Αρχική Σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών "ΑΡΣΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟΥΣ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥΣ ΕΚΛΟΓΕΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ"Άρθρο 1 Άρση περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων εξωτερικού– Τροποποίηση άρθρων 2 και 4 ν. 4648/2019Σχόλιο του χρήστη Γ.Ζ. | 12 Ιουλίου 2023, 12:03
Ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει τη θεωρία του Συνταγματικού Δικαίου κατά την ερμηνεία του άρθρου 51 παρ. 4 εδ. β΄ του Συντάγματος, ήδη υπό την αρχική του μορφή, ήταν το κατά πόσο η συγκεκριμένη διάταξη με τη χρήση του ρήματος «δύναται» καθιέρωνε υποχρέωση ή διακριτική ευχέρεια του κοινού νομοθέτη για τη ρύθμιση του ζητήματος της ψήφου των εκτός Επικρατείας Ελλήνων. Μια στενά γραμματική ερμηνεία οδηγεί εύκολα στο συμπέρασμα ότι με την ανωτέρω διάταξη καθιερώνεται διακριτική ευχέρεια του κοινού νομοθέτη, δεδομένου ότι, εκτός των άλλων, δεν προβλέπεται κάποια κύρωση σε περίπτωση μη ψήφισης του προβλεπόμενου εκτελεστικού νόμου. Συνεπώς, με βάση την ερμηνευτική αυτήν εκδοχή, η αδράνεια του κοινού νομοθέτη δεν εγείρει προβλήματα συνταγματικής φύσης, καθώς η ρύθμιση του ζητήματος επαφίεται στην απόλυτη διακριτική του ευχέρεια. Ως προς το ζήτημα αυτό, η νομολογία του ΕΔΔΑ αναγνώρισε μεν ότι δεν συντρέχει υποχρέωση του Έλληνα κοινού νομοθέτη να προχωρήσει στην ψήφιση του εκτελεστικού του Συντάγματος νόμου, επισήμανε ωστόσο ότι η πολυετής και πλήρης αδράνειά του ασκεί σοβαρή και ουσιαστική επίδραση στην έμπρακτη άσκηση ενός θεμελιώδους δικαιώματος, γεγονός που μαρτυρά μια απροθυμία των αρμόδιων ελληνικών αρχών να ρυθμίσουν το σχετικό ζήτημα. Συνέπεια της απροθυμίας αυτής είναι ο δυσανάλογος περιορισμός του εκλογικού δικαιώματος, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 3 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (ΕΔΔΑ, Σιταρόπουλος και άλλοι κατά Ελλάδας -αριθμ. προσφυγής 42202/07). Λίγο αργότερα βέβαια, το ΕΔΔΑ με την απόφαση του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης της 15ης Μαρτίου 2012 επί της ιδίας υποθέσεως επανήλθε στην παλαιότερη θέση του, κρίνοντας ότι δεν υφίσταται σχετική υποχρέωση του κοινού νομοθέτη να διευκολύνει τους εκτός Επικρατείας εκλογείς να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, επιβεβαιώνοντας την πάγια –και επιφυλακτική- νομολογία του, σύμφωνα με την οποία, τα κράτη διαθέτουν ένα ευρύ περιθώριο εκτίμησης ως προς τη ρύθμιση της εκλογικής τους νομοθεσίας. Ως προς τις προϋποθέσεις για την εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους επισημαίνονται τα εξής: 1) η ανάγκη αναθεώρησης όλων των υφιστάμενων εκλογικών καταλόγων, 2) η τροποποίηση και της παρ. 2 του άρθρου 2 Ν. 4648/2019, σχετικά με τις προϋποθέσεις εγγραφής των εκτός Επικρατείας Ελλήνων, ήτοι: α) συνολική διαμονή όχι 2 έτη, αλλά περισσότερα (ενδεικτικά 10) κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων τριάντα πέντε (35) ετών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εγγραφής, β) υποβολή φορολογικής δήλωσης όχι μόνο κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος, αλλά τουλάχιστον την τελευταία 5ετία. Σκοπός η απόδειξη της ύπαρξης ουσιαστικής συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας με συνεισφορά στα δημόσια βάρη κατά το άρθρο 4 παρ. 5 Συντ. (Κάποιος που δεν έχει την παραμικρή σχέση με την πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας δεν μπορεί να αποφασίζει για τις τύχες της). 3) Με την υποβολή της σχετικής αίτησης εγγραφής, το Υπ.Εσ. θα πρέπει να ενημερώνει άμεσα τον ενδιαφερόμενο μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος αν πληροί ή όχι τις προϋποθέσεις για να ψηφίσει. 4) Καθιέρωση δυνατότητας επιστολικής ψήφου, σύμφωνα με το άρθρο 51 παρ. 4 Συντ.