Το άρθρο 7 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του ν.3838/2010 και το άρθρο 34 του ν. 4604/2019, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 7
Διαδικασία πολιτογράφησης
1. Ο αλλοδαπός που επιθυμεί να πολιτογραφηθεί ως Έλληνας καλείται να συμμετάσχει σε γραπτή δοκιμασία, προκειμένου να πιστοποιηθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων των περ. α’ και β’ του άρθρου 5Α. Προϋπόθεση συμμετοχής στη γραπτή δοκιμασία αποτελεί η καταβολή εξέταστρου ύψους διακοσίων πενήντα (250) ευρώ. Για την πιστοποίηση αυτή, ο αλλοδαπός οφείλει να αντεπεξέλθει επιτυχώς σε εξετάσεις ελληνικής γλώσσας επιπέδου Β1 στην κατανόηση και παραγωγή του προφορικού και του γραπτού λόγου, καθώς και σε εξέταση γνώσεων στοιχείων ελληνικής ιστορίας και γεωγραφίας, ελληνικού πολιτισμού και θεσμών του πολιτεύματος της χώρας. Οι ανωτέρω θεματικές ενότητες εξετάζονται μέσω τυχαίας επιλογής από τράπεζα θεμάτων τριακοσίων (300) τουλάχιστον ερωτήσεων, η οποία τηρείται με μέριμνα και ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας. Η τράπεζα θεμάτων είναι ελεύθερα προσβάσιμη σε κάθε ενδιαφερόμενο μέσω του ιστοτόπου του Υπουργείου Εσωτερικών. Από την ανωτέρω εξέταση απαλλάσσονται όσοι έχουν φοιτήσει επιτυχώς σε λύκειο της χώρας που ακολουθεί το υποχρεωτικό ελληνικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, ή έχουν αποφοιτήσει από ελληνικό Α.Ε.Ι. ή έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο σπουδών, από ελληνικό Α.Ε.Ι..
2. Η συμμετοχή στις εξετάσεις θεωρείται επιτυχής, όταν ο υποψήφιος συγκεντρώσει το ογδόντα τοις εκατό (80%) της μέγιστης δυνατής βαθμολογίας τόσο κατά την εξέταση της γλώσσας, όσο και κατά την εξέταση των λοιπών ενοτήτων της παρ. 1. Ο αλλοδαπός δύναται να συμμετάσχει εκ νέου στην εξέταση σε περίπτωση αποτυχίας του σ΄ αυτή. Στον αλλοδαπό που έχει αντεπεξέλθει επιτυχώς στην παραπάνω εξέταση χορηγείται από τη Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας Πιστοποιητικό Επάρκειας Γνώσεων για Πολιτογράφηση (Π.Ε.Γ.Π.).
3. Για τους αιτούντες την ελληνική ιθαγένεια που έχουν υπερβεί το 67ο έτος ηλικίας, για όσους έχουν πιστοποιηθεί με σωματική αναπηρία άνω του 67% από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), καθώς και για όσους αδυνατούν να συμμετάσχουν σε γραπτή δοκιμασία λόγω διαγνωσμένης, από τις αρμόδιες μονάδες διάγνωσης και έκθεσης πιστοποιητικών μαθησιακών δυσκολιών του Υπουργείου Υγείας, οποιασδήποτε μορφής μαθησιακής δυσκολίας, η συνδρομή των προϋποθέσεων των περ. α’ και β’ του άρθρου 5Α πιστοποιείται με προφορική δοκιμασία ενώπιον Ειδικής Τριμελούς Επιτροπής Εξετάσεων, η οποία αποτελείται από έναν (1) υπάλληλο της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας, ως Πρόεδρο, και δύο (2) εκπαιδευτικούς της δημόσιας ή ιδιωτικής εκπαίδευσης, οι οποίοι ορίζονται με ισάριθμους αναπληρωτές τους.
4. Η αρμόδια Περιφερειακή Διεύθυνση Ιθαγένειας, μετά από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης με τα προβλεπόμενα από τον νόμο δικαιολογητικά, ελέγχει την πληρότητα του φακέλου, καθώς και τη συνδρομή των τυπικών προϋποθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 5 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας. Αν οι τυπικές αυτές προϋποθέσεις δεν συντρέχουν, ο προϊστάμενος της Περιφερειακής Διεύθυνσης Ιθαγένειας απορρίπτει την αίτηση.
5. Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 5 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, ο υπάλληλος της Περιφερειακής Διεύθυνσης Ιθαγένειας αναζητεί αυτεπάγγελτα μέσω των ειδικών εφαρμογών που χειρίζεται, το πιστοποιητικό ποινικού μητρώου για δικαστική χρήση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και απευθύνει ερώτημα προς τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές, περί του εάν συντρέχουν στο πρόσωπο του αιτούντος λόγοι δημόσιας τάξης για την απόρριψη του αιτήματος ή αν ο αιτών τελεί υπό απέλαση. Για τη συνδρομή ή μη των λόγων εθνικής ασφάλειας διενεργείται, εφόσον υφίστανται σχετικές ενδείξεις, εμπιστευτική αλληλογραφία με τις αρμόδιες αρχές ασφαλείας της χώρας.
6. Η Περιφερειακή Διεύθυνση Ιθαγένειας στο πλαίσιο διερεύνησης της συνδρομής των προϋποθέσεων των περ. γ΄ και δ΄ του άρθρου 5Α, καλεί τον αιτούντα σε συνέντευξη, προκειμένου να διαπιστωθούν η ικανότητα συμμετοχής του στην πολιτική ζωή της χώρας, καθώς και η επαρκής ένταξή του στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας. Η κλήση του αλλοδαπού γίνεται με επί αποδείξει αλληλογραφία. Μη εμφάνισή του δικαιολογείται μόνο για λόγους αντικειμενικής αδυναμίας. Αν η κλήση του αλλοδαπού για τη συνέντευξη επιστρέψει ανεπίδοτη δύο φορές ή αν αδικαιολόγητα ο αλλοδαπός δεν εμφανισθεί σ΄ αυτή, η αίτηση πολιτογράφησης απορρίπτεται από τον προϊστάμενο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Ιθαγένειας.
7. Η συνέντευξη, πρακτικό της οποίας διατηρείται στον φάκελο του αιτούντος με τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτουν ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ, καθώς και ο ν. 4624/2019 (Α’ 137) διενεργείται από δύο (2) υπαλλήλους κατηγορίας Π.Ε της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας, με τουλάχιστον πενταετή εμπειρία ως εισηγητές, μετά από την ολοκλήρωση της οποίας διενεργείται η συνολική αξιολόγηση του αιτούντος και συντάσσεται αιτιολογημένη εισήγηση για την αποδοχή ή απόρριψη του αιτήματος πολιτογράφησης. Η απόρριψη της αίτησης προσβάλλεται με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του κατά τόπο αρμόδιου Διοικητικού Εφετείου.
8. Οι ομογενείς αλλοδαποί που είναι κάτοχοι τίτλου διαμονής ομογενούς και αιτούνται την πολιτογράφησή τους ως διαμένοντες στη χώρα, απαλλάσσονται από τη διακρίβωση της συνδρομής των προϋποθέσεων που προβλέπονται στις περ. α΄ και β΄ του άρθρου 5Α. Εφαρμόζεται όμως και ως προς αυτούς η διαδικασία των παρ. 6 και 7 για τη διακρίβωση της συνδρομής των προϋποθέσεων που προβλέπονται στις περ. γ΄και δ΄του άρθρου 5Α.
9. Από τη διαδικασία του παρόντος εξαιρούνται οι ομογενείς κάτοχοι Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς (Ε.Δ.Τ.Ο.), για τους οποίους ισχύουν οι ειδικές ρυθμίσεις του άρθρου 23 του ν. 3838/2010 (Α’ 49).
10. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων καθορίζονται:
α) Η διαδικασία, ο τόπος και ο χρόνος υποβολής της αίτησης δήλωσης συμμετοχής στις εξετάσεις για την απόκτηση του πιστοποιητικού επάρκειας γνώσεων για πολιτογράφηση (Π.Ε.Γ.Π.),
β) η διαδικασία, ο τόπος και ο χρόνος διενέργειας των εξετάσεων,
γ) η διαμόρφωση και η τήρηση της τράπεζας θεμάτων, καθώς και τα θέματα δημοσιότητάς της,
δ) η πιστοποίηση ειδικών εξεταστικών κέντρων για τη διενέργεια των εξετάσεων,
ε) οι προδιαγραφές εξέτασης για ειδικές κατηγορίες αιτούντων, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο θέμα σχετικό με την οργάνωση και το περιεχόμενο των εξετάσεων,
ζ) τα θέματα συγκρότησης και λειτουργίας των ατομικών και συλλογικών οργάνων για την οργάνωση και τη διεξαγωγή των εξετάσεων.
11. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ύψος του εξέταστρου της παρ.1.
12. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Ιθαγένειας συγκροτείται η Επιτροπή της παρ. 3 και ρυθμίζονται η λειτουργία και η διοικητική της υποστήριξη, το περιεχόμενο και η διάρκεια της προφορικής εξέτασης, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο σχετικό θέμα.
13. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών καθορίζεται αποζημίωση για τους εκπαιδευτικούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τους υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας και το λοιπό προσωπικό που συμμετέχουν στις διαδικασίες οργάνωσης, διεξαγωγής, διοικητικής και οικονομικής υποστήριξης των εξετάσεων, βαθμολόγησης και έκδοσης των αποτελεσμάτων των εξετάσεων για τη λήψη του Π.Ε.Γ.Π..
14. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Ιθαγένειας καθορίζονται όλες οι λεπτομέρειες που αφορούν στον τρόπο διεξαγωγής της συνέντευξης, τα κριτήρια επιλογής των εισηγητών καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο σχετικό θέμα.
Στην παράγραφο 1, η καταβολή εξέταστρου ύψους διακοσίων πενήντα (250) ευρώ ως προϋπόθεση συμμετοχής στη γραπτή δοκιμασία ανεβάζει κατά πολύ το συνολικό κόστος της πολιτογράφησης. Είναι υπερβολικά υπερτιμολογημένο, δεδομένου ότι τα παράβολα για την πιστοποίηση των ξένων γλωσσών είναι μόνο 80 €.
Στην παράγραφο 1, η καταβολή εξέταστρου ύψους διακοσίων πενήντα (250) ευρώ ως προϋπόθεση συμμετοχής στη γραπτή δοκιμασία ανεβάζει κατά πολύ το συνολικό κόστος της πολιτογράφησης κάτι απαράδεκτο, όταν μάλιστα συγκριθεί με το παράβολο που καταβάλλεται για τη συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης ξένης γλώσσας, όπου είναι 80 ευρω.
Η απλοποίηση των διαδικασίων πολιτογράφησης, η μείωση των εκκρεμών αιτήσεων και η διασφάλιση της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της ισονομίας είναι ο απαραίτητος και χρήσιμος στόχος. Σημασία έχει μέσα απο τις αλλαγές να επιτευχθεί αυτός ο στόχος έτσι ώστε να παρέχεται μια δίκαιη και εφαρμόσιμη διαδικασία σε όλους ΟΣΟΥΣ πραγματικά πληρούν τα κριτήρια για απόκτηση της Ελληνικής υπηκοότητας. Η εισαγωγή της ηλεκτρονικής εξέτασης για απόκτηση του Πιστοπιητικού Επάρκειας Γνώσεων για Πολιτογράφηση (Π.Ε.Γ.Π) είναι ένα ορθό μέτρο για την αντικειμενικότητα και την διαφάνεια, η διατήρηση όμως της συνέντευξης για την αξιολόγηση οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης καθώς και της ενεργής συμμετοχής στη χώρα είναι ένα στάδιο το οποίο δεν προσφέρει στον σκοπό και τον στόχο. Σε αυτό το στάδιο παραμένει η δυνατότητα αμφισβήτησης της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας. Εφόσων η αξιολόγηση οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης καθώς και της ενεργής συμμετοχής στη χώρα είναι ένα θέμα αντικειμενικό (δεν υπόκειται στην υποκειμενικά κρίση των εξεταστών), τότε γιατί δεν εξακριβώνονται αυτά τα στοιχεία με πιστοποιήσεις και έντυπα ? Η οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση έχει να κάνει με το αν ο υποψήφιος έχει δημιουργήσει το κέντρο των βιοτικών του δραστηριοτήτων στην χώρα όπως η αγορά οικίας, η συμμετοχής σε επαγγελματικές/αθλητικές ομάδες κλπ. Τι διαφορετικό θα εξετάζεται στην συνέντευξη?
Η διατήρηση της συνέντευξης σε συνδιασμό με την γραπτή εξέταση ενδέχεται να καθυστερεί την διαδικασία αντί να την απλοποιεί. Προτείνω η αξιολόγηση οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης καθώς και της ενεργής συμμετοχής στη χώρα (που πρέπει να παραμείνει σημαντική προυπόθεση) να διενεργείται με τον αντικειμενικό τρόπο παράθεσης στοιχείων και όχι με την συνέντευξη.
Ερώτημα: Τι εφαρμόζεται αναφορικά με την εξέταση όταν ο υποψήφιος κατέχει ήδη πιστοποιητικό Ελληνομάθειας σε επίπεδο Β2 απο το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο? Θα εξετάζεται ξανά για την γλώσσα ή μόνο για τα άλλα θέματα (Ιστορίας, Γεωγραφίας κλπ). Από όσο αντιλαμβάνομαι η ηλεκτρονική εξέταση είναι ενιαία και θα πρέπει να εξεταστεί ξανά για την γλώσσα.
Γενικά προτείνω να δημιουργηθεί ειδικό αντικείμενο μαθημάτων Ελληνομάθειας για αλλοδαπούς το οποίο θα διδάσκεται από κρατικούς οργανισμούς (π.χ. το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο), όπου μέσα στο μάθημα της γλώσσας (που ήδη τρέχει κάθε εξάμηνο) να εντάσσονται τα γνωστικά αντικείμενα Γεωγραφίας, Ιστορίας και Αγωγής του Πολίτη. Με αυτό τον τρόπο οι υποψήφιοι πολιτογράφησης θα έχουν μια πραγματική, ρεαλιστική ευκαιρία για ορθή γνώση και ένσωμάτωση.
Με την προτεινόμενη τροποποίηση, η διενέργεια της συνέντευξης ανατίθεται αποκλειστικά σε «δύο υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας», οι οποίοι εν όψει του αριθμού τους, δεν είναι καν δυνατό να θεωρηθούν συλλογικό όργανο ή να αποφασίζουν με καταχώριση μειοψηφίας. Η ρύθμιση αυτή εισάγει σαφή οπισθοδρόμηση ακόμη και σε σύγκριση με το απώτερο παρελθόν, καθώς παύει να μετέχει έστω και ένα μέλος εκτός της υπηρεσίας αυτής (όπως ήταν, στις Επιτροπές Πολιτογράφησης, καθηγητές ΑΕΙ βάσει του ν. 3284/2004, πρόσωπα υποδεικνυόμενα από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου βάσει του ν. 3838/2010 και στελέχη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βάσει του ν. 4456/2017), το οποίο, εκ προελεύσεως, θα μπορούσε να εξασφαλίζει εχέγγυα αμεροληψίας ασκώντας επιστημονικό, κοινωνικό ή ακόμη και νομικό έλεγχο της όλης διαδικασίας.
Επί πλέον, με αλληλουχία νέων διαδικαστικών ρυθμίσεων εισάγονται πρόσθετοι περιορισμοί ουσιαστικής, εν τέλει, σημασίας, που εμφανώς κατατείνουν στη μείωση των πολιτογραφήσεων. Έτσι, ανεβαίνει από τα 55 στα 67 έτη η ηλικία, πέραν της οποίας οι αιτούντες μπορούν να κληθούν σε προφορική, αντί γραπτής, εξέταση γλώσσας. Επί πλέον, η πρωτοφανής προϋπόθεση συγκέντρωσης ποσοστού «ογδόντα τοις εκατό της μέγιστης δυνατής βαθμολογίας τόσο κατά την εξέταση της γλώσσας, όσο και κατά την εξέταση των λοιπών ενοτήτων» (ιστορία, γεωγραφία, πολιτισμός, θεσμοί) είναι με μαθηματική ακρίβεια βέβαιο πως θα οδηγήσει, πριν καν από την απόρριψη των περισσοτέρων ενδιαφερομένων, στην αποθάρρυνσή τους ακόμη και γι’ αυτή καθ’ εαυτή την υποβολή αίτησης για πολιτογράφηση, σε συνδυασμό μάλιστα με το νέο εξέταστρο για τη γραπτή δοκιμασία που προστίθεται στο ήδη προβλεπόμενο παράβολο της αίτησης.
Η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος με τα 470 σωματεία της, θα ήθελε να σας υποβάλει τις κάτωθι προτάσεις:
Απλούστευση διαδικασιών απόκτησης ιθαγένειας των συμπατριωτών μας, ευρισκομένων ή ευρίσκονταν ως πρόσφυγες στην πρώην Σοβιετική Ένωση.
1)Να μη περνούν επιτροπή αφού υπάρχουν ήδη συγγενείς πρώτου βαθμού με Ελληνική ιθαγένεια που θα επιβεβαιώνεται από δύο μάρτυρες.Επίσης να μη περνάνε από επιτροπή όσοι είναι εγγεγραμμένοι στο δημοτολόγιο από τους γονείς τους ενώ ζουν στο εξωτερικό με άλλη υπηκοότητα.
2)Να μη δίνουν εξετάσεις για να αποδείξουν την ελληνικότητα τους.
3)Να μην αποκαλούνται αλλοδαποί οι ομογενείς, απλά ομογενείς εάν είναι εφικτό αυτό.
Είμαστε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση και επεξήγηση.
Με την παρούσα τροποποίηση η διενέργεια της συνέντευξης ανατίθεται αποκλειστικά σε «δύο υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας», οι οποίοι εν όψει του αριθμού τους, δεν είναι καν δυνατό να θεωρηθούν συλλογικό όργανο ή να αποφασίζουν με καταχώριση μειοψηφίας. H ρύθμιση αυτή εισάγει σαφή οπισθοδρόμηση ακόμη και σε σύγκριση με το απώτερο παρελθόν, καθώς παύει να μετέχει έστω και ένα μέλος εκτός της υπηρεσίας αυτής (όπως ήταν, στις Επιτροπές Πολιτογράφησης, καθηγητές ΑΕΙ βάσει του ν. 3284/2004, πρόσωπα υποδεικνυόμενα από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου βάσει του ν. 3838/2010 και στελέχη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βάσει του ν. 4456/2017), το οποίο, εκ προελεύσεως, θα μπορούσε να εξασφαλίζει εχέγγυα αμεροληψίας ασκώντας επιστημονικό, κοινωνικό ή ακόμη και νομικό έλεγχο της όλης διαδικασίας.
Ως προς την παράγραφο 1, η καταβολή εξέταστρου ύψους διακοσίων πενήντα (250) ευρώ ως προϋπόθεση συμμετοχής στη γραπτή δοκιμασία ανεβάζει κατά πολύ το συνολικό κόστος της πολιτογράφησης. Ειδικότερα, για τις κατηγορίες αιτούντων που οφείλουν να καταβάλουν, μαζί με τα 250 ευρώ για τη γραπτή εξέταση, επιπλέον 550 ευρώ υπό τη μορφή παραβόλου για την υποβολή της αίτησης, το κόστος της πολιτογράφησης ανεβαίνει στα 800 ευρώ. Επίσης, στην επανυποβολή της αίτησης πολιτογράφησης, όπου το οφειλόμενο παράβολο ορίζεται σε διακόσια (200) ευρώ, ανεβαίνει το κόστος στα 1.000 ευρώ. Αν αναλογιστούμε ακόμη ότι κάποιος ενδέχεται να μην πετύχει στη γραπτή δοκιμασία και οφείλει να υποβάλει ξανά το απαιτούμενο εξέταστρο των 250 ευρώ για την εκ νέου συμμετοχή του στη διαδικασία, το συνολικό κόστος υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ αγγίζοντας τα δεδομένα που ίσχυαν προ δεκαετίας!
Συνεπώς, η εισαγωγή επιπλέον εξέταστρου στη διαδικασία της πολιτογράφησης αυξάνει έμμεσα το συνολικό κόστος άρα την καθιστά ακόμα πιο ακριβή και λιγότερο προσβάσιμη στους ενδιαφερόμενους πολίτες, ιδίως τους οικονομικά ασθενέστερους.
Όσον αφορά δε τα άτομα που απαλλάσσονται από τη διαδικασία της γραπτής εξέτασης, η κατάργηση της πρόβλεψης απαλλαγής για όσους έχουν φοιτήσει με επιτυχία για τρία τουλάχιστον έτη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε ελληνικό σχολείο, όπως είχε προστεθεί με το άρθρο 32 του Ν. 4604/2019 στον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, και η αντικατάστασή της από την επιτυχή φοίτηση σε λύκειο της χώρας, αδικεί περιπτώσεις ατόμων που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τρεις τάξεις γυμνασίου και σκόπευαν να υποβάλουν αίτηση πολιτογράφησης. Αντίστοιχα, η κατάργηση της πρόβλεψης απαλλαγής για τους κατόχους του πιστοποιητικού ελληνομάθειας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας επιπέδου Β1 και του πιστοποιητικού επάρκειας της ελληνικής γλώσσας για πολιτογράφηση επιπέδου Β1 της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας, όπως είχε προστεθεί με το άρθρο 32 του Ν. 4604/2019 στον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας και αποτελούσε θετική ρύθμιση, εγείρει προβληματισμό. Συγκεκριμένα, για ποιο λόγο υποβιβάζεται η αξία των πιστοποιητικών του επίσημου φορέα του ελληνικού κράτους για τη χορήγηση των Κρατικών Πιστοποιητικών Ελληνομάθειας, τα οποία ενώ αναγνωρίζονται σε όλες τις άλλες διαδικασίες, στην προκειμένη περίπτωση δεν προσμετρώνται θετικά στη διαδικασία της πολιτογράφησης;
Ως προς την παράγραφο 2, η πρόβλεψη για συγκέντρωση από τον υποψήφιο του 80% της μέγιστης δυνατής βαθμολογίας για την επιτυχή του συμμετοχή στις εξετάσεις είναι αναιτιολόγητα υψηλή. Είναι προφανές ότι θα λειτουργήσει ως ένα σοβαρό εμπόδιο στην πρόσβαση και κτήση ιθαγένειας, αφού πρακτικά ένα τόσο υψηλό ποσοστό συνδέεται συνεπακόλουθα και με πολύ μεγαλύτερα ποσοστά αποτυχίας και θα καθιστά τη διαδικασία πολύ πιο δύσκολη και αυστηρή. Το 80% ως ποσοστό επιτυχίας μας προκαλεί μάλιστα ιδιαίτερη εντύπωση, ειδικά αν το συγκρίνουμε με οποιοδήποτε άλλο διαδεδομένο εξεταστικό σύστημα ισχύει σήμερα. Π.χ. για τα ξενόγλωσσα πτυχία το απαιτούμενο ποσοστό βαθμολογίας για να θεωρηθεί επιτυχής η εξέταση είναι μόλις το 50% ή 60%, ενώ στη τριτοβάθμια εκπαίδευση αντίστοιχα, η ελάχιστη απαιτούμενη βάση επιτυχίας και κτήσης τίτλου σπουδών είναι 5 στα 10.
Από τα παραπάνω, τόσο δηλαδή από το κόστος της εξέτασης όσο και από το ύψος του ελάχιστου απαιτούμενου ποσοστού επιτυχίας, μας δημιουργείται η εύλογη ανησυχία ότι αυτοί οι δύο παράγοντες θα λειτουργήσουν άκρως αποτρεπτικά με αποτέλεσμα πολλοί δικαιούχοι να μην επιχειρήσουν καν να συμμετάσχουν στις εξετάσεις και στη διαδικασία πολιτογράφησης, ενώ θα συμβάλλουν και στη μείωση των δυνατοτήτων για όσους προσπαθήσουν.
Ως προς την παράγραφο 3, στις ειδικές κατηγορίες αιτούντων που εξετάζονται προφορικά αντί της γραπτής εξέτασης, χαιρετίζουμε την προσθήκη των ατόμων με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, καθώς είχε τεθεί από πλευράς μας ως πάγιο αίτημα κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με τη Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας.
Ωστόσο, η αύξηση του ηλικιακού ορίου από τα 65 έτη στα 67 με την αιτιολογία ότι συμβαδίζει με το ανώτατο όριο της ηλικίας συνταξιοδότησης και η κατάργηση της δυνατότητας εξέτασης επιπέδου Α2 για τα άτομα άνω των 55 ετών που έχουν συμπληρώσει εικοσαετή νόμιμη και συνεχή διαμονή στην Ελλάδα, συνιστά αποτρεπτικό παράγοντα συμμετοχής στη διαδικασία της πολιτογράφησης για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Επίσης, ο αποκλεισμός των ατόμων με πιστοποιημένη ψυχική αναπηρία εγείρει προβληματισμό και αποτελεί οπισθοδρόμηση, καθώς καθιστά τη διαδικασία λιγότερο προσβάσιμη σε αυτές τις ομάδες.
Ακόμη, δεν είναι κατανοητός ο λόγος για τον οποίο σε μια δημόσια διαδικασία όπως είναι η πολιτογράφηση προβλέπεται η συμμετοχή εκπαιδευτικών της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Ως προς την παράγραφο 6 και 7, η εισαγωγή του σταδίου της συνέντευξης για την εξακρίβωση της οικονομικής και κοινωνικής ένταξης των αιτούντων και η πρόβλεψη της διενέργειάς της από δύο υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας εγείρει προβληματισμούς ως προς την συνολική διαδικασία. Αρχικά, δεδομένου ότι ο αριθμός των υπαλλήλων δεν είναι μονός, τι θα προβλέπεται στις περιπτώσεις διαφωνίας μεταξύ των δύο ως προς την απόφαση για αποδοχή ή απόρριψη του αιτήματος πολιτογράφησης; Στη συνέχεια, η λογική του νέου συστήματος πολιτογράφησης, όπως έχει προταθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών, ήταν να αντικατασταθεί η διαδικασία των συνεντεύξεων με γραπτές εξετάσεις για να λυθεί το μεγάλο ζήτημα ανομοιογένειας και ανομοιομορφίας στις ερωτήσεις που έθετε η κάθε επιτροπή πολιτογράφησης. Η καθεαυτή διατήρηση του σταδίου της συνέντευξης έρχεται σε προφανή αντίθεση με τον ανωτέρω σχεδιασμό του υπουργείου. Συν τοις άλλοις, εφόσον διατηρείται το στάδιο αυτό, ενδέχεται να διατηρηθούν ή και να προστεθούν περαιτέρω καθυστερήσεις στη διαδικασία αντί να συμβάλλει τελικά στη μείωση του συνολικά απαιτούμενου χρόνου για την ολοκλήρωση της εξέτασης της αίτησης πολιτογράφησης, στην οποία κατά τ’ άλλα στοχεύει το παρόν νομοσχέδιο.
Τέλος, στην παράγραφο 7 επιχειρείται η κατάργηση της δυνατότητας κατάθεσης αντιρρήσεων στο Συμβούλιο Ιθαγένειας από τον αιτούντα σε περίπτωση αρνητικής εισήγησης της Επιτροπής Πολιτογράφησης. Αντ’ αυτής της διοικητικής διαδικασίας, στο παρόν σχέδιο προβλέπεται απευθείας προσβολή της απόφασης ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων με αίτηση ακύρωσης. Αυτή η τροποποίηση θα λειτουργήσει εις βάρος των αιτούντων αφαιρώντας στην ουσία το στάδιο της διοικητικής προσφυγής (μέσω των αντιρρήσεων) και αφήνοντας μόνο τη δυνατότητα δικαστικής προσφυγής. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πολλά παραπάνω έξοδα και χρόνο αναμονής για τον αιτούντα, καθώς τον υποχρεώνει να ακολουθήσει κατευθείαν τη δικαστική οδό, να προσλάβει δικηγόρο, να πληρώσει δικαστικό παράβολο ύψους 150 ευρώ και να αναμένει πολύ μεγάλο διάστημα για τη συζήτηση της υπόθεσης και δημοσίευση της απόφασης.
Η αίτηση θα μπορεί να αποσταλεί στις υπηρεσίες ιθαγένειας και ταχυδρομικά όπως στο νόμο της Ιθαγένειας με «φοίτησης –Γέννηση»; Στις Κυκλάδες η αυτοπρόσωπη παρουσία απαιτεί διήμερο (τουλάχιστον) ταξίδι από άλλο νησί.
Η κοινωνική ένταξη και η ικανότητα συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας θα μπορούσε να εξετάζεται με επιπλέον ερωτήσεις στις εξετάσεις της ελληνικής γλώσσας. Επίσης, τα οικονομικά κριτήρια μπορούν να είναι ορισμένα με ύψος αποδοχών ή εναλλακτικά απόκτηση ιδιοκτησίας ή επιχείρησης. Το να προσθέτεις στην ήδη υπάρχουσα διαδικασία της εξέτασης της επιτροπής πολιτογράφησης μια επιπλέον εξέταση για τη γλώσσα δεν καταλαβαίνω πως βοηθάει στην επιτάχυνση των διαδικασιών της κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας.
Είναι πολύ σημαντικό, προκειμένου να είναι διαφανείς και αδιάβλητες οι διαδικασίες, να γίνεται ηλεκτρονική κλήρωση μεταξύ των εισηγητών αλλά και των εξεταζομένων.
Από την ανωτέρω εξέταση απαλλάσσονται όσοι έχουν φοιτήσει επιτυχώς σε λύκειο της χώρας. ΠΡΟΤΕΊΝΩ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΕΝΑ ΠΤΥΧΙΟ ΚΑΙ ΑΔΕΙΑ ΕΞΆΣΚΗΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΤΥΧΙΟ.
Πρόταση για την παρ. 7
«Η συνέντευξη… διενεργείται από δύο (2) υπαλλήλους κατηγορίας Π.Ε ή Τ.Ε. της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας, με τουλάχιστον πενταετή εμπειρία ως εισηγητές».
Μια ερωτιση και ενα παραπονο θελω να προσθεσω .γιατη εγω με τη σιζιγω που πλιροσαμε απο 700ευρο θα πρεπει να ξαναπλιροσω αλα 250 ευρο δεν ειναι σωστο και περιμενουμε 4 χρονια …
«Να διενεργείται από δύο (2) υπαλλήλους κατηγορίας Π.Ε ή Τ.Ε. της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας, με τουλάχιστον πενταετή εμπειρία ως εισηγητές, μετά από την ολοκλήρωση της οποίας διενεργείται η συνολική αξιολόγηση του αιτούντος».
Θεωρώ πως δεν πρέπει πια να υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στις κατηγορίες ΠΕ και ΤΕ, με αυτόν το τρόπο θα εξετάζονται περισσότερες υποθέσεις από την αρμόδια Διεύθυνση.
«Από την ανωτέρω εξέταση απαλλάσσονται όσοι έχουν φοιτήσει επιτυχώς…»
Απαλλασπνται απο την εξεταση της γλωσσας (οπως στο ν.4604/2019), ή απο την εξεταση των θεματων, ή και τις δυο;
Μην αναγκαστειτε σε δημοσιευση εγκυκλιου για διευκρινηση που δεν θα τη διαβαζει κανεις.
Προκειμένου να μην πληρωθούν εξέταστρα θα υπάρξει τεράστια πίεση και μεγάλος όγκος καταθέσεων έως 31/12/2020, ίσως απαιτείται επαναδιατύπωση.
Πρόταση για την παράγραφο 7:
Η συνέντευξη … διενεργείται από δύο (2) υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ, με τουλάχιστον πενταετή εμπειρία στο αντικείμενο της απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας …
3. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη και για τους αναλφάβητους που δεν πήγαν καθόλου σχολείο ή μόνο ορισμένες τάξεις του δημοτικού.
7. Να προβλεφθεί δυνατότητα συμμετοχής στην προβλεπόμενη συνέντευξη και υπαλλήλων ΤΕ με αντίστοιχη προϋπηρεσία ώστε να αυξηθεί η δυνατότητα ταυτόχρονης εξέτασης περισσότερων υποθέσεων από την αρμόδια Διεύθυνση.