Αρχική Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς - Πρόγραμμα ‘‘ΆΡΓΟΣ’’Άρθρο 2 ΟρισμοίΣχόλιο του χρήστη Βίκυ Πρωτοπαπαδάκη | 16 Μαΐου 2021, 16:29
  • Σχόλιο του χρήστη 'Βίκυ Πρωτοπαπαδάκη' | 16 Μαΐου 2021, 16:29

    Εφόσον στην παράγραφο 1 υπάρχει η παραδοχή ότι τα ζώα είναι συναισθανόμενα όντα, ο ορισμός της ευζωίας στην παράγραφο 2 θα πρέπει να το αντικατοπτρίζει πλήρως αυτό. Ο ορισμός που έχετε δώσει είναι ξεπερασμένος και δε συνάδει με την κατεύθυνση στην οποία έχει στραφεί η επιστήμη της ευζωίας των ζώων παγκοσμίως. Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες της ευζωίας των ζώων παραδέχονται πλέον ότι καλή (θετική) ευζωία (positive animal welfare) δεν σημαίνει μόνο αποτροπή αρνητικών συναισθηματικών καταστάσεων όπως ο πόνος, η ασθένεια, η ταλαιπωρία, η πείνα κλπ. αλλά και η ταυτόχρονη προαγωγή θετικών συναισθηματικών καταστάσεων. Οι πέντε ελευθερίες (five freedoms) τις οποίες έχετε παραθέσει είναι κυρίως ελευθερίες από αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις (πείνα, δίψα, ασθένεια, ταλαιπωρία, πόνος, φόβος, αγωνία, κλπ.). Η πέμπτη ελευθερία έχει μεταφραστεί λάθος από τα Αγγλικά. Στα Αγγλικά αναφέρεται ως «Freedom to express normal behaviour» που σημαίνει την ελευθερία που πρέπει να έχει το ζώο να εκφράσει φυσιολογική συμπεριφορά γενικά (το πλήρες ρεπερτόριο της φυσιολογικής συμπεριφοράς του δηλαδή) και όχι «μία» φυσιολογική συμπεριφορά όπως έχετε γράψει, καθώς αυτό μπορεί πολύ εύκολα να παρερμηνευτεί σε βάρος του ζώου και εάν απλά εκφράσει μία από τις φυσιολογικές του συμπεριφορές, να θεωρείται ότι απολαμβάνει καλή ευζωία. Εάν θέλουμε να μιλάμε για θετική ευζωία λοιπόν και όχι απλά για ευζωία, πρέπει να μη μιλάμε μόνο για «ελευθερία από» καθώς εξ ορισμού αυτή η έκφραση έχει αρνητικό πρόσημο και υποδηλώνει ότι το ζώο ζει σε αντίξοες περιστάσεις και πρέπει να απελευθερωθεί από αυτές (το οποίο από μόνο του δεν αρκεί για να απολαμβάνει θετική ευζωία), αλλά και για προαγωγή όλων εκείνων των καταστάσεων που θα κάνουν το ζώο να αισθανθεί καλά. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί διάφορα μοντέλα τα οποία σιγά σιγά αντικαθιστούν τις πέντε ελευθερίες, καθώς σε αυτά υπάρχει πρόβλεψη για την προαγωγή των θετικών συναισθημάτων στα ζώα. Ενδεικτικά, δύο από αυτά τα μοντέλα είναι τα Five Provisions και Five Domains models, τα οποία κάνουν λόγο για προαγωγή θετικών ψυχολογικών καταστάσεων στα ζώα. Π.χ. το Five Provisions model αναφέρει ως provisions (παροχές) τα ακόλουθα: Provisions 1. Good nutrition: Provide ready access to fresh water and a diet to maintain full health and vigour – Animal welfare aims: Minimise thirst and hunger and enable eating to be a pleasurable experience 2. Good environment: Provide shade/shelter or suitable housing, good air quality and comfortable resting areas – Animal welfare aims: Minimise discomfort and exposure and promote thermal, physical and other comforts 3. Good health: Prevent or rapidly diagnose and treat disease and injury, and foster good muscle tone, posture and cardiorespiratory function – Animal welfare aims: Minimise breathlessness, nausea, pain and other aversive experiences and promote the pleasures of robustness, vigour, strength and well co-ordinated physical activity 4. Appropriate behaviour: Provide sufficient space, proper facilities, congenial company and appropriately varied conditions – Animal welfare aims: Minimise threats and unpleasant restrictions on behaviour and promote engagement in rewarding activities 5. Positive mental experiences: Provide safe, congenial and species-appropriate opportunities to have pleasurable experiences- Animal welfare aims: Promote various forms of comfort, pleasure, interest, confidence and a sense of control Οι βασικές διαφορές αυτού του μοντέλου από το μοντέλο των πέντε ελευθεριών είναι δύο: Α. Στο μοντέλο των πέντε ελευθεριών τονίζεται το «ελευθερία από» αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις ενώ στο μοντέλο των πέντε παροχών (provisions) τονίζεται η «προαγωγή» (promotion) θετικών συναισθηματικών καταστάσεων. Κινούμαστε δηλαδή στο πλαίσιο παροχής μια καλής ζωής στο ζώο που περιλαμβάνει πολλά περισσότερα από το να καλύπτουμε απλά βασικές βιολογικές του ανάγκες ή να φροντίζουμε να μην υποφέρει. Β. Η πέμπτη παροχή (για θετικές ψυχολογικές εμπειρίες) στο μοντέλο των πέντε παροχών ουσιαστικά αναγνωρίζει στα ζώα τη δυνατότητα να αισθάνονται ευχαρίστηση και περιγράφει πως οφείλουμε να παρέχουμε στα ζώα τις συνθήκες και τις εμπειρίες (οι οποίες ενδεχομένως να είναι διαφορετικές ανάλογα με το είδος του ζώου) μέσα από τις οποίες θα αισθανθούν άνεση, ευχαρίστηση, μια αίσθηση ελέγχου του περιβάλλοντός τους καθώς και τη δυνατότητα να ασχοληθούν με τα ενδιαφέροντά τους (π.χ. παιχνίδι, εξερεύνηση του περιβάλλοντός τους κλπ.). Εν κατακλείδι, προκειμένου να μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς μια ουσιαστική βελτίωση της ευζωίας των ζώων στην Ελλάδα πρέπει να κατανοήσουμε πλήρως ότι πρόκειται για συναισθανόμενα όντα τα οποία έχουν τη δυνατότητα να αισθάνονται τόσο πόνο, ταλαιπωρία κλπ., όσο και θετικά συναισθήματα όπως π.χ. αυτά που προκύπτουν από θετικές δραστηριότητες και εμπειρίες όπως το παιχνίδι και η θετική αλληλεπίδραση μεταξύ του ζώου και του κηδεμόνα του [π.χ. η ασφάλεια που αισθάνεται το ζώο από την συμβίωση στον ίδιο χώρο με τον κηδεμόνα του (όχι τοποθέτηση του ζώου σε ξεχωριστό κατάλυμα σε εξωτερικό χώρο) καθώς και η επίδειξη από μέρους του κηδεμόνα εκφράσεων στοργής και αγάπης προς το ζώο]. Εφόσον υπάρξει αυτή η κατανόηση, μπορούμε να προχωρήσουμε σε έναν ορισμό της ευζωίας ο οποίος θα είναι εναρμονισμένος με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα και δε θα δίνει περιθώρια για παρερμηνεία τόσο από τους κηδεμόνες των ζώων όσο και από τις αρχές που εφαρμόζουν τη νομοθεσία. Για το λόγο αυτό, ο νομοθέτης θα ήταν ιδανικό να συμβουλευτεί επιστήμονες εξειδικευμένους στην ευζωία των ζώων τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Boissy, A., Manteuffel, G., Jensen, M. B., Moe, R. O., Spruijt, B., Keeling, L. J., ... & Aubert, A. (2007). Assessment of positive emotions in animals to improve their welfare. Physiology & behavior, 92(3), 375-397. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2007.02.003 Mellor, D. J., & Beausoleil, N. J. (2015). Extending the ‘Five Domains’ model for animal welfare assessment to incorporate positive welfare states. Anim. Welf, 24(3), 241. https://doi.org/10.7120/09627286.24.3.241 Mellor, D. J. (2016). Moving beyond the “five freedoms” by updating the “five provisions” and introducing aligned “animal welfare aims”. Animals, 6(10), 59. https://doi.org/10.3390/ani6100059 Με εκτίμηση, Βίκυ Πρωτοπαπαδάκη, MSc in Applied Animal Behaviour and Animal Welfare