Ο Δημοτικός και Περιφερειακός Διαμεσολαβητής εκπληρώνει τους σκοπούς του άρθρου 139, εντός των ορίων της τοπικής και καθ’ ύλην αρμοδιότητάς του, με τους εξής, κυρίως, τρόπους :
α) Ενημέρωση, η οποία συνίσταται κυρίως σε :
αα) Πληροφόρηση του κοινού, αλλά και ατομικά των πολιτών που απευθύνονται σε αυτόν, για τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις του οικείου Ο.Τ.Α. ή νομικού προσώπου αυτού, καθώς και για τις δυνατότητες προστασίας που έχουν με βάση το εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
ββ) Έκδοση σχετικού πληροφοριακού υλικού.
β) Διαμεσολάβηση, η οποία συνίσταται κυρίως σε :
αα) Παραλαβή καταγγελιών και αναφορών πολιτών και εξέτασή τους.
ββ) Αλληλογραφία ή/και επιτόπιες επισκέψεις στις υπηρεσίες του οικείου ΟΤΑ ή νομικού προσώπου αυτού και συνεργασία με τα αρμόδια αιρετά όργανα ή υπηρεσιακά στελέχη.
γγ) Οργάνωση συναντήσεων διαμεσολάβησης μεταξύ των ενδιαφερόμενων πολιτών και των αρμόδιων αιρετών ή υπηρεσιακών στελεχών.
δδ) Σύνταξη και κοινοποίηση έγγραφων αναφορών στον αρμόδιο Επόπτη ΟΤΑ ή και στον Υπουργό Εσωτερικών.
γ) Δημοσιότητα, η οποία συνίσταται κυρίως σε :
αα) Σύνταξη και δημοσίευση ετήσιας έκθεσης, η οποία παρουσιάζεται και συζητείται υποχρεωτικά σε ειδική δημόσια συνεδρίαση του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου ή των οικείων Δημοτικών Συμβουλίων, αντίστοιχα, εντός ενός (1) μήνα από την κοινοποίηση σε αυτά.
ββ) Σύνταξη και δημοσίευση ειδικών εκθέσεων για συγκεκριμένα θέματα, που, κατά την κρίση του Διαμεσολαβητή προκαλούν μεγαλύτερα προβλήματα και χρήζουν διακριτής αντιμετώπισης και ειδικών πορισμάτων, με προτάσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας του Δήμου ή της Περιφέρειας και την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Οι ειδικές αυτές εκθέσεις και πορίσματα κοινοποιούνται στο οικείο Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο και εισάγονται υποχρεωτικά προς συζήτηση το αργότερο εντός ενός (1) μήνα από την παραλαβή τους, με ευθύνη του Προέδρου του.