Υφιστάμενη κατάσταση
• Μέχρι σήμερα η υφιστάμενη κατάσταση της κοινωνικής λογοδοσίας του Δημοσίου εξαντλείται στην δυνατότητα αιτήσεων και ενδικοφανών προσφυγών που έχουν οι πολίτες για να επιλύσουν δυσλειτουργίες που παρουσιάζονται κατά τη συναλλαγή τους με τις δημόσιες υπηρεσίες.
• Επιπλέον η απουσία διαδικασιών θεσμικού διαλόγου έχει ενισχύσει φαινόμενα διαφθοράς και προβλημάτων όπου τα ζητήματα που ανακύπτουν θα μπορούσαν είτε να επιλυθούν, είτε να διαλευκανθούν αν υπήρχε μια συγκροτημένη διαδικασία διαλόγου. Λόγω της απουσίας των αναγκαίων αυτών θεσμικών δυνατοτήτων οι πολίτες δεν εξυπηρετούνται όπως θα μπορούσαν και οι υπάλληλοι δεν έχουν ένα εργαλείο διαχείρισης καταστάσεων διαλόγου με τους πολίτες.
Περιγραφή Δέσμευσης
• Μέσω διαδικασιών θεσμικού διαλόγου οι κοινωνικοί φορείς και οι πολίτες μπορούν να επιλύουν ή και να προλαμβάνουν προβλήματα που υπάρχουν ή δημιουργούνται κατά την συναλλαγή τους με τις υπηρεσίες του Δημοσίου.
• α) Επιτροπή Ακρόασης Κοινωνικών Φορέων και Πολιτών αρ. 24 του ν. 4369/2016
• β) Θεσμική Διαμεσολάβηση – ( δεσμευτικό ή προαιρετικό στάδιο) πριν την προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια
• Με την δημιουργία της Επιτροπής Ακρόασης ανά Υπηρεσία ή ανά φορέα, όπως προβλέπεται στο αρ. 24 του ν. 4369/2016 επιτυγχάνεται η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης στις σχέσεις πολίτη – κράτους, ωφελείται η εύρυθμη λειτουργία του Δημοσίου ενώ προλαμβάνονται οι τυχόν ανακύπτουσες διαφορές και τα θέματα κακοδιοίκησης. Ακόμη δίδονται προτάσεις βελτίωσης από τους πολίτες, ιδίως για τις Υπηρεσίες που έρχονται σε πιο άμεση και καθημερινή επαφή.
• Περαιτέρω αν μέσω από τη διαδικασία της Επιτροπής Ακρόασης δεν επιλύονται τα υφιστάμενα προβλήματα και οι διαφορές που έχουν ανακύψει, τότε πριν από την προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια και τη δημιουργία επιπλέον φόρτου δικαστικών υποθέσεων διαφορών των πολιτών με το Δημόσιο, θα επιλαμβάνεται η διαδικασία της Θεσμικής Διαμεσολάβησης.
• Κατά τη λειτουργία αυτής, ο κάθε πολίτης θα μπορεί ύστερα από αιτιολογημένη αίτησή του και με ενδεχόμενη παρουσία δικηγόρου να οδηγείται σε διαμεσολάβηση με το Δημόσιο (που θα συμμετέχει εκπρόσωπος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους) για την επίλυση της διαφοράς που υπάρχει.
• Η θεσμοθέτηση της Επιτροπής Ακρόασης και της Θεσμικής Διαμεσολάβησης σε κάθε οργανόγραμμα εγγυώνται την ορθολογική λειτουργία τους και την θεσμική τους κατοχύρωση πέραν της νομοθετικής ρύθμισης για τη δημιουργία τους.
Αρχές OGP
Λογοδοσία
Φορείς υλοποίησης,
Υλοποίηση: Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης – τομέας Διοικητικής Ανασυγκρότησης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης,
Αν. Υπουργός για θέματα Μεταρρυθμίσεων, Αν. Γενικός Γραμματέας
Εμπλεκόμενοι φορείς:
Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όλα τα Υπουργεία και οι φορείς του Δημοσίου (νπδδ, νπιδ, αε)
Στόχος
Η λογοδοσία του Δημοσίου προς τους πολίτες συνιστά θεμελιώδη αρχή λειτουργίας και εκπλήρωσης του σκοπού του, όπου η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών καθίσταται αναγκαία και διευκολύνεται όταν οι πολίτες έχουν τον λόγο για τα ζητήματα που ανακύπτουν. Επιπλέον με αυτό τον τρόπο μειώνονται τα φαινόμενα κακοδιοίκησης και η γραφειοκρατία ενώ προκύπτουν προτάσεις θεσμικών και διαρθρωτικών αλλαγών. Επίσης με τη διαδικασία της Θεσμικής Διαμεσολάβησης το Δημόσιο προχωρά, μειώνοντας το κόστος λειτουργίας της Δικαιοσύνης, τον χρόνο απονομής της και επιπλέον ενισχύει την.
Μέσα για την υλοποίηση της δέσμευσης
Το κανονιστικό πλαίσιο έχει εν μέρει τεθεί με το άρθρο 24 του νόμου 4369/2016, ενώ θα χρειαστούν και σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις. Ακόμη θα προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για την θέσπιση της διαδικασίας της Θεσμικής Διαμεσολάβησης
Βασικά ορόσημα – Χρονοδιάγραμμα
Υπουργικές Αποφάσεις για τις διαδικασίας της Επιτροπής Ακρόασης (Οκτώβριος 2016)
Νομοθετική Ρύθμιση για την Θεσμική Διαμεσολάβηση (Νοέμβριος 2016)
Θέσπιση και λειτουργία των Επιτροπών Ακρόασης (Ιανουάριος 2017)
Θέσπιση και λειτουργία της Θεσμικής Διαμεσολάβησης (Φεβρουάριος 2017)
Πολύ σημαντική διάταξη και ίσως το πιο κρίσιμο σημείο στη σχέση Κράτους – Πολίτη. Προβλέπεται η θεραπεία όλων των αστοχιών – κρίσιμων σημείων που εμφάνιζε και εμφανίζει έως σήμερα αυτή η σχέση.
Ίσως όμως χρειάζεται να συμπεριληφθεί και μία ξεκάθαρη οριοθέτηση των περιπτώσεων που στη θέση του Πολίτη βρίσκεται και ο δημόσιος υπάλληλος.
Επίσης, αυτό το θέμα ειδικά στον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας στο άρθρο 4, παρ.6 «…Οι Διευθύνσεις Διοικητικού των υπηρεσιών της παραγράφου 1 έχουν υποχρέωση έγγραφης ενημέρωσης των αιτούντων υπαλλήλων για την πρόοδο υποθέσεων σχετικών με θέματα της υπηρεσιακής τους κατάστασης που εκκρεμούν ενώπιόν τους εντός της προθεσμίας της παραγράφου 1, εφόσον δεν έχει διεκπεραιωθεί η υπόθεσή τους εντός της ως άνω προθεσμίας.» (ΠΡΟΣΘ. ΠΑΡ. 3 ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 4 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘ. 7 ΤΟΥ Ν. 4325/15, ΦΕΚ-47 Α/11-5-15), ας μη μείνει στην έγγραφη ενημέρωση αλλά και στη διεκπεραίωση με ειδική προθεσμία.