Αρχική «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών»Άρθρο 2 – ΑντικείμενοΣχόλιο του χρήστη Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) | 10 Ιανουαρίου 2024, 15:10
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) στο πλαίσιο της ανοιχτής δημόσιας διαβούλευσης για το Σχέδιο Νόμου υπό τον τίτλο «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών», με το παρόν σας αποστέλλει τις θέσεις και προτάσεις της. Οφείλουμε αρχικά να υπενθυμίσουμε ότι η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της στην αρχική έκθεση της Ελλάδας, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019, καταρχάς «[…] ανησυχεί για το ότι τα άτομα με νοητικές ή ψυχοκοινωνικές αναπηρίες που τελούν υπό δικαστική συμπαράσταση στερούνται του δικαιώματός τους να ψηφίζουν. Ανησυχεί, επίσης, και για την έλλειψη προσβασιμότητας στις εκλογικές διαδικασίες, τις εγκαταστάσεις και το εκλογικό υλικό» (παρ. 42) και προτείνει στη χώρα μας «[…]να αναμορφώσει το σχετικό εκλογικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών νόμων, κανονιστικών διατάξεων και υποστηρικτικών μηχανισμών, προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά και πλήρως στην πολιτική και δημόσια ζωή, και να εξασκούν το δικαίωμά τους να ψηφίζουν, διασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων, την απρόσκοπτη φυσική προσβασιμότητα στην ψηφοφορία, το απόρρητο της ψήφου και τη διαθεσιμότητα εκλογικού υλικού και πληροφόρησης σε προσβάσιμες μορφές, σύμφωνα και με το γενικό σχόλιο Αρ. 2 (2014) για την προσβασιμότητα» (παρ.43). Η θέση της Ε.Σ.Α.μεΑ. επί της συγκεκριμένης νομοθετικής πρωτοβουλίας εκφράστηκε από τον Πρόεδρό της κ. Γιάννη Βαρδακαστάνη κατά τη διάρκεια της Συνάντησης Διαλόγου με θέμα «Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία: Εθνική Στρατηγική 2024-2030» που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Εθνικής Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία στις 4 Δεκεμβρίου 2023 στο Κέντρο Πολιτισμού-Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στην οποία συμμετείχε ο Πρωθυπουργός και σχεδόν το σύνολο των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, μεταξύ των οποίων και η Υπουργός Εσωτερικών. Ο Πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ. ανέφερε ότι η θεσμοθέτησης της επιστολικής ψήφου συνιστά πρόοδο διότι δίνει τη δυνατότητα τόσο στους Έλληνες και Ελληνίδες με ή χωρίς αναπηρία ή χρόνια πάθηση που διαβιούν εκτός Ελλάδος όσο και στους Έλληνες και Ελληνίδες με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις εντός της ελληνικής επικράτειας, που λόγω διαφόρων εμποδίων (π.χ. έλλειψη προσβασιμότητας στις κτιριακές εγκαταστάσεις, στις μεταφορές κ.λπ.) καθίσταται αδύνατον να μεταβούν στα εκλογικά τμήματα και τα καταστήματα ψηφοφορίας, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Ωστόσο επεσήμανε ότι η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία: Ι. δεν πρέπει να λειτουργήσει ως τροχοπέδη ως προς τον κύριο στόχο που πρέπει να είναι η βελτίωση της προσβασιμότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων των εκλογικών τμημάτων και των καταστημάτων ψηφοφορίας σε ολόκληρη τη χώρα προκειμένου τα άτομα με αναπηρία να μπορούν να ασκήσουν επί ίσοις όροις, όπως κάθε άλλος πολίτης, το δικαίωμα στην ελεύθερη επιλογή. ΙΙ. πρέπει οι εκλογείς με ολική ή μερική απώλεια όρασης να μπορούν να επιλέγουν εάν επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα είτε με επιστολική ψήφο είτε διά ζώσης στα εκλογικά τμήματα και καταστήματα ψηφοφορίας, χρησιμοποιώντας ψηφοδέλτιο σε μορφή braille, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. στην Ισπανία). ΙΙΙ. πρέπει τα άτομα με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις να επιλέγουν εάν επιθυμούν να εισέλθουν στον χώρο εντός του διαχωριστικού ψηφοφορίας με τον συνοδό τους προκειμένου να τους παράσχει την υποστήριξη που επιθυμούν. IV. πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις που διαβιούν σε δομές κλειστής περίθαλψης, δημόσιες ή ιδιωτικές, και δεν τελούν σε καθεστώς δικαστικής συμπαράστασης, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μέσω επιστολικής ψήφου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μυστικότητα και το αδιάβλητο αυτής. V. πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα ακόμη και εάν τελούν σε καθεστώς δικαστικής συμπαράστασης, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Γαλλία, Ισπανία). Στη βάση λοιπόν των προαναφερθεισών παρατηρήσεων-συστάσεων και θέσεων, η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει ανά άρθρο τα ακόλουθα: A. Στο άρθρο 2 «Αντικείμενο», το σημείο ε) να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «ε) η εισαγωγή ρυθμίσεων για τη διευκόλυνση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην εκλογική διαδικασία, όπως η πρόβλεψη δεύτερου γραμματέα στις εφορευτικές επιτροπές στις οποίες προεδρεύει αντιπρόσωπος με αναπηρία, η δημιουργία μητρώου καταστημάτων ψηφοφορίας και εκλογικών τμημάτων προσβάσιμων σε άτομα με αναπηρία και η υποχρεωτική μετάδοση των προεκλογικών μηνυμάτων στη νοηματική γλώσσα, με υποτιτλισμό και ακουστική περιγραφή των εικόνων και των πλάνων του βίντεο». Αιτιολόγηση: Αναφορικά με τις προτεινόμενες προσθήκες, βλ. προτάσεις μας/αιτιολόγηση επί του άρθρου 33.