1. Ο εκλογέας συμπληρώνει την αίτηση – υπεύθυνη δήλωση επιστολικής ψήφου και την υπογράφει στο ειδικό πλαίσιο. Με την υπεύθυνη δήλωση ο εκλογέας δηλώνει ότι:
α) Έχει εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της επιστολικής ψήφου και δεν θα ψηφίσει με φυσική παρουσία στις επικείμενες εκλογές, εφόσον ο φάκελος παραληφθεί από την ειδική επιτροπή συλλογής επιστολικής ψήφου.
β) Η συμπλήρωση του ψηφοδελτίου, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής των υποψηφίων, έγινε αποκλειστικά από τον ίδιο δίχως την παρουσία άλλου προσώπου. Η προτίμηση που εκφράστηκε στο ψηφοδέλτιο εκφράζει αποκλειστικά και μόνο τη δική του επιλογή και
γ) Είναι σε γνώση του ότι αποτελεί ποινικό αδίκημα η πλαστογράφηση της παρούσας υπεύθυνης δήλωσης ή η ψευδής δήλωση των ανωτέρω στοιχείων.
2. Ο εκλογέας βάζει σταυρό προτίμησης στο κόμμα ή στον συνασπισμό κομμάτων που επιθυμεί και στο ειδικό τμήμα του ψηφοδελτίου επιλέγει, είτε κυκλώνοντας είτε σημειώνοντας τον αριθμό που αντιστοιχεί στον υποψήφιο ή στους υποψηφίους του συνδυασμού αυτού, στους οποίους επιθυμεί να εκφράσει την προτίμησή του. Αν δεν τεθεί σταυρός προτίμησης σε συνδυασμό, το ψηφοδέλτιο θεωρείται λευκό. Αν τεθεί σταυρός προτίμησης σε συνδυασμό αλλά δεν επιλεγεί κανένας υποψήφιος του συνδυασμού, το ψηφοδέλτιο θεωρείται έγκυρο υπέρ του συνδυασμού. Αν δεν έχει τεθεί σταυρός προτίμησης σε συνδυασμό και έχουν επιλεγεί υποψήφιοι, το ψηφοδέλτιο θεωρείται άκυρο.
Αν εκλογέας επιλέξει περισσότερους υποψηφίους από τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό, το ψηφοδέλτιο θεωρείται έγκυρο όσον αφορά τον συνδυασμό, ωστόσο, δεν λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός προτίμησης. Ο εκλογέας σημειώνει στο ψηφοδέλτιο και τον συνολικό αριθμό προτίμησης υπέρ υποψηφίων που έχει επιλέξει. Αν εκλογέας δεν συμπληρώσει τον αριθμό των σταυρών προτίμησης, το ψηφοδέλτιο θεωρείται έγκυρο όσον αφορά τον συνδυασμό, ωστόσο, δεν λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός προτίμησης.
Ο εκλογέας τοποθετεί το ψηφοδέλτιο στον φάκελο ψηφοφορίας και κλείνει τον φάκελο, χρησιμοποιώντας το ειδικό αυτοκόλλητο.
3. Απαγορεύεται η αναγραφή οποιουδήποτε στοιχείου στον φάκελο ψηφοφορίας επί ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου.
4. Μέσα στον φάκελο επιστροφής, ο εκλογέας τοποθετεί τον σφραγισμένο φάκελο ψηφοφορίας, ο οποίος περιέχει το ψηφοδέλτιο, συμπληρώνει ηλεκτρονικά, μέσω της ειδικής εφαρμογής του άρθρου 8, την υπεύθυνη δήλωση και επιβεβαιώνει την αποστολή του φακέλου, κάνοντας χρήση των κωδικών ταυτοποίησης της παρ. 2 του άρθρου 8 στο κινητό τηλέφωνο και στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλωθεί. Εναλλακτικά, ο εκλογέας του παρόντος, αντί της χρήσης της ειδικής εφαρμογής του άρθρου 8, δύναται να τοποθετήσει στον σφραγισμένο φάκελο ψηφοφορίας, εκτός του ψηφοδελτίου, και α) την υπογεγραμμένη αίτηση – υπεύθυνη δήλωση επιστολικής ψήφου, και β) φωτοτυπία των δύο (2) όψεων της αστυνομικής του ταυτότητας ή της ελληνικής άδειας οδήγησης ή του ελληνικού του διαβατηρίου ή της ταυτότητας των ενόπλων δυνάμεων ή των σωμάτων ασφαλείας. Γίνονται δεκτές κομμένες ταυτότητες, ληγμένα διαβατήρια, καθώς και διαβατήρια που έχουν εκδοθεί από τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις πριν από τη μεταβίβαση της αρμοδιότητας στην Ελληνική Αστυνομία.
5. Ο φάκελος επιστροφής επιστολικής ψήφου αποστέλλεται με μέριμνα του εκλογέα μέσω ταχυδρομείου, σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στα σχετικά έντυπα.
6. Η αποστολή του φακέλου από το Υπουργείο Εσωτερικών γίνεται ατελώς για τον εκλογέα. Η επιστροφή του φακέλου γίνεται με πάροχο ταχυδρομικών ή ταχυμεταφορικών υπηρεσιών και με δαπάνες του εκλογέα, εφόσον από τις συμβάσεις με τις εταιρείες παροχής ταχυδρομικών ή ταχυμεταφορικών υπηρεσιών δεν προβλέπεται η δυνατότητα χρέωσης του Υπουργείου Εσωτερικών. Οι εκλογείς μεριμνούν για την εμπρόθεσμη αποστολή του φακέλου επιστροφής επιστολικής ψήφου σύμφωνα με το άρθρο 14.
7. Για την υποβοήθηση του εκλογέα, και ιδίως των εκλογέων με αναπηρία, είναι δυνατή η δημιουργία εφαρμογής στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, όπου ο εκλογέας επιλέγει τον συνδυασμό που προτιμά και στη συνέχεια τους υποψηφίους στους οποίους θέλει να εκφράσει την προτίμησή του και εκτυπώνει το ψηφοδέλτιο συμπληρωμένο μηχανογραφικά με τις επιλογές του, κατ’ αναλογική εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 12.
Αναφορικά με το Άρθρο 13, απο την Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας προτείνεται η συμπερίληψη στην παρ. 7 του εδαφίου που περιλαμβάνεται στις αγκύλες ([]):
Άρθρο 13 -Διαδικασία ψηφοφορίας
1. Ο εκλογέας συμπληρώνει την αίτηση – υπεύθυνη δήλωση επιστολικής ψήφου και την υπογράφει στο ειδικό πλαίσιο. Με την υπεύθυνη δήλωση ο εκλογέας δηλώνει ότι: […]
7. Για την υποβοήθηση του εκλογέα, και ιδίως των εκλογέων με αναπηρία, είναι δυνατή η δημιουργία εφαρμογής [συμμορφούμενης με τις προδιαγραφές πρόσβασης ατόμων με αναπηρία] στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, όπου ο εκλογέας επιλέγει τον συνδυασμό που προτιμά και στη συνέχεια τους υποψηφίους στους οποίους θέλει να εκφράσει την προτίμησή του και εκτυπώνει το ψηφοδέλτιο συμπληρωμένο μηχανογραφικά με τις επιλογές του, κατ’ αναλογική εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 12.
Για την Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας
Ο Πρόεδρος
Καθηγητής Κωνσταντίνος Στεφανίδης
Γ. Στο άρθρο 13 «Διαδικασία ψηφοφορίας», η παρ. 7 να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως:
«7. Για την υποβοήθηση του εκλογέα, και ιδίως των εκλογέων με αναπηρία, δημιουργείται εφαρμογή στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία συμμορφώνεται με τα προβλεπόμενα στο Κεφαλαίο Η’ του ν.4727/2020, σε επίπεδο συμμόρφωσης ΑΑΑ, όπου ο εκλογέας επιλέγει τον συνδυασμό που προτιμά και στη συνέχεια τους υποψηφίους στους οποίους θέλει να εκφράσει την προτίμησή του και εκτυπώνει το ψηφοδέλτιο συμπληρωμένο μηχανογραφικά με τις επιλογές του, κατ’ αναλογική εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 12». Επιπρόσθετα, πρέπει να διευκρινιστεί, διότι δεν είναι ξεκάθαρο σύμφωνα με αυτά που αναφέρονται τόσο στη συγκεκριμένη παράγραφο όσο και στην παρ. 4 του άρθρου 12, ότι ο εκλογέας μπορεί να προχωρήσει στην εκτύπωση και αποστολή του συμπληρωμένου εκτυπωμένου ψηφοδελτίου.
Αιτιολόγηση: Με την ως άνω προτεινόμενη τροποποίηση επιδιώκουμε να διασφαλιστεί ότι η εν λόγω ηλεκτρονική εφαρμογή θα είναι πλήρως προσβάσιμη στα άτομα με αναπηρία.
Υποθέτω ότι θα πρέπει να υπάρχουν συμβεβλημένες εταιρίες ταχυμεταφοράς από το εξωτερικό για την Ελλάδα που θα μπορούν να χρεώσουν το ΥΠΕΣ τα ταχυμεταφορικά έξοδα, ούτως ώστε να μην αποκλείεται κανένας ψηφοφόρος λόγο οικονομικής αδυναμίας από την διαδικασία. Αν χρειάζεται ένας φάκελος από Ευρώπη για παράδειγμα να επιστραφεί στο εκλογικό κέντρο μέσα σε 3-5 ημέρες και με υπηρεσία εντοπισμού, τότε το κόστος είναι πραγματικά πολύ μεγάλο για μια ψήφο μόνο, πόσο μάλλον για πολυμελείς οικογένειες. Θα πρέπει λοιπόν κατα προτίμηση η επιστροφή να γίνεται δωρεάν, η να υπάρχει μια υπηρεσία με δικλείδες ασφαλείας ούτως ώστε να μην κλέβουν το κράτος επιτήδιοι, που να μπορούμε να αιτούμαστε την επιστροφή του αντιτίμου ταχυμεταφοράς αν δεν υπάρχει δυνατότητα δωρεάν επιστροφής του ψηφοδελτίου. Θα πρέπει αυτή η υπηρεσία να είναι ανώνυμη αλλά διασφαλισμένη ώστε να μην κλέβουν το κράτος επιτήδιοι και να διασφαλίζατε ταυτόχρονα η μυστικότητα της ψήφου. Πιθανός μια άλλη λύση αν επιτρέπετε και μετά από συζήτηση με τα ΕΛΤΑ και με μια άλλη παγκόσμια εταιρία να επινοήσατε κουπόνια ταχυμεταφοράς που θα δίνατε με τον αρχικό φάκελο ούτως ώστε να πληρώναμε το κόστος αν χρειάζονταν σαν μια άλλη λύση.
Πιστεύω ότι όλη η διαδικασία θα έπρεπε να μπορεί να συνδυαστεί με το Gov.gr και την αντίστοιχη εφαρμογή κινητού για όσους το επιλέξουν. Θα ήταν χρήσιμο στην αποστολή των αρχικών φακέλων να υπάρχει ένα QR Code με ένα μοναδικό κωδικό δημιουργημένο τυχαία όπου θα μπορεί να τον σκανάρει ο πολίτης με την εφαρμογή του Gov.Gr χωρίς να κανει login προκειμένου να ψηφίσει με αυτόν τον δημιουργημένο κωδικό μέσα στην εφαρμογή και να διατηρείται έτσι η ανωνυμία. Προφανώς το Gov.gr θα κρατάει αυτόν τον τυχαίο κωδικό μαζί με την ψήφο που θα κάνει ο πολίτης για την καταμέτρηση μετά την ψήφο. Στην συνέχεια θα ήταν χρήσιμο να μπορεί να ψηφίσει ο πολίτης από την εφαρμογή Gov.Gr και μόλις ολοκληρωθεί η ψηφοφορία να μπορεί να λαμβάνει στο e-mail που υπάρχει στο Gov.gr ή σε ένα e-mail που θα εισάγει ο ίδιος στο Gov.Gr για ανωνυμία, δύο δημιουργημένα PDF. Το ένα PDF θα είναι με την ψήφο του όπου θα έχει ένα QR code με τον μοναδικό τυχαίο κωδικό ψήφου που αναφέρθηκε για λόγους ανωνυμίας, και το οποίο θα τυπώνει και θα το βάζει στο φάκελο ψήφου. Στο δεύτερο PDF θα υπάρχει ένα άλλο QR code με κρυπτογραφημένο ένα JSON (ειδική μορφή object στον προγραμματισμό) με τα στοιχεία ταυτοποίησης που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 αλλά και το e-mail που επέλεξε να στείλει ο χρήστης τα δύο PDF από το Gov.Gr και θα περιέχει επίσης το δεύτερο αυτό PDF την βεβαίωση των στοιχείων του Άρθρου 13-παρ.1 όπου αφού το τυπώσει ο πολίτης το υπογράφει κιόλας. Tα δύο PDF αυτά όπως προαναφέρθηκε, θα τα τυπώνει ο κάτοχος του e-mail και θα εισάγει το PDF της ψήφου στον φάκελο ψήφου και το PDF των στοιχείων στον φάκελο επιστροφής. Έτσι θα υπάρχει αμεσότερη συλλογή και καταμέτρηση των ψήφων ενώ θα μπορεί και να επαληθευτεί η ψήφος (σε σύκγκριση καταμετρημένων με τα τυπωμένα PDF) αλλά και να είναι ανώνυμη.
Βάζοντας το ταχυδρομίο μέσα στην όλη διαδικασία δημιουργειται το τεράστιο ρίσκο κάτι να πάει στραβά με την όλη διαδικασία, πχ καθυστέρηση ή απώλεια της επιστολής και του ψήφου, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη νομιμότητα της ψηφοφορίας και της όλης δημοκρατικλης διαδικασίας. Γι’αυτό το λόγο πρέπει να μην επιτραπεί η επιστολική ψήφος, το όλο σχέδιο είναι επικίνδυνο γιατί θα δημιουργήσει με σιγουριά τέτοιου ειδους προβλήματα.
Η επιστροφή το φακέλλου πρέπει να μπορεί να γίνεται ομαδικά με ενιαίο εξωτερικό φάκελλο (τουλάχιστον για τα μέλη μιας οικογένειας), αλλιώς το κόστος είναι μεγάλο πχ για μια εξαμελή οικογένεια