Αρχική Αναπτυξιακό ΠολυνομοσχέδιοΜΕΡΟΣ Α΄ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ – Άρθρο 1 Τροποποίηση ν. 4608/2019 (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και προσέλκυση Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλες διατάξεις)Σχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς | 17 Σεπτεμβρίου 2019, 12:02
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς' | 17 Σεπτεμβρίου 2019, 12:02

    Σχόλιο επί της διαδικασίας διαβούλευσης Ως θέση αρχής, το WWF Ελλάς παγίως υποστηρίζει την ουσιαστική και χρονικά επαρκή διαβούλευση επί του νομοθετικού έργου κάθε κυβέρνησης. Το παρόν νομοσχέδιο τίθεται σε περιορισμένου χρόνου διαβούλευση έξι ημερών, όταν ο πολύ πρόσφατος νόμος 4622/2017 για το επιτελικό κράτος ορίζει ως υποχρεωτική διάρκεια της διαβούλευσης επί νομοσχεδίων τις δύο εβδομάδες. Από πουθενά δεν προκύπτουν οι επαρκώς τεκμηριωμένοι λόγοι για σύντμηση της διαβούλευσης. Ειδικά με δεδομένο ότι το παρόν νομοσχέδιο είναι πολύ μεγάλο και εισάγει σοβαρότατες αλλαγές του θεσμικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας, ο περιορισμός στον χρόνο που ο υπουργός διαθέτει για υποβολή σχολίων από το ενδιαφερόμενο κοινό είναι απαράδεκτα περιορισμένος. Ως επιπλέον προβληματικό στοιχείο επισημαίνεται η προσθήκη άλλων εγγράφων κατά τη διάρκεια της ήδη περιορισμένη διαβούλευσης: στις 16 Σεπτεμβρίου, μια μέρα πριν τη λήξη της προθεσμίας διαβούλευσης, φαίνεται πως προστέθηκε στο σχετικό υλικό το «Παράρτημα 1: Καταστατικό Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου ΑΕ». Σχόλια επί του άρθ. 1 «Τροποποίηση ν. 4608/2019 (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και προσέλκυση Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλες διατάξεις)» Παράγραφος 1: Με την προτεινόμενη τροποποίηση, τα ΣΔΙΤ αναγορεύονται σε «αυτοδίκαια εντασσόμενες στρατηγικές επενδύσεις», χωρίς να είναι εφεξής απαραίτητη η υπαγωγή τους στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI). Δυστυχώς, με τον τρόπο αυτόν, παρακάμπτονται τα ελάχιστα κριτήρια ποιότητας που χρησιμοποιεί το EFSI: για παράδειγμα, στην περίπτωση των ενεργειακών έργων και δραστηριοτήτων, το EFSI εφαρμόζει ανάλυση κόστους-οφέλους, που συνεκτιμά και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και κριτήρια ενεργειακής αποδοτικότητας [βλ., π.χ., EIB Energy Lending Criteria, https://www.eib.org/en/publications/eib-energy-lending-criteria.htm ενώ αντίστοιχα κριτήρια υφίστανται για επενδύσεις σε κλάδους μεταφορών και νερού (transport and water sectors lending policies) ]. Κατά συνέπεια, η προτεινόμενη διάταξη επιδεινώνει το ισχύον καθεστώς, καθώς επιφυλάσσει την προνομιακή επιφύλαξη των «αυτοδίκαια εντασσόμενων στρατηγικών επενδύσεων» (πρβλ. 10 παρ. 2 περ. ε’ ν. 4609/2018) σε έργα που δεν ικανοποιούν κάποια ελάχιστα κριτήρια βιωσιμότητας. Αποτελεί επίσης πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία o χαρακτηρισμός όλων των ΣΔΙΤ, ανεξαρτήτως κριτήριων, κλάδου και τύπου επένδυσης, ως «στρατηγικών επενδύσεων» για την οικονομία. Υπάρχει πλούσια διεθνής βιβλιογραφία που καταδεικνύει πως οι ΣΔΙΤ όχι μόνο δεν έχουν πάντα τα αναμενόμενα οφέλη για την οικονομία, αλλά ενδεχομένως έχουν αρνητικό αντίκτυπο τόσο δημοσιονομικά όσο και για την ευρύτερη οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον. Ενδεικτικά, πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνέδριου διαπίστωσε περιορισμένα οφέλη από τις ΣΔΙΤ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τονίζοντας ταυτόχρονα να ποικίλα προβλήματα και περαιτέρω κόστη που δημιουργούν (βλ. εδώ: https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR18_09/SR_PPP_EN.pdf ). Επομένως, με βάση αυτήν την διάταξη, οι Έλληνες φορολογούμενοι καλούνται να επιδοτήσουν δραστηριότητες με αμφιλεγόμενα οφέλη για τους ιδίους, και μάλιστα με οριζόντιο τρόπο, χωρίς καμία διασφάλιση μέσω συγκεκριμένων κριτήριων υπαγωγής. Παράγραφος 3: Με την προτεινόμενη διάταξη, επιτρέπονται ειδικές παρεκκλίσεις (δηλαδή, υπερβάσεις) από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης. Πιθανώς οι παρεκκλίσεις αυτές να είναι απαραίτητες σε ορισμένες περιπτώσεις: ωστόσο, η προτεινόμενη διάταξη, χωρίς να θεσπίζει συγκεκριμένα κριτήρια ή την υποχρέωση αντισταθμιστικών μέτρων, καθιστά σαφές ότι κάθε σχετικό αίτημα επενδυτή θα ικανοποιηθεί. Με τον τρόπο αυτό, διαστρεβλώνεται ο θεσμός των στρατηγικών επενδύσεων, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν υποδειγματικό χαρακτήρα, και υπονομεύεται το πολεοδομικό καθεστώς της περιοχής εγκατάστασης. Είναι επίσης σαφές πως, κατ’ αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται de facto ένα πολεοδομικό καθεστώς δυο ταχυτήτων, το οποίο και θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα δραστηριότητες και επιχειρήσεις που δεν είναι «στρατηγικές επενδύσεις», δημιουργώντας ένα μακροπρόθεσμο ρίσκο μια «εξίσωσης προς τα κάτω» (race to the bottom) του πολεοδομικού καθεστώτος. Παράγραφος 6: Πρόκειται για ρύθμιση που είναι παντελώς μάταιη: αν ο νομοθέτης αποφασίσει μεταγενέστερα να εφαρμόσει αυστηρότερα κριτήρια, προφανώς θα την καταργήσει. Αλλά είναι και στην ουσία της εξαιρετικά προβληματική: σε μία εποχή όξυνσης της περιβαλλοντικής κρίσης, με αυτή τη διάταξη ο νομοθέτης προσπαθεί να «απαγορεύσει» μελλοντική νομοθεσία που θα αυστηροποιεί τα κριτήρια των στρατηγικών επενδύσεων.