Υπουργείο Ανάπτυξης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΕΠΕ)' | 7 Δεκεμβρίου 2020, 14:44

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η αναφορά σε άρθρα εκτός παρένθεσης αφορά στην αρίθμηση του υπό διαβούλευση νόμου ενώ σε άρθρα εντός παρένθεσης αφορά στην αρίθμηση του ν 4412/2016. A. Θέματα που αφορούν στον σχεδιασμό των έργων 1. Να εκλείψουν οι αναλυτικές τεχνικές προδιαγραφές υποδομών, ιδιαίτερα όταν το έργο συμπεριλαμβάνει μικρό τμήμα εξοπλισμού, που στις περισσότερες περιπτώσεις αποκλείουν δόκιμες τεχνολογικές λύσεις, λόγω μη κάλυψης κάποιας προδιαγραφής, χωρίς ουσιαστικό όφελος για τον Φορέα, προκειμένου οι προκηρύξεις διαγωνισμών να αναφέρονται σε λειτουργικές προδιαγραφές/ απαιτήσεις και όχι σε εξαντλητικές τεχνικές προδιαγραφές. Εξαίρεση από τα παραπάνω μπορεί να προβλεφθεί για τα έργα προμήθειας εξοπλισμού και αδειών χρήσης λογισμικού. 2. Άρθρο 13: Στη φάση της Δημόσιας Διαβούλευσης να δημοσιεύεται μαζί με την υπό διαβούλευση προκήρυξη και ο αναλυτικός προϋπολογισμός του έργου, ο οποίος να περιλαμβάνει και το κόστος της εγγύησης και της συντήρησης. 3. Άρθρο 13: Προκειμένου να καταστεί ουσιαστικότερη η διαδικασία της Δημόσιας Διαβούλευσης, προτείνεται η Αναθέτουσα Αρχή, μετά το πέρας της διαδικασίας Δημόσιας Διαβούλευσης και της επεξεργασίας των παρατηρήσεων, να δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα αυτής, με την ανάρτηση όλων των παρατηρήσεων και των σχετικών απαντήσεων επί αυτών (αποδεκτών ή μη) συνοδευόμενη από επαρκή τεκμηρίωση και αιτιολόγηση κάθε απάντησης. Η διαβούλευση ex officio έχει ακριβώς αυτό το σκοπό και όχι απλώς για να γίνεται ως διαδικασία. Β. Θέματα που αφορούν στη διαγωνιστική διαδικασία 1. Άρθρο 108: Η λήψη των αποφάσεων όλων των συλλογικών οργάνων που προβλέπονται στο Ν. 4412/2016 ή σε οποιαδήποτε άλλη συναφή διάταξη της περί προμηθειών αγαθών και παροχής υπηρεσιών νομοθεσίας που αφορά στη διαγωνιστική διαδικασία που διενεργείται από φορείς του Δημοσίου ή για λογαριασμό και για την κάλυψη αναγκών του Δημοσίου, δύναται να λαμβάνει χώρα και με τηλεδιάσκεψη για όλα ή για κάποια από τα μέλη τους, με κάθε πρόσφορο τηλεπικοινωνιακό μέσο, καθώς και δια περιφοράς. Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, οι υπογραφές των μελών του συλλογικού οργάνου μπορούν να αντικαθίστανται με ανταλλαγή μηνυμάτων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), με ηλεκτρονική υπογραφή ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα. Η παρούσα υλοποιείται με ευθύνη του Προέδρου του συλλογικού οργάνου. 2. Άρθρα 50 και 52 (άρθρο 117): Το όριο του Συνοπτικού Διαγωνισμού να οριστεί στις €200.000 πλέον ΦΠΑ. Τούτο θα διευκολύνει τις Αναθέτουσες Αρχές στην άμεση κάλυψη επειγουσών αναγκών, δεδομένης της ταχύτητας στην διενέργεια Πρόχειρων Διαγωνισμών. Παράλληλα επειδή η ισχύς του κανόνα περί διενέργειας ενός πρόχειρου διαγωνισμού ανά έτος για κάθε αντικείμενο (παρότι, επί της αρχής, είναι ορθός προκειμένου να αποφεύγεται η κατάτμηση αντικειμένου) δημιουργεί αγκυλώσεις, ειδικά σε περιπτώσεις όπου χρειάζεται η διενέργεια ενός πρόχειρου διαγωνισμού για συντήρηση και ενός άλλου για επείγουσες προσθήκες/ βελτιώσεις σε υφιστάμενο σύστημα ή εφαρμογή, προτείνεται από την εφαρμογή του παραπάνω κανόνα να εξαιρούνται οι διαγωνισμοί συντήρησης συστημάτων και εφαρμογών . 3. Άρθρο 22 (άρθρο 72 παρ. 7): Οι προβλεπόμενες από τον εκάστοτε τρόπο πληρωμής προκαταβολές δημοσίων συμβάσεων δεν πρέπει να είναι έντοκες, επειδή δεν αποτελούν δάνειο του φορέα προς τον ανάδοχο, αλλά συμβατικό αντικείμενο των υποχρεώσεών του, προκειμένου να υπάρχει συμφωνία με τις ισχύουσες εμπορικές πρακτικές της αγοράς. Το σύνολο των προμηθευτών/ υπεργολάβων απαιτούν άτοκες προκαταβολές για να μπορέσουν να εκκινήσουν τη διαδικασία υλοποίησης του αντικειμένου τους. Η ύπαρξη τόκων προκαταβολής δημιουργεί περιττά έξοδα για το έργο και επιβαρύνει το οικονομικό αντικείμενο με χρηματοοικονομικό κόστος, χωρίς να παρέχεται κάποια ωφέλιμη υπηρεσία προς την αναθέτουσα αρχή. Η δε επιβάρυνση του αναδόχου γίνεται εξαιρετικά δυσβάστακτη σε περιπτώσεις σημαντικής χρονικής καθυστέρησης της υλοποίησης του έργου, ιδιαίτερα σε καταστάσεις που δεν ευθύνεται ο ίδιος για την καθυστέρηση (π.χ. αναστολή έργου, ανωτέρα βία, αλλαγή χρηματοδοτικού πλαισίου (έργα “γέφυρες”), κ.λπ.) για τις οποίες δεν έχει ληφθεί από το αρμόδιο όργανο απόφαση αναστολής της τοκοφορίας. Η αναθέτουσα αρχή, παραμένει πλήρως διασφαλισμένη με την προσκόμιση ισόποσης εγγυητικής επιστολής προκαταβολής από τον ανάδοχο. Σημειώνεται τέλος, ότι η άτοκη προκαταβολή με την προσκόμιση ισόποσης εγγυητικής αποτελεί και τη διεθνή πρακτική (ενδεικτικά αναφέρονται Κύπρος και Μάλτα, ως πλησιέστερες προς την Ελλάδα χώρες). Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να προβλεφθεί νομοθετικά ότι η τοκοφορία της προκαταβολής αναστέλλεται στις παραπάνω περιπτώσεις, στις οποίες ο ανάδοχος δεν έχει ευθύνη. 4. Είναι πολύ συνηθισμένο το φαινόμενο, μετά τη λήξη της εγγύησης ενός έργου, ο κύριος του Έργου να μην έχει προβλέψει ή να αδυνατεί να χρηματοδοτήσει τη συντήρησή του, με αποτέλεσμα την απαξίωση της λειτουργικότητάς του. Προτείνεται σε όλα τα έργα να περιλαμβάνεται δικαίωμα προαίρεσης για υπηρεσίες συντήρησης με χρηματοδότηση είτε από τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Κυρίου του έργου ή από το ΠΔΕ. Σε περίπτωση μη ύπαρξης δικαιώματος προαίρεσης για υπηρεσίες συντήρησης θα πρέπει η Αναθέτουσα Αρχή να τεκμηριώνει την απόφασή της. Η υπογραφή σύμβασης συντήρησης θα πρέπει να γίνεται εντός ενός μήνα από τη λήξη της περιόδου εγγύησης. Στην περίπτωση καθυστέρησης πέραν του ενός μήνα δεν θα ισχύει η πρόταση συντήρησης που έχει συμπεριληφθεί στη σύμβαση υλοποίησης του έργου βάσει της προσφοράς του Αναδόχου και θα υποβάλλεται εκ νέου προσφορά. Επομένως απαιτείται και η ρητή νομοθετική πρόβλεψη ότι ο φορέας θα έχει υποχρέωση να συντηρεί το έργο μετά το πέρας της περιόδου εγγύησης και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του. 5. Άρθρο 42 (άρθρο 101): Στους αποκλειστικά μειοδοτικούς διαγωνισμούς θα πρέπει να είναι υποχρεωτική και όχι προαιρετική η αναστροφή των σταδίων (να ανοίγει δηλαδή πρώτα η οικονομική προσφορά) και να υπάρχει προκαθορισμένο διάστημα για την έκδοση απόφασης επιλογής του προσωρινού αναδόχου (π.χ. κατ‘ ανώτατο όριο 10 ημέρες) και μικρότερη προθεσμία για τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης και την έκδοση απόφασης κατακύρωσης. 6. Με βάση τον Ν. 4412/2016 οι αναθέτουσες αρχές έχουν δικαίωμα στη διακήρυξη να ζητούν ως προϋποθέσεις συμμετοχής την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα του προσφέροντα βάσει ειδικότερων κριτηρίων. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να έχουν άμεση σχέση με το αντικείμενο του διαγωνισμού σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο, η δε εισαγωγή κριτηρίων θα πρέπει να σταθμίζεται με βάση το αντικείμενου του διαγωνισμού. Γ. Θέματα υλοποίησης συμβάσεων 1. Να προβλεφθεί η δυνατότητα παράδοσης με ηλεκτρονικά μέσα όλων των παραδοτέων των δημοσίων συμβάσεων συνοδευόμενων από ψηφιακά υπογεγραμμένη επιστολή του αναδόχου, η οποία πιστοποιεί την προέλευση, ακρίβεια και ορθότητά τους, χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση αυτών σε φυσικό μέσο. Από την πρόβλεψη αυτή φυσικά θα εξαιρούνται παραδοτέα υλικά καθώς και υλικά δείγματα που τυχόν απαιτούνται από την εκάστοτε δημόσια σύμβαση. 2. Άρθρο 106 (άρθρα 215) Δεδομένου ότι στους υπό προκήρυξη διαγωνισμούς παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις ως προς το ζητούμενο χρόνο εγγύησης, προτείνεται να υπάρξει τυποποίηση στη ζητούμενη περίοδο εγγύησης ώστε να μην υπερβαίνει τους 24 μήνες. Περαιτέρω θα πρέπει κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού εκάστου έργου οι Αναθέτουσες Αρχές να αποδεικνύουν, ότι έχουν συνυπολογίσει το κόστος της ζητούμενης εγγύησης στον προϋπολογισμό του έργου. 3. Η αναστολή της εφαρμογής μέρους ή του συνόλου του έργου θα πρέπει να γνωστοποιείται εγγράφως στον Ανάδοχο. Στην γνωστοποίηση θα προσδιορίζονται επακριβώς οι λόγοι της αναστολής καθώς και η χρονική διάρκεια αυτής. Η Αναθέτουσα αρχή/ Κύριος του έργου θα έχει τη δυνατότητα παράτασης της χρονικής διάρκειας της αναστολής μόνο μια φορά και όχι για διάστημα μεγαλύτερο τον τριών (3) μηνών. Από την ημερομηνία έναρξης της αναστολής ο Ανάδοχος θα απαλλάσσεται των συμβατικών του υποχρεώσεων, ήτοι: α. της τοκοφορίας της τυχόν δοθείσης προκαταβολής και β. του κόστους εγγύησης εξοπλισμού και έτοιμου λογισμικού (εφόσον η αναστολή εκκινεί μετά την παραλαβή τους). Επίσης θα πρέπει να διασφαλίζεται η επιστροφή εγγυητικών καλής εκτέλεσης για το υπολειπόμενο έργο, ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται το έργο, καθώς και η πληρωμή του Αναδόχου για το μέρος των υπηρεσιών που παρείχε έως την ημερομηνία έναρξης της αναστολής, ανεξαρτήτως από το πλάνο πληρωμών το οποίο προβλέπεται στη σύμβαση του έργου. Με την άρση της αναστολής η σύμβαση θα συνεχίζεται από το σημείο που είχε ανασταλεί. Το υπολειπόμενο αντικείμενο της σύμβασης εκτελείται μέσα στην υπολειπόμενη συμβατική προθεσμία και με βάση ειδικότερο χρονοδιάγραμμα, το οποίο υποβάλλεται προς έγκριση στην Αναθέτουσα αρχή μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης άρσης της αναστολής. Σε περίπτωση που το χρονικό διάστημα αναστολής υπερβαίνει (σωρευτικά) τους έξι (6) μήνες τότε με την άρση αυτής θα προβλέπεται διαδικασία επικαιροποίησης της οικονομικής προσφοράς του Αναδόχου, καθώς και τροποποίηση της σύμβασης, ώστε να ληφθεί υπόψη η τυχόν επαύξηση κόστους, η κατάθεση εκ νέου εγγυητικών για το υπολειπόμενο οικονομικό αντικείμενο καθώς και η επικαιροποίηση του χρονοδιαγράμματος του υπολειπόμενου έργου. Εφόσον το χρονικό διάστημα αναστολής (σωρευτικά σε περίπτωση ανανέωσης του) υπερβεί το 1/3 της συνολικής συμβατικής διάρκειας του έργου, τότε παύει η απαίτηση υλοποίησής του. Σε αυτή την περίπτωση ο Ανάδοχος δύναται να ζητήσει τη λύση της σύμβασης μονομερώς. 4. Λόγω των εκτενών χρονοδιαγραμμάτων των έργων ή/ και των καθυστερήσεων των τμηματικών παραλαβών επιμέρους φάσεων, σε σχέση με το κόστος εγγύησης (SLA) έτοιμου λογισμικού, υποδομών και εφαρμογών που αναλαμβάνουν οι Ανάδοχοι των έργων, προτείνονται τα ακόλουθα: • Η Φάση εγκατάστασης υλικού και έτοιμου λογισμικού να συνδέεται με τη Φάση Δοκιμαστικής ή Πιλοτικής Λειτουργίας του έργου και να μην περιλαμβάνεται στις αρχικές φάσεις αυτού (σχεδιασμός ή/ και ανάπτυξη). Η υποχρέωση εγγύησης να ξεκινά ένα μήνα μετά την παραλαβή της εν λόγω Φάσης, ενώ η εγγύηση των εφαρμογών να τίθεται σε ισχύ με την έναρξη της Παραγωγικής λειτουργίας του έργου. • Στη Φάση εγκατάστασης εξοπλισμού και έτοιμου λογισμικού να προβλέπεται υποχρεωτικά πληρωμή, ενώ για περιπτώσεις rollout (διασπορά εγκαταστάσεων) να προβλέπονται τμηματικές παραλαβές και αντίστοιχα πληρωμές αυτών. Οι εγγυητικές εκτέλεσης και προκαταβολής να εναρμονίζονται με τα παραπάνω. 5. Σε κάθε έργο με αντικείμενο ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) θα πρέπει να υπάρχει σχετική προδιαγραφή με τεχνικό και οικονομικό αντικείμενο μεταφοράς της υποστήριξης σε άλλον ανάδοχο που τυχόν προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Άλλως, θα πρέπει να υπάρχει στον προϋπολογισμό του έργου πρόβλεψη για το κόστος της παραπάνω μεταφοράς τεχνογνωσίας σε περίπτωση ανάληψης της συντήρησης από άλλον οικονομικό φορέα πλην του Αναδόχου. 6. Με νομοθετική παρέμβαση θα πρέπει να προβλέπεται η μη αποστολή στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς έγκριση των εκτελεστικών συμβάσεων σε Συμφωνίες - Πλαίσιο που έχουν ήδη εγκριθεί σε προγενέστερο στάδιο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, με την προϋπόθεση ότι, κατά δεσμευτική δήλωση των Αναθετουσών Αρχών, οι εκτελεστικές συμβάσεις διατηρούν τους ίδιους ακριβώς όρους με αυτούς που ίσχυαν για την ανάθεση της Συμφωνίας – Πλαίσιο και όχι σε περιπτώσεις όπου κρίνεται απαραίτητο οι διαγωνισμοί αυτοί να βασίζονται σε ακριβέστερα διατυπωμένους όρους ή και σε άλλους όρους. Πράγματι, η ανάγκη ευελιξίας και ελκυστικότητας των Δυναμικών Συστημάτων Αγορών, που είχε αναδειχθεί με την πρόσφατη τροποποίηση που επέφερε ο Ν. 4605/2019, επιτρέπει την περαιτέρω νομοθετική παρέμβαση, ώστε να μην αποστέλλονται για προσυμβατικό έλεγχο οι εκτελεστικές συμβάσεις, εφόσον η συμφωνία πλαίσιο υπερβαίνει τα εκάστοτε θεσπιζόμενα όρια, αλλά ο προληπτικός έλεγχος της έχει ήδη ολοκληρωθεί. 7. Θα πρέπει να προβλέπεται ότι μετά από την κατακύρωση του έργου στον ανάδοχο, οι φορείς δεν θα μπορούν να προσθέτουν στην σύμβαση νέους όρους σε σχέση με το σχέδιο που περιλαμβανόταν στη διακήρυξη, παρά μόνο κατόπιν αποδοχής του αναδόχου. 8. Η σειρά των συμβατικών κειμένων θα πρέπει να είναι, με φθίνουσα ισχύ, σύμβαση, προσφορά, διακήρυξη. 9. Θα πρέπει να επιτρέπεται στους αναδόχους, χωρίς την έγκριση της Αναθέτουσας Αρχής, η εκχώρηση σε πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, που λειτουργούν νόμιμα στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή στα κράτη - μέλη της ΣΔΣ, όλων των απαιτήσεων τους από την εκτέλεση Δημόσιων Συμβάσεων προμηθειών αγαθών και παροχής γενικών υπηρεσιών. 10. Να υπάρχει ρητή πρόβλεψη στις διακηρύξεις για τον περιορισμό ευθύνης του Αναδόχου ως προς τις αποθετικές ζημίες μέχρι του ύψους του ποσού της Σύμβασης λαμβανομένων υπόψη των διατάξεων του Αστικού Κώδικα. 11. Παρατηρείται πολύ συχνά το φαινόμενο στις περιπτώσεις ανανεούμενων συμβάσεων συντήρησης ή/ και τεχνικής υποστήριξης ο ανάδοχος να παρέχει αδιάλειπτα υπηρεσίες προς την Αναθέτουσα Αρχή για το διάστημα από τη λήξη της προηγούμενης σύμβασης και μέχρι τη σύναψη της επόμενης. Για το χρονικό διάστημα αυτό παροχής των υπηρεσιών, πρακτικά, δεν είναι δυνατή η πληρωμή του αναδόχου παρά μόνο μετά από προσφυγή του στα Διοικητικά Δικαστήρια με προφανή μεγάλη χρονική καθυστέρηση για την έκδοση της απόφασης, αλλά και με σημαντικό οικονομικό κόστος. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για την κάλυψη του χρονικού διαστήματος παροχής των υπηρεσιών του αναδόχου εκτός συμβατικού πλαισίου (π.χ. με αυτοδίκαιη παράταση της λήξασας σύμβασης έως την ημερομηνία σύναψης της νέας). Δ. Παρατηρήσεις επί συγκεκριμένων άρθρων 1. Να προστεθεί στο Άρθρο 205α του ν 4412/2016: «Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής όπως και η άσκηση της προσφυγής αναστέλλουν τις συνέπειες της απόφασης». Επίσης ως πρόβλεψη για το πιστοποιητικό του άρθρου 73, να προστεθεί στο 205α του Ν 4412/2016: «Στην περίπτωση του άρθρου 73στ’ η έκπτωση μπορεί να θεωρηθεί σοβαρή πλημμέλεια μετά από την τελεσίδικη απόρριψη της προσφυγής». 2. Άρθρο 102 (άρθρο 196): Θα πρέπει να προβλεφθεί η διαδικασία και οι προϋποθέσεις της πληρωμής του αναδόχου και στην περίπτωση της αυτοδίκαιης παραλαβής. 3. Άρθρο 35 (Άρθρο 92): Η καταργούμενη παρ. 7 του Άρθρου 92 επέτρεπε την συμμετοχή στην διαδικασία σε αλλοδαπούς οικονομικούς φορείς χωρίς την χρήση προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής στην περίπτωση που στη χώρα προέλευσής τους δεν είναι υποχρεωτική η χρήση προηγμένης ψηφιακής υπογραφής σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Θεωρούμε πως η πρόβλεψη αυτή πρέπει να παραμείνει διότι σε περίπτωση κατάργησής της καθίσταται δύσκολη η συμμετοχή οικονομικών φορέων που διαθέτουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία στο αντικείμενο του έργου. 4. Άρθρο 44 (Άρθρο 103 παρ. 4 και 5): Παραμένει η πρόβλεψη ότι η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής στην περίπτωση που δεν υποβληθούν εμπρόθεσμα ή κριθούν απορριπτέα τα δικαιολογητικά κατακύρωσης. Δεδομένου ότι το στάδιο προσκόμισης και εξέτασης των δικαιολογητικών κατακύρωσης είναι διακριτό στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας θεωρούμε πως, εφόσον η προσφορά του υποψηφίου αναδόχου θα απορριφθεί, η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής είναι ιδιαίτερα επαχθές μέτρο και προτείνεται να μην ισχύει. 5. Άρθρο 37 (άρθρο 94 παρ. 5): Προτείνεται η κατάργηση της σχετικής διάταξης προκειμένου για προμήθειες και υπηρεσίες ΤΠΥ, διότι η δήλωση της χώρας παραγωγής και του τόπου εγκατάστασης της μονάδας παραγωγής δεν είναι πάντα εφικτή με ακρίβεια αφού υπάρχουν κατασκευαστές οι οποίοι διατηρούν εργοστάσια παραγωγής σε διάφορες χώρες. 6. Άρθρο 42 (άρθρο 101): Να προβλεφθεί ρητά ότι μετά το άνοιγμα των οικονομικών προφορών εξετάζεται μόνο η τεχνική προσφορά του μειοδότη.