1. Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων ή εξαιρέσεων, τα φυσικά πρόσωπα και τα ΝΠΙΔ έχουν δικαίωμα να επικοινωνούν και να συναλλάσσονται με τους φορείς του δημόσιου τομέα με χρήση ΤΠΕ και ιδίως να κάνουν χρήση ηλεκτρονικών πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων προκειμένου να χρησιμοποιούν υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, να λαμβάνουν και να δίδουν πληροφορίες, να έχουν πρόσβαση στα δημόσια έγγραφα, να καταθέτουν αιτήσεις, δηλώσεις, δικαιολογητικά ή άλλα έγγραφα και να λαμβάνουν διοικητικά ή άλλα έγγραφα που απευθύνουν σε αυτά οι φορείς του δημόσιου τομέα.
2. Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων τα φυσικά πρόσωπα και τα ΝΠΙΔ έχουν δικαίωμα να επιλέγουν μεταξύ των διαθέσιμων μέσων και τρόπων επικοινωνίας και συναλλαγής με τους φορείς του δημόσιου τομέα. Η επιλογή του τρόπου επικοινωνίας ή/και συναλλαγής δηλώνεται κατά την έναρξη της επικοινωνίας ή συναλλαγής με τον φορέα του δημόσιου τομέα και μπορεί να μεταβληθεί από το συναλλασσόμενο με τον φορέα του δημόσιου τομέα πρόσωπο σε μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας, εφόσον υπάρξει έγκαιρη και σαφής δήλωση της μεταβολής της προηγούμενης επιλογής. Οι υπάλληλοι φορέων του δημόσιου τομέα και ιδίως οι υπάλληλοι των ΚΕΠ επικουρούν κάθε ενδιαφερόμενο πρόσωπο που αδυνατεί να χρησιμοποιήσει τις ΤΠΕ για την επικοινωνία και συναλλαγή του με φορείς του δημόσιου τομέα.
3. Ο φορέας του δημόσιου τομέα που επικοινωνεί ή συναλλάσσεται με φυσικά πρόσωπα ή ΝΠΙΔ μπορεί, σε εξαιρετικές περιστάσεις, να μεταβάλ(λ)ει τον τρόπο επικοινωνίας ή συναλλαγής, εφόσον αυτό επιβάλλεται από επιτακτικές οργανωτικές ανάγκες και τα συναλλασσόμενα με αυτόν πρόσωπα ενημερώνονται εγκαίρως και σαφώς για τη μεταβολή του τρόπου επικοινωνίας ή συναλλαγής.
4. Ο φορέας του δημόσιου τομέα μπορεί, να προσδιορίσει την επικοινωνία ή συναλλαγή με χρήση ΤΠΕ ως μοναδικό τρόπο επικοινωνίας ή συναλλαγής, εφόσον απευθύνεται ή/και συναλλάσσεται με ΝΠΙΔ, ενώσεις προσώπων ή φυσικά πρόσωπα που λόγω της φύσης τους, των τεχνικών-οικονομικών δυνατοτήτων τους και του πεδίου δραστηριότητάς τους τεκμαίρεται ότι έχουν πρόσβαση σε ΤΠΕ και στη χρήση αυτών.
Ζ. Στο Άρθρο 10 «Δικαίωμα Ηλεκτρονικής Επικοινωνίας – Δικαίωμα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών» να διαμορφωθεί η παράγραφος 2 ως ακολούθως (βλέπε με έντονη γραμματοσειρά):
«2. Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων τα φυσικά πρόσωπα και τα ΝΠΙΔ έχουν δικαίωμα να επιλέγουν μεταξύ των διαθέσιμων μέσων και τρόπων επικοινωνίας και συναλλαγής με τους φορείς του δημόσιου τομέα. Η επιλογή του τρόπου επικοινωνίας ή/και συναλλαγής δηλώνεται κατά την έναρξη της επικοινωνίας ή συναλλαγής με τον φορέα του δημόσιου τομέα και μπορεί να μεταβληθεί από το συναλλασσόμενο με τον φορέα του δημόσιου τομέα πρόσωπο σε μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας, εφόσον υπάρξει έγκαιρη και σαφής δήλωση της μεταβολής της προηγούμενης επιλογής. Οι υπάλληλοι φορέων του δημόσιου τομέα και ιδίως οι υπάλληλοι των ΚΕΠ επικουρούν κάθε ενδιαφερόμενο πρόσωπο που αδυνατεί να χρησιμοποιήσει τις ΤΠΕ για την επικοινωνία και συναλλαγή του με φορείς του δημόσιου τομέα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται και τα άτομα με αναπηρία, στα οποία παρέχεται προτεραιότητα ως προς την εξυπηρέτηση».
Προτείνουμε να κατοχυρωθεί νομικά η ισχύς των αιτημάτων που υποβάλλονται από πολίτες/επιχειρήσεις προς δημόσιους φορείς και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει στη Γαλλία, με την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζεται η αυθεντικοποίηση και η ασφάλεια των αιτημάτων αυτών (π.χ. μέσω ηλεκτρονικής υπογραφής/ηλεκτρονικού πιστοποιητικού). Αυτό το μέτρο θα συμβάλει στην ευρύτατη διάδοση και χρήση των προσφερόμενων ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, στο άρθρο 10 δεν καθορίζονται με σαφήνεια τα διαθέσιμα μέσα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των πολιτών/επιχειρήσεων με τους φορείς του δημόσιου τομέα.
ΕΧΩ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ,ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ,ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΛΓΑ, ΜΕΣΩ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΦΟΡΜΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΠΕΡΣΙ (ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΡΕΙΣ ΜΗΝΕΣ).ΠΟΙΟΣ Ο ΛΟΓΟΣ ΥΠΑΡΞΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΧΩΡΟΥΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ Η ΦΟΡΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΚΑΝ ΣΤΟ ΚΟΠΟ ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΑΤΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ.
Χαιρετίζουμε το νομοσχέδιο το οποίο τόσο πολύ νομίζώ θα βοηθήσει αυτόν τον τόπο να κάνει ένα βήμα μπροστά. Οι νέες τεχνολογίες, το διαδίχτυο με την ηλεκτρονική επικοινωνία θα βοηθήσουν την χώρα μας αφάνταστα να κάνει το μεγάλο άλμα που χρειάζεται, ιδιαίτερα τώρα σ’ αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που περνάμε. Θα σταματήσει η επαφή του πολίτη με τον δημόσιο υπάλληλο, ο οποίος τις περισσότερες φορές του συμπεριφέρεται σαν δυνάστης. Θα σταματήσει η εξάρτηση, η διαφθορά, η γραφειοκρατία, θα περιοριστεί η καθυστέρηση, θα βοηθηθεί η ανάπτυξη, θα μειωθεί ο τεράστιος αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων, οι περισσότεροι των οποίων μόνον εμπόδια δημιουργούν στις σχέσεις τους με του πολίτες, κάνοντας ότι μπορούν να ανακόψουν την πρόοδο σ’αυτό τον τόπο.
Είναι όμως το προσωπικό του Δημοσίου κατάλληλα εκπαιδευμένο ν’ αντιμετωπίσει αυτή την τεράστια πρόκληση;
Eίναι οι Υπηρεσίες έξοπλισμένες με τον κατάλληλο εξοπλισμό;
Πόσοι από τους σημερινούς δημόσιους υπαλλήλους είναι εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες ή έχουν την επιθυμία να προσαρμοσθού αν και στην πραγματικότητα η χρήση των νέων τεχνολογιών είναι εύκολη κι’απλή;
Πως μπορεί να έχει εφαρμογή ένας τέτοιος νόμος όταν π.χ. ο Δήμος Γλυφάδας, ένας από τους μεγαλύτερους Δήμους της Ελλάδος και σίγουρα ο πλουσιότερος δεν έχει e-mail;
Ποιός θα δώσει σ’αυτούς τους ανθρώπους να καταλάβουν την αξία του συζητητούμενου νομοσχεδίου;
Πρέπει όλοι μας να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, μόνον οι νέες τεχνολογίες και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα μας βοηθήσουν.
Ας σοβαρευτούμε όλοι και να στρωθούμε στην δουλειά.
Θα ήθελα ως μηχανικός να μπορώ να καταθέτω ηλεκτρονικά τα σχέδιά μου και οι δημόσιες υπηρεσίες (πολεοδομίες) να μου απαντούν μέσω e-mail, ώστε να αποφεύγονται οι ενεργοβόρες και αντιπεριβαλλοντικές εκτυπώσεις (που μερικές φορές χρειάζονται φορτηγό για να τις κουβαλήσεις στην πολεοδομία). Αυτό προϋποθέτει ότι σε όλες τις πολεοδομίες θα υπάρχει λογισμικό ανάγνωσης ηλεκτρονικών σχεδίων και ότι θα έχει εκπαιδευτεί κάποιος υπάλληλος για να το χειρίζεται. Ακόμα πιο σωστό θα ήταν αυτή η διαδικασία να είναι υποχρεωτική, δηλαδή να μην επιτρέπεται ο έλεγχος των μελετών επί εκτυπωμένων σχεδίων. Μετά την έγκριση του σχεδίου αυτό αναρτάται στο διαδίκτυο προς ενημέρωση των συναλλασσόμενων αλλά και του κοινού.
Όσον αφορά την παράγραφο 3.
Θα πρέπει κατά την αλλαγή τρόπου επικοινωνίας να υπάρξει πέρα απο την σχετική προειδοποίηση και σχετική σήμανση/αναφορά στην ηλεκτρονική υπηρεσία για την μεταβολή αυτήν καθώς και στο τέλος της όποιας πράξης έχει γίνει να αναφέρεται ώς επιτυχής/ανεπιτυχής(σχόλια).
Δηλαδή αν αποστείλω ηλεκτρονικό μήνυμα για παροχή κάποιου εγγράφου και ο τρόπος επικοινωνίας αλλάξει σε τηλεφωνικό επί παραδείγματι, αυτό πέρα απο την σχετική αποστολή μηνύματος με την αλλαγή τρόπου επικοινωνίας, η κατάληξη της διαδικασίας της αίτησης μου να οριστεί ώς επιτυχής ή ανεπιτυχής σε σχετικό ηλεκτρονικό αρχείο πράξεων , έτσι ώστε να υπάρχει σημείο αναφοράς και να διευκολυνθεί μελλοντική πράξη μου πάνω στο ίδιο αντικείμενο.
Ίσως θα ήταν καλό να γίνει ειδική μνεία στη χρήση κινητής τηλεφωνίας (m-government) ως μέσο για την επικοινωνία πολιτών και επιχειρήσεων με τη δημόσια διοίκηση καθώς και για την ολοκλήρωση του συνόλου ή ενός μέρους μιας διοικητικής πράξης (π.χ. πληρωμή τελών-εισητηρίων-παραβόλων, κατάθεση αίτησης, ενημέρωση για το status μιας αίτησης, υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας σε ειδικές κατηγορίες πολιτών π.χ. ενημέρωση εγγεγραμμένων σε συγκεκριμένη υπηρεσία δημοτών για τα πολιτιστικά δρώμενα στο δήμο, ενημέρωση εγγεγραμμένων σε συγκεκριμένη υπηρεσία αγροτών για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, εγγεγραμμένων σε συγκεκριμένη υπηρεσία φοιτητών για αλλαγές στην εξεταστική περίοδο κτλ.).
Ο τομέας είναι πολλά υποσχόμενος και έχει βάση υλοποίησης και λειτουργίας στην Ελλάδα αφού, σύμφωνα με τις έρευνες, το 40% των Ελλήνων χρησιμοποιεί το κινητό του για να έχει πρόσβαση στο internet (διεθνώς, το 2009 μετρήθηκε μεγαλύτερος αριθμός συνδέσεων στο internet απο κινητό τηλέφωνο παρά από σταθερό υπολογιστή) ενώ η αύξηση της αγοράς smartphones διπλασιάστηκε το 2010 (μεγάλη διεθνής εταιρία συμβούλων υπολογίζει ότι η αγορά smartphones το 2012 θα ξεπεράσει εκείνη των η/υ).
Κάρτα του πολίτη.
Σε συνέχεια του παραπάνω σχολίου μου για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και όσο αφορά την κάρτα του πολίτη, θα ήθελα να παραθέσω τα εξής σχόλια.
Η κάρτα του πολίτη θα πρέπει να είναι ο τρόπος χρησιμοποίησης των υπηρεσιών του πολίτη και η ταυτοποίηση του πολίτη ως προς τις συναλλαγές του με το δημόσιο πάνω στις βάσεις που έθεσα για τον σχεδιασμό των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του δημοσίου, όπως έχουν τεθεί προς διευθέτηση με τον ορισμό της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Δηλαδή η κάρτα του πολίτη θα πρέπει να χρησιμοποιείται ώστε να πιστοποιείται η ταυτότητα του πολίτη ως προς τις συναλλαγές του με το δημόσιο, με τέτοιο τρόπο που ναι μεν να διευκολύνει αυτές τις συναλλαγές αλλά να παρέχει ασφάλεια και το απόρρητο αυτών των πληροφοριών.
Ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι αν η κάρτα του πολίτη λειτουργεί για την ταυτοποίηση του ατόμου σε σχέση με τις συναλλαγές που επιδιώκει με το δημόσιο, πάντα όσο αφορά συγκεκριμένες υπηρεσίες του δημοσίου.
Αν παραδείγματος χάρη ένας πολίτης θέλει να βρει το πιστοποιητικό γέννησης του, θα πρέπει να έχει τον τρόπο να απευθυνθεί στην συγκεκριμένη υπηρεσία του δημοσίου που του παρέχει αυτή την δυνατότητα και να έχει μέσα από αυτό το περιβάλλον της εν λόγω υπηρεσίας πρόσβαση μόνο στο πιστοποιητικό γέννησης του.
Αν χρειάζεται για την συναλλαγή του με το δημόσιο να επικοινωνήσει με διαφορετικές υπηρεσίες, παραδείγματος χάρη κάνει ένα αίτημα στην πολεοδομία, η πολεοδομία θα πρέπει να διασταυρώσει τις απαραίτητες υπηρεσίες και έγγραφα με άλλες υπηρεσίες του δημοσίου και να πληροφορήσει τον πολίτη σε εύλογο χρόνο ότι το αίτημά του είναι προς εξέταση ή αν χρειάζεται επιπλέον πληροφορίες για κάποιο μέρος του αιτήματος του. Αν π.χ. χρειάζεται να υποβάλει κάποιο έγγραφο στην ΔΟΥ.
Οι πληροφορίες και τα έγγραφα που σχετίζονται με κάθε πολίτη θα πρέπει ναι μεν να είναι εύκολο να διασταυρωθούν από την υπηρεσία του δημοσίου που τα χρειάζεται αλλά πάντα βάση του σκοπού για το οποίο πρέπει να γίνει αυτό και μόνο για τον σκοπό που είναι απαραίτητο. Αυτό συνεπάγεται διαφορετικές εγγραφές για τον ίδιο πολίτη όσο αφορά τις πληροφορίες που κάθε υπηρεσία του δημοσίου έχει στην κατοχή της σε σχέση πάντα με τον εν λόγω πολίτη.
Π.χ. αν ο πολίτης προς αίτημα στην πολεοδομία χρειάζεται να προσκομίσει (θεωρητικά) κάποια έγγραφα από διάφορες υπηρεσίες του δημοσίου, τα έγγραφα αυτά θα πρέπει να συνδέονται με τα έγγραφα που είναι αποθηκευμένα ή τις πληροφορίες που υπάρχουν στις εν λόγω υπηρεσίες το δημοσίου και όχι να συλλέγονται όλα μαζί κάτω από το φάκελο του πολίτη με την πολεοδομία.
Με τον τρόπο αυτό ναι μεν έχουμε καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη μιας και ο πολίτης θα χρειάζεται να ξέρει αν πρέπει να προσκομίσει κάποιο έγγραφο / πληροφορία σε κάποια υπηρεσία του δημοσίου ενώ από την άλλη οι υπηρεσίες του δημοσίου θα λειτουργούν βάση των θεσμοθετημένων λειτουργιών τους. Η βελτίωση της απόδοσης αφορά στην εξυπηρέτηση του πολίτη, μιας και χρειάζεται να ξέρει μόνο ότι είναι αναγκαίο για την εξυπηρέτηση του αιτήματος του, αλλά και στους χρόνους απόκρισης των υπηρεσιών του δημοσίου και ως προς τον πολίτη και μεταξύ τους. (Άλλο είναι να πρέπει να συλλέγει ο πολίτης σε κάθε συναλλαγή του με το δημόσιο τα απαιτούμενα έγγραφα και άλλο οι υπηρεσίες του δημοσίου απλά να πιστοποιούνε μεταξύ τους ότι έχουν στην κατοχή τους τα απαιτούμενα έγγραφα).
Σε περίπτωση που χρειάζεται διασταύρωση στοιχείων για οποιανδήποτε πέρα του λειτουργικού θα πρέπει αυτός ο ρόλος να θεσμοθετηθεί σε συγκεκριμένη υπηρεσία και μόνο κάτω της συγκεκριμένης υπηρεσίας να μπορεί να γίνεται διασταύρωση των στοιχείων του πολίτη. Αν π.χ. το υπουργείο οικονομικών θέλει να διασταυρώσει τα στοιχεία του πολίτη και την αξιοπιστία της φορολογικής του δήλωσης, τα απαραίτητα στοιχεία θα πρέπει να μπορούν να ελεγχθούν μόνο κάτω από συγκεκριμένη υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικού υπό όρους που να είναι θεσπισμένοι.
Ο πολίτης πρέπει να έχει το δικαίωμα εξ αρχής να απευθυνθεί στη δημόσια υπηρεσία μέσω ΕΤΠ (email) και η υπηρεσία να έχει την υποχρέωση να του απαντήσει και να του αποστείλει οποιοδήποτε πληροφορία και έγγραφο χρειάζεται. Θα πρέπει ουσιαστικά και το απλό email που ο πολίτης στέλνει να έχει την ισχύ αιτησης ή και υπεύθυνης δήλωσης όπως ακριβώς γίνεται και στις χώρες του εξωτερικού.
Η παρουσία έτσι του πολίτη στις δημόσιες υπηρεσίες σχεδόν θα εκμηδενισθεί αλλά και το κόστος της δημόσιας υπηρεσίας θα πέσει αφού αντί να χάνουν τον χρόνο τους να εξυπηρετούν και να απαντουν σε κάθε έναν , με τον τρόπο αυτό, απλά, θα δουλεύουν.Και δεν χάνουν τον χρόνο τους.
Για την αποφυγή φαινομένων κωλυσιεργίας από το προσωπικό των φορέων λόγω έλλειψης εξοικείωσης με τις νέες τεχνολογίες, θα πρέπει να λειτουργεί ειδικό τμήμα που θα έχει την αποκλειστική ευθύνη διακίνησης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και όλων των σχετικών αιτήσεων και εγγράφων που υποβάλλουν τα ΝΠΙΔ για την απρόσκοπτη επεξεργασία και διεκπαιραίωση της όποιας διοικητικής πράξης με αυστηρό χρονοδιάγραμμα όπως ισχύει διεθνώς.
Κατά συνέπεια στο εν λόγω άρθρο 10 η παρακάτω παράγραφος θα πρέπει να διαγραφεί.
3. Ο φορέας του δημόσιου τομέα που επικοινωνεί ή συναλλάσσεται με φυσικά πρόσωπα ή ΝΠΙΔ μπορεί, σε εξαιρετικές περιστάσεις, να μεταβάλ(λ)ει τον τρόπο επικοινωνίας ή συναλλαγής, εφόσον αυτό επιβάλλεται από επιτακτικές οργανωτικές ανάγκες και τα συναλλασσόμενα με αυτόν πρόσωπα ενημερώνονται εγκαίρως και σαφώς για τη μεταβολή του τρόπου επικοινωνίας ή συναλλαγής.