Αρχική Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ΤουρισμούΆρθρο 64

Άρθρο 64

Το άρθρο 3 του ν. 4485/2017 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 3
Ακαδημαϊκές ελευθερίες – Αναβάθμιση της ποιότητας του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος
1. Στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, η οποία αποτελεί θεσμική εγγύηση της αδέσμευτης και απαραβίαστης επιστημονικής σκέψης, έρευνας και διδασκαλίας.
2. Η ακαδημαϊκή ελευθερία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών, προστατεύονται σε όλους τους χώρους των Α.Ε.Ι., έναντι οποιουδήποτε προσπαθεί να τις καταλύσει ή περιορίσει.
3. Εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. οι αρμόδιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων.».

Σχόλια 1 2
  • 2 Αυγούστου 2019, 11:18 | ΠΑΣΠ ΝΟΜΙΚΗΣ ΔΠΘ

    Άρθρο 64 παρ.3
    -Εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. οι αρμόδιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων.».

    Προτάσεις ΠΑΣΠ Νομικής ΔΠΘ επί του σχεδίου νόμου και ειδικότερα επί της παραγράφου 64 παρ.3

    1 α. Συγκεκριμενοποίηση του προστατευτικού πεδίου της ακαδημαϊκής ελευθερίας προς εκπλήρωση της συνταγματικής επιταγής για λήψη θετικών μέτρων που προάγουν και αναπτύσσουν την έρευνα και τη διδασκαλία ( άρθρο 16 παρ. 1 εδ.α’ Σ ). Ρητή αναφορά στην εγγυητική λειτουργία του «πανεπιστημιακού ασύλου» υπό την έννοια ότι ούτε η έρευνα, ούτε η διδασκαλία, ούτε η δημοσιοποίηση των πορισμάτων της έρευνας δεν δεσμεύονται, δεν εμποδίζονται, και γενικά δεν περιορίζονται, ούτε το περιεχόμενο τους καθορίζεται, ελέγχεται ή επηρεάζεται από φορείς είτε της κρατικής εξουσίας είτε οποιασδήποτε άλλης εξω-ακαδημαϊκής δύναμης.

    β. Η κανονιστική εμβέλεια του δικαιώματος αναφέρεται στην έρευνα και την διδασκαλία όταν διενεργούνται σε οργανωμένο πλαίσιο, δηλαδή στον χώρο του πανεπιστήμιου. Εντός δηλαδή του πανεπιστήμιου δεν μπορεί να υπάρξει καμία εξωπανεπιστημιακή επέμβαση που θα περιορίσει την ανεμπόδιστη και ακώλυτη διάδοση και διακίνηση των ιδεών. Η οριοθέτηση του προστατευτικού πεδίου της ακαδημαϊκής ελευθερίας είναι βασικό προαπαιτούμενου του καθορισμού των φορέων του δικαιώματος που καταλαμβάνονται από την προστατευτική λειτουργία της θεσμικής εγγύησης του «πανεπιστημιακού ασύλου».

    2 α. Ειδική αναφορά στις περιπτώσεις εκείνες που δεν εμπίπτουν στο προστατευτικό πεδίο του «ασύλου», ήτοι κάθε αξιόποινη πράξη η οποία θα μεταχειρίζεται διαφορετικά. Δηλαδή για τα πλημμελήματα διατηρείται το υφιστάμενο καθεστώς (διοικητικής) άδειας έπειτα από κλήση των Πρυτανικών Αρχών, ενώ για τα αυτόφωρα κακουργήματα και για τα κακουργήματα κατά της ζωής επιτρέπεται η αυτεπάγγελτη επέμβαση της πανεπιστημιακής αστυνομίας*. Προτείνεται ωστόσο χάριν της ανάγκης καταπολέμησης της γραφειοκρατίας και επιτάχυνσης της διαδικασίας η αποφασιστική αρμοδιότητα πρόσκλησης ή άδειας να ανήκει σε μονοπρόσωπο όργανο (Πρύτανης).

    β. Επειδή η θεμελίωση της παράβασης καθήκοντος σε περίπτωση παράλειψης του Πρύτανη να παραχωρήσει την σχετική άδεια ή να προβεί στην αναγκαία πράξη φαντάζει ανεπιεικής, ένεκα και των σταθμίσεων που απαιτούνται κάθε φορά, και προκειμένου να μην παραμείνει κενό γράμμα η σχετική του αρμοδιότητα προτείνεται η σύσταση ειδικής αστυνομικής ομάδας (*πανεπιστημιακή αστυνομία) , η οποία θα είναι αποκλειστικά επιφορτισμένη με την καταστολή αξιόποινων ποινικών πράξεων, που τελούνται εντός των χώρων των Πανεπιστημιακών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων και θα υπάγεται απευθείας στη δικαιοδοσία του Πρύτανη. Ο Πρύτανης θα ασκεί εποπτικές (έλεγχος νομιμότητας των πράξεων της,οργανωτικές και εκτελεστικές αρμοδιότητες σχετικά με ζητήματα που αφορούν την πανεπιστημιακή αστυνομία και την φύλαξη των πανεπιστημιακών χώρων. Άλλωστε η ανάθεση της φύλαξης των πανεπιστημιακών δομών σε πανεπιστημιακή αστυνομία εξοπλισμένη με κατασταλτικές αρμοδιότητες συνδέεται και με τον θεσμό της αυτοδιοίκησης ο οποίος δεσμεύει τον κοινό νομοθέτη να οργανώνει τα ΑΕΙ με τρόπο που να διασφαλίζεται η ακαδημαϊκή ελευθερία και να προάγεται η επιστημονική έρευνα και διδασκαλία . Η πανεπιστημιακή αστυνομία θα φέρει ήπιας μορφής εξοπλισμό και στην περίπτωση αυτεπάγγελτης επέμβασης και στην περίπτωση υποχρέωσης λήψης σχετικής άδειας.

    3. Σε περίπτωση που η νομοθετική ρύθμιση δεν διακρίνει σε αξιόποινες πράξεις για τις οποίες απαιτείται άδεια και σε τελούμενα εγκλήματα τα οποία επιτρέπουν την αυτεπάγγελτη επέμβαση, προτείνεται η πρόβλεψη ρητής εξαίρεσης των πλημμεληματικών ενεργειών που σχετίζονται με την ελευθερία έκφρασης και την ακαδημαϊκή ελευθερία. Συγκεκριμένα αυτό μπορεί να ισχύσει στα εγκλήματα κατά της τιμής (εξύβριση, απρόκλητη εξύβριση, δυσφήμηση, συκοφαντική δυσφήμηση, προσβολή μνήμης τεθνεώτος), που τελούνται εντός των Πανεπιστημιακών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ελευθερία έκφρασης, αποτελώντας ζωτικής σημασίας στοιχείο για τη διασφάλιση της ακώλυτης ακαδημαϊκής ελευθερίας. Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται η λήψη σχετικής άδειας ή η πρόσκληση των αρμόδιων οργάνων, και επομένως η δικαιοδοσία της ειδικής αστυνομικής μονάδας (πανεπιστημιακή αστυνομία) για αυτεπάγγελτη επέμβαση δεν επεκτείνεται στις περιπτώσεις αυτές.
    4. Προσκόμιση σχετικής μελέτης και λοιπών αντικειμενικών δεδομένων που θεμελιώνουν και αποδεικνύουν την αναγκαιότητα της ρύθμισης βάσει της περιόδου εφαρμογής (2011 – 2015 του α.3 ν.4009/11) αλλά και της επαναφοράς του προϊσχύοντος καθεστώτος από το 2015 και εντεύθεν. Το εύλογο χρονικό διάστημα εφαρμογής δύο διαφορετικών νομοθετικών ρυθμίσεων, με διαφορετική μηχανική και τρόπο αντιμετώπισης του ασύλου μπορούν να καταδείξουν τον βαθμό και την ένταση ανάμεσα στα φαινόμενα ανομίας και την νομοθετική προστασία ή μη του ακαδημαϊκού ασύλου. Μια ρύθμιση που περιορίζει και περιστέλλει το προστατευτικό πεδίο ατομικών δικαιωμάτων, οφείλει να είναισύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας και ο δικαιολογητικός σκοπός της να είναι ρητός, σαφής και συγκεκριμένος και όχι απλά σύμφωνος με το «κοινωνικό αίσθημα».

  • 2 Αυγούστου 2019, 10:54 | Γιώργος

    Πρέπει να υπάρχει (όπως στο παρελθόν) ακαδημαϊκό συμβούλιο που να αποτελείται από εκπροσώπους πανεπιστημιακής κοινότητας (εκπαιδευτικό προσωπικό – φοιτητές) που να κρίνει και να δίνει έγκριση επέμβασης.
    Υπάρχουν περιπτώσεις που η ελεύθερη διακίνηση ιδεών έρχεται σε σύγκρουση με νόμους. Για παράδειγμα, μια ανακοίνωση που θεωρείται από ιδιώτη ως «διέγερση σε πρόκληση αδικήματος» ή έρευνες που έρχονται σε αντίθεση με πνευματικά ή εμπορικά δικαιώματα (πατέντες)
    Αν αυτό κρίνεται από τις διωκτικές αρχές ή δικαστικές αίθουσες (όπως στο υπόλοιπο της κοινωνίας) αναιρείται η έννοια ασύλου.
    Πραγματικοί εγκληματίες (πχ δολοφόνοι, νονοί νύχτας, μαφιόζοι, λαθρέμποροι, έμποροι ναρκωτικών) δεν έχουν καταφύγει ποτέ σε πανεπιστημιακό άσυλο. Ποτέ μια καταδίωξη ληστών σουπερμάρκετ ή διαρρηκτών δεν έχει εμποδιστεί λόγω ασύλου.
    Για οριακές περιπτώσεις παραβατικότητας δεν μπορούν να αναιρούνται βασικές ασφαλιστικές δικλείδες δημοκρατίας.

  • 2 Αυγούστου 2019, 08:23 | Νικος Στάμος

    Το Πανεπιστήμιο δεν είναι μόνο ο χώρος όπου οι φοιτητές κάνουν μάθημα και αξιολογούνται, όπου μοιράζονται σε «αρίστους και ανεπαρκείς», αλλά και ο χώρος όπου κοινωνικοποιούνται, συνυπάρχουν, εκφράζονται, αντιδικούν και βρίσκουν συναινέσεις, ο χώρος όπου γίνονται ελεύθεροι άνθρωποι και ενεργοί πολίτες. Aυτή η πολυμορφία πρέπει να προστατευθεί, αυτή η άβολη έκρηξη της ζωής που είναι η νεότητα πρέπει να υπάρξει και χωρίς αυτή το Πανεπιστήμιο θα μαραζώσει.
    Και όσον αφορά στην απειλή παραβατικότητας,που όπως είναι γνωστό προκάλεσε και την σχετική ρύθμιση, να τονίσω ότι κανένας κοινωνικός χώρος δεν μπορεί εύκολα να εξοβελίσει φαινόμενα που η κρίση και η άδικη διαχείρισή της γεννά. Αν κοιτάξει κανείς γύρω του θα δει ότι φαινόμενα παραβατικότητας βρίσκονται διάσπαρτα στις πιο πολλές πλατείες των γειτονιών της Αθήνας αλλά και στο κέντρο της πόλης. Πουθενά όμως η αστυνομία, χωρίς να έχει κανέναν επιπλέον περιορισμό στις επεμβάσεις, δεν έχει αποτρέψει τα φαινόμενα που οι πολιτικές της μηδενικής ανοχής ισχυρίζονται ότι μπορούν να εξαλείψουν.
    Επομένως θεωρώ ότι η σχετική ρύθμιση κινείται στη λάθος κατεύθυνση.

  • 2 Αυγούστου 2019, 00:09 | Δ.α

    Ενόψει της συνάρτησης της κατάργησης της απαγόρευσης αστυνομικής παρέμβασης, με την αποτελεσματική προάσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και την προαγωγή της έρευνας και της διδασκαλίας, θα ήταν ίσως σκόπιμος ο ρητός αποκλεισμός της παρέμβασης των αρμόδιων αρχών στις περιπτώσεις αδικημάτων που τελούνται δια του λόγου αδικημάτων(πχ ρατσιστικός λόγος, προσβολή κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας), και εντάσσονται χρονικά και λειτουργικά στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής διδασκαλίας και έρευνας.

    Κι αυτό καθώς, η δυνατότητα άμεσου περιορισμού (πχ σύλληψης) των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας ή γενικά των ευρισκόμενων και δραστηριοποιούμενων (με άδεια των πρώτων) στον χώρο του πανεπιστημίου, στους οποία αποδίδεται η τέλεση αυτού του είδους των αδικημάτων,διαταράσσει την άσκηση του ακαδημαϊκού έργου, ενώ λειτουργεί και αποθαρρυντικά, ως μέσο αποτροπής, και κακώς νοούμενου παραδειγματισμού των υπόλοιπων φορέων της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
    Ο αποκλεισμός της άμεσης επέμβασης, άλλωστε, δεν ισοδυναμεί και με ουσιαστική ασυλία έναντι της ποινικής διαδικασίας, στις περιπτώσεις αξιόποινης υπέρβασης των ορίων της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Αποφεύγεται μόνο η άμεση ενεργοποίηση εξωπανεπιστημιακών αρχών για την αντιμετώπιση περιστατικών που, κατά κανόνα τουλάχιστον, δεν απειλούν ούτε πλήττουν το κλίμα ασφάλειας, προς του οποίου τη διασφάλιση κατατείνει η σχολιαζόμενη ρύθμιση. Αποκλείεται, δηλαδή, δράση η οποία όχι μόνο δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, αλλά, πολύ περισσότερο, ενδέχεται και να υπονομεύσει την πραγμάτωση του.

  • 2 Αυγούστου 2019, 00:46 | Αλέξανδρος

    Γενικά συμφωνώ. Χώροι «ασυλίας» δεν χρειάζονται σε μια ευνομούμενη χώρα.

    Προσθέτω όμως οτι:

    «Η ακαδημαϊκή ελευθερία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών» θα έπρεπε να προστατεύονται παντού, όχι μόνο στα Α.Ε.Ι.

    Οι αρμόδιες αρχές δεν πρέπει να ενοχλούν πουθενά κανέναν πολίτη που δεν τελεί αξιόποινες πράξεις. Δηλαδή να μην ζητούν εξακρίβωση στοιχείων χωρίς λόγο.

    Τα πανεπιστήμια θα μπορούσαν να έχουν τη δική τους αστυνομία, όπως γίνεται σε μερικά πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως ακριβώς οι δήμοι μπορούν να έχουν τη δική τους δημοτική αστυνομία. Με το σκεπτικό οτι θα ξέρουν καλύτερα τους χώρους και τις ιδιαιτερότητες του πανεπιστημίου, κ.λ.π.

  • 2 Αυγούστου 2019, 00:41 | Αντώνιος Καρβελάς

    Η παρούσα αντικατάσταση αποτελεί προσπάθεια πολιτικού αποπροσανατολισμού με στόχο την απομάκρυνση της προσοχής του πολίτη από τα πραγματικά προβλήματα της παιδείας, όπως η έλειψη επαρκούς χρηματοδότησης, η σχεδόν ανύπαρκτη υποδομή στέγασης, σίτησης και υποστήριξης των φοιτητών που στερούνται το δικαίωμά τους στην παιδεία λόγω κοινωνικοπολιτικών συνθηκών και ο γραφειοκρατικός Γολγοθάς για οποιοδήποτε έργο με στόχο την καλυτέρευση των πανεπιστημιακών συνθηκών. Το σύνολο του φοιτητικού πληθυσμού της χώρας τάσσεται ενάντια στην υιοθέτηση αυτού του μέτρου, το οποίο λειτουργεί σαν σκαλοπάτι για επόμενα μέτρα που θα θέλουν να περιορίσουν την ακαδημαϊκή ελευθερία της χώρας μας. Αν και αξιέπαινο και περιέργως τάχιστο το ενδιαφέρον της κυβέρνησης για την εκπαίδευση, παρακαλώ σαν φοιτητής, σαν ψηφοφόρος, σαν πολίτης να δοθεί σημασία σε μέτρα στήριξης του φοιτητή, σε μέτρα διευκόλυνσης των ακαδημαϊκών διαδικασιών, σε μέτρα που σκοπεύουν σε γόνιμη αλλαγή και όχι σε κενή δημοσιογραφική τέρψη. Το «άσυλο ανομίας» πάντα είχε νομοθετικά πλαίσια που επέτρεπαν την πάταξη της εγκληματικής δραστηριότητας, δίχως όμως να υπάρχουν υπεύθυνοι που μπορούσαν να λειτουργήσουν μέσα σε αυτά τα πλαίσια.

  • 1 Αυγούστου 2019, 23:00 | Πέτρος

    Είναι πάρα πολύ σημαντικό να προστατεύεται η ακαδημαϊκότητα των πανεπιστημιακών χώρων και σίγουρα δεν είναι ό,τι πιο ευχάριστο να μοιράζονται φοιτητές τον ίδιο χώρο με ένστολους ή ακόμα και σεκιούριτι.

    Υπάρχουν περιπτώσεις όπως της πλατείας χημείου του ΑΠΘ όπου η αστυνομία σπρώχνει εκεί τα βαποράκια που σύχναζαν παλιότερα στη ροτόντα με αποτέλεσμα να φοβόμαστε πια να κυκλοφορήσουμε εκεί από το φόβο.

    Τα πράγματα δεν έχουν πάντα μία και μόνο οπτική και σίγουρα δεν λύνονται με περισσότερη αστυνόμευση.

  • 1 Αυγούστου 2019, 22:44 | Βούλγαρης Γιώργος

    Ασαφές:Ποιοι και πως προστατεύουν το Πανεπιστημιακό Άσυλο;
    Ποιες είναι οι «αρμόδιες αρχές», που επεμβαίνουν; Πως προβλέπετε να επεμβαίνουν σε κλειστούς χώρους; Τι πρόνοιες υπάρχουν για αυθαίρετη ή καταχρηστική παρέμβαση, ἠ υπερβαση καθήκοντος;
    Το προϋπάρχον άρθρο, καλύπτει τις ανάγκες των ιδρυμάτων και να παραμείνει ως έχει μέχρι να επεξεργαστείτε άλλο άρθρο το οποίο θα προστατεύει τα ιδρύματα, τους φοιτητές κα τους εργαζόμενους από αυθαίρετες ή καταχρηστικές επεμβάσεις!!!

  • 1 Αυγούστου 2019, 22:31 | Νίκος Κορόμπος – Φουσέκης

    Πολυ καλό αρθρο!

  • 1 Αυγούστου 2019, 22:43 | Βασίλειος Ορφανόπουλος

    Συμφωνώ με το Νομοσχέδιο.

  • 1 Αυγούστου 2019, 20:19 | Φοιτητής

    Μία αλλαγή πολυδιαφημισμένη, που στην πραγματικότητα βασίζεται σε ψέμματα ή πιο εύσχημα ψευδείς εντυπώσεις (αφού η αστυνομία μπορεί να εισέλθει στους πανεπιστημιακούς χώρους σύμφωνα το άρθρο του ν.4485/2017 που αντικαθίσταται από το παρόν) και αποτελεί εύκολο στόχο (αφού πρόκειται για ζήτημα που δεν απασχολεί άμεσα το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας -που τα πανεπιστήμια δε τα βλέπει παρά μόνο από τις ειδήσεις για το άσυλο και τις βάσεις- και δεν πρόκειται να συναντήσει αντίσταση -το καλοκαίρι με το ήδη αναιμικό φοιτητικό κίνημα σε διακοπές).

    Το «άσυλο ανομίας» είναι ιδεολογικά χρήσιμο για τη συντηρητική παράταξη και αναρωτιέται κανείς τι θα κάνει στο μέλλον χωρίς αυτό. Μια πρόβλεψη είναι ότι στα πανεπιστήμια δεν θα φυσήξει ποτέ ο αέρας της ασφάλειας (πέρα από κάποιες «παραστάσεις» καταστολής) καθώς είναι δημόσια και εκ φύσεως δυσλειτουργικά σε αντίθεση με τα ανύπαρκτα ιδιωτικά αδελφάκια τους.

  • 1 Αυγούστου 2019, 20:38 | Χρήστος Σέτζας

    https://selidodeiktis.edu.gr/2019/07/22/ο-πόλεμος-του-ασύλου-μάχη-για-την-εκπαί/

    Η απόπειρα κατάργησης του ασύλου συνάπτεται οργανικά με την προσπάθεια καταστολής των αγώνων του φοιτητικού κινήματος, της μόνης δύναμης που στέκεται σήμερα εμπόδιο στην ολοκληρωτική παράδοση της ανώτατης εκπαίδευσης στις δυνάμεις της αγοράς.
    Ο αγώνας για την υπεράσπιση του δημόσιου πανεπιστημίου είναι σήμερα αγώνας για την υπεράσπιση του ασύλου.

  • 1 Αυγούστου 2019, 19:57 | Λουκάς Σταμέλλος

    Η παράγραφος 3 έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την παράγραφο 2, καθώς κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι μια κυβέρνηση δεν μπορεί να ψηφίσει νόμο που αυθαίρετα θα θέτει εκτός νόμου κάποια ιδεολογία.

Σχόλια 1 2