1.α. Για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων συστήνονται σε επίπεδο κάθε περιφέρεια της ηπειρωτικής χώρας νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου των ΟΤΑ πρώτου βαθμού, τα οποία λειτουργούν χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Τα νομικά αυτά πρόσωπα έχουν την επωνυμία “Διαχειριστής Στερεών Αποβλήτων (ΔΙΣΑ) ………….”, η οποία φέρει το όνομα της περιφέρειας ή του νομού ή σε διαφορετική περίπτωση, άλλο, δηλωτικό της περιοχής που εξυπηρετείται. Εάν υπάρχει και άλλο νομικό πρόσωπο στην ίδια περιφέρεια για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων φέρει επιπλέον στον τίτλο και ανάλογο αύξοντα αριθμό. Η νομική μορφή των νομικών αυτών προσώπων, ως δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, αποφασίζεται με την πλειοψηφία όλων των δήμων που τα συστήνουν.
β. Σε όσες περιφέρειες έχουν πληθυσμό μέχρι 400.000 κατοίκους συστήνεται ένα (1) νομικό πρόσωπο, σε όσες έχουν πληθυσμό από 400.001 κατοίκους μέχρι 700.000 κατοίκους συστήνονται μέχρι τρία (3) νομικά πρόσωπα και σε όσες έχουν πληθυσμό από 700.001 κατοίκους και πάνω συστήνονται μέχρι τέσσερα (4) νομικά πρόσωπα.
2. Προκειμένου να συσταθούν τα νομικά πρόσωπα της προηγουμένης παραγράφου πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Ο συνολικός πληθυσμός των δήμων που τα συστήνουν να είναι κατ’ ελάχιστο 80.000 κάτοικοι.
β. Να υπάρχει σε λειτουργία τουλάχιστον ένας διαθέσιμος χώρος υγειονομικής ταφής (ΧΥΤ) των αποβλήτων στην εδαφική περιφέρεια κάποιου από τους δήμους αυτούς.
γ. Να υπάρχει σε λειτουργία μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) ή σε αντίθετη περίπτωση να προκύπτει από το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) ότι με άλλα έργα και δράσεις, επιτρεπόμενα από το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), θα τηρηθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ.
δ. Με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου, σε κάθε νομό συστήνεται μέχρι ένα νομικό πρόσωπο.
3.Επιτρέπται να συσταθεί και δεύτερο νομικό πρόσωπο στον ίδιο νομό, εφόσον μέρος δήμων ή δήμος του νομού συμπράξει με μέρος δήμων ή δήμο όμορου νομού της ίδιας περιφέρειας.
4. α. Με απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης η συμμετοχή δήμου σε ΔΙΣΑ γίνεται υποχρεωτική, εάν δεν έχει ακολουθηθεί η διαδικασία της επόμενης παραγράφου. Στην περίπτωση αυτή ο δήμος συμμετέχει στο πλησιέστερο προς αυτόν νομικό πρόσωπο (ΔΙΣΑ) που έχει ήδη συσταθεί. Αν υπάρχουν περισσότερα όμορα νομικά πρόσωπα, ο Συντονιστής οφείλει να αποφασίσει με βάση την αρχή της εγγύτητας και με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος σε ποιο νομικό πρόσωπο θα συμμετέχει ο δήμος αυτός.
β. Εάν δήμος διαθέτει ΧΥΤ, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση μέχρι 30 χλμ. από την έδρα όμορου δήμου, τότε ο όμορος δήμος μετέχει υποχρεωτικά στο νομικό πρόσωπο που λειτουργεί τον ΧΥΤ.
5. α. Για την σύσταση των ως άνω νομικών προσώπων λαμβάνεται απόφαση καθενός από τα οικεία δημοτικά συμβούλια με την απόλυτη πλειοψηφία του συνoλικού αριθμού των μελών τους, η οποία περιλαμβάνει οπωσδήποτε τον σκοπό για τον οποίο ιδρύεται το νομικό πρόσωπο, τη νομική του μορφή ως δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τη χρονική διάρκεια και την έδρα του, καθώς και τις ετήσιες εισφορές που πρέπει να καταβάλλει ο κάθε δήμος-μέλος σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 13. Εντός τριών μηνών, αφότου λάβουν το έγγραφο του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με το οποίο ζητείται από τους δήμους να υποδείξουν το υπό σύσταση νομικό πρόσωπο και τους αντιπροσώπους τους στο διοικητικό του συμβούλιο, οι δήμοι οφείλουν να έχουν ολοκληρώσει τις προπαρασκευαστικές ενέργειες για τη σύσταση του ΔΙΣΑ και να έχουν λάβει τις ως άνω αποφάσεις των δημοτικών τους συμβουλίων. Παράλειψη της υποχρέωσης αυτής ή καθυστέρηση πέραν του τριμήνου αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα για όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου κατά την έννοια των άρθρων 233 επ. του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), όπως ισχύει, και τιμωρείται.
β. Ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αφού ελέγξει τη νομιμότητα των αποφάσεων των δημοτικών συμβουλίων που αφορούν τη σύσταση του νομικού προσώπου, εκδίδει την συστατική πράξη του νομικού προσώπου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με την ίδια πράξη ορίζεται και η έδρα του νομικού προσώπου σε περίπτωση διαφωνίας ανάμεσα στα δημοτικά συμβούλια.
γ. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προθεσμίας της περ. α, και χάριν του δημοσίου συμφέροντος ο Συντονιστής με απόφασή του συστήνει ένα φορέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων, ο οποίος έχει τη μορφή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και εξυπηρετεί όλους τους δήμους της περιφέρειας. Η απόφαση περιλαμβάνει οπωσδήποτε
τον σκοπό για τον οποίο ιδρύεται το νομικό πρόσωπο, τη χρονική διάρκεια και την έδρα του, καθώς και τις ετήσιες εισφορές που πρέπει να καταβάλλει ο κάθε δήμος-μέλος σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 13. Με την ίδια απόφαση ορίζεται και το διοικητικό συμβούλιο του ΔΙΣΑ. Στην περίπτωση αυτή στο διοικητικό συμβούλιο μετέχει ο δήμαρχος, και αν οι αντιπρόσωποι του ίδιου δήμου είναι περισσότεροι, μετέχουν δημοτικοί σύμβουλοι του επιτυχόντος συνδυασμού κατά τη σειρά της εκλογής τους.
6. Τα δημοτικά συμβούλια όσων δήμων μετέχουν στο ΔΙΣΑ μπορούν με αποφάσεις τους που λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών τους, να παρατείνουν τη διάρκεια και να αποφασίσουν τη μεταφορά της έδρας του νομικού προσώπου. Κατά τα λοιπά ακολουθείται η διαδικασία της περ. β, της παρ. 5.
7.Τα νομικά πρόσωπα του άρθρου αυτού τελούν υπό την εποπτεία του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, στην τοπική αρμοδιότητα του οποίου βρίσκεται η έδρα του νομικού προσώπου, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του άρθρου 11.
8 .Με απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που εκδίδεται μετά από πρόταση του ΔΙΣΑ, και δημοσιεύεται την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να συστήνονται περιφερειακά γραφεία του ΔΙΣΑ εντός του χώρου της τοπικής του αρμοδιότητας, και μόνο υπό την προϋπόθεση ότι η απόσταση του περιφερειακού γραφείου από την έδρα του ΔΙΣΑ ξεπερνά τα εκατό χιλιόμετρα. Με την ίδια απόφαση ρυθμίζονται τα σχετικά με την οργάνωση, λειτουργία και την έδρα αυτών θέματα.
ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ
Ο ΠΑΣΕΠΠΕ ως φορέας, που επιδιώκει τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού και σύμφωνου με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες πλαισίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι καταρχήν θετικός στη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων και αποφάσεων, που άρουν υφιστάμενες δυσλειτουργίες και στρεβλώσεις. Στο πνεύμα αυτό και στο μέτρο ότι σε οποιοδήποτε πλαίσιο οργάνωσης της διαχείρισης, θα ισχύουν ίσοι όροι για την επιχειρηματική συμμετοχή και δραστηριοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, θεωρούμε ότι οι ακόλουθες θέσεις συμβάλλουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων, που έχουν ήδη αναδειχθεί από την έως σήμερα δημόσια διαβούλευση για το θέμα.
• Δεν αιτιολογείται κατά η γνώμη μας η απουσία υπογραφής του Σ/Ν από τον αρμόδιο για το ΕΣΔΑ Υπ. Περιβάλλοντος. Επίσης υπάρχουν επιφυλάξεις αν η νέα προτεινόμενη οργανωτική δομή είναι συμβατή με τις κατευθύνσεις για την εκπόνηση των ΠΕΣΔΑ.
• Θεωρούμε ότι οι συντάκτες του Σχεδίου διαθέτουν όλα εκείνα τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία συμπεραίνουν γενικά στην αιτιολογική τους έκθεση, ότι οι υφιστάμενες οργανωτικές δομές για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων δεν εξυπηρετούν κοινά συμφέροντα και χαρακτηρίζονται από τοπικές αγκυλώσεις και εμμονές, που έχουν οδηγήσει σε χαοτική κατάσταση.
Πιστεύουμε ότι οι γενικοί αφορισμοί δεν εξυπηρετούν τις λύσεις προβλημάτων. Ενδεχόμενα η παρουσίαση με αξιολόγηση στατιστικών ή άλλων στοιχείων θα μπορούσαν να αναδείξουν τις βασικές αιτίες, τις όποιες δυσλειτουργίες και στρεβλώσεις που πράγματι υπάρχουν, θα αναγνώριζαν όμως και επιτυχημένες ενέργειες, θα απέδιδαν ευθύνες αλλά και εύσημα και θα κατέληγαν σε συμπεράσματα, που ενδεχόμενα θα απέτρεπαν τη διατύπωση προτάσεων για γενική απόρριψη του Σ/Ν, που περιλαμβάνονται στη δημόσια διαβούλευση.
• Είναι γνωστό ότι για την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή του συστήματος διαχείρισης, η εξεύρεση και κατανομή πόρων, τα χρονοδιαγράμματα εφαρμογής και η θέσπιση μέτρων προστασίας του δημόσιου συμφέροντος σε περιπτώσεις αστοχιών, αποτελούν τους κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας.
Στο θέμα αυτό παρατηρούμε σημαντικές ενστάσεις στη δημόσια διαβούλευση, που φθάνουν στο σημείο να επικαλούνται και κινδύνους από ενδεχόμενη καθυστέρηση ένταξης έργων στο ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ευελπιστούμε ότι με σαφήνεια και απαραίτητες δεσμεύσεις η Κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της στο εξαιρετικά σοβαρό αυτό θέμα.
Ο ΠΑΣΕΠΠΕ δεν διαθέτει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που θα επέτρεπαν μια πλέον ουσιαστική παρέμβαση στα επί μέρους Άρθρα του Σ/Ν. Πιστεύουμε όμως ότι οι προηγούμενες θέσεις εξυπηρετούν το διάλογο, αλλά και τους αρμόδιους για τη λήψη των οριστικών και ορθών αποφάσεων τους.
Στο άρθρο 1 παράγραφος 2β, αναγράφεται ως απαραίτητη προϋπόθεση:
«β. Να υπάρχει σε λειτουργία τουλάχιστον ένας διαθέσιμος χώρος υγειονομικής ταφής (ΧΥΤ) των αποβλήτων στην εδαφική περιφέρεια κάποιου από τους δήμους αυτούς.»
Η εν λόγω διάταξη ουσιαστικά θέτει εκτός τους δήμους της Περιφέρειας Αττικής, καθώς ΧΥΤ λειτουργεί μόνο στη Φυλή.
Όμως, το παρόν σχέδιο νόμου και η δυνατότητα δημιουργίας νομικού προσώπου διαχείρισης απορριμμάτων από ομάδες Δήμων (διαδημοτικές συνεργασίες) θα έδινε ένα πολύτιμο εργαλείο στους Δήμους αυτούς, ώστε να προχωρήσουν και να στερεώσουν τη συνεργασίας τους.
Ένα τέτοιο παράδειγμα στην περιφέρεια Αττικής είναι η διαδημοτική συνεργασία που διαμορφώνεται με την σύμπραξη των Δήμων Παπάγου – Χολαργού, Ζωγράφου και Αγίας Παρασκευής για την από κοινού δημιουργία και λειτουργία ΣΜΑ, ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ και ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ.
Θα μπορούσε λοιπόν η επίμαχη διάταξη να αναφέρεται σε Αποκεντρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΑΕΔΑ) και όχι αποκλειστικά σε ΧΥΤ.
1. Όλες οι δράσεις, στα πλαίσια της αποκέντρωσης και της τοπικής διαχείρισης που προβλέπεται και στον ΕΣΔΑ, να περάσουν στους δήμους, οι οποίοι πρέπει:
√ να εφαρμόσουν όλα τα συστήματα που συμβάλλουν στην μείωση και την ελαχιστοποίηση των σύμμεικτων, με δράσεις Διαλογής στην Πηγή(ΔσΠ) και κατασκευή των απαραίτητων τοπικών υποδομών ΚΔΑΥ και κομποστοποίησης.
√ Μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής τους, να λειτουργούν οι ίδιοι τους ΧΥΤΑ, με το τέλος ταφής να κλιμακώνεται προς τα πάνω, χρόνο με το χρόνο, ως κίνητρο για την επίτευξη των στόχων. Τα ποσά που θα προκύπτουν από τις αυξήσεις του τέλους ταφής να συγκεντρώνονται σε ένα Ειδικό Ταμείο ως ανταποδοτικό τέλος και με αυτό να χρηματοδοτούνται τα κίνητρα σε όλους τους δήμους της κάθε Περιφέρειας.
2. Οι δήμοι να χρηματοδοτηθούν άμεσα και κατά προτεραιότητα, με βάση την παρακάτω ιεράρχηση και ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες, για:
– το σύστημα των 4 κάδων Διαλογής στην Πηγή(1.χαρτί, 2.γυαλί, 3.μέταλλα, 4.πλαστικά) – πρώτη προτεραιότητα(πλήρης ανάπτυξη στους αστικούς χώρους, κλιμακούμενη ανάπτυξη στους αγροτικούς οικισμούς). Μέχρι να υπάρξουν όλες οι απαραίτητες υποδομές, να αξιοποιηθεί πλήρως το σύστημα των ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ, ο δε Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης(ΕΟΑΝ) να εξαντλήσει τις δυνατότητες του.
– την οικιακή κομποστοποίηση – παράλληλα πρώτη προτεραιότητα(πλήρης ανάπτυξη στις περιφερειακές συνοικίες και στα χωριά και κλιμακούμενη στα κέντρα των πόλεων).
– τις Μονάδες και τα Πάρκα Κομποστοποίησης(Ας ξεκινήσει με μια Μονάδα και ένα Πάρκο Κομποστοποίησης ο κάθε Δήμος και σταθμίζει τη συνέχεια, αποκτώντας εμπειρία).
– τους Σταθμούς Μεταφόρτωσης(ΣΜΑ) για τις απομακρυσμένες περιοχές
– τα Πράσινα Σημεία(ΠΣ)(ας ξεκινήσει επίσης με ένα Βασικό ΠΣ ο κάθε δήμος για να αποκτήσει εμπειρία και σταθμίζει την συνέχεια με μικρά ΠΣ ανά Δημοτική Ενότητα, στις συνοικίες, κλπ).
Έτσι θα αντιμετωπιστεί ο μεγάλος όγκος των σκουπιδιών και θα μειωθούν οι ποσότητες άμεσα, προστατεύοντας τους ΧΥΤΑ από τον κορεσμό και περιορίζοντας το κόστος μεταφοράς.
– Άμεσα οι δήμοι να υποχρεωθούν στην κατασκευή και λειτουργία Μονάδων Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών Κατεδαφίσεων(ΑΕΚΚ) και στη συμμετοχή τους στα άλλα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης(ΣΕΔ)
3. Τη σύσταση ενός Διαχειριστή Στερεών Αποβλήτων(ΔΙ.Σ.Α.) σε κάθε Περιφέρεια με μόνο αντικείμενο τη μια Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων(Μ.Ε.Α.)
4. Οπότε
√ Λειτουργούν οι υφιστάμενοι ΧΥΤΑ με ιδιαίτερη φροντίδα για τον μη κορεσμό τους, με πιθανά έργα βελτίωσης και επέκτασης για μακροβιότερη λειτουργία.
√ Γίνονται από τον ΕΟΑΝ/ΕΠΠΕΡΑΑ ενιαίες μελέτες για όλες τις ΜΚ, τα ΚΔΑΥ και τα ΠΣ με αυξομειώσεις υποδομών ανάλογα με τη δυναμικότητα της κάθε μονάδας ή με δυνατότητα επέκτασης της λειτουργίας, αν χρειαστεί, ξεκινώντας με τη μίνιμουμ. Πχ στα ΚΔΑΥ μόνο μηχανική και χειρονακτική διαλογή στην αρχή, με δυνατότητα αργότερα να μπει οπτικός διαχωριστής στο χαρτί, πλαστικό, κλπ
5. Οι στόχοι
Να ζητηθεί από κάθε δήμο να δώσει ο ίδιος τους στόχους του για τη διαχείριση των ΑΣΑ, σε βάθος πενταετίας, ανά 6μηνο και έτος, και να γίνει συνδιαμόρφωση καταλήγοντας στους τελικούς στόχους, οι οποίοι να χρηματοδοτηθούν. Αυτά εννοείται αφορούν το ΥΠΕΝ και όλο το σύστημα που θα επιχειρεί στην Διαχείριση των ΑΣΑ ή την Περιφέρεια ή τον ΔΙΣΑ, όποιος φορέας/υπηρεσία θα έχει την ανάλογη ευθύνη.
Οι στόχοι να συνοδεύονται με ανάλογα οικονομικά κίνητρα, άμεσα και έμμεσα, τα οποία θα αφορούν σε έργα ανταποδοτικά για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Η προσπάθεια δοκιμάζεται και στηρίζεται σε πιλοτικούς δήμους, πόλεις και χωριά, αναπτύσσεται και προωθείται η εθελοντική συμμετοχή και ενισχύονται οι επενδυτικές πρωτοβουλίες στα πλαίσια της κοινωνικής οικονομίας και των συνεταιρισμών.
Την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων να αναλάβει η Περιφερειακή Ένωση Δήμων με τακτική ενημέρωση των δήμων και των κατοίκων της Περιφέρειας με ανάλογες αναρτήσεις, δημοσιοποιήσεις και ενημερωτικές εκδηλώσεις.
6. Εναλλακτικά και
αν οι χρηματοδοτικές δυνατότητες επιτρέπουν και αφού φαίνεται ότι υλοποιούνται όλες οι αποκεντρωμένες δράσεις της ΔσΠ, τότε να μπορούν να συσταθούν δύο ΔΙΣΑ:
7. Η ΜΕΑ
Όταν λέμε ΜΕΑ, εννοούμε μια Μονάδα που θα υποδέχεται διαρκώς μειούμενες ποσότητες σύμμεικτων, με διαρκώς μειούμενες δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας και με οικονομοτεχνική μελέτη απόσβεσης σε ορίζοντα δεκαετίας. Όταν θα επιτευχθεί η απόσβεση του κεφαλαίου, θα λειτουργεί με το ελάχιστο κόστος χωρίς κέρδη με μόνη την υποχρέωση της δημιουργίας αποθεματικών για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών, ως μια Διαδημοτική Επιχείρηση Μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Προτείνουμε το τέλος εισόδου στη ΜΕΑ να είναι αποτρεπτικό για να μην αντιμετωπίζεται ως η εύκολη λύση
8. Ανακυκλώσιμα και εμπορική αξιοποίηση
Σοβαρό θέμα είναι η εμπορική αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων και του κομπόστ και η εξασφάλιση εσόδων για τους δήμους. Είναι δύσκολο να πει κανείς, ο κάθε δήμος να εμπορεύεται μόνος του τα προϊόντα αυτά. Προτείνεται η σύσταση σε διαδημοτικό επίπεδο επιχειρήσεων ευρείας βάσης με τη συμμετοχή των αντίστοιχων δήμων και με αντικείμενο την οργάνωση της προώθησης και εμπορικής αξιοποίησης αυτών των προϊόντων με προγραμματική σύμβαση.
9. Στελέχωση και λειτουργία των μονάδων
Σοβαρό θέμα επίσης είναι η στελέχωση και λειτουργία των μονάδων, των ΜΚ, των ΠΣ, των ΚΔΑΥ κλπ. Μπορεί τα έσοδα από την εμπορική αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων και του κομπόστ να θεωρηθούν ανταποδοτικά έσοδα, τα οποία θα αποδίδονται αποκλειστικά στη μισθοδοσία των εργαζομένων που θα στελεχώσουν τη λειτουργία των μονάδων, για να λειτουργεί και ως κίνητρο στην επιτυχία των στόχων. Τελικός στόχος πρέπει να είναι η αυτοδιαχείριση των Μονάδων(ΜΚ, ΠΣ, ΚΔΑΥ) με βάση τα έσοδα των προϊόντων της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης και τα «δικαιώματα» από τα ανταποδοτικά τέλη του κάθε δήμου
Λόγω του προβλήματος ανάρτησης & ανάγνωσης των πινάκων, αυτοί αναρτώνται με την παρακάτω μορφή.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΙΘΜΟΥ Φο.Δ.Σ.Α ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ ΤΗΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ & ΤΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
1. ΝΟΜΟΣ 3536/2007, ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ 51, ΝΠΙΔ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 19, ΔΗΜΟΙ 40, ΣΥΝΟΛΟ 110
2. ΝΟΜΟΣ 3852/2010*, ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ 13, ΝΠΙΔ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ -, ΔΗΜΟΙ -, ΣΥΝΟΛΟ 13
3. ΝΟΜΟΣ 4071/2012, ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ 17, ΝΠΙΔ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 6, ΔΗΜΟΙ 35, ΣΥΝΟΛΟ 58
4. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ**, ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ 34, ΝΠΙΔ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 13, ΔΗΜΟΙ 37, ΣΥΝΟΛΟ 84
5. ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ, ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ Έως 19, ΝΠΙΔ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 6, ΔΗΜΟΙ 49, ΣΥΝΟΛΟ 74
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Ν. 4071/2012 – ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ &
ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
1. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ανατολικής Μακεδονίας, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 1, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 1, ΝΠΙΔ Υ.Κ 1, ΝΠΙΔ Σ.Ν 1. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
2. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κεντρικής Μακεδονίας, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 1, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 0, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
3. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Δυτικής Μακεδονίας, ΝΠΔΔ Ν. 4071 0, ΝΠΔΔ Υ.Κ 0, ΝΠΔΔ Σ.Ν 0. ΝΠΙΔ Ν. 4071 1, ΝΠΙΔ Υ.Κ 1, ΝΠΙΔ Σ.Ν 1. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
4. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ηπείρου, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 5, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 0, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
5. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Θεσσαλίας, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 3, ΝΠΔΔ Σ.Ν 3. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 1, ΝΠΙΔ Σ.Ν 1. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 3.
6. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Στερεάς Ελλάδας, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 1, ΝΠΔΔ Σ.Ν έως 3. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 3, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 2, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 1.
7. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Δυτικής Ελλάδας, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 10, ΝΠΔΔ Σ.Ν έως 3. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 0, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
8. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Πελοποννήσου, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 1, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 0, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
9. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Αττικής, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 1, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 0, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
10. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κρήτης, ΝΠΔΔ Ν. 4071 1, ΝΠΔΔ Υ.Κ 3, ΝΠΔΔ Σ.Ν έως 2. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 3, ΝΠΙΔ Σ.Ν 1. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 0.
11. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Βορείου Αιγαίου, ΝΠΔΔ Ν. 4071 2, ΝΠΔΔ Υ.Κ 2, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 3, ΝΠΙΔ Υ.Κ 3, ΝΠΙΔ Σ.Ν 1. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 2, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 2, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 6.
12. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Νοτίου Αιγαίου, ΝΠΔΔ Ν. 4071 2, ΝΠΔΔ Υ.Κ 2, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 0, ΝΠΙΔ Υ.Κ 0, ΝΠΙΔ Σ.Ν 0. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 33, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 33, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 34.
13. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ιονίων νήσων, ΝΠΔΔ Ν. 4071 4, ΝΠΔΔ Υ.Κ 4, ΝΠΔΔ Σ.Ν 1. ΝΠΙΔ Ν. 4071 1, ΝΠΙΔ Υ.Κ 1, ΝΠΙΔ Σ.Ν 1. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 0, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 0, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 5.
ΣΥΝΟΛΑ, ΝΠΔΔ Ν. 4071 17, ΝΠΔΔ Υ.Κ 34, ΝΠΔΔ Σ.Ν έως 19. ΝΠΙΔ Ν. 4071 6, ΝΠΙΔ Υ.Κ 13, ΝΠΙΔ Σ.Ν 6. ΔΗΜΟΙ Ν. 4071 35, ΔΗΜΟΙ Υ.Κ 37, ΔΗΜΟΙ Σ.Ν 49.
ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
ΝΠΔΔ = Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου
ΝΠΙΔ = Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ανώνυμες Εταιρείες των Ο.Τ.Α)
Ν. 4071 = Υπάρχον Νόμος 4071/2012 για τους Φο.Δ.Σ.Α
Υ.Κ = Υφιστάμενη κατάσταση (εν μέρει εφαρμογή του Ν. 4071/2012, λόγω παράτασης πλήρους εφαρμογής του)
Σ.Ν = Νέο σχέδιο νόμου
Χαράλαμπος Τσοκανής,
Συντονιστής Δικτύου Φο.Δ.Σ.Α,
Γ.Δ Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α
Στερεάς Ελλάδας Α.Ε
Όσο αφορά στην παρέμβαση του ΦοΔΣΑ Λάρισας στη δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης που αφορά στη ‘Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας’, καταγράφουμε κι εισηγούμαστε τα ακόλουθα:
Α. Γενικά σχόλια.
Οι Δήμοι εφεξής θεωρούνται πλέον ‘διαχειριστές’ κι όχι ‘θεσμός’, όπως το Σύνταγμα ορίζει.
Ο Συντονιστής (Κράτος) ελέγχει, εποπτεύει και ορίζει τα όργανα. Δίνεται ειδοποιός εξουσία στο Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Κρίνεται σκόπιμη η αναφορά στους Ν. 3852/2010, Ν. 4071/2011, Ν. 4042/2012.
Κρίνεται σκόπιμη η εκπόνηση μελέτης αξιολόγησης των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ, ώστε να αποτυπωθούν τα επιμέρους λειτουργικά σχήματα αυτών και να διαμορφωθούν τα σχετικά λειτουργικά πρότυπα των Διαχειριστών Στερεών Αποβλήτων (ΔΙΣΑ), κατά περίπτωση. Στο πλαίσιο αυτό, οφείλεται να τεκμηριωθεί η εξαίρεση των ΦοΔΣΑ Περιφέρειας Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας.
Η Αιτιολογική Έκθεση είναι ελλιπής, ενώ θα πρέπει να τεκμηριώνει κάθε αριθμητική αναφορά του Σχεδίου Νόμου, αξιολογώντας και λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση (μελέτη αξιολόγησης).
Πρέπει να οριστεί ρητά και να γίνει σαφές ότι η δραστηριότητα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων αφορά και μελετάται με βάση αναφοράς τον ισοδύναμο πληθυσμό, ο οποίος θα λαμβάνεται υπόψη σε κάθε εκτίμηση.
Η καταγραφή των αρμοδιοτήτων των ΔΙΣΑ είναι αδρομερώς διατυπωμένη, δημιουργώντας ασάφειες. Μεταξύ άλλων, δεν γίνεται σαφές ποιος εκπονεί το ΠΕΣΔΑ και τι μπορεί αυτό να σημαίνει για το ήδη εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Η μεταβατική περίοδος δεν μπορεί να εκτιμηθεί, πράγμα το οποίο σημαίνει την καθυστέρηση στην υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ.
Με την εξαίρεση των ΦοΔΣΑ Περιφέρειας Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, διαμορφώνονται φορείς δύο ταχυτήτων, ενώ πολλαπλασιάζονται οι νομικές μορφές αυτών, δημιουργώντας ένα διφορούμενο πλαίσιο λειτουργίας.
Η τιμολογιακή πολιτική θεσπίζεται από τον καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργό.
Β. Αναλυτικά σχόλια.
Άρθρο 1: Διαχείριση των στερεών αποβλήτων στους δήμους της ηπειρωτικής χώρας
Κρίνεται ατεκμηρίωτος ο ορισμός του ανώτατου επιτρεπόμενου αριθμού ΔΙΣΑ ανά Περιφέρεια βάσει πληθυσμού, καθώς και το κατώφλι των 80.000 κατοίκων για τη σύσταση ΔΙΣΑ. Τα κριτήρια σύστασης ΔΙΣΑ πρέπει να επαναπροσδιοριστούν.
Η έναρξη υλοποίησης του εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑ Περιφέρειας Θεσσαλίας –δεδομένου της υποχρέωσης κατάργησης του ΦοΔΣΑ και σύστασης ΔΙΣΑ στην οικεία Περιφέρεια- θα καθυστερήσει με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ωρίμανση και περαίωση μελετών κι έργων, σε αντίθεση με τους εξαιρούμενους ΦοΔΣΑ.
Κρίνεται ατεκμηρίωτος ο ορισμός της απόστασης των 30χλμ μεταξύ της έδρας του λειτουργούντος ΧΥΤ και του όμορου Δήμου, ώστε ο εν λόγω Δήμος αναγκαστικά να συμμετέχει στο νομικό πρόσωπο που λειτουργεί το ΧΥΤ, διότι δεν λαμβάνει υπόψη γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά ή συνοδές υποδομές (λ.χ. ΣΜΑ), οι οποίες θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν.
Η ίδρυση περιφερειακών γραφείων θεωρείται ουσιώδης, όταν αυτή λαμβάνει χώρα στα πλαίσια υποστήριξης της λειτουργίας των οικείων υποδομών.
Άρθρο 3: Αρμοδιότητες ΔΙΣΑ
Το ‘Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων’ για ΔΙΣΑ νομοθετικά δεν υφίσταται, παρά ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων(ΕΣΔΑ) μετά των Περιφερειακών Σχεδίων (ΠΕΣΔΑ) και των Τοπικών Σχεδίων (Αποκεντρωμένης) Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ).
Οι ΔΙΣΑ υλοποιούν το ΠΕΣΔΑ, το οποίο δεν αναφέρεται από ποιον εκπονείται.
Δεν γίνεται αναφορά στη διατήρηση της θεσμοθετημένης αρμοδιότητας των ΦοΔΣΑ για παροχή υπηρεσιών συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων.
Άρθρο 12: Προσωπικό
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα πρόσληψης προσωπικού -πέραν των μετατάξεων- για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του συνόλου των υπηρεσιών των μέχρι σήμερα υποστελεχωμένων ΦοΔΣΑ (λ.χ. διεύθυνση, οικονομική-ταμειακή υπηρεσία, τεχνική υπηρεσία).
Άρθρο 13: Πόροι
Με τον καθορισμό του ύψους και της συχνότητας καταβολής της ετήσιας εισφοράς των Δήμων προς το ΔΙΣΑ από τον Υπουργό Εσωτερικών καταστρατηγείται η αρχή της ανταποδοτικότητας (ΚΥΑ 2527/2009), ενώ η τιμολογιακή πολιτική των ΔΙΣΑ είναι προφανές ότι πρέπει να θεσπίζεται και να ασκείται από τους φορείς διαχείρισης που παρέχουν ανταποδοτική υπηρεσία. Επίσης, το εν λόγω εδάφιο είναι αντιφατικό της σχετικής αναφοράς επί του Άρθρου 1, όπου προβλέπεται απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου για το σκοπό αυτό.
Αρχής λειτουργίας των ΔΙΣΑ μόνο ενδεικτικά μπορούν να καθοριστούν οι ετήσιες εισφορές, διότι οι πραγματικές λειτουργικές ανάγκες θα προκύψουν κατόπιν μελέτης οργάνωσης και λειτουργίας των ΔΙΣΑ.
Πρέπει να καθοριστεί με σαφήνεια αν οι πόροι των ΔΙΣΑ θα πρέπει να καλύπτουν εργασίες αποκατάστασης και μεταφροντίδας, επενδύσεις, συντηρήσεις, περιβαλλοντική ασφάλιση.
Σε περίπτωση μη καταβολής των εισφορών της παρ. 2 από τους Δήμους – μέλη των ΔΙΣΑ ως το τέλος του τρέχοντος οικονομικού έτους, αυτές θα πρέπει να παρακρατούνται και να αποδίδονται τακτικότερα (λ.χ. μέσω της πληρωμής των λογαριασμών της ΔΕΗ) κι όχι εντός του επόμενου έτους μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, διότι η μη εισπραξιμότητα μοιραία θα επιφέρει δυσλειτουργία στους ΔΙΣΑ.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ
ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ Ν. ΓΚΟΥΝΤΑΡΑΣ
Δήμαρχος Αγιάς
ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ / ΑΠΟΦΑΣΗ Δ.Σ. Φο.Δ.Σ.Α. Βόρειας Πεδιάδας Α.Ε. ΟΤΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το 7o ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 2016
Στο Λιμάνι Χερσονήσου, την 18η του μήνα Μαίου του έτους 2016, ημέρα Τετάρτη και ώρα 13:00 μ.μ., στο Δημοτικό Κατάστημα της Δημοτικής Ενότητας Χερσονήσου, (οδός Ελευθερίας, 50 Λιμ. Χερσονήσου) στο γραφείο της έδρας της Ανώνυμης Εταιρείας, με την επωνυμία «Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ», συνήλθαν στην έβδομη συνεδρίαση έτους 2016, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου αυτής, κατόπιν προσκλήσεως με αρ. πρωτ. 556/16-05-2016 του Προέδρου Δ.Σ. κου Φραγκιαδάκη Βαρδή, (σύμφωνα με τα υπ’ αριθ. 21 & 23 άρθρα του καταστατικού της, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Ν. 2190/1920 και του άρθρου 265 του Ν. 3463/2006) για συζήτηση και λήψη απόφασης, επί διαφόρων θεμάτων ημερήσιας διάταξης.
Πριν από την έναρξη της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος Δ.Σ. κος Φραγκιαδάκης Βαρδής, διαπίστωσε ότι, από τα εννέα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ήταν:
Παρόντες:
Φραγκιαδάκης Βαρδής του Φανουρίου
Μανουράς Αριστείδης του Γεωργίου
Αργυράκης Νικόλαος του Μιχαήλ
Χρηστάκης Ιωάννης του Εμμανουήλ
Σέγκος Ιωάννης του Δημητρίου
Παπαδογιαννάκης Αντώνιος του Δαϋίδ
Τσαγκαράκης Εμμανουήλ του Στυλιανού
Μπιτζαράκης Αντώνιος του Ιωάννη
Απόντες:
Χειρακάκης Γεώργιος του Μιχαήλ
Παραβρέθηκαν επίσης:
Σταματάκης Δημήτριος, Διευθυντής Οικονομικών υπηρεσιών
Κατσούλη Μαρία, υπεύθυνη για την τήρηση των πρακτικών
Αφού διαπιστώθηκε ότι υπάρχει απαρτία κατά το καταστατικό και το νόμο, ο Πρόεδρος Δ.Σ. κος Φραγκιαδάκης Βαρδής, κηρύσσει την έναρξη της συνεδρίασης και θέτει το εξής θέμα ημερήσιας διάταξης:
ΘΕΜΑ 3ο : «Οριστικοποίηση θέσεων και λήψη απόφσης, σχετικά με το προς διαβούλευση σχέδιο νόμου ¨Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας¨»
Αριθμός Απόφασης: 50/2016
Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου κος Φραγκιαδάκης Βαρδής, εισηγούμενος το τρίτο θέμα ημερήσιας διάταξης, αναφέρει τα εξής:
Έχοντας υπόψη:
•Το σχέδιο νόμου: «Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας», το οποίοι έχει τεθεί προς διαβούλευση,
•Το υπ’ αριθ. πρωτ. 44/25-04-2016 έγγραφο του Δικτύου ΦοΔΣΑ, το οποίο μας καλεί στη διατύπωση των παρατηρήσεών μας, προκειμένου εγκαίρως να αποσταλούν στον δικτυακό τόπο διαβούλευσης
•Την προηγούμενη συνεδρίαση Δ.Σ. η οποία διακόπηκε, καθώς είχε δοθεί παράταση της δημόσιας διαβούλευσης, προκειμένου να γίνουν γνωστές στον φορέα μας και οι τοποθετήσεις άλλων φορέων (Δήμων μετόχων μας, ΠΕΔ, ΚΕΔΕ, Δικτύου ΦοΔΣΑ)
•Το υπ’αριθ. πρωτ. 50/5-5-2016 έγγραφο του Δικτύου Φο.Δ.Σ.Α., με το οποίο μας ενημερώνει για την παράταση της διαβούλευσης μέχρι 18/05/2016,
Εισηγούμαι τα κάτωθι:
Η ψήφιση και εφαρμογή του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου καταργεί το φορέα μας, Φο.Δ.Σ.Α Βόρειας Πεδιάδας Α.Ε ΟΤΑ και οδηγεί σε απόλυση ουσιαστικά το προσωπικό του.
Ο φορέας μας ιδρύθηκε στις 21-05-2009 κατ’ εφαρμογή των διατάξεων : άρθρο 30 Ν.3536/2007, άρθρο 15 Ν. 3688/2008, τη σχετική ΚΥΑ 2527/07-01-2009, το άρθρο 265 του Ν. 3463/2006, όπως ακριβώς προβλέπει το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο περί Φο.Δ.Σ.Α.
Με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο όπως ορίζει το άρθρο 16, ο φορέας μας ως Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ, έχει διαφορετική μεταχείριση από άλλες παρόμοιες ανώνυμες εταιρείες ΟΤΑ που ιδρύθηκαν για τον ίδιο σκοπό, με το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο και πριν την εφαρμογή του Ν. 3852/2010.
Η επιλεκτική αυτή μεταχείριση είναι φωτογραφική για συγκεκριμένες ανώνυμες εταιρείες ΟΤΑ, που λειτουργούν με τη μορφή ΦοΔΣΑ και τις οποίες το νομοσχέδιο διατηρεί, κατά παράβαση του άρθρου 4 του Συντάγματος, ρυθμίζοντας ίδια πραγματικά περιστατικά με διαφορετικό και άνισο τρόπο.
Με το νέο νομοσχέδιο, καταργώντας τον Φο.Δ.Σ.Α Βόρειας Πεδιάδας Α.Ε ΟΤΑ, ομογενοποιούνται προς τα κάτω τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καλών πρακτικών στη διαχείριση απορριμμάτων, δεδομένου ότι ο φορέας από την ίδρυση του μέχρι σήμερα πρωτοπόρος έχει εφαρμόσει ήδη δράσεις και έχει δώσει λύσεις που πολύ αργότερα νομοθετήθηκαν και έτυχαν υποχρεωτικής εφαρμογής.
Μερικές απ’ αυτές τις δράσεις είναι:
•Εγκατάσταση μονάδας ηλιακής ξήρανσης λυματολάσπης, που ήταν η πρώτη εφαρμογή στην Ελλάδα
•Εγκατάσταση πράσινων σημείων στην εδαφική αρμοδιότητα του φορέα, ήδη από το 2009, με την πρώτη υλοποίηση του πράσινου σημείου στην Δ. Ε. Μαλίων. Στη συνέχεια με την εγκατάσταση του πράσινου σημείου στην Δ.Ε. Επισκοπής το 2012 και σήμερα εντός 2 μηνών ολοκληρώνεται το πράσινο σημείο στην Δ.Ε Χερσονήσου.
Η υποχρεωτική εφαρμογή και υλοποίηση των πράσινων σημείων θεσμοθετήθηκε με τον νέο ΕΣΔΑ το 2015
•Το πιλοτικό πρόγραμμα ¨pay as you throw¨ το οποίο εφαρμόστηκε από το 2013 και για τα επόμενα 3 χρόνια, προσφέροντας ένα εργαλείο για την εφαρμογή του προγράμματος σε πραγματική κλίμακα για το ¨πληρώνω για όσο πετάω¨, μετά βέβαια από την απαραίτητη νομοθετική ρύθμιση, για την χρέωση των τελών καθαριότητας από τους Δήμους
•Ήδη όταν άλλες περιοχές της Κρήτης και της Ελλάδας έριζαν για την διαχείριση των απορριμμάτων και την χωροθέτηση των μονάδων διαχείρισης, χωροθέτησε, μελέτησε και ωρίμανσε την μεγαλύτερη μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων στη Κρήτη, δίνοντας λύση και διέξοδο στον ΠΕΣΔΑ Κρήτης, προσφέροντας χώρο 200 στρεμμάτων στον κατ’ εξοχήν τουριστικό προορισμό της Κρήτης στη Χερσόνησο.
Η μονάδα βρίσκεται στη φάση δημοπράτησης
•Μελέτησε το πρότυπο κέντρο επαναχρησιμοποίησης υλικών στην Δ. Ε. Χερσονήσου. Το πρώτο κέντρο στη Μεσόγειο, παρόμοιων προδιαγραφών.
•Καθιέρωσε την έξυπνη αποκομιδή απορριμμάτων με την εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών στην υπηρεσία των δημοτών, με ενημέρωση του χρόνου αποκομιδής μέσω SMS
•Καθιέρωσε το πρωτάθλημα ανακύκλωσης στα σχολεία του Δήμου Χερσονήσου.
Η καταγραφή δράσεων θα μπορούσε να συνεχιστεί, όμως με τον παραπάνω κατάλογο δίδεται η ιδέα ποιοτικών χαρακτηριστικών στις πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων.
Η χωρική αρμοδιότητα του φορέα μας περιλαμβάνει τους παρακάτω Δήμους, βάσει του ΠΕΣΔΑ Κρήτης:
Μεταβατική Περίοδος
Α/Α ΔΗΜΟΣ Π.Ε ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
1 ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 53.337
2 ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 17.829
3 ΒΙΑΝΝΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 5.679
4 ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2.357
Τελική Φάση
Α/Α ΔΗΜΟΣ Π.Ε ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
1 ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 53.337
2 ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 17.829
3 ΒΙΑΝΝΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 5.679
4 ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 28.033
Κατά την μεταβατική περίοδο που προβλέπει ο ΠΕΣΔΑ Κρήτης, ο Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΑΕ ΟΤΑ εξυπηρετεί πληθυσμό 79.202 κατοίκων και κατά την τελική φάση του ΠΕΣΔΑ Κρήτης εξυπηρετεί 104.878 κατοίκων. Η οριστική φάση ξεκινά με την ολοκλήρωση της κατασκευής της μονάδας Μηχανικής Διαλογής και Κομποστοποίησης Οργανικού Κλάσματος στον ΧΥΤΑ Χερσονήσου. Ο παραπάνω εξυπηρετούμενος πληθυσμός πολλαπλασιάζεται κατά την τουριστική περίοδο επειδή ο Δήμος Χερσονήσου αποτελεί τον κύριο τουριστικό προορισμό της Κρήτης με ποσοστό 33% των διανυκτερεύσεων του νησιού. Από τα παραπάνω προκύπτει πως ο Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΑΕ ΟΤΑ, καλύπτει τα κριτήρια της υπερνομαρχιακής αρμοδιότητας και το πληθυσμιακό κριτήριο. Η εξειδίκευση του φορέα σε συνθήκες αιχμής λόγω του τουριστικού ρεύματος αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην διαχείριση οριακών καταστάσεων και απαιτήσεων.
Ο ισοδύναμος πληθυσμός για την περίοδο αιχμής δηλ. για τους μήνες Απρίλιο – Οκτώβριο, παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα :
Συνολικές διανυκτερεύσεις Ξενοδοχείων & Ενοικιαζόμενων
(εκτίμηση βάσει στοιχείων 2014)
ΔΗΜΟΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ % Σενάριο Α Σενάριο Β
8.915.460 10.976.25
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 0,0% 0 0
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 0,0% 882 1.086
ΜΑΡΤΙΟΣ 0,1% 10.136 12.479
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 3,3% 293.980 361.932
ΜΑΙΟΣ 11,3% 1.007.517 1.240.403
ΙΟΥΝΙΟΣ 17,5% 1.558.343 1.918.551
ΙΟΥΛΙΟΣ 20,5% 1.831.373 2.254.691
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 21,0% 1.873.721 2.306.828
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 16,9% 1.509.784 1.858.768
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 9,1% 812.812 1.000.692
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 0,2% 16.265 20.024
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 0,0% 648 797
Μηνιαίος ισοδύναμος μόνιμος πληθυσμός
Σενάριο Α Σενάριο Β
0 0
32 39
327 403
9.799 12.064
32.501 40.013
51.945 63.952
59.077 72.732
60.443 74.414
50.326 61.959
26.220 32.280
542 667
21 26
Ετήσια ισοδύναμος μόνιμος πληθυσμός :
Σενάριο Α Σενάριο Β
24.426 30.072
Μ.Ο. Παραμονής σε ξενοδοχειακά καταλύματα του Δήμου Χερσονήσου 2014: 6,972176
Παραδοχή εκτίμησης : τα ενοικιαζόμενα δωμάτια / διαμερίσματα παρουσιάζουν την ίδια πληρότητα με τα ξενοδοχειακά καταλύματα (ετήσιος 66,5% )
Πηγή : Εργαστήριο Ερευνών & Δορυφόρων Λογαριασμών Τουρισμού Πανεπιστήμιο Πατρών
Οι ποσότητες των απορριμμάτων που διαχειρίζεται ο φορέας, μεταφέρεται στον παρακάτω πίνακα:
Δήμος Δ.Ε. ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΔΗΜΟΣ Σύνολο
Χερσονήσου Δήμου Μινώα ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ
(kgr) Πεδιάδας(kgr) ΛΑΣΙΘΙΟΥ
ΣΥΝΟΛΟ 2014 28.800.400 5.795.370 1.586.010 36.181.780
Ιανουάριος 941.270 483.540 1.424.810
Φεβρουάριος 939.650 396.340 1.335.990
Μάρτιος 1.210.340 450.740 1.661.080
Απρίλιος 1.843.210 527.770 2.370.980
Μαϊος 2.780.590 459.060 912.860 4.152.510
Ιούνιος 3.609.820 434.800 120.570 4.165.190
Ιούλιος 4.386.270 530.160 110.720 5.027.150
Αύγουστος 4.615.760 486.860 84.190 5.186.810
Σεπτέμβριος 3.704.290 520.750 62.410 4.287.450
Οκτώβριος 2.565.870 492.430 92.480 3.150.780
Νοέμβριος 1.216.020 460.030 79.330 1.755.380
Δεκέμβριος 987.310 552.890 123.450 1.663.650
Δήμος Δ.Ε. ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΔΗΜΟΣ Σύνολο
Χερσονήσου Δήμου Μινώα ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ
(kgr) Πεδιάδας(kgr) ΛΑΣΙΘΙΟΥ
ΣΥΝΟΛΟ 2015 29.162.340 5.705.680 1.132.930 36.000.950
Ιανουάριος 959.810 537.530 189.220 1.686.560
Φεβρουάριος 925.550 448.970 28.900 1.403.420
Μάρτιος 1.249.880 476.600 70.500 1.796.980
Απρίλιος 2.019.310 505.550 107.840 2.632.700
Μαϊος 2.835.070 470.160 87.200 3.392.430
Ιούνιος 3.606.190 432.510 56.190 4.094.890
Ιούλιος 4.223.970 479.360 87.170 4.790.500
Αύγουστος 4.740.600 524.420 121.630 5.386.650
Σεπτέμβριος 3.803.900 488.220 105.860 4.397.980
Οκτώβριος 2.608.870 449.470 133.930 3.192.270
Νοέμβριος 1.159.250 448.150 94.370 1.701.770
Δεκέμβριος 1.029.940 444.740 50.120 1.524.800
Ενδεικτικά παραθέτουμε παρακάτω μία ποσότητα σε ημέρα αιχμής:
• 10/08/2015: 234.260 kg
Θα πρέπει να τονίσουμε πως οι ποσότητες αιχμής (ημερήσιες) είναι συγκρίσιμες με τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Κρήτης, όπως το Ηράκλειο, Ρέθυμνο και Χανιά.
Η χωρική αρμοδιότητα του φορέα και στο Δήμο Αγίου Νικολάου με το αντίστοιχο σημαντικό τουριστικό ρεύμα, εντείνει την ανάγκη διαχείρισης οριακών καταστάσεων κατά την αιχμή της τουριστικής περιόδου.
Η μακρόχρονη εξειδίκευση του προσωπικού στις παραπάνω συνθήκες, είναι σημαντικός παράγοντας στην επιτυχή διαχείριση του συνόλου του έργου.
Ο φορέας διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό στις καίριες διοικητικές θέσεις και τεχνικές, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες που δημιουργούνται από τις οριακές συνθήκες, στην αιχμή της τουριστικής δραστηριότητας.
Η λειτουργία του χώρου διαχείρισης των απορριμμάτων 24 ώρες την ημέρα και για 7 ημέρες την εβδομάδα, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή και ποιοτική παροχή υπηρεσιών στους Δημότες, τις επιχειρήσεις και τους επισκέπτες του Δήμου Χερσονήσου.
Οι υπηρεσίες που παρέχει ο φορέας στους Δημότες και τις επιχειρήσεις έχουν να κάνουν όχι μόνο με τα ΑΣΑ, αλλά με την διαχείριση των υλικών κατεδάφισης που προέρχονται από τις ετήσιες ανακαινίσεις και ανακατασκευές των τουριστικών επιχειρήσεων στο Δήμο, την διαχείριση των πράσινων (κλαδοκάθαρα) που προέρχονται από την φροντίδα του πράσινου, των τουριστικών επιχειρήσεων.
Τέλος διαχειρίζεται όλο το φάσμα των ρευμάτων όπως :
•ηλεκτρικές – ηλεκτρονικές συσκευές
•μπαταρίες
•έλαια
•ελαστικά κλπ
Επίσης, με την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών διαχειρίζεται ρίπους, όπως της λυματολάσπης, με την εγκατάσταση της πρώτης μονάδας ηλιακής ξήρανσης στην Ελλάδα.
Με καινοτόμες δράσεις όπως το κέντρο επαναχρησιμοποίησης υλικών το οποίο έχει μελετηθεί και αναζητείται η χρηματοδότηση για την υλοποίηση. Αποτελεί το μοναδικό παρόμοιο κέντρο στη Μεσόγειο με παρόμοια να έχουν εγκατασταθεί μόνο σε αναπτυγμένες περιβαλλοντικά χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά.
Μια πλειάδα πιλοτικών προγραμμάτων με στόχο την εισαγωγή της καινοτομίας, την προαγωγή συνεργασίας με ΑΕΙ της Κρήτης και ολόκληρης της χώρας με τον Φορέα, για τη μεταφορά της γνώσης που παράγεται στην εφαρμογή, για την παραγωγή τεχνολογίας και λύσεων που θα επιλύσουν τα χρόνια προβλήματα του χώρου.
Τα παραδείγματα συνεργασίας του Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΑΕ ΟΤΑ με τα ΑΕΙ είναι πολλαπλά και σημαντικά για μεγάλο φάσμα λύσεων. Πέρα από την καινοτομία η συνεργασία με ΑΕΙ έχει σκοπό και τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής ασφάλειας της εγκατάστασης, με τη διενέργεια εξειδικευμένων ελέγχων στον υδροφόρο ορίζοντα στο έδαφος και στον αέρα, στην περιοχή των εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων.
Από τα παραπάνω προκύπτουν ότι τα:
-χωροταξικά κριτήρια
-πληθυσμιακά κριτήρια
-ποιοτικά κριτήρια
καλύπτουν τις απαιτήσεις που θέτει το νέο σχέδιο νόμου που έχει στόχο να βελτιώσει τις συνθήκες θέτοντας κριτήρια που ο υφιστάμενος φορέας υπερκαλύπτει και η κατάργησή του και η επανίδρυση ενός νέου φορέα, το μόνο που θα εξυπηρετήσει είναι η εσωστρέφεια, η αντιπαράθεση των ΟΤΑ για τη χωρική αρμοδιότητα και για τους συσχετισμούς δυνάμεων, χωρίς να βελτιώσει στο ελάχιστο την υφιστάμενη κατάσταση, αντίθετα θα την οδηγήσει μερικά χρόνια πίσω, μέχρι να επανέλθει στη σημερινή θέση ωριμότητας, για την υποβολή προτάσεων στο ΕΣΠΑ 2014-2020, που ως γνωστό ήδη υπάρχει η πρόσκληση ενδιαφέροντος, από το Υπουργείο Οικονομίας.
Οι καλές πρακτικές αναγνωρίζονται από το σχέδιο νόμου, για τους ΦοΔΣΑ ΑΕ ΟΤΑ, με την πρόβλεψη περί διατήρησης κάποιων με μοναδικό κριτήριο τη χωρική αρμοδιότητα σε επίπεδο Νομού (ΠΕ), μη λαμβάνοντας υπόψη (κακώς) ποιοτικά, ποσοτικά και πληθυσμιακά κριτήρια, τα οποία είναι κρίσιμοι παράγοντες λήψης απόφασης.
Πέραν όμως από ποιοτικά χαρακτηριστικά που περιγράφονται παραπάνω, παράγοντας σημαντικός για τη δυνατότητα της προσφοράς υψηλής ποιότητας υπηρεσιών προς τους δημότες, είναι και το κόστος διαχείρισης και οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι κοινωνίες σε σχέση με τις ποσότητες και το χρονικό ορίζοντα.
Θα πρέπει να τονίσουμε εδώ, πως το κόστος διαχείρισης είναι από τα χαμηλότερα στην Ελλάδα, σήμερα ανέρχεται σε 18,00€/τόνο πλέον ΦΠΑ, μόνο και μετά την υλοποίηση του εργοστασίου Μηχανικής Διαλογής και Κομποστοποίησης του Οργανικού Κλάσματος, θα φθάνει τα 59,00€/τόνο, μόνο. Ποσό ιδιαίτερα χαμηλό, με τη δυνατότητα περαιτέρω μείωσης, αν το παραγόμενο κομπόστ θα τύχει αποδοχής, δεδομένου πως για λόγους περιορισμού του επιχειρηματικού ρίσκου, δεν έχουν συνυπολογιστεί τα έσοδα από την πώληση του κομποστ στη διαμόρφωση του gate fee, των 59,00€/τόνο στην είσοδο της μονάδας.
Θα πρέπει να τονίσουμε πως, με τη λειτουργία των μονάδων με ίδια μέσα (προσωπικό, πόρους) ο Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΑΕ ΟΤΑ, δεν εγκλωβίζεται σε συμβάσεις μακροχρόνιες με προκαθορισμένο κόστος διαχείρισης και ποσοτήτων.
Το εργοστάσιο Μηχανικής Διαλογής και Κομποστοποίησης του Οργανικού Κλάσματος θα λειτουργήσει με την ευθύνη του φορέα και από τους Τεχνικούς και Μηχανικούς του φορέα, χωρίς την ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εργολάβους. Αυτό άλλωστε γίνεται και σήμερα με όλες τις εγκαταστάσεις:
ΧΥΤΑ, Ηλιακή Ξήρανση, Πράσινα Σημεία, Αποκομιδή, Ανακυκλώσιμα.
Οι υποδομές στην περιοχή της Χερσονήσου και η ύπαρξη των αναγκαίων χώρων που θα στεγάσουν τις υπηρεσίες του φορέα είναι σημαντικός παράγοντας που καταδεικνύει πως εδώ υφίσταται μια σημαντική οργάνωση, τεχνογνωσία, δυναμική και νοοτροπία, που το μόνο που δεν χρειάζεται αυτή τη στιγμή είναι η κατάργηση.
Αντίθετα, χρήζει διατήρησης και τη μεταχείριση του Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΑΕ ΟΤΑ, ως μοντέλο για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Εκτός και αν η εξυπηρετούμενοι σκοποί είναι διαφορετικοί και πέραν από τις καλές νοούμενες πρακτικές στη διαχείριση και κοστολόγηση και την εισαγωγή καινοτομίας στον χώρο.
Κρίσιμος παράγοντας στην κοινωνική αποδοχή των δράσεων που περιγράφονται παραπάνω στην χωροθέτηση μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων που περιλαμβάνουν ΑΣΑ που προέρχονται από άλλους Δήμους της Κρήτης κατ’ εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ Κρήτης, είναι η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην διαβούλευση και στον ουσιαστικό έλεγχο των δράσεων και των περιβαλλοντικών συνεπειών από τις δράσεις αυτές.
Ο αποκλεισμός των τοπικών κοινωνιών μέσω της κατάργησης του Φο.Δ.Σ.Α Βόρειας Πεδιάδας και η ένταξη σε σχήματα φορέων διαχείρισης ή ΔΙΣΑ, όπως τους ονομάζει το νομοσχέδιο, θα προκαλέσουν κοινωνικές αναταραχές με αποτέλεσμα να απολεσθεί η κοινωνική αποδοχή των μονάδων που έχουν σχεδιασθεί, ωριμάσει και βρίσκονται σε φάση δημοπράτησης και που είναι απαραίτητες για την επίτευξη των στόχων του ΠΕΣΔΑ Κρήτης και του ΕΣΔΑ της χώρας.
Το προσωπικό του φορέα οδηγείται σε απόλυση λόγων των μνημονιακών νόμων. Η κατάργηση φορέων οδηγεί και στην κατάργηση των οργανικών θέσεων και συνεπώς στην απόλυση του προσωπικού Αορίστου Χρόνου. Η μεταφορά δε του προσωπικού στους νέους ΔΙΣΑ ισοδυναμεί με νέες προσλήψεις.
Το πνεύμα του νόμου δεν μπορεί με κανένα τρόπο να εξυπηρετηθεί με την κατάργηση φορέων όπως ο Φο.Δ.Σ.Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΑΕ ΟΤΑ και ίδρυση νέων, επειδή η διαδικασία αυτή θα εγκλωβίσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε εσωστρέφεια με τις ατέρμονες διαβουλεύσεις για τη χωροταξική αρμοδιότητα των φορέων, ενώ αυτές υπάρχουν. Θα πάει πίσω όλα τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων, προάγοντας μόνο τις συζητήσεις για τους φορείς και χάνοντας την ουσία που είναι η διαχείριση και η εφαρμογή των τοπικών σχεδίων του Περιφερειακού ΠΕΣΔΑ και τελικά του ΕΣΔΑ.
Η κατάργηση των Φορέων επιβάλλονται απο την στιγμή που το Υπουργείο Οικονομίας δημοσίευσε την πρόσκληση ενδιαφέροντος για την υποβολή προτάσεων για έργα διαχείρισης απορριμμάτων. Η εφαρμογή του νόμου θα οδηγήσει σε καθυστερήσεις της υλοποίησης των έργων και υπονόμευση των Περιφερειακών και του Εθνικού σχεδιασμού διαχείρισης απορριμμάτων.
Μετά τα παραπάνω και χωρίς να αναλύσουμε διεξοδικά άρθρο προς άρθρο τα προβλήματα, πολιτικά και νομικά που θα προκύψουν, καλούμε το Υπουργείο να αποσύρει το νομοσχέδιο και να λάβει υπόψη του τις προτάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού με τις αποφάσεις της ΠΕΔ Κρήτης και της ΚΕΔΕ καθώς και του Δικτύου των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, καθώς είναι και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι στη διαχείριση των απορριμμάτων και τελικά εκείνοι που μπορούν να επιλύσουν τα χρόνια προβλήματα.
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. κάλεσε τα μέλη του Δ.Σ. να αποφασίσουν σχετικά. Το Δ.Σ. ύστερα από διαλογική συζήτηση, κάνει αποδεκτή την εισήγηση του Προέδρου, όπως ακριβώς προαναφέρθηκε και
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΟΜΟΦΩΝΑ:
Αποδεχόμαστε την παραπάνω Εισήγηση του Προέδρου Δ.Σ. και διεκδικούμε την αυτοτέλεια του φορέα μας, σύμφωνα με την Απόφαση της Π.Ε.Δ. Κρήτης και ζητούμε την απόσυρση του Νομοσχεδίου.
• Η απόφαση αυτή πήρε αύξοντα αριθμό: 50/2016.
Ο Πρόεδρος Δ.Σ. Ο Αντιπρόεδρος Δ.Σ.
Φραγκιαδάκης Βαρδής Μανουράς Αριστείδης
ΤΑ ΠΑΡΟΝΤΑ ΜΕΛΗ
Αργυράκης Νικόλαος
Σέγκος Ιωάννης
Χρηστάκης Ιωάννης
Παπαδογιαννάκης Αντώνιος
Τσαγκαράκης Εμμανουήλ
Μπιτζαράκης Αντώνιος
Ακριβές Απόσπασμα
Ο Πρόεδρος Δ.Σ.
Φραγκιαδάκης Βαρδής
Σφηνιαδάκη Παντελίτσα, υποψήφια διδάκτορας στο Δίκαιο Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας
Γνωμοδότηση επί του σχεδίου νόμου του υπουργείου εσωτερικών και διοικητικής ανασυγκρότησης «σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου και ιδωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας»
Α. Το σχέδιο νόμου εν όψει του στρατηγικού σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμάτων
Οι ρυθμίσεις που εισάγει το σχέδιο νόμου κρίνονται ανεπιτυχείς αλλά και αντίθετοι με την έννοια και τη φιλοσοφία του στρατηγικού σχεδιασμού εν γένει αλλά και αντίθετοι ειδικότερα με τον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας, όπως αυτός εκφράζεται στο ΕΣΔΑ.
Ειδικότερα ο στρατηγικός σχεδιασμός σε γενικό επίπεδο αλλά και ειδικά σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα επιβάλλει την ισορρόπηση ανάμεσα σε δύο κατευθύνσεις: από τη μία στην κατεύθυνση του συντονισμού και του συνολικού σχεδιασμού και από την άλλη στην κατεύθυνση της αποκέντρωσης στο επίπεδο των δήμων. Διότι η ίδια η έννοια του στρατηγικού σχεδιασμού απαιτεί από τη μία τη χάραξη μίας συνολικής και ολοκληρωμένης πολιτικής, η οποία αναγκαστικά σχετίζεται με τον σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο. Από την άλλη ο στρατηγικός σχεδιασμός επιβάλλει την ad hoc εξέταση των υπαρχουσών υποδομών, των ιδιαίτερων συνθηκών και της περιβαλλοντικής κατάστασης, συνδέεται λοιπόν για την εφαρμογή και την περαιτέρω ειδίκευση του με τον σχεδιασμό σε τοπικό επίπεδο, σε επίπεδο δήμων. Εξάλλου θα πρέπει να σημειωθεί, οτι ο στρατηγικός σχεδιασμός σχετίζεται με τη συμμετοχή της κοινωνίας, προϋπόθεση που βέλτιστα πραγματώνεται σε επίπεδο των μικρών μονάδων της τοπικής αυτοδιοίκησης, άρα των δήμων. Έτσι λοιπόν αναγκαστικά ο στρατηγικός σχεδιασμός συνδέεται με τη συνολική και συγχρόνως με τη διαβαθμισμένη κατανομή αρμοδιοτήτων για τον σχεδιασμό. Διότι ανάμεσα στο εθνικό επίπεδο και στο ολοσχέρως τοπικό σε επίπεδο δήμων δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνεται το ενδιάμεσο σκαλί σχεδιασμού σε επίπεδο περιφέρειας. Στα περιβαλλοντικά θέματα, όπου σε μεγάλο βαθμό πλέον ρυθμίζονται από το ευρωπαϊκό δίκαιο οι γενικοί στρατηγικοί στόχοι τίθενται από ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμούς (βλ. εδώ την οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απορρίματα).
Ακολουθώντας αυτή την λογική ο νομοθέτης θέσπισε το ΕΣΔΑ που είναι το εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των απορριμάτων και στο οποίο προβλέπεται η παραπάνω αναγκαία αλυσίδα- ακολουθία των επιπέδων σχεδιασμού. Η κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 35 του Νόμου 4042/2012 (Α’ 24) προς εφαρμογή του άρθρου 28 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ, αποσκοπεί στο να δοθούν οι κατάλληλες στρατηγικές κατευθύνσεις ώστε μέσω ενός συνεκτικού πλέγματος σχεδίων, προγραμμάτων, δράσεων και έργων να εφαρμόζεται η εθνική πολιτική διαχείρισης αποβλήτων και να επιτυγχάνονται οι θεσμοθετημένοι στόχοι. Προβλέπεται λοιπόν ο περιφερειακός σχεδιασμός μέσω των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) για την εφαρμογή των κατευθύνσεων του ΕΣΔΑ τα οποία εκπονούνται και υλοποιούνται από τους φορείς διαχείρισης αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) αλλά αντίστοιχα προβάλλεται ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στο επίπεδο των δήμων, οι οποίοι είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση των απορριμάτων από το στάδιο της πρόληψης μέχρι της τελικής διάθεσης. Το συγκεκριμένο σχέδιο (ΕΣΔΑ) βρίσκεται στη σωστή κατέυθυνση, εφόσον από την μία ενισχύει την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό είναι παροπλισμένη (βλ. εδώ ενδεικτικά Ευστρατίου ΠερΔικ 4/2000, σελ. 475 επ.). Εξάλλου δεν θα πρέπει να παραβλέψει κανείς οτι οι βασικές αρχές για το μοντέλο διακυβέρνησης σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα συνδέονται λόγω ευρωπαϊκού δικαίου αναγκαστικά στην πράξη με την ενίσχυση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης στο επίπεδο των δήμων, όπου η συμμετοχή και η πληροφόρηση του κοινού μπορούν βέλτιστα να πραγματωθούν ( βλ. Σύμβαση του Άαρχους της 25 Ιουνίου 1998).
Από την άλλη το ΕΣΔΑ δεν παραβλέπει την έννοια του στρατηγικού σχεδιασμού, επιβάλλοντας τη βαθμιδόν εξειδίκευση των ρυθμίσεων του απο τα σχέδια περιφερειακού σχεδιασμού και στη συνέχεια σε επίπεδα τοπικού σχεδιασμού. ΤΟ ΕΣΔΑ πραγματώνει λοιπόν την απαιτούμενη ισορροπία για τον στρατηγικό σχεδιασμό.
Δυστυχώς το σχέδιο νόμου έρχεται να ανατρέψει αυτή την ισορροπία, εφόσον τα σχέδια των ΔΙΣΑ έτσι όπως αυτά προβλέπονται βρίσκονται μετέωρα ανάμεσα στα σχέδια σε περιφερειακό επίπεδο και στα σχέδια σε τοπικό επίπεδο δήμων. Πέραν λοιπόν της ασάφειας του σχεδίου νόμου σχετικά με την κατανομή των αρμοδιοτήτων, αυτό έρχεται σε αντίθεση με το εθνικό σχέδιο για την διαχείριση των απορριμάτων αλλά επίσης είναι αντίθετο με την ίδια την ουσία του στρατηγικού σχεδιασμού. Ειδικότερα το σχέδιο νόμου είναι ασαφές σχετικά με την εκπόνηση των ΠΕΣΔΑ. Διότι ναι μεν στο α. 3 περ. β αναφέρει οτι οι ΔΙΣΑ εξειδικεύουν και υλοποιούν τα ΠΕΣΔΑ, από την άλλη όμως καταργώντας τους ΦΟΔΣΑ, οι οποίοι είναι σύμφωνα με το ΕΣΔΑ αρμοδιοι για την εκπόνηση των ΠΕΣΔΑ δημιουργεί ένα κενό στον στρατηγικό σχεδιασμό. Το σχέδιο νόμου αφήνοντας τα περιφερειακά σχέδια διαχείρισης απορριμάτων, όπως αυτά έχουν θεσμοθετηθεί στο ΕΣΔΑ, ορφανά και καταργώντας τους υπάρχοντες φορείς σχεδιασμού σε επίπεδο περιφέρειας σπάει την αναγκαία αλυσίδα για τον συνολικό στατηγικό σχεδιασμό. Από την άλλη πλευρά το σχέδιο νόμου αν και από την αιτιολογική έκθεση στοχεύει δήθεν στην ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης στο επίπεδο των δήμων, τελικά περιορίζει περαιτέρω τον ρόλο της. Το σχέδιο νόμου λοιπόν δεν είναι μόνο ασαφές σχετικά με τις αρμοδιότητες, αλλά κινείται και στην λάθος κατεύθυνση.
Β. Ειδικότερα το σχέδιο νόμου και ο ρόλος των δήμων
Πέρα όμως από τα επίπεδα σχεδιασμού ο περιορισμός του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης και ουσιαστικά η καταστρατήγηση του ΕΣΔΑ διαφαίνεται στην πρόβλεψη του σχεδίου για τις αρμοδιότητες του συντονιστή, ιδιαίτερα κάτα τη σύσταση των ΔΙΣΑ (βλ. ά. 1 παρ. 4 και παρ. 5 γ του σχεδίου). Διαφαίνεται εκεί η αποθεσμοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο είναι έκδηλη η φιλοσοφία συγκεντρωτισμού που διέπει το σχέδιο νόμου, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις γενικές παραδοχές της μοντέρνας διοικητικής και οικολογικής διακυβέρνησης.
Αντί λοιπόν το σχέδιο νόμου να διαφυλάξει τις αρμοδιότητες των δήμων, των κυττάρων της δημοκρατίας και των αναγκαίων σχηματισμών για την σύγχρονη οικολογική διακυβέρνηση, τελικά στην πραγματικότητα αφαιρεί αυτές τις αρμοδιότητες από τους δήμους και μαζί με αυτές κάθε δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στο περιβαλλοντικά εξαιρετικά σημαντικό θέμα της διαχείρισης των απορριμάτων.
Σε αυτό το σημείο το σχέδιο νόμου θέτει στο περιθώριο τους δήμους και τις τοπικές κοινωνίες, οδεύει στον συγκεντρωτισμό, οδηγεί μοιραία σε συγκρούσεις ανάμεσα σε τοπικές κοινωνίες και τελικά στη δυσλειτουργία των προβλεπόμενων από αυτό φορείς.
Γ. Η συμμετοχή των δήμων και του κοινού στο σχέδιο νόμου
Στο σχέδιο νόμου δεν κατοχυρώνεται η πραγματική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και πολλώ δε μάλλον του κοινού στην διαμόρφωση των νέων φορέων, αλλά ούτε και στα σχέδια που αυτοί θα εκπονούν. Η συμμετοχή είναι βασική αρχή της διοικητικής διαδικασίας και μάλιστα σε περιβαλλοντικά θέματα επιβάλλεται από το ευρωπαϊκό δίκαιο από τις οδηγίες α) 2003/4/ΕΚ της 28.01.2003, β) 2003/35/ΕΚ της 26.05.03 και γ) 2001/42 της 27.06.01 και επιβάλλεται ειδικότερα και από την οδηγία για τη διαχείριση των απορριμάτων (βλ. ά. 31 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ). Η συμμετοχή και η πληροφόρηση αποσκοπούν στην συναίνεση για την κοινωνική και άρα γενικότερη βιωσιμότητα των αποφάσεων και των θεσμών σε περιβαλλοντικά θέματα, στην αντοχή στον χρόνο και την εφαρμοσιμότητα σχεδίων και προγραμμάτων και αποτελούν στοιχεία άμεσης δημοκρατίας που προάγουν τον εκδομοκρατισμό της διοικητικής διαδικασίας.
Εντελώς αντίθετα από αυτές τις προβλέψεις το σχέδιο νόμου που διέπεται από ένα δημοκρατικό έλλειμα και – λαμβάνοντας υπόψιν τις εξουσίες του Συντονιστή- από ένα πνεύμα συγκεντρωτισμού εναποθέτει τις αποφάσεις στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου των ΔΙΣΑ, αφαιρώντας έτσι κάθε δυνατότητα συμμετοχής των θεσμικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του κοινού στις εν λόγων αποφάσεις και τα σχέδια των ΔΙΣΑ
Ο νόμος είναι από αυτήν την άποψη οπισθοδρομικός.
Δ. Η αρχή της ισότητας και το σχέδιο νόμου
Επίσης το άρθρο 5 του σχεδίου καταστρατηγεί την αρχή της ισότητας, εφόσον εξαρτά την εκπροσώπηση στο διοικητικό συμβούλίο από τον πληθυσμό των δήμων. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί, οτι η αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας προτάσσει οι όποιες διαφοροποιήσεις σε δικαιώματα να βασίζονται σε αντικειμενικά και σχετικά με το αντικείμενο της ρύθμισης κριτήρια. Εδώ ακριβώς ο νόμος θα έπρεπε ως κριτήριο διαφοροποίησης για την εκπροσώπηση να λάβει υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος των περιοχών, δήμων που φιλοξενούν τους χώρους διαχείρισης απορριμάτων. Όπως άλλωστε προκύπτει από τη φιλοσοφία της νομολογίας του ΣτΕ, η περιβαλλοντική ισότητα επιβάλλει την αντιστάθμιση του περιβαλλοντικού κόστους στους θιγόμενους πληθυσμούς. Η ενίσχυση της συμμετοχής και της δημοκρατικής εκπροσώπησης του θιγόμενου κοινού θα αποτελούσε ένα μέσο αντιστάθμισης στην κατεύθυνση της περιβαλλοντικής και άρα γενικότερης ισότητας, στην κατεύθυνση της ευθυγράμμισης με τις επιταγές των ευρωπαϊκών οδηγιών και του εκδημοκρατισμού της όλης πολιτικής για τη διαχείριση απορριμάτων.
Ε. Το σχέδιο νόμου στη λογική «ραβε-ξηλωνε»
Η έλλειψη από την μία συντονισμού, που θα μπορούσε να υπάρχει με τη διαφύλαξη των επιπέδων σχεδιασμού σε περιφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο δήμων και των αρμόδιων φορέων, και από την άλλη η αναμενόμενη απουσία πραγματικής βούλησης συνεργασίας ανάμεσα στους δήμους, η οποία θα οφείλεται στην έλλειψη συντονισμού και την οποία το σχέδιο νόμου φιλοδοξεί να ξεπεράσει μέσω του συγκεντρωτισμού, φέρνουν στο προσκήνιο το ερώτημα της βιωσιμότητας όχι μόνο του σχεδίου νόμου αλλά και κάθε έννοιας και βαθμίδας του στρατηγικού σχεδιασμού για τα απορρίματα. Το σχέδιο νόμου κινείται λοιπόν στη λογική ράβε ξήλωνε όχι μόνο όσον αφορά τα επίπεδα του σχεδιασμού και των αρμοδιοτήτων αλλά και των υπαρχουσών δομών και φορέων, χωρίς να εξετάζει ad hoc τη βιωσιμότητα αυτών, λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια οικονομικά και περιβαλλοντικά, όπως ακριβώς προστάζει η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης και του βιώσιμου περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Θα πρέπει να σημειωθεί μάλιστα, οτι ο μικρός μεταβατικός χρόνος και η ρύθμιση του πειθαρχικού παραπτώματος σε περίπτωση εξάντλησης του έρχονται σε αντίθεση με την αρχή της αναλογικότητας. Διότι ούτε αναλογία υπάρχει, υπό τις παρούσες συνθήκες και λαμβάνοντας υπόψη τις ασάφειες και τις αδυναμίες του νόμου, ανάμεσα στην πρόβλεψη για το πειθαρχικό παράπτωμα και στην αδυναμία συμφωνίας για τη συγκρότηση των αναγκαίων δομών, ούτε επαρκής και επομένως εύλογος και ανάλογος χρόνος είναι οι 3 μήνες για την μετάβαση σε ένα νέο καθεστώς. Και κυρίως οι ρυθμίσεις του νέου νόμου γεννούν το ερώτημα εάν το (περιβαλλοντικό/οικονομικό/διοικητικό) κόστος από την εφαρμογή του νόμου είναι ανάλογο με το όφελος από την εφαρμογή αυτού, αλλά και τελικά το ερώτημα, ποιό είναι το προσδοκόμενο από το σχέδιο νόμου όφελος. Εφόσον, όπως είδαμε και παραπάνω, δεν μπορεί ως προσδοκόμενο όφελος από το σχέδιο νόμου να είναι η ενίσχυση της αποκέντρωσης, όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση. Το κόστος από την κατάργηση των υπαρχουσών δομών και φορέων, ακόμα και σε επίπεδο λειτουργίας της διοίκησης, δεν λαμβάνεται υπόψη και δεν σταθμίζεται. Εδώ μάλιστα θα πρέπει να σημειωθεί, οτι η κατάργηση υπαρχουσών δομών και φορέων ενδέχεται να θίγει και την αρχή της εγγύτητας και της αυτάρκειας στην διαχείριση των απορριμάτων, όπως αυτή θεσπίζεται στο άρθρο 16 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απορρίματα.
Προτάσεις
Εν κατακλείδι
-Διαφαίνεται αναγκαία η αλλαγή όχι μόνο σημείων, αλλά της συνολικής φιλοσοφίας του σχεδίου νόμου, ώστε αυτό να ευθυγραμμιστεί με το ΕΣΔΑ και με την ουσία του στρατηγικού σχεδιασμού. Είναι αναγκαία η διευκρίνιση, σε ποιό επίπεδο σχεδιασμού θα ανήκουν τα σχέδια που θα εκπονούν οι ΔΙΣΑ, αλλά και η διευκρίνιση και η διαφύλαξη των αρμοδιοτήτων του περιφερειακού και του τοπικού σχεδιασμού σε επίπεδο δήμων, ώστε να γίνεται σεβαστή η πυραμίδα του στρατηγικού σχεδιασμού και να γίνονται σεβαστές οι αρμοδιότητες των δήμων.
-Είναι αναγκαία η ενίσχυση της συμμετοχής του κοινού τόσο κατά τη διαμόρφωση των φορέων διαχείρισης όσο και κατά την εκπόνηση από αυτούς των κάθε φορά σχεδίων. Σε αυτή την κατέυθυνση επίσης επιβάλλεται από τη δημοκρατική αρχή και από την αρχή της περιβαλλοντικής ισότητας η ενίσχυση της δημοκρατικής εκπροσώπησης των δήμων που φέρουν το περιβαλλοντικό κόστος. Κρίνεται έτσι σκόπιμη η πρόβλεψη οτι «δήμοι εντός των γεωγραφικών ορίων των οποίων λειτουργεί ΧΥΤ και ορίζουν λόγω του πληθυσμιακού κριτηρίου της παρούσας παραγράφου λιγότερα από τρία μέλη στο Δ.Σ. του ΔΙΣΑ, θα ορίζουν, κατ έξαίρεση τρία μέλη, ώστε να εκπροσωπείται με ένα μέλος και η μειοψηφία των δημοτικών τους συμβουλίων στο Δ.Σ. του ΔΙΣΑ» (βλέπε ά. 5 παρ. 1 του παρόντος σχεδίου νόμου).
-Θα πρέπει τόσο για λόγους περιβαλλοντικούς, όπως υπαγορεύεται από την αρχή της εγγύτητας και της αυτάρκειας σχετικά με τη διαχείριση των απορριμάτων, όσο και για λόγους της διοικητικής λειτουργικότητας να υπάρξει πρόβλεψη για την κατά περίπτωση εξέταση της βιωσιμότητας των υπαρχόντων φορέων διαχείρισης απορριμάτων. Εξάλλου δεν διαφαίνεται κάποιος λόγος δημοσίου συμφέροντος υπέρτερος της εξασφάλισης της βιωσιμότητας των υπαρχουσών δομών, ιδαίτερα εφόσον ο νόμος ναι μεν επικαλείται την αποκέντρωση στην ουσία όμως την καταστρατηγει. Αναγκαία προϋπόθεση για αυτό είναι η πρόβλεψη μίας τέτοιας διαδικασίας αλλά και ενός εύλογου χρόνου. Η κατάργηση υπαρχόντων φορέων ουσιαστικά παραβλέπει την εμπειρία που έχουν αυτοί σε θέματα διαχείρισης των απορριμάτων. Εξάλλου και από το νόμο στο ά. 3 περ. ε προβλέπεται οτι οι ΔΙΣΑ μπορούν να αναθέτουν επιμέρους υπηρεσίες διαχείρισης σε φυσικά και νομικά πρόσωπα σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα γιατί να καταργηθούν οι υπάρχοντες φορείς. Οι υπάρχουσες δομές λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία τους και εφόσον εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα τους, θα έπρεπε να απολαμβάνουν μία προτεραιότητα στην ανάθεση τέτοιων υπηρεσιών διαχείρισης. Κρίνεται έτσι σκόπιμη η πρόβλεψη οτι σε περίπτωση τέτοιας ανάθεσης θα δίνεται προτεραιότητα σε νομικά πρόσωπα που έχουν συσταθεί και λειτουργούν χάριν του δημοσίου συμφέροντος και έχουν αποδεδειγμένη εμεπιρία άνω στη διαχείριση στερεών αποβλήτων.
-Η διασφάλιση της βιωσιμότητας των φορέων για τη διαχείριση των απορριμάτων εξαρτάται και από τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Αυτή ωστόσο δεν εξασφαλίζεται από το σχέδιο νόμου, το οποίο αντίθετα ρέπει προς τον συγκεντρωτισμό εν όψει ιδιαίτερα του ά. 1 παρ. 5 περ. β., σύμφωνα με το οποίο ο Συντονιστής, αποφασίζει σε περίπτωση διαφωνίας για την έδρα του ΔΙΣΑ.
Η πρόβλεψη αντίθετα, οτι σε περίπτωση διαφωνίας η έδρα του ΔΙΣΑ θα είναι στον δήμο όπου λειτουργεί ο ΧΥΤ, όπως εξάλλου επιβάλλεται και από λόγους περιβαλλοντικής ισότητας και αντιστάθμισης του περιβαλλοντικού κόστους φαίνεται εύλογη, θα προλάβει τις όποιες αντιπαλότητες ανάμεσα στις τοπικές κοινωνίες και από την άλλη πλευρά θα μετριάσει τις υπέρμετρες αρμοδιότητες του Συντονιστή.
Στην παρ. 2, προβλέπεται η δυνατότητα ύπαρξης μέχρι τεσσάρων (4) ΔΙΣΑ ανά περιφέρεια, υπό την προϋπόθεση να πληρούνται τα κριτήρια που τίθενται, μεταξύ των οποίων και το πληθυσμιακό κριτήριο. Αν σε μια Περιφέρεια στην οποία μπορούν, με βάση το σχέδιο νόμου, να συσταθούν μέχρι 3 ΔΙΣΑ, οι ΟΤΑ της Περιφέρειας καταλήξουν σε μια πρόταση για 4 ΔΙΣΑ, ποιος και με ποια κριτήρια θα αποφασίσει ότι δεν θα συσταθεί ένας από τους ανωτέρω ΔΙΣΑ;
Πόσο σεβαστή γίνεται στην περίπτωση αυτή, η βούληση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Ποιο νομικό πλαίσιο εγγυάται τη λήψη της απόφασης για τρεις, και όχι για τέσσερις ΔΙΣΑ, με απολύτως αντικειμενικά και ακριβοδίκαια κριτήρια; Με βάση το προτεινόμενο νομικό πλαίσιο, η δυνατότητα αυτή επαφίεται στην απολύτως ανεξέλεγκτη κρίση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ο οποίος δεν απαιτείται ούτε καν να αιτιολογήσει την όποια απόφασή του.
συνέχεια******
5. Η παράγραφος 1α του άρθρου 16 του ν. 4071/2012 τροποποιείται ως εξής:
1.α. Σύνδεσμοι ή ανώνυμες εταιρείες του άρθρου 265 του ν. 3463/2006, που έχουν συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ, και δεν έχουν συγχωνευθεί σε Περιφερειακό ΦοΔΣΑ μέχρι την 31-5-2016, διατηρούν την αρμοδιότητα υλοποίησης και λειτουργίας των έργων διαχείρισης των απορριμμάτων της περιοχής ευθύνης τους, και δύνανται να συγχωνευθούν μεταξύ τους. Δήμοι που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ διατηρούν την αρμοδιότητα λειτουργίας των έργων διαχείρισης των απορριμμάτων της περιοχής ευθύνης τους.
6. Η παράγραφος 2 του άρθρου 16 του ν. 4071/2012 τροποποιείται ως εξής:
2. Η συγχώνευση των ανωτέρω φορέων ή η παραχώρηση της διαχείρισης των εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου, διαπιστώνεται με πράξη του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μετά από την αποτίμηση των περιουσιακών τους στοιχείων, σύμφωνα με την κατωτέρω διαδικασία:
Οι αρχές διοίκησης των φορέων της προηγούμενης παραγράφου 1α, ορίζουν ορκωτούς ελεγκτές για την αποτίμηση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Η έκθεση των ορκωτών ελεγκτών διαβιβάζεται με ευθύνη των ιδίων στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την έκδοση της πράξης συγχώνευσης και στον οικείο περιφερειακό σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ.
Αιτιολόγηση: Δεδομένης της κατάργησης της υποχρέωσης συγχώνευσης των ΦοΔΣΑ στον περιφερειακό ΦοΔΣΑ, δεν έχουν λόγο ύπαρξης οι διατάξεις που προβλέπουν τον υποχρεωτικό ορισμό ορκωτού λογιστή από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
7. Στην παράγραφο 6 του άρθρου 16 του ν. 4071 προστίθεται τελευταίο εδάφιο:
Εάν ο Περιφερειακός Σύνδεσμος του άρθρου 13 παρ.1 του παρόντος νόμου, αποφασίσει τη μετατροπή του σε ανώνυμη εταιρεία του άρθρου 265 του ν. 3463/2006, οι διαπιστωτικές πράξεις που προβλέπονται στις παραγράφους 2 και 4 του παρόντος άρθρου, εκδίδονται από τις κατά τόπο αρμόδιες υπηρεσίες της αιρετής Περιφέρειας, σύμφωνα με το άρθρο 186 παρ. ΙΙ εδ. 9 του ν. 3852/2010. Διαπιστωτικές πράξεις που έχουν εκδοθεί από κατά τόπο αρμόδιες υπηρεσίες αιρετών Περιφερειών πριν τη δημοσίευση του παρόντος, θεωρούνται ότι έχουν εκδοθεί νομίμως.
Αιτιολόγηση: Η διάταξη αυτή έχει περισσότερο ερμηνευτικό χαρακτήρα, καθώς το θέμα ρυθμίζεται ήδη νομοθετικά, από το άρθρο 186 παρ. ΙΙ εδ. 9 του ν. 3852/2010. Κρίνεται σκόπιμη η αναφορά στο άρθρο αυτό, προς αποφυγή εσφαλμένων ερμηνειών των διατάξεων του άρθρου 16 του ν. 4071/2012.
• Το θείον και οι νόμοι, ευ μεν αγόντων, εισίν ωφέλιμοι, κακώς δε αγόντων ουδέν ωφελούσιν.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
Χαράλαμπος Τσοκανής
Συντονιστής Δικτύου Φο.Δ.Σ.Α
Γ.Δ Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α
Στερεάς Ελλάδας
Παρέμβαση στη διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου
του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
“Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας”
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον σύνθετα, δύσκολα και δυσεπίλυτα ζητήματα της σύγχρονης κοινωνίας.
Το ζήτημα αυτό απασχολεί έντονα και την χώρα μας τα τελευταία 12 χρόνια, μετά την πρώτη καταδίκη της, από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (2005).
Είναι ένα ζήτημα το οποίο βρίσκεται πολλά χρόνια τώρα στο επίκεντρο συζητήσεων , αντιπαραθέσεων , προτάσεων και πολιτικών περιβάλλοντος , αφού συνδέεται άμεσα με την συνεχή αστικοποίηση του πληθυσμού , το επίπεδο ανάπτυξης και τα σύγχρονα καταναλωτικά πρότυπα.
Αυτά σε θεωρητικό επίπεδο, αφού υποτίθεται στην χώρα μας κλείνουμε τις χωματερές αλλά σε πολλές περιοχές τα απορρίμματα σωρεύονται στους δρόμους για μεγάλο διάστημα και αναζητούμε εναγωνίως λύσεις για την προσωρινή μεταφορά τους.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό ;
Γιατί αντιδρούν οι τοπικές κοινωνίες σε ένα τόσο αυτονόητο ζήτημα, δηλαδή να πάψουν να λειτουργούν τις χωματερές και να χωροθετηθούν σύγχρονες εγκαταστάσεις διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, κάτι που γίνεται σε όλη την Ευρώπη ;
Μήπως μας έλειψαν οι πόροι για την δημιουργία των απαιτούμενων υποδομών ;
Μήπως μας έλειψε η τεχνογνωσία ;
Τίποτα από όλα αυτά.
Γιατί απλούστατα κανείς δεν πιστεύει ότι αυτές οι σύγχρονες εγκαταστάσεις θα λειτουργήσουν με ορθό περιβαλλοντικά τρόπο.
Γιατί τα τελευταία 20 χρόνια μέσα από 3 πακέτα στήριξης (Β΄ & Γ΄ Κοινοτικό πλαίσιο στήριξης & ΕΣΠΑ) επενδύθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια σε έργα περιβάλλοντος και ιδιαίτερα στην κατασκευή ΧΥΤΑ, τα οποία εγκαταλείψαμε και σε πολλές περιπτώσεις τα λειτουργούμε ως ΧΑΔΑ πολυτελείας.
Παράλληλα πολλοί πόροι χάθηκαν και δεκάδες έργα απεντάχθηκαν, αφού στάθηκε αδύνατο να χωροθετηθούν έργα διαχείρισης απορριμμάτων, λόγω των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών.
Η Ελλάδα σήμερα είναι μια χώρα πολλών ταχυτήτων στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων αφού υπάρχουν περιοχές όπου έχουν επιλύσει το πρόβλημα της ορθής διαχείρισης, άλλες που το έχουν δρομολογήσει αλλά και περιοχές που βρίσκονται στα πρώτα βήματα και με προβλήματα ακόμη και ασφαλούς διάθεσης.
Αυτά είναι δεδομένα και όποιος θέλει να παρέμβει για να επιλύσει το πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του τόσο την υπάρχουσα κατάσταση και τις ιδιαιτερότητες όσο και τις απαιτήσεις που διαμορφώνονται με το νέο ΕΣΔΑ.
Αυτό προκύπτει ως εμπειρία πολλών ετών, για ένα περίπλοκο, δύσκολο κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να προσεγγίσουμε με πολύ προσοχή, προκειμένου να μην υπάρξει συνολική εμπλοκή και καταστραφούν και οι ήδη υπάρχουσες καλές πρακτικές.
Στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων εμπλέκονται πολλά συναρμόδια Υπουργεία & οι Ο.Τ.Α Α΄ και Β΄ Βαθμού.
– Το Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, είναι αρμόδιο για το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Ο.Τ.Α & των νομικών τους προσώπων
– Το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, είναι αρμόδιο για την λειτουργία των έργων & εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων και το καθ’ ύλη αρμόδιο Υπουργείο για την τομεακή πολιτική στα στερεά απόβλητα, αυτό που συνέταξε το νέο ΕΣΔΑ.
– Το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού, είναι αρμόδιο για τις χρηματοδοτήσεις των έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων
– Οι Περιφέρειες, είναι αρμόδιες για έγκριση των ΠΕ.Σ.Δ.Α, την χρηματοδότηση έργων & δράσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων μέσω των ΠΕΠ & των εκχωρούμενων πόρων, των αδειοδοτήσεων αλλά και ελέγχου των έργων & εγκαταστάσεων
– Οι Δήμοι & οι Φο.Δ.Σ.Α, είναι αρμόδιοι για την υλοποίηση δράσεων και λειτουργίας των έργων & εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
Η όποια επομένως παρέμβαση στην αλλαγή, συμπλήρωση ή βελτίωση του συστήματος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων θα έπρεπε να έχει την συμμετοχή των προαναφερόμενων εμπλεκομένων φορέων.
Δυστυχώς το σχέδιο νόμου δεν έλαβε υπόψη τους περισσότερους από τους άμεσα εμπλεκομένους και ειδικότερα αυτούς που θα κληθούν να υλοποιήσουν την όποια θεσμική αλλαγή, δηλαδή την Αυτοδιοίκηση Α΄ Βαθμού.
Δεν έλαβε υπόψη ούτε καν το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, το οποίο έχει την τομεακή πολιτική για τα στερεά απόβλητα.
Επί του σχεδίου νόμου
Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει « …Εκτός όμως από τα ανωτέρω, δεν πρέπει να παραγκωνίζεται διόλου το γεγονός ότι για την υλοποίηση της στρατηγικής και των δράσεων του νέου μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων πρέπει να γίνει αναδιοργάνωση των φορέων που θα το επωμισθούν…… καθίσταται προφανές ότι πέραν των αλλαγών σε επίπεδο πολιτικής προσέγγισης του ευαίσθητου θέματος της διαχείρισης των αποβλήτων, πρέπει να υιοθετηθεί και ένας νέος τρόπος οργάνωσης των φορέων που θα ασχολούνται με τη διαχείριση αυτή. Ο νέος αυτός τρόπος δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση να θεσπιστεί οριζόντια για όλη τη χώρα, όπως μέχρι σήμερα παγίως οριζόταν από τις πολιτικές του παρελθόντος. Αποτέλεσμα αυτής της “οριζόντιας νοοτροπίας” είναι όχι μόνο η πανσπερμία φορέων και ο κατακερματισμός δράσεων που υπάρχουν σήμερα, όσο η αδυναμία τους εν τέλει να ανταποκριθούν με ρεαλισμό και προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος»
Στην συγκεκριμένη περίπτωση το σχέδιο νόμου φιλοδοξεί, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, να βάλλει μια τάξη στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων και των Φο.Δ.Σ.Α, να λυθούν χρόνια προβλήματα (χωροθέτηση εγκαταστάσεων), έναρξη μιας νέας φιλοσοφίας της κοινωνίας με έμφαση την διαλογή στη πηγή, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του νέου ΕΣΔΑ και άλλα.
Παρατήρηση 1η
Σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ αλλά και το θεσμικό πλαίσιο τόσο το υπάρχον όσο και το προτεινόμενο, μέσω του σχεδίου νόμου, οι Φο.Δ.Σ.Α ή ΔΙΣΑ έχουν την αρμοδιότητα να εξειδικεύουν και υλοποιούν τους στόχους και τις δράσεις του ΠΕΣΔΑ, που έχει κυρωθεί κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία, για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, χωρίς να μπορούν να τροποποιήσουν τα προβλεπόμενα σε αυτό. (παράγραφος β του άρθρου 3 του σχεδίου νόμου)
Οι αρμοδιότητες λοιπόν των Φο.Δ.Σ.Α ή ΔΙΣΑ είναι δεδομένες και συγκεκριμένες, είναι αρμοδιότητες που αφορούν την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων.
Η κύρια λοιπόν και ουσιαστική αρμοδιότητα, αυτή της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης κ.λ.π είναι των Δήμων, στους οποίους εστιάζει και το νέο ΕΣΔΑ.
Παρατήρηση 2η
Αναφέρει η αιτιολογική έκθεση
«Σήμερα οι αρμόδιοι φορείς της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης για την εξειδίκευση και την υλοποίηση των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων είναι οι ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), οι οποίοι ανέρχονται σε τριάντα πέντε σε όλη τη χώρα, διέπονται δε από διάφορα νομικά πλαίσια με βάση τις ιδρυτικές τους διατάξεις. Λειτουργούν έτσι τόσο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με τη μορφή του συνδέσμου, όσο και ανώνυμες εταιρίες με βάση τις διατάξεις του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Προς διευθέτηση αυτής της ακαταστασίας επιχειρήθηκε κατά βάση με το ν. 4071/2012, αλλά και με μεταγενέστερες τροποποιήσεις του, να επιβληθεί υποχρεωτικά στους δήμους η αναγκαστική συμμετοχή τους σε ένα συγκεκριμένο φορέα που θα έχει τη μορφή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, με τη δυνατότητα της περαιτέρω μετεξέλιξής του –τηρουμένων συγκεκριμένων προϋποθέσεων- σε ανώνυμη εταιρία, πλην όμως και αυτή η προσπάθεια μέχρι σήμερα δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα, αντιθέτως μάλιστα έχει οδηγήσει σε μία χαοτική κατάσταση»
Σύμφωνα λοιπόν με την αιτιολογική έκθεση επιχειρείται να μπει τάξη σε αυτήν την χαοτική κατάσταση, η οποία είναι αποτέλεσμα των προηγούμενων νομοθεσιών.
Ας δούμε όμως την νομοθεσία και τον αριθμό των Φο.Δ.Σ.Α διαχρονικά ανά την Ελλάδα:
ΙΣΤΟΡΙΚΟ δημιουργίας Φο.Δ.Σ.Α
1η Περίοδος
Μέχρι το 2007 την διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων είχε η τοπική αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού με διάφορες μορφές (Διαδημοτικές επιχειρήσεις, Ανώνυμες Εταιρείες των Ο.Τ.Α, Σύνδεσμοι, ΔΕΥΑ, Αναπτυξιακές εταιρείες κ.α).
Με το άρθρο 30 του Ν. 3536/2007, σε εφαρμογή των ΠΕ.Σ.Δ.Α γίνεται η 1η και ουσιαστική νομοθετική παρέμβαση και δημιουργούνται Φο.Δ.Σ.Α σε όλη την χώρα, με μοναδικό αντικείμενο την διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων της Διαχειριστικής τους Ενότητας (Δ.Ε) ως εξής :
– Διατηρούνται οι υπάρχοντες Σύνδεσμοι (ΝΠΔΔ)
– Διατηρούνται οι Ανώνυμες Εταιρείες των Ο.Τ.Α (ΝΠΙΔ)
– Οι υπάρχουσες Διαδημοτικές Επιχειρήσεις (ΝΠΙΔ), του Π.Δ 410/1995, μετατρέπονται υποχρεωτικά σε Ανώνυμες Εταιρείες των Ο.Τ.Α (ΝΠΙΔ)
– Σε όσες Διαχειριστικές Ενότητες (Δ.Ε) δεν υπάρχει τίποτα δημιουργούνται υποχρεωτικά Σύνδεσμοι (ΝΠΔΔ)
Έτσι δημιουργούνται 110 Φο.Δ.Σ.Α διαφορετικών νομικών μορφών, οι οποίοι καλύπτουν όλες τις Δ.Ε σε όλη την χώρα, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα ΠΕ.Σ.Δ.Α.
Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Φο.Δ.Σ.Α συμπληρώνεται με την αναλυτική ΚΥΑ 2527/2009, όπου περιγράφεται πλήρως ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των Φο.Δ.Σ.Α καθώς και μια σειρά άλλων σημαντικών παραμέτρων για τα έργα όπως το επενδυτικό πρόγραμμα και η δημιουργία αποθεματικών αποκατάστασης & μεταφροντίδας των έργων διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων (ΧΥΤΑ), μετά τον κορεσμό τους.
2η Περίοδος
Το 2010 με το άρθρο 104 του Ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) επιχειρείται η δημιουργία 12 Περιφερειακών Φο.Δ.Σ.Α & του Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Αττικής (όσες και οι Περιφέρειες) με την νομική μορφή του Συνδέσμου (ΝΠΔΔ) και οι λεπτομέρειες του νόμου παραπέμπονται στην έκδοση Π.Δ για την εφαρμογή του μέχρι τις 30 Ιουνίου 2011.
Το Π.Δ δεν εκδόθηκε ποτέ και οι Φο.Δ.Σ.Α συνέχισαν να λειτουργούν με το θεσμικό πλαίσιο του 2007 (άρθρο 30 του Ν. 3536).
3η Περίοδος
Με τα άρθρα 13 έως 17 του Ν. 4071/2012 προβλέπεται η δημιουργία 12 Περιφερειακών Φο.Δ.Σ.Α & του Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Αττικής (όσες και οι Περιφέρειες) με την νομική μορφή του Συνδέσμου (ΝΠΔΔ).
Ο νόμος έδινε την δυνατότητα σε υπάρχοντες Περιφερειακούς Φο.Δ.Σ.Α με διαφορετική νομική μορφή (Ανώνυμη Εταιρεία των Ο.Τ.Α) να την διατηρήσουν, εφόσον το αποφασίσουν οι Δήμοι που συμμετέχουν σε αυτόν καθώς και την μετατροπή του Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α Συνδέσμου (ΝΠΔΔ) σε Ανώνυμη Εταιρεία των Ο.Τ.Α (ΝΠΙΔ), εφόσον το αποφασίσουν οι Δήμοι που παράγουν άνω του 60% του συνόλου των απορριμμάτων της Περιφέρειας.
Για τις 3 Περιφέρειες της νησιωτικής χώρας (Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο & Ιόνια νησιά) προβλέπει διαφορετικό καθεστώς, αφού συστήνει Περιφερειακό Φο.Δ.Σ.Α στον οποίο συμμετέχει και η ΠΕΔ και έχει την αρμοδιότητα του σχεδιασμού (ΠΕ.Σ.Δ.Α) ενώ διατηρεί κάθε νησί ως Φο.Δ.Σ.Α κάθε νομικής μορφής.
• Το θεσμικό πλαίσιο για τους Φο.Δ.Σ.Α ολοκληρώνεται με την ψήφιση του Ν. 4042/2012, όπου στο άρθρο 35 προβλέπεται ότι την αρμοδιότητα του σχεδιασμού την έχει ο Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α.
Υφιστάμενη κατάσταση
– Σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012 συστάθηκαν 12 Περιφερειακοί Φο.Δ.Σ.Α (1 σε κάθε Περιφέρεια) & επιακαιροποιήθηκε η ύπαρξη του Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Αττικής.
– Σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012, οι τοπικοί Φο.Δ.Σ.Α της Περιφέρειας Πελοποννήσου συγχωνεύθηκαν στον Περιφερειακό Σύνδεσμο (ΝΠΔΔ) Φο.Δ.Σ.Α Πελοποννήσου
– Σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012, οι τοπικοί Φο.Δ.Σ.Α της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας συγχωνεύθηκαν στον Περιφερειακό Σύνδεσμο (ΝΠΔΔ) Φο.Δ.Σ.Α Κεντρικής Μακεδονίας.
– Σε εφαρμογή της παραγράφου 6 του άρθρου 16 του Ν. 4071/2012 ο Περιφερειακός Σύνδεσμος (ΝΠΔΔ) Στερεάς Ελλάδας μετατράπηκε με αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων της Περιφέρειας σε Ανώνυμη Εταιρεία των Ο.Τ.Α (Ν.Π.Ι.Δ).
– Σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012 6 από τους 11 τοπικούς Φο.Δ.Σ.Α της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (77%), συγχωνεύθηκαν στον Περιφερειακό Φο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας Α.Ε.
Σήμερα υπάρχουν στην χώρα μας 84 Φο.Δ.Σ.Α, {34 με την μορφή του Συνδέσμου (ΝΠΔΔ), 13 με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α (ΝΠΙΔ) & 37 Φο.Δ.Σ.Α – Δήμοι (ΝΠΔΔ)}
4η Περίοδος
Το κατατεθειμένο σχέδιο νόμου, προβλέπει 5 διαφορετικές νομικές μορφές
– ΔΙΣΑ (ΝΠΔΔ)
– ΔΙΣΑ (ΝΠΙΔ)
– Ανώνυμες Εταιρείες των Ο.ΤΑ, που συστάθηκαν πριν το 2010
– Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο για την Αττική
– Δήμους
Συνολικά προβλέπει 74 διαφορετικά νομικά πρόσωπα (Έως 19 ΝΠΔΔ, 6 ΝΠΙΔ & 49 Δήμους)
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΙΘΜΟΥ Φο.Δ.Σ.Α ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ ΤΗΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ & ΤΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
Α/Α ΝΟΜΟΙ (ΝΠΔΔ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ)(ΝΠΙΔ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ) (ΔΗΜΟΙ) (ΣΥΝΟΛΟ)
1 3536/2007 51 19 40 110
2 3852/2010* 13 – – 13
3 4071/2012 17 6 35 58
4 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ** 34 13 37 84
5 ΣΧΕΔΙΟ
ΝΟΜΟΥ Έως 19 6 49 74
* Ο Ν. 3852/2010 δεν εφαρμόστηκε ποτέ & αντικαταστάθηκε από τον Ν. 4071/2012
** Εν μέρει εφαρμογή του Ν. 4071/2012
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Ν. 4071/2012 – ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ &
ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
Α/Α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΝΠΔΔ ΝΠΙΔ ΔΗΜΟΙ
(Ν.4071)(Υ.Κ)(Σ.Ν) (Ν.4071)(Υ.Κ)(Σ.Ν) (Ν.4071)(Υ.Κ)(Σ.Ν)
1 Ανατολικής
Μακεδονίας 1 1 1 1 1 1
2 Κεντρικής
Μακεδονίας 1 1 1
3 Δυτικής
Μακεδονίας 1 1 1
4 Ηπείρου 1 5 1
5 Θεσσαλίας 1 3 3 1 1 3
6 Στερεάς
Ελλάδας 1 1 Έως3 3 2 1
7 Δυτικής
Ελλάδας 1 10 Έως3
8 Πελοποννήσου 1 1 1
9 Αττικής 1 1 1
10 Κρήτης 1 3 Έως2 3 1
11 Βορείου
Αιγαίου 2 2 1 3 3 1 2 2 6
12 Νοτίου
Αιγαίου 2 2 1 33 33 34
13 Ιονίων
νήσων 4 4 1 1 1 1 5
ΣΥΝΟΛΟ 17 34 Έως19 6 13 6 35 37 49
ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
ΝΠΔΔ = Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου
ΝΠΙΔ = Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ανώνυμες Εταιρείες των Ο.Τ.Α)
Ν. 4071 = Υπάρχον Νόμος 4071/2012 για τους Φο.Δ.Σ.Α
Υ.Κ = Υφιστάμενη κατάσταση (εν μέρει εφαρμογή του Ν. 4071/2012, λόγω παράτασης πλήρους εφαρμογής του)
Σ.Ν = Νέο σχέδιο νόμου
ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ & Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Αναφέρει η αιτιολογική έκθεση «Το σχέδιο νόμου που εισάγεται προς ψήφιση αναβαθμίζει το ρόλο των τοπικών κοινωνιών, αφού τους παρέχει το αποκλειστικό προνόμιο να σχεδιάσουν και να συστήσουν οι ίδιες τους φορείς που θα διαχειρίζονται τα απόβλητά τους. Θέτει τις βάσεις για το σχεδιασμό αυτό, ώστε να βοηθηθούν στην επιλογή της βέλτιστης κατά περίπτωση λύσης»
Τι δυνατότητα όμως δίνει το νέο σχέδιο νόμου στην προαναφερόμενη κατεύθυνση ;
Ας δούμε μια – μια τις Περιφέρειες της χώρας.
Την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας την εξαιρεί ως Ανώνυμη που συστάθηκε πριν το 2010 και συνεχίζει ως Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Α.Ε.
Ο τοπικός Σύνδεσμος της Ξάνθης μετατρέπεται ως ΔΙΣΑ και συνεχίζει την λειτουργία του.
Την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (κάνουμε την παραδοχή ότι η αναφορά στο σχέδιο νόμου, ότι «εξαιρείται ο Νομός Θεσσαλονίκης», αφορά την εξαίρεση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας), η οποία συγχωνεύθηκε σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012, την εξαιρεί και συνεχίζει ως Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Σύνδεσμος .
Την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας την εξαιρεί ως Ανώνυμη που συστάθηκε πριν το 2010 και συνεχίζει ως Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Α.Ε.
Την Περιφέρεια Αττικής την εξαιρεί και συνεχίζει ως έχει, δηλαδή ως διαβαθμιδικός Φο.Δ.Σ.Α Σύνδεσμος.
Την Περιφέρεια Πελοποννήσου, η οποία έχει έναν Περιφερειακό Φο.Δ.Σ.Α Σύνδεσμο, την μετατρέπει σε έναν ΔΙΣΑ και συνεχίζει ως Περιφερειακός ΔΙΣΑ.
Την Περιφέρεια Ηπείρου την αναγκάζει να είναι ένας Περιφερειακός ΔΙΣΑ, αφού μέχρι 400.000 κατοίκους προβλέπει υποχρεωτικά έναν φορέα.
Αυτές οι Περιφέρειες αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της χώρας και είναι προφανές ότι δεν αποτελούν με το νέο σχέδιο νόμου το μοντέλο του αποκεντρωμένου συστήματος διαχείρισης και την δυνατότητα έκφρασης των τοπικών κοινωνιών, όπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση.
Ας συνεχίζουμε όμως και με τις υπόλοιπες Περιφέρειες.
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας εξαιρεί τους Νομούς Τρικάλων – Καρδίτσας, αφού ήδη αποτελούν έναν Φο.Δ.Σ.Α με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας που συστάθηκε πριν το 2010.
Εναπομένουν οι Νομοί Λαρίσης & Μαγνησίας που αποτελούν ήδη από έναν Σύνδεσμο Φο.Δ.Σ.Α.
Επίσης ο Περιφερειακός Σύνδεσμος ΦοΔΣΑ της Περιφέρειας Θεσσαλίας μετατρέπεται ως Περιφερειακός ΔΙΣΑ.
Σύνολο δηλαδή 4 φορείς (1 Ανώνυμη Εταιρεία, 2 ΔΙΣΑ και 1 ΔΙΣΑ ως Περιφερειακός)
Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, η οποία σήμερα έχει 10 Φο.Δ.Σ.Α, θα πρέπει να δημιουργηθούν μέχρι 3 ΔΙΣΑ εκ των οποίων ο ένας Περιφερειακός.
Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, η οποία σήμερα έχει 6 Φο.Δ.Σ.Α (1 Ανώνυμη Εταιρεία των Ο.Τ.Α στην οποία έχουν συγχωνευθεί 6 τοπικοί Φο.Δ.Σ.Α & άλλους 5 Φο.Δ.Σ.Α) προβλέπει την διάλυση της Ανώνυμης, λόγω του ότι συστάθηκε μετά το 2010 Εταιρείας (την μόνη Πανελλαδικά)και προβλέπει την δημιουργία μέχρι 3 ΔΙΣΑ, εκ των οποίων ο ένας Περιφερειακός.
Στην Περιφέρεια Κρήτης εξαιρεί τον Νομό Χανίων, λόγω της σύστασης του Φο.Δ.Σ.Α με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α πριν το 2010 και συνεχίζει ως Φο.Δ.Σ.Α Α.Ε.
Εναπομένουν 4 ΦοΔΣΑ και ένας Περιφερειακός Σύνδεσμος ΦοΔΣΑ οι οποίοι θα πρέπει να διαλυθούν και να δημιουργηθούν μέχρι 2 ΔΙΣΑ
Σύνολο δηλαδή 3 φορείς (1 Ανώνυμη Εταιρεία & 2 ΔΙΣΑ, εκ των οποίων ο ένας Περιφερειακός).
Στην Περιφέρεια των Ιονίων νήσων διατηρείται ο Φο.Δ.Σ.Α Κεφαλλονιάς με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α και καταργούνται οι Φο.Δ.Σ.Α των νήσων Κερκύρας, Παξών, Λευκάδας, Μεγανησίου & Ζακύνθου.
Την διαχείριση σε αυτά τα νησιά αναλαμβάνουν οι Δήμοι.
Ο υπάρχον Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Σύνδεσμος μετατρέπεται σε ΔΙΣΑ.
Στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου διατηρείται ο Φο.Δ.Σ.Α Χίου με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α και καταργούνται οι Φο.Δ.Σ.Α των νήσων Σάμου, Λήμνου, Λέσβου, Ικαρίας & Φούρνων.
Την διαχείριση σε αυτά τα νησιά αναλαμβάνουν οι Δήμοι.
Ο υπάρχον Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Σύνδεσμος μετατρέπεται σε ΔΙΣΑ.
Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου καταργείται ο Φο.Δ.Σ.Α της Σύρου και την διαχείριση την αναλαμβάνει ο Δήμος. Στα υπόλοιπα νησιά (Ρόδου, Χάλκης, Σύμης, Τήλου, Μεγίστης, Κώς, Νισήρου, Πάτμου, Καλυμνίων, Λέρου, Αστυπάλαιας, Λειψών, Αγαθονησίου, Καρπάθου, Κάσου, Μυκόνου, Πάρου, Αντίπαρου, Τήνου, Νάξου, Αμοργού, Άνδρου, Κέας, Κύθνου, Μήλου, Σερίφου, Σίφνου, Κιμώλου, Θήρας, Ιητών, Σικίνου, Φολέγανδρου, Ανάφης) η διαχείριση συνεχίζεται να γίνεται από τους Δήμους.
Ο υπάρχον Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Σύνδεσμος μετατρέπεται σε ΔΙΣΑ.
Εν κατακλείδι με το νέο σχέδιο νόμου εξαιρείται το 74% της χώρας, όσον αφορά το μέγεθος, το οποίο διατηρείται ως έχει ή εξαναγκάζεται σε συγχώνευση και επιχειρείται παρέμβαση στο 26%.
Άρα στο 74% των τοπικών κοινωνιών της χώρας, δεν παρέχεται το αποκλειστικό προνόμιο να σχεδιάσουν και να συστήσουν οι ίδιες τους φορείς που θα διαχειρίζονται τα απόβλητά τους.
Ερωτήματα – Αντιφάσεις του σχεδίου νόμου
Παραθέτουμε ενδεικτικά.
Ι. Σύμφωνα με τον Ν. 4071/2012 συστάθηκαν 12 Περιφερειακοί Φο.Δ.Σ.Α σε όλη την χώρα + 1 διαβαθμιδικός της Περιφέρειας Αττικής.
Παράλληλα υπήρχαν οι επιμέρους τοπικοί Φο.Δ.Σ.Α, του οποίους το σχέδιο νόμου είτε διατηρεί είτε διαλύει.
Το σχέδιο νόμου στην παράγραφο 1 του άρθρου 16 αναφέρει «Από την έναρξη ισχύος του παρόντος φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) που έχουν συσταθεί και λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου δυνάμει της κείμενης νομοθεσίας σε περιφέρειες της χώρας, πλην της Περιφέρειας Αττικής και του νομού Θεσσαλονίκης, μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ με τη νομική μορφή που έχουν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 1».
Επίσης στην παράγραφο 3 του άρθρου 16 αναφέρει
«Από την έναρξη ισχύος του παρόντος κάθε άλλο νομικό πρόσωπο πέραν των αναφερομένων στις παρ. 1 και 2 που λειτουργεί ως ΦΟΔΣΑ σε οποιαδήποτε περιφέρεια, πλην της Περιφέρειας Αττικής και του νομού Θεσσαλονίκης, λύεται και τίθεται σε εκκαθάριση.
Το ερώτημα είναι εάν οι ήδη υπάρχοντες Περιφερειακοί Φο.Δ.Σ.Α (ΝΠΔΔ) που συστάθηκαν σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012 μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ και μετρούν ως ένας Φο.Δ.Σ.Α στην συγκεκριμένη Περιφέρεια, σύμφωνα με τα κριτήρια του άρθρου 1.
ΙΙ. Σύμφωνα με το άρθρο 35 του Ν. 4042/2012 «Το ΠΕ.Σ.Δ.Α εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο Περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α), κατά την έννοια της παραγράφου 4 του άρθρου 104 και του άρθρου 211 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87). Αν δεν υφίσταται ή δεν λειτουργεί περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α, το ΠΕ.Σ.Δ.Α εκπονείται και υλοποιείται από την οικεία περιφέρεια. Ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εκδίδει σχετική διαπιστωτική πράξη.»
Με δεδομένο ότι το σχέδιο νόμου δεν αναφέρει ποιος θα έχει την αρμοδιότητα του σχεδιασμού, το ερώτημα είναι εάν θα ισχύσει το άρθρο 35 του Ν. 4042/2012.
III. Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν. 3613/2008, όπως τροποποίησε το άρθρο 240 του Ν. 3463/2006 «Οι Φο.Δ.Σ.Α μπορούν να εκτελούν και τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων, εφόσον γίνει σχετική ανάθεση από ΟΤΑ της Διαχειριστικής του Ενότητας»
Σε εφαρμογή αυτού του άρθρου πολλοί Φο.Δ.Σ.Α εκτελούν την αποκομιδή απορριμμάτων (σύμμεικτων, ανακυκλώσιμων κ.α).
Με δεδομένο ότι σύμφωνα με το σχέδιο νόμου (άρθρο 3 Αρμοδιότητες ΔΙΣΑ & το άρθρο 16 παράγραφος 2α) όπου όλα τα νομικά πρόσωπα ΔΙΣΑ ή διατηρούμενοι Φο.Δ.Σ.Α οφείλουν να προσαρμόσουν το καταστατικό σύμφωνα με το άρθρο 3, τι θα γίνει με την συνέχιση της παρεχόμενης υπηρεσίας ;
Τι θα γίνει με το προσωπικό που απασχολείται σε αυτούς τους Φο.Δ.Σ.Α, ειδικά με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α ;
IV. Στην παράγραφο 2γ του άρθρου 1 αναφέρει «Να υπάρχει σε λειτουργία μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) ή σε αντίθετη περίπτωση να προκύπτει από το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) ότι με άλλα έργα και δράσεις, επιτρεπόμενα από το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), θα τηρηθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ».
Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κανένα εγκεκριμένο (κυρωμένο) ΠΕ.Σ.Δ.Α, προκειμένου να τηρηθεί η μια από τις 3 σωρευτικές προϋποθέσεις, να υπάρχει δηλαδή μονάδα επεξεργασίας ή να προβλέπεται ανάλογη διαχείριση στο ΠΕ.Σ.Δ.Α, το ερώτημα είναι εάν θα λαμβάνεται υπόψη η περιγραφή τέτοιων δράσεων στο ΠΕ.Σ.Δ.Α και όχι η κύρωσή του.
V. Στο άρθρο 1 παράγραφος 2α αναφέρεται ως σωρευτική προϋπόθεση για την δημιουργία διακριτού νομικού προσώπου ο ελάχιστος αριθμός των 80.000 κατοίκων.
Το ερώτημα είναι, από ποια μελέτη προκύπτει ότι το ο βέλτιστος αριθμός είναι οι 80.000 κάτοικοι και εάν είναι τυχαίο ότι σε όλη την χώρα υπάρχει μόνο μια κατατεθειμένη πρόταση (λεγόμενο υπερτοπικό σχέδιο 5 Δήμων) σε μια μόνο Περιφέρεια όπου αναφέρει ακριβώς αυτόν τον αριθμό κατοίκων.
VI. Στην παράγραφο 4β του άρθρου 1 αναφέρει «Εάν δήμος διαθέτει ΧΥΤ, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση μέχρι 30 χλμ. από την έδρα όμορου δήμου, τότε ο όμορος δήμος μετέχει υποχρεωτικά στο νομικό πρόσωπο που λειτουργεί τον ΧΥΤ.»
Το ερώτημα είναι, από ποια μελέτη προκύπτει ότι το ο βέλτιστος αριθμός (οικονομικότερη εκδοχή) είναι τα 30 χιλιόμετρα, πως αυτά μετρώνται και εάν είναι τυχαίο ότι σε όλη την χώρα υπάρχει μόνο ένας Δήμος σε μια μόνο Περιφέρεια, ο οποίος εμπίπτει σε αυτήν την παράγραφο.
VII. Στο άρθρο 5, 1α προσδιορίζεται ο αριθμός των μελών του Δ.Σ του νομικού προσώπου.
Σε περίπτωση που ο αριθμός ξεπερνά τους 50, εφαρμόζει το άρθρο 1β προκειμένου να τους περιορίσει.
Εάν κάνει κάποιος αυτήν την εφαρμογή (τον αλγόριθμο δηλαδή του 1β) θα διαπιστώσει ότι όχι μόνο δεν μειώνεται ο αριθμός των μελών του Δ.Σ κάτω των 50 αλλά σε μερικές περιπτώσεις ξεπερνά και τον αρχικό υπολογισμό της παραγράφου 1α.
VIII. Στο άρθρο 12 δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για στελέχωση των νομικών προσώπων διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, παρά μόνο η απόσπαση υπαλλήλων των Δήμων, όταν είναι σε όλους γνωστές οι ελλείψεις των Δήμων σε προσωπικό.
Σήμερα σε όλη την χώρα, εκτός του ΕΔΣΝΑ, απασχολούνται συνολικά 535 άτομα σε περίπου 80 έργα & εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων αλλά και σε παρεμφερείς δράσεις (αποκομιδή σύμμεικτων απορριμμάτων & ανακύκλωσης) ενώ οι ανάγκες σε προσωπικό είναι πολλαπλάσιες.
Το ερώτημα είναι, εάν μας ενδιαφέρει η ορθή λειτουργία των έργων & εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, γιατί δεν αποδεσμεύουμε τις προσλήψεις σε προσωπικό με δεδομένο ότι αυτές οι δαπάνες δεν βαρύνουν τον Κρατικό προϋπολογισμό αλλά τα ανταποδοτικά τέλη των πολιτών ;
IX. Στο άρθρο 13 Πόροι, παράγραφο 2 προβλέπεται ότι «Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης καθορίζονται το ύψος και η συχνότητα καταβολής της ετήσιας εισφοράς των ΟΤΑ, καθώς και η αναλογική σχέση μεταξύ εισφοράς κάθε δήμου και παραγόμενης ποσότητας απρριμμάτων κατ΄ έτος.»
Δηλαδή θα καθορίζει ο Υπουργός Εσωτερικών τα τέλη και τις εισφορές προς τον φορέα και όχι ο ίδιος ο φορέας ;
Από πού προκύπτει ότι η καθορισμένη εισφορά θα καλύπτει τις ανάγκες λειτουργίας των έργων ;
Μήπως θα ήταν προτιμότερο να αναλάβει η Πολιτεία όλη την λειτουργία των έργων και να καθορίζει η ίδια τόσο την εισφορά όσο και το κόστος λειτουργίας ;
Στην παράγραφο 5 προβλέπεται ότι «Σε περίπτωση μη καταβολής των εισφορών της παραγράφου 2 από τους δήμους- μέλη του ΔΙΣΑ ως το τέλος του οικείου οικονομικού έτους, αυτές μπορεί να παρακρατηθούν εντός του επόμενου έτους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους και να αποδοθούν απ΄ ευθείας στο νομικό πρόσωπο με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης που εκδίδεται έπειτα από πρόταση του ΔΙΣΑ»
Δηλαδή οι ΔΙΣΑ θα λειτουργούν τα έργα, θα πραγματοποιούν δαπάνες για ένα περίπου χρόνο με πίστωση, εφόσον κάποιοι Δήμοι δεν θα πληρώνουν, προκειμένου να τους παρακρατηθούν οι εισφορές τον επόμενο χρόνο.
X. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 13 αναφέρει «Η ετήσια εισφορά του δήμου προς το ΔΙΣΑ μπορεί να συνίσταται σε μετρητά ή σε είδος, όπως μηχανήματα, οχήματα, εξοπλισμός κλπ..Η εισφορά σε είδος πρέπει να είναι συναφής προς τους σκοπούς του νομικού προσώπου και η αξία της αποτιμάται από την επιτροπή του άρθρου 9 του ν. 2190/1920, όπως ισχύει. Για τη συνάφεια αποφασίζει η εκτελεστική επιτροπή του νομικού προσώπου.»
Είναι γνωστό ότι στην χώρα η συντριπτική πλειοψηφία των έργων & εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων κατασκευάσθηκαν από πρώην Νομαρχίες, Περιφέρειες & Δήμους, οι οποίοι λειτουργούσαν ως δικαιούχοι και φορείς υλοποίησης των ενταγμένων έργων.
Με δεδομένο ότι ως δικαιούχοι εμφανίζονται οι προαναφερόμενοι, το ερώτημα είναι ότι αυτοί θα «εισφέρουν» σε είδος τα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία εμφανίζονται στο όνομά τους ;
XI. Η ΚΥΑ 2527/2009 είναι ένα πλήρες κείμενο, το οποίο προβλέπει το σύνολο των ενεργειών για την σωστή οργάνωση και λειτουργία τόσο των Φο.Δ.Σ.Α όσο και των έργων & εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
Ειδικότερα για την ορθή λειτουργία των έργων προβλέπει ότι, μετά την ολοκλήρωση του χρόνου ζωής τους θα αποκαθίσταντο και θα υπήρχε επιμέλεια για την μεταφροντίδα τους.
Για αυτόν τον σκοπό προβλέπει την δημιουργία αποθεματικού αποκατάστασης και μεταφροντίδας όπως και το επενδυτικό κατασκευαστικό κόστος του Φο.Δ.Σ.Α.
Επειδή σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, άρθρο 17, παράγραφος 2 «Από την έναρξη ισχύος του παρόντος κάθε γενική ή ειδική διάταξη, η οποία είναι αντίθετη με τις ρυθμίσεις του, καταργείται.» το ερώτημα είναι εάν παύουν πλέον τα νομικά πρόσωπα που διαχειρίζονται έργα στερεών αποβλήτων, να έχουν την υποχρέωση να δημιουργούν τα παραπάνω αποθεματικά και τι θα γίνει για την αποκατάσταση & την μεταφροντίδα των κορεσμένων έργων.
XII. Στις 28/04/2016 αναρτήθηκε πρόσκληση από το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού για την υποβολή προτάσεων από Δήμους & Φο.Δ.Σ.Α για έργα & δράσεις διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων.
Το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) 2014-2020, το οποίο ξεκινά ήδη με καθυστέρηση θα αξιολογηθεί τον επόμενο χρόνο (2017) για την επίτευξη των στόχων.
Παράλληλα οι στόχοι που έχουν τεθεί και που πρέπει η χώρα μας να επιτύχει από το νέο ΕΣΔΑ αφορούν την τρέχουσα περίοδο, μέχρι το 2020.
Το ερώτημα είναι απλό,
Θα επιτύχουμε τους στόχους δημιουργώντας ένα νέο θεσμικό πλαίσιο διαλύοντας τους Φο.Δ.Σ.Α με την δημιουργία νέων νομικών προσώπων ;
ή αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία, τις καλές πρακτικές, την ομαλή υποβολή προτάσεων για ένταξη νέων έργων και την συνεργασία των Δήμων ;
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Έχοντας πρωτογενή άποψη από την περιφέρειά μου, στην οποία δραστηριοποιούμε θα ήθελα να σας την μεταφέρω.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας στις αρχές του 2015 διέθετε 8 ενεργούς ΧΑΔΑ, κατατασσόμενη ως η 2η χειρότερη Περιφέρεια της χώρας.
Παράλληλα λειτουργούσαν 7 ΧΥΤΑ.
Οι 2 από τους οποίους είχαν κορεστεί σε 2 μεγάλες γεωγραφικά περιοχές (Χαλκίδας & Λαμίας)
Από τους 11 Φο.Δ.Σ.Α (11 Διαχειριστικές Ενότητες) μόνο ένας ήταν οργανωμένος και στελεχωμένος.
Οι νέες Δημοτικές Αρχές, με την ανάληψη των καθηκόντων τους, διαπιστώνοντας αυτό το μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα προχώρησαν σε μια σειρά ενεργειών και με αποφάσεις των Δημοτικών τους Συμβουλίων, σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012, μετέτρεψαν με συντριπτικές αποφάσεις (άνω του 70%) την νομική μορφή του Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α από Σύνδεσμο (ΝΠΔΔ) σε Ανώνυμη Εταιρεία των Ο.Τ.Α (ΝΠΙΔ).
Στον Περιφερειακό Φο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας Α.Ε συμμετέχουν 23 από τους 25 Δήμους της Περιφέρειας. (92,78%)
Στην συνέχεια, σε εφαρμογή του Ν. 4071/2012, προχώρησαν στην συγχώνευση 6 τοπικών Φο.Δ.Σ.Α (77%) από τους 11.
Σήμερα ο Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας, μέσα από τους 4 ΧΥΤΑ αρμοδιότητάς του, εξυπηρετεί 18 Δήμους (83,50% της Περιφέρειας)
Μέσα από πνεύμα συνεργασίας και περιφερειακής συνείδησης έκλεισαν οι 7 από τους 8 ενεργούς ΧΑΔΑ (το αμέσως επόμενο διάστημα κλείνει και ο 8ος) μεταφέροντας τα απορρίμματα στους ΧΥΤΑ αρμοδιότητάς του.
Παράλληλα εκπονήθηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ όπου περιγράφεται το σύνολο των απαιτούμενων έργων & εγκαταστάσεων.
Ο Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας ήδη κατασκευάζει το νέο ΧΥΤΥ & την μονάδα κομποστοποίησης στην Φωκίδα προϋπολογισμού 14.000.000 ευρώ ενώ έχει ολοκληρωθεί ο διεθνής διαγωνισμός και είναι προς υπογραφή η σύμβαση για την μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων Θήβας προϋπολογισμού 21.500.000 ευρώ.
Και τα 2 έργα συνολικού προϋπολογισμού 34.500.000 ευρώ είναι με δημόσια συγχρηματοδότηση.
Παράλληλα προχωρά την επέκταση του κυττάρου του ΧΥΤΑ Χαλκίδας και ολοκληρώνει τον διαγωνισμό για την επέκταση του ΧΥΤΑ Λαμίας.
Επιπλέον λειτουργεί 10 σταθμούς μεταφόρτωσης απορριμμάτων και έχει ενταγμένα 2 έργα κομποστοποίησης.
Με το σχέδιο νόμου προβλέπεται η διάλυση όσων Φο.Δ.Σ.Α έχουν την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α και συστάθηκαν μετά το 2010.
Να σημειωθεί ότι ο μοναδικός Φο.Δ.Σ.Α που συστάθηκε με την μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας των Ο.Τ.Α, είναι ο Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας.
Έτσι με αυτήν την φωτογραφική διάταξη εξαιρείτε ένας και μοναδικός Φο.Δ.Σ.Α σε όλη την χώρα και κινδυνεύει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας να ξαναζήσει σκηνές του παρελθόντος με το άνοιγμα των ΧΑΔΑ και τον κίνδυνο να χαθούν τα μοναδικά 2 έργα στην χώρα μας με δημόσια χρηματοδότηση, αυτά της Φωκίδας και Θήβας αλλά και πολύτιμοι πόροι για την ανάπτυξη της περιοχής και την επίτευξη των στόχων που θέτει το νέο ΕΣΔΑ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Το προτεινόμενο σχέδιο-νόμου δεν είναι δυστυχώς ούτε ολοκληρωμένο ούτε αποτελεσματικό.
Αντιθέτως, διακρίνεται από κακοτεχνίες και προχειρότητα τόσο στην νομική όσο και την τεχνική του διάσταση.
Με δεδομένο ότι όλοι οι υφιστάμενοι Φορείς Διαχείρισης Αποβλήτων αφ’ ενός θα υποστούν κάποια μορφής παρέμβασης (από διάλυση, μέχρι αλλαγή νομικής μορφής και περιορισμό αρμοδιοτήτων) και με δεδομένο ότι επί της ουσίας το σχέδιο νόμου δέχεται το 74% υφιστάμενων Φο.Δ.Σ.Α από πλευράς μεγέθους ως έχει ή σε αναγκαστική συγχώνευση, επαναφέρουμε την πρόταση του Δικτύου των Φο.Δ.Σ.Α, η οποία αποτελεί και πρόταση της ΚΕΔΕ, δηλαδή του συνόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της χώρας και η οποία αφορά την τροποποίηση του Ν. 4071/2012 & 4042/2012, η οποία έχει ως εξής :
Α. ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 35 ΤΟΥ Ν. 4042/2012
Η παράγραφος 2β του άρθρου 35 του ν. 4042/2012 τροποποιείται ως εξής:
Το ΠΕΣΔΑ εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.), κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 4071/2012 και του άρθρου 211 του ν. 3852/2010 (Α’ 87). Αν δεν υφίσταται ή δεν λειτουργεί περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α., ή αν εγγράφως ο περιφερειακός ΦοΔΣΑ διατυπώσει αιτιολογημένα την αντικειμενική αδυναμία του να εκπονήσει το ΠΕΣΔΑ, αυτό εκπονείται και υλοποιείται από την οικεία Περιφέρεια. Ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εκδίδει σχετική διαπιστωτική πράξη.
Αιτιολόγηση: με την προσθήκη του εδαφίου περί αδυναμίας εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ, μπορούμε να αποφύγουμε τους κινδύνους νομιμότητας της λειτουργίας των έργων, αφού δεν χρειάζεται να διαπιστωθεί ότι ένας Περιφ. ΦοΔΣΑ «δεν λειτουργεί», αλλά αρκεί να «αδυνατεί αντικειμενικά» να εκπονήσει τον ΠΕΣΔΑ.
Β. ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 13-17 ΤΟΥ Ν. 4071/2012
1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 13 του ν. 4071/2012 τροποποιείται ως εξής:
1. Εντός των διοικητικών ορίων κάθε περιφέρειας πλην της Αττικής και υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του παρόντος και του επόμενου άρθρου, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, συνιστάται περιφερειακός σύνδεσμος ΦΟΔΣΑ, ως Ν.Π.Δ.Δ., στον οποίο μετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι δήμοι των διαχειριστικών ενοτήτων της περιφέρειας. Στο σύνδεσμο που δημιουργείται δύνανται να συγχωνεύονται, κατά τη διαδικασία των διατάξεων του άρθρου 16 του παρόντος, οι σύνδεσμοι που έχουν συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ ή ανώνυμες εταιρείες ή άλλες επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των Ο.Τ.Α. κατά κλάδο ή τομέα που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ. Με την ίδια διαδικασία, του άρθρου 16 του παρόντος στον ανωτέρω σύνδεσμο δύναται να περιέρχεται η διαχείριση των εγκαταστάσεων προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων δήμων που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ.
Αιτιολόγηση: Καταργείται η υποχρεωτική συγχώνευση των ΦοΔΣΑ στον περιφερειακό ΦοΔΣΑ. Δίνεται η δυνατότητα συγχώνευσης, σε όσους ΦοΔΣΑ το επιθυμούν.
2. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 15 του ν. 4071/2012 προστίθεται έβδομο εδάφιο:
7) έχει την ευθύνη εκπόνησης, υλοποίησης και παρακολούθησης της υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ, κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του παρόντος νόμου και του άρθρου 211 του ν. 3852/2010 (Α` 87), όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 35 παρ.2 εδ. β’ του ν.4042/2012.
Αιτιολόγηση: Ως προς τους Συνδέσμους, η νομοθεσία καθορίζει περιοριστικά τις αρμοδιότητες του διοικητικού τους συμβουλίου. Οι μη ρητά αναφερόμενες, αποτελούν αρμοδιότητες της εκτελεστικής τους επιτροπής. Η μείζονος σημασίας αρμοδιότητα της ευθύνης εκπόνησης και υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ, πρέπει να προβλεφθεί ρητά ότι ανήκει στην αρμοδιότητα του διοικητικού συμβουλίου, δηλαδή του διευρυμένου οργάνου διοίκησης των συνδέσμων. Για το λόγο αυτό προστίθεται το έβδομο εδάφιο.
3. Στο άρθρο 15 του ν. 4071/2012, προστίθεται παράγραφος 5:
Οι αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησης των ΦΟΔΣΑ με την μορφή Ανωνύμων Εταιρειών καθορίζονται από τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 3 της ΚΥΑ 2527/2009 (ΦΕΚ Β΄ 83/23.01.2009), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 265 του ν. 3463/2006 και τις διατάξεις του ν. 2190/1920 «Περί Ανωνύμων Εταιρειών».
Αιτιολόγηση: Στις ανωτέρω διατάξεις του ν. 4071/2012 δεν είναι σαφής η διάκριση των αρμοδιοτήτων των οργάνων διοίκησης των ΦοΔΣΑ με τη μορφή των ανωνύμων εταιρειών. Κρίνεται σκόπιμη η παραπομπή στην ΚΥΑ2527/2009, που ρυθμίζει το θέμα, προς αποφυγή εσφαλμένων ερμηνειών των διατάξεων του ν. 4071/2012.
4. Στο άρθρο 15 του ν. 4071/2012, προστίθεται παράγραφος 6:
Στην εκτελεστική επιτροπή του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ υπό μορφή Συνδέσμου, και στο διοικητικό Συμβούλιο του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ υπό μορφή ανώνυμης εταιρείας του άρθρου 265 του ν. 3463/2006, δεν δύνανται να μετέχουν εκπρόσωποι Δήμων που συμμετέχουν σε ΦοΔΣΑ ο οποίος δεν έχει συγχωνευθεί στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ, ή Δήμων που δεν έχουν μεταβιβάσει τις αρμοδιότητες διαχείρισης των απορριμμάτων τους στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ, κατ’ άρθρο 16 παρ. 1α του παρόντος νόμου.
Αιτιολόγηση: Η εκτελεστική επιτροπή του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ υπό μορφή Συνδέσμου, και το διοικητικό Συμβούλιο του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ υπό μορφή ανώνυμης εταιρείας, έχουν ουσιαστικά τις αρμοδιότητες της λειτουργίας των έργων διαχείρισης των απορριμμάτων. Αν υφίστανται διακριτοί ΦοΔΣΑ ή Δήμοι που ασκούν αυτές τις αρμοδιότητες, χωρίς να έχουν συγχωνευθεί στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ, δεν μπορεί να έχουν το δικαίωμα να καθορίζουν τις πολιτικές διαχείρισης των έργων στα οποία δεν συμμετέχουν. Αντιθέτως, συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης (διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου, και Γενική Συνέλευση της ανώνυμης εταιρείας), που ασκούν τις αρμοδιότητες εκπόνησης και υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ, κατ’ άρθρο 35 του ν. 4042/2012.
5. Η παράγραφος 1α του άρθρου 16 του ν. 4071/2012 τροποποιείται ως εξής:
1.α. Σύνδεσμοι ή ανώνυμες εταιρείες του άρθρου 265 του ν. 3463/2006, που έχουν συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ, και δεν έχουν συγχω
Ψήφισμα απασχολούμενων στο Φο.Δ.Σ.Α. Στερεάς Ελλάδας Α.Ε.
Οι εργαζόμενοι του Φο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. κατά την συνέλευση που πραγματοποίησαν την Πέμπτη 12 Μαΐου 2016 στη Θήβα, εξέδωσαν το ακόλουθο ψήφισμα.
Διαπιστώσαμε από το σχέδιο νόμου που έχει δημοσιευθεί στη διαβούλευση, ότι ο φορέας στον οποίο απασχολούμαστε θα καταργηθεί. Συγκεκριμένα ενημερωνόμαστε ότι, θα είναι ο μοναδικός φορέας που καταργείται με την εν λόγω φωτογραφική για εμάς διάταξη νόμου, ενώ διατηρούνται και συνεχίζουν το έργο τους όλοι οι υπόλοιποι φορείς διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα μας με την ίδια νομική μορφή. Αυτό είναι θεσμικά άδικο και προσβάλλει την αρχή της ίσης μεταχείρισης, διότι δεν προκύπτει διαφορετικότητα στο τρόπο λειτουργίας του φορέα είτε έχει ιδρυθεί πριν είτε μετά το 2010. Ποιοι θα είναι αυτοί οι φορείς, πόσοι τελικά θα είναι, πού θα είναι η έδρα τους, ποιοι Δήμοι θα συμμετέχουν στον καθένα, μόνο εικασίες μπορεί να κάνει κανείς, δεδομένου ότι μάλλον αυτό θα διαλευκανθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Μέχρι τότε, θα έχουν ήδη ξεκινήσει διαδικασίες για να λυθεί ο φορέας που απασχολούμαστε χωρίς να υπάρχει διαβεβαίωση για το ποιος θα λειτουργεί τα έργα στο ενδιάμεσο.
Η εμπειρία και η εξειδίκευση που έχουμε αποκτήσει μέσα από την απασχόλησή μας στον φορέα, μας δημιουργεί ιδιαίτερες ανησυχίες για το μέλλον, όσον αφορά την διασφάλιση της δημόσιας υγείας και την προστασία του περιβάλλοντος. Ανησυχούμε επίσης για τα ενταγμένα έργα που είχαν εξασφαλιστεί με δημόσια (ευρωπαϊκή) χρηματοδότηση, που θα δημιουργούσαν επιπλέον θέσεις εργασίας. Ανησυχούμε κυρίως όμως για τις θέσεις εργασίας μας με όποια μορφή (σχέση εργασίας) απασχολείται ο καθένας από εμάς χωριστά και μπορεί να χαθούν.
Το σχέδιο νόμου δημιουργεί νέους φορείς χωρίς την πρόβλεψη πρόσληψης μόνιμου προσωπικού με αποτέλεσμα να μη μπορεί τελικά να λυθεί το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων αφού δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν οι ΧΥΤΑ και τα υπόλοιπα έργα. Το διαχρονικό αίτημα των εργαζομένων να ανοίξουν μόνιμες θέσεις εργασίας στους φορείς δεν νομοθετείται.
Δυστυχώς πιστεύουμε πως η κατεύθυνση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου δεν είναι η δημιουργία αποτελεσματικών φορέων, που θα λειτουργούν με πλήρη και επαρκή στελέχωση, και το κόστος των επιλογών αυτών θα το πληρώσουν για μια ακόμα φορά οι πολίτες και οι εργαζόμενοι.
Η ζωή και οι ανάγκες των 110 εργαζομένων του φορέα δεν μπορούν να χωρέσουν στις εκάστοτε επιλογές των κυβερνήσεων. Το δικαίωμα στην μόνιμη και σταθερή εργασία είναι αδιαπραγμάτευτο.
Ζητούμε – Διεκδικούμε
• Την απόσυρση του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου καθώς και κάθε άλλου νομοσχεδίου προς την ίδια κατεύθυνση.
• Εξασφάλιση μόνιμων θέσεων εργασίας για όλο το προσωπικό που απασχολείται στη διαχείριση των απορριμμάτων.
• Διασφάλιση του μόνιμου προσωπικού με την ένταξή του σε οργανικές θέσεις.
• Σταθερό πλαίσιο λειτουργίας των φορέων, ώστε να μην τίθενται σε ομηρία οι εργαζόμενοι με την αλλαγή της εκάστοτε κυβέρνησης.
Ζητούμε την στήριξη όλων για την υλοποίηση των ανωτέρω αιτημάτων.
Άρθρο 1: Διαχείριση των στερεών αποβλήτων στους δήμους της ηπειρωτικής χώρας
• Παρ. 2.γ. Να προστεθεί: Να υπάρχει σε λειτουργία ή να προβλέπεται στο ΠΕΣΔΑ μονάδα ……
• Παρ. 5.α. Για να είναι γνωστές οι ετήσιες εισφορές που πρέπει να αναφέρονται στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, θα πρέπει ο Υπουργός Εσωτερικών (ΥΠΕΣ) να έχει εκδώσει σχετική απόφαση για τον συγκεκριμένο ΔΙΣΑ. Πώς όμως θα εκδοθεί αυτή για τον ΔΙΣΑ όταν δεν θα είναι γνωστό ποιοί Δήμοι τελικά θα συμμετάσχουν στον συγκεκριμένο ΔΙΣΑ;
• Παρ. 5.β. Εάν αποφασισθεί Α.Ε. τι δουλειά έχει ο Συντονιστής για τη συστατική πράξη;
• Παρ. 5.γ. Δηλαδή εάν π.χ., ένας (1) Δήμος σε όλη τη Κρήτη δεν λάβει απόφαση τότε ο Συντονιστής συστήνει 1 ΔΙΣΑ για όλη τη Κρήτη;
• Παρ. 8. Γιατί ο περιορισμός των 100 χλμ; Να αποφασίζει ο ΔΙΣΑ όπως κρίνει ότι τον εξυπηρετεί καλύτερα.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ – CISD εκ μέρους της Προέδρου Μαργαρίτας Καραβασίλη
Στο νέο εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ) υπάρχει ρητή πρόβλεψη για τη «Δημιουργία ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ». Στο πλαίσιο αυτό το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις κατευθύνσεις του ΕΣΔΑ, κύρια όσον αφορά στην αποκεντρωμένη διαχείριση, με δημόσιο χαρακτήρα και έμφαση στην προδιαλογή των υλικών.
Κομβικό σημείο της νέας αντίληψης που εισήγαγε το νέος ΕΣΔΑ είναι η αναβάθμιση του ρόλου των ΟΤΑ, καθώς έχει θεσμοθετηθεί η υποχρέωση των Δήμων να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν τοπικά σχέδια αποκεντρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, στο πλαίσιο των εθνικών και των περιφερειακών σχεδιασμών, καθώς και η αρμοδιότητα των δήμων, ώστε να μπορούν να υλοποιούν όλο το φάσμα των δράσεων των τοπικών σχεδίων διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της απρόσκοπτης διάθεσης των ανακτήσιμων υλικών και ενίσχυση της τεχνικής επάρκειάς τους καθώς των λοιπών φορέων διαχείρισης αποβλήτων.
Στο παραπάνω πλαίσιο η νέα οργάνωση των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων πρέπει καταρχήν να έχει δημόσιο χαρακτήρα, τόσο ως προς τη νομική μορφή (ΝΠΔΔ), όσο και ως προς το ουσιαστικό περιεχόμενό της(τις στοχεύσεις και τον τρόπο λειτουργίας).
Επιπλέον, θα πρέπει να διευκολύνονται οι ΟΤΑ στην εφαρμογή των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και στη δημιουργία και διαχείριση διαδημοτικών υποδομών, όπου αυτό απαιτείται, παρέχοντας όλη την αναγκαία υποστήριξη, κύρια για την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ όμορων δήμων, με κατοχύρωση της ισότιμης συμμετοχή των δήμων, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, αλλά και της πλήρους διαφάνειας και κοινωνικού ελέγχου.
Σημαντικοί άξονες εφαρμογής θα πρέπει να είναι η διαρκής αύξηση των ποσοτήτων των υλικών που προδιαλέγονται και αξιοποιούνται σε επίπεδο δήμου, σε συμμόρφωση με την πυραμίδα ιεράρχησης των σταδίων διαχείρισης, η ανάπτυξη αγορών προϊόντων προδιαλογής με αύξηση των εσόδων των δήμων, η ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημοτικών συστημάτων και η εκπαίδευση του προσωπικού.
Οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου
Το σχέδιο νόμου επιβάλλει τη συγκρότηση φορέων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, σε κάθε περιφέρεια της ηπειρωτικής χώρας, τους οποίους ονομάζει Διαχειριστές Στερεών Αποβλήτων (ΔΙΣΑ) και είναι νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου των ΟΤΑ πρώτου βαθμού.
Η νομική μορφή (ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ) αποφασίζεται με την πλειοψηφία των δήμων που τα συστήνουν. Στη νησιωτική χώρα επιτρέπεται η σύσταση ΔΙΣΑ, μόνο στα νησιά που έχουν περισσότερους του ενός δήμους και εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις που ισχύουν και για τους ΔΙΣΑ της ηπειρωτικής χώρας. Στα νησιά που έχουν μόνο ένα δήμο, τη διαχείριση την ασκεί ο δήμος, ενώ δίνεται και η δυνατότητα συμμετοχής σε ΔΙΣΑ ηπειρωτικής χώρας, εφόσον υπάρχει γειτνίαση με όμορο δήμο της ηπειρωτικής χώρας.
Θεωρητικά λοιπόν, οι υφιστάμενοι περιφερειακοί ΦοΔΣΑ καταργούνται ή μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ σύμφωνα με περιορισμούς και κριτήρια που θέτει το άρθρο 1 του σχεδίου νόμου όσον αφορά στον μέγιστο αριθμό ΔΙΣΑ που επιτρέπεται να δημιουργηθούν στα όρια μιας ηπειρωτικής περιφέρειας, με βάση το πληθυσμό της.
Το σχέδιο νόμου, αντί να αποτελέσει το κατεξοχήν συγκροτημένο εργαλείο για την αναγκαία και δύσκολη μετάβαση στο νέο καθεστώς διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, που να υπηρετεί την υλοποίηση του ΕΣΔΑ, όχι μόνο χάνει το στόχο, αλλά και αλλοιώνει το περιεχόμενο, καθώς διαπνέεται από μια σειρά συμβιβαστικών λύσεων που υπαγορεύθηκαν από τοπικά ή περιφερειακά συμφέροντα. Οι αποσπασματικές ρυθμίσεις, τα κενά και πλήθος αντιφάσεων, από τα οποία πάσχει το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο αναιρούν με τραγικό τρόπο τον ΕΣΔΑ
Ειδικότερα:
• γίνεται λόγος γενικά για υφιστάμενους φορείς περιφερειακού χαρακτήρα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες ενώ παράλληλα οι όποιες αλλαγές στους περιφερειακούς φορείς διαχείρισης, γίνονται ερήμην μιας από τις σημαντικότερες παραμέτρους: αυτής των περιφερειακών σχεδίων (ΠΕΣΔΑ), των οποίων η διαμόρφωση και η υλοποίηση είναι νομικά κατοχυρωμένη σαφής αρμοδιότητα των περιφερειακών ΦοΔΣΑ
• στις δύο πολυπληθέστερες περιφέρειες (Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας) από τις οποίες θα έπρεπε να ξεκινήσει η υλοποίηση των ΔΙΣΑ, παραμένει το ίδιο συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης καθώς ΔΙΣΑ θα δημιουργηθούν σε περιοχές που καλύπτουν μόνο το 34% του συνολικού πληθυσμού της χώρας
• οι φορείς διαχείρισης, που έχουν μορφή ΝΠΔΔ (πλην Αττικής και Κ. Μακεδονίας ή Θεσσαλονίκης) μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ με την ίδια νομική μορφή, δηλαδή όταν πρόκειται για περιφερειακούς φορείς δημιουργείται ένας περιφερειακός ΔΙΣΑ ακυρώνοντας άλλες ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, που επιτρέπουν (υπό προϋποθέσεις) τη δημιουργία περισσότερων του ενός ΔΙΣΑ σε μία περιφέρεια
• το προσωπικό και η περιουσία των φορέων διαχείρισης με μορφή ΑΕ, που καταργούνται, μεταφέρεται στο ΔΙΣΑ που δημιουργείται, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι στα όρια της ΑΕ ενδέχεται να δημιουργηθούν παραπάνω από ένας ΔΙΣΑ (π.χ. Στερεά)
• η συγκρότηση ΔΙΣΑ, στο περιορισμένο εύρος που αυτό θα υλοποιηθεί, γίνεται με καθαρά τεχνητό τρόπο και στηρίζεται, κυρίως, σε πληθυσμιακά – γεωγραφικά κριτήρια, που αντιφάσκουν μεταξύ τους
• η αναφορά σε διαχειριστικά κριτήρια (λειτουργία ΧΥΤ, ΜΕΑ ή άλλων υποδομών διαχείρισης) είναι εξαιρετικά ασαφής και, κατά βάση, προσχηματική, καθώς δεν λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των προβλέψεων των νέων (αναθεωρημένων) ΠΕΣΔΑ και των τοπικών σχεδίων διαχείρισης των δήμων
• η εκ των προτέρων σύσταση των ΔΙΣΑ πριν τον αναγκαίο προσδιορισμό του αντικειμένου τους, ακυρώνει παντελώς την αξία των όποιων σχεδιασμών γίνονται αυτήν την περίοδο
• η διαδικασία συγκρότησης των ΔΙΣΑ είναι εξαιρετικά ελλιπής, καθώς η μόνη αναφορά είναι στην υποχρέωση των δήμων να πάρουν μια σχετική απόφαση ένταξης σε κάποιο ΔΙΣΑ, χωρίς να καθορίζονται οι διαδικασίες κυρίως σε περιπτώσεις συμπράξεων δήμων
• επισημοποιείται και μονιμοποιείται η ακύρωση της πρόβλεψης του Καλλικράτη, που μιλούσε για φορείς διαχείρισης με τη μορφή συνδέσμων ΟΤΑ (ΝΠΔΔ), καθώς η διαχείριση θα ασκείται πλέον από ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, καθαρόαιμες ΑΕ και από δήμους (στα περισσότερα νησιά), ευνοώντας την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης, που συντελείται, ήδη, σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο
• επιβεβαιώνεται η δυνατότητα ανάθεσης επιμέρους υπηρεσιών διαχείρισης των αποβλήτων σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, με τη διάταξη του άρθρου 3ε, κάτι που έχει χρησιμοποιηθεί σε πάμπολλες περιπτώσεις για την εκτεταμένη εκχώρηση δραστηριοτήτων σε ιδιώτες, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του ΕΔΣΝΑ (Αττική)
• η αναφορά στην υποχρέωση των ΔΙΣΑ να εκπονούν σχέδια διαχείρισης παραμένει ασαφής όσο δεν προσδιορίζεται ο τρόπος εκπόνησης και υλοποίησης των περιφερειακών σχεδίων, με κίνδυνο να αφαιρεθεί από τους δήμους ο πρωτεύων ρόλος, που οφείλουν να έχουν στη διαχείριση των αποβλήτων, πριν ακόμα προλάβουν να τον ασκήσουν
• η αναφορά της δυνατότητας των ΔΙΣΑ να διαθέτουν προς πώληση τα προϊόντα που προέρχονται από τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, όταν η δυνατότητα αυτή δεν αναγνωρίζεται και στους δήμους, που θα λειτουργούν, για παράδειγμα, δημοτικές υποδομές ανακύκλωσης ή κομποστοποίησης ενέχει εξίσου σοβαρό κίνδυνο, ο οποίος εντείνεται λόγω και της έλλειψης αναφοράς στο καθεστώς που θα διέπει διαδημοτικές υποδομές, που δε θα περιλαμβάνονται στο αντικείμενο των ΔΙΣΑ (π.χ. διαδημοτικά ΚΔΑΥ ή διαδημοτικές μονάδες κομποστοποίησης)
Συμπερασματικά:
Τα λάθη, τα κενά και οι παραλείψεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου δεν αντιμετωπίζονται με σημειακές παρεμβάσεις, αλλά με μια ριζική αναδιαμόρφωσή του, ώστε σε σύντομο χρόνο να ξανατεθεί σε τελική διαβούλευση.
Πάγια επιδίωξη του Δικτύου των ΦοΔΣΑ είναι η δημιουργία ενός σταθερού, ολοκληρωμένου και κυρίως αποτελεσματικού πλαισίου λειτουργίας των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
Στην πλέον κρίσιμη χρονική στιγμή, όπου τα θεσμικά όργανα της αυτοδιοίκησης πρέπει να σχεδιάζουν και να ωριμάζουν έργα για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδιασμού για τα απορρίμματα, και ενώ έχει ήδη δημοσιευθεί η πρόσκληση από το Υπουργείο Οικονομίας για την υποβολή προτάσεων για τα έργα από τους υφιστάμενους ΦοΔΣΑ, με το προτεινόμενο σχέδιο-νόμου το Υπουργείο Εσωτερικών «επιβάλει» την ανασύσταση και κατάργηση φορέων.
Κίνηση η οποία αν μη τι άλλο υπονομεύει τον ίδιο τον Εθνικό σχεδιασμό, απαξιώνει τις επιτακτικές και άμεσες ανάγκες της χώρας για δημιουργία υποδομών για την ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων, και καθιστά μετέωρο τον οποιοδήποτε σχεδιασμό των έργων διαχείρισης, αφού ουσιαστικά προβλέπεται η διάλυση των ΦοΔΣΑ, τους οποίους το Υπουργείο Οικονομίας ήδη καλεί να υποβάλουν προτάσεις!!!
Το προτεινόμενο σχέδιο-νόμου δεν είναι δυστυχώς ούτε ολοκληρωμένο ούτε αποτελεσματικό.
Αντιθέτως, διακρίνεται από κακοτεχνίες και προχειρότητα τόσο στην νομική όσο και την τεχνική του διάσταση, αποκλείει από τη συζήτηση την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους φορείς της, δημιουργεί ανασφάλεια, καθώς όλοι οι υφιστάμενοι Φορείς Διαχείρισης Αποβλήτων αφ’ ενός θα υποστούν κάποια μορφής παρέμβαση (από διάλυση, μέχρι αλλαγή νομικής μορφής και περιορισμό αρμοδιοτήτων) και αφ’ ετέρου είναι υποχρεωμένοι να λειτουργούν υπό το φόβο μιας νέας μελλοντικής παρέμβασης.
Σε γενικές γραμμές το σχέδιο αυτό χαρακτηρίζεται από
– ένα αδικαιολόγητο συγκεντρωτικό σύστημα ελέγχου και κρατικής παρέμβασης,
– παντελή απουσία στοιχειώδους διαβούλευσης κυρίως με τα θεσμικά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
– διαφορετική θεσμική και οικονομική μεταχείριση μεταξύ των φορέων
– προάγει την αντιπαράθεση των τοπικών κοινωνιών για τον σχηματισμό των ΔΙΣΑ έναντι της ήδη διαμορφωμένης συλλογικότητας σε κάθε τοπική κοινωνία έτσι όπως έχει καταγραφεί και στην πρόταση της ΚΕΔΕ.
Δυστυχώς, τα προβλήματα του σχεδίου νόμου δεν περιορίζονται σε δευτερεύουσας σημασίας ζητήματα, επί των οποίων θα ήταν δυνατές διορθωτικές παρεμβάσεις. Τα προβλήματα εντοπίζονται στην ίδια την φιλοσοφία του σχεδίου νόμου, στην έλλειψη συνολικής εικόνας για την πραγματικότητα που ήδη έχει διαμορφωθεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια.
Κατά συνέπεια το σχέδιο Νόμου αντιμετωπίζει από επιφυλακτικά έως εχθρικά την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους Φορείς Διαχείρισης Αποβλήτων, με αποτέλεσμα να αποσκοπεί όχι στην αντιμετώπιση των επιμέρους προβλημάτων, αλλά στην προσπάθεια καθυπόταξης ακόμα και των επιτυχημένων μοντέλων διαχείρισης, σε μια συγκεντρωτική, και συχνά ανεξέλεγκτη κεντρική εποπτεία.
Για τους λόγους αυτούς δεν θεωρούμε επαρκή την κατάθεση επιμέρους προτάσεων για τη βελτίωση του σχεδίου νόμου, αλλά, αντιθέτως, θεωρούμε αναγκαία την απόσυρσή του και τη συζήτηση του θέματος εκ νέου, όχι από μηδενική βάση, αλλά με βάση τις μέχρι σήμερα εμπειρίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα επιτυχημένα μοντέλα διαχείρισης απορριμμάτων, και τις προτάσεις βελτίωσης του ν. 4071/2012 που έχουν ήδη κατατεθεί από το Δίκτυο και την ΚΕΔΕ.
Το Δ.Σ του Δικτύου των Φο.Δ.Σ.Α
Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ)
Σχόλια και προτάσεις, στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου
«Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου
για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας»
Α. Για τη σκοπιμότητα και την κατεύθυνση των νέων ρυθμίσεων
Στο νέο εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ) υπάρχει ρητή πρόβλεψη για τη «Δημιουργία ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ». Στον πυρήνα της πρόβλεψης υπάρχει η αυτονόητη ανάγκη της εναρμόνισης με τη νέα κατεύθυνση του ΕΣΔΑ, αυτή της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με δημόσιο χαρακτήρα και έμφαση στην προδιαλογή των υλικών.
Το αν το προτεινόμενο σχέδιο νόμου ανταποκρίνεται σε αυτήν την ανάγκη, θα το δούμε στη συνέχεια. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνουμε από την αρχή ότι κομβικό στοιχείο της νέας αντίληψης είναι ο αναβαθμισμένος ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ένας ρόλος, που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, όταν συζητάμε για το νέο πλαίσιο που πρέπει να διέπει τη λειτουργία των φορέων διαχείρισης. Από αυτήν την άποψη, είναι χρήσιμο να θυμίσουμε κάποιες ακόμη προβλέψεις του ΕΣΔΑ(στις στρατηγικές για την εφαρμογή της νέας εθνικής πολιτικής διαχείρισης των αποβλήτων), παρόλο που δεν καλύπτουν όλο το φάσμα της διαχείρισης:
«Καθορισμός της υποχρέωσης των Δήμων να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν τοπικά σχέδια αποκεντρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, στο πλαίσιο των εθνικών και των περιφερειακών σχεδιασμών. Οι προδιαγραφές, οι στόχοι και το χρονοδιάγραμμα, των τοπικών σχεδίων περιλαμβάνονται με τη μορφή υποδείγματος στο παράρτημα του παρόντος ΕΣΔΑ. Στα πλαίσια αυτά θα προσδιοριστούν όλες εκείνες οι απαραίτητες ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την δυνατότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την εφαρμογή ενός τοπικού σχεδίου αποκεντρωμένης διαχείρισης. Ενδεικτικά τέτοιες ρυθμίσεις αφορούν:
• το περιεχόμενο και τη διαδικασία ενσωμάτωσης των δημοτικών σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων στα ΠΕΣΔΑ, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων συντονισμού και συνδιαχείρισης μεταξύ όμορων Δήμων.
• τη δυνατότητα προσλήψεων του απαραίτητου προσωπικού για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου σε κάθε Δήμο, δεδομένου ότι τα σχέδια αυτά είναι εντάσεως εργασίας.
• τη διασφάλιση της δυνατότητας των δήμων να διακινούν τα ανακτώμενα υλικά έναντι τιμήματος
• τη δυνατότητα χωροθέτησης ήπιων υποδομών διαχείρισης, εντός του πολεοδομικού ιστού
• την ενθάρρυνση των κοινωνικών πρωτοβουλιών για πιο άμεση συμμετοχή στη διαχείριση των αποβλήτων, στο πλαίσιο ενός συστήματος δημόσιας αποκεντρωμένης διαχείρισης
• τέλος, τη δυνατότητα σύναψης συνεργασίας μόνον για την διαλογή στην πηγή και την εκπαίδευση μεταξύ Δήμων, κοινωνικών συνεταιρισμών ή/και συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης εφόσον τα απόβλητα εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση.»
«Θεσμοθέτηση των αρμοδιοτήτων των δήμων, ώστε να μπορούν να υλοποιούν όλο το φάσμα των δράσεων των τοπικών σχεδίων διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της απρόσκοπτης διάθεσης των ανακτήσιμων υλικών και ενίσχυση της τεχνικής επάρκειάς τους καθώς των λοιπών φορέων διαχείρισης αποβλήτων.»
Με βάση τα παραπάνω, μια νέα (διαδημοτική) δομή διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, που θα συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων του ΕΣΔΑ και θα εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του, θα πρέπει:
1. Να έχει δημόσιο χαρακτήρα, τόσο ως προς τη νομική μορφή (ΝΠΔΔ), όσο και ως προς το ουσιαστικό περιεχόμενό της(τις στοχεύσεις και τον τρόπο λειτουργίας).
2. Να μην περιορίζει το ρόλο και τις αρμοδιότητες των δήμων. Αντίθετα, να τους διευκολύνει στην εφαρμογή των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και στη δημιουργία και διαχείριση διαδημοτικών υποδομών, όπου αυτό απαιτείται. Σε αυτό το πλαίσιο, να παρέχει την αναγκαία υποστήριξη για την υπέρβαση των δυσκολιών, την εκπόνηση οριζόντιων μελετών, την ανάπτυξη αγορών προϊόντων προδιαλογής και αύξησης των εσόδων των δήμων, την ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημοτικών συστημάτων και την εκπαίδευση του προσωπικού τους.
3. Να ωθεί στη διαρκή αύξηση των ποσοτήτων των υλικών που προδιαλέγονται και αξιοποιούνται σε επίπεδο δήμου, σε συμμόρφωση με την πυραμίδα ιεράρχησης των σταδίων διαχείρισης.
4. Να είναι αποτέλεσμα εθελοντικής απόφασης για ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ όμορων δήμων και να μην επιβάλλεται με αποφάσεις από τα «πάνω».
5. Να κατοχυρώνει την ισότιμη συμμετοχή των δήμων, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.
6. Να διασφαλίζει την πλήρη διαφάνεια και τον κοινωνικό έλεγχο.
Β. Η συγκρότηση και η μορφή των υφιστάμενων περιφερειακών ΦοΔΣΑ
Η συγκρότηση των υφιστάμενων ΦοΔΣΑ ανάγεται στο ν. 3852/2010 (Καλλικράτης), ο οποίος όριζε ότι οι νέοι περιφερειακοί φορείς θα είχαν τη μορφή συνδέσμου δήμων(ΝΠΔΔ). Η σχετική πρόβλεψη του Καλλικράτη επιχειρούσε να αντισταθμίσει το γεγονός ότι δημιουργούσε υπερσυγκεντρωτικές δομές, αφού προέβλεπε ένα φορέα διαχείρισης ανά περιφέρεια, συγχωνεύοντας τους ΦοΔΣΑ των επιμέρους διαχειριστικών ενοτήτων τωνπεριφερειακών σχεδιασμών (π.χ. στη Στερεά οι 11 ΦοΔΣΑ, γίνονταν 1). Οι διαδοχικές παρατάσεις της συγκρότησης των περιφερειακών ΦοΔΣΑ έδωσαν τη δυνατότητα σεΦοΔΣΑ που είχαν, ήδη, συγκροτηθεί ως ΑΕ να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Γεγονός που επισημοποιήθηκε (και επεκτάθηκε) με το ν.4701/2012 (Καλλικράτης 2), ο οποίος στο άρθρο 16, παρ. 6 προέβλεπε:«Ο περιφερειακός σύνδεσμος ΦΟΔΣΑ, δύναται να μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρεία του άρθρου 265 του ν. 3463/2006 εφόσον τούτο αποφασισθεί από τα δημοτικά συμβούλια των δήμων μελών του συνδέσμου, που παράγουν τουλάχιστον άνω του 60% των απορριμμάτων της οικείας περιφέρειας, βάσει των στοιχείων του ΠΕΣΔΑ. Η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του». Έτσι δόθηκε η δυνατότητα να δημιουργηθούν και νέοι περιφερειακοί ΦοΔΣΑ, με τη μορφή ΑΕ.
Γ. Οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου
Το σχέδιο νόμου, για το σκοπό της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, επιβάλλει τη συγκρότηση φορέων διαχείρισης, σε κάθε περιφέρεια της ηπειρωτικής χώρας, τους οποίους ονομάζει Διαχειριστές Στερεών Αποβλήτων (ΔΙΣΑ) και είναι νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου των ΟΤΑ πρώτου βαθμού. Η νομική μορφή (ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ) αποφασίζεται με την πλειοψηφία των δήμων που τα συστήνουν. Στη νησιωτική χώρα επιτρέπεται η σύσταση ΔΙΣΑ, μόνο στα νησιά που έχουν περισσότερους του ενός δήμους και εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις που ισχύουν και για τους ΔΙΣΑ της ηπειρωτικής χώρας. Στα νησιά που έχουν μόνο ένα δήμο, τη διαχείριση την ασκεί ο δήμος, ενώ δίνεται και η δυνατότητα συμμετοχής σε ΔΙΣΑ ηπειρωτικής χώρας, εφόσον υπάρχει γειτνίαση με όμορο δήμο της ηπειρωτικής χώρας.
Σε ποιο επίπεδο συγκροτούνται οι ΔΙΣΑ
Οι ΔΙΣΑ συγκροτούνται σε επίπεδο περιφέρειας ή νομού (περιφερειακής ενότητας) ή άλλης περιοχής, που μπορεί να περιλαμβάνει τμήμα μιας περιφερειακής ενότητας ή τμήματα όμορων περιφερειακών ενοτήτων. Θεωρητικά, οι υφιστάμενοι περιφερειακοί ΦοΔΣΑ καταργούνται ή μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ. Ωστόσο, με μια σειρά εξαιρέσεων που εισάγονται με το άρθρο 16 (τελικές – μεταβατικές διατάξεις) ακυρώνεται, ουσιαστικά, η βασική επιδίωξη του σχεδίου νόμου. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι:
• Οι περιφερειακοί φορείς διαχείρισης της Αττικής (ΕΔΣΝΑ) και της Κ. Μακεδονίας (αναφέρεται νομού Θεσσαλονίκης), που είναι ΝΠΔΔ, παραμένουν ως έχουν και δεν δημιουργούνται ΔΙΣΑ στα όριά τους. Οι περιοχές αυτές αντιστοιχούν σε πληθυσμό 5.709.493 κατοίκων.
• Οι φορείς διαχείρισης που είχαν συσταθεί σαν ΑΕ, πριν τη ψήφιση του ν. 3852/2010 (Καλλικράτη) συνεχίζουν να λειτουργούν με την ίδια μορφή. Πρόκειται για τις ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ (Δυτική Μακεδονία), ΔΕΔΙΣΑ ΑΕ (νομός Χανίων) και ΔΙΑΑΜΑΘ ΑΑΕ (Ανατολική Μακεδονία – Θράκη). Οι περιοχές αυτές αντιστοιχούν σε πληθυσμό 1.048.456 κατοίκων.
Σε ΔΙΣΑ με την ίδια νομική μορφή μετατρέπονται οι φορείς διαχείρισης που λειτουργούν σαν ΝΠΔΔ, ενώ ΔΙΣΑ δημιουργούνται και στις περιοχές όπου υπήρχαν φορείς διαχείρισης με τη μορφή ΑΕ (πλην των παραπάνω), οι οποίοι καταργούνται. Με δεδομένο ότι στα περισσότερα νησιά η διαχείριση θα γίνεται από τους ίδιους τους δήμους, συμπεραίνουμε ότι η δημιουργία ΔΙΣΑ αφορά μικρό μέρος της επικράτειας, που αντιστοιχεί σε πληθυσμό της τάξης των 3.700.000 κατοίκων (ή στο 34% του συνόλου του πληθυσμού της χώρας).
Τα κριτήρια συγκρότησης των ΔΙΣΑ
Το άρθρο 1 του σχεδίου νόμου βάζει περιορισμούς για το μέγιστο αριθμό ΔΙΣΑ, που επιτρέπεται να δημιουργηθούν στα όρια μιας ηπειρωτικής περιφέρειας, με βάση το πληθυσμό της. Ένας (1) σε όσες περιφέρειες έχουν μέχρι 400.000 κατοίκους (Ήπειρος), μέχρι τρεις (3) σε όσες περιφέρειες έχουν από 400.001 μέχρι 700.000 κατοίκους (Στερεά, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος και Κρήτη) και μέχρι τέσσερις (4) σε όσες περιφέρειες έχουν πάνω από 700.001 κατοίκους (μόνο η Θεσσαλία, αφού στην Αττική και στην Κεντρική Μακεδονία διατηρούνται οι υφιστάμενοι φορείς διαχείρισης).
Για τη σύσταση των ΔΙΣΑ πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Ο συνολικός πληθυσμός των δήμων που τους συστήνουν να είναι κατ’ ελάχιστο 80.000 κάτοικοι.
β.Να υπάρχει σε λειτουργία τουλάχιστον ένας διαθέσιμος χώρος υγειονομικής ταφής (ΧΥΤ) στην εδαφική περιφέρεια κάποιου από τους δήμους αυτούς.
γ. Να υπάρχει σε λειτουργία μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) ή να προκύπτει από το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) ότι με άλλα έργα και δράσεις, επιτρεπόμενα από το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), θα τηρηθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ.
δ. Σε κάθε νομό συστήνεται μέχρι ένα νομικό πρόσωπο, αλλά επιτρέπεται να συσταθεί και δεύτερο νομικό πρόσωπο στον ίδιο νομό, εφόσον μέρος δήμων ή δήμος του νομού συμπράξει με μέρος δήμων ή δήμο όμορου νομού της ίδιας περιφέρειας.
Η συγκρότηση των ΔΙΣΑ γίνεται μετά από αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων, τα οποία θεωρείται αυτονόητο ότι θα συμπίπτουν στις επιλογές της σύνθεσης των ΔΙΣΑ. Οι δήμοι πρέπει να ολοκληρώσουν αυτήν τη διαδικασία μέσα σε διάστημα τριών μηνών, αλλιώς θεωρείται ότι όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου διαπράττουν πειθαρχικό παράπτωμα. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν ακολουθηθεί η συγκεκριμένη διαδικασία οι δήμοι εντάσσονται στο πλησιέστερο ΔΙΣΑ, με απόφαση του συντονιστή της αποκεντρωμένης διοίκησης. Αν η παράλειψη είναι γενικευμένη σε μια περιφέρεια, συστήνεται ΔΙΣΑ, με τη μορφή ΝΠΔΔ, για όλους τους δήμους της περιφέρειας, πάλι με απόφαση του συντονιστή της αποκεντρωμένης διοίκησης.
Οι αρμοδιότητες των ΔΙΣΑ
Οι ΔΙΣΑ καλούνται να υλοποιούν τους στόχους και τις δράσεις των αντίστοιχων ΠΕΣΔΑ, προσπερνώντας το προφανές: ποιος έχει την ευθύνη εκπόνησης και εφαρμογής των ΠΕΣΔΑ, όταν οι περιφερειακοί φορείς διαχείρισης, που έχουν αυτήν την αρμοδιότητα, παύουν να υπάρχουν;
Εισάγεται η έννοια του σχεδίου διαχείρισης του ΔΙΣΑ, που θα υποβάλλεται για έγκριση στην περιφέρεια. Διαδικασία καινοφανής, που δεν έχει καμία νομική βάση ή αναφορά στο νέο εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Την ίδια στιγμή, δεν υπάρχει καμία διάκριση ανάμεσα στις δραστηριότητες που ασκούν οι ΔΙΣΑ και αυτές που ασκούν οι δήμοι, στη βάση των δημοτικών ή διαδημοτικών τοπικών σχεδίων διαχείρισης. Ασάφεια χαρακτηρίζει και το είδος των υπηρεσιών που μπορούν να παρέχουν ή να αναθέτουν σε τρίτους.
Ένα μεγάλο μέρος του σχεδίου νόμου αναφέρεται στη συγκρότηση των οργάνων του ΔΙΣΑ, στο προσωπικό τους, στους πόρους τους και στις διαδικασίες μετάβασης από τους καταργούμενους φορείς διαχείρισης στους ΔΙΣΑ. Από αυτές ξεχωρίζουμε τη διάταξη (άρθρο 13, παρ. 2), με την οποία προβλέπεται ότι το ύψος και η συχνότητα καταβολής της ετήσιας εισφοράς των ΟΤΑ, καθώς και η αναλογική σχέση μεταξύ εισφοράς κάθε δήμου και παραγόμενης ποσότητας απορριμμάτων κατ’ έτος, καθορίζονται με απόφαση του υπουργού εσωτερικών και διοικητικής ανασυγκρότησης.
Δ. Βασικές παρατηρήσεις και σχόλια
1. Το σχέδιο νόμου υποτίθεται ότι υπηρετεί το σκοπό της υλοποίησης του ΕΣΔΑ και, ιδιαίτερα, της αποκέντρωσης των δραστηριοτήτων διαχείρισης αποβλήτων, σε βάρος του υφιστάμενου συγκεντρωτικού μοντέλου. Στην πράξη, καθορίζεται από πληθώρα συμβιβασμών, που είναι πρόδηλο ότι έχουν συντελεστεί, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τοπικές ή περιφερειακές πολιτικο-διαχειριστικές απαιτήσεις. Το αποτέλεσμα είναι από απογοητευτικό, έως τραγικό: η ουσία των επιδιωκόμενων αλλαγών έχει συρρικνωθεί σε σημαντικό βαθμό και αντί για ένα συγκροτημένο σχέδιο μετάβασης σε ένα νέο καθεστώς έχουμε μια συρραφή αποσπασματικών ρυθμίσεων, με πλήθος κενών και αντιφάσεων.
2. Απουσιάζει μια σαφής αναφορά στους υφιστάμενους περιφερειακούς φορείς και στην τύχη τους, αφού γίνεται λόγος γενικά για υφιστάμενους φορείς (δεν έχουν όλοι οι υφιστάμενοι φορείς διαχείρισης περιφερειακό χαρακτήρα). Κάποιοι περιφερειακοί φορείς παραμένουν ως έχουν, κάποιοι (με μορφή ΑΕ καταργούνται) και κάποιοι (με μορφή ΝΠΔΔ) μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ.
3. Οι όποιες αλλαγές στους περιφερειακούς φορείς διαχείρισης, γίνονται ερήμην μιας από τις σημαντικότερες παραμέτρους: αυτής των περιφερειακών σχεδίων (ΠΕΣΔΑ), των οποίων η διαμόρφωση και η υλοποίηση είναι νομικά κατοχυρωμένη σαφής αρμοδιότητα των περιφερειακών ΦοΔΣΑ. Πώς γίνεται το σχέδιο νόμου να αγνοεί κάτι τόσο στοιχειώδες;
4. Είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί αν στους φορείς που παραμένουν ως έχουν, πλην της Αττικής, περιλαμβάνεται ο περιφερειακός σύνδεσμος φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας ή μόνο ο παλιός σύνδεσμος του νομού Θεσσαλονίκης (ΣΟΤΑΝΘ), που υποτίθεται ότι έχει ενσωματωθεί στον περιφερειακό σύνδεσμο. Υποθέτουμε ότι ισχύει το πρώτο.
5. Αποτελεί κραυγαλέα αντίφαση το γεγονός ότι στις δύο πολυπληθέστερες περιφέρειες (Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας), από τις οποίες θα έπρεπε να ξεκινήσει η υλοποίηση των ΔΙΣΑ, παραμένει το ίδιο συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης. Το ίδιο κραυγαλέα αντιφατικό είναι το γεγονός, ότι, τελικά, ΔΙΣΑ θα δημιουργηθούν σε περιοχές που καλύπτουν μόνο το 34% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
6. Ορίζεται ότι οι φορείς διαχείρισης, που έχουν μορφή ΝΠΔΔ (πλην Αττικής και Κ. Μακεδονίας ή Θεσσαλονίκης) μετατρέπονται σε ΔΙΣΑ με την ίδια νομική μορφή. Όταν πρόκειται για περιφερειακούς φορείς, αυτό σημαίνει ότι δημιουργείται ένας περιφερειακός ΔΙΣΑ. Αυτό ακυρώνει άλλες ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, που επιτρέπουν (υπό προϋποθέσεις) τη δημιουργία περισσότερων του ενός ΔΙΣΑ σε μία περιφέρεια.
7. Προβλέπεται ότι το προσωπικό και η περιουσία των φορέων διαχείρισης με μορφή ΑΕ, που καταργούνται, μεταφέρεται στο ΔΙΣΑ που δημιουργείται. Παραβλέπεται το γεγονός ότι στα όρια της ΑΕ ενδέχεται να δημιουργηθούν παραπάνω από ένας ΔΙΣΑ (π.χ. Στερεά).
8. Η συγκρότηση ΔΙΣΑ, στο περιορισμένο εύρος που αυτό θα υλοποιηθεί, γίνεται με καθαρά τεχνητό τρόπο και στηρίζεται, κυρίως, σε πληθυσμιακά – γεωγραφικά κριτήρια, που αντιφάσκουν μεταξύ τους. Για ποιο λόγο, για παράδειγμα, όταν η ελάχιστη πληθυσμιακή βάση για τη σύσταση ενός ΔΙΣΑ είναι οι 80.000 κάτοικοι, σε περιοχές με 400.000 κατοίκους επιτρέπεται η σύσταση μόνο ενός ΔΣ; Και σε περιοχές με πληθυσμό μέχρι 700.000 κατοίκους η σύσταση μέχρι τριών ΔΙΣΑ; Η μόνη εξήγηση είναι η εξυπηρέτηση σχεδιασμών συγκεντρωτικής διαχείρισης, που έχουν, ήδη, γίνει. Όπως στην περίπτωση της περιφέρειας Ηπείρου (προβλέπεται ένας ΔΙΣΑ), που οδηγείται σε λύση ΣΔΙΤ με μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων για όλη την Ήπειρο.
9. Η αναφορά σε διαχειριστικά κριτήρια (λειτουργία ΧΥΤ, ΜΕΑ ή άλλων υποδομών διαχείρισης) είναι εξαιρετικά ασαφής και, κατά βάση, προσχηματική. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί κανείς/μία να στηρίζεται μόνο στις ελάχιστες υποδομές που βρίσκονται σε λειτουργία, αλλά στο σύνολο των προβλέψεων των νέων (αναθεωρημένων) ΠΕΣΔΑ και των τοπικών σχεδίων διαχείρισης των δήμων. Το σχέδιο νόμου επιλέγει πρώτα τη σύσταση των ΔΙΣΑ και μετά τον προσδιορισμό του αντικειμένου τους, γεγονός που θα ακυρώσει και την αξία των όποιων σχεδιασμών γίνονται αυτήν την περίοδο.
10. Προδιαγράφεται χάος στη διαδικασία συγκρότησης των ΔΙΣΑ, αφού η μόνη αναφορά είναι στην υποχρέωση των δήμων να πάρουν μια σχετική απόφαση ένταξης σε κάποιο ΔΙΣΑ. Όταν, όμως, μιλάμε για συμπράξεις δήμων, πώς προδιαγράφεται η συμφωνία τους στη σύνθεση των ΔΙΣΑ -ακόμη κι αν πρόκειται για όμορους δήμους- χωρίς μια προηγούμενη συνεννόηση μεταξύ τους και, κυρίως, χωρίς μια συμφωνία στο χαρακτήρα των κοινών δράσεων διαχείρισης αποβλήτων. Είναι αυταπάτη ότι με τις επαπειλούμενες κυρώσεις θα καλυφθεί αυτό το τεράστιο έλλειμμα (ας θυμηθούμε την τύχη του «ειδικού τέλους ταφής»).
11. Επισημοποιείται και μονιμοποιείται η ακύρωση της πρόβλεψης του Καλλικράτη, που μιλούσε για φορείς διαχείρισης με τη μορφή συνδέσμων ΟΤΑ (ΝΠΔΔ). Πλέον, η διαχείριση θα ασκείται από ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, καθαρόαιμες ΑΕ και από δήμους (στα περισσότερα νησιά). Το καθεστώς αυτό θα ευνοήσει την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης, που συντελείται, ήδη, σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο.
12. Με τη διάταξη του άρθρου 3ε επιβεβαιώνεται η δυνατότητα ανάθεσης επιμέρους υπηρεσιών διαχείρισης των αποβλήτων σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, κάτι που έχει χρησιμοποιηθεί σε πάμπολλες περιπτώσεις για την εκτεταμένη εκχώρηση δραστηριοτήτων σε ιδιώτες, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του ΕΔΣΝΑ (Αττική).
13. Με την αναφορά στην υποχρέωση των ΔΙΣΑ να εκπονούν σχέδια διαχείρισης, σε συνδυασμό με την απουσία πρόβλεψης για τον τρόπο εκπόνησης και υλοποίησης των περιφερειακών σχεδίων, δημιουργείται ένα νέο πεδίο απροσδιοριστίας. Στο πεδίο αυτό και όσο δεν υπάρχουν σαφείς αναφορές, δημιουργείται ο κίνδυνος να αφαιρεθεί από τους δήμους ο πρωτεύων ρόλος, που οφείλουν να έχουν στη διαχείριση των αποβλήτων, πριν ακόμα προλάβουν να τον ασκήσουν. Ο ίδιος κίνδυνος υποκρύπτεται στην αναφορά της δυνατότητας των ΔΙΣΑ να μπορούν να διαθέτουν προς πώληση τα προϊόντα που προέρχονται από τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, όταν η δυνατότητα αυτή δεν αναγνωρίζεται και στους δήμους, που θα λειτουργούν, για παράδειγμα, δημοτικές υποδομές ανακύκλωσης ή κομποστοποίησης.
14. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στο καθεστώς που θα διέπει διαδημοτικές υποδομές, που δε θα περιλαμβάνονται στο αντικείμενο των ΔΙΣΑ (π.χ. διαδημοτικά ΚΔΑΥ ή διαδημοτικές μονάδες κομποστοποίησης).
15. Χρειάζεται αποσαφήνιση (στο άρθρο 3στ) ότι οι δραστηριότητες και οι παρεχόμενες υπηρεσίες από τους ΔΙΣΑ θα αφορούν αποκλειστικά το αντικείμενό τους.
16. Δε διασφαλίζεται η ισοτιμία μεταξύ των δήμων, που συγκροτούν τους ΔΙΣΑ.
17. Δε διασφαλίζεται ο κοινωνικός έλεγχος, εφόσον οι αποφάσεις λαμβάνονται από όργανα συγκεντρωτικά και όχι άμεσα εκλεγμένα.
18. Το σημείο 7α του άρθρου 16 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για απαλλαγή από πιθανές ευθύνες των φορέων διαχείρισης, με τη μορφή ΑΕ, που καταργούνται, όπως για παράδειγμα του περιφερειακού ΦοΔΣΑ της Στερεάς που η σύστασή του θεωρήθηκε μη νόμιμη από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Ε. Προτάσεις
Εκτιμούμε ότι τα λάθη, τα κενά και οι παραλείψεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου δεν αντιμετωπίζονται με σημειακές παρεμβάσεις, αλλά με μια ριζική αναδιαμόρφωσή του, ώστε σε σύντομο χρόνο να ξανατεθεί σε τελική διαβούλευση. Βασικά σημεία του αναδιαμορφωμένου σχεδίου προτείνουμε να είναι τα εξής:
1. Ρητή αναφορά στην κατάργηση όλων των υφιστάμενων περιφερειακών φορέων διαχείρισης, καθώς και αυτών που αναφέρονται σε μικρότερες γεωγραφικές – πληθυσμιακές ενότητες.
2. Συγκρότηση ενός νέου δικτύου φορέων διαχείρισης (ας τους πούμε ΔΙΣΑ), που θα έχουν τη μορφή νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και θα συστήνονται από ΟΤΑ πρώτου βαθμού. Οι νέοι φορείς θα έχουν την ευθύνη κοινών διαδημοτικών υποδομών που αναπτύσσονται εντός διαχειριστικών ενοτήτων, οι οποίες προσδιορίζονται στους ισχύοντες κάθε φορά ΠΕΣΔΑ. Κατά συνέπεια, η συγκρότηση των ΔΙΣΑ δε συσχετίζεται με πρόσθετα πληθυσμιακά ή γεωγραφικά κριτήρια, πέραν αυτών που έχουν ληφθεί υπόψη, κατά τη σύνταξη των ΠΕΣΔΑ.
3. Οργανισμοί, όπως οι ΔΙΣΑ, είναι σκόπιμο να διαχειρίζονται, αποκλειστικά και μόνο τις δομές που ένας δήμος δεν μπορεί να υποστηρίξει με τις δικές του δυνάμεις. Έτσι ώστε η διαχείριση των αποβλήτων να σχεδιάζεται και να υλοποιείται στο κοντινότερο στον πολίτη επίπεδο, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή και τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας. Η παροχή από τους ΔΙΣΑ τεχνικών, συμβουλευτικών υπηρεσιών και η στήριξη προγραμμάτων των δήμων (π.χ. εκπαίδευσης, δημοσιότητας κλπ.) θα μπορούσε να αναβαθμίσει συνολικά τη δυνατότητα των δήμων να υλοποιήσουν τα τοπικά σχέδια διαχείρισης και να υποστηρίξει και όχι να υποκαταστήσει τη δημοτική διαχείριση των απορριμμάτων.
4. Δήμοι, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους και όχι μόνο νησιωτικοί, που τεκμηριώνουν, μέσω των τοπικών τους σχεδίων, ότι είναι σε θέση να υλοποιήσουν τους στόχους του ΕΣΔΑ τηρώντας πλήρως τη νομοθεσία, να έχουν τη δυνατότητα είτε να μην προσχωρήσουν σε ΔΙΣΑ, είτε να αποχωρήσουν από ΔΙΣΑ, εάν κρίνουν ασύμφορη τη συμμετοχή τους.
5. Στο Διοικητικό Συμβούλιο κάθε ΔΙΣΑ να μετέχουν ισάριθμοι εκπρόσωποι όλων των δήμων – μελών, εκλεγμένοι από κάθε Δημοτικό Συμβούλιο, με πρόβλεψη για την εκπροσώπηση και της μειοψηφίας π.χ. 3 εκπρόσωποι από κάθε Δήμο, ένας από τη μειοψηφία. Η ανάδειξη των μελών της εκτελεστικής επιτροπής να γίνεται με κλήρωση μεταξύ των μελών του Δ.Σ. και με την πρόβλεψη να μην υπάρχουν περισσότερα του ενός μέλη από κάθε δήμο. Οι συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου να γίνονται με ανοιχτή πρόσκληση και να είναι ανοιχτές στο κοινό.
6. Πρέπει να ληφθεί πρόνοια για την απρόσκοπτη άσκηση διαδημοτικών δραστηριοτήτων όμορων δήμων, σε επιμέρους τομείς που δεν ανήκουν στο αντικείμενο των ΔΙΣΑ, όπως για παράδειγμα η διαχείριση προδιαλεγμένων υλικών σε διαδημοτικές μονάδες ανακύκλωσης ή κομποστοποίησης. Αναφερόμαστε στις προσλήψεις, η πώληση των ανακυκλώσιμων υλικών, η συγκρότηση διαδημοτικών φορέων για τη λειτουργία κοινών ΚΔΑΥ ή μονάδων κομποστοποίησης κλπ..
7. Πρέπει να υπάρξει πρόνοια για την αρμοδιότητα εκπόνησης και υλοποίησης των περιφερειακών σχεδιασμών. Ιδιαίτερα, αφού πιθανολογούμε ότι δεν θα υφίστανται, πλέον, ΔΙΣΑ σε επίπεδο περιφέρειας. Στα ενδεχόμενα που πρέπει να εξεταστούν θα είναι και αυτό της κατάργησής τους και της αντικατάστασής τους από σχέδια των ΔΙΣΑ. Με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η διαχείριση των αποβλήτων στα όρια των ΔΙΣΑ να καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της πυραμίδας της διαχείρισης.
8. Οι υπηρεσίες του υπουργείου και οι αντίστοιχες περιφερειακές υπηρεσίες να έχουν την αρμοδιότητα ελέγχου τήρησης της υλοποίησης των παραπάνω σχεδίων και των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και της συμμόρφωσης με την νομοθεσία.
Το σχέδιο νόμου πρέπει να συνοδευτεί, άμεσα και κατά προτεραιότητα, από τις νομοθετικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση της χωροθέτησης αποκεντρωμένων υποδομών διαχείρισης, της πώλησης των παραγόμενων υλικών από τους δήμους, της συγκρότησης του δημόσιου φορέα διαχείρισης και της ριζικής αναδιάρθρωσης του συστήματος ανακύκλωσης.
6.5.2016
Στην παρ. 5 β του άρθρου 1, προβλέπεται ότι η έδρα του ΔΙΣΑ θα καθορίζεται από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αν ως προς το ζήτημα αυτό υφίσταται διαφωνία των Δημοτικών συμβουλίων που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο ΔΙΣΑ. Δηλαδή, αν σε ένα ΔΙΣΑ συμμετέχουν 10 Δήμοι εκ των οποίων μόνο ο ένας Δήμος διαφωνεί ως προς την έδρα του ΔΙΣΑ, ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης έχει κάθε δικαίωμα να επιλέξει το Δήμο αυτό ως έδρα του ΔΙΣΑ, περιφρονώντας την εκφρασμένη βούληση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Δήμων. Πραγματικά, δεν υπάρχει κανένας λόγος να υφίσταται η συγκεκριμένη διάταξη, μόνο και μόνο για να προσδώσει μια αίσθηση νομιμοποίησης της απόφασης του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Ας απαγορευθεί εκ των προτέρων η δυνατότητα των Δήμων να επιλέξουν σύμφωνα με τη δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας την έδρα του ΔΙΣΑ, και ας παραχωρηθεί η αρμοδιότητα αυτή στην ανεξέλεγκτη κρίση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Το πιο περίεργο όμως, είναι ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του ίδιου άρθρου, «Τα δημοτικά συμβούλια όσων δήμων μετέχουν στο ΔΙΣΑ μπορούν με αποφάσεις τους που λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών τους, να παρατείνουν τη διάρκεια και να αποφασίσουν τη μεταφορά της έδρας του νομικού προσώπου.». Με άλλα λόγια, αφού τα Δημοτικά Συμβούλια διαφωνήσουν ως προς την έδρα, δεν θα γίνει σεβαστή η αρχή της πλειοψηφίας. Ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης θα αποφασίσει για την έδρα του ΔΙΣΑ, και στη συνέχεια, με βάση την αρχή της πλειοψηφίας, τα Δημοτικά Συμβούλια θα αποφασίσουν τη μεταφορά της. Πόσο λογική είναι η ρύθμιση αυτή;;;
Στην παράγραφο 8 του άρθρου 1, προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης περιφερειακών γραφείων του ΔΙΣΑ, υπό την προϋπόθεση ότι η έδρα του ΔΙΣΑ απέχει περισσότερα από 100 χιλιόμετρα από το περιφερειακό γραφείο. Η διάταξη αυτή δεν λαμβάνει υπ’ όψη της τα πραγματικά δεδομένα λειτουργίας ενός ΔΙΣΑ. Υπάρχει το ενδεχόμενο, ένας ΔΙΣΑ να έχει την ευθύνη διαχείρισης 2 ή 3 ΧΥΤ, σε απόσταση 90 χιλιομέτρων από την έδρα του. Με βάση τη συγκεκριμένη διάταξη, δεν δύναται να συστήσει περιφερειακό γραφείο κοντά στους ΧΥΤ, προκειμένου να ασκεί άμεσα και απρόσκοπτα την εποπτεία της λειτουργίας του ΧΥΤ, και να παρεμβαίνει άμεσα σε οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει ανά πάσα στιγμή. Μπορεί όμως να ιδρύσει περιφερειακό κατάστημα σε ένα απομακρυσμένο σημείο της χωρικής του αρμοδιότητας, ακόμα και αν στο σημείο αυτό δεν λειτουργεί ΧΥΤ. Η διάταξη αυτή πρέπει επομένως να τροποποιηθεί, και να δίνεται στο ΔΙΣΑ η δυνατότητα λειτουργίας περιφερειακού γραφείου σε κάθε Δήμο που ανήκει στο ΔΙΣΑ και που φιλοξενεί ΧΥΤ.
Για ποιο λόγο, παρά το γεγονός ότι στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται η πρόθεση του νομοθέτη να ενοποιήσει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΔΙΣΑ, εντούτοις, και στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, εν τέλει προβλέπονται τουλάχιστον τέσσερις (4) διαφορετικές νομικές μορφές φορέων δηλαδή των ΔΙΣΑ ως ΝΠΔΔ, ή ως ΝΠΙΔ, των ΑΕ των ΟΤΑ που παραμένουν ως ΦοΔΣΑ, και του Συνδέσμου (Αττικής), και μάλιστα με τελείως διαφορετική αντιμετώπιση ως προς την οικονομική και διοικητική τους λειτουργία, την τιμολογιακή πολιτική τους πόρους τους και τον τρόπο διαχείρισής τους;;;
Σύμφωνα με το άρθρο 74 του Συντάγματος, κάθε νομοσχέδιο και κάθε πρόταση νόμου συνοδεύεται υποχρεωτικά από αιτιολογική έκθεση πριν εισαχθεί στη Bουλή. Η έκθεση αυτή πρέπει να αιτιολογεί επαρκώς τη σκοπιμότητα, τους λόγους για τους οποίους προτείνεται η συγκεκριμένη ρύθμιση, έναντι κάποιας άλλης. Για τη σύνταξη του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου, υφίσταται συγκριτική μελέτη και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της λειτουργίας μέχρι σήμερα, αφ’ ενός των ΦΟΔΣΑ που λειτουργούν ως Σύνδεσμοι του άρθρου 245 του ν. 3463/2006, και αφ’ ετέρου των ΦΟΔΣΑ που λειτουργούν ως ΑΕ του άρθρου 265 του ν. 3463/06, προκειμένου να αιτιολογηθεί επαρκώς η πρόταση για την κατάργηση των ΦΟΔΣΑ – ΑΕ και τη λειτουργία των νέων Φορέων ως ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ των ΟΤΑ;;;
Με το νομοσχέδιο επιχειρείται η ενίσχυση των ΟΤΑ και των φορέων της, ή επιδιώκεται το υπουργείο και ο διορισμένος – ελεγχόμενος από αυτό Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης, να έχουν τον καθοριστικό ρόλο για τις αποφάσεις των φορέων διαχείρισης απορριμμάτων, προκειμένου να επιβληθεί «κεντρική γραμμή» ενάντια στην αυτοτέλεια και τις αποφάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την διαχείριση των απορριμμάτων;;;
Γιατί ούτε σε αυτό το νομοσχέδιο, το αίτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης για ευέλικτους φορείς διαχείρισης απορριμμάτων πλήρως στελεχωμένους με μόνιμο προσωπικό δεν εισακούγεται από την πολιτεία;;
Η δημιουργία των νέων μη ευέλικτων φορέων θα οδηγήσει στην καλύτερη, ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των απορριμμάτων, ή θα οδηγήσει σε αδυναμία της τοπικής αυτοδιοίκησης να ανταποκριθεί από μόνη της στις απαιτήσεις των έργων διαχείρισης απορριμμάτων;;; Μήπως τελικά με τον τρόπο αυτό, η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα αναγκαστεί να εκχωρήσει τη λειτουργία τους σε εργολάβους;;;
Το σχέδιο νόμου διασφαλίζει την ομαλή συνεργασία των ΟΤΑ για την επίλυση του ουσιαστικού προβλήματος της διαχείρισης απορριμμάτων, ή ανοίγει ξανά ένα αδιέξοδο κύκλο συζητήσεων, τοπικιστικών αντιπαραθέσεων, και μικροπολιτικών παζαριών για τη συγκρότηση των νέων φορέων;;;
Εχει διασφαλισθεί η μη καθυστέρηση στην ένταξη έργων για τη νέα προγραμματική περίοδο, δεδομένου ότι η υποβολή των σχετικών προτάσεων για την ένταξη των έργων θα καθυστερήσει αρκετά, αφού ουσιαστικά καθορίζεται ξανά από το μηδέν ο χάρτης των φορέων διαχείρισης των απορριμμάτων πανελλαδικά;;;
Το καθ΄ ύλη αρμόδιο Υπουργείο (Περιβάλλοντος & Ενέργειας), το οποίο έχει την ευθύνη για την τομεακή πολιτική στο ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων, και το οποίο δεν συνυπογράφει τον νόμο, ως συναρμόδιο Υπουργείο, ρωτήθηκε για το περιεχόμενο του σχεδίου νόμου;;;
Στην παρ. 2 του άρθρου 1 του σχεδίου νόμου, προβλέπεται η δυνατότητα ύπαρξης μέχρι τεσσάρων (4) ΔΙΣΑ ανά περιφέρεια, υπό την προϋπόθεση να πληρούνται τα κριτήρια που τίθενται από τη διάταξη αυτή. Η δυνατότητα σύστασης ΔΙΣΑ, εκτός από τα πληθυσμιακά κριτήρια και τη λειτουργία ΧΥΤ, προϋποθέτει και μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) που είτε ήδη λειτουργούν, είτε προβλέπονται από το ΠΕΣΔΑ. Με εξαίρεση τρεις περιοχές της χώρας όπου λειτουργούν ΜΕΑ (Αττική, Ηράκλειο και Χανιά) όλες οι υπόλοιπες περιοχές στην Ελλάδα που πρέπει να δημιουργήσουν ΔΙΣΑ, μπορούν να προβούν στην κατασκευή ΜΕΑ, αν αυτό προβλέπεται στο ΠΕΣΔΑ. Μέχρι τότε, και όσο παραμένει σε εκκρεμότητα η αναθεώρηση των ΠΕΣΔΑ, και η επικύρωσή τους, δηλαδή μετά από αρκετούς μήνες, η σύσταση των ΔΙΣΑ με βάση τις παραπάνω προϋποθέσεις, δεν είναι εφικτή, αφού ή δεν υφίστανται ΜΕΑ, ή δεν έχουν επικυρωθεί τα ΠΕΣΔΑ που τις προβλέπουν. Ο συντάκτης του νομοσχεδίου, θεωρεί εκ των προτέρων δεδομένη την επικύρωση του συνόλου των ΠΕΣΔΑ, και την έγκριση του συνόλου των προτεινόμενων ΜΕΑ, ώστε να είναι σε θέση να προβλέπει τη σύσταση ΔΙΣΑ, προεξοφλώντας ότι αυτοί θα τηρούν τις προϋποθέσεις που θέτει το σχέδιο νόμου;;;
Στην παράγραφο 4 β του άρθρου 1, προβλέπεται ότι εάν ένας Δήμος διαθέτει ΧΥΤ σε απόσταση μικρότερη των 30 χιλιομέτρων από την έδρα όμορου Δήμου, τότε ο όμορος Δήμος συμμετέχει υποχρεωτικά στο ΔΙΣΑ που λειτουργεί το ΧΥΤ. Όμως, για ποιο λόγο δεν επιτρέπεται στον ίδιο το Δήμο να επιλέξει αν προτιμά να συμμετάσχει σε ΔΙΣΑ που διαθέτει όντως ΧΥΤ σε απόσταση 30 χιλιομέτρων δύσβατων, μέσω ορεινών όγκων, και όχι σε ΔΙΣΑ που διαθέτει ΧΥΤ σε απόσταση 35 χιλιομέτρων σε ευθεία γραμμή, μέσω για παράδειγμα μιας Εθνικής Οδού;;; Πώς υπολογίζεται η απόσταση των 30 χιλιομέτρων; Από την κεντρική πλατεία του Δήμου; Από την άκρη του Δήμου; Σε ευθεία γραμμή; Μέσω αυτοκινητόδρομου ή παράδρομων; Και αν ο ΧΥΤ βρίσκεται αντιδιαμετρικά του όμορου Δήμου με αποτέλεσμα ο μεν Δήμος να απέχει 30 χιλιόμετρα, ο δε ΧΥΤΑ να απέχει 50 χιλιόμετρα; Τι θα ληφθεί υπ’ όψη; Η απόσταση μεταξύ δύο Δήμων, ή η απόσταση του Δήμου χωρίς ΧΥΤ, από το ΧΥΤ στον οποίο θα πρέπει να μεταφέρει τα απορρίμματά του; Πώς ακριβώς εξυπηρετείται η αρχή της εγγύτητας και η μείωση του κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων από αυτή τη ρύθμιση;;;
Με ποια κριτήρια και ποια δεδομένα επιλέχθηκαν η αναφορά σε χιλιομετρικές αποστάσεις και πληθυσμιακά δεδομένα, η παραχώρηση στους διορισμένους από την εκάστοτε Κυβέρνηση Συντονιστές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, του δικαιώματος να λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις αποκλειστικά και μόνο κατά την κρίση τους;;
Κατά την επεξεργασία του σχεδίου νόμου από την Γενική Γραμματεία Συντονισμού Αποβλήτων, λήφθηκαν υπόψη βασικές αρχές και κανόνες λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού; Ρωτήθηκαν η ΚΕΔΕ, οι ΟΤΑ, οι Φορείς Διαχείρισης Αποβλήτων, η το σχέδιο νόμου συντάχθηκε σε ένα γραφείο από μια κλειστή ομάδα ανθρώπων;;
Αρθρο 1 παρ. 3. Σε περιπτώσεις με επαρκή γεωγραφική τεκμηρίωση και ύστερα από συνάφεια των Τοπικών σχεδίων, θα πρέπει να επιτρέπεται η σύσταση δεύτερου νομικού προσώπου με διαδημοτική συνεργασία ανεξάρτητα αν πρόκειται για δήμους διαφορετικών ή του ίδιου νομού, ωστε να ικανοποιούνται τα προβλεπόμενα στον ΕΣΔΑ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν πρέπει να ισχύει η προυπόθεση α της παρ.3 του άρθρου 1.
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ-ΨΗΦΙΣΜΑ
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) Στερεάς Ελλάδας ΑΕ των ΟΤΑ, στην ειδική συνεδρίαση της 27ης Απριλίου στη Χαλκίδα, με διευρυμένη σύνθεση, στην οποία συμμετείχε στην έναρξη και ο Περιφερειάρχης, αποφάσισε τα εξής σχετικά με το σχέδιο νόμου για τους φορείς διαχείρισης απορριμμάτων όπως αυτό αναρτήθηκε για διαβούλευση στις 22 Απριλίου 2016 από το Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης.
Για το ιδιαίτερα σημαντικό θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, η προθεσμία διαβούλευσης δύο εβδομάδων, δηλαδή της Μ. Εβδομάδας και της επομένης εβδομάδας, με δύο αργίες, αποτρέπει και την ενημέρωση και τον ουσιαστικό διάλογο.
Η παράταση της προθεσμίας διαβούλευσης τουλάχιστον έως το τέλος Μαΐου, αποτελεί στοιχειώδη ένδειξη της καλής πρόθεσης του Υπουργείου Εσωτερικών, προκειμένου η Τοπική Αυτοδιοίκηση να εκφραστεί θεσμικά μέσω των οργάνων της.
Θεμελιώδη αρχή της όποιας νομοθετικής ρύθμισης, πρέπει να αποτελεί το δικαίωμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αποφασίζει για την νομική μορφή των φορέων διαχείρισης των απορριμμάτων, σύμφωνα με ισχύον Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο τις εμπειρίες και την ελεύθερη βούλησή της.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί εκ των προτέρων να δεσμεύεται σε συγκεκριμένα μοντέλα, μη ευέλικτα και δυσλειτουργικά, όπως οι ΔΙΣΑ που προβλέπονται από το σχέδιο νόμου.
Είναι αδιανόητο ένα μονομελές διορισμένο όργανο της Πολιτείας, όπως ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης, να καθορίζει και να ελέγχει, κατά τη δική του ανεξέλεγκτη κρίση, -όπως αποδεικνύεται μέχρι σήμερα- την βούληση των τοπικών κοινωνιών, όπως αυτή εκφράζεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη Στερεά Ελλάδα, το σχέδιο νόμου περιέχει την αναμφισβήτητα φωτογραφική διάταξη του άρθρου 16 παρ. 2, στην οποία προβλέπεται η υποχρεωτική διάλυση μόνο των Α.Ε. που συστάθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου 3852/2010, ενώ διατηρούνται όσες συστάθηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Ο Φορέας μας είναι ο μοναδικός που συστάθηκε έκτοτε στη χώρα με τη μορφή της Α.Ε., γεγονός που είναι απολύτως γνωστό στο συντάκτη του σχεδίου νόμου.
Επειδή δεν υφίσταται καμία απολύτως διαφορά μεταξύ των Α.Ε. που συστάθηκαν πριν και μετά την ψήφιση του νόμου αυτού, ο συντάκτης του σχεδίου νόμου, με τη διάταξη αυτή, προβαίνει σε διαφορετική και άνιση αντιμετώπιση ίδιων πραγματικών περιστατικών.
Η άνιση και δυσμενής αυτή αντιμετώπιση του Φορέα μας, είναι αντισυνταγματική, καθώς παραβιάζει ευθέως το άρθρο 4 παρ.2 του Συντάγματος.
Και γι’ αυτό το λόγο δεν θα ανεχθούμε την διακριτή και δυσμενή αντιμετώπιση σε βάρος μας, και την παραβίαση του Συντάγματος και της νομιμότητας.
Με τις μέχρι σήμερα επιλογές μας, όπως εκφράστηκαν και από τα δημοτικά μας συμβούλια, προωθήσαμε την επίλυση πολλών και σημαντικών προβλημάτων στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, με συγκεκριμένα αποτελέσματα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όπως είναι το κλείσιμο των επτά ενεργών ΧΑΔΑ της Περιφέρειάς μας. Παραμένουμε σταθεροί στις θέσεις μας αυτές.
Δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα να τορπιλίσει αυτή την κοινή προσπάθεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν θα επιστρέψουμε πίσω, στην έλλειψη σχεδιασμού και συνεννόησης και στην ανεξέλεγκτη διαχείριση των απορριμμάτων, σε βάρος του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών μας.
Χαλκίδα, 27/04/2016
Τι είναι δηλαδή αυτά τα νομικά πρόσωπα? σύνδεσμοι ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα των δήμων, ή νομικά πρόσωπα του κράτους? Δεν προκύπτει. Επιπλέον μπορεί
μία αρμοδιότητα που ανήκει στους δήμους όπως είναι η αρμοδιότητα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, να ασκείται από άλλα νομικά πρόσωπα που συστήνονται για το λόγο αυτό με νόμο, εφόσον:
α) η αρμοδιότητα των δήμων είναι τοπική
β) για την άσκηση αρμοδιοτήτων ή την εκτέλεση έργων προβλέπεται η σύσταση συνδέσμων ΟΤΑ κατά το άρ.102 παρ. 3 του Συντ.