1. Οι φορείς του Δημόσιου Τομέα κάνουν χρήση ΤΠΕ στη μεταξύ τους επικοινωνία, διακίνηση και ανταλλαγή έγγραφων και δεδομένων εφαρμόζοντας όλα τα πρότυπα και τις τεχνικές, με βάση το Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, όπως ισχύει, προκειμένου να εξασφαλίσουν το απαιτούμενο από το τελευταίο επίπεδο διαλειτουργικότητας.
2. Το Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης επικαιροποιείται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, όταν αυτό επιβάλλεται είτε από τη μεταβολή του κανονιστικού πλαισίου που διέπει την παροχή υπηρεσιών είτε από τη μεταβολή του τεχνολογικού περιβάλλοντος και της αντίστοιχης υποδομής.
Το Ινστιτούτο Ελέγχου Συστημάτων Πληροφορικής – ISACA Athens Chapter δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 1994 και αποτελεί το Ελληνικό παράρτημα του διεθνούς οργανισμού ISACA International, με περισσότερα από 95000 μέλη παγκοσμίως. Το Ινστιτούτο έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αριθμεί σήμερα 349 μέλη στην Ελλάδα και δραστηριοποιείται στους τομείς του ελέγχου, ασφάλειας και διακυβέρνησης πληροφοριακών συστημάτων, υποστηρίζοντας τα μέλη του καθώς και τα πρότυπα και επαγγελματικές πιστοποιήσεις του ISACA.
Προτείνουμε να ληφθούν υπόψη οι ευρύτερες αρχές διακυβέρνησης πληροφοριακών συστημάτων (IT governance) στο Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Σύμφωνα με τα σχετικά πρότυπα του ISACA, ένα αποτελεσματικό πλαίσιο διακυβέρνησης βασίζεται στη στρατηγική ευθυγράμμιση των στόχων του με τους ευρύτερους στόχους και αρχές, την απόδοση αξίας στον οργανισμό και στους «πελάτες» του, την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων του και των σχετικών κινδύνων, καθώς και τη διαχείριση της απόδοσής του.
Α. Κεντρικά Ζητήματα
Αν και το σχέδιο νόμου αποτελεί μία δράση στη σωστή κατεύθυνση, παρουσιάζει σημαντικά μειονεκτήματα που θα καθυστερήσουν την πραγματική αναδιοργάνωση των οργανισμών και φορέων του δημόσιου τομέα αλλά και την παροχή πραγματικά νέας ποιότητας υπηρεσιών στους πολίτες. Συγκεκριμένα:
Α1. Το σχέδιο νόμου δεν αγγίζει την «καρδιά» του προβλήματος και εμμέσως νομιμοποιεί και επανακυρώνει τον λανθασμένο σχεδιασμό υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις.
Η προσπάθεια εισαγωγής ηλεκτρονικών μέσων αναλώνεται στο μεγαλύτερο μέρος του ΣΝ στην αντικατάσταση των υπαρχουσών διαδικασιών και εγγράφων με ηλεκτρονικά «βήματα» – χωρίς να προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα για την αναμόρφωση των υπηρεσιών προς πολίτες. Αν και η πρόβλεψη για ηλεκτρονική επικοινωνία πολίτη-κράτους είναι θετική, δεν αναγνωρίζεται ο πυρήνας του προβλήματος – που είναι ο σχεδιασμός των υπηρεσιών. Έτσι, κατά την εφαρμογή θα παρατηρηθεί το φαινόμενο όπου «όλα λειτουργούν σύννομα» αλλά παράλληλα η παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα να είναι στια ίδια ή και χειρότερα επίπεδα / λόγω της έλλειψης κατάλληλης κατάρτισης των δημόσιων λειτουργών. Πρέπει να τεθεί σωστά ο στόχος της πλήρους αναμόρφωσης των διαδικασιών, στα κύρια άρθρα του νομοσχεδίου, να αναγνωριστούν οι «ενδιάμεσες» υπηρεσίες (εκατοντάδες βεβαιώσεις, αντίγραφα, πιστοποιητικά κλπ. που πρέπει να απαλειφθούν σταδιακά) και οι «τελικές» υπηρεσίες προς πολίτες και επιχειρήσεις (εγγραφή σε μητρώα, οικονομικές συναλλαγές, χορήγηση αδειών, κλπ) που πρέπει να αναμορφωθούν πλήρως και να γίνονται υλοποιούνται αυτοματοποιημένα σε ελάχιστο χρόνο.
Το σχέδιο νόμου πρέπει να θεσμοθετήσει μια εντελώς διαφορετική άποψη – στόχο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες, που είναι εφικτή μέσω της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης: ο πολίτης ή η επιχείρηση θα λαμβάνει μία υπηρεσία απλά δηλώνοντας την ταυτότητά του (πιστοποιούμενη με ηλεκτρονικό τρόπο ή προσωπική επαφή) και συμπληρώνοντας με δική του δήλωση όποια στοιχεία δεν έχει ο δημόσιος τομέας, σε πολύ συγκεκριμένες υπηρεσίες και μόνο (π.χ. άδεια οικοδομής, δήλωση εισοδήματος, δήλωση ονόματος τέκνου). Μετά η υπηρεσία θα ολοκληρώνεται άμεσα – σαφώς εντός της εργάσιμης ημέρας. Δυστυχώς, μόνο με απτά και στοχοποιημένα οφέλη οι πολίτες και επιχειρήσεις θα συνδράμουν το έργο της διακυβέρνησης. Ευτυχώς, η θέσπιση εξαιρετικά φιλόδοξων στόχων είναι πια εφικτή.
Α2. Το σχέδιο νόμου είναι συντηρητικό ως προς τις στοχεύσεις του, καθώς ουσιαστικά συνεχίζει να χειρίζεται το «χαρτί» ως πρωτότυπο και το ηλεκτρονικό μέσο ως «αντίγραφο».
Αυτό φαίνεται τόσο στη συνεχή αναφορά σε «ηλεκτρονικά αντίγραφα» και μεθόδους κύρωσής τους, όσο και στο ότι στα περισσότερα άρθρα του το ΣΝ «επιτρέπει» την χρήση ψηφιακών μέσων και υπηρεσιών. Είναι στα όρια της πρόκλησης, μετά από 20 χρόνια συνεχούς μηχανογράφησης και ενώ όλοι οι δημόσιοι φορείς έχουν κατάλληλα εργαλεία διασύνδεσης, συγγραφής κειμένων και ασφαλούς επικοινωνίας να επιτρέπει την ανταλλαγή εγγράφων σε χάρτινη μορφή, επιβαρύνοντας τη δημόσια διοίκηση με σημαντικό κόστος, τον πολίτη με σημαντική καθυστέρηση και συνεχίζοντας την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Συνολικά το ΣΝ πρέπει να θεσπίσει την ηλεκτρονική μέθοδο επικοινωνίας σαν αποκλειστική μέθοδο επικοινωνίας ανάμεσα στους φορείς, τις οργανωτικές μονάδες και τους λειτουργούς του δημόσιου τομέα, έστω και προβλέποντας κάποια (συγκεκριμένη και σύντομη) μεταβατική περίοδο για κάποιους από αυτούς. Όσον αφορά στην επικοινωνία δημόσιου τομέα πολιτών και επιχειρήσεων, επίσης πρέπει το χαρτί να αντιμετωπίζεται σαν εναλλακτική λύση με μεταβατικό χαρακτήρα, με την αίρεση μόνο εγγράφων που πρέπει να επιδεικνύονται για έλεγχο (ταυτότητες, διαβατήρια, άδειες κλπ). Η «εξαφάνιση» των εντύπων σαν μέσα επικοινωνίας δεν συσχετίζεται με τον τρόπο παροχής υπηρεσιών, οποίος μπορεί και πρέπει να προβλέπει την ολοκλήρωση με προσωπική επαφή.
A3. Το σχέδιο νόμου δεν θεσπίζει συγκεκριμένους στόχους χρόνου / κόστους για την ολοκλήρωση των υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις.
Παρά το γεγονός ότι προβλέπονται αρκετές δράσεις βελτίωσης στα 30 άρθρα του, το σχέδιο νόμου συνεχίζει να επιτρέπει τον απροσδιόριστο χρόνο ολοκλήρωσης κατά την παροχή ηλεκτρονικών αλλά και με προσωπική επαφή υπηρεσιών, υποβαθμίζοντας έτσι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό μίας υπηρεσίας. Με εξαίρεση μόνο την πρωτοκόλληση εγγράφων (η οποία πρέπει ούτως ή άλλως να αντικατασταθεί με αυτοματοποιημένη χρονοσήμανση και άμεση απάντηση στον αιτούντα χωρίς παρεμβολή ανθρώπινου παράγοντα) δε θεσπίζεται κανένας στόχος ή μετρική για την ολοκλήρωση σημαντικών υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό, η ίδρυση επιχείρησης ή ο υπολογισμός σύνταξης ή η αναγνώριση τίτλου σπουδών θα συνεχίσουν να ολοκληρώνονται σε εβδομάδες ή μήνες, ενώ η εκκαθάριση φόρου εισοδήματος θα γίνεται σε 1 δευτερόλεπτο: όλα θα είναι σύννομα. Πρέπει να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι ολοκλήρωσης ανά κατηγορία υπηρεσίας, αναγνωρίζοντας ζητήματα ποιότητας δεδομένων όπου υπάρχουν, ώστε να κινηθεί ο μηχανισμός αναμόρφωσης. Τέλος πρέπει να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι μείωσης του διαχειριστικού κόστους ανά κατηγορία υπηρεσιών, βελτιώνοντας δραστικά το σημερινό.
Α4. Το σχέδιο νόμου δε θεσπίζει κανενός είδους κίνητρο ή αντικίνητρο για δημόσιους λειτουργούς ή συναλλασσόμενους πολίτες και επιχειρήσεις.
Θα έπρεπε να υπάρχουν συγκεκριμένα και σημαντικά κίνητρα και αντικίνητρα για τη δημιουργία και χρήση ηλεκτρονικών υπηρεσιών και μέσων, ειδικά ανάμεσα στους δημόσιους λειτουργούς. Επίσης, πρέπει να τεθεί ένα σαφές πλαίσιο κινήτρων για τη χρήση ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις (ακολουθώντας το παράδειγμα της φορολογίας εισοδήματος).
Α5. Το σχέδιο νόμου δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για τη σχεδίαση και παροχή νέων υπηρεσιών.
Κινούμενο στα πλαίσια της περιορισμένης, συντηρητικής άποψης που εντοπίζεται στα Α1, Α2, και Α3, το σχέδιο νόμου δεν αγγίζει καθόλου ένα ακόμη σημαντικότερο θέμα από την αναδιοργάνωση των υπαρχουσών υπηρεσιών: τη σχεδίαση και παροχή νέων υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις. Όντας από τους λίγους οργανισμούς τέτοιου μεγέθους σε παγκόσμιο επίπεδο που δεν έχει συστηματικές δραστηριότητες σχεδίασης νέων «προϊόντων» και υπηρεσιών, που δεν καινοτομεί και δεν αλλάζει, ο ελληνικός δημόσιος τομέας θα συνεχίσει έτσι να προσπαθεί να πετύχει μικρά, συντηρητικά βήματα.
Β. Ζητήματα Ανθρώπινου Δυναμικού και πρόληψης του Ψηφιακού Αποκλεισμού
Τα ζητήματα ανθρώπινου δυναμικού αλλά και πρόληψης του ψηφιακού χάσματος δεν αντιμετωπίζονται καθόλου ή επαρκώς από το σχέδιο νόμου, αφήνοντας το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα πρακτικά χωρίς νέες κατευθύνσεις και στοχεύσεις. Αναλυτικότερα:
Β1. Το σχέδιο νόμου δεν αναφέρει μέτρα για την καλύτερη κατάρτιση των δημόσιων λειτουργών στις νέες τεχνολογίες αλλά και τη σταδιακή αναμόρφωση της αποστολής τους.
Θα έπρεπε να προβλέπονται μηχανισμοί διαρκούς εκπαίδευσης αλλά και να θεσμοθετούνται συγκεκριμένες δεξιότητες για το σχεδιασμό νέων υπηρεσιών, τη διοίκηση διαδικασιών, τον ανασχεδιασμό δεδομένων, τη στατιστική επεξεργασία στοιχείων. Επιπλέον, το ΣΝ πρέπει να αποτυπώνει την πολιτική βούληση για τη σταδιακή εκπαίδευση και μετακίνηση εργαζομένων γραφείου από θέσεις παροχής υπηρεσιών, σε θέσεις που θα έχουν σαν αποστολή την παροχή εκπαίδευσης, τη διαχείριση της γνώσης, το σχεδιασμό και την προώθηση νέων υπηρεσιών για πολίτες και επιχειρήσεις – έτσι ώστε τα ανάλογα ποσοστά να προσεγγίσουν τα αντίστοιχα στον ιδιωτικό τομέα παροχής υπηρεσιών, διεθνώς.
Β2. Το σχέδιο νόμου δεν αποτυπώνει μία ξεκάθαρη πολιτική όσων αφορά ζητήματα ψηφιακού αποκλεισμού πολιτών.
Σε συγκεκριμένα άρθρα αναφέρονται προβλέψεις για παροχή υπηρεσιών αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικών μέσων (με τη μέθοδο λήψης απόφασης της … πιθανολόγησης), στοιχείο που καθιστά ακόμη πιο ασαφείς τις προθέσεις. Ακολουθώντας τις πρακτικές άλλων χωρών σε ανάλογη κατάσταση (επιχειρήσεις των οποίων ήδη δρουν ανταγωνιστικά με τις Ελληνικές) , πρέπει να θεσπιστεί ο ηλεκτρονικός τρόπος σαν αποκλειστικό μέσο επικοινωνίας και παροχής υπηρεσίας προς επιχειρήσεις κάθε τύπου, με την εξαίρεση κάποιων κλάδων ελεύθερων επαγγελματιών όπου και να τεθούν μεταβατικές διατάξεις. Όσον αφορά στους πολίτες πρέπει να υπάρξει ξεκάθαρη πολιτική: δέσμευση συνέχισης της παροχής κάθε υπάρχουσας υπηρεσίας μέσω προσωπικής επαφής, χωρίς όμως να υπάρχει ανάλογη δέσμευση για το χρόνο υλοποίησης της υπηρεσίας.
Β3. Ρόλοι, αποτελέσματα και αρμοδιότητες δημοσίων λειτουργών: ώρα για τολμηρά βήματα
Επεκτείνοντας το θέμα της απουσίας κινήτρων / αντικινήτρων (Α4), το προτεινόμενο σχέδιο νόμου πρέπει να θεσπίσει συγκεκριμένους στόχους και αρμοδιότητες, αναλυμένους στα διάφορα διοικητικά επίπεδα και τις κατηγορίες δημόσιων λειτουργών. Η καθημερινή χρήση εφαρμογών γραφείου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η συνεχής πρόσβαση στο διαδίκτυο και η δυνατότητα ανεύρεσης πληροοφοριών, η γνώση των ειδικών εφαρμογών που προβλέπει η θέση του, η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε αρχεία ανάλογα με τις αρμοδιότητες του κάθε δημόσιου λειτουργού, ακόμη και η χρήση κοινωνικών δικτύων για την καλύτερη διεκπεραίωση των λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης πρέπει να θεσμοθετηθούν και να επιβληθούν ως απαραίτητα στοιχεία της αποστολής κάθε υπαλλήλου γραφείου στο δημόσιο τομέα.
Γ. Ζητήματα υποδομών του δημόσιου τομέα
Για την επίτευξη των στοχεύσεων της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, είναι απαραίτητη η θεσμοθέτηση συγκεκριμένων υποδομών και κανονιστικών πλαισίων – έτσι ώστε η υλοποίηση να μην αποτελεί αντικείμενο σποραδικών, ασύνδετων δράσεων των φορέων αλλά και των δημόσιων λειτουργών. Αναλυτικότερα:
Γ1. Δεν θεσμοθετούνται τα απαραίτητα, εξελίξιμα κατασταστικά πλαίσια για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση
Με εξαίρεση μίας αναφοράς στο Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, το σχέδιο νόμου δεν προβλέπει τα απαραίτητα πλαίσια, σύμφωνα και με πρακτικές της ΕυρωπαΊκής Ένωσης. Τέτοια πλαίσια πρέπει να είναι: η Αρχιτεκτονική Συστημάτων και Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα, το Πλαίσιο Ανάπτυξης και Λειτουργίας Δημόσιων Διαδικτυακών Τόπων, το Πλαίσιο Ψηφιακής Αυθεντικοποίησης, το Πλαίσιο Συμμετοχής των πολιτών στις αποφάσεις, καθώς και σειρά συντηρήσιμων τομεακών πλαισίων παροχής υπηρεσιών και διαλειτουργικότητας στους επιμέρους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης (οικονομία, υγεία, παιδεία, ασφάλεια, κλπ). Είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική η θέσπιση κοινών, συντηρήσιμων ταξονομιών για τις κύριες οντότητες που αναγνωρίζει ο δημόσιος τομέας (π.χ. εθνικότητες, νομίσματα, γλώσσες, επαγγελματικά δικαιώματα, αστικές καταστάσεις, διευθύνσεις κλπ).
Είναι εξαιρετικά σημαντικό τα παραπάνω πλαίσια και οι κανονιστικές διατάξεις να διέπουν υποχρεωτικά την προμήθεια, ανάπτυξη, συντήρηση και με κάθε είδους εξέλιξη του συνόλου των πληροφοριακών συστημάτων του δημόσιου τομέα.
Γ2. Το σχέδιο νόμου δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για τη θέσπιση, διασύνδεση και χρήση των απαραίτητων κεντρικών μητρώων.
Καθώς η παροχή δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών στους στοχευόμενους (βλ. Α1 και Αδεν μπορεί να γίνει πια με κάθετη ολοκλήρωση και χειροκίνητη επικοινωνία είναι απαραίτητο να θεσμοθετηθούν τα βασικά μητρώα (οικονομικό, υγείας, αστικής κατάστασης, περιουσίας, ασφάλειας, κλπ) και να υπάρξει δέσμευση και αρχικό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωσή τους, τη διασύνδεση μεταξύ τους, και την παροχή ανοικτών υπηρεσιών με τα απαραίτητα επίπεδα πρόσβασης σε όλο το δημόσιο τομέα αλλά και τους τελικούς δικαιούχους. Το σχέδιο νόμου θα πρέπει επίσης να θεσπίζει κεντρικό μητρώο των δημόσιων φορέων και οργανισμών – σε επίπεδο διεύθυνσης, τμήματος, μονάδας και δημόσιου λειτουργού – αλλά και κεντρικό μητρώο ορισμού των παρεχόμενων υπηρεσιών, προβλέποντας τη διασύνδεση κατάλληλων τοπικών μητρώων σε Υπουργεία ή μεγάλους οργανισμούς. Σε άλλη περίπτωση (όπως είναι τώρα οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου) η υλοποίηση των αλλαγών αλλά και της διοικητικής μεταρρύθμισης θα καταστεί γρήγορα μη διοικήσιμη.
Γ3. Το σχέδιο νόμου δεν θεσμοθετεί την ανάπτυξη αυτόματων ηλεκτρονικών υπηρεσιών (web services) και δεν στοχοθετεί τις αυτοματοποιημένες συναλλαγές
Η επίτευξη δραστικά μικρότερων χρόνων υλοποίησης υπηρεσιών δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ανάπτυξη αυτόματων ηλεκτρονικών υπηρεσιών (web services) στο σύνολο των κεντρικών πληροφοριακών συστημάτων του δημόσιου τομέα. Αν και η χρήση των web services προβλέπεται στα επιμέρους πλαίσια (αν αυτά θεσμοθετηθούν αποτελεσματικά), πρέπει στο σχέδιο νόμου να υπάρχει σαφές δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη ανάλογων ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε όλες τις υπηρεσίες κεντρικών μητρώων (που θα έχουν και τη μεγαλύτερη χρησιμοποίηση από άλλες, τελικές υπηρεσίες). Επίσης, είναι απαραίτητη η στοχοθέτηση της πλήρους αυτοματοποίησης της παροχής των υπηρεσιών, με τη χρήση κατάλληλων αλγορίθμων και μηχανισμών αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων.
Γ4. Δράσεις οριζόντιου συντονισμού
Αν και κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο για την «κανονική λειτουργία» του δημόσιου τομέα, πρέπει στην παρούσα φάση να θεσπιστούν ειδικές ρυθμίσεις για τη γρήγορη σχεδίαση, υλοποίηση και διάδοση των αλλαγών. Έτσι, σε αντιστοιχία με τις διεθνείς πρακτικές, πρέπει να θεσπιστεί ειδική οριζόντια / δια-υπουργική μονάδα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και αντίστοιχος υπεύθυνος / CTO (Chief Technology Officer) ή να δοθεί ανάλογη αρμοδιότητα και ευθύνη σε Ειδικό ή Γενικό Γραμματέα. Η οριζόντια μονάδα πρέπει να διαθέτει απαραίτητη άποψη, συστήματα και υποδομές για τη διοίκηση των νομικών αλλαγών που θα απαιτηθούν – με την ταχεία επεξεργασία του νομικού πλαισίου και δημιουργία παρεμβάσεων.
Προτείνουμε την αναγνώριση του ρόλου του Παρατηρητηρίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας ως φορέα διεξαγωγής μετρήσεων αξιολόγησης της εξέλιξης της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στη χώρα μας. Στην κατεύθυνση αυτή θα αναγνωριστεί ότι έως το τέλος του 2011 θα προσδιοριστεί κοινό εθνικό πλαίσιο αξιολόγησης της επάρκειας, της εξέλιξης και της ωριμότητας της Ελληνικής Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Hellenic e-Government Maturity Framework). Το εθνικό αυτό πρότυπο θα βασίζεται σε διεθνή πρότυπα αξιολόγησης (π.χ. του ΟΗΕ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Eurostat κλπ.) και θα ορίζει κανόνες για την πρόοδο της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στη χώρα και για τον έλεγχο της επίτευξης των στόχων που παρουσιάζονται στο παρόν Σχέδιο Νόμου, λαμβάνοντας υπόψη αντίστοιχα ολοκληρωμένα πρότυπα ωριμότητας που προτείνονται στην επιστημονική βιβλιογραφία και έχουν εφαρμοστεί επιτυχώς σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Ως e-TEE μπορούμε να συμβάλουμε στο έργο αυτό με την Επιστημονική Επιτροπή e-GOV που θεσπίσαμε. Η επιτροπή e-GOV μπορεί να εργαστεί για την προδιαγραφή του προτύπου σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας αλλά και με επιστημονικούς φορείς (Ερευνητικά Ινστιτούτα/Τμήματα ΑΕΙ) που επιδεικνύουν επιστημονική δραστηριότητα στο πεδίο της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Αν κατάλαβα καλά, αντί για νομοσχέδιο που θα έχει πλήρεις προδιαγραφές της περίφημης «ΚΑΡΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ» θα αρκεί μια υπουργίκή απόφαση για να οριστούν αυτές! Μετά δηλαδή το σεισμό που έγινε από την ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΡΝΗΣΗ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ θα μας την επιβάλλετε «εν μια νυκτί» και χωρίς να ξέρουμε για τι ακριβώς πρόκειται! Αν αυτό λέγεται Δημοκρατία, εξηγείστε μου τι σημαίνει ΧΟΥΝΤΑ και ΦΑΣΙΣΜΟΣ!!!!! Την κάρτα ΔΕΝ ΘΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΟΥΜΕ!
Το παρόν δεν είναι υβριστικό, είναι αποτέλεσμα της αγωνίας μας για θέματα για τα οποία μας ενδιαφέρουν άμεσα και κάποιοι αρνούνται πεισματικά να ακούσουν τη γνώμη μας! (Υ.Γ. να εκφρἀσω το πικρό παράπονό μου και την εντονότατη διαμαρτυρία μου γιατί στην διαβούλευση για την κάρτα του Πολίτη, δεν δημοσιεύθηκαν όλες οι αναρτήσεις και την βεβαιότητά μου ότι και το παρόν θα λογοκριθεί από …. ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ)