Αρχική Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»Άρθρο 203 – Διαδικασία και χρονοδιάγραμμα ανακαθορισμού της κατανομής αρμοδιοτήτων και διαδικασιών κεντρικής διοίκησης – αποκεντρωμένων διοικήσεων – τοπικής αυτοδιοίκησηςΣχόλιο του χρήστη ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΦΟΡΤΕΣ | 9 Μαΐου 2018, 20:54
Στα πλαίσια του μεταρρυθμιστικού χαρακτήρα του «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ» θα μπορούσε να υπάρξει μία ακόμα μεγάλη και σημαντική μεταρρύθμιση ειδικά για το νησιωτικό χώρο. Η θεσμοθέτηση του «τεκμηρίου της νησιωτικής αρμοδιότητας». Και συγκεκριμένα: Να γίνει ανακαθορισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ των νησιωτικών Δήμων και των αντίστοιχων Περιφερειών. Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους ότι άλλο πράγμα νησιωτικοί Δήμοι και νησιωτικές Περιφέρειες και άλλο ηπειρωτικές. Πρέπει επιτέλους να εφαρμοστεί ουσιαστικά το Σύνταγμα κατά την ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 101 με την αναγνώριση των νησιωτικών ιδιαιτεροτήτων στις αρμοδιότητες των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού. Η καθετοποίηση των αρμοδιοτήτων Περιφέρειας και Δήμων είναι πέρα και έξω από την ανεξαρτησία των δύο θεσμών και των σχέσεων συναλληλίας που ορίζεται στο άρθρο 4 του ν 3852/2010. Υπάρχουν μια σειρά από κρίσιμες αρμοδιότητες που εκτελούνται είτε ταυτόχρονα από τους δύο θεσμούς, είτε από τις Περιφέρειες λόγω διατήρησης του θεσμικού καθεστώτος που ίσχυε από την εποχή των διορισμένων από την εκάστοτε Κυβέρνηση Νομαρχών και Περιφερειαρχών και ελεγχόταν η λειτουργία των Δήμων. Θα καταγράψω στη συνέχεια τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις που σήμερα δημιουργούν θεσμική σύγχυση, δυσλειτουργία, καχυποψία, τριβές και περιττές δαπάνες, μεταξύ των δύο θεσμών αυτοδιοίκησης: 1. Η ανάγκη για την από κοινού άσκηση της πολιτικής προστασίας στους Δήμους και Περιφέρειες της ηπειρωτικής χώρας μπορεί να αιτιολογηθεί όταν υπάρχουν φαινόμενα που πλήττουν περισσότερες της μιας Π.Ε. μιας Περιφέρειας. Στο νησιωτικό χώρο όμως οι φυσικές καταστροφές πρέπει να αντιμετωπιστούν στα όρια ενός νησιού στο οποίο λειτουργεί μάλιστα ένας Δήμος. Άρα η πολιτική προστασία από δύο θεσμούς για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών στην ίδια γεωγραφική έκταση και δίχως κανένα μάλιστα συντονισμό, μόνο προβλήματα δημιουργεί. 2. Η αρμοδιότητα από την Περιφέρεια στους επαρχιακούς δρόμους στα νησιά, αποτελεί απομεινάρι των παλαιών κρατικών Νομαρχιών. Στην ηπειρωτική χώρα έχει νόημα ένας επαρχιακός δρόμος ο οποίος διέρχεται από δύο όμορους νομούς της ίδιας Περιφέρειας. Σ’ένα νησί όμως που υπάρχει μάλιστα ένας Δήμος τι νόημα έχει ο χαρακτηρισμός ενός δρόμου ως επαρχιακού με αρμοδιότητα σε αυτόν της Περιφέρειας, πέρα από τη δυσλειτουργία, την καχυποψία και τις τριβές μεταξύ των θεσμών; Ακραίο αλλά υπαρκτό παράδειγμα αυτό του κεντρικού πεζόδρομου της πόλεως της Ζακύνθου που είναι επαρχιακός δρόμος και αποφασίζουν για την χρήση του όχι οι αιρετοί της Ζακύνθου αλλά αυτοί από την Κέρκυρα, τη Λευκάδα και την Κεφαλονιά στο Περιφερειακό Συμβούλιο. 3. Η κατανομή πιστώσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας με ειδική ΣΑΕ ανά Περιφέρεια σε δημοτικά έργα τα οποία δεν έχουν στο νησιωτικό χώρο καμία περιφερειακή διάσταση παρά μόνο τοπική, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα καθετοποίησης των αρμοδιοτήτων με σχέση εξάρτησης των Δήμων από τις Περιφέρειες. 4. Ο περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) στο νησιωτικό χώρο δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Στον ηπειρωτικό βεβαίως και μπορεί να έχει. Όμως στο νησιωτικό χώρο η διαχείριση των αποβλήτων είναι ξεχωριστή σε κάθε νησί μιας Περιφέρειας οπότε και δεν έχει νόημα ο Περιφερειακός Σχεδιασμός στις νησιωτικές Περιφέρειες. Η περίπτωση της διαχείρισης των απορριμμάτων στο νησί της Κέρκυρας με την εμπλοκή Περιφέρειας και Δήμου στο ίδιο αντικείμενο με ό,τι αυτό σημαίνει είναι η χαρακτηριστικότερη όλων περίπτωση. 5. Η αρμοδιότητα διαχείρισης των υδάτων από τις Περιφέρειες σαφώς και έχει νόημα στην ηπειρωτική χώρα. Όμως στις νησιωτικές περιοχές δεν έχει κανένα νόημα. 5. Οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις δημοσίων και ιδιωτικών έργων κ.λ.π. περιβαλλοντικές δράσεις γίνονται από την Περιφέρεια με σύνηθες αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία και τις τριβές μεταξύ των δύο θεσμών. Στις προβλεπόμενες Δ.Ε.ΑΝ.Α.Δ. του άρθρου 2013 οι προθεσμίες να είναι αποκλειστικές και επίσης να υπάρξει άλλη μία προθεσμία πριν από την έναρξη (1/1/2020) της νέας αυτοδιοικητικής περιόδου για νομοθετική ρύθμιση των ανακαθορισμένων αρμοδιοτήτων οπωσδήποτε για το νησιωτικό χώρο και τη νομοθέτηση «τεκμηρίου της νησιωτικής αρμοδιότητας». Επίσης σε κάθε Δ.Ε.ΑΝ.Α.Δ. να υπάρχει και από ένας εκπρόσωπος νησιωτικού Δήμου και νησιωτικής Περιφέρειας.