1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ και τις υπηρεσίες κι εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης τηρώντας τις αρχές της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας.
2. Οι φορείς του δημόσιου τομέα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ και τις υπηρεσίες κι εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο, μεριμνώντας για την ασφάλεια, (και τη διαθεσιμότητα) των συστημάτων και υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και την πρόσβαση σε αυτές. Οι φορείς του δημόσιου τομέα παρέχουν τη δυνατότητα της χρήσης υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης μέσω της Κεντρικής Διαδικτυακής Πύλης του Ελληνικού Δημοσίου, και, κατά περίπτωση, άλλων πυλών ή τόπων πρόσβασης που ορίζονται ειδικά. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του εκάστοτε συναρμόδιου Υπουργού προσδιορίζονται κάθε φορά οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που παρέχονται μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (εφεξής ΚΕΠ), της Κεντρικής Διαδικτυακής Πύλης του Ελληνικού Δημοσίου και, κατά περίπτωση, άλλων πυλών ή τόπων πρόσβασης που ορίζονται ειδικά.
3. Οι φορείς του δημόσιου τομέα φροντίζουν για την ασφάλεια και την αυθεντικότητα των δεδομένων και των ηλεκτρονικών εγγράφων που παράγουν, καταχωρίζουν, τηρούν ή με οποιοδήποτε τρόπο διαχειρίζονται και των υπηρεσιών που παρέχουν κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων που έχουν ανατεθεί σε αυτούς.
4. Οι φορείς του δημόσιου τομέα διαμορφώνουν την πληροφόρηση και επικοινωνία και εν γένει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων.
5. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να γίνεται με γνώμονα την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά.
7. Οι φορείς δημοσίου τομέα διασφαλίζουν ότι η παροχή των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης γίνεται κατά τρόπο που υποστηρίζει και ενθαρρύνει, ιδίως με τεχνικά μέσα και επιλογή των κατάλληλων μορφών αδειών χρήσης, την πρόσβαση στην πληροφορία του δημόσιου τομέα και την περαιτέρω χρήση αυτής κατά τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία.
Ε Π Ι Τ Η Σ § 1
Στη πρώτη παράγραφο του άρθρου γίνεται λόγος για τις τρεις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου, τη νομιμότητα, τη χρηστή διοίκηση και τη διαφάνεια. Πέραν του ότι οι αρχές αυτές αλληλοκαλύπτονται, αφού η χρηστή διοίκηση αναγκαστικά ακολουθεί τη νομιμότητα και δεν μπορεί να νοηθεί με αδιαφάνεια ενεργειών, που θα είναι συνήθως παράνομη, η μνεία των γενικών αυτών αρχών δεν είναι σκόπιμη σε ένα ειδικό νομοθέτημα, όπως το παρόν προσχέδιο νόμου. Ειδικότερα, η ρητή αναφορά των γενικών αυτών αρχών εγκυμονεί τον κίνδυνο της περαιτέρω καλλιέργειας στους κύκλους των υπαλλήλων του δημοσίου τομέα της κουλτούρας της εγκυκλίου και της τυπικής νομιμότητας, της κουλτούρας δηλ. εκείνης στο πλαίσιο της οποίας οι υπάλληλοι εφαρμόζουν μόνο ό,τι τους έχει ρητά γνωστοποιηθεί και κρύβονται πίσω από τη διατύπωση του νόμου, που ερμηνεύουν συνήθως κατά το δοκούν, παραβλέποντας πλήρως την ισχύ άλλων νόμων, ακόμα και του Συντάγματος, διεθνών συμβάσεων και του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ε Π Ι Τ Ω Ν § § 5 & 7
Η παράγραφος 5 θα μπορούσε να απαλειφθεί ολωσδιόλου, αν γινόταν αναφορά στους αναπήρους στην αμέσως προηγούμενή της παράγραφο 4, αφού οι προδιαγραφές που θέτει η παράγραφος 5 τίθενται και στην 4 με άλλη διατύπωση, στην οποία ερμηνευτικά ούτως ή άλλως ανήκουν οι ανάπηροι – «ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων».
Η παράγραφος 7, αν διατηρηθεί, θα έπρεπε να αναριθμηθεί σε 6, γιατί παράγραφος 6 απουσιάζει από το σχολιαζόμενο άρθρο, προφανώς από παραδρομή. Περαιτέρω, η φερόμενη παράγραφος 7 δεν διαθέτει λόγο ύπαρξης, γιατί η ενθάρρυνση της πρόσβασης στην πληροφορία είναι πτυχή της φιλικότητας προς το χρήστη, που αναφέρεται παραπάνω, στην παράγραφο 4. Θα μπορούσε λοιπόν το άρθρο να τελειώνει με την παράγραφο 5, αν αυτή διατηρηθεί, ή, ακόμα καλύτερα, με την παράγραφο 4, χωρίς να στερείται το παραμικρό σε κανονιστική ισχύ.
ΣΙΜΟΣ Ι. ΣΑΜΑΡΑΣ – Δικηγόρος
Υπ. Διδάκτορας Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών
http://www.nomologio.wordpress.com
Η επιτυχία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνηση στη χώρα μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το μηχανισμό λειτουργίας από πλευράς καταλληλότητας και επάρκειας ανθρώπινων πόρων, ο οποίος έχει άμεση επίδραση (α) στην ποιότητα ανάδρασης, και (β) την ταχύτητα απόκρισης.
Ειδικά ως προς το τελευταίο, το παρόν Σχέδιο, φαίνεται να αποφεύγει να προχωρήσει σε δεσμεύσεις από πλευράς του Κράτους, ως προς τους χρόνους απόκρισης στα διάφορα αιτήματα και ανάγκες των πολιτών.
Επίσης, φέρεται να αποφεύγει να προβεί σε δεσμεύσεις από πλευράς του Κράτους που να αφορούν σε, αποζημιώσεις των πολιτών στην περίπτωση που τα ηλεκτρονικά μέσα αποτύχουν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες προδιαγραφές ή/και έχουν ως αποτέλεσμα την -όχι και τόσο- σπάνια ζημία του πολίτη.
Συνεπώς, προτείνεται η εισαγωγή δυο επιπλέον άρθρων που να καθορίζουν τα παραπάνω, ενδεικτικά με τίτλους «Χρόνοι απόκρισης», «Καθυστερήσεις, λοιπές ζημίες και αποκατάσταση» αντίστοιχα.
Σε σχέση με την παράγραφο #4, κατά την οποία «οι φορείς του δημόσιου τομέα διαμορφώνουν την πληροφόρηση και επικοινωνία και εν γένει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων», πρέπει να συμπεριληφθεί και αναφορά σε κάποιον μηχανισμό αξιολόγησης ή / και πιστοποίησης συμμόρφωσης με το άρθρο αυτό, διαφορετικά καθίσταται αόριστο και μη λειτουργικό.
Ερωτήματα που εγείρονται: (α) με ποιόν τρόπο συλλέγονται και αποτυπώνονται οι σχετικές ανάγκες, πχ., πρόσβασης, των χρηστών; (β) με ποιόν τρόπο εξασφαλίζεται και πιστοποιείται ότι «ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών» ικανοποιεί τις σχετικές ανάγκες χρηστών και το εκάστοτε πλαίσιο χρήσης;
Συνεπώς, σε αυτό το σημείο, επιβάλλεται (1) η εισαγωγή προδιαγραφών ως προς τη ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ, με διακριτά στάδια και σημεία ελέγχου, και (2) εισαγωγή μηχανισμού και αρμόδιου οργάνου που θα αναλάβει τους ενδιάμεσους ελέγχους καθώς και την τελική πιστοποίηση.
Γ. Στο άρθρο 4 «Γενικές Αρχές Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης», οι παράγραφοι 1, 2 και 5 να διαμορφωθούν ως ακολούθως (βλέπε με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ και τις υπηρεσίες κι εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης τηρώντας τις αρχές της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας και της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας.
2. Οι φορείς του δημόσιου τομέα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ και τις υπηρεσίες κι εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο, μεριμνώντας για την καθολική πρόσβαση σε αυτές όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, την ασφάλεια, (και τη διαθεσιμότητα) των συστημάτων και υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ………
5. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να γίνεται με γνώμονα την προσβασιμότητα από άτομα με αναπηρία και από χρήστες υποστηρικτικών τεχνολογιών και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών, καθώς και των ψηφιακών αρχείων και εγγράφων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτές, από τα άτομα αυτά, και πάντα σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα προσβασιμότητας στα οποία δεσμεύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και η χώρα».
Σύμφωνα με τον παραπάνω άρθρο, στην τρίτη παράγραφο:
«Οι φορείς του δημόσιου τομέα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ και τις υπηρεσίες κι εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο, μεριμνώντας για την ασφάλεια, (και τη διαθεσιμότητα) των συστημάτων και υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και την πρόσβαση σε αυτές.»
Πραγματικά πιστεύω οτι ο νόμος πρέπει να διατυπώνει οτι οι φορείς του δημοσίου πρέπει να εγγυώνται για την ασφάλεια και όχι απλά να μεριμνούνε. Πρέπει δηλαδή να προβλέπει ο νόμος να μπορούν να ΚΑΤΗΓΟΡΗΘΟΥΝ οι φορείς του δημοσίου και να πληρώνουν ΑΠΟΖΗΜΕΙΩΣΕΙΣ οταν (γιατί είναι ψιλοβέβαιο οτι θα συμβεί) προσωπικά δεδομένα πολιτών διαρρεύσουν.
1. Θα πρέπει να διασφαλιστεί ως αρχή ότι κάθε δημόσιος φορέας, έχοντας στην κατοχή του ηλεκτρονικά έγγραφα-πιστοποιητικά για ένα πολίτη ή μια επιχείρηση, δεν θα αιτείται τα ίδια ηλεκτρονικά έγγραφα περισσότερες από μία φορές από τον πολίτη ή την επιχείρηση. Η αρχή αυτή θα υποδηλώσει και τη δέσμευση του δημοσίου να υποστηρίξει στην πράξη την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Η αρχή καθορίζεται στο αντίστοιχο νομικό πλαίσιο αρκετών χωρών (π.χ. Βουλγαρία) και υλοποιείται με εφαρμογές ΤΠΕ όπως personalized data boxes / certified mail boxes (π.χ. στην Τσεχία, Γαλλία και Ιταλία κλπ.). Στο παρόν Σχέδιο Νόμου προτείνουμε να ενσωματωθεί στο Κεφάλαιο 3 ένα αντίστοιχο άρθρο που θα διασφαλίζει αυτή την αρχή δεσμεύοντας περαιτέρω τους φορείς του δημόσιου τομέα για την υποστήριξη αποτελεσματικών υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης προς τους πολίτες / επιχειρήσεις.
3. Προτείνουμε την αναβάθμιση του Συνηγόρου του Πολίτη (ή εναλλακτικά, αν και την ίδρυση νέων υπηρεσιών τη θεωρούμε άσκοπη σπατάλη, τη θέσπιση μιας άλλης ανεξάρτητης αρχής) προκειμένου να αναλάβει το ρόλο του «Ηλεκτρονικού» Συνηγόρου του Πολίτη, διεκπεραιώνοντας προβλήματα – παράπονα πολιτών (και επιχειρήσεων) στην περίπτωση που τα ηλεκτρονικά αιτήματά τους δεν εξυπηρετούνται από τις δημόσιες υπηρεσίες. Αντίστοιχες δομές που ασκούν έλεγχο αναφορικά με την «καλή λειτουργία» των υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης λειτουργούν με επιτυχία στη Μ. Βρετανία (UK First-tier Tribunal/Information Commissioner), στην Ισπανία (e-Government Ombudsman), στη Σουηδία (Parliamentary Ombudsman), στη Γαλλία και στην Πορτογαλία (Commission for Access to Administrative Documents). Εκτός όμως από συγκεκριμένες καταγγελίες πολιτών, ένας ανεξάρτητος ελεγκτικός μηχανισμός θα μπορεί να παρακολουθεί τις διαθέσιμες πληροφορίες και θα είναι σε θέση να αποκαλύπτει αδυναμίες δημοσίων φορέων, αναφορικά με την ασφάλεια στην τήρηση/επεξεργασία και την αξιοποίηση αυτών των πληροφοριών. Το τεχνικό προσωπικό ενός ανεξάρτητου ελεγκτικού μηχανισμού με αυτές τις αρμοδιότητες είναι απαραίτητο να στελεχωθεί αποκλειστικά με επιστήμονες ΤΠΕ. Στο ανακοινωθέν Σχέδιο Νόμου προτείνουμε να ενσωματωθεί στο Κεφάλαιο 3 ένα αντίστοιχο άρθρο που θα θεσπίζει ένα τέτοιο ανεξάρτητο ελεγκτικό φορέα και τις αρμοδιότητές του.
Όσον αφορά τις «φιλικές προς τον χρήστη υπηρεσίες» πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι ένα ποσοστό πολιτών, ιδιαίτερα άνω των 50 ετών, δεν είναι εξοικειωμένοι με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή και το διαδίκτυο. Πρέπει να προβλεφθεί και η εκπαίδευσή τους ή τα εμπόδια που θα παρουσιαστούν, προκειμένου να εκπαιδευτεί τόσο μεγάλο μέρος πληθυσμού.
Για να διασφαλιστεί η επεξεργασία όσο το δυνατόν λιγότερων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα , υποχρεώστε τους φορείς να αξιοποιήσουν μια ενιαία πύλη αυθεντικοποίησης (π.χ. ΕΡΜΗΣ) δίνοντας υποχρεωτικές και συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές που θα πρέπει να τηρούνται.
Στην παράγραφο 3, η λέξη «αυθεντικότητα» είναι εσφαλμένη. Η ορθή απόδοση του αγγλικού authenticity είναι «γνησιότητα».
Πιστεύω ότι από το νόμο λείπει το κομμάτι για τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων. Τα Σ.Υ.Λ.Α. εξυπηρετούν το Μάνατζμεντ του οργανισμού και βοηθούν στη λήψη αποφάσεων, οι οποίες μπορεί να είναι ραγδαία μεταβαλλόμενες και δύσκολες να προβλεφθούν εκ των προτέρων.
Παράδειγμα εφαρμογής είναι τα συστήματα διαχείρισης του μηχανικού εξοπλισμού του δημοσίου από ειδικούς μηχανικούς (ΟΣΕ, ΔΕΗ κλπ), τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων κλινικών για ιατρικές διαγνώσεις, στη διαχείριση των δασών, στην αγροτική παραγωγή, στη χρηματιστηριακή αγορά …
Η πρόσβαση στην ιστοσελίδα θα πρέπει να είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση και να εξυπηρετούνται πρώτα απ΄ όλα τα άτομα με ειδικές ανάγκες, και δεύτερο όλοι οι πολίτες και αναφέρομαι και σ΄ αυτούς που δεν έχουν μεγάλη εξοικείωση με η/υ. Η δε τυποποίηση της ι-στοσελίδας θα πρέπει να είναι ενιαία σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες έτσι ώ-στε ο πολίτης να μην μπλέκεται όπως συμβαίνει αυτή τι στιγμή που η κάθε υπηρεσία/υπουργείο κλπ έχει και διαφορετική σχεδίαση. Η δε συγγραφή του κώδικα της σελίδας θα πρέπει να είναι κάτω από ανοιχτά συστήματα πλατ-φόρμας ελεύθερου δωρεάν λογισμικού.
Στο τεχνικό κομμάτι διασφάλισης και διαθεσιμότητας δεδομένων , υπάρχουν συγκεκριμένα πρότυπα ασφαλείας και πολιτικών για διακίνηση δεδομένων μεταξύ δύο σημείων ή για κοινό διαμοιρασμός τους (π.χ. SOX, ISO27001 κτλ) που εφαρμόζει εδώ και μερικά χρόνια ο ιδιωτικός τομέας. Δεν χρειάζεται να ανακαλυφθεί εκ νέου ο τροχός.
Στο τομέα λειτουργικότητας, θεωρώ όπως και πολλοί συμπολίτες μας σε διάφορα σχόλια, είναι η συγκέντρωση λειτουργιών μέσω κεντρικού σημείου/οθόνης , με τον καλύτερο δυνατό και ασφαλή τρόπο εισαγωγής/εξαγωγής προσωπικών στοιχείο.
Το ζήτημα βασικά είναι η επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού στις τεχνολογίες αυτές καθώς πάντα το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί την «αχίλειο πτέρνα» σε κάθε τέτοια ενέργεια και μάλιστα αυτού του μεγέθους. Για να μην μιλήσω για την εξοικείωση των Ελλήνων γενικά με το θέμα τεχνολογίας και internet.Εξού και κάθε διαμόρφωση των ηλεκτρονικών μέσων και υπηρεσιών θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα πως ο χρήστης είναι θεωρητικά άσχετος με το αντικείμενο. Η βασική τροχοπέδη πάντα ήταν και είναι ο ανθρώπινος παράγοντας…
Απο την στιγμη που αποφασίζω να ζητήσω ηλεκτρονικά κάποια εξυπηρέτηση απο την όποια δημόσια υπηρεσία, το έντυπο της αίτησης το οποίο θα υπάρχει στον υπολογιστή μου, με ενημερώνει συγχρόνως για το ποιά δικαιολογητικά θα πρέπει να συνυποβάλω (αν δεν τα έχη στην ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ) και πως τα προμηθεύομαι. Μια τέτοια φόρμα ασφαλώς χρειάζεται χρόνο για νά γίνει, αλλά θα λύσει πολλά προβλήματα.
Το σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δε θα πρέπει να στοχεύει στην ηλεκτρονική επικοινωνία μεταξύ των φορέων του δημόσιου τομέα, αλλά στη δημιουργία ενός κεντρικού συστήματος στο οποίο να έχουν πρόσβαση όλοι οι φορείς. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται ένας φορέας να στείλει αίτημα σε άλλο φορέα και να περιμένει απάντηση. Ο κάθε φορέας θα έχει πρόσβαση να δει τα στοιχεία που τον αφορούν, και θα έχει πρόσβαση να ενημερώσει στοιχεία της δικαιοδοσίας του. Οπότε θα μπορεί να ανά πάσα στιγμή μέσω του κεντρικού συστήματος να πάρει την πληροφορία που χρειάζεται, χωρίς να στείλει τίποτα ή να περιμένει να του στείλουν. Αυτόματα ενημερώνει και για τις μεταβολές στην κατάσταση του πολίτη, ασφαλιστική ενημερώτητα, μεταβολή οικογενειακής μερίδας, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, έναρξη ασφάλισης κλπ. έτσι ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα και στον ίδιο αλλά και σε όσες υπηρεσίες έχουν την ανάγκη να κάνουν χρήση αυτών. Φυσικά πρέπει να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του συστήματος αυτού γιατί θα είναι παραβίαση προσωπικών δεδομένων, σε περίπτωση που κάποιος το σπάσει και αποκτήσει πρόσβαση στα δεδομένα. Επίσης πρέπει επ’ ευκαιρίας να διευρηνθούν οι αρμοδιότητες των ΚΕΠ, να μπορούν να παρέχουν πληροφορίες για όλες τις δημόσιες αρχές, και η διαδικτυακή πύλη που θα δημιουργηθεί να είναι επέκταση των ΚΕΠ για χρήση από απόσταση.
Πως θα μπορεί ο πολιτης να χρησιμοποιήσει ,εκτος INTERNET,τις υπηρεσίες ηλεκτρονικης διακυβέρνησης και τι έγγραφα πιστοποίησης θα απαιτούνται? Για την κάρτα του πολίτη ,εχετε καποιο νεώτερο και αν θα είναι τελικα αυτη το πιστοποιητικό για εξυπηρέτηση στο μοντέλο της ηλεκτρονικης διακυβέρνησης?
Σε αυτή τη διαβούλευση για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση πιστεύω ότι συμβάλλουν θετικά οι προτάσεις στο πρόγραμμα http://labs.opengov.gr που έχουν ξεχωρίσει και διακριθεί προτάσεις σε 3 κύκλους θεματικών ενοτήτων . Εγώ προσωπικά είχα παρουσιάσει 04/03/2010 στην 1η συνεδρία του opengov στο Εθνικό Ιδρύμα Ερευνών την πρόταση μου με θέμα «Ηλεκτρονικές δημοπρασίες προγραμμάτων στα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης » στην ιστοσελίδα http://labs.opengov.gr/2010/01/24/1643 που αν υλοποιηθεί και υιοθετηθεί αφορά τις δημόσιες υπηρεσίες της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογών , του ΕΚΕΠΙΣ που υπάγονται στα Υπουργεία Παιδείας & Εργασίας . Σας προσκαλώ σε αυτή την πρόταση που συμβαδίζει με το πνεύμα και τους προσανατολισμούς του Σχέδιου Νόμου για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση .
Η χρήση νέων τεχνολογιών για την ενέργεια εργασιών που αφορούν τις συναλλαγές του δημοσίου με τον πολίτη έχει την δυναμική αν σχεδιαστεί σωστά να επιφέρει σημαντική αύξηση της αποδοτικότητας των υπηρεσιών αυτών, μειώνοντας τον φόρτο εργασιών σε φορείς που πιθανόν να παρουσιάζουν σημαντική υστέρηση σε σχέση με τους χρόνους ανταπόκρισης στις συναλλαγές με τις διατεταγμένες υπηρεσίες τους. Σίγουρα θα επιφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο συναλλαγής με το δημόσιο που δυνητικά μπορεί να αποτελέσει απάντηση στα χρόνια προβλήματα της έννοιας της γραφειοκρατίας, της ταλαιπωρίας και των μεγάλων χρόνων αναμονής που κάθε συναλλαγή με το δημόσιο είναι ιστορικά συνδεδεμένη.
Το σχόλιο μου αφορά τον τρόπο που μπορεί να σχεδιαστεί η υπηρεσία αυτή ώστε από την μια να είναι λειτουργική ενώ από την άλλη να διασφαλίζει την ασφάλεια των δεδομένων.
Ένας τρόπος για να γίνει αυτό θα ήταν αν κάθε υπηρεσία του δημοσίου που έχει πρόσβαση στα δεδομένα και στην λειτουργία της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, είχε πρόσβαση σε δεδομένα και μέρος των αναγκαίων πληροφοριών που αφορούν τους θεσμοθετημένους ρόλους της υπηρεσίας αυτής. Με άλλα λόγια αν και οι πληροφορίες θα μπορούσαν να αποθηκευτούν κεντρικά για όλες τις υπηρεσίες για τις οποίες η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αφορά, η αποθήκευση των δεδομένων αυτών θα πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να καθρεπτίζουν την οργανική σύνδεση των υπηρεσιών του δημοσίου και τις λειτουργίες που κάθε υπηρεσία του δημοσίου έχει διατεταγμένες αρμοδιότητες.
Αν παραδείγματος χάρη ένας πολίτης χρειαζόταν μια συναλλαγή με την πολεοδομία θα πρέπει να γνωρίζει ότι συναλλάσετε με την πολεοδομία. Αυτό μπορεί απλά να σημαίνει ότι ο πολίτης αυτός απλά συνδέεται με ένα περιβάλλον που να πιστοποιεί ότι αφορά την υπηρεσία που θέλει να χρησιμοποιήσει. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι υπηρεσίες έχουν καταμεριστεί στις ανάλογες υπηρεσίες που είναι λειτουργικά διαχωρισμένοι οι υπηρεσίες του δημοσίου, αλλά ότι ο πολίτης έχει γνώση μόνο για τις υπηρεσίες που τον αφορούν. Αυτό θα πρέπει να ισχύει και για τον τρόπο που είναι καταμερισμένα τα δεδομένα στην κεντρική βάση δεδομένων ή όπου είναι αυτά αποθηκευμένα. Παραδείγματος χάρη η πολεοδομία θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε δεδομένα που αφορούν τις πληροφορίες που θα αποθήκευε και στην πραγματικότητα σε μια συναλλαγή με τον πολίτη, χωρίς αυτό να σημαίνει την αναγκαιότητα για ξεχωριστή αποθήκευση κάθε εγγράφου που θα ήταν αναγκαία σε κάθε περίπτωση. Αντιθέτως κάθε υπηρεσία του δημοσίου θα μπορεί να αποθηκεύει τις πληροφορίες εκείνες που αφορούν την υπηρεσία αυτή και που θα μπορεί να συνδέσει με ηλεκτρονικό τρόπο τις αναγκαίες πληροφορίες με την αρμόδια υπηρεσία που αφορούν. Αν παραδείγματος χάρη η πολεοδομία είχε ανάγκη για κάποιο πιστοποιητικό από την ΔΟΥ θα πρέπει να έχει την δυνατότητα να κάνει ηλεκτρονικό αίτημα στην ΔΟΥ για το αν υπάρχει το αναγκαίο έγγραφο και στην περίπτωση που αυτό είναι αποθηκευμένο, η ΔΟΥ να απαντά με έγκριση του αιτήματος, πάντα ηλεκτρονικά, που θα είχε σαν αποτέλεσμα την σύνδεση των δύο υπηρεσιών ηλεκτρονικά και πάντα ως προς το αίτημα του πολίτη.
Αυτό μπορεί να φαίνεται γραφειοκρατικό και να επιφέρει πιθανές καθυστερήσεις στην αρχή, αλλά ο λειτουργικός διαχωρισμός από μόνος του της κάθε υπηρεσίας τους δημοσίου και η αναγκαιότητα για έγκριση σε κάθε πιθανή σύνδεση των πληροφοριών αυτών ενώ από την άλλη κάθε υπηρεσία θα ελέγχει μόνο τις πληροφορίες που της αφορά προσδίδει επιπλέον ασφάλεια στην αποθήκευση των δεδομένων. Ακόμα και έτσι αν σχεδιαστεί σωστά οι χρόνοι ανταπόκρισης σε κάθε αίτημα του πολίτη θα πρέπει να είναι αισθητά μειωμένοι μιας και κάθε υπηρεσία θα χρειάζεται απλά να πιστοποιεί ότι κατέχει τα αναγκαία έγγραφα που είναι απαραίτητα.
Αν βέβαια δεν υπάρχει σαφή εικόνα για το ποια υπηρεσία πρέπει να κατέχει συγκεκριμένες πληροφορίες ή αν η οργανωτική δομή και σύνδεση των υπηρεσιών του δημοσίου δεν είναι λειτουργική από την φύση της αυτό θα πρέπει να ελεγχθεί και λυθεί στην βάση του προβλήματος που είναι ο τρόπος λειτουργίας κάθε υπηρεσίας του δημοσίου και ο τρόπος σύνδεσης των υπηρεσιών του δημοσίου μεταξύ τους.
Η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών από τους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης προς πολίτες, επιχειρήσεις και άλλους φορείς ή οργανισμούς της Δημόσιας Διοίκησης προαπαιτεί τη Διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων των εν λόγω φορέων. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας, ως διαλειτουργικότητα ορίζεται η ικανότητα των συστημάτων πληροφορικής και επικοινωνιών και των επιχειρησιακών διαδικασιών που υποστηρίζονται από αυτά να ανταλλάσσουν δεδομένα και να μοιράζονται πληροφορία και γνώση (“Interoperability means the ability of information and communication technology (ICT) systems and of the business processes they support to exchange data and to enable the sharing of information and knowledge”).
Πρέπει ο πολίτης να έρχεται σε επαφή αποκλειστικά με το σημείο εκκίνησης της υπηρεσίας (κέντρο εξυπηρέτησης, δημόσιο πληροφοριακό σύστημα) και να παραλαμβάνει το αποτέλεσμα της υπηρεσίας από ένα σημείο εξόδου, χωρίς να εμπλέκεται σε ενδιάμεσα στάδια εξυπηρέτησης (One Stop Shop).
Μέσω της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, προάγεται η διαφάνεια και ενισχύεται η συμμετοχή των πολιτών αφού επεκτείνεται η δημόσια διοίκηση, γίνεται κατανοητή και ανοικτή για δημοκρατική συμμετοχή και έλεγχο.
Η δημοκρατική διακυβέρνηση, ως πολιτική έννοια, πρέπει να παραμείνει η τέχνη του εφικτού. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ως διαχειρισιολογική έννοια, οφείλει να κάνει το εφικτό πράξη.
Κατά την άποψή μου θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε να υπάρχει τυποποίηση στις ιστοσελίδες των ΔΥ. Σήμερα ο κάθε φορέας έχει και διαφορετική σχεδίαση οι δε πληροφόρηση στο σημείο επικοινωνία πλημελεστάτη.
Στο σημείο του ισόχωρου «επικοινωνία» να αναφέρονται υποχρεωτικά οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις όλων των υπηρεσιών – γραφείων της αντιστοίχου ΔΥ ώστε να διευκολύνεται η προσβασιμότητα των πολιτών,
ΥΓ συγχαρητήρια! επιτέλους η Ελλάδα περνάει από την εποχή του χαρτιού στην εποχή του email!
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η δημόσια διοίκηση χαρακτηρίζεται σήμερα από γραφειοκρατικά προβλήματα και δυσκολία προσαρμογής σε νέες απαιτήσεις, παρά το γεγονός ότι ο ρόλος της είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση ως κεντρικό στόχο της έχει τη λειτουργική ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης σε όλα τα επίπεδα: τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό. Οι ηλεκτρονικές παροχές, που προσφέρονται, κατηγοριοποιούνται σε υπηρεσίες πληροφόρησης, επικοινωνίας και συναλλαγών.
Βασικό στόχο πέρα από τη βελτίωση της επικοινωνίας και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες (Government to Citizens – G2C) αποτελεί η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ οργανισμών του δημοσίου τομέα και άλλων δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών εντός και εκτός εθνικών ορίων. Παράλληλα βελτιώνονται οι σχέσεις σε επίπεδο κερδοσκοπικών και μη επιχειρήσεων (Government to Business – G2B, Government to Government – G2G), ενώ παράλληλα επανεξετάζονται οι δυνατότητες των τεχνολογιών σε διάφορους τομείς, όπως ο τομέας της εργασίας [18].
Ένας σχηματικός τρόπος αναπαράστασης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αποτελεί η χρήση ομόκεντρων κύκλων. Στο κέντρο βρίσκεται το σύστημα που επιτρέπει την επικοινωνία και παροχή υπηρεσιών μεταξύ των εσωτερικών τμημάτων του δημοσίου τομέα. Στο επόμενο επίπεδο συμπεριλαμβάνονται οι εσωτερικές σχέσεις του συστήματος με τους πολίτες. Οι σχέσεις αυτές και η διασύνδεση αναπτύσσονται κάθετα από και προς τη διακυβέρνηση, και οριζόντια μεταξύ τους, δηλαδή σε όλο το φάσμα των οργανισμών, επιχειρήσεων και κοινοτήτων.
Ας σημειωθεί ότι η υλοποίηση των παραπάνω συστημάτων γίνεται μέσω μιας σειράς καναλιών επικοινωνίας χωρίς να περιορίζονται αποκλειστικά και μόνο στη χρήση του Διαδικτύου. Εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης υλοποιούνται κατά κύριο λόγο μέσω δικτυακών πυλών (portals). Αυτές ως στόχο έχουν την ενοποίηση του περιεχομένου και των υπηρεσιών από διάφορες αποθήκες πληροφοριών (repositories) και την πρόσβαση μέσω προγραμμάτων πλοήγησης στον παγκόσμιο ιστό για αυτόματη εξυπηρέτηση των πολιτών. Επίσης υποστηρίζουν τη διαχείριση εγγράφων και την αυτοματοποίηση των διαδικασιών (Content Capture and Business Process Automation – Workflow). Εναλλακτικά κανάλια επικοινωνίας συμπεριλαμβάνουν δίκτυα κινητής και σταθερής τηλεφωνίας μεταξύ άλλων, υποστηρίζοντας πληθώρα συσκευών πρόσβασης. Ας σημειωθεί ότι τα πληροφορικά συστήματα διαχειρίζονται συνήθως έγγραφα και πληροφορίες από χαρτί και ηλεκτρονικά μέσα (web) με ενιαίο τρόπο. Σε οργανωτικό επίπεδο συναντά κανείς δικτυακές και διαδικτυακές εφαρμογές διαχείρισης πληροφορίας και γνώσης που υποστηρίζουν τη διαλειτουργικότητα (interoperability) για εσωτερική (intranet) και εξωτερική (internet) χρήση.
Βασικοί στόχοι των πληροφοριακών συστημάτων είναι επίσης η ικανοποίηση των προσδοκιών των πολιτών για περισσότερη και αμεσότερη πρόσβαση στην πληροφορία και η ταυτόχρονη μείωση του κόστους παροχής πληροφοριών και υπηρεσιών, ελαττώνοντας σημαντικά τη χρήση πόρων και αναλώσιμων όπως είναι το χαρτί και οι αναγκαίοι χώροι αποθήκευσης. Άλλοι εξίσου σημαντικοί στόχοι περιλαμβάνουν την επιτάχυνση και βελτιστοποίηση των διαδικασιών, μειώνοντας τις πιθανότητες λάθους, ενώ αυξάνουν τη συνεργασία μεταξύ των τμημάτων και των κρατικών οργανισμών, προάγοντας τη διαλειτουργικότητα. Σε επίπεδο ταχύτητας τα συστήματα πρέπει να επιτρέπουν την έγκαιρη ενημέρωση των εσωτερικών και εξωτερικών χρηστών για την ύπαρξη νέων κρίσιμων πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εφαρμογής στο δημόσιο τομέα αποτελεί η άμεση ισχύς νέων κανονισμών, μέτρων και νομοθετικών ρυθμίσεων, χωρίς χάσιμο χρόνου, γεγονός που με τα παραδοσιακά μέσα απαιτεί την ενημέρωση όλων των υπηρεσιών.
Σε ανώτερο επίπεδο τα πληροφορικά συστήματα σχεδιάζονται έτσι ώστε να συλλέγουν την πληροφορία, τη συλλογική εμπειρία και την εξειδίκευση, επιτρέποντας την εκμετάλλευση της και την πληροφορημένη λήψη αποφάσεων. Ας σημειωθεί ότι ένα ακόμη πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό που πρέπει να ικανοποιεί κάθε πληροφοριακό σύστημα είναι η προστασία των πληροφοριών που εμπεριέχουν από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Παράλληλα απαιτείται και η παραμετροποίηση του συστήματος σύμφωνα με τους εκάστοτε νόμους προστασίας προσωπικών δεδομένων και ελεύθερης πληροφόρησης.
Στην παράγραφο 5 θα πρέπει να προστεθεί και κάποια πρόβλεψη για τη χρήση ανοικτών προτύπων, συγκεκριμένα θα πρότεινα την εξής τροποποίηση:
5. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στη χρήση ανοικτών προτύπων και να γίνεται με γνώμονα την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά.
Κατ΄αρχήν ,ας έχουμε φθηνότερο internet και καλύτερες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων σε κάθε περιοχή της Ελλάδας…
Τα Α και το Ω ,μιας τέτοιας προσπάθειας πρέπει να έχει ως βάση την προστασία των προσωπικών δεδομένων,κάτι που ως γνωστόν λόγω του εκσυγχρονισμού της τεχνολογίας,δεν μπορεί να εξασφαλιστεί μέχρι σήμερα παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται…
Σκοπός πρέπει να είναι η πάταξη της γραφειοκρατίας κατ΄αρχήν και όχι η χρήση αυτού του ηλεκτρονικού εργαλείου…Το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο.Η αξιοποίησή του όμως δεν έχει σχέση με το γραφειοκρατικό χάος…Ας ξεκαθαρίσουμε, με αυτό πρώτα.
Μόνον μία παρατήρησις,
Δεν είδα προσδιορισμό χρόνου δημοσίευσης.
Δηλαδή,
– Να υποχρεούται η όποια Δημόσια Υπηρεσία (Υπουργείο κλπ), να εκθέτει στο Διαδίκτυο την οποιαδήποτε δημοσίευσι εντός προκαθορισμένου χρόνου (π.χ. 2 ημερών) , άλλως να είναι ανενεργή/μη έγκαιρη.
Πολύ καλός Νόμος, επαγγελματικά γραμμένος.
Συγχαρητήρια στον κ.Παγκούση,
>η ηλεκτρονική λειτουργία της Διοίκησης, όπως το Σύνταγμα ορίζει,
>βασίζεται σε ένα κανονιστικό πλαίσιο που καθιστά δικαίωμα και όχι
>υποχρέωση για τον πολίτη την επιλογή της ηλεκτρονικής επικοινωνίας
>με τους δημόσιους φορείς
Θα έπρεπε να είναι ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ η ηλεκτρονική πρόσβαση (δεν έχουμε το περιθώριο να πληρώνουμε ενοίκια κτιρίων, να προκαλούμε μποτιλιάρισμα στο κέντρο των πόλεων από αυτούς που τρέχουν στις δημόσιες υπηρεσίες ή να καλιεργούμε τις δοσοληψίες και τα χρήματα κάτω από το τραπέζι για γρηγορόσημο).
Να υπάρχουν τα ΚΕΠ για αυτούς που είναι ηλεκτρονικά αναλφάβητοι – όσοι πάλι είναι ηλεκτρονικά φοβικοί πρόβλημα τους, ο κόσμος έχει ήδη προχωρήσει και χωρίς αυτούς.
Όπως και να έχει οι δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να δουλεύουν με το ίδιο ηλεκτρονικό σύστημα και ΟΥΡΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ των αιτημάτων, δηλαδή να μην μπορεί να προωθηθεί (ή να είναι πολύ δύσκολο και να δημοσιεύεται π.χ. στο ΔΙ@ΥΓΕΙΑ η παράκαμψη) μια υπόθεση αν πας από κοντά και καταθέσεις το κατιτίς σου στον υπάλληλο ή προϊστάμενο.
Στην παράγραφο 2, πιστεύω πως πρέπει να τονιστεί το «(και τη διαθεσιμότητα)», ενδεχομένως βγαίνοντας από την παρένθεση. Αν και η ασφάλεια είναι ένα πολύ σημαντικό γνώρισμα ενός τέτοιου συστήματος, δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τον πολίτη. Αντίθετα, κάθε φορά που το σύστημα δεν είναι διαθέσιμο, κλονίζεται η εμπιστοσύνη του σε αυτό. Να προσθέσω μάλιστα, πως αν το σύστημα χρησιμοποιείται και εσωτερικά από τις υπηρεσίες, τυχόν πτώση του θα σταματάει και τις εργασίες με τον παραδοσιακό τρόπο.
Για αυτούς τους λόγους θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει ως στόχος ένας μέγιστος αριθμός ωρών ετησίως για τις οποίες το σύστημα δεν θα είναι διαθέσιμο, ο οποίος να είναι εκ των προτέρων γνωστός στου πολίτες και ο οποίος δεν θα πρέπει επ ουδενί να ξεπεραστεί. Επίσης χρήσιμο θα ήταν να υπάρχει δημοσιευση των πληροφοριών σχετικά με τις προηγούμενες βλάβες του συστήματος (ημερομηνία, χρόνος πτώσης, έκταση προβλήματος κτλ) ώστε να υπόκειται σε δημόσιο έλεγχο.
Στην πρώτη παράγραφο, ανάμεσα στις άλλες αρχές που πρέπει να τηρούνται από το δημόσιο είναι και «οι αρχές της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα».