ αυθαίρετων ενεργειών. Το κράτος είναι υποχρεωμένο να απέχει από κάθε νομοθετική ρύθμιση η οποία, σύμφωνα με την απόφαση 1508/2002 του ΣτΕ, «θα προσέκρουε όχι μόνο στη συνταγματική αρχή της ισότητας, αλλά προεχόντως στις εκ της αρχής του Κράτους δικαίου ευθέως συναγόμενες επί μέρους συνταγματικές αρχές της νομικής ασφάλειας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης (ιδίως εκ των άρθρων 2 παρ. 1 και 5 παρ. 1 του Συντ.), προς την τελευταία δε αρχή ευθέως συγκρούονται νόμοι οι οποίοι ρυθμίζουν αναδρομικώς κατά τρόπον επαχθή ήδη περατωθείσες βιοτικές σχέσεις, τέτοια δε αναδρομική ρύθμιση είναι τότε μόνον θεμιτή, οσάκις η εμπιστοσύνη του πολίτη προς την σταθερότητα ωρισμένης νομικής καταστάσεως δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εν τοις πράγμασι δικαιολογημένη, οπότε και δεν απολαμβάνει συνταγματικής προστασίας, η εξαίρεση όμως αυτή δεν συντρέχει εν προκειμένω». Επίσης, με το δε 703/90176 Πρακτικό Επεξεργασίας του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ διατυπώθηκε ρητά η ισχύς της «αρχής της προστασίας της εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος, που υποχρεώνει τον κοινό νομοθέτη στην τήρηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει», και η οποία [αρχή] «αποτελεί αναγκαία και κύρια λογική συνέπεια της θεμελιώδους αρχής του κράτους δικαίου... «[έχουσα] στη χώρα μας συνταγματική ισχύ...» Η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αναγνωρίζεται και από το κοινοτικό δίκαιο ήδη από το 1978. Με τη σημαντική απόφαση Topter (C-112/77), και ειδικότερα με τις σκέψεις 18-19, το ΔΕΚ έχει δεχθεί ότι η αρχή της εμπιστοσύνης «αποτελεί τμήμα της κοινοτικής έννομης τάξης ... Πρακτικό αποτέλεσμα: οι πράξεις των κοινοτικών οργάνων ελέγχονται στο εξής και υπό το πρίσμα του σεβασμού της αρχής της εμπιστοσύνης». Συνεπώς, λόγω της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου η εν λόγω αρχή έχει αυξημένη τυπική ισχύ απέναντι στο εθνικό δίκαιο. Η στοχευμένη προσπάθεια διάλυσης του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. δεν είναι πρωτοφανής. Τον Απρίλιο του 2016, το Υπουργείο Εσωτερικών συνέταξε και ανάρτησε στην ιστοσελίδα http://www.opengov.gr/ypes/?p=3641 , σχέδιο νόμοι με τίτλο «Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας». Στο άρθρο 16 παρ. 2 του σχεδίου νόμου, προβλέπονταν τα εξής: «2. α. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζονται στις ανώνυμες εταιρίες που είχαν συσταθεί ως φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 3852/2010 και λειτουργούν έκτοτε, εφόσον πρόκειται για εταιρίες που διαχειρίζονται τα στερεά απόβλητα του συνόλου μιας περιφέρειας ή του συνόλου ενός νομού. Για τις εταιρίες αυτές εξακολουθούν να ισχύουν οι κείμενες για αυτές διατάξεις, εντός όμως αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος πρέπει να τροποποιηθεί το καταστατικό τους, ώστε να ανταποκρίνεται στους σκοπούς του άρθρου 3, οι δε αρμοδιότητες, λειτουργία, ασυμβίβαστα και ευθύνες των οργάνων τους να ορίζονται κατά ανάλογη εφαρμογή των άρθρων 6 έως 10. …... ββ. Μετά την παρέλευση τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου οι ως άνω ανώνυμες εταιρίες λύονται αυτοδικαίως και τίθενται σε εκκαθάριση, το δε εναπομείναν προσωπικό τους μεταφέρεται στο ΔΙΣΑ κατά τη διαδικασία της περίπτωσης γ.» Οι ανωτέρω διατάξεις αποσκοπούσαν αποκλειστικά και μόνο στη διάλυση του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε., καθώς αυτός ήταν Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ Α.Ε. που είχε συσταθεί ως Περιφερειακός ΦοΔΣΑ, μετά την ψήφιση του ν. 3852/2010, πράγμα που το Υπουργείο Εξωτερικών γνώριζε. Εξ άλλου, η ίδια η επιλογή του συγκεκριμένου χρονικού σημείου, δηλαδή της ψήφισης του ν. 3852/2010, αποσκοπούσε ακριβώς στο διαχωρισμό του Φορέα μας από τους υπόλοιπους ΦοΔΣΑ που είχαν συσταθεί ως Α.Ε. των ΟΤΑ και προϋπήρχαν του ν. 3852/2010. Εν τέλει, το ανωτέρω σχέδιο νόμου δεν έφτασε ποτέ στη Βουλή των Ελλήνων, μετά την κατακραυγή του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, η οποία ΟΜΟΦΩΝΑ ζήτησε την απόσυρσή του. Εν ολίγοις: αν με τις διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 2 β’ του σχεδίου νόμου, ο μόνος Περιφερειακός ΦοΔΣΑ που χάνει την ιδιότητά του αυτή, ως Περιφερειακός ΦοΔΣΑ του άρθρου 13 του ν. 4071/2012, και μετατρέπεται σε ένα απλό ΦοΔΣΑ του άρθρου 1 παρ. 3 του σχεδίου νόμου, και μάλιστα ακριβώς επειδή δεν έχουν συγχωνευθεί σε αυτόν όλοι οι προύφιστάμενοι ΦοΔΣΑ, πράγμα το οποίο δεν απαιτείτο από τις διατάξεις του ν. 4071/2012 κατά τη ρητή διατύπωση της υπ’ αρ. 923/2017 του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ, τότε η διάταξη αυτή αποτελεί προδήλως αντισυνταγματική ατομική ρύθμιση, δυσμενή για το Φορέα, και ενδεδυμένη το ένδυμα διάταξης νόμου, και ως τέτοια θα προσβληθεί, δεδομένου ότι: • η διάταξη δεν έχει εφαρμογή σε κανένα άλλο ΦοΔΣΑ, άρα δεν είναι γενικής εφαρμογής, • δεν υφίσταται επιτακτικός λόγος δημιουργίας ΝΠΔΔ στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, αφού σε όλη τη χώρα εξακολουθούν να υφίστανται Περιφ. ΦοΔΣΑ με τη μορφή της ΑΕ (ΔΙΑΔΥΜΑ, ΠΑΔΥΘ) • προσβάλλει την ουσία του δικαιώματος της δικαστικής προστασίας, αφού η συγκεκριμένη διάταξη αποσκοπεί ακριβώς στην ακύρωση των έννομων συνεπειών της απόφασης 923/2017 του ΣτΕ.