Αρχική Σχέδιο νόμου "ΕΚΛΟΓΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΡΧΩΝ"ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Άρθρο 1 Δημοτικές αρχέςΣχόλιο του χρήστη θεοδωρος αγγελοπουλος | 18 Μαρτίου 2021, 15:10
  • Σχόλιο του χρήστη 'θεοδωρος αγγελοπουλος' | 18 Μαρτίου 2021, 15:10

    Η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος στη Τοπική Αυτοδιοίκηση Αν συμφωνήσουμε ότι στην Ευρώπη ο 19ος αιώνας χαρακτηρίστηκε ως ο αιώνας των αυτοκρατοριών, της φεουδαρχίας και των Βασιλείων, ο 20ος των κρατών – εθνών, τότε μπορούμε να συμφωνήσουμε με τη διακήρυξη της Λισσαβόνας ότι ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας των μητροπολιτικών Περιφερειών και των Πόλεων. Σημαίνει δηλαδή ότι τα κυβερνητικά σχήματα που θα κυριαρχήσουν στην Ευρώπη τον 21ο αιώνα θα είναι εκείνα της Αυτοδιοίκησης, της εγγύτητας δηλαδή στον πολίτη. Στην Ελλάδα, και αυτό αποτελεί γενική παραδοχή , το μοναδικό κίνημα που είναι ακόμη ζωντανό και είναι οργανωμένο σε κοινές αρχές και πολιτικές προτάσεις, σε όλη την επικράτεια από τη Θράκη μέχρι το Καστελόριζο, είναι το κίνημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με δεδομένα τα παραπάνω και κάτω από τη πίεση των προβλημάτων που δημιούργησε η εφαρμογή των μέχρι τώρα μεταρρυθμίσεων αλλά και του Ευρωπαϊκού Αυτοδιοικητικού κινήματος, η Κυβέρνηση της ΝΔ άνοιξε το θέμα της μεταρρύθμισης σχετικά με το ρόλο και τις αρμοδιότητες της Αυτοδιοίκησης. Όμως η Κυβερνητική πρόταση για τη μεταρρύθμιση στη ΤΑ περισσότερο ομίχλη ρίχνει στο μεταρρυθμιστικό πλαίσιο παρά καθαρότητα θέσεων δημιουργεί. Έτσι αντί να συζητάμε το νέο ρόλο της Αυτοδιοίκησης στον 21ο αιώνα αναλωνόμαστε κυρίως με το θέμα του εκλογικού συστήματος. Το ποιό εκλογικό σύστημα θα υιοθετήσουμε στην Τοπική αυτοδιοίκηση είναι ένα από τα πιο πιεστικά θέματα σήμερα στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Είναι επίσης ένα θέμα που, προκειμένου να αντιμετωπιστεί σοβαρά, απαιτεί τη συνεισφορά εμπειριών, νοοτροπιών, πολιτισμών, κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες, τα μαθηματικά και όσο να φαίνεται παράδοξο, τη διπλωματία, κυρίως για το πώς είναι διαστρωμένος ο πληθυσμός στις ακριτικές περιοχές . Όταν μιλάμε για εκλογές στην ΤΑ και τις μεθόδους ψηφοφορίας, αναφερόμαστε κυρίως σε δύο διακριτά θέματα: την συλλογική επιλογή και την εκπροσώπηση. Το πρόβλημα της συλλογικής επιλογής είναι μέρος της καθημερινής μας εμπειρίας. Αφορά επιλογές ατομικές και συλλογικές που συχνά καθορίζουν τους τρόπους με τους οποίους αποφασίζουμε τη συμμετοχή ή την εκπροσώπηση μας σε διάφορες συντεχνιακές, συνδικαλιστικές, πολιτικές η άλλες συλλογικότητες . Διαφορετική όμως είναι η περίπτωση της εκπροσώπησης, της εκλογής δηλαδή ενός Περιφερειάρχη ενός Δημάρχου που πρέπει να εκπροσωπήσουν το σύνολο της κοινωνίας. Κοινωνία: Εδώ έχουμε ένα σύνολο ατόμων, το καθένα με τις δικές τους ιδιομορφίες, συμφέροντα και κατά συνέπεια και εκλογικές προτιμήσεις. Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε ένα μοναδικό σύστημα που να αντανακλά «το καλύτερο» στις προτιμήσεις που εκφράζονται από τους ψηφοφόρους ? Σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ με το σχέδιο νόμου επαναφέρει εκείνη την πολιτική επιλογή, του Καλλικράτη, προχωράει δηλαδή σε μια αντιμεταρρύθμιση σε πλήρη αναντιστοιχία με τις πραγματικές σημερινές ανάγκες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στο εκλογικό σύστημα Καλλικράτη, εκλεγόταν ο υποψήφιος που έπαιρνε τις περισσότερες ψήφους. Πως διαμορφώνεται όμως αυτό ? Είναι γνωστό σε όλους μας: μια ισχνή πλειοψηφία, συνήθως μικρότερη του 25% των ψήφων στον πρώτο γύρο, έμπαινε στον δεύτερο γύρο. Έτσι στον 2ο γύρο ο πρώτος, έπαιρνε το 60% των εδρών στο Δημοτικό και Περιφερειακό Συμβούλιο. Μια ισχνή μειοψηφία του εκλογικού σώματος, μετατρέπεται σε μια εβδομάδα σε απόλυτη υπέρ πλειοψηφία του 60% των εδρών. Μια βραδυφλεγής βόμβα μπαίνει, με το σχέδιο νόμου, στα θεμέλια της Δημοκρατίας με μια απόλυτη αναντιστοιχία ανάμεσα στη ζωντανή, την πραγματική κοινωνία και τη θεσμική της εκπροσώπηση. Είναι σαφές σε όλους μας πόσο περιοριστικό είναι αυτό στην πραγματική εκπροσώπηση του εκλογικού σώματος: Πρόκειται για μια πολύ μερική και περιορισμένη έκφραση των προτιμήσεων των ψηφοφόρων. Πολλοί διερωτώνται: είναι δυνατόν να έχω μια πολιτική επιλογή την μια Κυριακή και την αμέσως επόμενη να έχω μιαν άλλη, ανταγωνιστική τις περισσότερες φορές της αρχικής μου επιλογής ? Στον προοδευτικό Δημοκρατικό χώρο συνεχώς διερωτόμαστε: ποια είναι η «τέλεια» μέθοδος. Υπάρχει άραγε το optimum rimedium ? Ποιο είναι λοιπόν το ιδανικό εκλογικό σύστημα ? Είναι σαφές ότι ένα τέτοιο σύστημα δεν υπάρχει. Γι΄ αυτό πρέπει να συμφιλιωθούμε σε ένα συμβιβασμό, που είναι, ένα σύστημα το οποίο, ενώ δεν είναι τέλειο, ωστόσο, προσεγγίζει με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες του συνόλου της κοινωνίας. Καταθέτω μερικές σκέψεις σχετικά με το εκλογικό σύστημα. Περιορίζομαι μόνο σε αυτό και όχι στο σύνολο της μεταρρύθμισης. Μπαίνει λοιπόν το πρόβλημα, της εκπροσώπησης. Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει αυτή τη διαδικασία ? Σίγουρα δεν θα θέλαμε να είναι δυνατή η «εκλογή μιας κυβερνητικής πλειοψηφίας , που εκλέγεται και διαθέτει μόνο μια ισχνή μειοψηφία των ψήφων του εκλογικού σώματος». Θα θέλαμε, επίσης, «η κάθε ψήφος να μετράει» , Θα θέλαμε τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια να είναι μια πραγματική αντανάκλαση του εκλογικού σώματος με τις διαφορετικές του ανάγκες και κυρίως των κινημάτων, των ενεργών πολιτών και, τέλος Θα θέλαμε την απαραίτητη πλειοψηφία για την ύπαρξη κυβερνησιμότητας. Είναι πολύ σημαντικό το αντικίνητρο που διαμορφώνει το μεγάλο θέμα της αποχής: γιατί να ψηφίσουν όλοι εκείνοι που έχουν ισχυρές μειονοτικές πολιτικές απόψεις και θέσεις ? ΄΄γιατί πρέπει να πάω να ψηφίσω, αν η ψήφος μου στο τέλος δεν μετράει΄΄? Σχετικά με το πολυσυζητημένο αυτές τις μέρες θέμα της κυβερνησιμότας το μόνο που παρατηρούμε είναι ένα κόψε ράβε στα όρια της αντισυνταγματικότητας και κυρίως με όχι σαφή προγραμματικό χαρακτήρα . Όταν η σύμπραξη δημοτικών και περιφερειακών παρατάξεων γίνεται μετά την εκλογή και όχι στην προεκλογική περίοδο είναι αντιληπτό στον καθένα πως και γιατί και κάτω από ποιες συνθήκες υλοποιούνται αυτές οι συμπράξεις παρατάξεων ή μεμονωμένων συμβούλων.. Η μικτή μέθοδος που προτείνεται παρακάτω, προσπαθεί να καλύψει αυτή τη δυσκολία, παρέχοντας την εκλογή του 85% του συνόλου των Δημοτικών και Περιφερειακών συμβούλων με το αναλογικό σύστημα ενώ χρησιμοποιεί το υπόλοιπο 15% ως bonus για τη δημιουργία κυβερνησιμòτητας επιτυγχάνοντας παράλληλα τη διασφάλιση της εκπροσώπησης των μειονοτήτων. Η εκλογή του Δήμαρχου, του Περιφερειάρχη και των μελών του Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου γίνεται ταυτόχρονα μέσω ενός αναλογικού συστήματος και την ύπαρξη πλειοψηφικού bonus 15%. Ο συνδυασμός η συνασπισμός συνδυασμών που έλαβε ποσοστό ίσο του 44% εκλέγεται από την πρώτη Κυριακή και λαμβάνει το 50+1 των εδρών του Δημοτικού ή του Περιφερειακού Συμβουλίου. Σ΄ αυτή τη περίπτωση δεν ισχύει το bonus του 15 % και η κατανομή των υπολοίπων εδρών γίνεται με τη μέθοδο της απλής αναλογικής. Αν κανένας συνδυασμός η συνασπισμός συνδυασμών δεν λάβει ποσοστό ίσο του 44% η εκλογή γίνεται σε δυο διαδοχικές Κυριακές. Η Ελληνική εμπειρία, όπως προανέφερα, μας επιβεβαιώνει ότι Δημοτικα και Περιφερειακά Συμβούλια εκλέγονται με ποσοστά που δεν υπερβαίνουν το 25% των ψήφων την πρώτη Κυριακή. Απλουστεύοντας λίγο το συλλογισμό μπορούμε να πούμε ότι ένα Δημοτικό η Περιφερειακό κυβερνητικό σχήμα για να ασκήσει σωστή διακυβέρνηση θα πρέπει να το διακρίνουν τρεις βασικές προϋποθέσεις: Να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή αποδοχή και εκλογική βάση Να είναι σε θέση να σχηματίσει σταθερές κυβερνήσεις. (Από αυτή την άποψη, η εμπειρία της καθαρής αναλογικής σε όλα τα επίπεδα, δεν είναι σίγουρα θετική στη χώρα μας. Αλλά και νομοθετικές ρυθμίσεις με ανάθεση κύριων αρμοδιοτήτων των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων στην Οικονομική Επιτροπή είναι κατάφορη παραβίαση της λαϊκής βούλησης ). Να είναι σε θέση να νομοθετεί και να υιοθετεί αποφάσεις που να είναι αποτελεσματικές και οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη την πολλαπλότητα των αναγκών του πληθυσμού. Προεκογικη Σύμπραξη δημοτικών και περιφερειακών παρατάξεων. Δύο ή περισσότερες δημοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις μπορούν να συμπράττουν, εφόσον μια από αυτές είναι η παράταξη με την οποία είναι υποψήφιος ο Δήμαρχος ή ο Περιφερειάρχης. Σύμπραξη δημοτικών και περιφερειακών παρατάξεων μετά την έκδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων Δύο ή περισσότερες Δημοτικές ή Περιφερειακές παρατάξεις μπορούν να συμπράττουν, εφόσον μια από αυτές είναι η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο Δήμαρχος ή ο Περιφερειάρχης. Το πρακτικό για τη σύμπραξη υποβάλλεται οποτεδήποτε εντός της θητείας της δημοτικής αρχής και δεν ανακαλείται, συνυπογράφεται δε τουλάχιστον από την απόλυτη πλειοψηφία των μελών των παρατάξεων που θα συμπράξουν και κατατίθεται στον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου.