1. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος:
α) Οι «Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ» που συστήθηκαν ή λειτουργούν δυνάμει του άρθρου 13 του ν.4071/2012 και για τους οποίους έχει δημοσιευθεί στο ΦΕΚ απόφαση συγχώνευσης του άρθρου 16 του ν. 4071/2012 λαμβάνουν τις αποφάσεις για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος.
β) Οι Δήμοι – μέλη των «Περιφερειακών ΦΟΔΣΑ» που συστήθηκαν ή λειτουργούν δυνάμει του άρθρου 13 του ν.4071/2012 και συμμετέχουν και σε άλλους ΦΟΔΣΑ για τους οποίους δεν έχει δημοσιευθεί η απόφαση συγχώνευσης στον Περιφερειακό ΦΟΔΣΑ, δυνάμει του άρθρου 16 του ν. 4071/2012, αποφασίζουν είτε την παραμονή τους στον «Περιφερειακό ΦΟΔΣΑ» που θα λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, είτε τη σύσταση νέου ΦΟΔΣΑ του άρθρου 1 του παρόντος, ή συμμετέχουν στους υφιστάμενους ΦΟΔΣΑ, για τους οποίους πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις της περ. γ του παρόντος άρθρου .
Οι «Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ» τροποποιούν το Καταστατικό τους σύμφωνα με τις αποφάσεις των Δήμων της προηγούμενης παραγράφου και λαμβάνουν τις απαιτούμενες αποφάσεις ώστε να λειτουργήσουν είτε ως ΦΟΔΣΑ της παρ. 3 του άρθρου 1 είτε ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου της παρ. 5 του άρθρου 1.
γ) Οι σύνδεσμοι που είχαν συσταθεί πριν το έτος 2013 ως ΦΟΔΣΑ ή ανώνυμες εταιρείες ή άλλες επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των Ο.Τ.Α. και ασκούσαν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ, χωρίς να έχουν συγχωνευθεί κατά τις διατυπώσεις του άρθρου 16 του ν. 4071/2012 στους «Περιφερειακούς ΦΟΔΣΑ» του άρθρου 13 του ιδίου ν. 4071/2012, δύνανται να τροποποιήσουν το Καταστατικό τους και να λάβουν τις απαιτούμενες αποφάσεις ώστε να λειτουργήσουν ως ΦΟΔΣΑ του άρθρου 1. Στην περίπτωση αυτή η απόφαση της περ. α της παρ. 3 λαμβάνεται από τα δημοτικά συμβούλια των ΟΤΑ που αντιστοιχούν στο 70% κατ΄ελάχιστο του πληθυσμού των ΟΤΑ που συμμετέχουν στους ΦΟΔΣΑ αυτούς. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 1, καθώς και η προϋπόθεση του προηγούμενου εδαφίου, οι εν λόγω ΦΟΔΣΑ συγχωνεύονται στον όμορο ΦΟΔΣΑ της οικείας Περιφέρειας που πληροί τις προϋποθέσεις αυτές.
Στην περίπτωση αυτή, ο ΦΟΔΣΑ που πληροί τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 1 καθίσταται καθολικός διάδοχος των μηχανημάτων και του εν γένει εξοπλισμού των προς συγχώνευση ΦΟΔΣΑ, μετά από διαδικασία αποτίμησης των περιουσιακών τους στοιχείων.
Το μόνιμο και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικό των προς συγχώνευση ΦΟΔΣΑ με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, συμπεριλαμβανομένων και όσων απασχολούνται με σχέση έμμισθης εντολής, μεταφέρεται αυτοδικαίως στον ΦΟΔΣΑ που προκύπτει από τη συγχώνευση και κατατάσσεται σε αντίστοιχες οργανικές θέσεις του ΟΕΥ, που συστήνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του παρόντος, κατά κατηγορία/ εκπαιδευτική βαθμίδα και κλάδο/ ειδικότητα. Στην περίπτωση που στον οικείο ΟΕΥ δεν υπάρχουν κενές θέσεις, αυτές δημιουργούνται με τροποποίησή του εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Οι προβλεπόμενες θέσεις με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου είναι προσωποπαγείς και καταργούνται μόλις κενωθούν, με οποιοδήποτε τρόπο. Η πράξη κατάταξης του προσωπικού εκδίδεται από το αρμόδιο προς διορισμό όργανο και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Το προσωπικό διέπεται από το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς στο οποίο υπαγόταν πριν την κατάταξη του στον ΦΟΔΣΑ, η δε προηγούμενη απασχόλησή του αναγνωρίζεται ως προϋπηρεσία με κάθε έννομη συνέπεια.
Σε περίπτωση συγχώνευσης ΦΟΔΣΑ με τη μορφή νπδδ σε ΑΕ, το μόνιμο και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικό μεταφέρεται, με τις θέσεις που κατέχει, στο φορέα που προκύπτει από τη συγχώνευση και διέπεται ως προς τα δικαιώματα και τις υπηρεσιακές μεταβολές του από τις διατάξεις στις οποίες υπαγόταν πριν από τη μεταφορά του. Το μεταφερόμενο προσωπικό εξακολουθεί να διέπεται από το ασφαλιστικό καθεστώς κύριας, επικουρικής ασφάλισης, πρόνοιας και υγειονομικής περίθαλψης, που υπαγόταν πριν από τη μεταφορά του.
Η προϋπηρεσία του στους υπό συγχώνευση φορείς αναγνωρίζεται, για κάθε συνέπεια.
Προκηρυσσόμενες θέσεις των ΦΟΔΣΑ που συγχωνεύονται μεταφέρονται στον φορέα που προκύπτει από τη συγχώνευση, που συνεχίζει τη διαδικασία πρόσληψης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Το προσωπικό των προς συγχώνευση ΦΟΔΣΑ με τη μορφή Α.Ε., κατατάσσεται σε αντίστοιχες οργανικές θέσεις του Εσωτερικού Κανονισμού Προσωπικού , που συστήνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 2 του παρόντος, κατά εκπαιδευτική βαθμίδα και ειδικότητα. Στην περίπτωση που στον οικείο Εσωτερικό Κανονισμό Προσωπικό δεν υπάρχουν κενές θέσεις, αυτές δημιουργούνται με τροποποίησή του εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Η πράξη κατάταξης του προσωπικού εκδίδεται από το αρμόδιο προς διορισμό όργανο».
δ) Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, η θητεία των διοικητικών συμβουλίων των ΦΟΔΣΑ ορίζεται μέχρι τη λήξη της τρέχουσας δημοτικής περιόδου, η δε εκλογή των μελών τους από τα δημοτικά συμβούλια των οικείων Δήμων λαμβάνει χώρα εντός τριών μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
ε) Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύνανται να ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στην εφαρμογή αυτής της παραγράφου.
2. Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της παρ. 1 του παρόντος, ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία:
α. Ο Συντονιστής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης αποστέλλει αιτιολογημένη έκθεση στους Δήμους της οικείας Περιφέρειας που δεν έχουν συμμορφωθεί με υποδείξεις προς εφαρμογή του άρθρου 1.
β. Η παράλειψη της υποχρέωσης συμμόρφωσης στις ανωτέρω υποδείξεις εντός ενός μηνός από την αποστολή της ανωτέρω αιτιολογημένης έκθεσης του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα για όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου κατά την έννοια των άρθρων 233 επ. του ν. 3852/2010 (Α΄ 87).
Κάθε Δήμος που είναι μέλος σε «Περιφερειακό ΦΟΔΣΑ» του άρθρου 13 του ν. 4071/2012 ή σε σύνδεσμο, που σύμφωνα με την προϋφιστάμενη νομοθεσία είχε συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ ή σε ανώνυμη εταιρεία ή άλλη επιχείρηση και νπδδ των Ο.Τ.Α. κατά κλάδο ή τομέα που ασκούσε αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ, και δε συμμορφώνεται με την παρ. 1 του παρόντος εντός ενός μηνός από την αποστολή της ανωτέρω αιτιολογημένης έκθεσης του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, βαρύνεται με ημερήσιο πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, το οποίο επιβάλλεται με απόφαση του οικείου Συντονιστή και εισπράττεται υπέρ του Δημοσίου σύμφωνα με τις διαδικασίες του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών καθορίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την επιβολή και την είσπραξη του προστίμου του προηγουμένου εδαφίου.
O Συντονιστής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης α) εάν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη για το σύνολο των Δήμων της Περιφέρειας, εντάσσει το σύνολο των ΟΤΑ α’ βαθμού ή των ΦΟΔΣΑ στο ΦΟΔΣΑ που συστάθηκε δυνάμει του 13 ν.4071/2012 και β) εάν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη για έναν ή περισσότερους Δήμους της οικείας Περιφέρειας, ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εντάσσει με αιτιολογημένη απόφασή του τον Δήμο ή τους Δήμους αυτούς, σε συσταθέντα ΦΟΔΣΑ, σύμφωνα με τις προβλέψεις του οικείου ΠΕΣΔΑ. Για την ένταξη του ΟΤΑ α’ βαθμού σε ΦΟΔΣΑ που έχει τη μορφή ν.π.δ.δ. εκδίδεται από τον Συντονιστή πράξη ένταξης που δημοσιεύεται στο ΦΕΚ. Για την ένταξη σε ΦΟΔΣΑ που έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, η τελευταία προβαίνει στις απαιτούμενες ενέργειες για την ένταξη σε αυτή των ΟΤΑ α’ βαθμού σε συμμόρφωση με την απόφαση του Συντονιστή.
3. Η λειτουργία των ειδικών διαβαθμιδικών συνδέσμων δήμων και περιφερειών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις 105 και 211 του ν.3852/2010 και οι συμβάσεις που έχουν συναφθεί δυνάμει του ν. 3389/2005 και δυνάμει της παρ. 5, δεν θίγονται.
4. Σε περίπτωση που οι ΟΤΑ της Περιφέρειας δεν προβούν σε σύσταση ν.π.δ.δ. της παρ. 5 του άρθρου 1 εντός έξι μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας της παρ. 1, ο Συντονιστής εκδίδει πράξη σύστασης συνδέσμου με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και εντάσσει σε αυτό υποχρεωτικά το σύνολο των ΟΤΑ α’ βαθμού.
5. Εντός έξι μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος, η κυριότητα των έργων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, των οποίων η χρηματοδότηση προήλθε από δημόσιους και κοινοτικούς πόρους, και των οποίων η αρμοδιότητα λειτουργίας ανήκε σε σύνδεσμο ή εταιρεία της περ. γ’ της παρ. 1 του παρόντος ή σε Δήμο ή σε άλλο ΝΠΔΔ, μεταβιβάζεται υποχρεωτικά στο ΦΟΔΣΑ που έχει την ευθύνη λειτουργίας τους, χωρίς την επιβολή οποιουδήποτε ανταλλάγματος, τέλους ή φόρου μεταβίβασης.
ΠΑΣΕΠΠΕ
Σύμφωνα με το άρθρο 19 παρ. 3 «[…] και οι συμβάσεις που έχουν συναφθεί δυνάμει του ν.3389/2005 και δυνάμει της παρ. 5, δεν θίγονται». Η γενικότητα της διάταξης και η διατύπωσή της (αναφορά σε κάποια παρ. 5 χωρίς μνεία άρθρου και νόμου) δεν καθιστά ξεκάθαρο σε τι συνίσταται αυτή η εξαίρεση. Παράλληλα δύναται να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα τόσο ερμηνείας όσο και εφαρμογής των υπό διαβούλευση διατάξεων, εισάγοντας δυσμενή διάκριση σε βάρος των έργων ΣΔΙΤ που, καίτοι ώριμα και με ανακηρυγμένο ανάδοχο, δεν έχουν συμβασιοποιηθεί ακόμη.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 19 παρ. 5 «εντός έξι μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος η κυριότητα των έργων εγκαταστάσεων και εξοπλισμού διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, των οποίων η χρηματοδότηση προήλθε από δημόσιους και κοινοτικούς πόρους, και των οποίων η αρμοδιότητα λειτουργίας ανήκε σε σύνδεσμό, […] ή σε άλλο ΝΠΔΔ, μεταβιβάζεται υποχρεωτικά στο ΦοΔΣΑ που έχει την ευθύνη λειτουργίας τους χωρίς την επιβολή οποιουδήποτε ανταλλάγματος, τέλους ή φόρου μεταβίβασης.» Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι η εν θέματι διάταξη δεν αφορά στις ΣΔΙΤ διαχείρισης αποβλήτων, (οι οποίες χρηματοδοτούνται εν μέρει από κοινοτικούς πόρους) και στις οποίες τα εκάστοτε ζητήματα ρυθμίζονται εξαντλητικά από το συμβατικό πλαίσιο του έργου.
Σας ενημερώνουμε ότι τέθηκε προς διαβούλευση σχετικό νομοσχέδιο με θέμα «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της χώρας» στο οποίο δεν προβλέπονται διατάξεις που αφορούν τους Συν-δέσμους ΟΤΑ – ΝΠΔΔ. Επί των ανωτέρω διατάξεων θα πρέπει να τεθούν προτάσεις, με σκοπό, να συμπεριληφθεί και ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων στον ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο.
Ειδικότερα και αναφορικά με την ιστορική διαδρομή του ΣΔΑΝΞ, θα πρέπει να σημειωθούν τα επόμενα:
Ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Νομού Ξάνθης είναι ένα Νομικό Πρόσωπο Δημο-σίου Δικαίου, εδρεύει στη Ξάνθη και στεγάζεται σε ιδιόκτητο διώροφο κτιριακό συγκρότημα, εμ-βαδού 3.000 τ.μ. και ιδιόκτητη οικοπεδική έκταση 11.000 τ.μ. Από την συστατική πράξη του ΣΔΑΝΞ (Ε. 7801 / 25.7.1990 αποφ. νομάρχη Ξάνθης – ΦΕΚ 569 / τεύχος δεύτερο / 6.9.1990) και την εν συνεχεία τροποποίησή της (Ε. 5701 / 29.7.1993 αποφ. νομάρχη Ξάνθης – ΦΕΚ 662 / τεύχος δεύτερο /1.9.1993), προκύπτει ότι βασικός σκοπός του Συνδέσμου είναι «η διαχείριση απορριμμά-των των μελών του Συνδέσμου», τα οποία μέλη σήμερα αποτελούνται από τους τέσσερεις (4) Δή-μους του Ν. Ξάνθης, ήτοι τον Δήμο Ξάνθης, τον Δήμο Τοπείρου, τον Δήμο Μύκης και τον Δήμο Αβδήρων.
Ο ΣΔΑΝΞ στην 27χρονη πορεία του εξυπηρετεί, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα ή διακο-πή, το σύνολο των κατοίκων του Νομού Ξάνθης (περίπου 115.000, πλέον των κατοίκων του Δήμου Νέστου Καβάλα από το 2015 έως σήμερα, με την κατάρτιση προγραμματικών συμβάσεων), σύμ-φωνα τις θεσμοθετημένες οδηγίες και κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελώντας πρωτο-πόρο παράδειγμα ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων για όλη την Ελλάδα, αναφορικά με την εύ-ρυθμη λειτουργία του, την αποτελεσματική υλοποίηση των στόχων του και την επίτευξη οικονομι-κής αυτάρκειας, διατηρώντας παράλληλα, για τις προσφερόμενες υπηρεσίες, το χαμηλότερο δυνατόν κόστος, για τους κατοίκους του Νομού Ξάνθης.
Συγχρόνως, ο Σύνδεσμος ανταποκρίνεται πλήρως στην ικανοποίηση των αναγκών του Νομού και της ευρύτερης περιοχής, έχοντας την διαχείριση αναλόγου Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορ-ριμμάτων (ΧΥΤΑ) στα όρια του Δήμου Τοπείρου με τον Δήμο Ξάνθης, διαθέτοντας έμπειρο επι-στημονικό, τεχνικό και εργατικό προσωπικό (45 συνολικά μονίμων υπαλλήλων), χρησιμοποιώντας μάλιστα έναν αξιόλογο στόλο μηχανοκίνητου εξοπλισμού (περί τα 25 απορριμματοφόρα οχήματα, 2 οχήματα μεταφοράς «container», 4 οχήματα πλυντηρίων κάδων, 1 φορτηγό ανατρεπόμενο, 1 «τράκτορα» μεταφοράς «container», 1 όχημα-συμπιεστή απορριμμάτων, 1 ερπυστριοφόρο φορτωτή, 1 JCB, 2 οχήματα-γερανούς για υπόγειους κάδους κλπ.).
Το βασικό νομικό πλαίσιο λειτουργίας του ΣΔΑΝΞ, καθορίζεται από τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων ενώ η χρηματοδότησή του προέρχεται κυρίως από πόρους των ΟΤΑ μελών του και συγκεκριμένα από τα τέλη καθαριότητας και από την εισφορά σε ποσοστό 2% επί των τακτικών τους εσόδων, καθώς επίσης από τα τέλη των εισερχόμενων απορριμμάτων των ιδιωτών (κυρίως επιχειρήσεων) και από τα διάφορα χρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Περαιτέρω, με το υπ΄ αριθ. πρωτ. 4185/8.3.2013 έγγραφο του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙ-ΚΩΝ (ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ / Δ/ΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΤΑ / ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕ-ΩΝ) προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης, γίνεται γνωστό μεταξύ των άλλων, ότι «….. εκδόθηκε η αριθ. 23/2013 Γνωμοδότηση του ΣΤ΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία έγινε δεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών….», η οποία «…. δεν επιβάλλει την κατάργηση του Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Νομού Ξάνθης, ο οποίος μπορεί να συνεχί-σει τις δραστηριότητες συλλογής, μεταφοράς και υγειονομικής ταφής απορριμμάτων του νομού, που ασκούσε κατά το προηγούμενο διάστημα».
Όπως προκύπτει από την προαναφερόμενη υπουργική απόφαση, όχι μόνον γίνεται αποδεκτή η ύπαρξη του ΣΔΑΝΞ ως φορέα διαχείρισης των απορριμμάτων του Νομού Ξάνθης αλλά επιπλέον αναδεικνύεται ο σημαντικότατος ρόλος του στη συλλογή, μεταφορά και υγειονομική ταφή των α-πορριμμάτων του νομού Ξάνθης, όντας εν τοις πράγμασι από το 1990 έως σήμερα (επί 27 συναπτά χρόνια) ο φορέας διαχείρισης των απορριμμάτων του Νομού Ξάνθης και κατά συνέπεια των τεσ-σάρων (4) δήμων αυτού.
Προτάσεις
Στο νομοσχέδιο θα πρέπει κατ΄ αρχήν να διασφαλιστεί οπωσδήποτε η συνέχιση της λειτουρ-γίας του ΣΔΑΝΞ και επιπλέον να συμπεριληφθούν τα εξής:
Α. Στις μεταβατικές διατάξεις να προβλέπεται ότι καί οι υπάρχοντες Σύνδεσμοι ΟΤΑ – ΝΠΔΔ που λειτουργούν με αρμοδιότητες, οι οποίες προσιδιάζουν σ΄ αυτές των ΦΟΣΔΑ, να έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε ΦΟΔΣΑ σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
Β. Επιπλέον, οι ΟΤΑ να έχουν τη δυνατότητα στα Τοπικά Σχέδια Δράσης, να προβλέπουν τις αρμοδιότητες που αναθέτουν σε κάθε φορέα, να ορίζουν τον φορέα που θέλουν να λειτουργεί ως ΦΟΣΔΑ και να επιλέγουν την εξυπηρέτηση σε κάθε αρμοδιότητα.
Γ. Τέλος, στη περίπτωση σύστασης νέου ΦΟΣΔΑ ή μετατροπής ενός υφιστάμενου Συνδέσμου σε ΦΟΣΔΑ, να μην υπάρχει η προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης του υπάρχοντος ΦΟΣΔΑ. Διότι οι ΦΟΣΔΑ σε επίπεδο Περιφέρειας που συστήθηκαν κατόπιν του πιεστικού υφιστάμενου Νομικού Πλαισίου, είναι δεδομένο ότι δεν θα συναινούν στην δυνατότητα διαμόρφωσης μίας νέας κατάστασης, δηλαδή στη μετατροπή π.χ. ενός υφιστάμενου Συνδέσμου σε ΦΟΣΔΑ, διότι θα επι-διώκουν (για τους υφιστάμενους Συνδέσμους) να τους απορροφήσουν και να καρπωθούν τα περι-ουσιακά τους στοιχεία (όπως στη περίπτωση του ΣΔΑΝΞ). Αντίθετα, η δραστηριότητα του νέου ΦΟΣΔΑ (είτε κατόπιν σύστασης είτε κατόπιν μετατροπής) θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τα τοπικά σχέδια δράσης και να ενσωματώνεται απευθείας στο ΠΕΣΔΑ.
Παράγρ. 1β).
Υπάρχουν «Περιφερειακοί ΦοΔΣΑ» (π.χ. Θεσσαλία), οι οποίοι ναι μεν συστάθηκαν, (πήραν ΦΕΚ) πλην όμως ποτέ δεν συγκροτήθηκαν τα όργανα διοίκησης (Διοικητικό Συμβούλιο, Εκτελεστική Επιτροπή, κ.λπ) και φυσικά ούτε Καταστατικό υπάρχει για να το τροποποιήσουν, ούτε και έχουν λειτουργήσει έστω και μια ημέρα.
Πρέπει να προβλεφθεί στο Νόμο, ότι θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση σχετικά με τη διαδικασία που θα τηρηθεί για τη μετατροπή του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ που συστάθηκε με το άρθρο 13 του ν.4071/2012 (και δεν συγκροτήθηκε σε σώμα και φυσικά δεν λειτούργησε ποτέ) από Σύνδεσμο σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου της παραγρ. 5, του άρθρου 1 του παρόντος σχεδίου νόμου.
Παράγρ. 1δ).
Ποιά εκλογή μελών των διοικητικών συμβουλίων;
Σε λειτουργούντες ΦοΔΣΑ τα Δημοτικά Συμβούλια θα ορίσουν εκ νέου εκπροσώπους εντός 3 μηνών από την ισχύ του παρόντος;
Με το άρθρο 84 του Ν 4316/2014 «Συμμόρφωση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε υποθέσεις που αφορούν το περιβάλλον», προστέθηκαν επιπλέον αρμοδιότητες στο Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (νυν Συντονιστή) και ειδικότερα:
Α) Σύνταξη, κατάρτιση και έκδοση Σχεδίου Δράσης προς συμμόρφωση των Ο.Τ.Α., για τους οποίους εκδίδεται ή έχει ήδη εκδοθεί Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), κατά τη διαδικασία του άρθρου 258 ή του άρθρου 260 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σε βάρος της Ελληνικής Δημοκρατίας σε θέματα περιβάλλοντος.
Β) Σύνταξη, κατάρτιση και έκδοση Σχεδίου Δράσης σε περίπτωση Αποφάσεων του ΔΕΕ σε θέματα διαχείρισης υγρών ή στερεών αποβλήτων.
Γ) Εποπτεία των εμπλεκόμενων Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού για την εντός χρονοδιαγράμματος υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης.
Δ) Έκδοση απόφασης τρόπου διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) των Δήμων Διαχειριστικών Ενοτήτων Περιφερειών προς το σκοπό άμεσης παύσης της λειτουργίας των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.) που εξακολουθούν να λειτουργούν στις αντίστοιχες διαχειριστικές ενότητες, στις οποίες δεν υπάρχει νόμιμος εν λειτουργία ΧΥΤΑ προβλεπόμενος από τον αντίστοιχο Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.), ούτε νόμιμος εν λειτουργία χώρος αποθήκευσης, ή όταν ο υφιστάμενός ΧΥΤΑ έχει κορεστεί ή έχει παύσει να λειτουργεί ….
Κατόπιν των παραπάνω προτείνεται να συσταθεί Τμήμα Διαχείρισης Αποβλήτων στην έδρα των Περιφερειών που υπάγονται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδος και Ιονίου, υπό τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού, στο οποίο θα ανήκουν οι προαναφερόμενες αρμοδιότητες και επιπλέον i) η έκδοση Αποφάσεων για τη συλλογή και μεταφορά επικινδύνων και μη επικινδύνων αποβλήτων ii) η έκδοση Αποφάσεων Αποκατάστασης των Χ.Α.Δ.Α., iii) η εισήγηση Σχεδίου Συμμόρφωσης σύμφωνα με την παρ. 15 του άρθρου 20 του Ν. 4014/2011 iv)εποπτεία των απαιτούμενων μέτρων/εργασιών για την αποκατάσταση ρυπασμένων χώρων και v) η άμεση συνεργασία με την αντίστοιχη Υπηρεσία του ΥΠ.ΕΝ. (Τμήμα Διαχείρισης Αποβλήτων Δ/νσης Διαχείρισης Αποβλήτων και Περιβαλλοντικών Πιστοποιήσεων)
με κύριο στόχο την ταχύτερη και ολοκληρωμένη παρέμβαση α) για την πλήρη εξάλειψη του φαινομένου της ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων, μέσω της υλοποίησης προγράμματος παύσης λειτουργίας και αποκατάστασης των ΧΑΔΑ β) την αποτροπή νέων παραπομπών στης χώρας στο ΔΕΕ για χρηματικές κυρώσεις γ) την αποτροπή κινδύνων επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας και του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, μέσω της ορθής τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά την υλοποίηση και λειτουργία των σχετικών έργων.
Το Δημόσιο, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στη σύσταση ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ, ανάλογα με τις ανάγκες που επιθυμεί να εξυπηρετήσει. Όμως, στην περίπτωση του ν. 4071/2012, αυτή η δυνατότητα αφέθηκε στους Δήμους, που θα αποφάσιζαν τη νομική μορφή του ΦοΔΣΑ τους. Οι ΦοΔΣΑ δηλαδή, δεν συστήνονται βάσει υποχρεωτικής διάταξης νόμου, αλλά με δικαιοπραξία, με σύμβαση, μεταξύ των Δήμων που επιθυμούν αυτή τη νομική μορφή, και όχι τη μορφή του ΝΠΔΔ. Αν επιλέξουν τη νομική μορφή της Α.Ε., η εποπτεία που θα ασκείται από το κράτος, θα πρέπει να σέβεται: α) την αρχή της ελευθερίας του άρθρου 5 παρ. 1 του Συντάγματος, η οποία είναι η ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ που ρυθμίζει τα δικαιώματα των ΝΠΙΔ και την προστασία τους από την κρατική παρέμβαση και αυθαιρεσία, και β) την αρχή της αναλογικότητας του άρθρου 106 του Συντάγματος, σε συνδυασμό με το άρθρο 25 παρ 4 εδ. δ’ του Συντάγματος, η οποία συνίσταται στη δυνατότητα ελέγχου των άκρων διακριτικών ορίων της Διοίκησης, όχι μόνο επί ατομικών διοικητικών πράξεων, αλλά κι επί κανονιστικών (δηλ. διατάξεων νόμου). Βάσει αυτών, ο έλεγχος επί των πράξεων της Α.Ε. δεν δύναται να καταλήγει στην κατάργηση της νομικής μορφής της. Διότι, στην πράξη, η εποπτεία επί των κάθε φύσης αποφάσεων των οργάνων διοίκησης μιας Α.Ε. από τα κρατικά εποπτικά όργανα, εξισώνει τις Α.Ε. με ΝΠΔΔ, καταργώντας κάθε έννοια ελευθερίας, τόσο του άρθρου 5, όσο και του άρθρου 102 του Συντάγματος. Αν ο νομοθέτης επιθυμεί τον απόλυτο έλεγχο αυτών των φορέων, τότε θα έπρεπε να επιλέξει τη νομική μορφή του ΝΠΔΔ, και να απαγορεύσει τη νομική μορφή της Α.Ε.
Τέλος, σημειωτέον ότι οι ΦοΔΣΑ με τη μορφή της Α.Ε. των ΟΤΑ, σύμφωνα με το άρθρο 265 του ν. 3463/2006 ΔΕΝ χρηματοδοτούνται από το Δημόσιο ή από ΟΤΑ, αλλά εισπράττουν αντίτιμο παροχής υπηρεσιών, από τα ανταποδοτικά έσοδα των Δήμων – μελών τους, και επομένως ΔΕΝ ανήκουν στη Γενική Κυβέρνηση, σύμφωνα με την απόφαση 2497/2013 του ΣτΕ !!!
Αν σε μια περιφέρεια 25 δήμων, οι 23 θέλουν ένα ενιαίο φορέα και οι δύο δήμοι θέλουν ένα δικό τους φορέα, ο Αποκεντρωμένος δημιουργεί δύο φορείς, διότι σέβεται το δικαίωμα των δύο δήμων.
Ομως, αν οι 23 δήμοι θέλουν 4 φορείς, τότε, ό,τι και αν λένε οι δύο δήμοι, ο Αποκεντρωμένος, με μια αυθαίρετη ερμηνεία του νόμου, μπορεί να δημιουργήσει ΕΝΑ φορέα.
Δηλαδή, αν οι 23 δήμοι θέλουν ένα φορέα και το πουν, τότε γίνονται δύο φορείς.
Αν όμως θέλουν ένα φορέα και πουν ότι θέλουν 4, τότε γίνεται ένας !!!
ΜΑΓΙΚΟ !!!
Κατά πλήρη παραβίαση της διάταξης του άρθρου 102 παρ. 4 του Συντάγματος, ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης αποκτά το δικαίωμα να αποφασίζει για τη σύσταση νομικών προσώπων των ΟΤΑ, και να επιβάλλει την άποψή του σε αυτούς, χωρίς κανένα κριτήριο, χωρίς καμία συνταγματική κατοχύρωση της εξουσίας του, παντελώς αυθαίρετα και υποκειμενικά. Δεν υπάρχει κανένα εχέγγυο για τον τρόπο με τον οποίο κατά την κρίση του θα αποφασίσει ποιοι τρεις ΦοΔΣΑ θα συσταθούν, σε μια Περιφέρεια στην οποία για παράδειγμα, οι ΟΤΑ έχουν καταλήξει σε συμφωνίες για τη σύσταση 4 ΦοΔΣΑ.
Αν ένας Δήμος δικαιούται να ανήκει σε ΦοΔΣΑ με τη μορφή της Α.Ε. όλοι έχουν το ίδιο δικαίωμα. Πέρα από την αρχή της ισότητας (άρθρο 4 παρ. 2 Συντ/τος) εδώ παραβιάζεται και το άρθρο 102 παρ.4 του Συντάγματος περί αυτοτέλειας των ΟΤΑ, αφού επιβάλλεται σε ένα Δήμο μια συγκεκριμένη νομική μορφή, περιορίζοντας το δικαίωμα επιλογής του, παρά το γεγονός ότι μια άλλη νομική μορφή επιτρέπεται σε άλλο Δήμο, άρα είναι νόμιμη.
Αν έστω και για ένα Δήμο, δεν είναι δεσμευτικός ο ν. 4071/2012, τότε δεν μπορεί να είναι για κανένα Δήμο. Αν κάποιος Δήμος δικαιούται να συστήσει νέο ΦοΔΣΑ, όλοι οι Δήμοι το δικαιούνται. Διαφορετικά, έχουμε αντισυνταγματική διάταξη, λόγω άνισης αντιμετώπισης (άρθρο 4 παρ.2 Συντάγματος).
Η νομική μορφή των Περιφερειακών ΦοΔΣΑ, ή θα πρέπει να είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΙΑ για ΟΛΟΥΣ, ή θα πρέπει ΟΛΟΙ να μπορούν να τη διαλέγουν. Για ποιο λόγο κάποιοι ΟΤΑ μπορούν να έχουν Περιφερειακό ΦοΔΣΑ με τη μορφή της ΑΕ, και κάποιοι άλλοι θα έχουν αυτό το δικαίωμα σε 10 χρόνια;; Αν υφίσταται έστω και μια Α.Ε. των ΟΤΑ ως Περιφ. ΦοΔΣΑ, τότε πρόκειται για αντισυνταγματική και άνιση αντιμετώπιση όλων των άλλων ΦοΔΣΑ (άρθρο 4 παρ. 2 του Συντάγματος), χωρίς να εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον.
Η απόφαση 14/2013 του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου θέτει τις προϋποθέσεις συνταγματικότητας των νομοθετικών διατάξεων με τις οποίες επιχειρείται η ανατροπή δεδικασμένου από ακυρωτικές αποφάσεις της δικαιοσύνης, όπως η ακύρωση του χαρακτήρα του Περιφ. ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας και η μετατροπή του σε απλό ΦοΔΣΑ, παρά την έκδοση της υπ’ αρ. 923/2017 απόφασης του ΣτΕ. Το κρίσιμο απόσπασμα της απόφασης :
«Δεν αποκλείεται από τα αρ. 4 § 1, 20 § 1, 26, 94, § 1 και 95 του Συντ., με τα οποία κατοχυρώνονται οι αρχές της ισότητας, της διάκρισης των λειτουργιών και του δικαιώματος της δικαστικής προστασίας, η θέσπιση νομοθετικών ρυθμίσεων, που καταλαμβάνουν εκκρεμείς επί προσφυγών ουσίας ή αιτήσεων ακύρωσης δίκες και επηρεάζουν την έκβαση τους, είναι δε δυνατόν να συνεπάγονται ακόμη και την άρση ή τον περιορισμό της συνταγματικής υποχρέωσης της Διοίκησης για συμμόρφωσή της προς ήδη εκδοθείσες ακυρωτικές αποφάσεις, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές είναι γενικής εφαρμογής, υπαγορεύονται από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος και δεν προσβάλλουν τον πυρήνα και την ουσία του δικαιώματος της δικαστικής προστασίας, σεβόμενες την αρχή της αναλογικότητας.»
Εν προκειμένω:
i) Tο Ελληνικό Δημόσιο, με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4071/2012, νομοθέτησε την υποχρέωση των Δήμων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, να συστήσουν ένα Περιφερειακό ΦοΔΣΑ, με τη μορφή του Συνδέσμου των ΟΤΑ, διαβεβαιώνοντάς τους ότι ο ΦοΔΣΑ αυτός θα δύναται να ασκεί τόσο τις αρμοδιότητες εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ (άρθρο 35 ν. 4042/2011), όσο και τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 ν. 3536/2007.
Κατ’ εφαρμογή του άρθρου 13 του ν. 4071/2012, με την υπ’ αρ. οικ. 4191/93592/14-5-2012 απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Περιφέρειας Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας, η οποία τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. 7652/167510 (ΦΕΚ Β 2408/2012) απόφασή της, συστάθηκε ο Περιφερειακός Σύνδεσμος ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας.
ii) Με το άρθρο 16 παρ. 6 του ίδιου νόμου, το Ελληνικό Δημόσιο έπεισε τους Δήμους, ότι τηρουμένων των προβλεπομένων στο άρθρο αυτό προϋποθέσεων, είναι δυνατή η μετατροπή του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ από ΝΠΔΔ σε Α.Ε. των ΟΤΑ, του άρθρου 265 ν. 3463/2006.
Βάσει αυτών, συστάθηκε Ανώνυμη Εταιρεία των ΟΤΑ, με την επωνυμία «Περιφερειακός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. των ΟΤΑ» που προήλθε από τη μετατροπή του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, έχει προβεί στις απαιτούμενες από τη νομοθεσία πράξεις δημοσιότητας, και έχει εγγραφεί στο Γ.Ε.ΜΗ. με αριθμό 130403241700.
Η ανακοίνωση καταχώρισης της μετατροπής έγινε στις 30/04/2015 από το Γ.Ε.ΜΗ με ΚΑΚ 355385 σε συνέχεια της υπ’ αρ. 1869/14/24-4-2015 απόφασης άδειας σύστασης και έγκρισης του καταστατικού από τον Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Βοιωτίας.
iii) Το Ελληνικό Δημόσιο, με το άρθρο 16 παρ. 1 του ν. 4071/2012, προέβλεψε την σταδιακή μεν, αλλά υποχρεωτική συγχώνευση των προϋφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στον συσταθέντα κατά τα ανωτέρω Περιφερειακό ΦοΔΣΑ.
Με διαδοχικές διατάξεις νόμου, το προβλεπόμενο στο εδάφιο α` της παρ.1 του άρθρου 16 του Ν. 4071/2012 (Α`85), διάστημα συγχώνευσης των υφιστάμενων ΦΟΔΣΑ στους Περιφερειακούς Συνδέσμους ΦΟΔΣΑ του άρθρου 13 του ανωτέρω νόμου παρατεινόταν συνεχώς, και δη μέχρι την 30-6-2018.
Βάσει των ανωτέρω, ελήφθησαν αποφάσεις συγχώνευσης στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε., από τα αρμόδια όργανα διοίκησης έξι (6) από τους 11 συνολικά προϋφιστάμενους ΦΟΔΣΑ.
Και αφού αυτά συνέβησαν, το Ελληνικό Δημόσιο, κατά παράβαση κάθε συνταγματικής αρχής περί κράτους δικαίου, ασφάλειας δικαίου, και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου:
αφού με τις διατάξεις του ν. 4071/2012
• υποχρέωσε τους Δήμους να συστήσουν τον Περιφερειακό ΦΟΔΣΑ ως Σύνδεσμο, σύμφωνα με το τότε ισχύον νομικό πλαίσιο,
• τους έπεισε ότι δύνανται να μετατρέψουν το Σύνδεσμο σε Α.Ε. των ΟΤΑ,
• τους υποχρέωσε, έστω σταδιακά, να συγχωνεύσουν σε αυτόν τον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ – Α.Ε. τους ΦοΔΣΑ στους οποίους προηγουμένως συμμετείχαν, πείθοντάς τους μάλιστα ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ θα μπορούσε ένα έχει τόσο την αρμοδιότητα εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ, όσο και τη λειτουργία των έργων διαχείρισης των απορριμμάτων των φορέων που θα συγχωνεύονταν σε αυτόν,
• δεν επέβαλε την ολοκλήρωση της διαδικασίας συγχώνευσης σε αυτόν, όλων των προϋφιστάμενων ΦοΔΣΑ
στη συνέχεια, με τη διάταξη του άρθρου 19 παρ. 2 β του σχεδίου νόμου
• εγκλωβίζει τους ΦοΔΣΑ που συγχωνεύθηκαν στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ και λύθηκαν,
• επιβραβεύει τους μη συγχωνευθέντες ΦοΔΣΑ, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να λειτουργούν,
• απαγορεύει στους Δήμους – μέλη των συγχωνευθέντων ΦοΔΣΑ να επανασυστήσουν το δικό τους ΦοΔΣΑ, τον οποίο, προφανώς, δεν θα έλυναν, αν γνώριζαν ότι ο ΦοΔΣΑ στον οποίο θα τους συγχωνεύσουν, θα είναι ένας ΦοΔΣΑ της ίδιας νομικής μορφής και ισχύος με το συγχωνευθέντα, και όχι ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ,
• και εν τέλει, επικαλούμενο τη μη συγχώνευση όλων των προϋφιστάμενων ΦοΔΣΑ, την οποία ΤΟ ΙΔΙΟ ΕΠΕΤΡΕΨΕ, αποστερεί από τον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. το δικαίωμα να είναι Περιφερειακός ΦοΔΣΑ, αφαιρώντας του το δικαίωμα εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ, το οποίο του είχε αναγνωρίσει το ΣτΕ, με την υπ’ αρ. 923/2017 απόφαση του Ε’ Τμήματος.
Με αυτά τα χαρακτηριστικά, το σχέδιο νόμου αντίκειται στις αρχές
• Του κράτους δικαίου
• Της ασφάλειας δικαίου
• Της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου
• Της μη αναδρομικότητας των νόμων
οι οποίες προκύπτουν από συνδυασμό άρθρων του Συντάγματος (. 4 § 1, 20 § 1, 26, 94, § 1 και 95 του Συντ), και οι οποίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει υποχρέωση της πολιτείας να δρα πάντοτε εντός των ορίων που θέτουν σε αυτή οι ισχύοντες κανόνες δικαίου, ώστε ο πολίτης να αποκτά εμπιστοσύνη ως προς το περιεχόμενο της διοικητικής δράσεως, χωρίς να είναι δυνατόν να βρεθεί προ αυθαίρετων ενεργειών.
Το κράτος είναι υποχρεωμένο να απέχει από κάθε νομοθετική ρύθμιση η οποία, σύμφωνα με την απόφαση 1508/2002 του ΣτΕ, «θα προσέκρουε όχι μόνο στη συνταγματική αρχή της ισότητας, αλλά προεχόντως στις εκ της αρχής του Κράτους δικαίου ευθέως συναγόμενες επί μέρους συνταγματικές αρχές της νομικής ασφάλειας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης (ιδίως εκ των άρθρων 2 παρ. 1 και 5 παρ. 1 του Συντ.), προς την τελευταία δε αρχή ευθέως συγκρούονται νόμοι οι οποίοι ρυθμίζουν αναδρομικώς κατά τρόπον επαχθή ήδη περατωθείσες βιοτικές σχέσεις, τέτοια δε αναδρομική ρύθμιση είναι τότε μόνον θεμιτή, οσάκις η εμπιστοσύνη του πολίτη προς την σταθερότητα ωρισμένης νομικής καταστάσεως δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εν τοις πράγμασι δικαιολογημένη, οπότε και δεν απολαμβάνει συνταγματικής προστασίας, η εξαίρεση όμως αυτή δεν συντρέχει εν προκειμένω».
Επίσης, με το δε 703/90176 Πρακτικό Επεξεργασίας του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ διατυπώθηκε ρητά η ισχύς της «αρχής της προστασίας της εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος, που υποχρεώνει τον κοινό νομοθέτη στην τήρηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει», και η οποία [αρχή] «αποτελεί αναγκαία και κύρια λογική συνέπεια της θεμελιώδους αρχής του κράτους δικαίου… «[έχουσα] στη χώρα μας συνταγματική ισχύ…»
Η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αναγνωρίζεται και από το κοινοτικό δίκαιο ήδη από το 1978. Με τη σημαντική απόφαση Topter (C-112/77), και ειδικότερα με τις σκέψεις 18-19, το ΔΕΚ έχει δεχθεί ότι η αρχή της εμπιστοσύνης «αποτελεί τμήμα της κοινοτικής έννομης τάξης … Πρακτικό αποτέλεσμα: οι πράξεις των κοινοτικών οργάνων ελέγχονται στο εξής και υπό το πρίσμα του σεβασμού της αρχής της εμπιστοσύνης». Συνεπώς, λόγω της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου η εν λόγω αρχή έχει αυξημένη τυπική ισχύ απέναντι στο εθνικό δίκαιο.
Η στοχευμένη προσπάθεια διάλυσης του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε. δεν είναι πρωτοφανής.
Τον Απρίλιο του 2016, το Υπουργείο Εσωτερικών συνέταξε και ανάρτησε στην ιστοσελίδα http://www.opengov.gr/ypes/?p=3641 , σχέδιο νόμοι με τίτλο «Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας».
Στο άρθρο 16 παρ. 2 του σχεδίου νόμου, προβλέπονταν τα εξής:
«2. α. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζονται στις ανώνυμες εταιρίες που είχαν συσταθεί ως φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 3852/2010 και λειτουργούν έκτοτε, εφόσον πρόκειται για εταιρίες που διαχειρίζονται τα στερεά απόβλητα του συνόλου μιας περιφέρειας ή του συνόλου ενός νομού. Για τις εταιρίες αυτές εξακολουθούν να ισχύουν οι κείμενες για αυτές διατάξεις, εντός όμως αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος πρέπει να τροποποιηθεί το καταστατικό τους, ώστε να ανταποκρίνεται στους σκοπούς του άρθρου 3, οι δε αρμοδιότητες, λειτουργία, ασυμβίβαστα και ευθύνες των οργάνων τους να ορίζονται κατά ανάλογη εφαρμογή των άρθρων 6 έως 10. ……
ββ. Μετά την παρέλευση τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου οι ως άνω ανώνυμες εταιρίες λύονται αυτοδικαίως και τίθενται σε εκκαθάριση, το δε εναπομείναν προσωπικό τους μεταφέρεται στο ΔΙΣΑ κατά τη διαδικασία της περίπτωσης γ.»
Οι ανωτέρω διατάξεις αποσκοπούσαν αποκλειστικά και μόνο στη διάλυση του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε., καθώς αυτός ήταν Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ Α.Ε. που είχε συσταθεί ως Περιφερειακός ΦοΔΣΑ, μετά την ψήφιση του ν. 3852/2010, πράγμα που το Υπουργείο Εξωτερικών γνώριζε. Εξ άλλου, η ίδια η επιλογή του συγκεκριμένου χρονικού σημείου, δηλαδή της ψήφισης του ν. 3852/2010, αποσκοπούσε ακριβώς στο διαχωρισμό του Φορέα μας από τους υπόλοιπους ΦοΔΣΑ που είχαν συσταθεί ως Α.Ε. των ΟΤΑ και προϋπήρχαν του ν. 3852/2010.
Εν τέλει, το ανωτέρω σχέδιο νόμου δεν έφτασε ποτέ στη Βουλή των Ελλήνων, μετά την κατακραυγή του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, η οποία ΟΜΟΦΩΝΑ ζήτησε την απόσυρσή του.
Εν ολίγοις: αν με τις διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 2 β’ του σχεδίου νόμου, ο μόνος Περιφερειακός ΦοΔΣΑ που χάνει την ιδιότητά του αυτή, ως Περιφερειακός ΦοΔΣΑ του άρθρου 13 του ν. 4071/2012, και μετατρέπεται σε ένα απλό ΦοΔΣΑ του άρθρου 1 παρ. 3 του σχεδίου νόμου, και μάλιστα ακριβώς επειδή δεν έχουν συγχωνευθεί σε αυτόν όλοι οι προύφιστάμενοι ΦοΔΣΑ, πράγμα το οποίο δεν απαιτείτο από τις διατάξεις του ν. 4071/2012 κατά τη ρητή διατύπωση της υπ’ αρ. 923/2017 του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ, τότε η διάταξη αυτή αποτελεί προδήλως αντισυνταγματική ατομική ρύθμιση, δυσμενή για το Φορέα, και ενδεδυμένη το ένδυμα διάταξης νόμου, και ως τέτοια θα προσβληθεί, δεδομένου ότι:
• η διάταξη δεν έχει εφαρμογή σε κανένα άλλο ΦοΔΣΑ, άρα δεν είναι γενικής εφαρμογής,
• δεν υφίσταται επιτακτικός λόγος δημιουργίας ΝΠΔΔ στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, αφού σε όλη τη χώρα εξακολουθούν να υφίστανται Περιφ. ΦοΔΣΑ με τη μορφή της ΑΕ (ΔΙΑΔΥΜΑ, ΠΑΔΥΘ)
• προσβάλλει την ουσία του δικαιώματος της δικαστικής προστασίας, αφού η συγκεκριμένη διάταξη αποσκοπεί ακριβώς στην ακύρωση των έννομων συνεπειών της απόφασης 923/2017 του ΣτΕ.
Άρθρο 19 παρ. 3: «[…] και οι συμβάσεις που έχουν συναφθεί δυνάμει του ν.3389/2005 και δυνάμει της παρ. 5, δεν θίγονται». Η γενικότητα της διάταξης και η διατύπωσή της (αναφορά σε κάποια παρ. 5 χωρίς μνεία άρθρου και νόμου) δεν καθιστά ξεκάθαρο σε τι συνίσταται αυτή η εξαίρεση.
Άρθρο 19 παρ. 5 «εντός έξι μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος η κυριότητα των έργων εγκαταστάσεων και εξοπλισμού διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, των οποίων η χρηματοδότηση προήλθε από δημόσιους και κοινοτικούς πόρους, και των οποίων η αρμοδιότητα λειτουργίας ανήκε σε σύνδεσμό, […] ή σε άλλο ΝΠΔΔ, μεταβιβάζεται υποχρεωτικά στο ΦοΔΣΑ που έχει την ευθύνη λειτουργίας τους χωρίς την επιβολή οποιουδήποτε ανταλλάγματος, τέλους ή φόρου μεταβίβασης.» Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι η εν θέματι διάταξη δεν αφορά στις ΣΔΙΤ διαχείρισης αποβλήτων, (οι οποίες χρηματοδοτούνται εν μέρει από κοινοτικούς πόρους) και στις οποίες τα εν θέματι ζητήματα ρυθμίζονται εξαντλητικά από το συμβατικό πλαίσιο του έργου.
– Στις μεταβατικές διατάξεις δίνεται η δυνατότητα μόνο στους Δήμους που δεν έχουν συγχωνευθεί να αποφασίσουν σε ποιο ΦΟΔΣΑ θα συμμετέχουν ή αν θέλουν να συστήσουν άλλο νέο φορέα. Στους υπόλοιπους Δήμους που συγχωνεύθηκαν εφαρμόζοντας τον προηγούμενο νόμο ή άνηκαν σε Περιφερειακό ΦοΔΣΑ δεν έχουν το δικαίωμα επιλογής!!!! Αυτό δεν είναι άνιση μεταχείριση των Δήμων; Γιατί αυτό το νομοσχέδιο θεωρείται από το υπουργείο σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση ότι δίνει στους Δήμους τη δυνατότητα να αποφασίσουν τι θέλουν αφού αποφασίζουν τελικά μόνο οι Δήμοι που δεν εφάρμοσαν τον προηγούμενο νόμο?
– Γιατί όσοι είχαν συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ πριν το 2013 και δεν είχαν συγχωνευθεί έχουν τα κριτήρια του άρθρου 1 παρ. γ ενώ όσοι ΦοΔΣΑ θέλουν να διασπαστούν πρέπει να ισχύουν και οι προϋποθέσεις της παραγράφου δ του άρθρου 1 όπου υπάρχει και η μελέτη βιωσιμότητας; Δεν μας ενδιαφέρει στους υφιστάμενους ΦοΔΣΑ που δεν έχουν συγχωνευθεί να δούμε αν τελικά είναι βιώσιμοι;
– Γιατί δίνει το νομοσχέδιο μόνο την δυνατότητα διάσπασης των ΦοΔΣΑ και δεν δίνει τη δυνατότητα συγχώνευσής τους προκειμένου κάποιες φορές να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας και να μειώνεται το κόστος λειτουργίας τους;
– Αν σε μία Περιφέρεια υπάρχει ένας Περιφερειακός ΦοΔΣΑ και επιθυμούν να γίνουν δύο μικρότεροι και καλύπτονται οι προϋποθέσεις του νόμου, με ποια διαδικασία θα γίνει η διάσπαση; Πώς θα χωριστούν οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις ή τα δικαιώματα του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ για να τα αναλάβουν οι νέοι ΦοΔΣΑ που θα δημιουργηθούν; Τι θα γίνει με την εκπόνηση του ΠΕΣΔΑ; Θα πρέπει να φτιάξουν νέο νομικό πρόσωπο ΝΠΔΔ για το ΠΕΣΔΑ;
– Στο άρθρο 19 αναφέρεται μόνο τι γίνεται με το προσωπικό στην περίπτωση συγχώνευσης ΦΟΔΣΑ με τη μορφή ΝΠΔΔ σε ΑΕ και αντίθετα, ενώ δεν αναφέρεται πώς και με ποια διαδικασία γίνεται η ίδια η συγχώνευση ενός ΝΠΔΔ σε ΑΕ και αντίθετα.
Άρθρο 19 «Τελικές – Μεταβατικές Διατάξεις»
Στην παράγραφο 2 προβλέπεται «Η λειτουργία των ειδικών διαβαθμιδικών συνδέσμων δήμων και περιφερειών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις 105 και 211 του ν.3852/2010 και οι συμβάσεις που έχουν συναφθεί δυνάμει του ν. 3389/2005 και δυνάμει της παρ. 5, δεν θίγονται».
Η θέση των ΦτΦ είναι ότι η πρόταση νόμου είναι μια ευκαιρία για να γίνει ένας απολογισμός για τη χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητα του υδροκέφαλου και συγκεντρωτικού Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής / ΕΔΣΝΑ και αν χρειαστεί να «θιχτεί». Η άποψη των ΦτΦ είναι ότι ο ΕΔΣΝΑ που συστάθηκε το 2011, δεν μπορεί να υλοποιήσει τον εθνικό σχεδιασμό, στην μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας, την Αττική, με τον καλύτερο, οικολογικότερο, οικονομικότερο και δικαιότερο τρόπο.
Πληρώνω Όσο Πετάω.
Αν και η γενικότερη θέση των ΦτΦ είναι ότι πρέπει οι άνθρωποι να παίρνουν αποφάσεις κυρίως με ηθικά, επιστημονικά και οικολογικά και λιγότερο με οικονομικά κριτήρια και ατομικά οφέλη, θεωρούμε ότι το σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετάω»(Pay as You Throw), που σε πειραματικό στάδιο εφαρμόζεται τοπικά και προαιρετικά σε ορισμένους Δήμους, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο νόμο.