Υπουργείο Ανάπτυξης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Βασίλης Χατζηγιαννάκης' | 6 Δεκεμβρίου 2020, 11:43

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  - Όπου στον Νόμο αναφέρεται ο Ν. 3861/2010 θα πρέπει να αντικατασταθεί με τον Ν. 4727/2020. - Τα κοινά άρθρα του Βιβλίου ΙΙ με αυτά του Βιβλίου Ι (λχ εγγυήσεις, κατακύρωση, ματαίωση) θα μπορούσαν να αντικατασταθούν με διάταξη που να παραπέμπει στα άρθρα του Βιβλίου Ι, ώστε να αποφεύγονται αποκλίσεις. - Άρθρο 1 (τροποποίηση του άρθρου 2): Αν και διαγράφεται ο ορισμός των γενικών υπηρεσιών, ωστόσο παραμένει στο κείμενο του νόμου ως διακριτή από τις μελέτες και τις τεχνικές / επιστημονικές υπηρεσίες. Προτείνεται να οριστούν ως αυτές που δεν εμπίπτουν στην έννοια των μελετών ή των τεχνικών υπηρεσιών και «λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. - (επί του άρθρου 39): Η παρ. 10 δημιουργεί προβλήματα στην ανάθεση μελετών με συμφωνία – πλαίσιο, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για τις αναθέτουσες αρχές προκειμένου να ωριμάζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα προτάσεις, ιδίως σε χρηματοδοτούμενα. Προτείνεται να διαγραφεί. Επιπλέον, για την προώθηση των συμφωνιών – πλαίσιο θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι η δημοσιονομική δέσμευση μπορεί να λάβει χώρα έως και πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της εκτελεστικής σύμβασης. - Άρθρο 21 (τροποποίηση του άρθρου 70): Η υποχρεωτική ανάρτηση επί δύο μήνες της μελέτης οδηγεί σε μια διαδικασία που δεν προβλέπεται επίσης στην Οδηγία της ΕΕ και δημιουργεί καθυστέρηση δημοπράτησης, η οποία δεν προσφέρει κάτι στο τυπικό της διαδικασίας καθώς δεν είναι στο πλαίσιο του διαγωνισμού αλλά για γενική ενημέρωση του κοινού. Η ίδια η Οδηγία θέτει τα ελάχιστα όρια δημοσίευσης των διακηρύξεων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών. Με τη διάταξη αυτή τριπλασιάζεται ο ελάχιστος χρόνος. Άλλωστε, στις διαδικασίες της μελέτης – κατασκευής, που έχει νόημα η διαβούλευση, προβλέπεται ήδη ρητώς. Όπου υπάρχουν οριστικές μελέτες, η ενημέρωση δεν έχει αξία γιατί αν ήθελε θεωρηθεί ότι χρήζει τροποποίησης θα οδηγήσει σε επικαιροποίηση της οριστικής μελέτης (δημοπράτησης), με εκ νέου εγκρίσεις κλπ., συμπληρωματικές συμβάσεις αν η μελέτη έχει ανατεθεί σε ανάδοχο, και εντέλει η καθυστέρηση δεν θα είναι απλά δίμηνη αλλά απροσδιόριστη. Προτείνεται να διαγραφεί. - Άρθρο 22 (τροποποίηση του άρθρου 72): α) Σκόπιμο θα ήταν να εκδίδεται διακριτή απόφαση που να διαπιστώνει το απαράδεκτο των εγγυήσεων, ώστε αυτοί που δεν προσκομίζουν εγγύηση να αποκλείονται αμέσως και να μην έχουν δικαίωμα να λάβουν γνώση των προσφορών των (υποτιθέμενων) ανταγωνιστών τους. Άλλως, προκειμένου να αποτραπούν οι εικονικές προσφορές, οι οποίες ως στόχο έχουν είτε την αντιγραφή προσφορών, είτε την απόπειρα στρέβλωσης του ανταγωνισμού, είτε και απόπειρα εκβίασης, προτείνεται να προστεθεί ότι η παράλειψη προσκόμισης εγγύησης συμμετοχής ή η προσκόμιση πλαστής θεωρούνταν σοβαρά επαγγελματικά παραπτώματα που διαπιστώνεται με την απόφαση της αναθέτουσας αρχής. Και ότι ο λόγος αποκλεισμού αίρεται σε περίπτωση που ο οικονομικός φορέας αποδείξει ότι η παράλειψη προσκόμισης της εγγυητικής επιστολής οφείλεται σε παραδρομή (ήτοι αν την είχε εκδώσει και δεν την ανήρτησε στο ΕΣΗΔΗΣ) β) Θα μπορούσε να προβλεφθεί εξαίρεση από εγγύηση συμμετοχής σε συμβάσεις που υποδιαιρούνται, ως προς τα τμήματα που δεν υπερβαίνουν το ποσό της απευθείας ανάθεσης. γ) Θα μπορούσε να διευκρινιστεί ότι η εγγύηση καλής λειτουργίας αντικαθιστά την εγγύηση καλής εκτέλεσης, πλην περιπτώσεων που προβλέπονται τμηματικές παραλαβές ή διοικητικές παραλαβές προς χρήση. δ) Ως προς την εγγύηση προκαταβολής, θα μπορούσε να προβλεφθεί η εναλλακτική δυνατότητα σύστασης Ανοιχτού Καταπιστευτικού Λογαριασμού με σκοπό την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς και τη διευκόλυνση των Αναδόχων. Από το λογαριασμό αυτό θα εξοφλούνται μόνο δαπάνες που αφορούν τη σύμβαση. ε) Στην παρ. 2 να προστεθεί ότι σε περίπτωση ευδοκίμησης προσφυγής ή ενδίκου βοηθήματος η εγγυητική επιστρέφεται. - Άρθρο 21 οδηγεί σε μια διαδικασία που δεν προβλέπεται επίσης στην Οδηγία της ΕΕ και δημιουργεί καθυστέρηση δημοπράτησης 2 Μηνών καθως προβλέπεται η υποχρεωτική δηνοσιευση στην ιστοσελίδα της αναθετουσασ Αρχης της μελετης για 2 μηνες προ του διαγωνισμού Εργων άνω του 1 εκ ευρώ . Η δημοσίευση δεν προσφέρει κάτι στο τυπικό της διαδικασίας καθώς δεν είναι στο πλαίσιο του διαγωνισμού αλλά για γενική ενημέρωση του κοινού. - Άρθρο 23 (τροποποίηση του άρθρου 73): Θα μπορούσε: α) να ενσωματωθεί ο εθνικός λόγος αποκλεισμού του Ν. 3310/2005 και να καταστεί σαφές ότι ο έλεγχος γίνεται και κατά την υποβολή προσφοράς (με το ΕΕΕΣ) και στα δικαιολογητικά κατακύρωσης. Επίσης, να εξεταστεί το ενδεχόμενο να μην ισχύει σε τμήματα συμβάσεων κάτω του 1 εκ. β) να προβλεφθεί ρητώς ότι εφόσον ένας οικονομικός φορέας λάβει γνώμη από την Ειδική Επιτροπή σχετικά με την επάρκεια των μέτρων αυτοκάθαρσης δεν απαιτείται να επαναλαμβάνεται η διαδικασία για το ίδιο παράπτωμα, εφόσον παρέχει τις σχετικές πληροφορίες στην αναθέτουσα αρχή. - Άρθρα 25 και 26 (τροποποίηση των άρθρων 76 και 77): Τίθενται όροι για την απαίτηση οικονομικής / χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής / επαγγελματικής ικανότητας στα δημόσια έργα και στις μελέτες. Διαφαίνεται, κατ’ αρχήν με την παρ. 2 του άρθρου 76 ότι επιτρέπεται ειδική εμπειρία μόνο στα εξειδικευμένα έργα. Κάτι τέτοιο περιορίζει την ελευθερία των αναθετουσών αρχών να ορίζουν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Η ελευθερία των αναθετουσών αρχών περιορίζεται έτι περαιτέρω από την απαίτηση γνώμης από το τεχνικό συμβούλιο, η οποία μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις είναι σύμφωνη. Οι απαιτήσεις γνώμης στο στάδιο πριν την ανάθεση της σύμβασης δημιουργεί καθυστερήσεις στη δημοπράτηση των έργων. Ο έλεγχος της αναλογικότητας των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής γίνεται από τα αρμόδια όργανα κατόπιν προσφυγής (ΑΕΠΠ, Δικαστήρια) και αυτεπαγγέλτως (ΕλΣυν). Η γνώμη του τεχνικού συμβουλίου δεν δεσμεύει κανένα από τα ελεγκτικά όργανα, άρα το μόνο που επιτυγχάνεται είναι καθυστέρηση. Μάλιστα, στις περισσότερες φορές προβλέπεται γνώμη του τεχνικού συμβουλίου του Υπουργείου Υποδομών, κάτι το οποίο δημιουργεί επιπλέον καθυστερήσεις και συγκεντρωτισμό όλων των έργων στο Υπουργείο. Θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι αρμόδιο είναι πάντοτε το τεχνικό συμβούλιο της αναθέτουσας αρχής ή εν πάσει περιπτώσει το τεχνικό συμβούλιο είναι αρμόδιο για πολύ μεγάλα έργα (λχ άνω των 30 εκ). - Άρθρο 28 (τροποποίηση του άρθρου 79): Θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι οι οικονομικοί φορείς δεν υποχρεούνται να δηλώνουν τη συνδρομή λόγων αποκλεισμού εφόσον είτε έχει παρέλθει η περίοδος αποκλεισμού είτε δεν έχει εκκινήσει ακόμη. - Άρθρο 33 (τροποποίηση του άρθρου 88): Να διευκρινιστεί ότι ο μέσος όρος των προσφορών προκύπτει από τις παραδεκτές προσφορές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί κατά τη διαδικασία να αλλάξει ο μέσος όρος, εφόσον αποκλειστούν οικονομικοί φορείς. Από την άλλη, αν οι μη παραδεκτές προσφορές επηρεάζουν το αποτέλεσμα, δημιουργείται κίνδυνος στρεβλώσεων και συμπαιγνιών. - Άρθρο 36 (τροποποίηση του άρθρου 93): Οι αναθέτουσες αρχές συχνά καταστρατηγούν τον κανόνα της προκαταρκτικής απόδειξης. Θα μπορούσε να προστεθεί η λέξη αποκλειστικά ώστε να αποφεύγεται η εκ των προτέρων απαίτηση προσκόμισης δικαιολογητικών του άρθρου 80. Ή ακόμη θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι δεν είναι νόμιμος ο αποκλεισμός οικονομικού φορέα επειδή στο στάδιο υποβολής προσφορών δεν προσκόμισε δικαιολογητικά του άρθρου 80, ακόμη και αν ζητούνται στα έγγραφα της σύμβασης. - Άρθρο 37 (τροποποίηση του άρθρου 94): Σκόπιμο θα ήταν να διαγραφεί στην παρ. 4 η φράση «που τεκμηριώνουν την τεχνική επάρκεια,» οποία δημιουργεί σύγχυση ως προς την τεχνική καταλληλότητα και την τεχνική προσφορά. Η τεχνική επάρκεια καλύπτεται από το ΕΕΕΣ και δεν αποτελεί αντικείμενο της τεχνικής προσφοράς. - Άρθρο 39 (τροποποίηση του άρθρου 96): Θα μπορούσε να αναγραφεί ρητά ότι ο συντονιστής είναι μέλος της ένωσης. Και επίσης να αναγραφεί στο εδάφιο β’ ότι τα στοιχεία αυτά αναφέρονται στο ΕΕΕΣ. - Άρθρο 40 (τροποποίηση του άρθρου 97): Η σύνδεση της παράτασης της προσφοράς με την υποβολή αιτήματος από την αναθέτουσα αρχή δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο στρεβλώσεων, αφού η αναθέτουσα αρχή μπορεί χωρίς αιτιολογία να ματαιώνει διαγωνιστικές διαδικασίες που δεν είχαν την «επιθυμητή» εξέλιξη. Θα πρέπει στα έγγραφα της σύμβασης να ορίζεται δεσμευτικός χρόνος προσφοράς και οι οικονομικοί φορείς πριν την πάροδό του να υποχρεούνται να ανανεώνουν την προσφορά. Και μόνο σε περίπτωση που δεν μείνει ενεργή προσφορά να παρέχεται στην αναθέτουσα αρχή η δυνατότητα να ζητά την παράταση όλων των προσφορών, επικαλούμενη ενδεχομένως λόγους δημοσίου συμφέροντος. Επίσης, πρέπει να προβλεφθεί ένας ελάχιστος χρόνος ισχύος των προσφορών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το χρονοβόρο των διαδικασιών. - Άρθρο 41 (τροποποίηση του άρθρου 100): Η ενιαία διαδικασία αξιολόγησης των δικαιολογητικών κατακύρωσης φαίνεται ότι τείνει στην επιτάχυνση, ωστόσο δημιουργούνται ζητήματα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο, αφού περιορίζεται το στάδιο προσφυγών στην τελική απόφαση (Απόφαση ΔΕΕ της 5ης Απριλίου 2017, στην υπόθεση C-391/15, Marina del Mediterráneo SL). Πάντως, εφόσον ισχύει η διάταξη, για ποιον λόγο να μην εφαρμοστεί και στις συμβάσεις έργων. - Άρθρο 43 (τροποποίηση του άρθρου 102): Η διάταξη όπως είναι διατυπωμένη θα δημιουργήσει ενδεχομένως προβλήματα. Πώς μπορούν να διορθώνονται ελλιπείς ή εσφαλμένες πληροφορίες; Αν ένας οικονομικός φορέας δηλώσει ότι δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού και εντέλει συντρέχει μπορεί να διορθώσει την πληροφορία και να δηλώσει μέτρα αυτοκάθαρσης; Επίσης, αν δεν υποβληθεί έγγραφο που ζητείται επί ποινή αποκλεισμού μπορεί να ζητηθεί; Σαφέστατα η διάταξη είναι τόσο γενική που θα δημιουργήσει νέο κύκλο συζητήσεων ως προς τη δυνατότητα διευκρινίσεων, ο οποίος θα καταλήξει στα μέχρι σήμερα ισχύοντα, που αποκρυσταλλώνουν την πάγια νομολογία ΔΕΕ και ΣτΕ. - Άρθρο 44 (τροποποίηση του άρθρου 103): Η μετάθεση στην αναθέτουσα αρχή της ευθύνης ορθής συμπλήρωσης του φακέλου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ενδέχεται να μην είναι συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο. - Άρθρο 46 (τροποποίηση του άρθρου 105): Ορθώς στην παρ. 5 αναφέρεται ότι η σύμβαση θεωρείται συναφθείσα με την κοινοποίηση της απόφασης κατακύρωσης. Ωστόσο, έχουν δημιουργηθεί προβλήματα με πράξεις του ΕλΣυν που θεωρούν μη συναφθείσα τη σύμβαση επειδή δεν αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ. Θα πρέπει στο άρθρο για το ΚΗΜΔΗΣ να προστεθεί όρος ότι η παράλειψη ανάρτησης της σύμβασης ή τυχόν τροποποίησης αυτής δεν συνεπάγεται την ακυρότητα αυτής αλλά συνιστά στοιχείο κανονικότητας της δαπάνης, δηλαδή θα πρέπει να συντελεσθεί πριν την πληρωμή. - Άρθρο 47 (τροποποίηση του άρθρου 106): Για τους λόγους που αναφέρθηκαν ανωτέρω, η ισχύς των προσφορών δεν πρέπει να συνδέεται με την ματαίωση. - Άρθρο 50 (τροποποίηση του άρθρου 118): Με την πρόβλεψη για αυτοδίκαιη ακυρότητα συμβάσεων μετακυλίεται η ευθύνη στον ανάδοχο, ο οποίος ενδεχομένως δεν γνωρίζει πόσες συμβάσεις έχουν ανατεθεί. Πρέπει η ευθύνη να μετακυλιστεί στην αναθέτουσα αρχή, ενδεχομένως με άμεση απειλή για καταλογισμό ή με πρόβλεψη για αποστολή συγκεντρωτικής κατάστασης των απευθείας αναθέσεων στο ΕλΣυν. - Άρθρο 55 (τροποποίηση του άρθρου 127): Θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι οι δικαστικοί σχηματισμοί που εξετάζουν τις αιτήσεις αναστολής είναι μονομελείς. Το συνολικό παράβολο 10% είναι υπερβολικό. Θα μπορούσε να προβλεφθεί ένα παράβολο της τάξης του 2% για την αίτηση αναστολής και το σύνηθες παράβολο για την αίτηση ακύρωσης. - Άρθρο 70 (τροποποίηση του άρθρου 151): Το δηλωτικό σύστημα στις επιμετρήσεις ενδέχεται να δημιουργήσει πολλές στρεβλώσεις. Από την μία ο ανάδοχος μπορεί να δηλώνει κατά τα δοκούν, από την άλλη η Υπηρεσία μπορεί να εκβιάζει τον ανάδοχο, ο οποίος θα έχει υποπέσει στο αδίκημα της ψευδούς δήλωσης και ενδεχομένως σε σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα. Άλλωστε, εφόσον προβλέπονται και ιδιώτες επιβλέποντες, ποιος ο λόγος να μην γίνεται πραγματικός έλεγχος των επιμετρήσεων. - Άρθρο 71 (τροποποίηση του άρθρου 152): Η υπερημερία θα πρέπει να συνδεθεί με την προσκόμιση των δικαιολογητικών πληρωμής (φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα και τιμολόγιο), όπως προβλέπεται στις μελέτες. Ορθώς έχει προβλεφθεί ότι δεν απαιτείται να συνοδεύουν το λογαριασμό, αλλά για την πληρωμή είναι απαραίτητη η προσκόμιση των δικαιολογητικών, έστω και στο ταμείο. Άρα, θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι η υπερημερία διακόπτεται από τη στιγμή που η αρμόδια για την πληρωμή υπηρεσία ενημερώνει εγγράφως τον ανάδοχο για την προσκόμιση των δικαιολογητικών και έως την αποδεδειγμένη προσκόμιση αυτών. - Άρθρο 77 (τροποποίηση του άρθρου 159): Το πριμ εφόσον προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης συμπεριλαμβάνεται στο συμβατικό αντάλλαγμα. Άρα, με την πληρωμή του πριν δεν τροποποιείται η σύμβασης. Επίσης, για ποιον λόγο να είναι τόσο βαριά η διαδικασία έγκρισης του πριμ, εφόσον προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης. Το ορθότερο είναι να υπάρξει μαθηματικός τύπος υπολογισμού του πριμ, ανάλογα με την ταχύτητα. - Άρθρο 108 (τροποποίηση του άρθρου 221): Όπου στο άρθρο 221 προβλέπεται Επιτροπή Ενστάσεων ή ότι οι Επιτροπές γνωμοδοτούν επί ενστάσεων / προσφυγών θα πρέπει να διαγραφούν τα χωρία, αφού αφενός μεν με την τροποποίηση δεν προβλέπονται πλέον ενστάσεις αφετέρου οι Επιτροπές δεν γνωμοδοτούν επί των προσφυγών, αλλά αποστέλλονται απόψεις από την αναθέτουσα αρχή. - Άρθρο 135 (τροποποίηση του άρθρου 363): Προς αποφυγή καταχρηστικών προσφυγών θα μπορούσε να προβλεφθεί διπλό παράβολο σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά αποκλεισμού και κατά των προσφορών ανταγωνιστών. - Άρθρο 136 (τροποποίηση του άρθρου 365): Θα πρέπει να προβλεφθεί ρητώς η δυνατότητα υποβολής εκ μέρους του προσφεύγοντος υπομνήματος αντίκρουσης των απόψεων της αναθέτουσας αρχής και της παρέμβασης, προς διασφάλιση της αρχής της αντιμωλίας. - Άρθρο 138 (τροποποίηση του άρθρου 372): Η πρόβλεψη κοινού ενδίκου βοηθήματος ακύρωσης και αναστολής θα βοηθήσει στην επιτάχυνση. Ωστόσο, ενδέχεται να ανακύπτουν ζητήματα συμβατότητας με τη δικονομική οδηγία αφού η αναστολή εξαρτάται από την ακύρωση (Αποφάσεις ΔΕΚ της 15ης Μαΐου 2003 στην υπόθεση C-214/00, Επιτροπή κατά Ισπανίας, 19ης Σεπτεμβρίου 1996, C-236/95, Επιτροπή κατά Ελλάδος). Θα μπορούσε να δοθεί εναλλακτική υποβολής διακριτού δικογράφου αναστολής, που θα διακόπτει τις προθεσμίες, με επιπλέον όμως παράβολο, ώστε να λειτουργήσει αποτρεπτικά.