- Το άρθρο 34 του π.δ. 26/2012 αντικαθίσταται ως εξής:
«
Άρθρο 34
Κατάρτιση συνδυασμών
- Κάθε κόμμα, συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων και συνδυασμός ανεξάρτητων υποψηφίων εντός επτά (7) ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου κατά το άρθρο 31 παράγραφος 4 καταρτίζει και υποβάλλει τους συνδυασμούς του. Με τη λήξη της ανωτέρω προθεσμίας καταργείται η δυνατότητα δήλωσης νέων υποψηφιοτήτων ή μεταβολής κατατεθεισών.
- Η υποβολή γίνεται, με την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του άρθρου 33, αποκλειστικά στην ηλεκτρονική πύλη καταχώρησης υποψηφίων του άρθρου 33 του παρόντος και είναι δεσμευτική για όλες τις νόμιμες συνέπειες.
- Για κάθε έναν υποψήφιο, o υπεύθυνος ή οι υπεύθυνοι σύμφωνα με το άρθρο 32 καταχωρίζουν:
α) όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, ιδιότητα και πλήρη διεύθυνση του προτεινόμενου ως υποψηφίου βουλευτή καθώς και τον αριθμό φορολογικού μητρώου. Ειδικά για το τελευταίο στοιχείο εφόσον δεν έχει εκδοθεί για τον υποψήφιο, μπορεί να αντικατασταθεί από τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου του πληρεξουσίου του.
β) την εκλογική περιφέρεια στην οποία είναι υποψήφιος
γ) το έτος γέννησης καθώς και η ημερομηνία για την περίπτωση της παρ. 2 του άρθρου 29
δ) Τον δήμο στο δημοτολόγιο του οποίου είναι γραμμένος ο υποψήφιος,
- Τα στοιχεία της ανωτέρω παραγράφουν μπορούν να αντλούνται από το Μητρώο Πολιτών.
- Κάθε υποψήφιος βουλευτής, επικυρώνει την αίτηση-δήλωση υποψηφιότητάς του μέσω της πύλης υποψηφιοτήτων κάνοντας χρήση του προσωπικού του κωδικού πρόσβασης στις εφαρμογές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Σε περίπτωση πληρεξουσίου, υποβάλλεται ηλεκτρονικά και η πληρεξουσιότητα. Η πληρεξουσιότητα, η οποία και αναρτάται στην ηλεκτρονική πύλη καταχώρισης υποψηφίων για υποβολή υποψηφιότητας πρέπει να είναι ειδική και παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη.
Η επιβεβαίωση της υποψηφιότητας έχει το χαρακτήρα υπεύθυνης δήλωσης ότι ο υποψήφιος δεν έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και δεν υπέβαλε ούτε αποδέχθηκε πρόταση υποψηφιότητας σε άλλη εκλογική περιφέρεια.
Αυτός που ψευδώς δηλώνει υπόκειται στις ποινές της παραγράφου 3 του άρθρου 117.
- Στην αίτηση – δήλωση υποψηφιότητας επισυνάπτεται ηλεκτρονικό παράβολο ποσού εκατόν πενήντα ευρώ (€150) για κάθε υποψήφιο. Το παράβολο μπορεί να είναι είτε ατομικό ανά υποψήφιο είτε για το σύνολο του συνδυασμού. Το χρηματικό αυτό ποσό αποτελεί έσοδο του τακτικού προϋπολογισμού και είναι δυνατό να αυξομειώνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών.
- Μεμονωμένος υποψήφιος προτείνει την υποψηφιότητά του κατά ανάλογη εφαρμογή των παραγράφων 1 έως 6 του παρόντος.
- Κάθε υποψήφιος μπορεί να είναι υποψήφιος σε μια μόνο εκλογική περιφέρεια. Κατ’ εξαίρεση ο αρχηγός κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων μπορεί να μετέχει στους συνδυασμούς του κόμματος ή του συνασπισμού του οποίου ηγείται σε έως τρεις εκλογικές περιφέρειες, στις οποίες έχει ανακηρυχθεί υποψήφιος.
- Κάθε συνδυασμός μπορεί να περιλάβει αριθμό υποψηφίων βουλευτών έως τον αριθμό των βουλευτικών εδρών της εκλογικής περιφέρειας προσαυξημένο:
α) κατά δύο στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται από ένας έως και επτά βουλευτές,
β) κατά τρεις στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται από οκτώ έως και δώδεκα βουλευτές, και
γ) κατά τέσσερις στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται περισσότεροι από δεκατρείς βουλευτές.
- Για την ανακήρυξη των εκλογικών συνδυασμών αυτοτελών κομμάτων, συνασπισμού συνεργαζόμενων κομμάτων και ανεξαρτήτων, ο αριθμός των υποψήφιων Βουλευτών, από κάθε φύλο, πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων τους, αντιστοίχως, ανά εκλογική περιφέρεια. Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με μισό της μονάδας και άνω. Ο ανωτέρω περιορισμός δεν ισχύει για το ψηφοδέλτιο επικρατείας.
Σε κάθε περίπτωση ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων των εκλογικών συνδυασμών αυτοτελών κομμάτων, συνασπισμού συνεργαζόμενων κομμάτων και ανεξαρτήτων από κάθε φύλο στο σύνολο της επικράτειας εξαιρουμένων των υποψηφίων βουλευτών επικρατείας πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό 33% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων τους. Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με μισό της μονάδας και άνω.»
- H παράγραφος 1 του άρθρου 15 του νόμου 4604/2019 (ΦΕΚ 50Α) καταργείται.
- H παράγραφος 2 του άρθρου 255 του νόμου 4555/2018 (ΦΕΚ 133Α) καταργείται.
Πρόταση Ε.Σ.Α.μεΑ. και αιτιολόγηση
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), λαμβάνοντας υπόψη τις συνταγματικές επιταγές και τις απαιτήσεις της υφιστάμενης νομοθεσίας, ιδίως δε:
– της παρ. 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος, στην οποία αναφέρεται ότι: «Τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
-των άρθρων 9 «Προσβασιμότητα», 21 «Ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης και πρόσβαση στην πληροφορία» και 29 «Συμμετοχή στην πολιτική και δημόσια ζωή» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που κυρώθηκε από τη χώρα με τον ν. 4074/2012. (Στο άρθρο 29 αναφέρεται ότι: «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη εγγυώνται στα άτομα με αναπηρίες πολιτικά δικαιώματα και την ευκαιρία να τα απολαμβάνουν, σε ίση βάση με τους άλλους, και αναλαμβάνουν: α. Να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες μπορούν να συμμετέχουν, αποτελεσματικά και πλήρως, στην πολιτική και δημόσια ζωή, σε ίση βάση με τους άλλους, άμεσα ή μέσω ελεύθερα εκλεγμένων αντιπροσώπων τους, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος και της ευκαιρίας, για τα άτομα με αναπηρίες, να ψηφίζουν και να εκλέγονται, μεταξύ άλλων: i. Διασφαλίζοντας ότι οι διαδικασίες ψηφοφορίας, οι εγκαταστάσεις και τα υλικά είναι κατάλληλες, προσβάσιμες και εύκολες στην κατανόηση και χρήση, ii. Προστατεύοντας το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να ψηφίζουν με μυστική ψηφοφορία σε εκλογές και δημόσια δημοψηφίσματα, χωρίς εκφοβισμό, και να θέτουν υποψηφιότητα στις εκλογές, να κατέχουν αποτελεσματικά αξιώματα και να ασκούν όλα τα δημόσια λειτουργήματα, σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, διευκολύνοντας τη χρήση των υποβοηθητικών και νέων τεχνολογιών, όπου αυτό απαιτείται, iii. Εγγυώμενα την ελεύθερη έκφραση της βούλησης των ατόμων με αναπηρίες, ως ψηφοφόρων και, για το σκοπό αυτό, όπου είναι απαραίτητο, μετά από αίτημα τους, να επιτρέπουν τη βοήθεια κατά την ψηφοφορία, από ένα πρόσωπο της επιλογής τους […]»),
– του άρθρου 61 του ν.4488/2017, ο οποίος περιλαμβάνει τις κατευθυντήριες και οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης των ΗΕ και στο οποίο αναφέρεται ότι: 1. Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ.Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα ΑμεΑ την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ΑμεΑ, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του»,
-των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011, σύμφωνα με τις οποίες «7. Οι φορείς του δημόσιου τομέα διαμορφώνουν την πληροφόρηση και επικοινωνία και εν γένει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων και ιδίως των ατόμων με αναπηρία». « 8. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να γίνεται με γνώμονα τη διασφάλιση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά»,
-του ν.4591/2019 (Μέρος Πρώτο) που αφορά στην ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα,
-της Υπ. Απόφασης με αριθ. ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989/2012 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» που στο Παράρτημα Ι: «Αναλυτικοί κανόνες και πρότυπα για το σχεδιασμό, ανάπτυξη και λειτουργία των διαδικτυακών τόπων της Δημόσιας Διοίκησης», κεφ. 7- «Προσβασιμότητα» αναφέρεται ότι «οι δημόσιοι διαδικτυακοί τόποι ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ συμμορφώνονται με το πρότυπο των οδηγιών για την προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), έκδοση 2.0, σε επίπεδο συμμόρφωσης τουλάχιστον ΑΑ»,
καθώς επίσης και τις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην αρχική έκθεση της Ελλάδας (2015), οι οποίες εκδόθηκαν στις 29.10.2019 (βλ. σύνδεσμο: https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CRPD%2fC%2fGRC%2fCO%2f1&Lang=en ), στις οποίες αναφέρεται ότι η Επιτροπή «[…]Ανησυχεί, επίσης, και για την έλλειψη προσβασιμότητας στις εκλογικές διαδικασίες, τις εγκαταστάσεις και το εκλογικό υλικό» (παρ. 42) και προτείνει στη χώρα μας «[…]να αναμορφώσει το σχετικό εκλογικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών νόμων, κανονιστικών διατάξεων και υποστηρικτικών μηχανισμών, προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά και πλήρως στην πολιτική και δημόσια ζωή, και να εξασκούν το δικαίωμά τους να ψηφίζουν, διασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων, την απρόσκοπτη φυσική προσβασιμότητα στην ψηφοφορία, το απόρρητο της ψήφου και τη διαθεσιμότητα εκλογικού υλικού και πληροφόρησης σε προσβάσιμες μορφές, σύμφωνα και με το γενικό σχόλιο Αρ. 2 (2014) για την προσβασιμότητα» (παρ.43),
προτείνει η παρ. 2 του άρθρου 34 να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Η υποβολή γίνεται, με την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του άρθρου 33, αποκλειστικά στην ηλεκτρονική πύλη καταχώρησης υποψηφίων του άρθρου 33 του παρόντος και είναι δεσμευτική για όλες τις νόμιμες συνέπειες. Η ηλεκτρονική πύλη καταχώρησης είναι προσβάσιμη στα άτομα με αναπηρία, όπως η υφιστάμενη νομοθεσία ορίζει».