Αρχική Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ΤουρισμούΆρθρο 60 – Σύσταση και λειτουργία του ΝΠΙΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ»

Άρθρο 60 – Σύσταση και λειτουργία του ΝΠΙΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ»

1. Συνιστάται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ» και το διακριτικό τίτλο «ΕΛ.ΚΕ.Δ.» στο εξής. Στις διεθνείς συναλλαγές, η επωνυμία του ΕΛ.ΚΕ.Δ., αποδίδεται στα αγγλικά ως «HELLENIC SPACE CENTER ».
2. Η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός Α.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε.» η οποία συστάθηκε με το άρθρο 18 του ν. 4508/2017 (Α΄ 200), καταργείται χωρίς να τεθεί σε εκκαθάριση και διαγράφεται από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) του ν. 3419/2005 (Α` 297).
3. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. υπεισέρχεται ως καθολικός διάδοχος στη θέση της ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε. και αυτοδικαίως στο σύνολο των πάσης φύσεως αρμοδιοτήτων, δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και λοιπών εννόμων σχέσεων της ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε. Οι κάθε είδους, τύπου, φύσεως και περιεχομένου δικαιοπραξίες που έχουν συναφθεί ή προκηρυχθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και ευρίσκονται σε ισχύ, στις οποίες το μοναδικό ή ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη είναι η ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε. συνεχίζονται από και στο όνομα του ΕΛ.ΚΕ.Δ, χωρίς το ΕΛ.ΚΕ.Δ ή άλλο συμβαλλόμενο μέρος ή τρίτος να δικαιούται να ζητήσει για το λόγο αυτό τη λύση των ανωτέρω δικαιοπραξιών ή τη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτές. Επιπλέον, με τη δημοσίευση του παρόντος μεταφέρονται αυτοδίκαια στο ΕΛ.ΚΕ.Δ. όλα τα έργα και προγράμματα καθώς και αρμοδιότητες και χρηματοδοτήσεις που διατηρούσε η ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε. Οι εκκρεμείς δίκες της ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε. συνεχίζονται από και στο όνομα του ΕΛ.ΚΕ.Δ., χωρίς να επέρχεται βίαιη διακοπή τους και χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε ειδικότερη, δικαστική ή εξώδικη, ενέργεια για την συνέχισή τους.
4. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. εδρεύει στην Αθήνα, με απόφαση δε του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης μπορεί να οριστεί ως έδρα άλλος δήμος της χώρας.
5. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. ανήκει στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και λειτουργεί προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου και του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. απολαμβάνει όλων των διοικητικών, οικονομικών, δικαστικών, ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου προνομίων και ατελειών του Δημοσίου. Επίσης, απαλλάσσεται από την καταβολή δασμών, άμεσων ή έμμεσων φόρων, πλην του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων και του Ειδικού Φόρου επί Ακινήτων, εισφορών υπέρ τρίτων και τελών οποιασδήποτε φύσης για τον εισαγόμενο από αυτήν εξοπλισμό που προορίζεται για την εκπλήρωση των σκοπών της, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
6. Κάθε πράξη ή συμφωνία, που αφορά στη μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού και κάθε εμπράγματου δικαιώματος προς το ΕΛ.ΚΕ.Δ., καθώς και η μεταγραφή των πράξεων ή συμφωνιών αυτών στα οικεία υποθηκοφυλακεία ή κτηματολογικά γραφεία, απαλλάσσεται από κάθε φόρο, εκτός του Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου και των Φόρων Μεταβίβασης ακινήτων, δωρεών, κληρονομιών, όπου συντρέχει τέτοια περίπτωση, από κάθε τέλος, εισφορά ή δικαίωμα υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και ασφαλιστικών οργανισμών ή τρίτων. Ειδικά για το φόρο εισοδήματος, το ΕΛ.ΚΕ.Δ. απαλλάσσεται αυτού, με εξαίρεση το εισόδημα που αποκτά από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, σύμφωνα με την περίπτωση α’ του άρθρου 46 του ν. 4172/2013 (Α’ 167). Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του ενωσιακού δικαίου περί κρατικών ενισχύσεων, εξαιρουμένων των ζητημάτων που αφορούν στρατιωτικές εφαρμογές και των θεμάτων εθνικής ασφαλείας.
7. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. εποπτεύεται από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
8. Οι σκοποί του ΕΛ.ΚΕ.Δ. είναι οι ακόλουθοι:
α. η διαμόρφωση πρότασης για τη στρατηγική στον τομέα του διαστήματος και η εκπόνηση κυλιόμενου-δυναμικού σχεδίου δράσης της διαστημικής στρατηγικής σε συνεργασία με την πανεπιστημιακή και ερευνητική κοινότητα, το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα που προσδιορίζει στόχους, τομείς συνεργασίας και διαδικασίες για την επίτευξη των στόχων,
β. η συνεργασία, ο συντονισμός, η υποστήριξη και η κινητοποίηση φορέων, υπηρεσιών και νομικών προσώπων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για την προώθηση, διάχυση και αξιοποίηση της διαστημικής στρατηγικής της Ελλάδας, καθώς και η συμμετοχή σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς και ομάδες που δραστηριοποιούνται σε διαστημικά θέματα και προγράμματα,
γ. η προώθηση και συμμετοχή ως συντονιστής δημόσιων φορέων σε έργα και προγράμματα, καθώς και η διαχείριση εθνικών προγραμμάτων και έργων σε τομείς του Διαστήματος, όπως η επιστημονική έρευνα, η τεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες, η ασφάλεια, η οικονομία, το περιβάλλον, η αγροτική ανάπτυξη, οι μεταφορές, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και το εμπόριο,
δ. η συμμετοχή σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς, πρωτοβουλίες, φόρουμ και δραστηριότητες για θέματα Διαστήματος, ο συντονισμός των εθνικών εκπροσώπων στον τομέα του Διαστήματος, η ανάπτυξη ευρωπαϊκών και διεθνών συνεργασιών, η ανταλλαγή και σύνθεση γνώσεων, καινοτομίας και δράσεων προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η ανταποδοτική συμμετοχή της χώρας στους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς Διαστήματος, σε ευρωπαϊκά ή διεθνή διαστημικά προγράμματα, καθώς και η συμμετοχή στη σχεδίαση προγραμμάτων για την εξυπηρέτηση εθνικών, επιστημονικών, επιχειρησιακών και αναπτυξιακών αναγκών στις οποίες το Διάστημα έχει πρωταρχικό ρόλο,
ε. η συμβολή στην ανάπτυξη και ενίσχυση της τεχνολογίας και των διαστημικών εφαρμογών, υπηρεσιών και επίγειων υποδομών προς όφελος της εγχώριας βιομηχανίας και έρευνας, καθώς και η υποστήριξη στο σχεδιασμό δορυφόρων, δορυφορικών συστημάτων, υλικών και εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων τηλεπισκόπησης, μέσω και της αξιοποίησης της συμμετοχής της χώρας στους διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς και προγράμματα, καθώς και στις πάσης φύσεως επιστροφές που δικαιούται η χώρα,
στ. η συνεργασία με αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες για τη συνεχή επιμόρφωση των φοιτητών, των νέων ερευνητών και των δημόσιων λειτουργών σε θέματα Διαστήματος, καθώς και η σχεδίαση και η συμμετοχή στην υλοποίηση δράσεων για την κατανόηση των διαστημικών δραστηριοτήτων και εφαρμογών,
ζ. η προώθηση θεμάτων τυποποίησης και η μεταφορά τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών στον τομέα των διαστημικών εφαρμογών και υπηρεσιών,
η. η πειραματική ή εμπορική αξιοποίηση των δικαιωμάτων του Δημοσίου σε δορυφορικά και διαστημικά αντικείμενα, καθώς και η αξιοποίηση των συναφών υπηρεσιών, πόρων και περιουσιακών στοιχείων, κινητών και ακινήτων, κατόπιν σχετικής εκχωρήσεως ή άδειας του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης,
θ. η παροχή συνδρομής προς το Δημόσιο αναφορικά με δορυφορικά και διαστημικά θέματα, καθώς και η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και η εκπόνηση μελετών προς το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αναφορικά με τη διαχείριση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων του Δημοσίου στο Διάστημα, την καταχώριση και αξιολόγηση διαστημικών αντικειμένων, καθώς και την ανάπτυξη δορυφορικών συστημάτων.
9. Οι πόροι του ΕΛ.ΚΕ.Δ. προέρχονται από: α. κάθε είδους χρηματοδοτήσεις/επιχορηγήσεις από τον Κρατικό Προϋπολογισμό (Tακτικό και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), β. χρηματοδοτήσεις, επιδοτήσεις, εισφορές και κάθε είδους ενισχύσεις ή επιχορηγήσεις από όργανα και οργανισμούς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από άλλους ευρωπαϊκούς ή διεθνείς οργανισμούς, μεταξύ άλλων για τα έργα που αναλαμβάνει να υλοποιήσει, γ. την εκμετάλλευση δικαιωμάτων του Δημοσίου επί των διαστημικών αντικειμένων, των δορυφόρων, των δορυφορικών τροχιών και των συναφών ραδιοσυχνοτήτων που έχουν παραχωρηθεί στο ΕΛ.ΚΕ.Δ. από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθώς και συμβάσεων ή προγραμμάτων που υλοποιούνται κατά την άσκηση πειραματικής ή εμπορικής δραστηριότητας, δ. την παροχή υπηρεσιών και τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων χρήσης επιστημονικών – ερευνητικών έργων και μελετών, ε. δωρεές, ενισχύσεις, κληρονομίες, κληροδοσίες, επιχορηγήσεις, χορηγίες και κάθε είδους εισφορές φυσικών ή νομικών προσώπων, του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, της ημεδαπής ή αλλοδαπής, στ. ίδια έσοδα από την παροχή των εξειδικευμένων υπηρεσιών του προς τρίτους, εκτέλεση έργων για λογαριασμό τρίτων, ζ. έσοδα από την αξιοποίηση στοιχείων της κινητής ή ακίνητης περιουσίας του και από δάνεια κάθε μορφής, καθώς και από οποιεσδήποτε άλλες νόμιμες πηγές. Σε περίπτωση διάλυσης του ΕΛ.ΚΕ.Δ., η περιουσία του, κινητή και ακίνητη, καθώς και τα κάθε είδους δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του περιέρχονται στο Ελληνικό Δημόσιο.
10. Ως προς τα διαστημικά προγράμματα και τις διαστημικές εφαρμογές που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας διατηρεί διοικητική και επιχειρησιακή αυτονομία σε σχέση με το ΕΛ.ΚΕ.Δ., δύναται δε να συμμετέχει κατόπιν προσκλήσεως στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛ.ΚΕ.Δ. χωρίς δικαίωμα ψήφου, εφόσον συζητείται θέμα που άπτεται της εθνικής άμυνας και ασφάλειας.
11. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. τηρεί όλα τα απαραίτητα παραστατικά και δικαιολογητικά τα οποία και θέτει στη διάθεση των αρμόδιων οργάνων, όποτε ζητηθούν. Οι επαληθεύσεις, επιθεωρήσεις και οι έλεγχοι των χρηματοδοτηθέντων προγραμμάτων και έργων πραγματοποιούνται προκειμένου να παρακολουθούνται οι πραγματοποιούμενες δράσεις και να διασφαλίζεται ότι τα διατιθέμενα από το ΕΛ.ΚΕ.Δ. ποσά επενδύονται σύμφωνα με τους στόχους και τα προβλεπόμενα στον παρόντα νόμο και τις αποφάσεις των οργάνων του. Η διαχειριστική χρήση του ΕΛ.ΚΕ.Δ. αρχίζει την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και τελειώνει την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. συντάσσει ετήσια έκθεση, η οποία περιλαμβάνει τον οικονομικό απολογισμό και τον απολογισμό πεπραγμένων του ΕΛ.ΚΕ.Δ. και δημοσιεύεται στον επίσημο διαδικτυακό του τόπο. Ο οικονομικός απολογισμός περιλαμβάνει ισολογισμό, κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης και τις χρηματοροές του ΕΛ.ΚΕ.Δ.. Τον Οκτώβριο κάθε έτους υποβάλλεται στον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης η ετήσια έκθεση που αφορά το προηγούμενο έτος. Ο τακτικός έλεγχος της οικονομικής διαχείρισης του ΕΛ.ΚΕ.Δ. είναι ετήσιος και ασκείται από δύο ορκωτούς λογιστές, που ορίζονται με ισάριθμους αναπληρωτές με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ελέγχουν τη νομιμότητα της οικονομικής διαχείρισης βάσει των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση. Η αμοιβή των ορκωτών λογιστών επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ΕΛ.ΚΕ.Δ.. Με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης μπορεί να διατάσσεται οποτεδήποτε έκτακτος έλεγχος.
12. Όργανο Διοίκησης του ΕΛ.ΚΕ.Δ. είναι το Διοικητικό του Συμβούλιο, που ορίζεται για πενταετή θητεία με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης και αποτελείται από επτά (7) μέλη, ήτοι: α) Πρόεδρο, β) Διευθύνοντα Σύμβουλο, γ)πέντε μέλη.
13. Ο Πρόεδρος συγκαλεί το ΔΣ σε τακτική ή έκτακτη συνεδρίαση, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη και διευθύνει τις εργασίες του. Τον Πρόεδρο, απόντα ή κωλυόμενο, αναπληρώνει ο Αναπληρωτής Πρόεδρος. Σε περίπτωση κατά την οποία κενωθεί για οποιονδήποτε λόγο μια ή περισσότερες θέσεις συμβούλων, η πλήρωση αυτών για τον υπόλοιπο χρόνο της θητείας τους γίνεται κατά τον τρόπο που γίνεται ο ορισμός τους. Μέχρι την πλήρωση αυτή το Διοικητικό Συμβούλιο νόμιμα συνέρχεται και αποφασίζει έγκυρα, εφόσον ο αριθμός του δεν έχει μειωθεί κάτω των τριών (3) μελών. Αν ο αριθμός των μελών μειωθεί κάτω των τριών (3) διορίζονται οι απαιτούμενοι προσωρινοί Σύμβουλοι από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέχρι να ορισθούν οι οριστικοί. Η θητεία των Συμβούλων παρατείνεται μέχρι να ορισθούν οι νέοι Σύμβουλοι. Ο Πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του προΐστανται των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και διευθύνουν τις εργασίες του. Ο Πρόεδρος του ΔΣ εποπτεύει τις εργασίες του ΕΛ.ΚΕ.Δ. παρακολουθεί τη λειτουργία του, ενημερώνει το ΔΣ σχετικά, και είναι το ανώτατο εκτελεστικό όργανο αυτού. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε θέμα που ανάγεται στη διαχείριση της περιουσίας, τη διοίκηση και εκπροσώπηση του ΕΛ.ΚΕ.Δ. και γενικά τη δραστηριότητά της, λαμβάνει δε όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα και αποφάσεις για την πραγματοποίηση του σκοπού του ΕΛ.ΚΕ.Δ. Το Δ.Σ. συγκαλείται ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου του σε τακτικές συνεδριάσεις τουλάχιστον δώδεκα (12) φορές το χρόνο. H πρόσκληση κοινοποιείται στα μέλη με την ημερήσια διάταξη τουλάχιστον 48 ώρες πριν τη συνεδρίαση. Ο Πρόεδρος υποχρεούται να συγκαλεί το ΔΣ όταν αυτό ζητήσουν για συγκεκριμένο θέμα ή θέματα δύο τουλάχιστον μέλη του ή ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο οποίος μπορεί να συμμετάσχει στη συνεδρίαση αυτή, χωρίς ψήφο. Ο Πρόεδρος του ΔΣ καθορίζει και εισηγείται τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, στα οποία περιλαμβάνει επίσης τα θέματα που προτείνονται από τα μέλη του ΔΣ και προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. Το Δ.Σ. συνεδριάζει νομίμως, εφόσον μετέχουν στη συνεδρίαση τουλάχιστον τέσσερα (4) μέλη – αποφασίζει δε κατά πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου.
14. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου πρέπει να διαθέτουν εγνωσμένο κύρος, επιστημονική επάρκεια και επαγγελματική εμπειρία, υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας και εκτενή εμπειρία που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της θέσης ή των τομέων στους οποίους δραστηριοποιείται το ΕΛ.ΚΕ.Δ.. Τα ειδικότερα προσόντα και τα κωλύματα ή ασυμβίβαστα των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου καθορίζονται στον Κανονισμό του ΕΛ.ΚΕ.Δ..
15. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για τη διοίκηση του ΕΛ.ΚΕ.Δ. και του σκοπού της. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει για τα θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση του ΕΛ.ΚΕ.Δ., εκτός από τα θέματα εκείνα που, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, ανήκουν στην αρμοδιότητα του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί με απόφασή του να αναθέτει το χειρισμό ιδιαίτερων ζητημάτων σε εξειδικευμένους επιστήμονες στον τομέα του Διαστήματος, οι οποίοι δεν ανήκουν στο τακτικό προσωπικό του ΕΛ.ΚΕ.Δ. και οι οποίοι διαθέτουν ειδικές γνώσεις και πείρα στις υποθέσεις που τους ανατίθενται, η δε αμοιβή αυτών προσδιορίζεται με την ανωτέρω απόφαση
16. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ. προσλαμβάνει προσωπικό με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου για απασχόληση ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με σύμβαση έμμισθης εντολής ή με σύμβαση έργου, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Το ΕΛ.ΚΕ.Δ., μπορεί κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων να προσλαμβάνει έως δέκα (10) ειδικούς επιστήμονες εγνωσμένης αξίας για την εκπλήρωση των σκοπών της και για την κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών του Δημόσιου, κατά τον έλεγχο των διαστημικών δραστηριοτήτων και την εποπτεία των διαστημικών αντικειμένων, κατ` αναλογική εφαρμογή της παρ. 6 του άρθρου 13 του ν. 3429/2005.
17. Κατά την έναρξη λειτουργίας του ΕΛ.ΚΕ.Δ., με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης επιτρέπεται, κατόπιν αίτησης των ενδιαφερομένων, να αποσπώνται στο ΕΛ.ΚΕ.Δ., κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, έως έξι (6) στελέχη του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μόνιμοι ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Με την ίδια απόφαση ρυθμίζονται οι όροι και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την απόσπαση, εκτός από μισθολογικά θέματα για τα οποία εφαρμόζεται το άρθρο 23 του ν. 4354/2015 (Α` 176). Με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, οι άμεσες και επείγουσες ανάγκες στελέχωσης του ΕΛ.ΚΕ.Δ. μπορεί να καλυφθούν προσωρινώς και με μετακίνηση ή παράλληλη άσκηση καθηκόντων υφιστάμενου εξειδικευμένου προσωπικού του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης προς το ΕΛ.ΚΕ.Δ.. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι εργασίας που θα διέπουν την προσωρινή άσκηση καθηκόντων αυτού του προσωπικού μέχρι την ολοκλήρωση της συγκρότησης και στελέχωσης του ΕΛ.ΚΕ.Δ., ως και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.
18. Για την κάλυψη των αναγκών του ΕΛ.ΚΕ.Δ., επιτρέπεται η απόσπαση σε αυτήν προσωπικού από το Δημόσιο, από νομικά πρόσωπα του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, από ανεξάρτητες διοικητικές αρχές, καθώς και από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και φορείς, που εποπτεύονται από το Δημόσιο σύμφωνα με το ν. 4440/2016.
19. Παράλληλα, διατηρείται από το ΕΛ.ΚΕ.Δ. με την ίδια νομική σχέση απασχόλησης το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, ορισμένου χρόνου και σχέση εντολής, που κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου εργάζονται και υπηρετούν στην καταργούμενη με το παρόν ΕΛ.Δ.Ο. Α.Ε., διατηρώντας όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις υφιστάμενες, κατά το χρόνο της δημοσίευσης του παρόντος, συμβάσεις, ετήσιες αποδοχές και σχέσεις εργασίας
20. Με εσωτερικό κανονισμό που καταρτίζεται από το ΕΛ.ΚΕ.Δ. μέσα σε ένα χρόνο από τη δημοσίευση του παρόντος και υποβάλλεται για έγκριση στον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα, αναγκαία για την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία του ΕΛ.ΚΕ.Δ., ιδίως η οργάνωση, η λειτουργία, διάρθρωση και οι αρμοδιότητες των υπηρεσιών της, ο αριθμός των θέσεων προσωπικού ανά κατηγορία και ειδικότητα και η κατανομή τους στις διοικητικές μονάδες της, ο αριθμός των ειδικών επιστημόνων, καθώς και ο αριθμός των θέσεων νομικού συμβούλου, δικηγόρων και ειδικών νομικών συνεργατών, οι οποίοι συνδέονται με το ΕΛ.ΚΕ.Δ. με σχέση έμμισθης εντολής, τα αναγκαία προσόντα, οι όροι πρόσληψης και εργασίας και η βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη των ειδικών επιστημόνων, οι διαδικασίες αξιολόγησης των διευθυντικών στελεχών, καθώς και το πειθαρχικό δίκαιο του προσωπικού και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα. Επίσης, θέματα ασφάλειας και διαβάθμισης προσωπικού, προστασίας προσωπικών δεδομένων και απορρήτων πληροφοριών, καθώς και ελέγχου του ΕΛ.ΚΕ.Δ..
Ως την έκδοση του εσωτερικού κανονισμού, τα παραπάνω θέματα ρυθμίζονται με αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛ.ΚΕ.Δ.

Σχόλια
  • 2 Αυγούστου 2019, 12:33 | Παναγιώτης Καλαϊτζίδης

    Ενότητα 8-ε. «η συμβολή στην ανάπτυξη και ενίσχυση της τεχνολογίας και των διαστημικών εφαρμογών, υπηρεσιών και επίγειων υποδομών προς όφελος της εγχώριας βιομηχανίας και έρευνας, καθώς και η υποστήριξη στο σχεδιασμό δορυφόρων, δορυφορικών συστημάτων, υλικών και εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων τηλεπισκόπησης, μέσω και της αξιοποίησης της συμμετοχής της χώρας στους διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς και προγράμματα, καθώς και στις πάσης φύσεως επιστροφές που δικαιούται η χώρα»
    Ο νέος οργανισμός θα πρέπει να είναι σε επαφή με την Ελληνική Βιομηχανία και τα Ερευνητικά Ιδρύματα και να υπάρχει ενημέρωση σχετικά με τις επιστροφές που δικαιούται η χώρα στα προγράμματα της ESA και να παρέχει υποστήριξη προς την ESA σε όλες τις Ελληνικές εταιρείες στις διάφορες προτάσεις που υποβάλλουν.

  • 2 Αυγούστου 2019, 11:17 | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ

    Ανταποκρίνομαι στην πρόκληση συμμετοχής στην από 30-7-2019 δημόσια διαβούλευση http://www.opengov.gr/ypes/?p=6799 καταθέτοντας προτάσεις, προκειμένου να βελτιωθούν οι διατάξεις του Άρθρου 60 – Σύσταση και λειτουργία του ΝΠΙΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ».

    Μέχρι πρόσφατα η χώρα είχε ένα κενό στο θέμα της κεντρικής διακυβέρνησης των θεμάτων Διαστήματος. Ασφαλώς ο αντίλογος θα υποστήριζε ότι μια μικρή χώρα δεν έχει αυτή την πολυτέλεια μίας εθνικής δομής. Όμως η Ελλάδα αν και μικρή χώρα, έχει ικανότητες και με σοφή διαχείριση πέτυχε να συμβάλει αποφασιστικά:

    1. Στην αναγνώριση του ρόλου του Διαστήματος στον χώρο της Ασφάλειας και Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ, 2003, δείτε παρ. 22 στο
    http://register.consilium.europa.eu/doc/srv?l=EN&f=ST%209174%202003%20I
    NIT ).
    2. Στην διαμόρφωση της Πολιτικής Διαστήματος της ΕΕ στον χώρο της Ασφάλειας και Άμυνας (δείτε παρ. 1 στην απόφαση Συμβουλίου
    ( http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/04/st11/st11616-re03.en04.pdf ) και
    3. Στον καθορισμό της Πολιτικής Διαστήματος της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης (δείτε σελ. 10 παρ. 5 της Διακήρυξης της Ρώμης, όπως εγκρίθηκε από τους Υπουργούς (16-17 Νοε. 1998) ( http://www.weu.int/documents/981116en.pdf ).

    Στις αρχές του 2017 έγινε μια κυβερνητική προσπάθεια να καλυφθεί το κενό, με την top down προσέγγιση του Υπουργείου ΨΗΠΤΕ, αντί της ατελέσφορης bottom up προσέγγισης, στις δύο δεκαετίες που πέρασαν. Με το από 5/2/2017 άρθρο μου στο ΕΘΝΟΣ http://www.ethnos.gr/politiki/arthro/enisxysi_tis_asfaleias_ypiresies_ston_politi-64922596/ υποστήριξα δημόσια τη θέση μου ότι «Η δημιουργία ενός κεντρικού φορέα είναι μια εθνική επιταγή, που έχει καθυστερήσει δύο δεκαετίες» ….«υπό τη προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθεί κατάλληλα».

    Στην από 2/5/2017 δημόσια διαβούλευση σχετικά με το νομοσχέδιο ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ,ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ, κατέγραψα προβληματισμούς: http://www.opengov.gr/digitalandbrief/?p=754#comments:

    1. Κατά πόσον η επιλεγείσα μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας ως ο εθνικός κεντρικός φορέας για το Διάστημα, είναι η προσφορότερη μορφή για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά προς τον στόχο της «διαμόρφωσης πρότασης για την εθνική στρατηγική στον τομέα του διαστήματος».
    2. Την ανάγκη εκπόνησης Εθνικής Πολιτικής για το Διάστημα, η οποία περιλαμβάνει τις εθνικές προτεραιότητες και που αποτελεί τυπικό προαπαιτούμενο για την εκπόνηση οιασδήποτε Στρατηγικής.

    Εντούτοις οι ως άνω καλές πρακτικές στα θέματα διακυβέρνησης του Διαστήματος, δεν ελήφθησαν υπόψιν από τον ΕΛΔΟ ΑΕ. Σημειώνεται ότι προτάσεις για την εθνική Διακυβέρνηση στο θέμα του Διαστήματος είχαν περιληφθεί από το 2003 στο βιβλίο μου ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ και ειδικότερα στο κεφάλαιο ΙΙΙ: Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα. Κάποιες από αυτές υλοποιήθηκαν από το ΥΠΕΘΑ (Γραφείο Διαστήματος στο Επιτελείο Υπουργού, Συμβούλιο Διαστήματος). https://www.protoporia.gr/kolobos-ale3andros-diasthma-kai-e8nikh-asfaleia-9789607803269.html . Ομοίως τον Ιούλιο 2011, το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) δημοσίευσε κείμενό μου με τίτλο «Εθνική Οργάνωση για την εκμετάλλευση του Διαστήματος: Επιλογές για τους Λήπτες Αποφάσεων», με στόχο την «αφύπνιση των ληπτών απόφασης ως κύριο ζητούμενο». https://www.eliamep.gr/wp-content/uploads/2011/09/22_2011_-WORKING-PAPER-_-Alexandros-Kolovos.pdf . Οι πιθανές επιλογές που είχαν προταθεί ήταν συμβατές με τη οργάνωση των μεγάλων χωρών και ήταν:
    α. Κεντρικός Φορέας με τη Μορφή Διυπουργικής Επιτροπής σε ορισμένο Υπουργείο.
    β. Καθορισμός αυτόνομου Εκτελεστικού Φορέα
    γ. Kαθορισμός Εθνικού Φορέα εντός κατάλληλου Υπουργείου
    δ. Επίβλεψη Συντονισμού Δραστηριοτήτων από Γραφείο Πρωθυπουργού.

    Σήμερα καταβάλλεται εκ νέου μια ολοκληρωμένη προσπάθεια να εκσυγχρονιστεί ο τομέας, με βάση το υπό διαβούλευση άρθρο 60 το οποίο αναφέρεται στη Σύσταση και λειτουργία του ΝΠΙΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ».

    H μορφή του «ΕΛ.ΚΕ.Δ. » ως Κέντρου, είναι μια τυπική μορφή που απαντάται πρωτίστως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε αντίθεση με εκείνη της Ανώνυμης Εταιρείας του ΕΛΔΟ. Ενδεικτικά δείτε τα National Centre for Space Studies (CNES) Γαλλίας, German Aerospace Centre (DLR) Γερμανίας, Norwegian Space Centre Νορβηγίας, ή το Centre for Development of Industrial Technology, Ισπανίας.

    Κατά την επιστημονική κρίση μου και σε αντίθεση με τον ΕΛΔΟ ΑΕ που ήταν εμπορική εταιρεία με σκοπό το κέρδος, το «ΕΛ.ΚΕ.Δ.» ορθώς έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αφού η απάλειψη του κέρδους είναι πιο κοντά στο συντονιστικό – διαμεσολαβητικό ρόλο που τελικά καλείται να έχει.

    Εντούτοις κρίνω ότι ορισμένα στοιχεία της παρούσας προσπάθειας χρήζουν περαιτέρω βελτιστοποίησης σύμφωνα με τις διεθνείς καλές πρακτικές, προκειμένου αυτή να ευοδωθεί επιτυχώς και προς το μακροπρόθεσμο όφελος της χώρας. Συγκεκριμένα:

    1. Οι σκοποί του «ΕΛ.ΚΕ.Δ.» (παρ. 8) είναι ακριβώς οι ίδιοι με του ΕΛΔΟ ΑΕ (παρ. 4 του άρθρου 18 του νόμου 4508/2017), συνεπώς εξακολουθούν να ισχύουν κάποιες από τις παρατηρήσεις που είχαν γίνει και το 2017. Ειδικότερα:

    – Η παρ. 8 α. «η διαμόρφωση πρότασης για τη στρατηγική στον τομέα του διαστήματος», οφείλει να συμπληρωθεί με τις λέξεις « στο πλαίσιο της αποφασισθείσας Πολιτικής Διαστήματος». Η Στρατηγική για το Διάστημα έπεται της Πολιτικής για το Διάστημα, αφού μετά τον καθορισμό των στόχων που γίνεται με την πρώτη, εκπονείται η δεύτερη που ταιριάζει τα διατιθέμενα μέσα με αυτούς. (Ενδεικτικά η European Space Policy, 2007 και η EU Space Strategy 2016). H στρατηγική χαράσσει ένα Οδικό Χάρτη για τη διασύνδεση τρόπων και πόρων για την επίτευξη των στόχων που καθιερώθηκαν από την πολιτική διαστήματος (Ενδεικτικά δείτε το Eligar Sadeh (ed), Space Strategy in the 21st Century: Theory and policy, Routledge, 2013). Αυτή είναι η βέλτιστη πρακτική που ακολουθείται από όλες τις μεγάλες διαστημικές χώρες παγκοσμίως (ενδεικτικά ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία, Μ. Βρετανία), χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζεται ότι κάποιοι, κυρίως στην Ευρώπη, χρησιμοποιούν αδιακρίτως τον όρο στρατηγική και πολιτική.

    – Στην παρ. 8 α. «και η εκπόνηση κυλιόμενου-δυναμικού σχεδίου δράσης της διαστημικής στρατηγικής» να διαμορφωθεί: «και η εκπόνηση κυλιόμενου-δυναμικού Προγράμματος Διαστήματος της συναφούς στρατηγικής». Ο ορθός όρος που χρησιμοποιείται στον τομέα είναι Πρόγραμμα Διαστήματος, που υλοποιεί τεχνικά την στρατηγική.

    – Στην παρ. 8 γ. αναφέρεται: «η προώθηση και συμμετοχή ως συντονιστής δημόσιων φορέων σε έργα και προγράμματα, καθώς και η διαχείριση εθνικών προγραμμάτων και έργων σε τομείς του Διαστήματος, όπως η επιστημονική έρευνα, η τεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες, η ασφάλεια, η οικονομία, το περιβάλλον, η αγροτική ανάπτυξη, οι μεταφορές, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και το εμπόριο». Προτείνω να ακολουθηθεί το στρατηγικό πλαίσιο της αποστολής που καθορίζει η Ευρωπαϊκή Πολιτική Διαστήματος (2007) και να γραφεί «…. καθώς και η διαχείριση εθνικών προγραμμάτων και έργων σε τομείς του Διαστήματος, όπως της ανάπτυξης όλων των διαστημικών εφαρμογών για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, της προώθησης της κοινωνίας της γνώσης, έρευνας και καινοτομίας και της ενίσχυσης της αεροδιαστημικής βιομηχανίας, πλην της εξυπηρέτησης των εθνικών αναγκών σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, που καλύπτονται από τα οικεία Υπουργεία».

    – Στην παρ. 10 αναφέρεται: «Ως προς τα διαστημικά προγράμματα και τις διαστημικές εφαρμογές που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας διατηρεί διοικητική και επιχειρησιακή αυτονομία σε σχέση με το ΕΛ.ΚΕ.Δ., δύναται δε να συμμετέχει κατόπιν προσκλήσεως στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛ.ΚΕ.Δ. χωρίς δικαίωμα ψήφου, εφόσον συζητείται θέμα που άπτεται της εθνικής άμυνας και ασφάλειας». Επισημαίνεται ότι τα θέματα ασφάλειας είναι ευρύτερα από της άμυνας και στο πλαίσιο της διευρυμένης προσέγγισης που συνεξετάζει τόσο τις εσωτερικές όσο και τις εξωτερικές πτυχές της ασφάλειας, συναρμόδιοι φορείς είναι τα Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, οπότε να εξεταστεί εάν θα πρέπει και αυτά να συμπεριληφθούν στην παράγραφο. Επιπροσθέτως, σημειώνεται ότι όταν εξετάζονται ζητήματα που κατεξοχήν αφορούν και αρμοδιότητες του Άμυνας, δεδομένης του χαρακτήρα της διπλής χρήσης (dual use) των διαστημικών μέσων και προϊόντων τους, είναι δυνατόν το ΥΠΕΘΑ να στερείται το δικαίωμα της ψήφου έναντι ενός ΝΠΙΔ;

    2. Τέλος, η ύπαρξη δύο πυλώνων στην χώρα για το Διάστημα, ενός πολιτικού και ενός εθνικής ασφάλειας, κρίνεται ότι αναδεικνύει την ανάγκη δημιουργίας ενός ακόμα οργάνου σε υψηλότερο, διυπουργικό επίπεδο, όπως ενδεικτικά το αμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο Διαστήματος. Το τελευταίο, προεδρευόμενο από τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ συμβουλεύει την κυβέρνηση επί της Εθνικής Πολιτικής / Στρατηγικής Διαστήματος συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) και του Υπουργείου Άμυνας και την αποφυγή επικαλύψεων των δράσεων.

    Καταλήγοντας, σημειώνεται ότι το ΕΛ.ΚΕ.Δ, ως φορέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αποσκοπεί στο να γίνει η κεντρική Υπηρεσία στη χώρα για όλα τα ζητήματα του Διαστήματος, πλην αυτών που εξυπηρετούν εθνικές ανάγκες σε θέματα ασφάλειας και άμυνας.

    Όπως ωστόσο αναφέρει και η ενδιαφέρουσα Μελέτη των Adriaensen M, Giannopapa Ch, Sagath D, Papastefanou A, Priorities in national space strategies and governance of the member states of the European Space Agency, Acta Astronautica 117 (2015) 356–367 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0094576515003148 , Υπουργεία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναγνωρίζοντας την εγκάρσια φύση του Διαστήματος σε μία σειρά επιμέρους πολιτικών, αύξησαν την εμπλοκή τους στο Διάστημα. Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα στο μέλλον, ως συμπληρωματικό βήμα. Σύμφωνα με τη Μελέτη, παραδοσιακά τα Υπουργεία που ασχολούνται με την ESA, δηλαδή με τα θέματα της πολιτικής χρήσης του Διαστήματος, είναι τα ακόλουθα τρία: Υπουργείο Επιστήμης και Εκπαίδευσης, το Υπουργείο Βιομηχανίας, και πιο πρόσφατα – το Υπουργείο Οικονομίας.

    Είθε να επιτύχει η παρούσα πρωτοβουλία και το θέμα της εποπτείας κρίνεται ως ήσσονος σημασίας, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

    Δρ. Αλέξανδρος Κολοβός
    Επίκουρος Καθηγητής Διαστημικής Τεχνολογίας
    Σχολή Ικάρων / Τμήμα Αεροπορικών Επιστημών
    Ταξίαρχος Πολεμικής Αεροπορίας (ε.α.)
    Προϊστάμενος Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Εφαρμογών ΥΠΕΘΑ (1992-2006)
    https://haf.academia.edu/AlexandrosKolovos

  • 2 Αυγούστου 2019, 11:00 | ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ

    Ανταποκρίνομαι στην πρόκληση συμμετοχής στην από 30-7-2019 δημόσια διαβούλευση http://www.opengov.gr/ypes/?p=6799 καταθέτοντας προτάσεις, προκειμένου να βελτιωθούν οι διατάξεις του Άρθρου 60 – Σύσταση και λειτουργία του ΝΠΙΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ».

    Μέχρι πρόσφατα η χώρα είχε ένα κενό στο θέμα της κεντρικής διακυβέρνησης των θεμάτων Διαστήματος. Ασφαλώς ο αντίλογος θα υποστήριζε ότι μια μικρή χώρα δεν έχει αυτή την πολυτέλεια μίας εθνικής δομής. Όμως η Ελλάδα αν και μικρή χώρα, έχει ικανότητες και με σοφή διαχείριση πέτυχε να συμβάλει αποφασιστικά:

    1. Στην αναγνώριση του ρόλου του Διαστήματος στον χώρο της Ασφάλειας και Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ, 2003, δείτε παρ. 22 στο
    http://register.consilium.europa.eu/doc/srv?l=EN&f=ST%209174%202003%20I
    NIT ).
    2. Στην διαμόρφωση της Πολιτικής Διαστήματος της ΕΕ στον χώρο της Ασφάλειας και Άμυνας (δείτε παρ. 1 στην απόφαση Συμβουλίου
    ( http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/04/st11/st11616-re03.en04.pdf ) και
    3. Στον καθορισμό της Πολιτικής Διαστήματος της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης (δείτε σελ. 10 παρ. 5 της Διακήρυξης της Ρώμης, όπως εγκρίθηκε από τους Υπουργούς (16-17 Νοε. 1998) ( http://www.weu.int/documents/981116en.pdf ).

    Στις αρχές του 2017 έγινε μια κυβερνητική προσπάθεια να καλυφθεί το κενό, με την top down προσέγγιση του Υπουργείου ΨΗΠΤΕ, αντί της ατελέσφορης bottom up προσέγγισης, στις δύο δεκαετίες που πέρασαν. Με το από 5/2/2017 άρθρο μου στο ΕΘΝΟΣ http://www.ethnos.gr/politiki/arthro/enisxysi_tis_asfaleias_ypiresies_ston_politi-64922596/ υποστήριξα δημόσια τη θέση μου ότι «Η δημιουργία ενός κεντρικού φορέα είναι μια εθνική επιταγή, που έχει καθυστερήσει δύο δεκαετίες» ….«υπό τη προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθεί κατάλληλα».

    Στην από 2/5/2017 δημόσια διαβούλευση σχετικά με το νομοσχέδιο ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ,ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ, κατέγραψα προβληματισμούς: http://www.opengov.gr/digitalandbrief/?p=754#comments:

    1. Κατά πόσον η επιλεγείσα μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας ως ο εθνικός κεντρικός φορέας για το Διάστημα, είναι η προσφορότερη μορφή για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά προς τον στόχο της «διαμόρφωσης πρότασης για την εθνική στρατηγική στον τομέα του διαστήματος».
    2. Την ανάγκη εκπόνησης Εθνικής Πολιτικής για το Διάστημα, η οποία περιλαμβάνει τις εθνικές προτεραιότητες και που αποτελεί τυπικό προαπαιτούμενο για την εκπόνηση οιασδήποτε Στρατηγικής.

    Εντούτοις οι ως άνω καλές πρακτικές στα θέματα διακυβέρνησης του Διαστήματος, δεν ελήφθησαν υπόψιν από τον ΕΛΔΟ ΑΕ. Σημειώνεται ότι προτάσεις για την εθνική Διακυβέρνηση στο θέμα του Διαστήματος είχαν περιληφθεί από το 2003 στο βιβλίο μου ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ και ειδικότερα στο κεφάλαιο ΙΙΙ: Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα. Κάποιες από αυτές υλοποιήθηκαν από το ΥΠΕΘΑ (Γραφείο Διαστήματος στο Επιτελείο Υπουργού, Συμβούλιο Διαστήματος). https://www.protoporia.gr/kolobos-ale3andros-diasthma-kai-e8nikh-asfaleia-9789607803269.html . Ομοίως τον Ιούλιο 2011, το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) δημοσίευσε κείμενό μου με τίτλο «Εθνική Οργάνωση για την εκμετάλλευση του Διαστήματος: Επιλογές για τους Λήπτες Αποφάσεων», με στόχο την «αφύπνιση των ληπτών απόφασης ως κύριο ζητούμενο». https://www.eliamep.gr/wp-content/uploads/2011/09/22_2011_-WORKING-PAPER-_-Alexandros-Kolovos.pdf . Οι πιθανές επιλογές που είχαν προταθεί ήταν συμβατές με τη οργάνωση των μεγάλων χωρών και ήταν:
    α. Κεντρικός Φορέας με τη Μορφή Διυπουργικής Επιτροπής σε ορισμένο Υπουργείο.
    β. Καθορισμός αυτόνομου Εκτελεστικού Φορέα
    γ. Kαθορισμός Εθνικού Φορέα εντός κατάλληλου Υπουργείου
    δ. Επίβλεψη Συντονισμού Δραστηριοτήτων από Γραφείο Πρωθυπουργού.

    Σήμερα καταβάλλεται εκ νέου μια ολοκληρωμένη προσπάθεια να εκσυγχρονιστεί ο τομέας, με βάση το υπό διαβούλευση άρθρο 60 το οποίο αναφέρεται στη Σύσταση και λειτουργία του ΝΠΙΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ».
    H μορφή του «ΕΛ.ΚΕ.Δ. » ως Κέντρου, είναι μια τυπική μορφή που απαντάται πρωτίστως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε αντίθεση με εκείνη της Ανώνυμης Εταιρείας του ΕΛΔΟ. Ενδεικτικά δείτε τα National Centre for Space Studies (CNES) Γαλλίας, German Aerospace Centre (DLR) Γερμανίας, Norwegian Space Centre Νορβηγίας, ή το Centre for Development of Industrial Technology, Ισπανίας.

    Κατά την επιστημονική κρίση μου και σε αντίθεση με τον ΕΛΔΟ ΑΕ που ήταν εμπορική εταιρεία με σκοπό το κέρδος, το «ΕΛ.ΚΕ.Δ.» ορθώς έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αφού η απάλειψη του κέρδους είναι πιο κοντά στο συντονιστικό – διαμεσολαβητικό ρόλο που τελικά καλείται να έχει.
    Εντούτοις κρίνω ότι ορισμένα στοιχεία της παρούσας προσπάθειας χρήζουν περαιτέρω βελτιστοποίησης σύμφωνα με τις διεθνείς καλές πρακτικές, προκειμένου αυτή να ευοδωθεί επιτυχώς και προς το μακροπρόθεσμο όφελος της χώρας. Συγκεκριμένα:

    1. Οι σκοποί του «ΕΛ.ΚΕ.Δ.» (παρ. 8) είναι ακριβώς οι ίδιοι με του ΕΛΔΟ ΑΕ (παρ. 4 του άρθρου 18 του νόμου 4508/2017), συνεπώς εξακολουθούν να ισχύουν κάποιες από τις παρατηρήσεις που είχαν γίνει και το 2017. Ειδικότερα:

    – Η παρ. 8 α. «η διαμόρφωση πρότασης για τη στρατηγική στον τομέα του διαστήματος», οφείλει να συμπληρωθεί με τις λέξεις « στο πλαίσιο της αποφασισθείσας Πολιτικής Διαστήματος». Η Στρατηγική για το Διάστημα έπεται της Πολιτικής για το Διάστημα, αφού μετά τον καθορισμό των στόχων που γίνεται με την πρώτη, εκπονείται η δεύτερη που ταιριάζει τα διατιθέμενα μέσα με αυτούς. (Ενδεικτικά η European Space Policy, 2007 και η EU Space Strategy 2016). H στρατηγική χαράσσει ένα Οδικό Χάρτη για τη διασύνδεση τρόπων και πόρων για την επίτευξη των στόχων που καθιερώθηκαν από την πολιτική διαστήματος (Ενδεικτικά δείτε το Eligar Sadeh (ed), Space Strategy in the 21st Century: Theory and policy, Routledge, 2013). Αυτή είναι η βέλτιστη πρακτική που ακολουθείται από όλες τις μεγάλες διαστημικές χώρες παγκοσμίως (ενδεικτικά ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία, Μ. Βρετανία), χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζεται ότι κάποιοι, κυρίως στην Ευρώπη, χρησιμοποιούν αδιακρίτως τον όρο στρατηγική και πολιτική.

    – Στην παρ. 8 α. «και η εκπόνηση κυλιόμενου-δυναμικού σχεδίου δράσης της διαστημικής στρατηγικής» να διαμορφωθεί: «και η εκπόνηση κυλιόμενου-δυναμικού Προγράμματος Διαστήματος της συναφούς στρατηγικής». Ο ορθός όρος που χρησιμοποιείται στον τομέα είναι Πρόγραμμα Διαστήματος, που υλοποιεί τεχνικά την στρατηγική.

    – Στην παρ. 8 γ. αναφέρεται: «η προώθηση και συμμετοχή ως συντονιστής δημόσιων φορέων σε έργα και προγράμματα, καθώς και η διαχείριση εθνικών προγραμμάτων και έργων σε τομείς του Διαστήματος, όπως η επιστημονική έρευνα, η τεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες, η ασφάλεια, η οικονομία, το περιβάλλον, η αγροτική ανάπτυξη, οι μεταφορές, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και το εμπόριο». Προτείνω να ακολουθηθεί το στρατηγικό πλαίσιο της αποστολής που καθορίζει η Ευρωπαϊκή Πολιτική Διαστήματος (2007) και να γραφεί «…. καθώς και η διαχείριση εθνικών προγραμμάτων και έργων σε τομείς του Διαστήματος, όπως της ανάπτυξης όλων των διαστημικών εφαρμογών για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, της προώθησης της κοινωνίας της γνώσης, έρευνας και καινοτομίας και της ενίσχυσης της αεροδιαστημικής βιομηχανίας, πλην της εξυπηρέτησης των εθνικών αναγκών σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, που καλύπτονται από τα οικεία Υπουργεία».

    – Στην παρ. 10 αναφέρεται: «Ως προς τα διαστημικά προγράμματα και τις διαστημικές εφαρμογές που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας διατηρεί διοικητική και επιχειρησιακή αυτονομία σε σχέση με το ΕΛ.ΚΕ.Δ., δύναται δε να συμμετέχει κατόπιν προσκλήσεως στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛ.ΚΕ.Δ. χωρίς δικαίωμα ψήφου, εφόσον συζητείται θέμα που άπτεται της εθνικής άμυνας και ασφάλειας». Επισημαίνεται ότι τα θέματα ασφάλειας είναι ευρύτερα από της άμυνας και στο πλαίσιο της διευρυμένης προσέγγισης που συνεξετάζει τόσο τις εσωτερικές όσο και τις εξωτερικές πτυχές της ασφάλειας, συναρμόδιοι φορείς είναι τα Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, οπότε να εξεταστεί εάν θα πρέπει και αυτά να συμπεριληφθούν στην παράγραφο. Επιπροσθέτως, σημειώνεται ότι όταν εξετάζονται ζητήματα που κατεξοχήν αφορούν και αρμοδιότητες του Άμυνας, δεδομένης του χαρακτήρα της διπλής χρήσης (dual use) των διαστημικών μέσων και προιόντων τους, είναι δυνατόν το ΥΠΕΘΑ να στερείται το δικαίωμα της ψήφου έναντι ενός ΝΠΙΔ;

    2. Τέλος, η ύπαρξη δύο πυλώνων στην χώρα για το Διάστημα, ενός πολιτικού και ενός εθνικής ασφάλειας, κρίνεται ότι αναδεικνύει την ανάγκη δημιουργίας ενός ακόμα οργάνου σε υψηλότερο, διυπουργικό επίπεδο, όπως ενδεικτικά το αμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο Διαστήματος. Το τελευταίο, προεδρευόμενο από τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ συμβουλεύει την κυβέρνηση επί της Εθνικής Πολιτικής / Στρατηγικής Διαστήματος συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) και του Υπουργείου Άμυνας και την αποφυγή επικαλύψεων των δράσεων.

    Καταλήγοντας, σημειώνεται ότι το ΕΛ.ΚΕ.Δ, ως φορέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αποσκοπεί στο να γίνει η κεντρική Υπηρεσία στη χώρα για όλα τα ζητήματα του Διαστήματος, πλην αυτών που εξυπηρετούν εθνικές ανάγκες σε θέματα ασφάλειας και άμυνας.

    Όπως ωστόσο αναφέρει και η ενδιαφέρουσα Μελέτη των Adriaensen M, Giannopapa Ch, Sagath D, Papastefanou A, Priorities in national space strategies and governance of the member states of the European Space Agency, Acta Astronautica 117 (2015) 356–367 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0094576515003148 , Υπουργεία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναγνωρίζοντας την εγκάρσια φύση του Διαστήματος σε μία σειρά επιμέρους πολιτικών, αύξησαν την εμπλοκή τους στο Διάστημα. Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα στο μέλλον, ως συμπληρωματικό βήμα. Σύμφωνα με τη Μελέτη, παραδοσιακά τα Υπουργεία που ασχολούνται με την ESA, δηλαδή με τα θέματα της πολιτικής χρήσης του Διαστήματος, είναι τα ακόλουθα τρία: Υπουργείο Επιστήμης και Εκπαίδευσης, το Υπουργείο Βιομηχανίας, και πιο πρόσφατα – το Υπουργείο Οικονομίας.

    Είθε να επιτύχει η παρούσα πρωτοβουλία και το θέμα της εποπτείας κρίνεται ως ήσσονος σημασίας, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

    Δρ. Αλέξανδρος Κολοβός
    Επίκουρος Καθηγητής Διαστημικής Τεχνολογίας
    Σχολή Ικάρων / Τμήμα Αεροπορικών Επιστημών
    Ταξίαρχος Πολεμικής Αεροπορίας (ε.α.)
    Προϊστάμενος Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Εφαρμογών ΥΠΕΘΑ (1992-2006)
    https://haf.academia.edu/AlexandrosKolovos

  • 1 Αυγούστου 2019, 16:18 | Δημήτριος Τσιπλακίδης

    Η εποπτεία του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ» από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεν συνάδει με τους σκοπούς του Κέντρου. Αυτό είναι ξεκάθαρο καθώς, όπως προβλέπεται και από το προτεινόμενο άρθρο 60, ανάμεσα στους σκοπούς του ΕΛΚΕΔ είναι «η προώθηση και συμμετοχή ως συντονιστής δημόσιων φορέων σε έργα και προγράμματα, καθώς και η διαχείριση εθνικών προγραμμάτων και έργων σε τομείς του Διαστήματος, όπως η επιστημονική έρευνα, η τεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες, η ασφάλεια, η οικονομία, το περιβάλλον, η αγροτική ανάπτυξη, οι μεταφορές, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και το εμπόριο».

    Η ευρύτητα των εφαρμογών του Διαστήματος ξεπερνά κατά πολύ τις αρμοδιότητες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (εκτός ίσως από τις τηλεπικοινωνίες). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι αντίστοιχοι οργανισμοί άλλων χωρών ανήκουν σε άλλα Υπουργεία, όπως για παράδειγμα ο Διαστημικός Οργανισμός της Γαλλίας (CNES) εποπτεύεται από τα Υπουργεία Άμυνας και Έρευνας, ο Διαστημικός Οργανισμός της Ιταλίας (ASI) από το Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας, της Ισπανίας (INTA) από το Υπουργείο Άμυνας ή είναι ανεξάρτητοι φορείς που εποπτεύονται απευθείας από την Κεντρική Κυβέρνηση (Γερμανία, DLR).

    Με βάση τους σκοπούς σύστασης του ΕΛΚΕΔ, το εύρος των τεχνολογιών Διαστήματος και τις δραστηριότητες των Ελληνικών φορέων (Βιομηχανίας, Πανεπιστημίων, Ερευνητικών Κέντρων, Δημόσιων φορέων) είναι πιο λογικό το ΕΛΚΕΔ να εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και συγκεκριμένα υπό την ευθύνη του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων (αρμόδιο για την έρευνα, τεχνολογία και καινοτομία) και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). Είναι άλλωστε πολύ θετική η συνεισφορά της ΓΓΕΤ και του προσωπικού της από την πρώτη στιγμή της ένταξης της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Φυσικά, είναι σκόπιμο να παραμείνει η παράγραφος 10 που αφορά τα διαστημικά προγράμματα και τις διαστημικές εφαρμογές που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας.

  • 1 Αυγούστου 2019, 14:40 | Ευάγγελος Σ.

    Θα μπορούσε ο νέος φορέας να συνεργάζεται συνεχώς με το Υπ. Παιδείας για να καλλιεργηθεί η αγάπη προς το διάστημα στη νέα γενιά μαθητών. Επίσης, προτείνω συνεχή συνεργασία με ερασιτέχνες αστρονόμους και πάσης φύσεως ενδιαφερόμενο έτσι ώστε να υπάρχει εξωστρέφεια του νεοσύστατου οργανισμού και, όσο το δυνατόν, καλύτερη και συνεχής επιμόρφωση του ενδιαφερόμενου για την αστρονομία στην ελληνική γλώσσα.

Σχόλια