1. Σε κάθε φορέα του άρθρου 2 συστήνεται Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου. Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου λειτουργεί στα Υπουργεία ως οργανική μονάδα επιπέδου Διεύθυνσης και στους λοιπούς φορείς ανάλογα με την οργανωτική τους δομή.
2. Στους εποπτευόμενους φορείς του άρθρου 2, καθώς και στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, συστήνεται Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου με κριτήρια τον αριθμό των υπαλλήλων που υπηρετούν στον φορέα και το ύψος του προϋπολογισμού τους.
3. Δύο ή περισσότεροι φορείς που δεν έχουν τη δυνατότητα να συστήσουν ίδια Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, βάσει των κριτηρίων της παρ. 2, καθώς και της παρ. 4 του άρθρου 23, μπορούν να συστήσουν κοινή Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου.
4. Στην περίπτωση που η σύσταση Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου δεν είναι εφικτή σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3, οι φορείς της παρ. 2 υπάγονται στη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου του εποπτεύοντος φορέα τους.
5. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο κατόπιν προηγούμενης, πλήρως αιτιολογημένης απόφασης του επικεφαλής του φορέα της παρ. 2, που διαπιστώνει την αδυναμία σύστασης και λειτουργίας Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου κατ’ εφαρμογή των παρ. 1 έως 3, ο Εσωτερικός Έλεγχος μπορεί να ανατίθεται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, με σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών. Στην περίπτωση αυτή, οι λόγοι της ανάθεσης κοινοποιούνται στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας και τα πορίσματα των διενεργούμενων εσωτερικών ελέγχων υποβάλλονται άμεσα στις αρχές του άρθρου 22, προς άσκηση των κατά νόμο συντονιστικών και εποπτικών τους αρμοδιοτήτων.
6. Ο Προϊστάμενος της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου τελεί σε λειτουργική σχέση αναφοράς με τον επικεφαλής του φορέα. Στο πλαίσιο αυτής:
α) Ο επικεφαλής του φορέα:
αα) Εγκρίνει το περιεχόμενο του Κανονισμού Λειτουργίας της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου,
αβ) εγκρίνει το Εγχειρίδιο Εσωτερικών Ελέγχων της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου,
αγ) εγκρίνει το Ετήσιο Πρόγραμμα Εργασιών της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου,
αδ) εκδίδει τις εντολές ελέγχων και παροχής συμβουλευτικών έργων της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου.
β) Ο Προϊστάμενος της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου:
βα) υποβάλλει στον επικεφαλής του φορέα Ετήσια Έκθεση με Γνώμη,
ββ) υποβάλλει στον επικεφαλής του φορέα τις εκθέσεις ελέγχου και παροχής συμβουλευτικού έργου της Μονάδας,
βγ) υποβάλλει στον επικεφαλής του φορέα αναφορές σχετικά με την υλοποίηση των ενεργειών που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο των ελέγχων,
βδ) ενημερώνει τον επικεφαλής του φορέα για θέματα διακυβέρνησης, διαδικασιών διαχείρισης κινδύνου και του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, προκειμένου να λαμβάνει γνώση για στρατηγικές, επιχειρησιακές και λειτουργικές εξελίξεις και να εντοπίζει εγκαίρως ζητήματα που χρήζουν αντιμετώπισης.
7. Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στελεχώνεται από υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ (στο εξής Εσωτερικοί Ελεγκτές), οι οποίοι διαθέτουν το Πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή της παρ. 9, και κατόπιν συνεκτίμησης τυχόν διεθνών διαπιστεύσεων συναφών με τον εσωτερικό έλεγχο, καθώς και της ελεγκτικής προϋπηρεσίας στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Στη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου προΐστανται υπάλληλοι που πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής σε μονάδα αντίστοιχου επιπέδου, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, και κατόπιν συνεκτίμησης των προσόντων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας. Τα καθήκοντα του Προϊσταμένου και του προσωπικού της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου είναι ασυμβίβαστα με οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα.
8. Το άρθρο 101 του ν. 4622/2019 (Α’ 133) εφαρμόζεται αναλόγως για το προσωπικό που υπηρετεί στις Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.
9. Το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) οργανώνει ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή. Το ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας υποχρεούνται να παρακολουθήσουν και οι ήδη υπηρετούντες στις Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου.
ΣΧΟΛΙΟ
Το σχέδιο νόμου παραβλέπει, στην πραγματικότητα, τις συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες μικρών φορέων και φορέων της περιφέρειας, όπου το στοιχείο της εντοπιότητας και των διαπροσωπικών σχέσεων κυριαρχεί, σε αντίθεση με δομές Υπουργείων ή μητροπολιτικών δήμων. Σε δομές όπως είναι π.χ. τα Α.Ε.Ι. ή τα νοσοκομεία, όπου το προσωπικό δεν επαρκεί, συμμετέχει σε διάφορα συλλογικά όργανα παρέχοντας διοικητική υποστήριξη ή απασχολείται με κατ’ ανάθεση παράλληλων καθηκόντων, η μονάδα εσωτερικού ελέγχου είναι δύσκολο όχι μόνο να στελεχωθεί αλλά και να ανταποκριθεί με επάρκεια στο έργο της. Πόσο μάλλον όταν παράλληλα από ειδικές διατάξεις προβλέπονται η ιδρυση νέων δομών εντός οργανισμού ΝΠΔΔ χωρις καμία πρόβλεψη για πρόσληψη επιπλέον προσωπικού.
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί ένας ανεξάρτητος και αποτελεσματικός έλεγχος θα πρέπει σε φορείς με τις ιδιαιτερότητες όπως εκείνες των Α.Ε.Ι. να προβλεφθεί μία ευελiξία ως προς την λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου.
Σύμφωνα με το International Organization of Supreme Audit Institutions (Internal Audit Independence in the Public Sector, Vienna, σελ. 3), υπάρχουν διάφορα μοντέλα για την ανάθεση της δραστηριότητας εσωτερικού ελέγχου. Αυτά περιλαμβάνουν:
1) In-house: Οι υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου παρέχονται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από υπαλλήλους του οργανισμού. Η διαχείριση της δράσης του εσωτερικού ελέγχου πραγματοποιείται εσωτερικά, από υπάλληλο του οργανισμού.
2) Συνέργεια (co-sourced): Οι υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου παρέχονται από ένα συνδυασμό υπαλλήλων του οργανισμού και παρόχων υπηρεσιών. Η διαχείριση της δράσης του εσωτερικού ελέγχου πραγματοποιείται από υπάλληλο του οργανισμού.
3) Ανάθεση σε εξωτερικό συνεργάτη με εσωτερική διαχείριση (Outsourced with in-house management): Οι υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου παρέχονται από παρόχους υπηρεσιών που έχουν συνάψει συμβάσεις με τον οργανισμό για το σκοπό αυτό. Η διαχείριση της δράσης του εσωτερικού ελέγχου πραγματοποιείται από υπάλληλο του οργανισμού.
4) Ανάθεση σε εξωτερικό συνεργάτη (Fully outsourced). Όλες οι υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου παρέχονται από παρόχους υπηρεσιών που έχουν ανατεθεί στον οργανισμό για το σκοπό αυτό. Ο πάροχος υπηρεσιών διαχειρίζεται επίσης τη δραστηριότητα εσωτερικού ελέγχου. Η διαχείριση του έργου της σύμβασης παροχής υπηρεσιών γίνεται εσωτερικά από υπάλληλο του οργανισμού.\
Το υπ’ αρ. 3 και ιδίως το υπ’ αρ. 4 μοντέλο κρίνονται καταλληλότερα και αποτελεσματικότερα για φορείς όπως είναι τα Α.Ε.Ι. Εξάλλου, η ανάθεση του έργου του εσωτερικού ελέγχου σε τρίτο ήδη πραγματοποιείται σε άλλους φορείς όπως π.χ. στις μονάδες υγείας. Το άρθρο 25 Ν. 4025/2011 προβλέπει ότι: «Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, συντάσσει Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας των μονάδων υγείας, σε θέματα διοικητικά, διαχειριστικά και λογιστικά, η τήρηση του οποίου παρακολουθείται από σύστημα εσωτερικού ελέγχου. Στο πλαίσιο αυτό, σε κάθε δημόσια μονάδα υγείας ορίζεται από ένας μέχρι τρεις εσωτερικοί ελεγκτές, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της μονάδας, οι οποίοι επιλέγονται και από το Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών. Η παροχή των υπηρεσιών τους γίνεται με σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, η διάρκεια της οποίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία έτη.».
Επιπλέον δεν προβλέπεται πουθενά η κάλυψη της δαπάνης με επιπλέον επιχορήγηση ενός ασφυκτικού τακτικού προϋπολογισμού των ΝΠΔΔ ή από τη χρήση των κονδυλίων του ΠΔΕ.
Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι δεν πρέπει να περιορίζεται κάθε πρωτοβουλία και αυτοτέλεια του ΝΠΔΔ από τις διαδικασίες σύστασης Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου όπως αυτές φαίνονται να εξασφαλίζονται από τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις που ορίζει το σχέδιο νόμου.
ΠΑΡ. 9 : Το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) θα ήταν χρήσιμο και σκόπιμο να οργανώσει ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή, εστιάζοντας στις ιδιατερότητες που έχει ο δημόσιος τομέας σε σχέση με τον ιδιωτικό. Στο πρόγραμμα αυτό είναι απαραίτητο να συμπεριληφθεί ειδικό μέρος το οποίο να εξειδικεύει στην διαχείριση της απάτης. Την ευθύνη για την εκπόνηση και επιμέλεια αυτού του υλικού πρέπει να έχει το ACFE Greece και η διδασκαλία να διενεργείται από πιστοποιημένα μέλη του ως Certified Fraud Examiners.
ΠΑΡ. 7 : Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στελεχώνεται από υπαλλήλους, συνεκτιμώντας ΌΧΙ τυχόν αλλά οπωσδήποτε διεθνώς αναγνωρισμένες επαγγελματικές πιστοποιήσεις συναφείς με την ελεγκτική επιστήμη, όπως ενδεικτικά το CIA, το CFE, το ACCA.
Το παρόν άρθρο δε συμπορεύεται με την Ελληνική πραγματικότητα και αυτό διότι:
– Η ανεξαρτησία του ελεγκτή, εφόσον είναι δημόσιος υπάλληλος δύναται να επηρεαστεί, υπό την έννοια ότι ελέγχει συναδέλφους του που έχουν συνυπηρετήσει, τόσο εις βάρος του φορέα όσο και εις βάρος του ελεγχόμενου υπαλλήλου.
– Οι φορείς του Δημοσίου (Δήμοι, Νομικά Πρόσωπα Δήμων, Δημόσια Νοσοκομεία κλπ.) είναι υποστελεχωμένοι σε τέτοιο βαθμό που δημιουργείται διοικητικό πρόβλημα. Η απομάκρυνση των υπαλλήλων από τις υπηρεσίες του φορέα και η τοποθέτηση τους σε μονάδες εσωτερικού ελέγχου, θα προκαλέσει την αποδυνάμωση νευραλγικών τμημάτων του ίδιου του φορέα και τη μείωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες.
– Οι δημόσιοι υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ είναι αριθμητικά ελάχιστοι (εξαίρεση αποτελούν οι φορείς των τριών μεγάλων πόλεων της Ελλάδος που διαθέτουν αριθμητική επάρκεια) και καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης με διοικητικό κύρος και αυξημένη μισθοδοσία. Συνεπώς οι κατέχοντες τη γνώση δεν έχουν κίνητρο για να παραιτηθούν από τα παραπάνω προνόμια.
– Οι γνώσεις των υπαλλήλων κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ σχετικά με την ελεγκτική επιστήμη είναι κυρίως θεωρητικές. Οι εν λόγω υπάλληλοι δε διαθέτουν προηγούμενη εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο και ως εκ τούτου δεν κρίνονται ως κατάλληλοι, προκειμένου να στελεχώσουν τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου.
– Τα άτομα που θα στελεχώσουν τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου των δημόσιων φορέων θα πρέπει να είναι πιστοποιημένοι εσωτερικοί ελεγκτές (είτε μέσω του Ινστιτούτου είτε μέσω του Υπουργείου Οικονομικών) και να διαθέτουν προηγούμενη εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο, προκειμένου οι έλεγχοι να είναι επαρκείς, αποτελεσματικοί και να μην πραγματοποιούνται απλώς για τη συμμόρφωση με τον παρόντα νόμο. Ακόμη, οι ελεγκτές θα πρέπει να διαθέτουν εύρος γνώσεων προκειμένου να είναι σε θέση να ελέγξουν το σύνολο των λειτουργιών ενός φορέα (Πληροφοριακά συστήματα, Έσοδα Φορέα, Έξοδα Φορέα, Προμήθειες, Συμμόρφωση φορέα με Νομοθετικά και Κανονιστικά πλαίσια, Τεχνικές Υπηρεσίες, Ασφάλεια Έμψυχου και Άψυχου υλικού, Προστασία Προσωπικών Δεδομένων κλπ.).
Συμπερασματικά, ο Νόμος πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στους φορείς να προσλαμβάνουν εξωτερικούς συνεργάτες με την ως άνω εμπειρογνωσία, έτσι ώστε η εφαρμογή του Νόμου να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η βούληση της κυβέρνησης κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση θέλοντας να εγκαταστήσει συστήματα και μονάδες εσωτερικού ελέγχου στους φορείς, ωστόσο οι τεκμηριωμένες απόψεις των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται γύρω από τον εσωτερικό έλεγχο θα πρέπει να εισακουστούν, ειδάλλως το όλο εγχείρημα θα καταρρεύσει όπως τα προηγούμενα παρόμοια νομοσχέδια.
ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΝΝΕΑ, ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΕΙ Ή ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ:
ΠΑΡ.2. Με παρόμοια κριτήρια καθορίζεται και το μέγεθος της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου ως προς τον αριθμό των ατόμων, σε συνδυασμό με την εμπειρία τους, που την στελεχώνουν.
ΠΑΡ.5. η διενέργεια Εσωτερικού Εσωτερικού Ελέγχου (αντί ο Εσωτερικός Έλεγχος) μπορεί να ανατίθεται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο.. ΘΑ ΑΠΑΙΤΗΘΟΥΝ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ με σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, ακολουθώντας συγκεκριμένες διαδικασίες, για διασφάλιση της επαγγελματικής ικανότητας και της ανεξαρτησίας του φυσικού ή νομικού προσώπου
ΠΑΡ.6. α) Ο ‘επικεφαλής του φορέα’ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ να τροποποιηθεί σε ‘η Ελεγκτική Επιτροπή του Φορέα, αφού λάβει υπόψη της και τη γνώμη του επικεφαλής του Φορέα’
β) βα) υποβάλλει στον επικεφαλής του φορέα, μέσω της Επιτροπής Ελέγχου, Ετήσια Έκθεση με Γνώμη (ήτοι ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ να προστεθεί ΄μέσω της ΕΕ’). Το ίδιο ισχύει και για τις υποπεριπτώσεις ββ), βγ) και στο βδ) να προστεθεί και την ΕΕ.
ΠΑΡ. 9. να συμπληρωθεί ως εξής: Το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) οργανώνει ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή, το οποίο ολοκληρώνεται με επιτυχή συμμετοχή σε εξετάσεις. Το ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας υποχρεούνται να παρακολουθήσουν και οι ήδη υπηρετούντες στις Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου. Αντίστοιχα προγράμματα ελεγκτικής επάρκειας μπορούν να λειτουργούν και από τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) των ΑΕΙ. Οι κάτοχοι Πιστοποιητικού Ελεγκτικής Επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή της παρ. 9, πρέπει κατ’ έτος να συμπληρώνουν ελάχιστο αριθμό ωρών εκπαίδευσης, όπως αυτό θα καθορίζεται από το Εποπτικό όργανό τους.
Επιτέλους πόσες φορές θα συσταθούν οι Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου; Με το άρθρο 39 του ν. 4622/2019 – για να μην αναφερθώ σε προηγούμενα νομοθετήματα – ορίζεται ότι: «Σε κάθε υπουργείο συστήνεται Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου επιπέδου Δ/νσης η οποία υπάγεται απ’ ευθείας στον οικείο υπουργό».
Ακολούθως ο οικείος υπουργός με απόφασή του συστήνει(πάλι) την Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στο υπουργείο του ή διαπιστώνει(;)τη σύσταση της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου.
(Απόφαση Α1ε/Γ.Π. 44282 ΦΕΚ Β 3228/2020 «Σύσταση της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου του Υπουργείου Υγείας σε επίπεδο Διεύθυνσης και έναρξη λειτουργίας». Απόφαση 1358/193758 ΦΕΚ Β 3044/2020 «Διαπίστωση σύστασης Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κ Τροφίμων»).
Και έτσι έρχεται ο πρωτοετής φοιτητής της Νομικής, που διαβάζει τα παραπάνω, να αναρωτηθεί αν αυτά που μαθαίνει στη Σχολή του είναι ορθά.
Γιατί άραγε χρειάζεται να συστήσουμε τόσες φορές τις Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου; Μήπως για να καλύψουμε την απουσία πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή του εσωτερικού ελέγχου στο Δημόσιο;
Νομική βάση για την εφαρμογή του εσωτερικού ελέγχου στο Δημόσιο υπάρχει.
Αφού λοιπόν τροποποιηθεί το άρθρο 39 του ν 4622/2019 – πράγμα που είναι συστημικά ορθό – έτσι ώστε να καταλαμβάνει όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (αφού αυτή είναι η βούληση του νομοθέτη), ας στελεχωθούν άμεσα οι Μονάδες με έμπειρους υπαλλήλους που πραγματικά νοιάζονται και αγωνιούν για το μέλλον του εσωτερικού ελέγχου στο Δημόσιο.
Σταυρούλα Λελόβα
Εσωτερική Ελέγκτρια στην Α.Α.Δ.Ε
Κοινή γνώμη όλων όσων έχουμε αφιερώσει χρόνο για να μελετήσουμε το νομοσχέδιο είναι η στήριξη και η ανάπτυξη του εσωτερικού ελέγχου στο Δημόσιο –κάτι που όλοι αναγνωρίζουμε ότι θα απαιτήσει στην καλλίτερη περίπτωση τουλάχιστον 2-3 χρόνια.
Ποιο όμως θα είναι το αντικείμενο εσωτερικού ελέγχου της ΜΕΕ, όταν δε θα υφίσταται Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου (υπό την έννοια του Ενδογενούς Ελέγχου – internal control system);
Ακόμα κι αν είχαμε πλήρως στελεχωμένες και καταρτισμένες ΜΕΕ και Επιτροπές Ελέγχου, αν η Διοίκηση και οι υπηρεσιακές μονάδες των φορέων δεν έχουν αφομοιώσει στις λειτουργίες τους την απαραίτητη νοοτροπία που θέλει ένα Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, το εγχείρημα θα είναι αποτυχημένο.
Επομένως, η εκπαίδευση, στελέχωση και οργάνωση που είναι αναγκαία στην παρούσα φάση δεν είναι αυτή των εσωτερικών ελεγκτών και των ΜΕΕ, αλλά του προσωπικού και των λοιπών στελεχών των φορέων, και πρωτίστως όσων στελεχώνουν τις υπηρεσίες οικονομικής λειτουργίας αυτών, ώστε αυτοί να είναι οι πρωτεργάτες που θα «αγκαλιάσουν» τον εσωτερικό έλεγχο και ο φορέας θα αποκτήσει την ιδιοκτησία του εγχειρήματος.
Σε διαφορετική περίπτωση, εσωτερικοί ελεγκτές και εξωτερικοί εμπειρογνώμονες θα συνεχίσουν να είναι ξένα σώματα που θα αντιμετωπίζονται με καχυποψία από τους φορείς.
Ακριβώς, σε αυτό έχει ρόλο το ΕΚΔΔΑ, δηλαδή στην οργάνωση όχι ενός προγράμματος «ελεγκτικής επάρκειας», αλλά στην κατάρτιση ενός πλέγματος σεμιναρίων που θα επιμορφώσουν το προσωπικό του δημοσίου σε αντικείμενα οργάνωσης των φορέων τους, ανάλυσης διαδικασιών και διαχείρισης επιχειρησιακών κινδύνων. Μια τέτοια επιμόρφωση θα ενισχύσει, έτσι κι αλλιώς, την υφιστάμενη λειτουργία εσωτερικού έλεγχου σε όσους φορείς αξιοποιούν τους καλούς συναδέλφους του σχετικού μητρώου της ΜΑΔΚΑΕΣ.
Το προσωπικό των φορέων που θα επιμορφωθεί και θα ξεκινήσει να λειτουργεί με τέτοιες μεθόδους, θα πρέπει, σε δεύτερο χρόνο, να στελεχώνει σταδιακά τις ΜΕΕ του οικείου φορέα με αμιγώς εσωτερικές διαδικασίες. Η περαιτέρω επιμόρφωση και πιστοποίηση του προσωπικού αυτού θα πρέπει να προκύπτει με πρωτοβουλία της διοίκησης του φορέα.
Μέχρι τότε, θα μπορεί, μεταβατικά, να παραμείνει το υφιστάμενο καθεστώς όπως έχει διαμορφωθεί σε κάθε ένα φορέα ξεχωριστά.
Στο Υπουργείο Οικονομικών και στην ΑΑΔΕ, έχουν συσταθεί και λειτουργούν η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου και η Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου αντιστοίχως. Είναι στελεχωμένες από Οικονομικούς Επιθεωρητές, που αποτελούν ιδιαίτερο κλάδο προσωπικού ο οποίος συστάθηκε με το νόμο 2343/95 και οι οποίοι μετατάχθηκαν από τους κλάδους εφοριακών, τελωνειακών, χημικών και δημοσιονομικών, βάσει προκήρυξης με αυξημένα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα κατηγορίας ΠΕ και με προϋπηρεσία τουλάχιστον 12ετή, στους κλάδους προέλευσής τους, αποκλειστικά στο Υπουργείο Οικονομικών. Η μετάταξη τους διασφαλίζει την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητα τους, αφού δεν επιστρέφουν στις Υπηρεσίες από τις οποίες προέρχονται.
Με το νόμο 4254/2014 άρθρο Πρώτο παρ. Ε συστάθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου με Τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου και Τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων και στελεχώθηκε αποκλειστικά από Οικονομικούς Επιθεωρητές. Με τον ίδιο νόμο στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (νυν ΑΑΔΕ) συγχωνεύθηκαν οι ήδη συσταθείσες επί Οικονομικής Επιθεώρησης, Διεύθυνση Εποπτείας Εσωτερικού Ελέγχου και Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Επιθεώρησης του Υπουργείου Οικονομικών, σε μία διεύθυνση τη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία στελεχώθηκε αποκλειστικά από Οικονομικούς Επιθεωρητές.
Οι Οικονομικοί Επιθεωρητές που στελεχώνουν τις εν λόγω Υπηρεσίες, έχουν πολλάκις εκπαιδευτεί σε ειδικά προγράμματα εσωτερικού ελέγχου και άλλα ελεγκτικά προγράμματα, έχουν δε μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία. Διενεργούν εσωτερικούς ελέγχους βάσει ετήσιου προγραμματισμού και εκτάκτους ελέγχους. Ελέγχουν και βελτιώνουν τις διαδικασίες των Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, ασκούν συμβουλευτικό έργο και προσθέτουν αξία στους φορείς τους.
Οι Οικονομικοί Επιθεωρητές που υπηρετούν στη ΜΕΕ του Υπουργείου Οικονομικών έχουν συμμετάσχει στα Συνέδρια Εσωτερικού Ελέγχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τουλάχιστον τρεις φορές και έχουν μεταφέρει την αποκτηθείσα γνώση τους στην Υπηρεσία τους και στον Υπουργό Οικονομικών.
Έχουν εκδώσει και αναθεωρήσει Εγχειρίδια Εσωτερικού Ελέγχου με τελευταίες εκδόσεις Νοέμβριος 2019. Για την αναθεωρημένη έκδοση του Υπ. Οικονομικών λήφθηκαν υπόψη, μεταξύ άλλων, οι νομοθετικές διατάξεις του άρθρο 39 του ν. 4622/2019, τα διεθνή πρότυπα για τη διεθνή εφαρμογή του εσωτερικού ελέγχου καθώς και το προτεινόμενο από τον ΟΟΣΑ εγχειρίδιο εσωτερικού ελέγχου για την ελληνική δημόσια διοίκηση.
Οι ανωτέρω Υπηρεσίες έχουν επιτύχει νέες προσεγγίσεις στα θέματα προστιθέμενης αξίας, συμβουλευτικού έργου στις ελεγχόμενες Υπηρεσίες, στοχευμένων ελέγχων, δειγματοληψιών κ.λ.π. που είναι καρπός πολύχρονης μελέτης και δράσης και προϊόν του ανωτάτου επιπέδου των Οικονομικών Επιθεωρητών. Εφόσον αυτές οι προσεγγίσεις θεωρητικοποιηθούν, μπορούν να εμπλουτίσουν τα διεθνή πρότυπα. Η γνώση είναι μια αέναη διαδικασία που διαρκώς ανανεώνεται. Οι ως άνω Υπηρεσίες Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στο Υπουργείο Οικονομικών και Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου στην Α.Α.Δ.Ε. είναι πρωτοπόροι στο έργο τους σε όλο το Δημόσιο Τομέα και έχουν αποκτήσει τεχνογνωσία, ασκούν ολοκληρωμένο και υποδειγματικό εσωτερικό έλεγχο και αυτό το γνωρίζουν οι πάντες. Αυτή η γνώση που απορρέει από πολύχρονη εμπειρία, πρέπει να μεταλαμπαδευθεί σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνηση με επικεφαλής όργανα τους ίδιους τους δημιουργούς του εσωτερικού ελέγχου στο Δημόσιο Τομέα, δηλαδή τους Οικονομικούς Επιθεωρητές και όχι παρακάμπτοντάς τους και απαξιώνοντας τους ίδιους και το μέχρι σήμερα έργο τους.
Σχολιασμός επί των άρθρων
Επί του άρθρο 9
Θεωρούμε ότι οι Οικονομικοί Επιθεωρητές του Υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ πρέπει να εξαιρεθούν της εφαρμογής της παραγράφου 7 του άρθρου 9 του σχεδίου νόμου. Αντιθέτως κρίνουμε ότι οι υπηρετούντες Οικονομικοί Επιθεωρητές των ανωτέρω ΜΕΕ, έχοντες ήδη παρακολουθήσει πλήθος εβδομαδιαίων προγραμμάτων και σεμιναρίων εσωτερικού ελέγχου στο Ε.Κ.Δ.Δ.Α. πληρούν όλα τα κριτήρια επάρκειας. Έίναι οι πλέον κατάλληλοι προκειμένου να εκπαιδεύσουν τους νεοεισερχόμενους στον Κλάδο Οικονομικών Επιθεωρητών και τους εσωτερικούς ελεγκτές άλλων υπουργείων και φορέων. Άλλωστε σχετική πρόταση είχε γίνει και στη Γενική Συνέλευση του Κλάδου των Οικονομικών Επιθεωρητών προ εξαετίας, η οποία ήταν να παρέχεται επάρκεια εσωτερικού ελεγκτή από κοινού από τη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου του Υπουργείου Οικονομικών και τη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου της Α.Α.Δ.Ε.. βάσει κριτηρίων και κατόπιν εκπαίδευσης από το Ε.Κ.Δ.Δ.Α. και μόνον.
Θεωρούμε επιβεβλημένο, λόγω του κύρους της φύσης και της σοβαρότητας του έργου του εσωτερικού ελεγκτή, να προβλεφθεί ειδικό ελεγκτικό επίδομα.
5-> Στην περίπτωση αυτή (εξωτερική ανάθεση) θεωρούμε ότι δεν είναι πρακτικό να υποβάλλονται όλα τα πορίσματα. Σε κάθε περίπτωση η υποβολή πρέπει να γίνεται στην Επιτροπή Ελέγχου. Επίσης στο άρθρο 9, παρ.6 περίπτωση ββ αναφέρονται τα παραδοτέα-εργασίες του Προϊστάμενου Εσωτερικού Ελέγχου: Επιμέρους εκθέσεις, ετήσια έκθεση, follow up, και λοιπές επικοινωνίες. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τις περιπτώσεις που υπάρχει εξωτερική ανάθεση. Γενικά μόνο η ετήσια έκθεση κοινοποιείται εκτός Φορέα, σύμφωνα με το Αρθρο 13, παρ. 2.
6. Λειτουργική γραμμή αναφοράς της Μονάδας Εσωτερικού ελέγχου πρέπει να είναι με την Επιτροπή Ελέγχου και όχι με τον επικεφαλής φορέα.
Όλα τα περιγραφόμενα 6α-6βδ πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή Ελέγχου.
9.->Οι εσωτερικοί ελεγκτές κάτοχοι της Διεθνούς Πιστοποίησης Certified Internal Auditor του ΙΙΑ πρέπει να εξαιρεθούν από την παρακολούθηση. Αντίθετα θα μπορούσαν να είναι διδάσκοντες.
Το παρόν νομοσχέδιο στηρίζεται στα Διεθνή Πρότυπα για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι τόσο ο σχεδιασμός του προγράμματος επάρκειας όσο και η υλοποίησή του του πρέπει να γίνει σε συνεργασία με το ΙΙΑ Eλλάδας, που έχει την τεχνογνωσία.
Ο τίτλος του προγράμματος προτείνουμε να αλλάξει. Η «ελεγκτική επάρκεια» δεν μπορεί να εξασφαλίζεται από ένα πρόγραμμα ορισμένων ημερών
Παρόλο που το προτεινόμενο νομοσχέδιο κάνει φιλότιμη προσπάθεια να συγκεράσει τη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου, ως σύγχρονου θεσμού, με τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης, προκειμένου, μετά από επανειλημμένα νομοθετικά εγχειρήματα (όπως ν.3492/2006, ν.4622/2019), να αρχίσει να λειτουργεί κατά τρόπο ουσιαστικό, η παρούσα προσπάθεια προοιωνίζεται, δυστυχώς, αποτυχία, τόσο ως προς τα ουσιαστικά θέματα του Εσωτερικού Ελέγχου όσο και ως προς τα οργανωτικά θέματα των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου.
Η Δημόσια Διοίκηση δεν διαθέτει, αυτήν την στιγμή τουλάχιστον, την αναγκαία ευελιξία για την λειτουργία των Μονάδων αυτών, ακόμη και στις πιο βασικές προϋποθέσεις λειτουργίας τους, όπως είναι, για παράδειγμα, η στελέχωσή τους με το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται μόνο αριθμητικά αλλά ουσιαστικά, να διαθέτει δηλαδή την γνώση και να έχει εκπαιδευθεί και πιστοποιηθεί ειδικά για τα θέματα Εσωτερικού Ελέγχου. Με εξαίρεση ελάχιστες Υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου που διαθέτουν επαρκές ανθρώπινο δυναμικό, ειδικά εκπαιδευμένο (όπως συμβαίνει με την Α.Α.Δ.Ε.), οι υπόλοιπες, στην συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές που απαιτούνται για το ανθρώπινο δυναμικό, όταν αυτές στελεχώνονται με έναν ή δύο υπαλλήλους (το πολύ), χωρίς καμία εκπαίδευση και πιστοποίηση.
Σε μια πιο ρεαλιστική βάση, το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα πρέπει να έλθει και να αναθεωρήσει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο του Εσωτερικού Ελέγχου στο σύνολό του. Ένα ακόμη νομοθέτημα, όπως το προτεινόμενο, απλώς θα διαιωνίσει και θα διογκώσει το πρόβλημα, αντίθετα με τους καλοπροαίρετους στόχους του.
Άποψή μας είναι ότι θα πρέπει να καταργηθεί το άρθρο 39 του ν. 4622/2019 και κάθε άλλη διάταξη που αναφέρεται στον Εσωτερικό Έλεγχο σε διάσπαρτα νομοθετήματα, και με το νέο νομοσχέδιο να αναμορφωθεί, εκ βάθρων, το νομοθετικό πλαίσιο του Εσωτερικού Ελέγχου, κατά τρόπο που η Διοίκηση να έχει ΕΝΑ νομοθέτημα συνολικά για τον Εσωτερικό Έλεγχο. Οι παραπομπές σε άλλους νόμους, με τις οποίες καταργούνται εν όλω ή εν μέρει διατάξεις, ΔΕΝ βοηθούν πρακτικά στην παρούσα φάση σύστασης και λειτουργίας των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη για νομοθετικό πλαίσιο πλήρες, αναλυτικό και απολύτως σαφές, προκειμένου να εισαχθεί ομαλά στην Δημόσια Διοίκηση ο Εσωτερικός Έλεγχος, ο οποίος αντιμετωπίζεται μέχρι σήμερα με καχυποψία και απαξίωση, ακόμη και από τα ανώτερα στελέχη των Υπηρεσιών.
Πέραν των νέων Μονάδων, οι λοιπές Υπηρεσίες στους Φορείς θα πρέπει να έχουν σαφές και αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο των υποχρεώσεών τους προς τις νέες Μονάδες, προκειμένου να μην έχουν την διακριτική ευχέρεια να αρνούνται ή να ολιγωρούν π.χ. για την στελέχωση με ανθρώπινο δυναμικό, την εκπαίδευση, την πρόβλεψη προϋπολογισμού για τις ανάγκες των νέων Μονάδων κ.λπ..
Όπως επίσης το νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να ορίζει με σαφήνεια και τις υποχρεώσεις των στελεχών των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου (ασυμβίβαστα, κωλύματα κ.λπ.).
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ή όποια άλλη Αρχή ορίσει ο Νόμος, θα πρέπει να έχει έναν πιο δυναμικό και συμμετοχικό ρόλο για την οργάνωση των Μονάδων και όλα τα θέματα που τις αφορούν. Δεν αρκεί να ασκεί ελεγκτικό ρόλο, αλλά απαιτείται να συνδράμει κατά τρόπο ουσιαστικό, με σαφείς όρους που θα προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο, τις Μονάδες.
Γενικότερα, αυτό που έχουν άμεση ανάγκη οι νέες Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου, σε αυτήν την φάση, δεν είναι ο έλεγχος από πληθώρα εξωτερικών ελεγκτών (Εθνική Αρχή Διαφάνειας, Ελεγκτικό Συνέδριο, Υπουργείο Οικονομικών), αλλά η ουσιαστική βοήθεια να δρομολογηθεί η λειτουργία τους.
Επίσης, στα αρχικά στάδια λειτουργίας των Μονάδων θα πρέπει να υπάρχει η νομική δυνατότητα οι Μονάδες να ζητούν με μεγαλύτερη ευκολία την συνδρομή και εξωτερικών συνεργατών.
Ακόμη και η οργανωτική δομή του άρθρου 39 του ν.4622/2019, στην οποία παραπέμπει το παρόν νομοσχέδιο, επιτείνει τα ήδη πολλά προβλήματα, περαιτέρω. Κατά την άποψή μας είναι απολύτως αναγκαίο η δομή των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου να αποτελείται από Υπηρεσιακές Μονάδες σχετικές αποκλειστικά με τον Εσωτερικό Έλεγχο. Η Υπηρεσιακή Μονάδα του Τμήματος Εσωτερικών Ερευνών και Διερεύνησης Καταγγελιών θα είχε ενδεχομένως νόημα να ανήκει συστηματικά στο άρθρο 39 μόνον εφόσον συνδέεται με περιπτώσεις ευρημάτων κατά την άσκηση του ίδιου του Εσωτερικού Ελέγχου.
Συμπερασματικά, είναι επιτακτική ανάγκη η πλήρης κατάργηση του άρθρου 39 του ν.4622/2019 και η υποβολή ενός Σχεδίου Νόμου σε νέα, ρεαλιστική βάση, με πλήρη και ριζική κατανόηση των προβλημάτων του Εσωτερικού Ελέγχου στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση, δομικών, οργανωτικών και ουσιαστικών.
Με δεδομένη την υποστελέχωση των δημόσιων οργανισμών, ειδικά σε θέσεις ΠΕ, η σύσταση μιας τέτοιας ομάδας φαντάζει τελείως ουτοπική και παντελώς ανέφικτη.
Συνυπολογίζοντας και το σχεδόν μηδενικό ποσοστό των υπαλλήλων που κατέχουν τις θέσεις και διαθέτουν έστω και τις τυπικές γνώσεις για τον Εσωτερικό έλεγχο, αντιλαμβανόμαστε ότι η σύσταση μονάδων ελέγχου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Επιπρόσθετα, δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη ως προς τα προσόντα που πρέπει να έχουν οι Εσωτερικοί Ελεγκτές. Μία πιστοποίηση από ένα βραχυχρόνιο πρόγραμμα του ΕΚΔΔΑ δεν μπορεί να διασφαλίσει την ελεγκτική επάρκεια ούτε να εξισωθεί με χρόνια προϋπηρεσίας, εμπειρίας και πιστοποιήσεων των ελεγκτών. Δεν νοείται να υφίσταται εξίσωση της επαγγελματικής ιδιότητας του Εσωτερικού Ελεγκτή με αυτές των λογιστών!
Ακόμα πως μπορεί να διασφαλιστεί η αρχή της Ανεξαρτησίας και της Αντικειμενικότητας που θα έχει ο Εσωτερικός Ελεγκτής καθώς θα κληθεί να διενεργεί ελέγχους σε συναδέρφους του και θα λογοδοτεί σε μία επιτροπή η οποία θα στελεχώνεται επίσης από συναδέρφους του.
Επί τους ουσίας το εν λόγω άρθρο είναι ανέφικτο και το μόνο που θα προσθέσει είναι επιπλέον υποχρεώσεις στο ήδη υποστελεχωμένο δυναμικό των δημόσιων φορέων.
7. Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στελεχώνεται από υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ (στο εξής Εσωτερικοί Ελεγκτές), οι οποίοι διαθέτουν το Πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή της παρ. 9, και κατόπιν συνεκτίμησης τυχόν διεθνών διαπιστεύσεων συναφών με τον εσωτερικό έλεγχο, καθώς και της ελεγκτικής προϋπηρεσίας στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Στη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου προΐστανται υπάλληλοι που πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής σε μονάδα αντίστοιχου επιπέδου, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, και κατόπιν συνεκτίμησης των προσόντων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας. Τα καθήκοντα του Προϊσταμένου και του προσωπικού της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου είναι ασυμβίβαστα με οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα.
Η πιστοποίηση πρέπει να δίνεται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών (το οποίο είναι αναγνωρισμένο από το Διεθνές Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών) ως αναγνωρισμένος φορέας για την παροχή της εν λόγω πιστοποίησης.
Δεν γίνεται να εξισώνεται το ΕΚΔΔΑ και η θεωρητική του εκπαίδευση με το μακροχρόνιο πρόγραμμα βασικής εκπαίδευσης του Ινστιτούτου εσωτερικών ελεγκτών που είναι το πλέον αξιόπιστο και με τις πιστοποιήσεις του ( CIA ). Ντροπή για το επάγγελμα να γίνεται τέτοια εξίσωση.
Οι Δήμοι στην πλειονότητα τους είναι υποστελεχωμένοι και οι υπάλληλοι ασκούν αλλώτρια καθήκοντα και αρμοδιότητες.Πως θα στελεχωθεί η μονάδα ;;
α) Ο επικεφαλής του φορέα:
αγ) εγκρίνει το Ετήσιο Πρόγραμμα Εργασιών της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου,
Ο επικεφαλής του Φορέα είναι ελεγχόμενος. Δεν διανοείται να εγκρίνει το πρόγραμμα εργασιών του Εσωτερικού ελεγκτή παρά μόνο να ενημερώνεται για αυτό.
Η επιτροπή ελέγχου πρέπει να εγκρίνει η οποία πρέπει να είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη.
Κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι το εγχείρημα είναι αξιόλογο, αλλά θα αποδώσει καρπούς μετά από 3 έτη περίπου και με προϋποθέσεις, λόγω της έλλειψης προσωπικού και μάλιστα εξειδικευμένου. Όμως, με την απαραίτητη δέσμευση, την κατάλληλη οργάνωση και δράση μπορεί ο στόχος αυτός να επιτευχθεί.
Πρόταση: Σε όσους φορείς υπάρχει η δυνατότητα, τότε να συσταθεί άμεσα η ΜΕΕ, έστω και με 1-2 ελεγκτές -τριες ΠΕ ή ΤΕ. Παράλληλα να συναφθεί σύμβαση με εξωτερικό συνεργάτη ειδικότητας εσωτερικού ελεγκτή με εργασιακή εμπειρία, ο οποίος θα λειτουργεί ως μέντορας και θα υποστηρίζει το έργο των νεοτοποθετημένων ελεγκτών. Η υποστήριξη αυτή θα συμπεριλαμβάνει, τη σύσταση της ΜΕΕ, τον προγραμματισμό και τη διενέργεια εσωτερικών ελέγχων με καθοδήγηση και κυρίως με ταυτόχρονη εκπαίδευση επ΄ έργω. Παράλληλα οι νέοι ελεγκτές θα παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στο ΙΝΕΠ του ΕΚΔΔΑ, στο Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας, κ.λπ. Στόχος θα είναι, εντός 3ετίας οι νεοτοποθετημένοι ελεγκτές να καταστούν αυτάρκεις στην εργασία τους, χωρίς πλέον την ανάγκη για επιτόπου υποστήριξη, παρά μόνο για συνεχιζόμενη κατάρτιση, όπως συμβαίνει με όλους τους επαγγελματίες ελεγκτές.
Σε όσους φορείς δεν υπάρχει η δυνατότητα διάθεσης προσωπικού για την άμεση σύσταση ΜΕΕ, τότε να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για πρόσληψη κατάλληλου μόνιμου προσωπικού και μέχρι την τοποθέτησή του, να ανατεθεί σε εξωτερικό συνεργάτη, επαγγελματία εσωτερικό ελεγκτή η σύσταση και λειτουργία της ΜΕΕ, με απώτερο στόχο την αυτάρκη λειτουργία των ΜΕΕ με τους νεοπροσληφθέντες ελεγκτές εντός 3ετίας.
Ουτοπικα όσα αναφέρονται κ εκτός ελληνικής πραγματικότητας.
Αν είχατε εικόνα από το πώς πραγματικά λειτουργούν τόσο οι δήμοι όσο και οι λοιποί φορείς θα καταλάβαινατε ότι είναι ανέφικτο οι υπάλληλοι των ήδη υπιστελεχομενων φορέων να αναλάβουν τέτοιο έργο.
Δεν έχουν τις γνώσεις, δεν έχουν την τεχνογνωσία, δεν έχουν την εμπειρία, δεν θα έχουν αντικειμενικοτητα και ανεξαρτησία κατά την εργασία τους.
Έχουν ήδη παράλληλα καθήκοντα οι περισσότεροι εξ αυτών, κατέχουν θέση ευθύνης όσα στελέχη διαθέτουν κάποια περισσότερη εκπαίδευση χωρίς να δύναται να αντικατασταθουν καθώς δεν υπάρχει επαρκής αριθμός στελεχών πανεπιστήμιακης εκπαίδευσης. Καταλαβαίνετε ότι αν δεν βρίσκονται στελέχη για θέσεις ευθύνης πόσο ανέφικτο είναι να βρεθούν στελέχη που να κατέχουν τα προαπαιτουμενα μιας τέτοια θέσης.
Τέλος το συγκεκριμένο άρθρο υποβιβαζει εντελώς το επάγγελμα του Εσωτερικού Ελεγκτή και την προσπάθεια που έχουν καταβάλει όσοι μπήκαν στην διαδικασία για να πάρουν πιστοποίηση Εσωτερικού ελέγχου.
Σχετικά με την παράγραφο 5 του άρθρου 9, θέλω να προσθέσω και να ληφθεί υπόψιν, ότι η Διεθνής Πρακτική είναι συνυφασμένη ο Εσωτερικός Ελεγκτής να είναι υπάλληλος του οργανισμού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, δηλαδή αποκλείει την παροχή υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου, απο εξωτερικούς συμβούλους, ως βέλτιστη πρακτική.
Σχετικά με την παράγραφο 5 του άροθρου 9, θέλω να προσθέσω και να ληφθεί υπόψιν, οτι η Διεθνής Πρακτική είναι συνυφασμένη ο Εσωτερικός Ελεγκτής να είναι υπάλληλος του οργανισμού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, δηλαδή αποκλείει την παροχή υπηρεσιών Εσωτερικού Ελέγχου, απο εξωτερικούς συμβούλους, ως βέλτιστη πρακτική.
Προτείνουμε, προκειμένου να λειτουργήσουν απρόσκοπτα οι Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου χωρίς να εμπλέκονται στο έργο τους οι αρμοδιότητες των λεγόμενων «Εσωτερικών Υποθέσεων» (Ε.Δ.Ε, πειθαρχικά κλπ), την πλήρη απάλειψη-κατάργηση του άρθρου 39 του ν.4622/2019.
Η νέα διάταξη είναι σωστή, επικεντρωμένη αποκλειστικά στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου (συμβουλευτική-διαβεβαιωτική-ελεγκτική λειτουργία), σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Εσωτερικού Ελέγχου.
Επιπρόσθετα προτείνουμε οι Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου να διαρθρώνονται σε δύο Τμήματα ως εξής: α)Τμήμα Σχεδιασμού και Μεθοδολογίας Εσωτερικών Ελέγχων και β)Τμήμα Διενέργειας Εσωτερικών Ελέγχων.
Στο σημείο αυτό αρμόζει η λαϊκή ρήση «δεν χωράνε δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη», με την έννοια ότι εάν ψηφιστεί η διάταξη ως έχει, θα συμβαίνει το εξής παράδοξο: η μία αρμοδιότητα του Τμήματος Β΄(Τμήμα Εσωτερικών Ερευνών και Διενέργειας Καταγγελιών)του άρθρου 39 του ν.4622/19 να υπονομεύει την αρμοδιότητα του Τμήματος Α΄.
Ενώ η αντιπαράθεση στις απόψεις που κατατίθενται κινούνται στο δίπολο, στελέχωση εσωτερική ή εξωτερική ανάθεση, εγώ θα πρόσθετα ότι θα μπορούσαν να καταγραφούν οι ελλείψεις και να προκηρυχθεί η πρόσληψη προσωπικού με αντίστοιχα προσόντα μέσω ΑΣΕΠ ειδικά για την στελέχωση των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου.
Το νομοσχέδιο δεν πρόκειτε να εφαρμοστεί με μαθηματική ακρίβεια.Είναι έντελώς πρόχειρο και εκτός πραγματικότητας αυτοί που τα γράφουν δέν γνωρίζουν ούτε τα βασικά και δεν έχουν σχέση με την Ελληνική πραγματικότητα.
Θα πρέπει να υπάρεχει η συνδυαστική κάλυψη των αναγκών από εσωτερικά στελέχη με βαθιά γνώση των αρχών και των προτύπων του Εσωτερικού ελέγχου καθώς και επάρκεια όσον αφορά τη Δημόσια Διοίκηση.
Επίσης θα πρέπει να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα των ελεγκτών και η διασφάλιση ανθρωπίνου δυναμικού στου οργανισμούς.
Προσβλητικό για το επάγγελμα του έσωτερικού ελεγκτή η συνεκτίμηση Διεθνών Διαπιστεύσεων CIA, CISA σε σχέση με το Πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας από την ΕΚΔΔΑ όπου οι καθηγητές είναι θεωριτικοί. Όλοι όσοι έχουν δώσει τις σχετικές εξετάσεις Πιστοποίησης μπορούν να καταλάβουν για τι μέγεθος ασχετοσύνης μιλάμε. Ειδικά για το CIA θα έπρεπε να γίνεται ειδική μνεία.
Παρ. 2. Έχοντας ήδη διανύσει μια δεκαετία οικονομικής κρίσης και συρρίκνωσης του Δημόσιου Τομέα, εύκολα διακρίνει κανείς την υποστελέχωση τόσο στους ΟΤΑ , όσο και στα Δημόσια Νοσοκομεία, σε βαθμό μάλιστα που να επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία τους. Αφενός μεν δεν υπάρχει πλεονάζον προσωπικό αλλά και δεν μπορεί να αποσπαστεί υπάρχον υπάλληλος στη ΜΕΕ του ίδιου φορέα διότι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του δεν θα ισχύει το κριτήριο της αντικειμενικότητας. Οι ΟΤΑ και τα νοσοκομεία πρέπει πρώτα να καλύψουν βασικές ελλείψεις προσωπικού σε σημαντικές διευθύνσεις όπως η οικονομική, νοσηλευτικού προσωπικού, κλπ. απαραίτητου για την επίτευξη του σκοπού για τον οποίο υφίστανται και κατόπιν να δημιουργηθεί ΜΕΕ η οποία θα πρέπει να στελεχωθεί από έμπειρο δυναμικό, το οποίο θα διενεργεί ελέγχους σε καλά και ορθά στελεχωμένες υπηρεσίες προσδίδοντας αξία στον φορέα.
Αντικρίζοντας τη σημερινή πραγματικότητα ελάχιστοι φορείς έχουν τη δυνατότητα δημιουργίας μιας σωστά δομημένης ΜΕΕ.
Παρ. 3&4. Στην περίπτωση των νοσοκομείων η δημιουργία κοινής ΜΕΕ είναι ανεδαφική.
Π.χ. για τα Νοσοκομεία της 2ης ΔΥΠΕ όπως π.χ. Κως, Κάλυμνος, Νάξος, κλπ στα οποία είναι υποστελεχωμένες ήδη οι διοικητικές υπηρεσίες, θα δημιουργήσουν κοινή ΜΕΕ η οποία θα εδρεύει πού; Ή θα εποπτεύει η ΜΕΕ της 2ης ΔΥΠΕ όλα τα νοσοκομεία των νησιών του Αιγαίου & της Δυτ. Αττικής τα οποία υπάγονται σε αυτήν;
Λαμβάνοντας δε υπ όψιν ότι στα νοσοκομεία εφαρμόζεται ήδη εσωτερικός έλεγχος με μέσο ετήσιο κόστος 3.500 ευρώ, θα πρέπει να εκτιμηθεί αν η αύξηση του κόστους αυτού με μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους θα είναι δυσανάλογη με το αποτέλεσμα, καθώς ιδιαίτερα για την πρώτη τριετία οι ΜΕΕ θα είναι στελεχωμένες από υπαλλήλους χωρίς εργασιακή εμπειρία.
Παρ. 5 Για τους ανωτέρω λόγους πρέπει να αξιοποιηθεί η εμπειρία των εσωτερικών ελεγκτών που παρέχουν ήδη τις υπηρεσίες τους σε δημόσια νοσοκομεία, είτε σαν προϊστάμενοι των μονάδων εσωτερικού ελέγχου (Μ.Ε.Ε.) ή συνεχίζοντας το καθεστώς το οποίο υπάρχει ήδη.
Παρ. 7 Για την στελέχωση των μονάδων εσωτερικού ελέγχου με υπαλλήλους Π.Ε. & Τ.Ε. μπορεί να γίνει αναφορά στον Ν.4542/2018 αρ. 5 Α (τίτλοι σπουδών).
Δεν γίνεται επίσης καμία αναφορά για την αξιοποίηση των τακτικών μελών του Ε.Ι.Ε.Ε. ή του Μητρώου Εσωτερικών Ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών τα οποία διαθέτουν αρκετή εργασιακή εμπειρία (τουλάχιστον 3 έτη).
Επίσης η στελέχωση με υπαλλήλους μέσω ΑΣΕΠ θα είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα με αποτέλεσμα οι Μ.Ε.Ε. να υπολειτουργούν και να μην υφίσταται ουσιαστικός έλεγχος για το ανωτέρω διάστημα.
Παρ. 9 Το Ε.Ι.Ε.Ε. ήδη υλοποιεί ειδικά προγράμματα κατάρτισης εσωτερικών ελεγκτών και θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η εμπειρία αυτή σε συνεργασία με το Ε.Κ.Δ.Δ.Α.
Εν κατακλείδι λαμβάνοντας υπόψη την υποστελέχωση των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και ιδιαίτερα των Δημόσιων Νοσοκομείων, το κόστος του παρόντος νόμου και την είκοσι ενός έτους εμπειρίας μου στον εσωτερικό έλεγχο, θεωρώ την υλοποίηση στον παρόντα χρόνο του ανωτέρω νομοσχεδίου ως ανεφάρμοστη και ανεδαφική.
Βιώσιμη λειτουργία μίας τεχνοκρατικής και εξειδικευμένης διαδικασίας όπως αυτή του Εσωτερικού Ελέγχου στην Ελληνική Δημόσια Διοίκηση δεν νοείται χωρίς την ύπαρξη ουσιαστικού οικονομικού κινήτρου για τα στελέχη που θα κληθούν να το υπηρετήσουν.
Προτείνεται η εισαγωγή ειδικού ελεγκτικού επιδόματος για τους Εσωτερικούς Ελεγκτές το οποίο θα συμψηφίζεται με την οιαδήποτε προσωπική διαφορά του υπαλλήλου.
Έτσι θα προσελκύονται νέοι δημόσιοι υπάλληλοι, υψηλών τυπικών προσόντων και επαρκούς κατάρτισης στις Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) να επιτελέσουν τα ειδικά αυτά καθήκοντα με τεχνοκρατική αντίληψη και αποτελεσματικότητα.
Eίναι σαφές ότι δε δύναται να διασφαλιστεί η επάρκεια των ελεγκτικών υπηρεσιών και να επιτευχθεί η προστιθέμενη αξία που εξ ορισμού πρέπει να προσδίδει ο Εσωτερικός Έλεγχος μόνο μέσω βραχυχρονίου προγράμματος εκπαίδευσης των στελεχών των φορέων όπως ορίζεται στο άρθρο 9 παρ. 9 του σχεδίου νόμου (ΕΚΔΔΑ), χωρίς να υφίσταται η απαραίτητη εργασιακή εμπειρία και η πρακτική τριβή στην εφαρμογή των προτύπων εσωτερικού ελέγχου. Θεωρούμε αδιανόητο η Εκπαίδευση των Εσωτερικών Ελεγκτών του Δημοσίου να περιορίζεται στο ΕΚΔΔΑ όταν τόσο τα Πανεπιστήμια, όσο το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας και το Ελληνικό Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών τρέχουν επί σειρά ετών πετυχημένα προγράμματα εκπαίδευσης.
Τα στελέχη μιας σύγχρονης Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου μπορεί (και πρέπει) να έχουν διαφορετικό ακαδημαϊκό και επαγγελματικό υπόβαθρο, λόγω των διαφορετικών δραστηριοτήτων και διαδικασιών που ελέγχει η Υπηρεσία στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της. Έτσι, μία Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου μπορεί να απαρτίζεται από Οικονομολόγους, Λογιστές, Διοικητικούς, Μηχανολόγους, Νομικούς, Ειδικούς στα Μηχανογραφικά Συστήματα κ.λ.π. Δυστυχώς ΔΕΝ έχει γίνει καμία πρόβλεψη ως προς τα ουσιαστικά προσόντα που πρέπει να έχουν οι Εσωτερικοί Ελεγκτές πέραν των γενικών τυπικών που προβλέπονται (ΠΕ, ΤΕ κλπ ανούσια ως προς την ουσιαστικότητα των ελέγχων).
ΞEKAΘAPA ΛANΘAΣMENH H EΠIΛOΓH ΣTO ΣXEΔIO NOMOY TO ΠPOΓPAMMA EΛEΓXΩN NA EΓKPINETAI AΠO TON EΠIKEΦAΛHΣ TOY ΦOPEA KAI OXI AΠO THN EΠITPOΠH EΛEΓXOY KAΘΩΣ O EΠIKEΦAΛHΣ EINAI KAI AYTOΣ EΛEΓXOMENOΣ.
ΣE KAMIA ANAΠTYΓMENH XΩPA? H NOMOΘEΣIA ΔEN ΠEPIOPIZEI TH ΔYNATOTHTA EΠIΛOΓHΣ EMΠEIPOΓNΩMONΩN EΣΩTEPIKΩN EΛEΓKTΩN ΓIA THN KAΛYΨH TΩN AΠAPAITHTΩN ΔEΞIOTHTΩN ΠOY AΠAITOYNTAI AΠO TO ΦOPEA EITE AYTOI ΠPOEPXONTAI AΠO TO EΣΩTEPIKO TOY ΦOPEA, EITE MEΣΩ EΞΩTEPIKΩN ΛYΣEΩN?
ΔEN EXEI ΓINEI KAMIA ΠPOBΛEΨH ΩΣ ΠPOΣ TA OYΣIAΣTIKA ΠPOΣONTA ΠOY ΠPEΠEI NA EXOYN OI EΣΩTEPIKOI EΛEΓKTEΣ ΠEPAN TΩN ΓENIKΩN TYΠIKΩN ΠOY ΠPOBΛEΠONTAI
TO ΣYΓKEKPIMENO APΘPO EPXETE ΓIA NA BOHΘHΣEI AΛΛA EΠI THΣ OYΣIAΣ MONO ΠPOBΛHMATA ΘA ΔHMIOYPΓHΣEI ΣTHN TOΠIKH AYTOΔIOIKHΣH ΓIA TOYΣ EΞHΣ OΦΘAΛMOΦANEIΣ ΛOΓOYΣ:
1) ΔEN YΠAPXEI EΠAPKEΣ ANΘPΩΠINO ΔYNAMIKO ΣTOYΣ ΔHMOYΣ
2)ΔEN EΦIKTO NA EKΠEΔEYTEI IKANOΣ APIΘMOΣ ATOMΩN ΠOY ΘA ΣTEΛEXΩΣEI TIΣ MONAΔEΣ EΣΩTEPIKOY EΛEΓXOY.
3) TO ΠAPAΓΩMENO EPΓO EΛEΓXOY ΘA ΠPEΠEI NA EINAI METPHΣIMO, KATI ΠOY EINAI ANEΦIKTO.
ΓINETAI ANTIΛHΠTO ΛOIΠON OTI YΠAPXEI ΠPOXEIPOTHTA ΣTO NOMOΣXEΔIO KAI ΠANTEΛΩΣ AΔYNATO NA EΦAPMOΣΘEI ΣTHN EΛΛAΔA.
Όποιος γνωρίζει από θέματα εσωτερικού ελέγχου μπορεί εύκολα να καταλάβει ότι αυτός που έχει προτείνει το συγκεκριμένο άρθρο δεν έχει καμία σχέση με το δημόσιο και είναι εκτός πραγματικότητας, θα πρέπει να μας εξηγήσουν πώς θα εφαρμοστεί, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα του εσωτερικού ελεγκτή, δεν υπάρχουν υπάλληλοι με εξειδίκευση να στελεχώσουν τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου, ο νόμος θα πρέπει να δίνει την δυνατότητα στην Επιτροπή ελέγχου και τον Οργανισμό να καλύπτει τις δεξιότητες που απαιτούνται ή λείπουν με επαγγελματική μέθοδο και τρόπο που μπορεί να περιλαμβάνει λύσεις εσωτερικές ή εξωτερικές όπως συμβαίνει σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες!!
Πρέπει να γίνει κάτι που να έχει ουσία και όχι για τον τύπο από άτομα που να είναι σχετικά με το αντικείμενο και να έχουν επίγνωση της πραγματικότητας!!
Αυτά δεν πρόκειται να εφαρμοστούν ποτέ!!! το να ονομάσεις κάποιον εσωτερικό ελεγκτή χωρίς επαρκεί εκπαίδευση ανήκει στην σφαίρα της φαντασίας η ΕΚΔΑ δεν μπορεί αποδεδειγμένα να παράσχει σοβαρή εκπαίδευση στον εσωτερικό έλεγχο καθώς οι καθηγητές τους είναι θεωρητικοί.
Σε συνέχεια του σχολίου μου, ήθελα να ρωτήσω εάν ως κριτήριο θα είναι ο προϋπολογισμός ύψους 3.000.000 ευρώ, όπως ορίζει το άρθρο 12 παρ.2 του ν.3492/2006.
Θα ήταν σκόπιμο να είναι πιο σαφή τα κριτήρια που ορίζονται, δηλαδή ο αριθμός των υπαλλήλων και το ύψος του προϋπολογισμού. Επίσης, υπάρχει ασάφεια όσον αφορά στα κριτήρια των παρ.2 και 4 του άρθρου 23.
• Στο άρθρο 9 για την καλύτερη λειτουργία, αποτελεσματικότητα και τον περιορισμό εργαζομένων στις εν λόγω διευθύνσεις, θα πρέπει να υπάγονται όλοι οι εποπτευόμενοι φορείς σε μία Διεύθυνση
• Δεν αναφέρεται πουθενά, αν τυχόν δεν βρεθεί το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό για να στελεχώσει τις εν λόγω μονάδες, με τα κριτήρια που ζητούνται, που θα στραφεί η Δημόσια Διοίκηση , μήπως στον Ιδιωτικό Τομέα;
Ότι πιο εξευτελιστικό για το Επάγγελμα του Εσωτερικού Ελεγκτή η συνεκτίμηση Διεθνών Διαπιστεύσεων (π.χ. CIA, CISA) σε σχέση με το Πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας από την ΕΚΔΔΑ. Όλοι όσοι έχουν δώσει τις σχετικές εξετάσεις Πιστοποίησης μπορούν να αντιληφθούν. Ειδικά για το CIA θα έπρεπε να γίνεται ειδική μνεία. Κρίμα!
7 … οι οποίοι διαθέτουν το Πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή της παρ. 9, και κατόπιν συνεκτίμησης τυχόν διεθνών διαπιστεύσεων συναφών με τον εσωτερικό έλεγχο…
Αυτή η παράγραφος είναι τουλάχιστον προσβλητική για έναν μέσο εσωτερικό ελεγκτή που σέβεται τον εαυτό του. Είναι αδιανόητο να είναι προαπαιτούμενο το πιστοποιητικό ελεγκτικής επάρκειας απο το Ε.Κ.Δ.Δ.Α και να «συνεκτιμάται» π.χ η πιστοποίηση CIA απο το IIA, από την οποία έχει στηθεί όλο το νομοσχέδιο.
Έαν στόχος σας είναι οι μονάδες εσωτερικού ελέγχου να στελεχωθούν με competent στελέχη και επιπλέον να προσελκύσετε ταλέντα που έχουν φύγει στο εξωτερικό (brain gain), δυστυχώς με τέτοιες πρωτοβουλίες μόνο το αντίθετο θα καταφέρετε.
6. Όσα αναφέρονται σε αυτή την παράγραφο θα πρέπει να πραγματοποιούνται από την επιτροπή ελέγχου και όχι από τον επικεφαλή του φορέα.
Η παράγραφος 5 του Άρθρου 9 που αναφέρει ότι μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να γίνεται ανάθεση σε εξωτερικό συνεργάτη ειδικά διά μέσου των διαδικασιών που επιβάλλει (πλήρης και αιτιολογημένη έκθεση και αναφορά στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας) αποτελεί εγγύηση δικαιολογίας για μη στελέχωση Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου (κάτι που και η γραφειοκρατία των προηγούμενων νόμων ευνόησε). Εάν θέλουμε ουσία θα πρέπει η Επιτροπή Ελέγχου ή μέχρι την Σύσταση τους ο Φορέας να μπορεί να αναθέτει τις σχετικές Υπηρεσίες σε εξωτερικούς συνεργάτες. Το ζήτημα είναι να γίνονται Έλεγχοι και να παράγεται αποτέλεσμα όχι να δημιουργούνται δικαιολογίες για μη ελέγχους. Μεγάλο λάθος η συγκεκριμένη πρόβλεψη – σε ευθεία σύγκρουση με τα Διεθνή Επαγγελματικά Πρότυπα Εσωτερικού Ελέγχου που προβλέπουν δεξιότητες είτε εκ των έσω είτε εκτός οντότητας. Θα πρέπει να φύγει ΑΜΕΣΑ από το Νόμο όπως και κάθε περιορισμός της δυνατότητας άσκησης ουσιαστικού Εσωτερικού Ελέγχου από την Οντότητα (Κεντρική Διοίκηση ή ΟΤΑ).
Από την εμπειρία μου τόσο σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο και σε λοιπά Νομικά πρόσωπα του δημοσίου (Δημόσια Νοσοκομεία, λοιποί φορείς Γενικής Κυβέρνησης κλπ) θεωρώ ιδιαιτέρως δύσκολη ως αδύνατη την κάλυψη των αναγκών αναφορικά με τις υπηρεσίες Εσωτερικού ελέγχου από το υφιστάμενο προσωπικό των φορέων χωρίς την υποστήριξη της υπηρεσίας από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες με σχετική εμπειρία στις αρχές και τα πρότυπα του Εσωτερικού ελέγχου.
Τόσο από την έρευνα που διενεργώ για την διδακτορική μου διατριβή με θέμα τον ΕΕ στο Δημόσιο Τομέα, όσο και από τη συνεργασία μου με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κυρίως Δήμους τόσο Μητροπολιτικούς, όσο και περιφερειακούς (ηπειρωτικούς, νησιωτικούς) σε μεγαλύτερο βαθμό η δεύτερη κατηγορία, η στελέχωση των φορέων κρίνεται μη επαρκής τόσο αριθμητικά (αριθμός υπαλλήλων) όσο και ποιοτικά (ελάχιστοι υπάλληλοι με εξειδίκευση στα οικονομικά πόσο δε σε θέματα Εσωτερικού Ελέγχου) ώστε να δύναται να καλύψουν με επάρκεια την συγκεκριμένη υπηρεσία. Πιο συγκεκριμένα υφίσταται υποστελέχωση σε προσωπικό και ειδικότερα σε νευραλγικές θέσεις όπως στις οικονομικές διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες πχ Τμήμα Εσόδων, Λογιστήριο – Τμήμα Προϋπολογισμού, Ταμείο και Τμήμα Προμήθειων, Τεχνική Υπηρεσία η οποία δημιουργεί τόσο λειτουργικά προβλήματα σε επίπεδο καθημερινότητας πχ καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των Δημοτών, μη άμεσες βεβαιώσεις εσόδων, καθυστερήσεις απορρόφησης Προϋπολογισμών και καθυστερήσεις στην υλοποίηση των Τεχνικών προγραμμάτων με αποτέλεσμα τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού των δημοτικών αρχών, κλπ. Επιπλέον στην πλειονότητα των φορέων υφίστανται ελάχιστοι υπάλληλοι με ειδικότητες που μπορούν να καλύψουν θέσεις Εσωτερικών ελεγκτών καθώς ήδη κατέχουν θέσεις ευθύνης με εξειδικευμένες αρμοδιότητες και καθήκοντα κυρίως στις Οικονομικές και Διοικητικές Υπηρεσίες, οι οποίες αποτελούν βασικό στοιχείο στη λειτουργία και τη βιωσιμότητα των φορέων. Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι η πλειονότητα των φορέων να μην έχουν καν τη δυνατότητα μετακίνησής τους για να καλύψουν τις ανάγκες της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου πολύ δε περισσότερο να την καλύψουν με επάρκεια χωρίς καμία σχετική πρότερη εμπειρία.
Επιπρόσθετα σε καμία αναπτυγμένη χώρα και σε καμία κατηγορία φορέων η νομοθεσία δεν περιορίζει τη δυνατότητα επιλογής εμπειρογνωμόνων Εσωτερικών Ελεγκτών για την κάλυψη των απαραίτητων δεξιοτήτων που απαιτούνται από το φορέα είτε αυτοί προέρχονται από το εσωτερικό του φορέα, είτε μέσω εξωτερικών λύσεων. Το εν λόγω σχέδιο νόμου περιορίζει την ευελιξία των φορέων και λαμβάνοντας υπόψιν ότι οποιαδήποτε προγενέστερη προσπάθεια (με ελάχιστες εξαιρέσεις μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού) είναι ξεκάθαρο ότι έχει αποτύχει, το προτεινόμενο μοντέλο κατέχει μηδαμινά ποσοστά εφαρμογής και επιτυχίας αναφορικά με την παραγωγή ουσιαστικής ελεγκτικής υπηρεσίας.
Ένα ακόμα σημαντικότατο πρόβλημα στην άσκηση των αρμοδιοτήτων Εσωτερικού ελεγκτή από στελέχη του Δήμου είναι ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολη ως ανέφικτη η διασφάλιση της Ανεξαρτησίας και της Αντικειμενικότητας που θα έχει ο Εσωτερικός Ελεγκτής καθώς θα κληθεί να διενεργεί ελεγκτικές υπηρεσίες σε συναδέρφους του υπαλλήλους που έχουν συνυπηρετήσει για σωρεία ετών στις ίδιες υπηρεσίες. Το εν λόγω πρόβλημα αμβλύνεται ιδιαιτέρως στους επαρχιακούς Δήμους καθώς τα φαινόμενα συνυπηρέτησης συγγενών και οικογενειών μέσα στον ίδιο φορέα είναι σύνηθες. Το εν λόγω εγχείρημα έχει αποτύχει παταγωδώς όπου έχει επιχειρηθεί και με το υφιστάμενο – τρέχων νομοθετικό πλαίσιο, καθώς μην ξεχνάμε ότι ήδη υφίσταται η υποχρέωση των φορέων για την κατάρτιση Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου και έχουν πραγματοποιηθεί αντίστοιχες ενέργειες από Δήμους της χώρας.
Αντίστοιχες περιπτώσεις και ίσως σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό αποτελούν και οι περισσότεροι φορείς Δημοσίου πέρα των ΟΤΑ (Δημόσια Νοσοκομεία και λοιπά Νομικά Πρόσωπα Γενικής Κυβέρνησης) όπου για να λειτουργήσουν αναγκάζονται υπάλληλοι να ασκούν αλλότρια καθήκοντα και αρμοδιότητες. Το να μετακινηθούν στελέχη των φορέων για την κάλυψη των αναγκών της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου θεωρείται ανέφικτο καθώς οι περισσότεροι φορείς δεν κατέχουν καν το απαραίτητο προσωπικό για την κάλυψη καίριων θέσεων ευθύνης, οι οποίες καλύπτονται με αλχημείες και πολύ συχνά από στελέχη που δεν καλύπτουν καν τα απαραίτητα προσόντα για την κάλυψη των εν λόγω θέσεων.
Επιπρόσθετα είναι σαφές ότι δε δύναται να διασφαλιστεί η επάρκεια των ελεγκτικών υπηρεσιών και να επιτευχθεί η προστιθέμενη αξία που εξ ορισμού πρέπει να προσδίδει ο Εσωτερικός Έλεγχος μόνο μέσω βραχυχρονίου προγράμματος εκπαίδευσης των στελεχών των φορέων όπως ορίζεται στο άρθρο 9 παρ. 9 του σχεδίου νόμου, χωρίς να υφίσταται η απαραίτητη εργασιακή εμπειρία και η πρακτική τριβή στην εφαρμογή των προτύπων εσωτερικού ελέγχου.
Για τους ανωτέρω λόγους θεωρώ ότι η σωστή προσέγγιση ώστε να έχει αποτέλεσμα το ως άνω εγχείρημα που περιγράφεται στο προς ψήφιση νομοσχέδιο είναι η συνδυαστική κάλυψη των αναγκών από εσωτερικά στελέχη και εμπειρογνώμονες με βαθιά γνώση των αρχών και των προτύπων του Εσωτερικού ελέγχου καθώς και επάρκεια όσον αφορά τη Δημόσια Διοίκηση, το κανονιστικό πλαίσιο και την κουλτούρα των φορέων. Μόνο με αυτό τον τρόπο δύναται να επιτευχθεί η επάρκεια, η αντικειμενικότητα και η ανεξαρτησία της υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου. Προς αυτή την κατεύθυνση πρόταση μου είναι να αξιοποιηθεί το Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών/ ΜΑΔΚΑΕΣ, το οποίο στελεχώνεται από αξιόλογα στελέχη του χώρου με σημαντική εμπειρία σε φορείς Δημοσίου.
Έχοντας εμπειρία μεγαλύτερη των δέκα ετών τόσο στην Υποστήριξη Μονάδων Δημόσιας Υγείας, αλλά και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχω διαπιστώσει ότι ελάχιστοι υπάλληλοι έχουν την απαιτούμενη εξειδίκευση να υπηρετήσουν σε Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου. Επιπρόσθετα, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με το πρόβλημα ακόμα και αυτοί οι ελάχιστοι που έχουν σχετικές θεωρητικές κυρίως δεξιότητες λόγω σπουδών να ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ να στελεχώσουν Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου χωρίς κάποιο επιπρόσθετο επίδομα ή κίνητρο. Γνωρίζουμε όλοι επί του παρόντος το Δημόσιο δεν δίνει κίνητρα ούτε προτίθεται να το κάνει με συστηματικό τρόπο. Αυτοί οι λίγοι δε θα άφηναν εύκολα τις θέσεις ευθύνης που κατέχουν είτε στις Οικονομικές, είτε στις Διοικητικές Υπηρεσίες όπου απολαμβάνουν σημαντική θέση στην ιεραρχία για να αναλάβουν πόστα που θα στρέφονταν ως ελεγκτικά όργανα κατά των μέχρι πρότινος συναδέλφων τους και ακόμα χειρότερα να την καλύψουν με επάρκεια χωρίς σχετική εμπειρία και εκπαίδευση.
Η δημιουργία μονάδας εσωτερικου ελέγχου αποτελεί ουτοπία σε πάρα πολλές υπηρεσίες πχ μικρά νοσοκομεία που πλέον οι μόνιμοι υπάλληλοι συνταξιοδοτούνται και την θέση τους παίρνουν επικουρικοί των 2 ετών. Θα μπορούσε ωστόσο σε κάθε πόλη να συσταθεί υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου από εκπαιδευμένους μόνιμους υπαλλήλους που θα ασκεί τον έλεγχο σε συγκεκριμένες υπηρεσίες πχ φορείς υγείας της πόλης.Αντιθετως, αν κληθούν συνάδελφοι να ελέγξουν συναδέλφους με τα σημερινά δεδομένα θα είναι ανέφικτο.
Στην παράγραφο 3 γίνεται αναφορά σε κριτήρια της παρ.2 καθώς και της παρ.4 του άρθρου 23. Στο άρθρο 23 όμως δεν υπάρχουν κριτήρια.
Δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί ένα τέτοιο νομοσχέδιο στην δημόσια διοίκηση της Ελλάδας για τους λόγους:
1. Δεν υπάρχει προσωπικό ούτε για τις βασικές ανάγκες των οργανισμών και αυτό είναι γνωστό σε όλους ( εκτός από αυτούς που προτείνουν τα νομοσχέδια)
2. Δεν είναι εφικτό να εκπεδευτεί το προσωπικό που θα στελεχώσει τις μονάδες.
3.Δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό για τη δημιουργίας μιας τέτοιας υπηρεσίας.
Από ότι φαίνεται αυτοί που προτείνουν αυτά τα νομοσχέδια είναι εκτός πραγματικότητας.
Αφού στο άρθρο 32 παρ. 7 εδάφιο πρώτο του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου αναφέρεται ότι»7. Ειδικά για τους φορείς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 39 του ν. 4622/2019 (Α’ 133), οι ρυθμίσεις του παρόντος νόμου ισχύουν συμπληρωματικά για όσα θέματα δεν ρυθμίζονται από το άρθρο αυτό.» θα πρέπει να γίνει σαφές αν μιλάμε στο άρθρο 9 περί μιας διεύθυνσης χωρίς τμήματα (πράγμα περίεργο) ή περί μιας διεύθυνσης με τα 2 τμηματα που προβλέπονται στο νόμο 4622/2019
Το μεγαλύτερο μέρος των δημοσίων οργανισμών είναι υποστελεχωμένο και υπάρχει σημαντική έλλειψη προσωπικού κατηγορίας ΠΕ για να καλύψει θέσεις ευθύνης .Επίσης με βάση τα ελάχιστα κριτήρια που απαιτούνται για να γίνει κάποιος Τακτικό Μέλος του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών η τριετής εμπειρία είναι υποχρεωτική .
Από την εμπειρία μου ως εσωτερικός ελεγκτής στο Δημόσιο τομέα μόνο το 5% του προσωπικού του δημοσίου τομέα έχει την εργασιακή εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο .Επίσης υπάρχει σημαντική έλλειψη προσωπικού κατηγορίας ΠΕ ( θεωρώ απαραίτητο ΠΡΟΣΟΝ για να έχει κάποιος την ελάχιστη θεωρητική κατάρτιση για να απασχοληθεί στον εσωτερικό έλεγχο (δεν συμφωνώ ότι το τμήμα εσωτερικού ελέγχου πρέπει να στελεχώνεται με προσωπικό κατηγορίας ΔΕ διότι δεν έχουν την κατάλληλη θεωρητική κατάρτιση ) .
Η μετακίνηση ενός υπάλληλου οργανισμού από μια θέση ευθύνης π.χ τμήμα προμηθειών στο τμήμα εσωτερικού ελέγχου χωρίς να έχει την ελάχιστη εργασιακή εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο είναι πρόδηλο ότι αποτελεί πλήρης απαξίωση του θεσμού, δεν προσδίδει προσθετή αξία, και αντικειμενικότητα ,ανεξαρτησία δεδομένου ότι υπάρχει προφανής Η ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ εργασιακή εξάρτηση του από τον οργανισμό με αποτέλεσμα το ελεγκτικό έργο του να μην έχει σημαντική αξία αφού η ουσία της ανεξαρτησίας δεν θα υφίσταται .
Η κατάρτισή μέσω βραχυχρονίου προγράμματος χωρίς να υπάρχει η ελάχιστη εργασιακή εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο δεν προσδίδει την διασφάλιση ότι ο εσωτερικός ελεγκτής θα ανταποκριθεί στα καθήκοντα του ώστε να εφαρμόσει τα πρότυπα ελέγχου αλλά και να προσδώσει πρόσθετη αξία στον οργανισμό με βάση την καλύτερη πρακτική του ελέγχου.
Αυτή την στιγμή ήδη λειτουργεί μητρώο εσωτερικών ελεγκτών στο Υπουργείο Οικονομικών /ΜΑΔΚΑΕΣ το οποίο επικαιροποιείται και αξιολογείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και αποτελείται από επαγγελματίες χώρου με σημαντική εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο του δημοσίου τομέα .
Η επιλογή αυτών για την στελέχωση οργανισμών του Δημοσίου τομέα γίνεται μετά από αξιολόγηση των προσόντων και της εμπειρίας τους (ορισμός αντικειμενικότητας) με ορισμένη αμοιβή ,απασχόληση συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έως 3 έτη (ορισμός της ανεξαρτησίας ) και με κανονισμό λειτουργίας εσωτερικού ελέγχου που διαβιβάζεται από το εποπτεύων Υπουργείο .
Με βάση τα ανωτέρω προτείνω τα εξής :
1. Η παράγραφος 5 να αλλάξει ως προς « Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο κατόπιν προηγούμενης, πλήρως αιτιολογημένης απόφασης του επικεφαλής του φορέα της παρ. 2, που διαπιστώνει την αδυναμία σύστασης και λειτουργίας Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου κατ’ εφαρμογή των παρ. 1 έως 3,…» και να γίνει « Σε περίπτωση που δεν υπάρχει προσωπικό στον φορέα της παρ. 2 που δεν έχει ενταχθεί στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών Δημοσίου του Υπουργείου Οικονομικών τότε θα επιλέγεται ως Εσωτερικός Έλεγχος φυσικό πρόσωπο, με σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών μετά από πρόσκληση ενδιαφέροντος από το εποπτεύων Υπουργείο του φορέα 2 και απασχόληση έως τρία έτη».
2. Η παρ.7 « Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στελεχώνεται από υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ (στο εξής Εσωτερικοί Ελεγκτές), οι οποίοι διαθέτουν το Πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή της παρ. 9, και κατόπιν συνεκτίμησης τυχόν διεθνών διαπιστεύσεων συναφών με τον εσωτερικό έλεγχο, καθώς και της ελεγκτικής προϋπηρεσίας στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα»
να προστεθεί , ανήκουν στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών Δημοσίου του Υπουργείου Οικονομικών και είναι τακτικά μέλη του Ελληνικού και Διεθνές Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών
διότι το πιστοποιητικό Ελεγκτικής Επάρκειας δεν αποτελεί το ελάχιστο προσόν για να είναι κάποιος τακτικό μέλος του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών ή του Μητρώου Εσωτερικού Ελεγκτών του Δημοσίου αλλά η τουλάχιστον τριετής εργασιακή ελεγκτική εμπειρία του και η κατοχή πανεπιστημιακού ή και μεταπτυχιακού τίτλου ή η διεθνής πιστοποίηση Εσωτερικών Ελεγκτών (το ίδιο γίνεται για επιλογή εσωτερικών ελεγκτών στο ΤΑΙΠΕΔ , Υπερταμείο κτλ) .Η πιστοποίηση που αναφέρεται δεν είναι το ελάχιστο βασικό προσόν που πρέπει να κατέχει κάποιος για να εργάζεται ως αξιόπιστος εσωτερικός ελεγκτής σε οποιαδήποτε εταιρία (μπορείτε να απευθυνθείτε και στο Διεθνές Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών )
3. Στην παρ. 9 αναφέρεται ότι το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) οργανώνει ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας Εσωτερικού Ελεγκτή. Το ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας υποχρεούνται να παρακολουθήσουν και οι ήδη υπηρετούντες στις Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου.
Για πιο λόγο δεν αναφέρεται και το Ελληνικό Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών (το οποίο είναι αναγνωρισμένο από το Διεθνές Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών) ως αναγνωρισμένος φορέας για την παροχή της εν λόγω πιστοποίησης ;
Σας ενημερώνω ότι το εν λόγω Ινστιτούτο παρέχει μακροχρόνιο πρόγραμμα βασικής εκπαίδευσης εσωτερικών ελεγκτών που είναι αξιόπιστο και ήδη έχει εκπαιδεύσει σημαντικό πλήθος αξιολόγων εσωτερικών ελεγκτών με σημαντική εργασιακή εμπειρία .
Σας παρακαλώ να προστεθεί το εν λόγω Ινστιτούτο και το πρόγραμμα βασικής εκπαίδευσης του ως ισότιμο για την ελεγκτική επάρκεια εσωτερικών ελεγκτών ή να προστεθεί ότι οποιοδήποτε ισότιμο πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας θα γίνεται δεκτό
Είμαι στην διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση και σας παρακαλώ να λάβετε υπόψη σας τα ανωτέρω δεδομένου ότι έχω άνω των 15 ετών εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο οργανισμών του Δημοσίου
Δεν υπάρχει η στελέχωση ούτε η προοπτική για κάτι τέτοιο, το νομοσχέδιο είναι πολύ πρόχειρο και δεν εχει λάβει υπόψιν τις ανάγκες των δήμων. Υπάρχουν πολλές ασάφειες, και όροι που πρέπει να διορθωθούν όπως δικλείδα ελέγχου να μετονομαστεί σε δικλείδες ασφαλείας κλπ,
Θα δημιουργήσει μόνο προβλήματα αντι για βοήθεια που υποτίθεται θα δώσει.
Το ανθρώπινο δυναμικό είναι αδύνατον να εκπαιδευτεί σε σύντομο διάστημα ή και καθόλου σε πολλές περιπτώσεις με αποτέλεσμα την δυσκολία να εφαρμοστέι και να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το εν λόγω άρθρο είναι παντελώς ανέφικτο να εφαρμοσθεί στο σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης στην Ελλάδα. Οι λόγοι συνοψίζονται στους εξής:
1. Δεν είναι εφικτό να εκπαιδευθεί πρακτικά (on the job) επαρκής αριθμός ανθρώπινου δυναμικού που θα στελεχώσει τις Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου σε λογικά χρονικά διαστήματα κατά συνέπεια θα οδηγηθούμε σε καθυστερήσεις ή ημιτελή εφαρμογή. Μη ξεχνάμε ότι επί του παρόντος και παρά την υποχρεωτικότητα του προηγούμενου νόμου πλην ελάχιστων περιπτώσεων απέτυχε παταγωδώς ο θεσμός του Εσωτερικού Ελεγκτή στο Δημόσιο.
2. Προκειμένου να επιτευχθεί η ουσία και όχι ο τύπος του Νόμου θα πρέπει να δύναται η δυνατότητα από τον Νόμο στην Επιτροπή Ελέγχου να στελεχώνει την Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου σε σχέση με τις διαθέσιμες δεξιότητες του Οργανισμού είτε με εσωτερικούς υπαλλήλους είτε με εξωτερικούς συμβούλους.
3. Στόχος της Μονάδας θα πρέπει να είναι η παραγωγή ουσιαστικού έργου Ελέγχου το οποίο θα είναι μετρήσιμο. Μια ματιά στις υφιστάμενες Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου (όπου υπάρχουν) θα πείσει για το αντίθετο.
4. Ο Νόμος θα πρέπει να δίνει την ευελιξία στην Επιτροπή Ελέγχου και τον Οργανισμό να καλύπτει τις δεξιότητες που απαιτούνται ή λείπουν με επαγγελματική μέθοδο και τρόπο που μπορεί να περιλαμβάνει λύσεις εσωτερικές ή εξωτερικές όπως συμβαίνει σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα υποστήριξης και εκπαίδευσης και από εξωτερικούς αναγνωρισμένους φορείς καθώς η ΕΚΔΔΑ της οποία τυγχάνω και εκπαιδευτής στους προηγούμενους κύκλους πιστοποίησης Ελεγκτικής Επάρκειας δεν διαθέτει απαραίτητα το Capacity να καλύψει τόσο μεγάλο όγκο εκπαιδευόμενων.
Αυτή τη στιγμή. όπως είναι στελεχωμένη η τοπική αυτοδιοίκηση δεν υπάρχει κατάλληλο προσωπικό για να δημιουργήσει τις μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου.
Ειδικα για τις θέσεις των Υπευθύνων/ Διευθυντών της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει το Υπουργείο Εσωτερικών να δημιουργήσει ένα ανάλογο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών όπως εκείνο του Υπουργείου Οικονομομικών/ ΜΑΔΚΑΕΣ από το οποίο να επιλέγεται ο Υπεύθυνος της Υπηρεσίας.
Το μητρώο αυτό θα πρέπει να «στελεχωθεί» από επαγγελματίες της αγοράς οι οποίοι να έχουν τουλάχιστον 20ετη εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο, να έχουν μεταπτυχιακό τίτλο αναγνωρισμένου ιδρύματος στο σχετικό πεδίο. Επίσης το συγκεκριμένο στέλεχος/ φυστικό πρόσωπο, να μην είναι εν ενεργεία Ορκωτός λογιστής και να μην υπογράφει ή εκτελεί άλλους είδους υπηρεσία για τον συγκεκριμένο ΟΤΑ (πχ λογιστικές υπηρεσίες, ή νομικές υπηρεσίες, ή υπηρεσίες οικονομικού συμβούλου).
Η δε Ανάθεση να γίνεται έπειτα από πρόσκληση ενδιαφέροντος, με σχετική διαγωνιστική διαδικασία στην οποία δεν θα προσμετράται μόνο η προσφερόμενη τιμή αλλά θα συνυπολογίζονται και άλλα ποιοτικα κριτήρια.
Εάν δεν δύναται να δημιουργηθεί «ΜΗΤΡΩΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ» θα πρέπει τουλάχιστον να δημιουργηθεί μητρώο «ΜΕΛΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ» για τις επιτροπές εσωτερικού ελέγχου
Ήτοι να καταρτιστεί ένα αντίστοιχο μητρώο επιστημόνων απ τους οποίους θα στελεχωθούν οι Ελεγκτικές Επιτροπές. Το μητρώο αυτό θα πρέπει να έχει ως αυστηρότατες προϋποθέσεις
Α. την ύπαρξη Μεταπτυχιακού τίτλου σε Ελεγκτική/ Εσωτερικό Έλεγχο είτε άλλης ειδικότητας η οποία όμως θα πρέπει να έχει συγκεκριμένη στόχευση. ΠΧ Μεταπτυχιακος τίτλος στο management με πρώτο πτυχιο πχ μαθηματικός.
Β. το μέλος του συγκεκριμένου (δηλ το υποψήφιο της επιτροπής ελέγχου) θα πρέπει να έχει αποδεδειγμένη προϋπηρεσία τουλάχιστον 20 έτη στον εσωτερικό έλεγχο
Γ. Το μέλος του μητρώου Θα πρέπει να έχει λευκό ποινικό μητρώο και να μην έχει εκπέσει- δημόσιας σύμβασης υπαιτιότητας τους.
Για τα υπόλοιπα στελέχη της Υπηρεσίας Εσωτερικού ΕΛέγχου, συμφωνώ ότι δεν ειναι ανάγκη να είναι ΠΕ αλλά θα μπορούσε να είναι ΤΕ και ΔΕ με κατάλληλη εμπειρια και επιμόρφωηση όχι απαραίτητα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ- αλλά και από τεχνικές υπηρεσίες κλπ (μπορεί ενας εκτεταμένος έσωτερικός έλεγχος να απαιτεί σημαντική γνώση και εμπειρία σε τεχνικά έργα πχ φωτισμου)
Παράλληλα να υπάρχει Ποιοτικός Έλεγχος ανά πενταετία (review) από ανεξάρτητο έμπειρο φορέα ή επαγγελματία εσωτερικό ελεγκτή στα πρότυπα των πιστωτικών ιδρυμάτων και της κωδικοποιημενης 2577/2006.
Σε πολλούς φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμοι, ΝΠΔΔ & Δημοτικές Επιχειρήσεις που υπάγονται στο πεδίο του Ν.4270/2014), το προσωπικό κατηγορίας ΠΕ & ΤΕ δεν επαρκεί και σε μερικούς φορείς δεν υφίσταται. Ως εκ τούτου, στο άρθρο 9 παρ.7 το σχεδίου νόμου, το οποίο αναφέρεται στην στελέχωση των μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου, πιστεύω ότι πρέπει να συμπεριληφθούν και υπάλληλοι κατηγορίας ΔΕ κλάδου Λογιστικής ή Διοικητικού/Λογιστικού (Πτυχιούχου ΕΠΑΛ, ΤΕΛ, ΠΟΛΥΚΛΑΔΙΚΩΝ τομέα οικονομίας & διοίκησης), οι οποίοι να έχουν υποχρεωτικά παρακολουθήσει Πιστοποιημένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα από δημόσιο εκπαιδευτικό φορέα (ΕΚΔΔΑ ή Πανεπιστημιακό ίδρυμα). Υπάρχουν πολλοί υπάλληλοι αυτής της κατηγορίας και διαθέτουν μεγάλη εργασιακή εμπειρία. Επιπροσθέτως, πολλοί εξ’ αυτών διαθέτουν και άδεια άσκησης επαγγέλματος λογιστή από το οικονομικό Επιμελητήριο.
Η δυνατότητα στελέχωσης των μονάδων από τέτοιους υπαλλήλους θα βοηθήσει σημαντικά τους φορείς.