Το άρθρο 78 του ν. 3852/2010, αντικαθίσταται ως εξής:
«Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων
1. Σε κάθε δήμο συγκροτείται και λειτουργεί με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων ως συμβουλευτικό όργανο του δήμου για την ενίσχυση της ένταξης των μεταναστών και των προσφύγων στην τοπική κοινωνία. Τα συμβούλια ένταξης μεταναστών και προσφύγων αποτελούνται από πέντε (5) έως έντεκα (11) μέλη, τα οποία ορίζονται από το οικείο δημοτικό συμβούλιο. Ως μέλη ορίζονται δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε θέματα υποστήριξης και ένταξης μεταναστών και προσφύγων, καθώς και εκπρόσωποι που επιλέγονται από τους μετανάστες και πρόσφυγες που κατοικούν μόνιμα στον οικείο δήμο. Οι όροι και η διαδικασία ανάδειξης των εκπροσώπων των μεταναστών και προσφύγων μπορούν να καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής. Με την ίδια απόφαση ορίζεται πρόεδρος στο Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων ένας εκ των δημοτικών συμβούλων μελών του. Στα παραπάνω συμβούλια ορίζονται υποχρεωτικά ως μέλη αλλοδαποί δημοτικοί σύμβουλοι που έχουν τυχόν εκλεγεί. Η συμμετοχή στα ανωτέρω συμβούλια είναι τιμητική και άμισθη.
2. Έργο των συμβουλίων ένταξης μεταναστών και προσφύγων είναι η καταγραφή και η διερεύνηση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, που κατοικούν μόνιμα στην περιφέρεια του οικείου δήμου, ως προς την ένταξη τους στην τοπική κοινωνία, την επαφή τους με δημόσιες αρχές ή τη δημοτική αρχή, η υποβολή εισηγήσεων προς το δημοτικό συμβούλιο για την ανάπτυξη τοπικών δράσεων προώθησης της ομαλής κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και προσφύγων και, εν γένει, την επίλυση των προβλημάτων που αυτοί αντιμετωπίζουν, ιδίως μέσω της οργάνωσης συμβουλευτικών υπηρεσιών από τις δημοτικές υπηρεσίες, καθώς και τη διοργάνωση σε συνεργασία με τον οικείο δήμο εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής του τοπικού πληθυσμού.
3. Στις συνεδριάσεις του συμβουλίου καλείται υποχρεωτικά ο δήμαρχος ή ο αντιδήμαρχος στον οποίο έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες κοινωνικής πολιτικής, ενώ είναι δυνατόν να καλούνται οι εκπρόσωποι των κατά περίπτωση αρμόδιων κρατικών φορέων».
Ο θεσμός του συμβουλίου ένταξης μεταναστών και προσφύγων θα πρέπει να ενισχυθεί με κάποια ουσιαστική εξουσία και να μην είναι μόνο συμβουλευτικός.
Από την εμπειρία μου του μέλους ΣΕΜ Πειραιά και σχολιάζοντας εδώ κατ’ εξουσιοδότηση και των άλλων μελών του, αναφέρω τα εξής:
1) θετική η συμπερίληψη στις αρμοδιότητες του ΣΕΜ η ενασχόληση με την ενίσχυση της ένταξης προσφύγων. Επίσης θετική και η υποχρεωτική κλήση δημάρχου ή αντιδημάρχου στις συνεδριάσεις του. Το τελευταίο όμως χρήζει αποσαφήνισης κατά πόσο υποχρεωτικά όχι μόνο καλείται αλλά και συμμετέχει στις συνεδριάσεις του -έστω- ο αντιδήμαρχος. Επίσης σε περίπτωση μη ορισμού σχετικού αρμόδιου αντιδημάρχου, πρέπει, κατά τη γνώμη μας, να οριστεί ο αρμόδιος εντεταλμένος σύμβουλος.
2) Η μέχρι στιγμής λειτουργία και δραστηριοποίηση των ΣΕΜ δείχνει ότι περιορίζεται κατά πολύ η δυνατότητα ανάπτυξης του έργου τους λόγω της μη πρόβλεψης -στον Καλλικράτη ή και στο παρόν σ/ν- τριών βασικών στοιχείων αποτελεσματικότητας: α) δυνατότητα χρήσης προσωπικού για γραμματειακή, τεχνική κλπ υποστήριξη, β) δυνατότητα συγκρότησης προϋπολογισμού για τη διευκόλυνση υλοποίησης εκδηλώσεων και εν γένει δράσεων και γ) δυνατότητα ορισμού συγκεκριμένης έδρας ως στοιχείο αυτοπροσδιορισμού και αναφοράς σε τρίτους ενδιαφερόμενους. Εκτός των αμέσως προηγουμένων, κρίνουμε ότι η συμβουλευτική συνεισφορά του ΣΕΜ όπως ορίζεται, χρήζει περαιτέρω ενίσχυσης και αναβάθμισης με ρόλο Συντονιστή, εντός των υπηρεσιών του δήμου καθώς και έναντι τρίτων, στα θέματα μεταναστευτικής πολιτικής του δήμου, η οποία είναι απαραίτητο να αρχίσει να διαμορφώνεται, να εκδηλώνεται και να λειτουργεί. Επικουρικά σ’ αυτό το τελευταίο, θεωρούμε ότι θα λειτουργήσει και η πρόβλεψη της δυνατότητας συντονισμού της διαχείρισης ευρωπαϊκών, εθνικών ή και άλλων χρηματοδοτικών προγραμμάτων για θέματα μεταναστών και προσφύγων στο επίπεδο του δήμου, βεβαίως υπό σαφώς προσδιορισμένες προϋποθέσεις και εγγυήσεις ακριβούς και διαφανούς διαδικασίας.
Σχετικά με το «Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων» και με βάση την εμπειρία από άλλες χώρες, π. χ. Γερμανία, όπου εισήχθει ο θεσμός ήδη τη δεκαετία του ΄70, έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Για μια πραγματική κοινωνική ένταξη είναι απαραίτητο, εκτός πολλών άλλων, το δικαίωμα ψήφου στις αυτοδιοικητικές, αλλά και στις βουλευτικές εκλογές κάτω φυσικά από προϋποθέσεις.
Τώρα το «Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων» και ενώ μπορεί να βοηθά συμπληρωματικά στην κοινωνική συμμετοχή και κοινωνική ένταξη, μου φαίνεται προβληματικό όπως προτείνεται στο ¨Αρθρο 79.
Θεωρώ ότι είναι ασφυκτικά ελεγχόμενο και εταιροπροσδιοριζόμενο. Τα μέλη του θα πρέπει να είναι μετανάστες που εκλέγονται από μετανάστες. Τα εκλεγμένα μέλη εκλέγουν τον Πρόεδρο του «Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων». Υπάρχει διαθέσιμη γραμματειακή, τεχνική και επιστημονική στήρηξη. ΄Ενα μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου έχει την αρμοδιότητα για την καλή λειτουργία του Συμβουλίου και φυσικά να μεταφέρει τα προβλήματα και τα αιτήματα Μεταναστών και Προσφύγων στο Δημοτικό Συμβούλιο.