Υπουργείο Ανάπτυξης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ' | 5 Δεκεμβρίου 2020, 19:30

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΜΕΡΟΣ Β΄ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1.Οι εισηγήσεις που παρατίθενται στα κατωτέρω άρθρα βασίζονται στην μακροχρόνια εμπράγματη εμπειρία μας {35 έτη στην ΠΑ και 9 έτη στo NATO Support & Procurement Agency (NSPA)}. Τα σχόλια που γίνονται αναλύουν την αναγκαιότητα των προτάσεων και μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία της αιτιολογικής έκθεσης του προς συζήτηση σχεδίου νόμου από τις επιτροπές της ΒτΕ και την ολομέλεια της Εθνικής Αντιπροσωπείας. 2.Το πνεύμα του σχεδίου νόμου κατά την άποψή μας είναι σε εσφαλμένη κατεύθυνση διότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα των προμηθειών του κυρίου εξοπλισμού των ΕΔ χωρίς να λαμβάνει υπόψη του ότι: α) Ο κύριος εξοπλισμός των ΕΔ προέρχεται από οικονομικούς φορείς του εσωτερικού κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό και γίνεται με Διακρατικές Συμβάσεις και συμβάσεις με Κολοσσούς της Αμυντικής Βιομηχανίας, β) Το επείγον των προμηθειών αυτών μετά από μία τεράστια περίοδο απραξίας 10 και πλέον ετών, οπότε καμμία καθυστέρηση δεν πρέπει να είναι ανεκτή ιδιαιτέρως για διαδικαστικά θέματα (π.χ. Προσυμβατικοί Έλεγχοι από το ελεγκτικό Συνέδριο) και για λόγους άσκοπης τυπολατρείας (π.χ. Κρατήσεις Χαρτοσήμου και υπερ Μετοχικών Ταμείων, μεταφράσεις των προσφορών στην Ελληνική με APOSTILE, υπεύθυνες δηλώσεις των Μελών των ΔΣ των ξένων οικονομικών φορέων για μια σειρά από άσχετα με την προμήθεια ζητήματα ), έλλειψη βούλησης διαστρωμάτωσης των προμηθειών από διάφορα επίπεδα διοικήσεως αναλόγως οικονομικής αρμοδιότητας, ώστε να μην φθάνουν όλα στο επίπεδο του ΥΠΕΘΑ, εφόσον υπάρχουν Περιφερειακες Γνωμοδοτικές Επιτροπές (ΠΓΕΠ) στα υφιστάμενα κλιμάκια διοικήσεως των ΓΕ. γ) Η ύπαρξη λεοντίων όρων από πλευράς Θεσμικού πλαισίου και οικονομικών ορίων ασύμβατων με Αμυντικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας με εξαιρετικά μικρούς χρόνους αντίδρασης των Αναδόχων, δείχνει έλλειψη εμπειρίας της Διεθνούς Πρακτικής και λειτουργεί είτε στην ακτεύθυνση των αγόνων διαγωνισμών ή σε μεγάλες υπερτιμολογήσεις γιατί οι Ανάδοχοι δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν ζημίες. 3. Ένα μείζον ζήτημα που παρατηρείται είναι το γεγονός ότι πουθενά στο νέο σχέδιο νόμου δεν φαίνεται κατά πόσον οι διακηρύξεις των προμηθειών των ΕΔ πρέπει να γίνονται εκτός από την Ελληνική και στην Αγγλική που αποτελεί την διεθνή γλώσσα του εμπορίου. Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να προμηθευτούμε ανταλλακτικά ελικοπτέρων Super Puma, αρμάτων LEOPARD, ή μηχανών πλοίων MTU από οικονομικούς φορείς του εξωτερικού οι περισσότεροι των οποίων είναι και οι αρχικοί κατασκευαστές των Οπλικών Συστημάτων (ΟΕΜ) που έχουν τα πνευματικά δικαιώματα των συγκεκριμένων προιόντων και οι διακηρύξεις να εκδίδονται μόνον στην Ελληνική γιατί αυτό έχει τα εξής αρνητικά επακόλουθα: α) Τα υπόψη ανταλλακτικά είναι σχεδόν απίθανο να εξευρεθούν αλλού εκτός από τους αρχικούς κατασκευαστές των Οπλικών Συστημάτων (ΟΕΜ) και τους υποκατασκευαστές τους, που οι ΟΕΜ ελέγχουν απόλυτα με δικές τους συμβάσεις. Η διακήρυξη μόνον στην Ελληνική και η αποστολή αιτήματος να γίνει δημοσίευση της απαίτησης μόνον στην εφημερίδα των Ευρωπαικών Κοινοτήτων, δεν έχει πρακτικό αποτέλεσμα αν δεν υπάρχει και η διακήρυξη στην Αγγλική. Έτσι σπαταλάται πολύτιμος χρόνος. Αν δε οι ΟΕΜ δεν διαθέτουν γραφείο στην Αθήνα που να τους ενημερώσει περί τίνος πρόκειται (την στιγμή μάλιστα που οι περισσότεροι τα έχουν κλείσει για περιορισμό δαπανών) είναι σαν να μιλάμε σε ώτα μη ακουόντων. Έτσι δεν είναι απορίας άξιο γιατί οι περισσότεροι διαγωνισμοί μας καταλήγουν άγονοι. β) Αλλά ακόμη και αν οι ΟΕΜ διαθέτουν γραφεία στην Αθήνα, το κόστος διαχείρισής τους γίνεται εξαιρετικά υψηλό από την ανάγκη μετάφρασης των διακηρύξεων στην Αγγλική αλλά και υποβολής της προσφοράς τους στην Ελληνική που εκτός απο τεράστια χρονοτριβή, δημιουργεί τεράστια έξοδα με τα οποία οι ΟΕΜ θα επιβαρύνουν το ύψος της τιμής της σύμβασης που τους ενδιαφέρει. Όλα δε αυτά επειδή οι συντάκτες του σχεδίου νόμου δεν αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα κατάρτισης των διακηρύξεων και στην Αγγλική, ώστε και χρόνος να κερδίζεται και εδιαφέρον να υπάρχει αλλά και να επιτυγχάνονται μικρότερες τιμές. Αν δε σε όλα αυτά προστεθουν και οι ανεδαφικοί χρόνοι απαίτησης αντίδρασης των υποψηφίων αναδόχων που τις περισσότερες φορές είναι από το εξωτερικό και που τους ζητούνται ακόμη και με το παρόν σχέδιο νόμου, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το θεσμικό μας πλαίσιο είναι μη λειτουργικό. Δεν είναι δικαιολογία ότι τα στελέχη μας δεν ξέρουν Αγγλικά στη σημερινή εποχή. Αν δεν ξέρουν πρέπει αυτόματα να αντικαθίστανται και όχι να παρακωλύουν το όλο έργο που τις περισσότερες φορές είναι επείγον από την απραξία των τελευταίων 10 χρόνων. Η επιτροπή Εξωτερικών & Άμυνας της Βουλής αλλά και η Ολομέλεια πρέπει να προβληματισθούν σοβαρά από τις αρυθμίες που παρουσιάζει το παρόν σχέδιο νόμου και να στέρξουν στις τροποποήσεις κυρίως της διαφορετικής λογικής που πρέπει να διέπει την όλη προσπάθεια για να έχουμε αποτέλεσμα και όχι άλλον ένα νόμο τύπου 3978/2011 που κανείς δεν σκέφτηκε τις επιπτώσεις από αυτά που ορίζει. Προς τούτο προτείνεται να προστεθεί μια ξεχωριστή παράγραφος στο σχέδιο νόμου ως εξής: « Οι διακηρύξεις των προμηθειών των ΕΔ που αναφέρονται σε ΟΣ των ΟΕΜ και των απαρτίων ή παρελκομένων τους, πρέπει να καταρτίζονται όχι μόνον στην Ελληνική αλλά και στην Αγγλική γλώσσα. Ομοίως οι διακηρύξεις αυτές καθεαυτές και όχι περίληψή τους πρέπει να αποστέλλονται για ανάρτηση στην Εφημερίδα της Ευρωπαικής Κοινότητας στην Αγγλική. Συνακόλουθα και οι υποβαλλόμενες προσφορές από τους οικονομικούς φορείς του Εξωτερικού αρκούν να είναι στην Αγγλική». Οι παρεμβάσεις που θεωρούμε ότι απαιτούνται σε ορισμένα άρθρα (151, 152, 153, 154, 155, 157, 159, 160, 161, 164, 170, 171, 172, 173, 175 & προσθήκη 176Α, παρατίθενται στα ΣΧΟΛΙΑ των υπόψη άρθρων. Άρθρο 149 Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης – Προσθήκη άρθρου 4Α στον ν. 3978/2011 Στον ν. 3978/2011 (Α’ 137) προστίθεται άρθρο 4Α ως εξής: «Άρθρο 4Α Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης 1. Η εν συνεχεία υποστήριξη (ΕΣΥ) υλοποιείται με τη σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο και εκτελεστικών αυτών συμβάσεων, όταν δεν μπορεί να συμφωνηθούν εκ των προτέρων όλοι οι ουσιώδεις όροι της εν συνεχεία υποστήριξης, ιδίως το αντικείμενο, οι τιμές και οι ποσότητες. 2. Στις συμφωνίες-πλαίσιο που συνάπτονται για την κάλυψη απαιτήσεων ΕΣΥ πρέπει να περιλαμβάνονται, κατ’ ελάχιστο, τα εξής: α) η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία προμηθειών και υπηρεσιών που ενδέχεται να πραγματοποιηθούν στη χρονική διάρκεια ισχύος της συμφωνίας ορίζεται ως το διπλάσιο της αρχικής σύμβασης προμήθειας. ΣΧΟΛΙΟ. Η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία προμηθειών και υπηρεσιών πρέπει να προσδιορίζεται ως το τριπλάσιο της αρχικής προμήθειας σε εξοπλισμό και υπηρεσίες με βάση την διεθνή πρακτική για την ολιστική προσέγγιση του εγχειρήματος, γνωστού όντως ότι η ΕΣΥ αποτελεί τουλάχιστον τα 2/3 του κόστους του κύκλου ζωής (LIFE CYCLE COST) ενός οποιουδήποτε Οπλικού Συστήματος (ΟΣ), ενώ η αρχική προμήθεια σε εξοπλισμό και υπηρεσίες αποτελεί μόνον το 1/3 του LIFE CYCLE COST (ICEBERG MODEL). Προς τουτο προτείνεται στο τέλος της περιόδου και μετά την λέξη συμφωνίας να προστεθεί το κείμενο «ορίζεται ως το διπλάσιο της αρχικής σύμβασης προμήθειας». Για παράδειγμα άν επιθυμούμε να καταρτίσουμε σύμβαση - πλαίσιο για κινητήρες ενός Α/Φ που έχουμε προμηθευτεί για την ΕΣΥ των κινητήρων αυτών, τότε το οικονομικό πλαφόν της ΕΣΥ είναι διπλάσιο του κόστους των κινητήρων της αρχικής σύμβασης προμήθειας και θα πρέπει να κατανεμηθεί σε τόσες περιόδους, όσες εκτιμαται ότι θα απαιτηθούν στα υπόλοιπα έτη από τα 30 χρόνια που το Α/Φ θα βρίσκεται υπό εκμετάλλευση. β) ο καθορισμός των ελάχιστων απαιτήσεων της αναθέτουσας αρχής, που για την περίπτωση Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) ορίζεται κατ’ ελάχιστον στα 30 έτη. ΣΧΟΛΙΟ. Στις ελάχιστες απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής πρέπει να προσδιορίζεται κατ’ ελάχιστον ο συνολικός χρόνος ζωής των Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) στα 30 έτη. Προτείνεται λοιπόν στο τέλος της περιόδου και μετά την λέξη αρχής, να προστεθεί το ακόλουθο κείμενο « που για την περίπτωση Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) ορίζεται κατ’ ελάχιστον στα 30 έτη». γ) η κατηγοριοποίηση των υλικών και υπηρεσιών (π.χ. τροποποιήσεων, αναβαθμίσεων και των απαιτουμένων υπηρεσιών για την εφαρμογή τους) που ενδέχεται να απαιτηθούν στη χρονική διάρκεια ισχύος της συμφωνίας, καθώς και η κοστολόγησή τους κατά το μέτρο που είναι εφικτό ΣΧΟΛΙΟ. Προκειμένου να γίνει εναργέστερη η πρόταση προτείνεται να προστεθεί μετά τις λέξεις υλικών και υπηρεσιών εντός παρενθέσεως το ακόλουθο κείμενο «(π.χ. τροποποιήσεων, αναβαθμίσεων και των απαιτουμένων υπηρεσιών για την εφαρμογή τους). δ) η ρητή πρόβλεψη δυνατότητας τροποποίησης των απαιτήσεων με τη μορφή ρητρών αναθεώρησης ή προαίρεσης, καθώς και της δυνατότητας μεταβολών των ποσοτικά (αριθμητικά ή ποσοστιαία) προσδιορίσιμων στοιχείων, με τον όρο ότι δεν συντελείται υπέρβαση της μέγιστης εκτιμώμενης συνολικής αξίας με βάση το LIFE CYCLE COST και δεν μεταβάλλονται οι ελάχιστες απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής, ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθούν οι λέξεις «με βάση το LIFE CYCLE COST» αμέσως μετά τις λέξεις της μέγιστης εκτιμώμενης συνολικής αξίας. ε) η πρόβλεψη τύπου αναπροσαρμογής τιμών στις περιπτώσεις που είναι εφικτό με βάση τους επίσημους δείκτες τιμών μετάλλων & υπηρεσιών που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΕτΚ) της Χώρας απο την οποία γίνεται η προμήθεια. ΣΧΟΛΙΟ.Οι τύποι αναπροσαρμογής βασίζονται σε ορισμένους δείκτες τιμών μετάλλων & υπηρεσιών. Ως εκ τούτου προτείνεται στο τέλος της περιόδου να προστεθεί το κείμενο « με βάση τους επίσημους δείκτες τιμών μετάλλων & υπηρεσιών που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΕτΚ) της Χώρας απο την οποία γίνεται η προμήθεια». 3. Όταν το πραγματικό κόστος της υποστήριξης, ήτοι το κόστος προμήθειας, εκτέλεσης υπηρεσίας ή εργασίας ή περισσότερα εξ αυτών υπερβαίνουν αυτό που εκτιμήθηκε αρχικά από τον αντισυμβαλλόμενο ως LIFE CYCLE COST και αναγράφηκε στην προσφορά του, η υποστήριξη πραγματοποιείται μόνο εφόσον την εγκρίνει τελικά η αναθέτουσα αρχή και σε κάθε περίπτωση εφόσον δεν υπερβαίνει τη μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία της σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο. Αντίστοιχα, αν το πραγματικό κόστος υπολείπεται του αρχικώς εκτιμηθέντος και αναγραφέντος στην προσφορά του αντισυμβαλλομένου, η αναθέτουσα αρχή επιβαρύνεται μόνο με το πραγματικό κόστος.» ΣΧΟΛΙΟ. Επειδή μιλάμε για Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης είναι αναγκαίο να γίνει η προσθήκη των λέξεων «ως LIFE CYCLE COST» μετά απο τις λέξεις «...αρχικά από τον αντισυμβαλλόμενο» και πριν τις λέξεις «και αναγράφηκε στην προσφορά του, .....» Άρθρο 151 Αρμοδιότητες των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων ΣΧΟΛΙΟ. Από τον τίτλο του παρόντος άρθρου να διαγραφούν οι λέξεις Γενικών Επιτελείων, ώστε να δοθεί δυνατότητα διαστρωμάτωσης του ύψους των προμηθειών ανά κλιμάκιο Διοικήσεως ώστε και όλα να μην φτάνουν στους Αρχηγούς των Κλάδων αλλά και τα υφιστάμενα κλιμάκια διοικήσεως να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν από την στιγμή που έχουν υπό την δικαιοδοσία τους ΠΓΕΠ. Επομένως για λόγους αποκέντρωσης και ταχύτητας απαιτείται στο άρθρο 24 να υπάρξει και άλλο ένα έλασσον όριο για την οικονομική αρμοδιότητα των υφισταμένων κλιμακίων διοικήσεως που διαθέτουν ΠΓΕΠ όπως π.χ. τα 5.000.000 Ευρώ. Και τούτο διότι οι αναγκαστικές τροποποιήσεις των διαφόρων απαρτίων ή παρελκομένων των Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) που αντιμετωπίζουν προβλήματα απαρχαίωσης ή και κατάργησης (OBSOLESCENCE) δεν πρέπει να καθυστερούν χωρίς αποχρώντα λόγο, μόνο και μόνο για να εγκριθούν από το επίπεδο των Γενικών Επιτελείων γιατί απλούστατα είναι υποχρεωτικές για να συνεχίσουν τα ΟΣ να εκτελούν την αποστολή για την οποία αποκτήθηκαν. Πολύ δε περισσότερο όταν οι αδήριτες ανάγκες των ΕΔ σε ένδυση, υπόδηση και κάθε λογής αναλώσιμου και επισκευάσιμου υλικού δεν πρέπει να καθυστερούν μόνο και μόνον για να γτάσουν στο επίπεδο των ΓΕ. - Αντικατάσταση άρθρου 6 ν. 3978/2011 Το άρθρο 6 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 6 Αρμοδιότητες των Γενικών Επιτελείων των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων 1. Στο πλαίσιο εφαρμογής του παρόντος, οι Κλάδοι των ΕΔ (ΣΧΟΛΙΟ. Να διαγραφούν οι λέξεις «τα Γενικά Επιτελεία των Κλάδων των ΕΔ» και να προστεθούν οι λέξεις «οι Κλάδοι των ΕΔ» έχουν τις εξής αρμοδιότητες: α) προσδιορίζουν τις ανάγκες τους στο πλαίσιο του ΜΠΑΕ και τις τεκμηριώνουν στο πλαίσιο του ΚΠΣΣΕ, β) διενεργούν τον τεχνικό διάλογο, σύμφωνα με το άρθρο 31, γ) συντάσσουν και εγκρίνουν τις τεχνικές προδιαγραφές, σύμφωνα με το άρθρο 30, δ) εισηγούνται την ενεργοποίηση προγράμματος, σύμφωνα με το άρθρο 76 του ν. 3883/2010 (Α’ 167), ε) διενεργούν τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη σύναψη των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών της παρ. 1 του άρθρου 16, των οποίων η εκτιμώμενη αξία χωρίς Φ.Π.Α. είναι κατώτερη από τα χρηματικά όρια του άρθρου 24, (ΣΧΟΛΙΟ. Να διορθωθεί έτσι ώστε να είναι κατώτερη απο τα χρηματικά όρια που ανήκουν στην αρμοδιότητα της ΓΔΑΕΕ αλλά ανώτερη από το όριο που πρέπει να καθορισθεί εξύπαρχής στο άρθρο 24 για τα υφιστάμενα κλιμάκια διοικήσεως των ΕΔ που ούτως ή άλλως διαθέτουν ΠΓΕΠ) στ) διενεργούν τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη σύναψη των συμβάσεων έργων, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών που προβλέπονται στην παρ. 4 του άρθρου 16 ανάλογα με τις οικονομικές αρμοδιότητες που καθορίζονται στο άρθρο 24. ΣΧΟΛΙΟ. Να αντικατασταθεί το «ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας» από το « ανάλογα με τις οικονομικές αρμοδιότητες που καθορίζονται στο άρθρο 24 όπως αυτό προτάθηκε να διαμορφωθεί», ζ) διενεργούν τις παραλαβές σε εκτέλεση των συμβάσεων που έχουν συναφθεί, η) συγκροτούν τα συλλογικά όργανα του άρθρου 7 για τις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων αρμοδιότητάς τους, θ) παρακολουθούν την εκτέλεση των συμβάσεων των περ. ε΄ και στ΄ και διενεργούν τις απαιτούμενες προς τούτο διαδικασίες, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην απόφαση κατακύρωσης, ι) διενεργούν τις διαδικασίες για τη σύναψη συμβάσεων αξιοποίησης μη επιχειρησιακά αναγκαίου στρατιωτικού εξοπλισμού, σύμφωνα με το άρθρο 107, με εκτιμώμενο οικονομικό αντάλλαγμα κατώτερο από τα χρηματικά όρια του άρθρου 24, Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας επιλύονται θέματα καταφατικής ή αποφατικής σύγκρουσης αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και των των Κλάδων των ΕΔ για συγκεκριμένη περίπτωση.» ΣΧΟΛΙΟ. Να αντικατασταθεί «των Γενικών Επιτελείων» από «των Κλάδων των ΕΔ» Άρθρο 152 Συλλογικά όργανα – Αντικατάσταση άρθρου 7 ν. 3978/2011 Οι παρ. 1 έως 7 αντικαθίστανται, προστίθενται παρ. 8 και 9 και το άρθρο 7 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 7 Συλλογικά όργανα 1. Τα όργανα πραγματοποίησης των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών των ΕΔ διακρίνονται σε γνωμοδοτικά και εκτελεστικά. 2. Τα γνωμοδοτικά όργανα είναι: α) Οι Κεντρικές Γνωμοδοτικές Επιτροπές Προμηθειών (ΚΓΕΠ) της ΓΔΑΕΕ και των Γενικών Επιτελείων των Κλάδων. β) Οι Περιφερειακές Γνωμοδοτικές Επιτροπές Προμηθειών (ΠΓΕΠ) των υφισταμένων κλιμακίων διοικήσεως. ΣΧΟΛΙΟ. Στο τέλος της περιόδου να προστεθού οι λέξεις «των υφισταμένων κλιμακίων διοικήσεως» 3. Τα εκτελεστικά όργανα που είναι αρμόδια για τη διενέργεια των διαδικασιών σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών είναι: α) Οι επιτροπές διενέργειας διαγωνισμών, β) οι επιτροπές διαπραγματεύσεων, γ) οι επιτροπές εμπειρογνωμόνων, δ) οι επιτροπές αξιολόγησης προσφυγών, ε) οι επιτροπές ελέγχου και παραλαβής των συμβατικών αντικειμένων, και στ) οι δευτεροβάθμιες επιτροπές ελέγχου και παραλαβής των συμβατικών αντικειμένων. 4. Οι επιτροπές της παρ. 3 απαρτίζονται από τρία τουλάχιστον μέλη, στελέχη των ΕΔ ή μόνιμους υπαλλήλους του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Τα μέλη των επιτροπών δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε περισσότερες από μία επιτροπές για κάθε συγκεκριμένη σύμβαση ούτε να αντικαθίστανται χωρίς αιτιολογημένη απόφαση του φορέα που συγκρότησε την επιτροπή. Το έργο ή η θητεία των μελών των επιτροπών καθορίζεται ως εξής: α) Για τις επιτροπές διενέργειας διαγωνισμού, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση των διαδικασιών διενέργειας του διαγωνισμού, β) για τις επιτροπές διαπραγματεύσεων, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση του έργου τους, γ) για τις επιτροπές εμπειρογνωμόνων, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της εμπειρογνωμοσύνης, δ) για τις επιτροπές αξιολόγησης προσφυγών, μέχρι την ολοκλήρωση της προσφυγής η οποία πρέπει να ολοκλήρώνεται το αργότερο εντός τριμήνου. ΣΧΟΛΙΟ. Και εδώ θα πρέπει να είναι η θητεία τους μέχρι την ολοκλήρωση της προσφυγής ώστε να μήν υπάρχουν καθυστερήσεις αφού κατά τεκμήριο οι προσφυγές αργούν υπερβολικά να εξετασθούν. Εναλλακτικά θα πρέπει να καθορισθεί ότι οι προσφυγές πρέπει να ολοκληρώνονται εντός τριμήνου ώστε να μήν παρατηρείται το φαινόμενο να καθυστερεί επι μακρόν η κατάρτιση συμβάσεων για κατεπείγουσες συμβάσεις των ΕΔ. ε) για τις επιτροπές ελέγχου και παραλαβής, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της σύμβασης, στ) για τις δευτεροβάθμιες επιτροπές ελέγχου και παραλαβής, μέχρι την ολοκλήρωση της παραλαβής και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο. ΣΧΟΛΙΟ. Και εδώ θα πρέπει να είναι η θητεία τους μέχρι την ολοκλήρωση της παραλαβής ώστε να μήν υπάρχουν καθυστερήσεις αφού κατά τεκμήριο οι έπιτροπές αργούν υπερβολικά να εξετάσουν τις προσφυγές με την πρόφαση της ετήσια θητείας. Εναλλακτικά θα πρέπει να καθορισθεί ότι οι δευτεροβάθμιες επιτροπές πρέπει να ολοκληρώνουν το έργο τους εντός τριμήνου ώστε να μήν παρατηρείται το φαινόμενο να καθυστερούν επι μακρόν κατεπείγουσες συμβάσεις των ΕΔ. 5. Η συγκρότηση των επιτροπών της παρ. 3 πραγματοποιείται σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6. Με την απόφαση συγκρότησης ορίζονται τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη και η διάρκεια της θητείας τους. 6. Απαγορεύεται η συμμετοχή στις ανωτέρω επιτροπές προσώπων που με οποιονδήποτε τρόπο έλαβαν μέρος στη σύνταξη των τεχνικών προδιαγραφών και στην προβολή των επιχειρησιακών απαιτήσεων του υπό σύμβαση αντικειμένου. Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή του αρμόδιου διαχειριστή του υλικού στην επιτροπή ελέγχου και παραλαβής του ίδιου υλικού και αντίστροφα. 7. Σε κάθε φορέα διενέργειας διαδικασιών σύναψης συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών μπορεί να συγκροτείται μόνιμη επιτροπή διενέργειας διαγωνισμών, η θητεία των μελών της οποίας δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος έναντι αυστηροτάτων κυρώσεων. ΣΧΟΛΙΟ. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να υπάρχουν σοβαρές κυρώσεις για τον Πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής που δεν ολοκληρώνουν την εργασία τους στον οριζόμενο χρόνο που δεν πρέπει επ’ ουδενί να υπερβαίνει το έτος. 8. Για τα συλλογικά όργανα πραγματοποίησης των συμβάσεων έργων και μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών ισχύουν όσα ορίζονται στις διατάξεις του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) και του π.δ. 378/1987 (Α΄ 168), με την επιφύλαξη της παρ. 9. 9. Οι επιτροπές που προβλέπονται στην παρ. 8 για τη διενέργεια των διαδικασιών σύναψης και εκτέλεσης των συμβάσεων έργων και μελετών, καθώς και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών των ΕΔ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος συγκροτούνται από στρατιωτικό και τεχνικό πολιτικό προσωπικό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τις κατάλληλες εμπειρίες και προσλαμβάνουσες παραστάσεις. ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθούν οι λέξεις «με τις κατάλληλες εμπειρίες και προσλαμβάνουσες παραστάσεις» στο τέλος της περιόδου. Άρθρο 153 Επιτροπές Προμηθειών και κατανομή αρμοδιοτήτων – Προσθήκη άρθρων 7Α, 7Β και 7Γ στον ν. 3978/2011 Μετά το άρθρο 7 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) προστίθενται άρθρα 7Α, 7Β και 7Γ ως εξής: «Άρθρο 7Α Κεντρικές - Περιφερειακές Γνωμοδοτικές Επιτροπές Προμηθειών 1.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας συγκροτείται ΚΓΕΠ στη ΓΔΑΕΕ. Η ΚΓΕΠ/ΓΔΑΕΕ υπάγεται στον Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, ο οποίος προεδρεύει αυτής. Αποτελείται από τον 235 πρόεδρο και τέσσερα (4) μέλη, ανώτατους ή ανώτερους αξιωματικούς ή πολιτικούς υπαλλήλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με ειδικότητα ανάλογη με τη φύση των προμηθειών, οι οποίοι δεν απαλλάσσονται από τα υπόλοιπα καθήκοντά τους. Στην ΚΓΕΠ/ΓΔΑΕΕ για προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού συμμετέχει ως μέλος και εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου ή των Γενικών Επιτελείων επί διακλαδικής προμήθειας, ανάλογα με το είδος του προς προμήθεια υλικού με δικαίωμα ψήφου. ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθεί «με δικαίωμα ψήφου». 2. Με απόφαση των Αρχηγών των Κλάδων συγκροτούνται ΚΓΕΠ στα Γενικά Επιτελεία (ΓΕ) των Κλάδων των ΕΔ. Οι ΚΓΕΠ/ΓΕ αποτελούνται από τον πρόεδρο και τέσσερα (4) μέλη, ανώτατους ή ανώτερους αξιωματικούς ή πολιτικούς υπαλλήλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ειδικότητα ανάλογη με τη φύση των προμηθειών. Με την απόφαση συγκρότησης στην ΚΓΕΠ/ΓΕ μπορεί να οριστεί ως μέλος και εκπρόσωπος της ΓΔΑΕΕ. Οι ΠΓΕΠ, σε επίπεδα κλιμακίων διοίκησης ΕΔ κατώτερων από τα Γενικά Επιτελεία, συγκροτούνται με διαταγή του αρμόδιου διοικητή και αποτελούνται από τον πρόεδρο και τρεις (3) έως πέντε (5) αξιωματικούς ή υπαλλήλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με ειδικότητα ανάλογη της φύσης της προμήθειας που πρόκειται να εξεταστεί. 3. Οι ΚΓΕΠ/ΓΕ υπάγονται στον Υπαρχηγό ή τον Διευθυντή Κλάδου του οικείου ΓΕ, ο οποίος και προεδρεύει αυτών, ενώ οι ΠΓΕΠ υπάγονται στον διοικητή του κλιμακίου διοίκησης των ΕΔ και, εφόσον ο τελευταίος είναι ο έχων την οικονομική εξουσία, στον αμέσως νεότερό του αξιωματικό. Τα μέλη των ΚΓΕΠ και των ΠΓΕΠ δεν απαλλάσσονται από τα καθήκοντά τους και δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν στα όργανα εκτέλεσης των προμηθειών που κρίνονται. 4. Χρέη εισηγητή στις ΚΓΕΠ και στις ΠΓΕΠ εκτελεί ο προϊστάμενος τμήματος του φορέα που διενεργεί την προμήθεια, ενώ καθήκοντα γραμματέα εκτελεί κατώτερος αξιωματικός. Ο εισηγητής και ο γραμματέας δεν αποτελούν μέλη της επιτροπής. 5. Οι ΚΓΕΠ και οι ΠΓΕΠ συνεδριάζουν, όπως ορίζεται από τον φορέα υπαγωγής τους. Απαρτία λογίζεται ότι υπάρχει όταν οι παρόντες είναι περισσότεροι από τους απόντες, οι δε αποφάσεις λαμβάνονται με σχετική πλειοψηφία των παρόντων. Σε περίπτωση ισοψηφίας, υπερισχύει η ψήφος του προέδρου. Τα ονόματα των μελών που μειοψήφησαν, καθώς και η γνώμη τους, αναγράφονται στο πρακτικό της συνεδρίασης. 6. Οι ΚΓΕΠ και οι ΠΓΕΠ γνωμοδοτούν αιτιολογημένα και εγγράφως για τις εξής περιπτώσεις προμηθειών που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους: α) για τη σύναψη ειδικών κατηγοριών συμβάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 17, β) για την τροποποίηση των όρων σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 3433/2006 (Α’ 20), γ) για τη λύση σύμβασης ή συμφωνίας – πλαίσιο, δ) για την έκπτωση του αναδόχου και την επιβολή κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 41 του ν. 3433/2006, ε) για την κατακύρωση της σύμβασης και τη ματαίωση της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, σύμφωνα με τα άρθρα 87 και 88α, αντίστοιχα, στ) για κάθε άλλο θέμα, το οποίο προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ή πρέπει να παραπεμφθεί για γνωμοδότηση, κατά την κρίση του έχοντος την οικονομική εξουσία. Άρθρο 154 Κανόνες διαφάνειας και δεοντολογίας που εφαρμόζουν τα όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων - Αντικατάσταση άρθρου 8 ν. 3978/2011 Αντικαθίστανται οι παρ. 1 έως 5 και προστίθεται παρ. 6 και το άρθρο 8 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 8 Κανόνες διαφάνειας και δεοντολογίας που εφαρμόζουν τα όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων 1. Το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των ΕΔ που απασχολείται με κάθε είδους σχέση εργασίας, επιτρέπεται, στο πλαίσιο των καθηκόντων του, να διενεργεί επαφές μόνο με τους νόμιμους εκπροσώπους των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες, ή σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης για τη σύναψη συμβάσεων. 2. Ενημέρωση από οικονομικούς φορείς για στρατιωτικό εξοπλισμό επιτρέπεται να γίνεται και στο πλαίσιο διενέργειας τεχνικού διαλόγου ή έρευνας αγοράς, στο πλαίσιο ημερίδων ή ενημερωτικών συναντήσεων που διοργανώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την παρουσίαση νέων τεχνολογικών εξελίξεων σε συγκεκριμένους τομείς, καθώς και στο πλαίσιο εκθέσεων και συνεδρίων που διοργανώνονται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την παρουσίαση των εξελίξεων σε τομείς αμυντικής βιομηχανίας και τεχνολογίας. Ανακοίνωση για τις εν λόγω συναντήσεις αναρτάται στην κεντρική ιστοσελίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του οικείου Γενικού Επιτελείου ή της οικείας διεύθυνσης, την ημέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν. 3. Απαγορεύεται στο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, που απασχολείται με κάθε είδους σχέση εργασίας να ζητεί ή να λαμβάνει, άμεσα ή έμμεσα, οποιαδήποτε υλική εύνοια, δώρο ή αντάλλαγμα, ή να αποδέχεται την υπόσχεση παροχής τέτοιων ωφελημάτων, κατά τον χειρισμό των υποθέσεων στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του. 4. Απαγορεύεται στο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των ΕΔ που χειρίζεται συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας να απασχολείται, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, έργου ή εντολής, σε οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης των ανωτέρω συμβάσεων. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για πέντε (5) έτη μετά από την αποχώρηση του παραπάνω προσωπικού από τη σχετική θέση. ΣΧΟΛΙΟ. Προτείνεται αύξηση των ετών από 3 σε 5. 5. Η παράβαση των παρ. 3 και 4 συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για το οποίο επιβάλλονται οι εξής ποινές: α) στο στρατιωτικό προσωπικό, οι προβλεπόμενες περί πειθαρχικών παραπτωμάτων συνήθεις ή καταστατικές πειθαρχικές ποινές, β) στους πολιτικούς διοικητικούς υπαλλήλους, οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 109 του Κώδικα Δημόσιων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ν.π.δ.δ. (ν. 3528/2007, Α΄ 26), γ) στο προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στο π.δ. 410/1988 (Α΄ 191) και στον ν. 4057/2012 (Α΄ 54), εκτός αν η παράβαση στοιχειοθετεί σπουδαίο λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας. 6. Οι παραβάτες της παρ. 4 τιμωρούνται επιπλέον με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή ίση με το ½ του μισθού τους για όλον τον χρόνο έκτισης της ποινής.» ΣΧΟΛΙΟ. Προτείνεται αυστηροποίηση ως εξής «Φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή ίση με το ½ του μισθού τους για όλον τον χρόνο έκτισης της ποινής» χωρίς την διάζευξη. Άρθρο 155 Κανόνες διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς που επιβάλλονται στους οικονομικούς φορείς - Αντικατάσταση άρθρου 10 ν. 3978/2011 Το άρθρο 10 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 10 Κανόνες διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς που επιβάλλονται στους οικονομικούς φορείς 1. Η αναθέτουσα αρχή περιλαμβάνει υποχρεωτικά στα έγγραφα της σύμβασης ειδική ρήτρα ακεραιότητας, βάσει της οποίας οι οικονομικοί φορείς ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους, οι οποίοι συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας, δεσμεύονται ότι σε όλα τα στάδια που προηγήθηκαν της κατακύρωσης της σύμβασης δεν ενήργησαν αθέμιτα, παράνομα ή καταχρηστικά, καθώς και ότι εξακολουθήσουν να μην ενεργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο και κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, αλλά και μετά από τη λήξη της. Για τον σκοπό αυτό οι οικονομικοί φορείς υποβάλλουν δεσμευτικές δηλώσεις, με τις οποίες βεβαιώνεται ότι: α) δεν διέθεταν εσωτερική πληροφόρηση, πέραν των στοιχείων που περιήλθαν στη γνώση και στην αντίληψή τους μέσω των εγγράφων της σύμβασης και στο πλαίσιο της συμμετοχής τους σε συνεδριάσεις των συλλογικών οργάνων διαγωνισμών, των συναντήσεων και διαπραγματεύσεων στις οποίες συμμετείχαν και έχουν δημοσιοποιηθεί, καθώς και στο πλαίσιο διενέργειας του τεχνικού διαλόγου, β) δεν πραγματοποίησαν ενέργειες νόθευσης του ανταγωνισμού μέσω χειραγώγησης των προσφορών είτε ατομικώς είτε σε συνεργασία με τρίτους, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο δίκαιο του ανταγωνισμού, γ) δεν διενήργησαν ούτε πρόκειται να διενεργήσουν πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά από τη λήξη της σύμβασης παράνομες πληρωμές για διευκολύνσεις, εξυπηρετήσεις ή υπηρεσίες που αφορούν τη σύμβαση και τη διαδικασία ανάθεσης, δ) δεν πρόσφεραν ούτε πρόκειται να προσφέρουν πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά από τη λήξη της σύμβασης, άμεσα ή έμμεσα, οποιαδήποτε υλική εύνοια, δώρο ή αντάλλαγμα σε υπαλλήλους ή μέλη συλλογικών οργάνων της αναθέτουσας αρχής, καθώς και σε συζύγους, συγγενείς σε ευθεία γραμμή μέχρι και τρίτου βαθμού εξ αίματος και εξ αγχιστείας ή συνεργάτες τους, ούτε χρησιμοποίησαν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τρίτα πρόσωπα, για να διοχετεύσουν χρηματικά ποσά στα προαναφερόμενα πρόσωπα, ε) δεν πρόσφεραν ούτε πρόκειται να προσφέρουν κατά τη διάρκεια ή και μετά από τη λήξη της σύμβασης, άμεσα ή έμμεσα, δώρα, δωρεές, φιλανθρωπικές παροχές, χορηγίες ή χρηματικά ποσά και επιχορηγήσεις με οποιαδήποτε μορφή ή αιτιολογία, σε πολιτικά κόμματα, κομματικούς εκπροσώπους ή επικεφαλής κομμάτων, μέλη της Κυβέρνησης ή μετακλητούς υπαλλήλους, βουλευτές ή αιρετά όργανα της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης ή σε οργανώσεις των οποίων επικεφαλής είναι πολιτικοί, καθώς και σε συζύγους, συγγενείς σε ευθεία γραμμή μέχρι και τρίτου βαθμού εξ αίματος και εξ αγχιστείας ή συνεργάτες τους, ούτε χρησιμοποίησαν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τρίτα πρόσωπα για να διοχετεύσουν χρηματικά ποσά στα προαναφερόμενα πρόσωπα, 2. Απαγορεύεται στους οικονομικούς φορείς ή στους νόμιμους εκπροσώπους τους, που συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας να διαθέτουν και να χρησιμοποιούν οποιονδήποτε ενδιάμεσο, μεσάζοντα ή πράκτορα κατά τη διαδικασία σύναψης και εκτέλεσης της σύμβασης. Οι οικονομικοί φορείς λαμβάνουν επαγγελματικές συμβουλευτικές υπηρεσίες σε σχέση με τη σύμβαση από δικηγορικά γραφεία, καθώς και από φορολογικούς, τεχνικούς και οικονομικούς συμβούλους. Επιτρέπεται η χρήση εμπορικών αντιπροσώπων που εμπίπτουν στις διατάξεις του π.δ. 219/1991 (Α΄ 81). 3. Οι οικονομικοί φορείς που έχουν επιλεγεί ως ανάδοχοι υποχρεούνται να συμπεριλάβουν στον φάκελο των δικαιολογητικών κατακύρωσης υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α’ 75), υπογεγραμμένη από τους ίδιους ή τους νόμιμους εκπροσώπους τους, στην οποία δηλώνουν ότι δεν έχουν παραβεί τις απαγορεύσεις των παρ. 1 και 2 και ότι έχουν ενημερωθεί για την πρόβλεψη επιβολής των κυρώσεων της παρ. 4. Η σχετική υπεύθυνη δήλωση προσαρτάται στη σύμβαση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της, ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ τίθεται ένα μείζον ζήτημα που έχει σχέση με την όλη φιλοσοφία του σχεδίου νόμου το οποίο θεωρεί ότι απευθύνεται μόνον σε εγχώριους οικονομικούς φορείς, πράγμα που είναι εσφαλμένο για τις ΕΔ, γιατί το μεγαλύτερο και σοβαρότερο μέρος των προμηθειών τους γίνεται από οικονομικούς φορείς του εξωτερικού. Πέραν του γεγονότος ότι τούτο υποχρεώνει τους οικονομικούς φορείς του εξωτερικού να συντηρούν γραφεία στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να μετακυλίουν το κόστος λειτουργίας τους στο τίμημα της προμήθειας, υπάρχει ένας ακόμη πολύ σοβαρός λόγος που τέτοιες τυπολατρείες όπως, υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α’ 75), υπογεγραμμένη από τους ίδιους ή τους νόμιμους εκπροσώπους τους, που κανένας από τους ξένους δεν δίνει σημασία γιατί δεν είναι σύμφωνα με την διεθνή πρακτική, είναι τα γενεσιουργά αίτια των συνεχών αγόνων διαγωνισμών του ΥΠΕΘΑ, ή της απόρριψης των μοναδικών προσφορών στις περιπτώσεις που οι οικονομικοί φορείς του εξωτερικού ταυτίζονται με τους ORIGINAL EQUIPMENT MANUFACTURERS (OEM). Η υπεύθυνη δήλωση, η απαίτηση οι προσφορές να είναι μεταφρασμένες στην Ελληνική με APOSTILE, τα πιστοποιητικά ποινικού μητρώου των μελών των ΔΣ των οικονομικών φορέων του εξωτερικού είναι τα κύρια σημεία τριβής για τα οποία έχουμε είτε συνεχώς άγονους διαγωνισμούς ή απορρίψεις των ΟΕΜ για τυπικούς λόγους άνευ ουσίας. Όλα αυτά τα προβλήματα είναι που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου, αν πραγματικλα θέλουμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα στην μείωση των καθυστερήσεων που έχουμε παρατηρήσει τα τελευταία 10 χρόνια, ώστε για το καρφί να μήν χάνουμε το πέταλο. Και το κυριότερο οι διακηρύξεις μας πρέπει να είναι ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ που είναι η διεθνής γλώσσα του εμπορίου. 4. Αν οι οικονομικοί φορείς παραβιάσουν τις απαγορεύσεις που προβλέπονται στις παρ. 1 και 2 επιβάλλονται, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, οι εξής κυρώσεις: α) αν δεν έχει ολοκληρωθεί η εκτέλεση της σύμβασης, σωρευτικά, έκπτωση του οικονομικού φορέα, κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης και αποκλεισμός από τους διαγωνισμούς και τις συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τρία (3) τουλάχιστον έτη, β) αν έχει ολοκληρωθεί η εκτέλεση της σύμβασης, ποινική ρήτρα ισόποση με την εγγύηση καλής εκτέλεσης και αποκλεισμός από τους διαγωνισμούς και τις συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τρία τουλάχιστον έτη. ΣΧΟΛΙΟ. Οι ποινικές ρήτρες να κατευθύνονται σε ειδικό Ταμείο των ΕΔ που πρέπει να δημιουργηθεί ώστε να χρηματοδοτείται η Έρευνα & Ανάπτυξη Πρωτοβουλιών του ΥΠΕΘΑ. 5. Οι απαγορεύσεις των παρ. 1 και 2 ισχύουν, αν ο οικονομικός φορέας είναι κοινοπραξία, για όλα τα μέλη της κοινοπραξίας και, αν ο οικονομικός φορέας χρησιμοποιεί υπεργολάβους, και για τους υπεργολάβους του. Σε περίπτωση παράβασης των απαγορεύσεων των παρ. 1 και 2 από τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου και εφόσον η παράβαση αυτή δεν θεραπευτεί μέσα σε τριάντα ημέρες από την κοινοποίηση στον οικονομικό φορέα σχετικής ειδοποίησης, η αναθέτουσα αρχή μπορεί, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, να κηρύξει τον οικονομικό φορέα έκπτωτο ή να επιβάλει ποινική ρήτρα ποσού ίσου με το 10%, κατ’ ανώτατο όριο, της οικονομικής αξίας της σύμβασης που έχει συνάψει με την αναθέτουσα αρχή.» Άρθρο 157 Προσυμβατικός έλεγχος Ελεγκτικού Συνεδρίου - Αντικατάσταση άρθρου 13 ν. 3978/2011 Το άρθρο 13 του ν. 3978/2011 (Α΄ 137) αντικαθίσταται ως εξής: (241) «Άρθρο 13 Προσυμβατικός έλεγχος Ελεγκτικού Συνεδρίου 1. Οι συμβάσεις που διέπονται από τον παρόντα υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής του με εξαίρεση τις συμβάσεις των περ. α΄, β΄, γ΄, στ΄, ζ΄ και θ΄ του άρθρου 17, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 324 του ν. 4700/2020 (Α΄ 127). ΣΧΟΛΙΟ. Ο προσυμβατικός έλεγχος είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής του για λόγους προφανείς ώστε να μήν παρατηρούνται τα πρόσφατα φαινόμενα της σύμβασης ΕΣΥ των Α/Φ Μ-2000 που καθυστέρησαν τουλάχιστον εξάμηνο εν μέσω Ελληνοτουρκικής Κρίσης. 2. Στο πλαίσιο του ελέγχου των συμβάσεων που προβλέπονται στις περ. δ΄ και ε΄ του άρθρου 17, το Ελεγκτικό Συνέδριο οφείλει να διασφαλίσει το απόρρητο των στοιχείων του φακέλου, ο οποίος μετά από την ολοκλήρωση του ελέγχου επιστρέφεται στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. 3. Όταν η συμφωνία-πλαίσιο έχει υποστεί προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι εκτελεστικές αυτής συμβάσεις υπάγονται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο μόνο εφόσον το συμβατικό τους τίμημα υπερβαίνει αυτοτελώς το όριο που προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 που είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής τους». ΣΧΟΛΙΟ. Ο έλεγχος νομιμότητας των εκτελεστικών συμβάσειων είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής τους. Άρθρο 159 Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) (ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ πρέπει να προσεχθεί ότι το άρθρο αυτό μπορεί να ισχύσει αν οι προσφέροντες οικονομικοί φορείς προέρχονται από την ΕΕ. Δεν μπορεί όμως να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο κατάθεσης προσφορών από οικονομικούς φορείς εκτός ΕΕ π.χ ΗΠΑ, Καναδά, Βραζιλίας κλπ. που δυνητικά έχουν το δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό στο πλαίσιου του διεθνούς ανταγωνισμού, περίπτωση για την οποία δεν παρέχονται οδηγίες συμμετοχής τους). – Προσθήκη άρθρου 29Α στον ν. 3978/2011 Στον ν. 3978/2011 (Α’ 137) προστίθεται άρθρο 29Α ως εξής: «Άρθρο 29Α Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) 1. Κατά την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής ή προσφορών στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ορίσει ρητά στα έγγραφα της σύμβασης ότι αποδέχεται το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ), το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση, με τις συνέπειες του ν. 1599/1986 (Α΄ 75), ως προκαταρκτική απόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις εξής προϋποθέσεις: α) δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις των άρθρων 57 και 58 για τις οποίες οι οικονομικοί φορείς αποκλείονται ή μπορούν να αποκλειστούν, και β) πληροί τα σχετικά κριτήρια επιλογής τα οποία έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με τα άρθρα 59 έως 62. 2. Όταν ο οικονομικός φορέας στηρίζεται στις ικανότητες άλλων φορέων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 59 και την παρ. 3 του άρθρου 60, το ΕΕΕΣ περιέχει επίσης τις ανωτέρω πληροφορίες όσον αφορά τους φορείς αυτούς. (243) 3. Το ΕΕΕΣ περιλαμβάνει δήλωση του οικονομικού φορέα ότι ο σχετικός λόγος αποκλεισμού δεν ισχύει ή ότι πληρούται το σχετικό κριτήριο επιλογής και παρέχει τις κατάλληλες πληροφορίες, όπως απαιτείται από την αναθέτουσα αρχή. Το ΕΕΕΣ προσδιορίζει τη δημόσια αρχή ή το τρίτο μέρος που είναι υπεύθυνο για την έκδοση των δικαιολογητικών και περιλαμβάνει δήλωση ότι ο οικονομικός φορέας είναι σε θέση, εφόσον του ζητηθεί και χωρίς καθυστέρηση, να προσκομίσει τα εν λόγω δικαιολογητικά. 4. Όταν η αναθέτουσα αρχή μπορεί να λάβει τα δικαιολογητικά απευθείας με πρόσβαση σε βάση δεδομένων, σύμφωνα με την παρ. 9, το ΕΕΕΣ περιέχει επίσης τις πληροφορίες που απαιτούνται για τον συγκεκριμένο σκοπό, όπως την ηλεκτρονική διεύθυνση της βάσης δεδομένων, δεδομένα αναγνώρισης και, κατά περίπτωση, την απαραίτητη δήλωση συναίνεσης. 5. Οι οικονομικοί φορείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν εκ νέου το ΕΕΕΣ, το οποίο έχουν ήδη χρησιμοποιήσει σε προηγούμενη διαδικασία σύναψης σύμβασης, εφόσον επιβεβαιώνουν ότι οι πληροφορίες του εγγράφου εξακολουθούν να είναι αληθείς. 6. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί από προσφέροντες και υποψηφίους, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας. 7. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να καλέσει τους οικονομικούς φορείς να συμπληρώσουν ή να διευκρινίσουν τα πιστοποιητικά που έχουν παραληφθεί. 8. Πριν από την κατακύρωση της σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή απαιτεί από τον υποψήφιο ανάδοχο να υποβάλει ενημερωμένα τα δικαιολογητικά. 9. Σε εφαρμογή της παρ. 4, οι οικονομικοί φορείς της ΕΕ δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν δικαιολογητικά ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία, εφόσον η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει ισχύοντα πιστοποιητικά ή συναφείς πληροφορίες απευθείας μέσω πρόσβασης στο Ενιαίο Μητρώο Επιχειρήσεων Αμυντικού Τομέα (ΕΜΕΑΤ) σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 64, ή σε αντίστοιχη εθνική βάση δεδομένων σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ένωσης, η οποία διατίθεται δωρεάν. (ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθεί της ΕΕ γιατί δεν πρέπει να ισχύσει το ιδιο για τους οικονομικούς φορείς εκτός ΕΕ π.χ ΗΠΑ, Καναδά, Βραζιλίας κλπ) 10. Για τις συμβάσεις του Δεύτερου Μέρους, το ΕΕΕΣ καταρτίζεται βάσει του τυποποιημένου εντύπου του Παραρτήματος 2 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2016/7 της Επιτροπής της 5ης Ιανουαρίου 2016 (EE L 3), σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή. 11. Για τις συμβάσεις του Τρίτου Μέρους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να εκδίδει Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ). Μέχρι την έκδοση του εν λόγω τυποποιημένου εντύπου, κατά την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής ή προσφορών στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γίνεται δεκτή ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986, ως προκαταρκτική απόδειξη για την αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, επιβεβαιώνοντας ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις προϋποθέσεις ποιοτικής αξιολόγησης. 12. Για να ισχύει το ΕΕΕΣ ή το ΤΕΥΔ ως προκαταρκτική απόδειξη ότι δεν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του υποψήφιου οικονομικού φορέα ή έχουν εξουσία εκπροσώπησής του, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σ’ αυτόν, πρέπει να υπογράφεται από τον νόμιμο εκπρόσωπο του οικονομικού φορέα, σύμφωνα με το καταστατικό ή το πρακτικό εκπροσώπησής του κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς ή αίτησης συμμετοχής, ή από το αρμόδια εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο που εκπροσωπεί τον οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων ή για συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης.» Άρθρο 160 Σύνταξη προσφορών – Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 80 ν. 3978/2011 Η παρ. 5 του άρθρου 80 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) τροποποιείται και το άρθρο 80 διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 80 Σύνταξη προσφορών 1. Οι προσφορές συντάσσονται και υποβάλλονται σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στα έγγραφα της σύμβασης και περιλαμβάνουν οπωσδήποτε τα ακόλουθα στοιχεία: α) εγγύηση συμμετοχής στον διαγωνισμό, β) τεχνική προσφορά, γ) πιστοποιητικά που εκδίδονται από επίσημα γραφεία ποιοτικού ελέγχου ή αρμόδιες υπηρεσίες, αναγνωρισμένων ικανοτήτων, που να βεβαιώνουν την καταλληλότητα των υλικών, επαληθευόμενη με παραπομπές σε ορισμένες προδιαγραφές ή πρότυπα των προϊόντων, όταν απαιτούνται από τα έγγραφα της σύμβασης, δ) όλα τα στοιχεία που μπορεί να απαιτεί η αναθέτουσα αρχή σχετικά με τη συμμόρφωση του προσφέροντος με τους ειδικούς όρους περί ασφάλειας πληροφοριών και εφοδιασμού, καθώς και με τους ειδικούς όρους περί υπεργολαβίας, ε) οικονομική προσφορά, στ) οποιοδήποτε πρόσθετο δικαιολογητικό απαιτείται από τις διατάξεις του παρόντος ή άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. 2. Προσφορά που υποβάλλεται υπό αίρεση ή που δεν είναι σύμφωνη με τους γενικούς και ειδικούς όρους των εγγράφων της σύμβασης απορρίπτεται ως απαράδεκτη. 3. Η τιμή της οικονομικής προσφοράς πρέπει να δίνεται σε ευρώ, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στα έγγραφα της σύμβασης. Προσφορά για έργο, προμήθεια ή υπηρεσία που περιέχει τιμή σε άλλο νόμισμα απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Εάν από την προσφορά δεν προκύπτει με σαφήνεια η προσφερόμενη τιμή, η προσφορά απορρίπτεται ως απαράδεκτη. 4. Στα έγγραφα της σύμβασης καθορίζονται οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ Δημοσίου, υπέρ νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ή οργανισμών, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά, καθώς και άλλα τυχόν έξοδα που βαρύνουν τον ανάδοχο. ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ υπάρχει μιά σοβαρή παρατήρηση ότι οι απαιτούμενες κρατήσεις δεν έχουν απολύτως καμμία λογική για τους οικονομικούς φορείς του εξωτερικού. Επειδή όμως εμείς επιμένουμε είναι βέβαιο ότι θα μετακυλίσουν το ποσοστό αυτό στο ύψος της σύμβασης. Αν δε τύχει οι οικονομικοί φορείς του εξωτερικού να είναι ΟΕΜ, οπότε οι πιθανότητες να έχουν ικανό ανταγωνισμό από εγχώριους οικονομικούς φορείς μηδαμινή, τότε είναι δυνατόν να αυξήσουν δυσανάλογα την προσφορά τους για να καλύψουν τις κρατήσεις που ζητάμε. Επομένως προτείνεται για τους λόγους αυτούς η παράγραφος αυτή να μήν ισχύσει καθόλου). 5. Όρος στην προσφορά που αφορά στην αναπροσαρμογή των τιμών, συνεπάγεται την απόρριψή της, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στα έγγραφα της σύμβασης. Προσφορά με όρο για έκπτωση στην τιμή υπό την αίρεση της επίσπευσης της κατακύρωσης του διαγωνισμού απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Στα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να περιλαμβάνεται όρος για αναπροσαρμογή της τιμής μόνον όταν από τα έγγραφα της σύμβασης προβλέπεται χρόνος παράδοσης των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών μεγαλύτερος των δώδεκα (12) μηνών. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να καθορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης ο τύπος, ο τρόπος και οι προϋποθέσεις της αναπροσαρμογής. Σε περιπτώσεις τμηματικών παραδόσεων, η τιμή αναπροσαρμόζεται για τις ποσότητες που, σύμφωνα με τα έγγραφα της σύμβασης, προβλέπεται να παραδοθούν μετά από την παρέλευση των δώδεκα (12) μηνών. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης παράδοσης με υπαιτιότητα του αναδόχου, ο χρόνος παράτασης δεν λαμβάνεται υπόψη για την αναπροσαρμογή. Προκαταβολή που χορηγήθηκε αφαιρείται από την προς αναπροσαρμογή συμβατική αξία. 6. Η κοινοπραξία οικονομικών φορέων υποβάλλει κοινή προσφορά, η οποία υπογράφεται υποχρεωτικά είτε από όλους τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στην κοινοπραξία είτε από κοινό εκπρόσωπό τους εξουσιοδοτημένο με συμβολαιογραφική πράξη. Στην προσφορά αναγράφεται η ποσότητα ή το μέρος του συνολικού αντικειμένου της σύμβασης που αντιστοιχεί στο κάθε μέλος της κοινοπραξίας. 7. Με την υποβολή της προσφοράς κάθε μέλος της κοινοπραξίας ευθύνεται αλληλέγγυα και εις ολόκληρον. Σε περίπτωση κατακύρωσης της σύμβασης στην κοινοπραξία, η ευθύνη αυτή εξακολουθεί μέχρι την πλήρη εκτέλεση της σύμβασης. 8. Εάν λόγω αδυναμίας για οποιονδήποτε λόγο ή ανωτέρας βίας, μέλος της κοινοπραξίας αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της κοινοπραξίας κατά τον χρόνο αξιολόγησης των προσφορών, τα υπόλοιπα μέλη συνεχίζουν να έχουν την ευθύνη ολόκληρης της κοινής προσφοράς με την ίδια τιμή. Αν η παραπάνω ανικανότητα προκύψει κατά τον χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης, τα υπόλοιπα μέλη της κοινοπραξίας συνεχίζουν να έχουν την ευθύνη της ολοκλήρωσης με την ίδια τιμή και τους ίδιους όρους. Και στις δύο περιπτώσεις, τα λοιπά μέλη της κοινοπραξίας μπορούν να προτείνουν αντικατάσταση του μέλους, η οποία πρέπει όμως να εγκριθεί με απόφαση της αναθέτουσας αρχής. 9. Διευκρινίσεις μετά την κατάθεση της προσφοράς δίνονται μόνον όταν ζητούνται από το αρμόδιο συλλογικό όργανο, υπό τον όρο ότι τηρείται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και ότι οι διευκρινίσεις που παρέχονται δεν μεταβάλλουν ουσιωδώς το περιεχόμενο της προσφοράς ή το αντικείμενο της σύμβασης. Από τις διευκρινίσεις που δίνονται σύμφωνα με τα παραπάνω, λαμβάνονται υπόψη μόνο εκείνες που αναφέρονται στα σημεία που ζητήθηκαν.» Άρθρο 161 Χρόνος ισχύος προσφορών – Αντικατάσταση άρθρου 84 ν. 3978/2011 Οι παρ. 1 έως 3 αντικαθίστανται, προστίθεται παρ. 4 και το άρθρο 84 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 84 Χρόνος ισχύος προσφορών 1.Στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προμηθειών ή υπηρεσιών, οι προσφορές ισχύουν και δεσμεύουν τους οικονομικούς φορείς κατ’ ελάχιστον για το χρονικό διάστημα που καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης το οποίο ουδέποτε πρέπει να είναι μεγαλύτερο των 6 μηνών. ΣΧΟΛΙΟ. Αυτή η προσέγγιση είναι εσφαλμένη και δίνει λαβή για κατάχρηση των οργάνων του δημοσίου να ζητούν παραλόγους χρόνους ισχύος προσφορών μέχρι και ένα έτος. Η διεθνής πρακτική επιβάλλει ισχύ προσφορών 120 ημερών κατ΄ελάχιστον επειδή κατά τεκμήριο ζητείται παράταση άλλων 60 ημερών και δεν θα πρεπει να αποκλείνουμε από αυτήν την Νόρμα, γιατί όχι μόνον δεν μας παίρνουν στα σοβαρά αλλά και γιατί αυξάνουν το τίμημα της σύμβασης. 2. Προσφορά που ορίζει χρόνο ισχύος μικρότερο από αυτόν που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης απορρίπτεται ως απαράδεκτη. 3. Οι υποψήφιοι οικονομικοί φορείς πριν από τη λήξη του χρόνου ισχύος των προσφορών τους, μπορούν, με δική τους πρωτοβουλία ή ύστερα από αίτημα της αναθέτουσας αρχής, να παρατείνουν τον χρόνο ισχύος της προσφοράς τους, παρατείνοντας και την αντίστοιχη εγγύηση συμμετοχής. Στην περίπτωση αυτή, οι προσφορές ισχύουν και τους δεσμεύουν για το επιπλέον αυτό χρονικό διάστημα. 4. Μετά τη λήξη της διάρκειας ισχύος των προσφορών κατά τις παρ. 1 και 3, τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανάθεσης ματαιώνονται, εκτός αν η αναθέτουσα αρχή κρίνει, κατά περίπτωση, αιτιολογημένα, ότι η συνέχιση της διαδικασίας εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, οπότε οι οικονομικοί φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία μπορούν να επιλέξουν είτε να παρατείνουν την προσφορά (246) τους, εφόσον τους ζητηθεί, είτε όχι. Στην τελευταία περίπτωση, η διαδικασία συνεχίζεται με όσους παρέτειναν τις προσφορές τους και αποκλείονται οι λοιποί οικονομικοί φορείς.» Άρθρο 164 Διαδικασίες σύναψης συμβάσεων – Αντικατάσταση άρθρου 100 ν. 3978/2011 Το άρθρο 100 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 100 Διαδικασίες σύναψης συμβάσεων– Εξουσιοδοτική διάταξη 1. Οι συμβάσεις του παρόντος Μέρους συνάπτονται σύμφωνα με τις διαδικασίες του άρθρου 38 και επιπλέον με την ανοικτή διαδικασία του άρθρου 101. 2. Εκτός από τις διαδικασίες που προβλέπονται στην παρ. 1, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφεύγει και στις διαδικασίες του συνοπτικού διαγωνισμού και της απευθείας ανάθεσης, ως εξής: α) Προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 102, επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ για αναλώσιμο υλικό και ίση ή κατώτερη των 500.000 ευρώ για παρεκλόμενα ΟΣ, χωρίς Φ.Π.Α. β) Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με το άρθρο 103, επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ για αναλώσιμο υλικό και ίση ή κατώτερη των 250.000 ευρώ για παρεκλόμενα ΟΣ, χωρίς Φ.Π.Α. ΣΧΟΛΙΟ. Τα ποσά αυτά μπορεί να θεωρηθούν ικανά για προμήθεια ένδυσης και υπόδησης ή αναλώσιμου υλικού αλλά είναι εντελώς ανεπαρκή για επιβεβλημένες τροποποιήσεις ΟΣ από τους ΟΕΜ που δεν μπορούν να γίνουν από άλλη πηγή. Κατά συνέπεια με την παραπάνω επεξήγηση μπορεί να παραμείνουν στα ίδια επίπεδα για ένδυση, υπόδηση ή αναλώσιμου υλικού αλλά πρέπει να αυξηθούν στο ύψος των 500.000 Ευρώ για αναλώσιμο υλικό (περ.α) και 250.000 ευρώ για παρεκλόμενα ΟΣ (περ.β) για τροποποιήσεις ΟΣ από τους ΟΕΜ ώστε να μήν χρειάζεται κάθε φορά η ΚΥΑ της παραγράφου 5 κατωτέρω, που θα δημιουργήσει αναίτια τεράστιες καθυστερήσεις και άσκοπή απασχόληση των επιτελών των ΕΔ. 3. Για τις συμβάσεις του παρόντος Μέρους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να συνάπτει συμφωνίες-πλαίσιο, σύμφωνα με το άρθρο 43. 4. Με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας μπορεί να δημοσιεύονται υποδείγματα των εγγράφων της σύμβασης, με δεσμευτικό ή μη χαρακτήρα. 5. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας μπορεί να αναπροσαρμόζονται τα χρηματικά όρια της παρ. 2.» Άρθρο 170 Χρόνος παράδοσης υλικών - Διάρκεια σύμβασης παροχής υπηρεσίας - Αντικατάσταση άρθρου 37 ν. 3433/2006 Αντικαθίστανται οι παρ. 1 έως 7, προστίθενται παρ. 7 έως 9 και το άρθρο 37 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 37 Χρόνος παράδοσης υλικών - διάρκεια σύμβασης παροχής υπηρεσίας 1. Ο ανάδοχος υποχρεούται να παραδίδει το υλικό μέσα στα χρονικά όρια και με τον τρόπο που ορίζει η σύμβαση. Ο συμβατικός χρόνος παράδοσης των υλικών μπορεί να παρατείνεται, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) τηρούνται οι όροι του άρθρου 61, β) έχει εκδοθεί αιτιολογημένη απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία είτε με πρωτοβουλία της αναθέτουσας αρχής και εφόσον συμφωνεί ο ανάδοχος είτε ύστερα από σχετικό αίτημα του αναδόχου, το οποίο υποβάλλεται υποχρεωτικά πριν από τη λήξη του συμβατικού χρόνου, γ) το χρονικό διάστημα της παράτασης είναι ίσο ή μικρότερο από τον αρχικό συμβατικό χρόνο παράδοσης. 2. Σε περίπτωση παράτασης του συμβατικού χρόνου παράδοσης, ο χρόνος παράτασης δεν συνυπολογίζεται στον συμβατικό χρόνο παράδοσης. 3. Μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου παράδοσης, το υλικό δεν παραλαμβάνεται από την επιτροπή παραλαβής, μέχρι την έκδοση της απόφασης σχετικά με την αιτηθείσα παράταση. Η απόφαση παράτασης εκδίδεται μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο από την υποβολή του σχετικού αιτήματος του αναδόχου. ΣΧΟΛΙΟ. Το εύλογο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές αντιπαραθέσεις με τον ανάδοχο. Προτείνεται να προσδιορισθεί σε 3 μήνες το αργότερο. 4. Στην περίπτωση παράτασης του συμβατικού χρόνου παράδοσης συνεπεία λόγων ανωτέρας βίας ή αποκλειστικής υπαιτιότητας της αναθέτουσας αρχής που καθιστούν αντικειμενικώς αδύνατη την εμπρόθεσμη παράδοση των συμβατικών ειδών, δεν επιβάλλονται κυρώσεις. Σε κάθε άλλη περίπτωση παράτασης του συμβατικού χρόνου παράδοσης, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 40. 5. Αν λήξει ο συμβατικός χρόνος παράδοσης, χωρίς να υποβληθεί εγκαίρως αίτημα παράτασης ή αν λήξει ο παραταθείς, κατά τα ανωτέρω, χρόνος, χωρίς να παραδοθεί το υλικό, ο ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 41. 6. Ο ανάδοχος υποχρεούται να ειδοποιεί την υπηρεσία που εκτελεί την προμήθεια, την αποθήκη υποδοχής των υλικών και την επιτροπή παραλαβής για την ημερομηνία που προτίθεται να παραδώσει το υλικό, πέντε (5) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες νωρίτερα. 7. Ο ανάδοχος κάθε φορά που προσκομίζει υλικό στον τόπο παράδοσής του υποχρεούται, μετά από την προσκόμιση του υλικού, να υποβάλει στην υπηρεσία αποδεικτικό, θεωρημένο από τον υπεύθυνο της αποθήκης, στο οποίο αναφέρονται η ημερομηνία προσκόμισης, το υλικό, η ποσότητα και ο αριθμός της σύμβασης σε εκτέλεση της οποίας προσκομίστηκε. 8. Στη σύμβαση υπηρεσιών ορίζεται η συνολική διάρκεια για την εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης. Επιπλέον, ορίζονται, εφόσον απαιτείται, τμηματικές/ενδιάμεσες προθεσμίες για τα επιμέρους στάδια παροχής των υπηρεσιών ή υποβολής των παραδοτέων ή αμφότερων. Ως συνολική διάρκεια νοείται το χρονικό διάστημα που ορίζεται από την αναθέτουσα αρχή στα έγγραφα της σύμβασης, το οποίο αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης, ή από την ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν και λήγει είτε σε δήλη ημερομηνία ή προθεσμία, είτε, εφόσον υπάρχουν ενδιάμεσα επιμέρους παραδοτέα, με την υποβολή του τελευταίου παραδοτέου στον χρόνο που ορίζεται στη σύμβαση. 9. Τηρουμένου του άρθρου 61, με αιτιολογημένη απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, ο χρόνος παροχής των υπηρεσιών ή υποβολής των παραδοτέων ή αμφότερων μπορεί να παρατείνεται μέχρι το 50% της διάρκειας της σύμβασης, ύστερα από σχετικό αίτημα του αναδόχου που υποβάλλεται πριν από τη λήξη της διάρκειάς της, σε αντικειμενικά δικαιολογημένες περιπτώσεις που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του αναδόχου. Αν λήξει η συνολική διάρκεια της σύμβασης, χωρίς να υποβληθεί εγκαίρως αίτημα παράτασης ή, αν λήξει η παραταθείσα, σύμφωνα με τα ανωτέρω, διάρκεια, χωρίς να παρασχεθούν οι υπηρεσίες ή να υποβληθούν στην αναθέτουσα αρχή τα παραδοτέα της σύμβασης, ο ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 41.» Άρθρο 171 Κυρώσεις για εκπρόθεσμη παράδοση υλικών ή παροχή υπηρεσιών - Αντικατάσταση άρθρου 40 ν. 3433/2006 Οι παρ. 1 έως 7 αντικαθίστανται, προστίθενται παρ. 8 έως 10 και το άρθρο 40 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 40 Κυρώσεις για εκπρόθεσμη παράδοση υλικών ή παροχή υπηρεσιών 1. Αν το υλικό φορτωθεί, παραδοθεί ή αντικατασταθεί μετά από τη λήξη του συμβατικού χρόνου και μέχρι να λήξει ο χρόνος της παράτασης, που χορηγήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 37, επιβάλλεται χρηματικό πρόστιμο με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία που υπολογίζεται ως εξής: α) για καθυστέρηση από μία έως είκοσι ημέρες, 0,03% για κάθε ημέρα, δηλαδή συνολικό πρόστιμο από 0,03% μέχρι 0,6%, β) για καθυστέρηση από είκοσι μία έως σαράντα ημέρες, πρόστιμο 0,04% για κάθε ημέρα, δηλαδή συνολικό πρόστιμο από 0,64% μέχρι 1,4%, γ) για καθυστέρηση από σαράντα μία έως εξήντα ημέρες, 0,05% για κάθε ημέρα, δηλαδή συνολικό πρόστιμο από 1,45% μέχρι 2,4%, δ) μετά την παρέλευση εξήντα ημερών, το πρόστιμο που επιβάλλεται ανέρχεται σε 0,06% για κάθε επιπλέον ημέρα. Στα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να καθορίζεται ανώτατο όριο προστίμου ως ποσοστό επί της συμβατικής αξίας των μη εμπρόθεσμα παραδοθέντων συμβατικών αντικειμένων. 2. Το παραπάνω πρόστιμο υπολογίζεται επί της συμβατικής αξίας των εκπρόθεσμα παραδοθέντων υλικών, χωρίς Φ.Π.Α. Εάν τα υλικά που παραδόθηκαν εκπρόθεσμα επηρεάζουν τη χρησιμοποίηση των υλικών που παραδόθηκαν εμπρόθεσμα, το πρόστιμο υπολογίζεται επί της συμβατικής αξίας της συνολικής ποσότητάς τους. 3. Κατά τον υπολογισμό του χρονικού διαστήματος της καθυστέρησης για φόρτωση - παράδοση ή αντικατάσταση των υλικών δεν λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος που παρήλθε πέραν του εύλογου, κατά τα διάφορα στάδια των διαδικασιών, για το οποίο δεν ευθύνεται ο ανάδοχος και παρατείνεται, αντίστοιχα, ο χρόνος φόρτωσης - παράδοσης. 4. Για τις συμβάσεις υπηρεσιών, αν οι υπηρεσίες παρασχεθούν από υπαιτιότητα του αναδόχου μετά από τη λήξη της διάρκειας της σύμβασης και μέχρι να λήξει ο χρόνος της παράτασης που χορηγήθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 37, επιβάλλεται εις βάρος του χρηματικό πρόστιμο, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία. 5. Το πρόστιμο της παρ. 4 υπολογίζεται ως εξής: α) για καθυστέρηση που περιορίζεται σε χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το 50% της προβλεπόμενης συνολικής διάρκειας της σύμβασης, ή, σε περίπτωση τμηματικών/ενδιαμέσων προθεσμιών της αντίστοιχης προθεσμίας, επιβάλλεται πρόστιμο 2,5% επί της συμβατικής αξίας χωρίς Φ.Π.Α. των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν εκπρόθεσμα, β) για καθυστέρηση που υπερβαίνει το 50%, επιβάλλεται πρόστιμο 5% χωρίς Φ.Π.Α. επί της συμβατικής αξίας των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν εκπρόθεσμα, 6.Το πρόστιμο για υπέρβαση των τμηματικών προθεσμιών είναι ανεξάρτητο από το επιβαλλόμενο για υπέρβαση της συνολικής διάρκειας της σύμβασης και μπορεί να ανακαλείται με αιτιολογημένη απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, αν οι υπηρεσίες που αφορούν στις ως άνω τμηματικές προθεσμίες παρασχεθούν μέσα στη συνολική της διάρκεια και τις εγκεκριμένες παρατάσεις αυτής και με την προϋπόθεση ότι το σύνολο της σύμβασης έχει εκτελεστεί πλήρως. 7. Εφόσον ο ανάδοχος έχει λάβει προκαταβολή, εκτός από το προβλεπόμενο στις προηγούμενες παραγράφους πρόστιμο, καταλογίζεται σε βάρος του και τόκος υπερημερίας επί του ποσού της προκαταβολής, που υπολογίζεται από την επομένη της λήξης του συμβατικού χρόνου, μέχρι την προσκόμιση του υλικού ή την παροχή της υπηρεσίας, με το ανώτατο όριο του ποσοστού του τόκου υπερημερίας. 7. ΣΧΟΛΙΟ. Να διαγραφεί το 7 μετά την τελεία που ακολουθεί την λέξη «υπερημερίας».Εφόσον ο ανάδοχος δεν καταθέσει το απαιτούμενο ποσό, η είσπραξη του προστίμου και των τόκων υπερημερίας επί της προκαταβολής γίνεται με παρακράτηση από το ποσό πληρωμής του αναδόχου ή, σε περίπτωση ανεπάρκειας ή έλλειψης αυτού, με ισόποση κατάπτωση της εγγύησης καλής εκτέλεσης και προκαταβολής αντίστοιχα ή σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Το πρόστιμο και ο τόκος υπερημερίας αποδίδονται στο Μετοχικό Ταμείο του κλάδου επ’ ωφελεία του οποίου έχει συναφθεί η σύμβαση. ΣΧΟΛΙΟ. Να εξετασθεί η σκοπιμότητα τα πρόστιμα και οι τοκοι υπερημερίας να κατατίθενται σε ξεχωριστό λογαριασμό του ΥΠΕΘΑ για την χρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) των προγραμμάτων των ΕΔ. Η χρηματοδότηση των Μετοχικών Ταμείων πέρα από παλαιομοδίτικη νοοτροπία δημιουργεί και προβλήματα μετάξύ των Κλάδων των ΕΔ, λόγω διαφορών σε ποσότητα προγραμμάτων ανά Κλάδο, αλλά και δυνάμεως των μερισματούχων των Μετοχικών Ταμείων που εντέλει καταλήγει σε απειροελάχιστη αύξηση του μερίσματος ανα μεριδιούχο ενώ ως συνολικό ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύστοχα για Ε&Α. 8. Σε περίπτωση κοινοπραξίας, το πρόστιμο και οι τόκοι υπερημερίας επιβάλλονται αναλόγως σε όλα τα μέλη της κοινοπραξίας. 9. Η επιβολή προστίμου δεν στερεί από την αναθέτουσα αρχή το δικαίωμα να κηρύξει τον ανάδοχο έκπτωτο. 10. Πέραν όσων ορίζονται στην παρ. 7, εφόσον ο ανάδοχος δεν καταθέσει το απαιτούμενο ποσό, παρέχεται η δυνατότητα αντικατάστασης μέρους ή του συνόλου του επιβαλλόμενου χρηματικού προστίμου και των τόκων επί της προκαταβολής λόγω υπερημερίας, για ποσό το ύψος του οποίου δεν υπερβαίνει τα όρια του άρθρου 24 του ν. 3978/2011 (Α’ 137), με ισόποσης αξίας προμήθεια ειδών ή/και παροχή υπηρεσιών συνδεόμενων άμεσα με το αντικείμενο της σύμβασης, τα οποία αποδεδειγμένα είναι αναγκαία στην αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης. Για την περίπτωση αυτή, στα έγγραφα της σύμβασης περιλαμβάνεται υποχρεωτικά σχετικός ρητός όρος που μπορεί να εφαρμοστεί κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής στη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, με ανάλογη τροποποίηση των όρων της σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 61.» Άρθρο 172 Έκπτωση αναδόχου - Κυρώσεις - Αντικατάσταση άρθρου 41 ν. 3433/2006 Το άρθρο 41 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 41 Έκπτωση αναδόχου – κυρώσεις 1. Ο ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος από την ανάθεση που έγινε στο όνομά του και από κάθε δικαίωμα που απορρέει από αυτήν, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία: (258) α) στην περίπτωση της παρ. 5 του άρθρου 88 του ν. 3978/2011 (Α’ 137), β) σε περίπτωση σύμβασης προμηθειών, εφόσον δεν φόρτωσε, δεν παρέδωσε ή δεν αντικατέστησε τα συμβατικά υλικά, ή δεν τα επισκεύασε ή δεν τα συντήρησε μέσα στον συμβατικό χρόνο ή στον χρόνο παράτασης που του δόθηκε, γ) στην περίπτωση σύμβασης υπηρεσιών: γα) αν δεν εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις, ή δεν συμμορφωθεί με τις γραπτές εντολές της υπηρεσίας, που είναι σύμφωνες με τη σύμβαση ή τις κείμενες διατάξεις και γβ) αν υπερέβη υπαίτια τη συνολική προθεσμία εκτέλεσης της σύμβασης, λαμβανομένων υπόψη των παρατάσεων. 2. Στην περίπτωση συνδρομής λόγου έκπτωσης του αναδόχου από σύμβαση υπηρεσιών κατά την περ. γ΄ της παρ. 1, η αναθέτουσα αρχή κοινοποιεί στον ανάδοχο ειδική όχληση, η οποία μνημονεύει τις διατάξεις του παρόντος και περιλαμβάνει συγκεκριμένη περιγραφή των ενεργειών στις οποίες οφείλει να προβεί ο ανάδοχος, θέτοντας προθεσμία για τη συμμόρφωσή του. Η προθεσμία, που τάσσεται, πρέπει να είναι εύλογη και ανάλογη της διάρκειας της σύμβασης και πάντως όχι μικρότερη των ενενήντα (90) ημερών. Αν η προθεσμία που τέθηκε με την ειδική όχληση παρήλθε χωρίς ο ανάδοχος να έχει συμμορφωθεί, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία κηρύσσεται έκπτωτος μέσα σε προθεσμία εκατόν ογδόντα (180) ημερών από την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας συμμόρφωσης. Στην απόφαση αιτιολογείται η έκπτωση με αναφορά των λόγων μη συμμόρφωσης του αναδόχου που οδήγησαν σε αυτή. ΣΧΟΛΙΟ. Οι προθεσμίες των όχι λιγώτερο των 15 ημερών και των επιπλέον 30 ημερών είναι λεόντιες για την Ελληνική πλευρά και δείχνουν άν όχι κακή πρόθεση τουλάχιστον πλήρη έλλειψη εμπειρίας βιομηχανικής παραγωγής. Δεν είναι λογικό για μιά τεράστια σύμβαση να μήν δίδεται ικανό περιθώριο συμμόρφωσης του αναδόχου που είναι ενδεχόμενο για αντικειμενικούς λόγους να μήν μπορεί να επισκευάσει ένα βεβλαμένο παρελκόμενο ή περισσότερα εντός το ολιγώτερο των 45 ημερών ή να τα επανακατασκευάσει αν έχει δεχθεί την αστοχία των παρελκομένων που παρέδωσε. Οι δίκαιοι και λογικοί χρόνοι με βάση την διεθνή πρακτική είναι τουλάχιστον 3 μήνες για περιπτώσεις που η επισκευή μπορεί να λύσει το πρόβλημα, έναντι του «όχι μικρότερη των 15 ημερών» και τουλάχιστον 180 ημέρες για την λειτουργία νέας γραμμής παραγωγής για τροποποίηση ή επανακατασκευή του βεβλαμένου παρελκομένου. Εδώ σημειώνεται ότι τέτοιου είδους όροι έχουν σαν αποτέλεσμα την μη εμφάνιση αναδόχων στους προκηρυσσόμενους διαγωνισμούς με αποτέλεσμα να καθίστανται άγονοι αλλά το κυριότερο τρομερές υπερτιμολογήσεις του συνόλου μιάς σύμβασης που περιέχει τοιαύτης μορφής παράλογους όρους ώστε να έχουν ήδη εξασφαλίσει ότι δεν θα χάσουν απο τις επιβληθησόμενες ποινικές ρήτρες ή την πιθανή έκπτωσή τους. 3. Ο ανάδοχος δεν κηρύσσεται έκπτωτος όταν: α) η σύμβαση δεν υπογράφηκε, ή το υλικό δεν φορτώθηκε ή δεν παραδόθηκε ή δεν αντικαταστάθηκε με ευθύνη της αναθέτουσας αρχής, β) συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας, γ) επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν τη συνέχιση της σύμβασης, η εκτιμώμενη αξία της οποίας είναι ίση ή ανώτερη από τα χρηματικά όρια του άρθρου 24 του ν. 3978/2011. 4. Στον ανάδοχο που κηρύσσεται έκπτωτος επιβάλλονται, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, ο οποίος υποχρεωτικά καλεί τον ενδιαφερόμενο προς παροχή εξηγήσεων, αθροιστικά ή διαζευκτικά, οι παρακάτω κυρώσεις: α) κατάπτωση, ολική ή μερική, της εγγύησης συμμετοχής ή καλής εκτέλεσης της σύμβασης, κατά περίπτωση, υπέρ του Μετοχικού Ταμείου του κλάδου για λογαριασμό του οποίου διενεργείται η προμήθεια ή του κλάδου που ενεργεί την προμήθεια, ΣΧΟΛΙΟ. Να εξετασθεί η σκοπιμότητα τα πρόστιμα και οι τόκοι υπερημερίας να κατατίθενται σε ξεχωριστό λογαριασμό του ΥΠΕΘΑ για την χρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) των προγραμμάτων των ΕΔ. Η χρηματοδότηση των Μετοχικών Ταμείων πέρα από παλαιομοδίτικη νοοτροπία δημιουργεί και προβλήματα μετάξύ των Κλάδων των ΕΔ, λόγω διαφορών σε ποσότητα προγραμμάτων ανά Κλάδο, αλλά και δυνάμεως των μερισματούχων των Μετοχικών Ταμείων που εντέλει καταλήγει σε απειροελάχιστη αύξηση του μερίσματος ανα μεριδιούχο ενώ ως συνολικό ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύστοχα για Ε&Α. β) καταλογισμός σε βάρος του της διαφοράς τιμής του αντικειμένου της σύμβασης και κάθε άμεσης ή έμμεσης προκαλούμενης ζημίας του Δημοσίου εξαιτίας της προμήθειας του αντικειμένου της σύμβασης είτε από τον επόμενο οικονομικό φορέα που είχε λάβει μέρος στον διαγωνισμό, είτε με διενέργεια νέας διαδικασίας σύναψης σύμβασης, ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας. Το ποσό αυτό εισπράττεται, είτε με συμψηφισμό με ποσά που του οφείλει το Δημόσιο, είτε σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη δημόσιων εσόδων. Εάν δεν πραγματοποιηθεί νέα προμήθεια του αντικειμένου της σύμβασης, καταλογίζεται ποσόν που δεν υπερβαίνει το ….. ΣΧΟΛΙΟ να προστεθεί αντί των .... «το ισόποσο» του αντικειμένου της σύμβασης υπολογιζόμενο με βάση κάθε στοιχείο, κατά την κρίση του αρμόδιου φορέα και με βάση τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών, γ) η είσπραξη εντόκως της προκαταβολής που χορηγήθηκε στον έκπτωτο από τη σύμβαση ανάδοχο, είτε από ποσό που δικαιούται να λάβει, είτε με κατάθεση του ποσού από τον ίδιο, είτε με κατάπτωση της εγγύησης προκαταβολής. Ο υπολογισμός των τόκων γίνεται από την ημερομηνία λήψης της προκαταβολής από τον οικονομικό φορέα μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης κήρυξής του ως εκπτώτου, με το ισχύον δικαιοπρακτικό επιτόκιο, από την ημερομηνία δε αυτή και μέχρι την επιστροφή της, με το ισχύον κάθε φορά επιτόκιο για τόκο υπερημερίας, δ) αποκλεισμός έως τρία (3) έτη από το σύνολο των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος. 5. Η μη παράσταση του αναδόχου κατά τη συνεδρίαση του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου δεν αποτελεί λόγο αναστολής της εξέτασης του θέματος και της επ' αυτού γνωμοδότησης. 6. Εάν η προμήθεια του αντικειμένου της σύμβασης σε βάρος του έκπτωτου αναδόχου γίνεται με τροποποίηση όρων ή τεχνικών προδιαγραφών της κατακύρωσης, της ανάθεσης ή της σύμβασης, από τις οποίες κηρύχθηκε έκπτωτος, κατά περίπτωση, κατά τον υπολογισμό του διαφέροντος σε βάρος του, λαμβάνεται υπόψη η διαφορά που προκύπτει από την τροποποίηση των σχετικών όρων ή τεχνικών προδιαγραφών, η οποία συμψηφίζεται με το προς καταλογισμό ποσό. 7. Με την επιφύλαξη του άρθρου 42, οι ανωτέρω κυρώσεις είναι ανεξάρτητες από την μελέτη των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που ενδέχεται να προκύψουν από την αξίωση της αναθέτουσας αρχής για θετική ζημία που προήλθε από την άρνηση ή αδυναμία του αναδόχου να πραγματοποιήσει εγκαίρως τη σύμβαση που του κατακυρώθηκε.» ΣΧΟΛΙΟ. Άλλος ένας λεόντιος όρος που δεν λαμβάνει υπόψη του στοιχειώδη ζητήματα όπως πρώτον το αν ο ανάδοχος είναι ΟΕΜ, γιατί αν ο ΟΕΜ έχει δυσκολία να λύσει ένα σοβαρό πρόβλημα τότε κανείς άλλος δεν μπορεί να το λύσει. Δεύτερον η επιδίωξη εξασφάλισης θετικής ζημίας πέραν του ότι θα απαιτήσει διεθνή διαιτησία με έξοδα και εμπειρία τα οποία στερείται παντελώς η Ελληνική πλευρά, θα δημιουργήσει τεράστια αντιπαράθεση με τον ανάδοχο ΟΕΜ που μπορεί να είναι καταστροφική για την διαθεσιμότητα του στόλου που παραλάβαμε από αυτόν. Προτείνεται να παρεμβληθουν οι λέξεις «μελέτη των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που ενδέχεται να προκύψουν από» μεταξύ των λέξεων «...ανεξάρτητες από την» και «την αξίωση της αναθέτουσας αρχής....». Άρθρο 173 Τροποποίηση συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο κατά τη διάρκειά τους - Αντικατάσταση άρθρου 61 ν. 3433/2006 Το άρθρο 61 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 61 Τροποποίηση συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο κατά τη διάρκειά τους 1. Οι συμβάσεις και οι συμφωνίες-πλαίσιο μπορεί να τροποποιούνται χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, σε οποιαδήποτε από τις εξής περιπτώσεις: α) όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της χρηματικής αξίας τους, προβλέπονται σε σαφείς, ακριβείς και ρητές ρήτρες αναθεώρησης στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης στις οποίες μπορεί να περιλαμβάνονται και ρήτρες αναπροσαρμογής τιμών ή προαιρέσεις. Οι ρήτρες αυτές αναφέρουν το αντικείμενο και τη φύση των ενδεχόμενων τροποποιήσεων ή προαιρέσεων, τους όρους με τους οποίους μπορεί να ενεργοποιηθούν και δεν προβλέπουν τροποποιήσεις ή προαιρέσεις που ενδέχεται να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. β) Για συμπληρωματικές προμήθειες ή υπηρεσίες από τον αρχικό ανάδοχο, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες και δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, εφόσον η αλλαγή αναδόχου: βα) δεν μπορεί να γίνει για οικονομικούς ή τεχνικούς λόγους, όπως για απαιτήσεις εναλλαξιμότητας ή διαλειτουργικότητας με τον υφιστάμενο εξοπλισμό, υπηρεσίες ή εγκαταστάσεις που παρασχέθηκαν με τη διαδικασία σύναψης της αρχικής σύμβασης και ββ) θα συνεπαγόταν σημαντικά προβλήματα ή ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα αρχή. Στις υποπερ. βα και ββ, οποιαδήποτε αύξηση της τιμής δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, η σωρευτική αξία των τροποποιήσεων αυτών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. (260) Οι διαδοχικές τροποποιήσεις δεν πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή εφαρμογής του παρόντος. γ) Όταν πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: γα) η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν από μια επιμελή αναθέτουσα αρχή, γβ) η τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, γγ) η αύξηση της τιμής δεν υπερβαίνει το 30% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Οι διαδοχικές τροποποιήσεις δεν πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή εφαρμογής του παρόντος. δ) Όταν ένας νέος ανάδοχος υποκαθιστά εκείνον στον οποίο ανατέθηκε αρχικά η σύμβαση από την αναθέτουσα αρχή, συνεπεία: δα) ρητής ρήτρας αναθεώρησης ή προαίρεσης, σύμφωνης με την περ. α΄, δβ) ολικής ή μερικής διαδοχής του αρχικού αναδόχου, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης, περιλαμβανομένων της εξαγοράς, της απορρόφησης, της συγχώνευσης ή καταστάσεων αφερεγγυότητας ιδίως στο πλαίσιο προπτωχευτικών ή πτωχευτικών διαδικασιών, από άλλον οικονομικό φορέα, ο οποίος πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής που καθορίστηκαν αρχικά, με τον όρο ότι η διαδοχή δεν συνεπάγεται άλλες ουσιώδεις τροποποιήσεις της σύμβασης και δεν γίνεται με σκοπό την αποφυγή της εφαρμογής του παρόντος. ε) Όταν η αξία της τροποποίησης είναι κατώτερη των ορίων του άρθρου 24 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) και του 10% (30%) της αξίας της αρχικής σύμβασης. ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ υπάρχει αντίφαση του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης με το ορθό 30% που προβλέπεται από την παράγραφο 1ββ ανωτέρω και θα πρέπει να διορθωθεί. Η τροποποίηση δεν μπορεί να μεταβάλει τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, η αξία τους υπολογίζεται βάσει της καθαρής σωρευτικής αξίας των διαδοχικών τροποποιήσεων. στ) όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της αξίας τους, δεν είναι ουσιώδεις, κατά την έννοια της παρ. 2. 2. Η τροποποίηση σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο κατά τη διάρκειά της θεωρείται ουσιώδης κατά την έννοια της περ. στ΄ της παρ. 1, όταν πληροί μία ή περισσότερες από τις εξής προϋποθέσεις: α) η τροποποίηση εισάγει όρους οι οποίοι, εάν είχαν αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης σύμβασης, είτε θα είχαν επιτρέψει τη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή την αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη αρχικώς, είτε θα προσέλκυαν και άλλους συμμετέχοντες στη διαδικασία σύναψης σύμβασης, β) η τροποποίηση αλλάζει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο υπέρ του αναδόχου, κατά τρόπο που δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση ή συμφωνία-πλαίσιο, γ) η τροποποίηση επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο, δ) όταν νέος ανάδοχος υποκαθιστά εκείνον στον οποίο είχε ανατεθεί αρχικώς η σύμβαση σε περιπτώσεις διαφορετικές από τις προβλεπόμενες στην περ. δ΄ της παρ. 1, ε) η τροποποίηση προκαλεί βλάβη στα συμφέροντα του Δημοσίου. 3. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο, κατά την έννοια της παρ. 2, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, ύστερα από γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο, το οποίο διαπιστώνει αν η τροποποίηση είναι νόμιμη και αιτιολογείται επαρκώς. ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθεί μετά τις λέξεις « του ΝΣΚ» και πριν τις λέξεις «το οποίο διαπιστώνει....» τοκείμενο «εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο. 4. Για τον υπολογισμό της τιμής που προβλέπεται στις περ. β΄, γ΄ και ε΄ της παρ. 1, όταν η σύμβαση περιλαμβάνει ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, η αναπροσαρμοσμένη τιμή είναι η τιμή αναφοράς. 5. Η τροποποίηση της σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο γίνεται σε κάθε περίπτωση, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνωμοδότηση της αρμόδιας ΚΓΕΠ/ΠΓΕΠ και απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία. 261 6. Η αναθέτουσα αρχή, που τροποποιεί μία σύμβαση με βάση τις περ. β΄ και γ΄ της παρ. 1 δημοσιεύει σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 3978/2011 στην Ελληνική και στην Αγγλική» ΣΧΟΛΙΟ. Στο τέλος της περιόσου να προστεθεί «στην Ελληνική και στην Αγγλική» Άρθρο 175 Διαιτητική επίλυση συμβατικών διαφορών - Προσθήκη άρθρου 70Α στον ν. 3433/2006 Στον ν. 3433/2006 (Α’ 20) προστίθεται άρθρο 70Α ως εξής: «Άρθρο 70Α Διαιτητική επίλυση συμβατικών διαφορών 1. Στα έγγραφα της σύμβασης, ιδίως για συμβάσεις μείζονος οικονομικής αξίας, μπορεί να περιληφθεί ρήτρα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που απορρέει από ή σχετίζεται με τη συγκεκριμένη σύμβαση προμήθειας ή υπηρεσίας. 2. Η υπαγωγή κάθε διαφοράς σε διαιτησία προϋποθέτει γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 49 του εισαγωγικού νόμου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α΄ 182). 3. Έδρα του διαιτητικού δικαστηρίου και των συνεδριάσεών του είναι η Αθήνα αν πρόκειται για Έλληνα ανάδοχο και το Παρίσι αν πρόκειται για ανάδοχο εξωτερικού. Εφαρμοστέο δίκαιο είναι το ελληνικό δίκαιο και γλώσσα της διαιτητικής διαδικασίας η ελληνική αν πρόκειται για Έλληνα ανάδοχο και το Παρίσι αν πρόκειται για ανάδοχο εξωτερικού και εφαρμοστέο δίκαιο το Γαλλικό με γλώσσα διαιτησίας την Αγγλική. Η διαιτητική απόφαση και το κείμενο της συμφωνίας στο οποίο αυτή βασίζεται συντάσσονται σε πρωτότυπο στην ελληνική γλώσσα.» ΣΧΟΛΙΟ. Αυτός ό όρος είναι μεν λογικός αν πρόκειται για Έλληνα ανάδοχο αλλά εντελώς παράλογος για ανάδοχο του εξωτερικού. Αν πρόκειται για ανάδοχο του εξωτερικού τότε το Διεθνές Δικαστήριο πρέπει να είναι των Παρισίων και η γλώσσα διατησίας η Αγγλική όπως ισχύει κατά την διεθνή πρακτική για συμβάσεις αμυντικού περιεχομένου των Μελών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ με την NSPA ή των Μελών της ΕΕ με αναδόχους με έδρα τα Κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ αντιστοίχως. Επισημαίνεται για μια ακόμη φορά ότι τέτοιοι λεόντιοι όροι, δείχουν άγνοια διεθνούς πρακτικής και επιβαρύνουν κατά πολύ το τίμημα κάθε σύμβασης για την διασφάλιση των συμφερόντων των οικονομικών φορέων του εξωτερικού αν επιθυμούν να πάρουν την ανάθεση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΝΤΑΛΜΑΤΑ ΠΡΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ (262) Άρθρο 176 Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ) για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού – Προσθήκη άρθρου 36Αστο ν.δ. 721/1970 Στο ν.δ. 721/1970 (Α΄ 251) προστίθεται άρθρο 36Α ως εξής: «Άρθρο 36Α Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ)– Εξουσιοδοτική διάταξη για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού ΣΧΟΛΙΟ. Παρά την προσπάθεια βελτιστοποίησης του υφισταμένου θεσμικού πλαισίου παρατηρείται μία σοβαρότατη έλλειψη που αφορά τις προμήθειες Αμυντικού Υλικού και Υπηρεσιών από το ΝΑΤΟ (NSPA &NCIA) παρά το γεγονός ότι η χρησιμοποίησή τους είναι εξαιρετικά επωφελής για τις ΕΔ τόσον από πλευράς χρόνου αντίδρασης, όσον και από πλευράς τιμής και απόλυτης διαφάνειας. Αυτό δείχνει την άγνοια του συντάκτου της εναλλακτικής αυτής οδού που λειτουργεί με αντίστοιχο τρόπο με το σύστημα FMS. Προτείνεται ως εκ τούτου να συμπληρωθεί το σχέδιο νόμου με άλλo ένα άρθρο 176Α κατά παρόμοιο ακριβώς τρόπο όμως και για το FMS ως ακολούθως: Άρθρο 176A Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ)– Εξουσιοδοτική διάταξη για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού NATO (NSPA, NCIA) 1. Για τα Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ) που εκδίδονται προς εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού (Foreign Military Sales-FMS) αποδίδεται νομίμως λογαριασμός, εφόσον προσκομίζονται εμπρόθεσμα στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα εξής δικαιολογητικά: α) απόφαση κατακύρωσης της προμήθειας, β) αντίγραφο της ειδικής σύμβασης ή συμφωνίας (FMS Case/Letter of Offer and Acceptance - LOA), γ) απόφαση έκδοσης ΧΕΠ, δ) αποδείξεις είσπραξης από την αρμόδια υπηρεσία (Defense Finance and Accounting Service - DFAS), ε) αντίγραφο του τελικού ή τριμηνιαίου λογαριασμού (Final ή Billing Statement/DD Form 645), κατά περίπτωση, στ) αναλυτική κίνηση τραπεζικού λογαριασμού από την Τράπεζα της Ελλάδος για όλες τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν σε βάρος κάθε ΧΕΠ, ζ) αποδεικτικό εισαγωγής του υλικού ή πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής του, εφόσον υφίστανται, και η) αποδεικτικό κατάθεσης αδιάθετου υπολοίπου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. 2. Ο έλεγχος απόδοσης λογαριασμού για τα ανωτέρω ΧΕΠ που εκδόθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος διενεργείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου βάσει των δικαιολογητικών της παρ. 1, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έκδοσης ή απόδοσής τους. Για τα εκκρεμή ΧΕΠ των οποίων, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει παρέλθει η ημερομηνία απόδοσης λογαριασμού, αποδίδεται νόμιμα λογαριασμός και μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας, εφόσον προσκομίζονται στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα δικαιολογητικά της παρ. 1. Ομοίως, θεωρούνται νόμιμα τα ΧΕΠ εφόσον έχει ήδη αποδοθεί λογαριασμός με τα ανωτέρω δικαιολογητικά. 3. Το αδιάθετο υπόλοιπο των ΧΕΠ που νόμιμα αποδίδονται ή αποδόθηκαν, σύμφωνα με την παρ. 2, θεωρείται ότι νομίμως κατατίθεται ή κατατέθηκε, αντίστοιχα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μετά τη λήξη της προθεσμίας απόδοσης λογαριασμού και έως την απόδοση των ΧΕΠ. 4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών τα δικαιολογητικά της παρ. 1 μπορεί να συμπληρώνονται ή να αντικαθίστανται από δικαιολογητικά αντίστοιχης αποδεικτικής ισχύος και περιεχομένου.» Άρθρο 176A Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ)– Εξουσιοδοτική διάταξη για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού NATO (NSPA, NCIA) 1. Για τα Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ) που εκδίδονται προς εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού από τις υπηρεσίες του ΝΑΤΟ στις οποίες συμμετέχουμε (NSPA, NCIA) αποδίδεται νομίμως λογαριασμός, εφόσον προσκομίζονται εμπρόθεσμα στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα εξής δικαιολογητικά: α) απόφαση κατακύρωσης της προμήθειας, β) αντίγραφο της ειδικής σύμβασης ή συμφωνίας που επετεύχθη κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού μεταξύ των Χωρών Μελών του ΝΑΤΟ, γ) απόφαση έκδοσης ΧΕΠ, δ) αποδείξεις είσπραξης προκαταβολών από NSPA, NCIA από τις αρμόδιες υπηρεσίες (Financial Controllers), ε) αντίγραφο του τελικού ή τριμηνιαίου λογαριασμού (Final ή Billing Statement), κατά περίπτωση, στ) αναλυτική κίνηση τραπεζικού λογαριασμού από την Τράπεζα της Ελλάδος για όλες τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν σε βάρος κάθε ΧΕΠ, ζ) αποδεικτικό εισαγωγής του υλικού ή πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής του, εφόσον υφίστανται, και η) αποδεικτικό κατάθεσης αδιάθετου υπολοίπου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. 2. Ο έλεγχος απόδοσης λογαριασμού για τα ανωτέρω ΧΕΠ που εκδόθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος διενεργείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου βάσει των δικαιολογητικών της παρ. 1, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έκδοσης ή απόδοσής τους. Για τα εκκρεμή ΧΕΠ των οποίων, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει παρέλθει η ημερομηνία απόδοσης λογαριασμού, αποδίδεται νόμιμα λογαριασμός και μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας, εφόσον προσκομίζονται στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα δικαιολογητικά της παρ. 1. Ομοίως, θεωρούνται νόμιμα τα ΧΕΠ εφόσον έχει ήδη αποδοθεί λογαριασμός με τα ανωτέρω δικαιολογητικά. 3. Το αδιάθετο υπόλοιπο των ΧΕΠ που νόμιμα αποδίδονται ή αποδόθηκαν, σύμφωνα με την παρ. 2, θεωρείται ότι νομίμως κατατίθεται ή κατατέθηκε, αντίστοιχα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μετά τη λήξη της προθεσμίας απόδοσης λογαριασμού και έως την απόδοση των ΧΕΠ. 4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών τα δικαιολογητικά της παρ. 1 μπορεί να συμπληρώνονται ή να αντικαθίστανται από δικαιολογητικά αντίστοιχης αποδεικτικής ισχύος και περιεχομένου.»