1. Ο Πρόεδρος ασκεί τη γενική διεύθυνση του Ινστιτούτου, ρυθμίζει την συνολική εσωτερική λειτουργία του, πράττει καθετί το αναγκαίο, απαραίτητο και ενδεδειγμένο, σύμφωνα με τον εν γένει σκοπό του, για τις σχέσεις του Ινστιτούτου με κάθε άλλο κράτος, φορέα, αρχή, νομικό πρόσωπο δημοσίου ή και ιδιωτικού δικαίου και το εκπροσωπεί ενώπιον πάσης δικαστικής, διοικητικής ή φορολογικής αρχής, όπως επίσης και ενώπιον κάθε πιστωτικού ιδρύματος τόσο της ελληνικής και της ιταλικής επικράτειας όσο και διεθνώς. Ο Πρόεδρος μεριμνά για την εκπλήρωση των σκοπών του Ινστιτούτου, κατά τα ως άνω οριζόμενα.
2. Ως Πρόεδρος του Ινστιτούτου διορίζεται πρόσωπο με διακεκριμένο έργο και αποδεδειγμένη εμπειρία, συναφή προς τις εν γένει δραστηριότητες του Ινστιτούτου. Ο Πρόεδρος είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης με μόνιμη διαμονή στην έδρα του Ινστιτούτου.
3. Ο διορισμός Προέδρου ενεργείται με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών μετά από εισήγηση, κατόπιν εξέτασης των προβλεπόμενων προσόντων καθώς και των οριζόμενων στα άρθρα 8, 27 παρ. 1, 94 παρ. 1 και 107 του ν.3528/2007 (ΦΕΚ Α΄ 26), τριμελούς Επιτροπής που συγκροτεί προς τούτο με απόφασή του ο Υπουργός Εξωτερικών. Η απόφαση ορισμού του Προέδρου δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
4. Η θέση του Προέδρου δεν είναι ασυμβίβαστη με τη θέση μέλους Δ.Ε.Π. Ελληνικού ΑΕΙ ή ανώτατου υπαλλήλου του δημοσίου τομέα της Ελλάδος. Το διοριζόμενο στη θέση αυτή μέλος Δ.Ε.Π. τελεί, για όσο χρόνο διαρκεί η θητεία του στο Ινστιτούτο, σε αναστολή άσκησης των καθηκόντων του ως μέλους Δ.Ε.Π., σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
5. Η θητεία του Προέδρου του Ινστιτούτου είναι τετραετής και δύναται να παρατείνεται για ακόμη δύο έτη με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών. Η επιλογή του ίδιου προσώπου στη θέση αυτή δεν επιτρέπεται.
6. Ο Πρόεδρος λαμβάνει αποδοχές αντίστοιχες με αυτές του επιδόματος αλλοδαπής Συμβούλου Πρεσβείας Β΄ που υπηρετεί στην Πρεσβεία της Ρώμης. Η μισθοδοσία του Προέδρου καλύπτεται από τον προϋπολογισμό του Ινστιτούτου.
7. α) Ο οριζόμενος δυνάμει του παρόντος Πρόεδρος του Ινστιτούτου και έως την έκδοση του προβλεπόμενου στην παράγραφο 1 του άρθρου 18 του παρόντος νόμου προεδρικού διατάγματος, υποχρεούται όπως λάβει κάθε απαιτούμενη πρωτοβουλία και προβεί σε κάθε αναγκαία και απαραίτητη ενέργεια προς απογραφή της εν γένει κινητής και ακίνητης περιουσίας του Ινστιτούτου με ειδική αναφορά στους τρόπους αξιοποίησής της, καθώς και των οικονομικών αυτού σε συνεργασία με την Διαχειριστική Επιτροπή του άρθρου 15 του παρόντος νόμου. Το πόρισμα της απογραφής υποχρεούται όπως γνωστοποιήσει στον Υπουργό Εξωτερικών εντός έξι (6) μηνών από της αναλήψεως των καθηκόντων του.
β) Η απογραφή του προηγούμενου εδαφίου διενεργείται υποχρεωτικώς ετησίως και το πόρισμα υποβάλλεται στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών.
14.3 Ο διορισμός του Προέδρου από τον υπουργό εξωτερικών με βάση εισήγηση επιτροπής που συγκροτείται από τον ίδιο τον υπουργό μπορεί να προσδώσει πολιτική διάσταση στη διαδικασία, μη συμβατή με ένα ίδρυμα που έχει αυστηρά επιστημονικά χαρακτηριστικά.
14.2 Η συνάφεια του έργου του Προέδρου με τις «εν γένει δραστηριότητες» του Ινστιτούτου θα πρέπει διευκρινιστεί αν αφορά τις διοικητικές ή τις επιστημονικές δραστηριότητες ή και τις δύο. Αν συμβαίνει το τελευταίο, τότε έχουμε εν μέρει ταύτιση δραστηριοτήτων του Προέδρου με εκείνες του Διευθυντή.
14
2. Δεν είναι σαφές εάν η συνάφεια της εμπειρίας του Προέδρου αναφέρεται στις διοικητικές ή στις επιστημονικές δραστηριότητες του Ινστιτούτου και ποια υπερισχύει.
3. Δεν προσδιορίζεται εάν προηγείται ανοικτή προκήρυξη και υποβολή υποψηφιοτήτων από ενδιαφερομένους για κατάληψη της θέσης του Προέδρου καθώς και ποια τα ειδικότερα προβλεπόμενα προσόντα. Ενδεχομένως τα παραπάνω παραπέμπονται στον εσωτερικό κανονισμό, αλλά για λόγους διαφάνειας σκόπιμη είναι και η εδώ αναγραφή τους.
Ασαφές παραμένει το εάν τα μέλη της Τριμελούς Επιτροπής που εισηγείται ανήκουν στον ακαδημαϊκό-ερευνητικό και συναφή προς τους σκοπούς του Ελληνικού Ινστιτούτου χώρο, όπως θα ήταν ορθό. Ο ορισμός της Επιτροπής από τον Υπουργό δίχως κριτήρια μπορεί να προσδώσει στη διαδικασία, τώρα ή στο μέλλον, πολιτικά χαρακτηριστικά, που δεν αρμόζουν στη λειτουργία ενός ερευνητικού Ιδρύματος, όπως το Ελληνικό Ινστιτούτο.
4. Να προστεθεί ότι η θέση του Προέδρου δεν είναι ασυμβίβαστη με τη θέση και «ερευνητή Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου».
Επίσης ότι σε αναστολή καθηκόντων του τελεί και «ο διοριζόμενος ερευνητής Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου».
Παρ. 2.:
Ως Πρόεδρος του Ινστιτούτου διορίζεται πρόσωπο με διακεκριμένο έργο και αποδεδειγμένη εμπειρία, συναφή προς τις εν γένει δραστηριότητες του Ινστιτούτου.
Παρ 4.: Η θέση του Προέδρου δεν είναι ασυμβίβαστη με τη θέση μέλους Δ.Ε.Π. Ελληνικού ΑΕΙ ή ανώτατου υπαλλήλου του δημοσίου τομέα της Ελλάδος.
Ο ανώτατος υπάλληλος του δημοσίου τομέα μπορεί να είναι το «πρόσωπο με διακεκριμένο έργο και αποδεδειγμένη εμπειρία»; Αυτό το πρόσωπο όμως θα κληθεί να ελέγξει τη σκοπιμότητα μιας επιστημονικής δράσης ανάλογα με τους σκοπούς του ινστιτούτου εφόσον ο επιστημονικός διευθυντής είναι υφιστάμενός του!!!
Contradictio in terminis μέσα στο ίδιο άρθρο.
παρ. 3:
Ο διορισμός Προέδρου πρέπει να έχει ευρύτερες συναινέσεις για να αποφευχθούν μεταγενέστερα προβλήματα. Δεν μπορεί να «ενεργείται με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών μετά από εισήγηση, …, τριμελούς Επιτροπής που συγκροτεί προς τούτο με απόφασή του ο Υπουργός Εξωτερικών.» Πρέπει να εμπλακούν τα σχετικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και κυρίως να υπάρχει ανοιχτή προκήρυξη των ενδιαφερομένων. Τέλος, πρέπει να προβλεφθούν συγκεκριμένα και σταθερά προσόντα, πέρα από τα τυπικώς -και αορίστως- οριζόμενα εδώ.
Το κεντρικό πρόβλημα του σχεδίου νόμου.
Είναι κατανοητό ότι προκρίνεται ένας πρόεδρος-manager και ένας υποκείμενός του επιστημονικός διευθυντής. Αν όμως -και ορθώς- ο πρόεδρος είναι «πρόσωπο με διακεκριμένο έργο και αποδεδειγμένη εμπειρία, συναφή προς τις εν γένει δραστηριότητες του Ινστιτούτου» τότε οι αρμοδιότητές του συγχέονται με εκείνες του επιστημονικού διευθυντή. Τι ακριβώς θα κάνει ο ένας και τι ο άλλος; Αν π.χ. πρέπει να κριθεί η διοργάνωση ενός επιστημονικού συνεδρίου, ποιος είναι ο αρμόδιος; Τι θα γίνεται σε περίπτωση διαφωνίας του επιστημονικού διευθυντή με τον πρόεδρο για τη σκοπιμότητα μιας έκδοσης; Ποιος θα την επιλύει και κυρίως ποιος θα κρίνει τη σκοπιμότητα; Αν ο πρόεδρος του Ινστιτούτου εκπροσωπεί το νομικό πρόσωπο,»σε κάθε φορέα, αρχή, νομικό πρόσωπο …διεθνώς» (παρ. 1)τι θα γίνεται στα επιστημονικά fora; Ποιος θα δεσμεύει εκεί, με συμφωνίες, το ινστιτούτο; Ό.τι θα συμφωνεί ο επιστημονικός διευθυντής θα είναι υπό αίρεση. Επίσης, ο επιστημονικός διευθυντής δεν συμμετέχει στη Διαχειριστική Επιτροπή, εκεί που θα πρέπει να συζητηθεί και η ευρύτερη σκοπιμότητα των δράσεων του ινστιτούτου, όχι μόνο ο οικονομικός τους αντίκτυπος.
Τα προβλήματα θα μπορούσαν να επιλυθούν με μια ανατροπή. Αν πρέπει να υπάρχει Πρόεδρος, τότε να είναι ασφαλώς διακεκριμένο πρόσωπο του οικείου χώρου, το οποίο να επικουρείται από έναν οικονομικό διευθυντή ή ανώτατο οικονομικό διαχειριστή-manager, ο οποίος να παρίσταται στη ΔΕ, να εκπροσωπεί στις φορολογικές κλπ. αρχές το ινστιτούτο και να πράττει οτιδήποτε αναγκαίο για την οικονομική του ανάπτυξη.
§4: Στο σημείο «…ασυμβίβαστη με τη θέση ΔΕΠ ελληνικού ΑΕΙ» θα πρέπει να προστεθεί «ή ερευνητή Ελληνικού Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου» επίσης «Το διοριζόμενο στη θέση αυτή μέλος ΔΕΠ ή ερευνητής…», επίσης «των καθηκόντων του ως μέλους ΔΕΠ ή ερευνητή…».