Υπουργείο Ανάπτυξης | Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

Σχόλιο του χρήστη 'ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ - ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ (ΣΕΓΜ)' | 7 Δεκεμβρίου 2020, 16:03

Μόνιμος Σύνδεσμος

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ 1. Μη συνεκτική αντιμετώπιση των προβλημάτων με επιμέρους θετικές και αρνητικές διατάξεις και αβέβαιο αποτέλεσμα. 2. Οι ρυθμίσεις δεν αντιμετωπίζουν τους στόχους όπως αυτοί καταγράφονται στην ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΡΥΘΜΙΣΗΣ. 3. Δεν έχουν ληφθεί υπόψη επιτυχημένες διεθνείς ή προηγούμενες ελληνικές πρακτικές. 4. Οι διατάξεις του σ/ν αφορούν περισσότερο στην εκτέλεση (85 άρθρα) παρά στην ανάθεση (56 άρθρα) των συμβάσεων. 5. Δεν προάγονται πολιτικές ενίσχυσης του κλάδου. Β. ΚΑΤ' ΑΡΘΡΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Σ/Ν - Άρθρο 1 Ορισμοί - Τροποποίηση άρθρου 2 ν. 4412/2016 7α) ως «δημόσιες συμβάσεις μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών νοούνται όλες οι συμβάσεις με αντικείμενο την εκπόνηση μελετών και την παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι οποίες συνδέονται ευρύτερα με την εκτέλεση έργου, κατά την έννοια της περ. 7 του παρόντος άρθρου ή παραγωγική διαδικασία ή τον χωρικό σχεδιασμό, σύμφωνα με το Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ, όταν οι μελέτες δεν εκπονούνται και οι υπηρεσίες δεν παρέχονται από το προσωπικό της αναθέτουσας αρχής. (Αναγκαίες προσθήκες, η μεν αυτή που σχετίζεται με τις παραγωγικές διαδικασίες υπήρχε σε όλους τους προηγούμενους νόμους και αυτή που αναφέρεται στο Παράρτημα, αποσκοπεί στη σύνδεση των κατηγοριών μελέτης – τεχνικών υπηρεσιών με τους ευρωπαϊκούς κωδικούς CPV). 4α) ως «επιβλέπων» νοείται τεχνικός υπάλληλος της διευθύνουσας υπηρεσίας ή ιδιωτικός οικονομικός φορέας ή ένωση οικονομικών φορέων, ο οποίος απαιτείται να διαθέτει τις εξιδεικευμένες γνώσεις που είναι αναγκαίες για την παρακολούθηση και επίβλεψη του έργου, (Αναφορά σε οικονομικούς φορείς και όχι σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα). 4β) διαγράφεται (Δεν απαιτείται τέτοια πρόβλεψη, ούτε ένα νέο μητρώο. Υπάρχουν τα Μητρώα Τεχνικών Επιχειρήσεων. Η επίβλεψη των έργων πρέπει να ανατίθεται με όμοια διαδικασία και με σύμβαση του νόμου αυτού, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού έργου. Η πρόβλεψη αυτή αντίκειται και στην κυβερνητική πολιτική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθόσον προωθεί την ατομική επιχειρηματικότητα. Η δε πρόβλεψη για κλήρωση είναι παντελώς εσφαλμένη, διότι η μικρή εκτιμώμενη αξία δεν συνεπάγεται apriori απλό έργο, χωρίς απαιτήσεις, που μπορεί να το επιβλέψει οποιοσδήποτε). 17) «Ως διοίκηση και διαχείριση έργου ορίζονται ο σχεδιασμός, η οργάνωση, η παρακολούθηση, ο έλεγχος, η αναφορά́ όλων των θεμάτων ενός έργου καθώς και η διαχείριση κινδύνων, επικοινωνιών και εμπλοκής ενδιαφερομένων μερών για την επίτευξη των στόχων του έργου, στα πλαίσια του τριπλού περιορισμού κόστους, χρόνου και ποιότητας, πραγματοποιούμενα σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα διοίκησης έργων όπως το ΕΛΟΤ ISO 21500.» (Δεν υπάρχει αναφορά στον νόμο σχετική με τη διαχειριστική επάρκεια των οργανισμών που εμπλέκονται στην παραγωγή των έργων καθώς και για την εφαρμογή πρότυπης διοίκησης έργων. Η εφαρμογή πρότυπης διοίκησης έργων έχει αποδειχθεί παγκοσμίως ότι συντελεί σημαντικά στη βελτίωση του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου των έργων έτσι ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της εκτέλεσης και να μειωθεί η σπάταλη των πάσης φύσεως απαιτούμενων πόρων για την υλοποίηση του έργου). Ν.4412 – Άρθρο 26, παρ. 1 Επιλογή των διαδικασιών (άρθρο 26 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) 1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν: α) στην ανοικτή διαδικασία του άρθρου 27 ή β) στη διαδικασία με προεπιλογή του άρθρου 28, ιδίως όταν πρόκειται να ανατεθούν συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών προεκτιμώμενης αμοιβής άνω των ορίων των παρ. β) και γ) του άρθρου 5 και υποχρεωτικώς όταν πρόκειται για συμβάσεις του άρθρου 51: Συμβάσεις μελετών για τον προσδιορισμό τεχνικής λύσης ή γ) στις συμπράξεις καινοτομίας του άρθρου 31. (Η κατάταξη των μελετητικών γραφείων σε τάξεις με βάση την εμπειρία και τον αριθμό των μελετητών κάθε γραφείου ανά κατηγορία μελέτης, λειτουργούσε ως μία άτυπη διαδικασία προεπιλογής για τη συμμετοχή στους διαγωνισμούς ανάλογα με το ύψος της προεκτιμώμενης αμοιβής κάθε κατηγορίας. Η απαξίωση του συστήματος τις τελευταίες δύο δεκαετίες με την αθρόα χορήγηση ατομικών μελετητικών πτυχίων, χωρίς την εισαγωγή πρόσθετων κριτηρίων για τους οικονομικούς φορείς, και τελικώς η κατάργηση της υποχρέωσης κατάταξης σε συγκεκριμένες τάξεις με τον Ν.4472/10-5-17 (άρθρο 119 , παρ. 5.α), έχει οδηγήσει στο φαινόμενο συμμετοχής υπερβολικά μεγάλου αριθμού υποψηφίων ανά διαγωνισμό, πολλοί εκ των οποίων διαθέτουν μόνο τα ελάχιστα απαιτούμενα τυπικά προσόντα, με πρόδηλες επιπτώσεις στην καθυστέρηση των διαδικασιών και στον κίνδυνο ανάθεσης της μελέτης σε γραφείο το οποίο δεν διαθέτει τα ουσιαστικά προσόντα για την εκπόνησή της. Η διαδικασία η οποία εφαρμόζεται στην ανάθεση μελετών και υπηρεσιών συμβούλων διεθνώς, όπως π.χ. στις συμβάσεις εξωτερικής βοήθειας της Ε.Ε. (βλ. Practical Guide on Contract Procedures for European Union External Action – PRAG), είναι η μέθοδος επιλογής δύο σταδίων, δηλαδή η κατάθεση σε πρώτη φάση των δικαιολογητικών συμμετοχής από όλους τους ενδιαφερόμενους και η επιλογή εκείνων που κρίνονται ικανοί να υποβάλλουν προσφορά με αντικειμενικά ποιοτικά κριτήρια εκ των προτέρων γνωστά μέχρι ενός μέγιστου αριθμού (συνήθως πέντε έως οκτώ). Στη δεύτερη φάση καλούνται να υποβάλουν τεχνική και οικονομική προσφορά οι φορείς που έχουν προεπιλεγεί. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται για την αναθέτουσα αρχή ότι ο ανάδοχος της μελέτης διαθέτει τα απαραίτητα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός και μειώνεται ο όγκος και συνακόλουθα ο απαιτούμενος χρόνος αξιολόγησης των προσφορών από τις επιτροπές διαγωνισμού. Στη χώρα μας η διαδικασία αυτή έχει αποδοθεί εσφαλμένα ως «κλειστή» (στην αγγλική ορίζεται ως «restricted procedure»). Στην πραγματικότητα πρόκειται για ανοικτή διαδικασία επιλογής δύο σταδίων υπό όρους, καθόσον όλοι οι οικονομικοί φορείς μπορούν να υποβάλουν αίτηση με τα ζητούμενα δικαιολογητικά για την επιλογή τους. Η ευρωπαϊκή οδηγία και ο Ν.4412/16 (άρθρο 75, παρ.1) προβλέπουν ρητώς: «Όλες οι απαιτήσεις σχετίζονται και είναι ανάλογες με το αντικείμενο της σύμβασης». Συνεπώς αν τεθούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής ορθά και σε αντιστοίχιση με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της κάθε μελέτης, θα υπάρξει αξιοκρατική προ-αξιολόγηση των ενδιαφερόμενων γραφείων σύμφωνα με την οργάνωση, την εξειδίκευση και την εμπειρία τους και, εν τέλει, τις πραγματικές τους δυνατότητες για την άρτια, ποιοτική και έγκαιρη εκτέλεση της σύμβασης που είναι το ζητούμενο. Οι επιφυλάξεις που εκφράζονται κατά καιρούς από τις εκάστοτε ηγεσίες στο διαχρονικό αυτό αίτημα, δεν ευσταθούν. Συγκεκριμένα, η κατάθεση τεχνικών και οικονομικών προσφορών από πέντε έως οκτώ γραφεία, μετά από προεπιλογή, δεν θα μειώσει τον ανταγωνισμό, αλλά θα τον εξορθολογήσει, θα ελαττώσει τον χρόνο ανάθεσης και θα βελτιώσει την ποιότητα των μελετών, δεδομένου ότι, κατά τεκμήριο, όλοι οι προεπιλεγέντες υποψήφιοι θα διαθέτουν τα πραγματικά και ουσιαστικά εχέγγυα για την επιτυχή εκτέλεσης της σύμβασης. Επίσης, η εφαρμογή της διαδικασίας αυτής δεν θα οδηγήσει στον περιορισμό των δυνατοτήτων συμμετοχής των μικρομεσαίων μελετητικών – συμβουλευτικών οικονομικών φορέων, αλλά αντιθέτως θα συμβάλει σε μονιμότερες συνεργασίες ή/και συνενώσεις που είναι το ζητούμενο, τόσο για τη βελτίωση της δυνατότητάς τους να ανταποκριθούν με επάρκεια στις σύγχρονες απαιτήσεις εντός της χώρας, όσο και στην προσπάθεια εξωστρέφειας, καθόσον το σύστημα αυτό συνιστά τη διεθνώς εφαρμοζόμενη πρακτική στις διαδικασίες ανάθεσης των συμβάσεων μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών υπηρεσιών (βλ. EuropeAid, World Bank, KfW, AfDB, ADB, κ.ά.). Τέλος, το σύστημα αυτό, σε συνδυασμό με τις λοιπές προτάσεις αναχαίτισης των ανεξέλεγκτων εκπτώσεων, διασφάλισης αποτελεσματικής επίβλεψης κ.λπ., θα βοηθήσει στη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας. Ν.4412 – Άρθρο 39, παρ.10 Συμφωνίες-πλαίσιο (άρθρο 33 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) 10. Ειδικά, για δημόσιες συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν συμφωνίες - πλαίσιο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο παρόν άρθρο, όταν πρόκειται να παραχθεί σύνολο όμοιων μελετών ή ως άνω υπηρεσιών, για τις οποίες δεν είναι γνωστά εκ των προτέρων στοιχεία, όπως ιδίως ο ακριβής προσδιορισμός των επί μέρους συμβάσεων, οι χρόνοι έναρξης και λήξης εκπόνησης των επί μέρους μελετών ή παροχής τεχνικών υπηρεσιών, όπως και οι ακριβείς χώροι στους οποίους θα εκτελεσθούν οι συμβάσεις, μπορούν όμως να καθορισθούν οι τιμές και ενδεχομένως οι ποσότητες αυτών. Αποτελεί γενική διαπίστωση η αδυναμία των αναθετουσών αρχών να ανταπεξέλθουν σε ικανοποιητικό βαθμό στις υποχρεώσεις τους όσον αφορά στην προετοιμασία προκήρυξης μελετών και έργων, στην επίβλεψη των συμβάσεων, στη συντήρηση και λειτουργία των έργων, στην άμεση ανταπόκριση εκτάκτων αναγκών κ.λπ. Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι η υποβοήθηση των Υπηρεσιών στην εφαρμογή των Συμφωνιών – Πλαίσιο με την άρση των εμποδίων του Ν.4412/16 (παρ. 10 του άρθρου 39), τα οποία βασίζονται σε εθνικές διατάξεις του νόμου, ενώ δεν προβλέπονται στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, ούτε και στις λοιπές κατηγορίες δημοσίων συμβάσεων ούτε και στο Βιβλίο ΙΙ του νόμου. (Επισημαίνεται ότι το εργαλείο των συμφωνιών-πλαίσιο (framework contracts) χρησιμοποιείται ευρέως τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από τα λοιπά κράτη της ΕΕ. Συγκεκριμένα, στην παρ. 10 του άρθρου 39 προβλέπεται ότι ειδικά για τις δημόσιες συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν Συμφωνίες-Πλαίσιο, μόνο μετά από σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου, ιδίως για την εκτέλεση εργασιών υποστηρικτικών μελετών και η μέγιστη αξία αυτών κατ’ έτος δεν μπορεί να υπερβαίνει σε ποσοστό το είκοσι τοις εκατό (20%) των εγκεκριμένων ετήσιων πιστώσεων της αναθέτουσας αρχής με εκτίμηση τετραετίας, εκτός από αυτές που συνάπτονται για την προετοιμασία Φακέλων Δημόσιας Σύμβασης. Με την προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση καταργούνται: 1) η προϋπόθεση σύμφωνης γνώμης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου, 2) η πρόβλεψη εφαρμογής «ιδίως» για την εκτέλεση εργασιών υποστηρικτικών μελετών και 3) ο περιορισμός της αξίας αυτών στο είκοσι τοις εκατό (20%) των εγκεκριμένων ετήσιων πιστώσεων για τις συμβάσεις – πλαίσιο που συνάπτονται, εκτός από την προετοιμασία του Φακέλου Δημόσιας Σύμβασης που ήδη προβλέπεται, και για την επίβλεψη μελετών και έργων, τη συντήρηση και λειτουργία υποδομών καθώς και την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών). Σ/Ν Άρθρο 10 Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών – Τροποποίηση άρθρου 44 ν. 4412/2016 Να καταργηθεί το άρθρο. (Το άρθρο 52 θεσπίζει, μη προβλεπόμενους στην Οδηγία, περιορισμούς στην ανάθεση συμβάσεων τεχνικών υπηρεσιών). Σ/Ν - Άρθρο 12 – παρ. 3 Προκαταρκτικές διαβουλεύσεις της αγοράς – Αντικατάσταση άρθρου 46 ν. 4412/2016 3. Οι διαβουλεύσεις είναι υποχρεωτικές όταν πρόκειται για σύμβαση εκτέλεσης έργων προϋπολογισμού άνω των 1.500.000€ μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ και εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών άνω του ορίου της παρ. β) του άρθρου 5. Οι παρατηρήσεις που λαμβάνονται, καταγράφονται, συνεκτιμώνται και απαντώνται με ευθύνη της αναθέτουσας αρχής, αποτελούν δε μέρος του Φακέλου Δημόσιας Σύμβασης. (Η διαδικασία δημοσιοποίησης των τευχών δημοπράτησης των διαγωνισμών και δημόσιας διαβούλευσης επ’ αυτών πριν την έγκρισή τους, λειτουργεί υπέρ της διασφάλισης των θεμελιωδών αρχών της αποφυγής διακρίσεων, της αμοιβαίας αναγνώρισης, της αναλογικότητας, της διαφάνειας, και εν τέλει, της επιτυχίας των διαγωνισμών. Με τη δημοσιοποίηση και την προκαταρκτική διαβούλευση των τευχών δημοπράτησης, θα προκύψει ελαχιστοποίηση των φαινομένων ύπαρξης εσφαλμένων, καταχρηστικών ή/και παράνομων όρων στα τεύχη δημοπράτησης και συνακόλουθα διαφύλαξη των αρχών της ίσης μεταχείρισης και του υγιούς ανταγωνισμού, με την καταγραφή των παρατηρήσεων των ενδιαφερομένων και την ενσωμάτωση όσων εξ’ αυτών κρίνει εύλογες η αναθέτουσα αρχή. Η αναθέτουσα αρχή θα καταγράφει υποχρεωτικά το σύνολο των παρατηρήσεων και θα απαντά ξεχωριστά σε κάθε μία, με αιτιολόγηση των λόγων μερικής ή ολικής αποδοχής ή απόρριψης. Το σύνολο των παρατηρήσεων και απαντήσεων θα επισυνάπτεται στη Διακήρυξη ως ειδικό τεύχος του Φακέλου του Έργου. Το όφελος από την εφαρμογή της πρότασης στον συνολικό χρόνο της διαδικασίας ανάθεσης και εκτέλεσης, είναι πολλαπλάσιο από το απαιτούμενο διάστημα για τη διαβούλευση, λαμβάνοντας υπόψη και την αναμενόμενη μείωση του αριθμού των μετέπειτα προσφυγών). Σ/Ν - Άρθρο 15 Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες - Αντικατάσταση άρθρου 49 ν. 4412/2016 2δ) Προϋπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου ή μελέτης είναι η ολοκλήρωση της κατά περίπτωση απαιτούμενης διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και ειδικότερα με τα προβλεπόμενα στον ν. 4024/2011 (Α΄ 226) και στις εκτελεστικές του πράξεις. (Πρόδηλο σφάλμα). 2ζ) Στις περιπτώσεις συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών επιστημονικών υπηρεσιών προκειμένου να εκκινήσει η διαδικασία δημοπράτησης, απαιτείται δέσμευση του ογδόντα τοις εκατό (80%) της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης και του κόστους επίβλεψης της σύμβασης του άρθρου 183, το δε υπόλοιπο που τυχόν απαιτείται, δεσμεύεται με την κατακύρωση της σύμβασης ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεταφέρεται δέσμευση πίστωσης του προϋπολογισμού δημοπράτησης του αντίστοιχου έργου, εφόσον αυτό δημοπρατηθεί εντός ενός (1) έτους από την έκδοση βεβαίωσης περαίωσης της μελέτης. Στη δέσμευση πίστωσης περιλαμβάνεται η ιδιαίτερη αμοιβή της επιτροπής διαγωνισμού του άρθρου 221Α. Στη δέσμευση πίστωσης έργου, σε έργα που έχουν υπαχθεί στο άρθρο του 7Α ν. 2882/2001, εκτός από τη δέσμευση του προϋπολογισμού κατασκευής του έργου περιλαμβάνονται επιπλέον το κόστος των βασικών μελετητών ως τεχνικών συμβούλων - μελετητών της παρ. 7 του άρθρου 136, το κόστος επίβλεψης - διοίκησης του έργου του άρθρου 136, καθώς και μεταφερόμενες οικονομικές εκκρεμότητες από τη σύμβαση εκπόνησης της αντίστοιχης μελέτης. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών προσδιορίζεται το κόστος επίβλεψης - διοίκησης διοίκησης του έργου των μελετών και των έργων ανά κατηγορία και προϋπολογισμό έργου. (Το ποσοστό 40% αντίκειται αφενός στη στόχευση περιορισμού των ανεξέλεγκτων εκπτώσεων, αφετέρου στον εξορθολογισμό του υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων που επιτυγχάνεται με τη θέσπιση του Εθνικού Συστήματος Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Έργων & Μελετών. Επίσης, προστίθεται – όπως και για τα έργα- το κόστος επίβλεψης του άρθρου 183). Σ/Ν – Άρθρο 17 Δημόσιες συμβάσεις έργων με αξιολόγηση μελέτης- Τροποποίηση άρθρου 50 ν. 4412/2016 1. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ορίσει στα έγγραφα της σύμβασης ότι η υπό ανάθεση σύμβαση έχει ως αντικείμενο συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση (κατασκευή) έργου, εφόσον συντρέχουν, μέχρι το πέρας της διαδικασίας σύναψης της δημόσιας σύμβασης έργου και πριν από την υποβολή των τεχνικών προσφορών, και στον βαθμό που δεν διαφοροποιείται ουσιωδώς το προς ανάθεση φυσικό αντικείμενο και οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι, έπειτα δε από γνώμη του τεχνικού συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής ή του τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, αν στην αναθέτουσα αρχή δεν υφίσταται τεχνικό συμβούλιο, σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: (Δεν είναι δυνατόν να υποβληθεί μελέτη χωρίς εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, για τους οποίους πρέπει να ελεγχθεί η τήρησή τους. Επισημαίνεται ότι μόνον με τον τρόπο αυτόν μπορεί να έχει ισχύ η παρ. 5 του παρόντος άρθρου περί μη ευθύνης του Δημοσίου προς αποζημίωση των συμμετεχόντων.) 4. Η αξιολόγηση της μελέτης κατά τη διαδικασία ανάθεσης σύμβασης του παρόντος άρθρου αφορά μόνο στον έλεγχο της πληρότητας και της συμφωνίας της μελέτης με τα οριζόμενα στα έγγραφα της σύμβασης και ιδίως με τον κανονισμό μελετών έργου και τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, διαπιστώνοντας τη συμμόρφωση ή μη της μελέτης με αυτά (πίνακας συμμόρφωσης) χωρίς βαθμολόγηση. Όλες οι μελέτες, τόσο κατά το στάδιο του διαγωνισμού όσο και στο στάδιο της εκτέλεσης του έργου, εκπονούνται και υπογράφονται νομίμως από μελετητικές επιχειρήσεις που πληρούν τις τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις περί εκπόνησης μελετών δημόσιων έργων. Στην διακήρυξη του διαγωνισμού ορίζονται τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των μελετητικών οικονομικών φορέων βάσει των προβλεπόμενων προς εκπόνηση μελετών του έργου και των χορηγουμένων εγκεκριμένων μελετών, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, πιστοποιητικά και δεσμευτικές δηλώσεις συνεργασίας που πρέπει να υποβληθούν με τον φάκελο συμμετοχής. Η αντικατάσταση της δηλωθείσας στον φάκελο συμμετοχής μελετητικής επιχείρησης πραγματοποιείται μόνο με ρητή έγκριση της Αναθέτουσας Αρχής ή του Αναθέτοντος Φορέα, κατόπιν αξιολόγησης των λόγων αντικατάστασης, σε συνδυασμό με τις έγγραφες απόψεις του αναδόχου του έργου και του μελετητικού οικονομικού φορέα. Στο Τεύχος του Προϋπολογισμού Μελέτης και στην Οικονομική Προσφορά περιλαμβάνεται ανεξάρτητο κονδύλι με την προεκτίμηση και την προσφερόμενη αμοιβή της μελέτης του έργου. Με Απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι που αφορούν τον καθορισμό της αμοιβής των μελετών και τον τρόπο καταβολής αυτής στον μελετητή. (Είναι απαραίτητο στο συγκεκριμένο σύστημα δημοπράτησης να κατοχυρωθεί ότι οι μελέτες θα εκπονούνται από μελετητές που διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα καθώς και η αμοιβή τους προκειμένου οι προσφορές να υποβάλλονται με βάση αξιόπιστες και υψηλού επιπέδου μελέτες.) 7. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών μπορούν να εξειδικεύονται οι απαιτούμενες μελέτες και στάδια αυτών που απαιτούνται ανά κατηγορία έργου για την εφαρμογή του άρθρου αυτού, καθώς και να εξαιρούνται κατηγορίες έργων από την εφαρμογή του παρόντος. (Συμπλήρωση της εξουσιοδοτικής Απόφασης, ώστε να καθορίζονται ανά κατηγορία έργου τι είδους μελέτες και σε τι στάδια προαπαιτούνται για τη διενέργεια διαγωνισμού με το σύστημα μελέτη-κατασκευή.) ΝΕΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 8 8. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού ισχύουν και για τις συμβάσεις του Βιβλίου ΙΙ του παρόντος. (Απαραίτητη ρύθμιση, καθόσον το σύστημα μελέτη-κατασκευή έχει ευρεία εφαρμογή σε συμβάσεις Αναθέτοντων Φορέων του Βιβλίου ΙΙ (βλ. π.χ. έργα επεξεργασίας νερού και λυμάτων). Ν.4412 - Άρθρο 51, παρ. 1 Συμβάσεις μελετών για τον προσδιορισμό τεχνικής λύσης 1. Στην περίπτωση διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης μελέτης, όταν η τεχνική λύση δεν έχει προσδιοριστεί από την αναθέτουσα αρχή και η μελέτη επιδέχεται διαφορετικές τεχνικές λύσεις, είναι δυνατό, η αναθέτουσα αρχή, έπειτα από γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου αυτής, να προβαίνει σε διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για την εκπόνηση μελέτης για τα πρώιμα στάδια που απαιτούνται για την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.), με προεπιλογή πέντε υποψηφίων κατά μέγιστο αριθμό, μετρήσιμα κριτήρια τεχνικής αξιολόγησης και κατ’ αποκοπή τίμημα για την αμοιβή όλων των πρώιμων σταδίων κατά τα οριζόμενα στην υποπερίπτωση γγ' της περίπτωσης κε' της παρ. 2 του άρθρου 53, χωρίς υποχρέωση υποβολής οικονομικής προσφοράς από τον οικονομικό φορέα. (Η ισχύουσα πρόβλεψη ανάθεσης με ανοικτή διαδικασία έχει καταστήσει ανεφάρμοστη την ορθολογική αυτή επιλογή, η εφαρμογή της οποίας ενδείκνυται για την ταχεία ωρίμανση νέων έργων.) Ν.4412 - Άρθρο 52 Σκοπιμότητα σύναψης δημόσιας σύμβασης παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών Να καταργηθεί το άρθρο. (Η κατάργηση των εμποδίων στη σύναψη συμβάσεων παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών όταν το κρίνει αναγκαίο η αναθέτουσα αρχή θα συμβάλει στην επιτάχυνση των διαδικασιών ωρίμανσης – εκτέλεσης έργων και προγραμμάτων.) Σ/Ν - Άρθρο 17 Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης - Τροποποίηση άρθρου 53 ν. 4412/2016 γ) Για ερευνητικές και υποστηρικτικές εργασίες (όπως ιδίως γεωτεχνικές έρευνες και τοπογραφικές μελέτες), για τις οποίες δεν είναι δυνατός εκ των προτέρων ο ακριβής προσδιορισμός μονάδων φυσικού αντικειμένου, τίθεται συνολική προεκτιμώμενη αμοιβή ανά κατηγορία με βάση τις εκτιμώμενες ποσότητες μονάδων φυσικού αντικειμένου επί της οποίας προσφέρεται η έκπτωση των υποψηφίων οικονομικών φορέων, η δε τελικώς καταβαλλόμενη στο μελετητή αμοιβή κατόπιν επιμέτρησης των ποσοτήτων των αντίστοιχων μελετητικών εργασιών δεν μπορεί να υπερβαίνει αθροιστικά για όλες τις κατηγορίες, το ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της συνολικής προεκτιμώμενης αμοιβής. (Απαραίτητες τροποποιήσεις για την απρόσκοπτη πληρωμή των υποστηρικτικών εργασιών, η ακριβής αμοιβή των οποίων προκύπτει μετά την εκτέλεσή τους και πιστοποιείται μετά την έγκριση σχετικής επιμέτρησης.) Σ/Ν Άρθρο 21 Ενημέρωση των υποψηφίων και των προσφερόντων– Τροποποίηση άρθρου 70 ν. 4412/2016 4. Η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, να αναρτά στην ιστοσελίδα της δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από τη διενέργεια του διαγωνισμού, τη μελέτη κατασκευής του έργου και τα τεύχη δημοπράτησης του διαγωνισμού, με ταυτόχρονη αποστολή προκαταρκτικής ενημέρωσης στο ΚΗΜΔΗΣ. (Θετικό μέτρο, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί η δημοσιότητα της ανάρτησης αυτής, καθόσον οι οικονομικοί φορείς δεν είναι δυνατόν να παρακολουθούν τις αναρτήσεις στις ιστοσελίδες κάθε Αναθέτουσας Αρχής. Μαζί με τη μελέτη δέον να αναρτώνται και τα σχέδια των προς έγκριση ή εγκεκριμένων τευχών δημοπράτησης.) Σ/Ν - Άρθρο 22 Εγγυήσεις - Αντικατάσταση άρθρου 72 ν. 4412/2016 ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ: Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών μπορεί για τις συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών να καθορίζεται όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσκομίζει, επιπλέον της εγγύησης καλής εκτέλεσης των προηγούμενων παραγράφων, πρόσθετη εγγύηση, κλιμακωτά αυξανόμενη βάσει του ποσοστού έκπτωσης. (Για την αναχαίτιση του φαινομένου των ανεξέλεγκτων εκπτώσεων, είναι σκόπιμη η προσθήκη εξουσιοδοτικής δυνατότητας θέσπισης πρόσθετης εγγύησης καλής εκτέλεσης για τις συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, όταν το ποσοστό έκπτωσης ξεπερνά ένα εύλογο όριο (π.χ. 20%). Να σβήσει η παράγραφος: «Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να μην απαιτούν εγγύηση καλής εκτέλεσης για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας ίσης ή κατώτερης από το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ.» (Να καταργηθεί η πρόβλεψη αυτή για λόγους εξασφάλισης ελάχιστης ποιότητας και ισονομίας.) 6. Οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν να απαιτούν από τον ανάδοχο εγγύηση καλής εκτέλεσης συμφωνίας - πλαίσιο, το ύψος της οποίας ανέρχεται σε ποσοστό 0,5% επί της εκτιμώμενης αξίας της συμφωνίας-πλαίσιο ή του τμήματος της συμφωνίας πλαίσιο που του έχει ανατεθεί. Η εγγύηση του προηγούμενου εδαφίου επιστρέφεται στο σύνολό της μετά τη λήξη της ισχύος της συμφωνίας - πλαίσιο ή παρατάσεών της. Προκειμένου να ανατεθεί σύμβαση δυνάμει ισχύουσας συμφωνίας-πλαίσιο, η αναθέτουσα αρχή που αναθέτει τη σύμβαση οφείλει να απαιτήσει από τον ανάδοχο να καταθέσει εγγύηση καλής εκτέλεσης της σύμβασης αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3. (Η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης να υπολογίζεται επί της εκτιμώμενης αξίας κατ’ αντιστοιχία με τις υπόλοιπες περιπτώσεις.) 7. Οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν να απαιτούν από τον ανάδοχο «εγγύηση προκαταβολής» στην περίπτωση που πρόκειται να χορηγηθεί προβλέπεται να χορηγηθεί σε αυτόν προκαταβολή, για ποσό ίσο με αυτό της προκαταβολής. (Η προκαταβολή έναντι εγγυητικής δεν είναι έντοκη.) Ν.4412 - Άρθρο 75, προσθήκη νέας παραγράφου Κριτήρια επιλογής (άρθρο 58 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ: 6. Στις δημόσιες συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, μπορεί να εκδίδονται εγκύκλιοι του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών σχετικά με το είδος και την στάθμιση των επιμέρους κριτηρίων ποιοτικής επιλογής ανά κατηγορία μελέτης και υπηρεσίας και ανά εκτιμώμενη αξία σύμβασης. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει από τα οριζόμενα στις ανωτέρω εγκυκλίους, έπειτα από σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου. (Στόχος είναι η αντικειμενικοποίηση των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και η κοινή εφαρμογή τους από τις αναθέτουσες αρχές, με γνώμονα τον υγιή ανταγωνισμό και τη διασφάλιση συμμετοχής οικονομικών φορέων που θα έχουν τα καταρχήν εχέγγυα για την άρτια, ποιοτική και έγκαιρη εκτέλεση των συμβάσεων.) Σ/Ν - Άρθρο 26 Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης μελέτης ή παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών- Αντικατάσταση άρθρου 77 ν. 4412/2016 «Άρθρο 77 Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης μελέτης ή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. η) για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία ανάθεσης μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών προεκτιμώμενης αξίας άνω των ορίων του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, οι οικονομικοί φορείς υποχρεούνται να διαθέτουν σε ισχύ ασφαλιστική κάλυψη έναντι επαγγελματικού κινδύνου, το ελάχιστο όριο της οποίας καθώς και οι λοιπές λεπτομέρειες εξασφάλισης και απόδειξής της καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών που εκδίδεται εντός δύο (2) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. (Δεν είναι ορθή η εξαίρεση αυτή, καθόσον αντίκειται στις αρχές του ισότιμου και υγιούς ανταγωνισμού. Εισάγεται ενιαία εφαρμογή υποχρεωτικής ασφαλιστικής κάλυψης των οικονομικών φορέων έναντι επαγγελματικών κινδύνων σε ύψος απαιτήσεων το οποίο θα συσχετίζεται με το είδος και την αξία των συμβάσεων, αλλά και με την προσφερόμενη έκπτωση του υποψηφίου.) Να καταργηθεί η παράγραφος «2. Στις περιπτώσεις του άρθρου 50, οι υποβαλλόμενες μελέτες πρέπει να έχουν εκπονηθεί από μελετητές οι οποίοι διαθέτουν τα νόμιμα προσόντα, κατά τις διατάξεις του παρόντος, τις λοιπές κείμενες διατάξεις σχετικά με τους όρους άσκησης του επαγγέλματος του μελετητή, καθώς και με τους όρους των εγγράφων της σύμβασης.» (Ο ρόλος και οι διαδικασίες συμμετοχής του μελετητή στο σύστημα μελέτη – κατασκευή ορίζονται στο σχετικό άρθρο 50 του νόμου, όπως προτείνεται να τροποποιηθεί και συμπληρωθεί (βλ. άνωθεν). Σε κάθε περίπτωση, η παράγραφος αυτή δεν αφορά το παρόν άρθρο.) 3. Για τη συμπερίληψη, στα έγγραφα της σύμβασης, απαιτήσεων οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, καθώς και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, πέραν των προβλεπόμενων για την εγγραφή και κατάταξη σε τάξη των οικείων μητρώων του π.δ. 71/2019, αντίστοιχου προϋπολογισμού και κατηγορίας μελέτης, οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν, προηγουμένως, να ζητούν γνωμοδότηση του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Το τεχνικό συμβούλιο εντός της ταχθείσας από την αναθέτουσα αρχή προθεσμίας, η οποία δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των τριάντα (30) ημερών, ελέγχει εάν οι απαιτήσεις που ζητά η αναθέτουσα αρχή να συμπεριληφθούν, από την αναθέτουσα αρχή, στα έγγραφα της σύμβασης δικαιολογούνται από τη φύση της σύμβασης, σχετίζονται και είναι ανάλογες προς το αντικείμενό της. Σ/Ν - Άρθρο 31 Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων - Αντικατάσταση άρθρου 86 ν. 4412/2016 γ) η οργάνωση του οικονομικού φορέα, βάσει των στοιχείων των περ. δ' και ε' της παρ. 2 του άρθρου 94 και συγκεκριμένα η σαφήνεια στον καθορισμό των καθηκόντων της ομάδας, η επάρκεια της προτεινόμενης ομάδας μελέτης σε σχέση με τη δομή του οργανογράμματος, η εμπειρία του συντονιστή και των βασικών στελεχών της ομάδας ανά κατηγορία μελέτης και ο βαθμός συνοχής της προτεινόμενης ομάδας μελέτης, (Εισάγεται ως κριτήριο αξιολόγησης η εμπειρία, πέραν του συντονιστή, και των βασικών στελεχών της ομάδας μελέτης όπως θα ζητείται στα τεύχη του διαγωνισμού.) 6. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης εκπόνησης μελετών (πλήρους μελέτης ή επιμέρους σταδίων αυτής) και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να χρησιμοποιούν την τιμή ή το κόστος ως μοναδικό κριτήριο ανάθεσης μόνο στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία κάτω των ορίων του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, εφόσον συντρέχει μία από τις παρακάτω περιπτώσεις και κατόπιν γνώμης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής: (Περιορισμός ανάθεσης μελετών με μοναδικό κριτήριο το κόστος. Απόσπασμα από τον Οδηγό «SELECTION OF CONSULTANTS» της FIDIC, Third Edition, 2019, παρ. 2.1: «FIDIC acknowledges that many Client organisations see competition based on price as being fundamental to maintaining integrity and probity. While this may be true in respect of product supply against a specification, it is rarely an effective approach when procuring professional services. Professional services are provided from knowledge and experience bases built up over many years, many highly qualified people and thousands of projects. The intrinsic value of these intellectual assets is not reflected in the fees professionals charge their clients, but in the qualifications and quality of the services offered and delivered by the Consultant. The fee paid to a Consultant including design services is invariably a small fraction of about 1-2% of the Life Cycle Cost of a project and yet the Consultant’s service is key to project success. Ultimate project quality is greatly leveraged on the quality of the Consultancy service at every stage of its development and delivery. For these reasons, FIDIC recommends that the preferred selection method for Consultancy Services be the Quality Based Selection (QBS) method (see Section 4.1 and Ref. F5). QBS is beneficial for all project types; complex and straight forward, big and small, national and international. If not applied to all, FIDIC recommends the QBS method as the only method for those projects where there is significant complexity, or where there is a multiplier effect i.e. where the consequences of failure are significant, or where the competing candidates will all be National Consultancy Firms.») Ειδικότερα κατά την ανάθεση σύμβασης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών το κριτήριο της τιμής έχει βαρύτητα είκοσι τοις εκατό (20%) και τα λοιπά κριτήρια ανάθεσης έχουν συνολική βαρύτητα ογδόντα τοις εκατό (80%). Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ορίζονται επί μέρους κριτήρια πλην της τιμής, που δύνανται να χρησιμοποιούνται για την ανάθεση και η επιμέρους βαρύτητά τους, ενώ μπορεί με αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα, η οποία εκδίδεται κατόπιν γνώμης του οικείου Τεχνικού Συμβουλίου, να ορίζεται μικρότερο ποσοστό βαρύτητας του 20% για το κριτήριο της τιμής. (Απόσπασμα από τον Οδηγό «SELECTION OF CONSULTANTS» της FIDIC, Third Edition, 2019, παρ. 4.2: «The relative weight to be given to qualification and cost should be determined for each case depending on the nature of the assignment. FIDIC recommends that, when cost is an element in the selection process, it should normally be kept between 0 and 10 percent; with 20 percent being the maximum weight in simple and straightforward cases.») Κάθε κριτήριο αξιολόγησης βαθμολογείται αυτόνομα με βάση τα στοιχεία της προσφοράς. Στη διακήρυξη καθορίζονται υποχρεωτικά και με σαφήνεια ο τρόπος αξιολόγησης και βαθμολόγησης κάθε κριτηρίου και τα κρίσιμα στοιχεία - παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση των προσφορών σε κάθε κριτήριο. (Απαίτηση μεγαλύτερης σαφήνειας στον προσδιορισμό των κριτηρίων αξιολόγης από τις αναθέτουσες αρχές.) Σ/Ν - Άρθρο 33 Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές - Τροποποίηση άρθρου 88 ν. 4412/2016 Να διαγραφεί η παράγραφος «6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές τεκμαίρονται και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο.» (Η πρόβλεψη αυτή, ειδικά για την παροχή υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων οι μελέτες και οι τεχνικές υπηρεσίες, δεν θα έχει θετικό αποτέλεσμα διότι η τεκμηρίωση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών είναι ευχερής εξ’ αιτίας της κατάργησης ορίων κατώτατου μισθού για μηχανικούς και λοιπούς επιστήμονες. Αντίθετα, θα επιφέρει υπερβολικές καθυστερήσεις και δικαστικές διαμάχες μέχρι την ανάθεση.) Σ/Ν - Άρθρο 40 Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση άρθρου 97 ν. 4412/2016 3… Σε περίπτωση που λήξει ο χρόνος ισχύος των προσφορών και δεν ζητηθεί παράταση της προσφοράς, η αναθέτουσα αρχή δύναται, πριν την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, με αιτιολογημένη απόφασή της, εφόσον η εκτέλεση της σύμβασης εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, να ζητήσει εκ των υστέρων από τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία να παρατείνουν την προσφορά τους. (Σκόπιμη προσθήκη για προφανείς λόγους.) Άρθρο 56 Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις– Τροποποίηση άρθρου 128 ν. 4412/2016 4. Οι σχετικές δαπάνες βαρύνουν τις πιστώσεις του έργου. Στην εισήγηση προς το Τεχνικό Συμβούλιο και στην πρόσκληση προς διαπραγμάτευση αναφέρονται αναλυτικά τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής των προσκληθέντων, τα οποία πρέπει να σχετίζονται με το ειδικό αντικείμενο της προς ανάθεση σύμβασης. Η ανάθεση καθηκόντων συμβούλου γίνεται με σύμβαση στην οποία ορίζονται οι παρεχόμενες από τον σύμβουλο υπηρεσίες, οι όροι και προϋποθέσεις παροχής τους, η διάρκεια της σύμβασης και κάθε άλλη λεπτομέρεια εφαρμογής της. (Η ανάθεση πάσης φύσεως τεχνικών υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες κ.λπ.) ή/και μελετών πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις κανονικές διαδικασίες ανάθεσης που προβλέπει ο Ν. 4412/2016, καθόσον με τη συχνότατη, πλέον, χρήση της εξαιρετικής διαδικασίας αυτής, παρακάμπτεται η κανονική διαδικασία, αφού ουσιαστικά πρόκειται για απευθείας αναθέσεις (και μάλιστα μελετών σε πολλές περιπτώσεις), οι οποίες αποτελούν μία από τις αιτίες πλημμελούς εφαρμογής ή έλλειψης δικαίου σύμφωνα με την Έκθεση Παρακολούθησης Δημοσίων Συμβάσεων στην Ελλάδα (ΕΑΑΔΗΣΥ, Ιούνιος 2018). Το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, αλλά και οι άλλες αναθέτουσες αρχές μεγάλων έργων, μπορούν να χρησιμοποιούν το εργαλείο των συμβάσεων-πλαίσιο, ώστε να καλύπτουν αμέσως, και με την απαιτούμενη διαφάνεια και ποιότητα, τις όποιες ανάγκες τους για μελετητικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, η προσθήκη αυτή είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση των βασικών αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού στις διαδικασίες ανάθεσης με χρήση του άρθρου αυτού.) Σ/Ν - Άρθρο 57 Διοίκηση του έργου - Παρακολούθηση και επίβλεψη- Αντικατάσταση άρθρου 136 ν. 4412/2016 Προτείνεται η τροποποίηση της παραγράφου ως εξής: 3. Η επίβλεψη δύναται να ασκηθεί, μέσω διακριτής σύμβασης του παρόντος νόμου, από οικονομικούς φορείς εγγεγραμμένους στο Μητρώο Επιχειρήσεων Συμβούλων Διοίκησης - Διαχείρισης Έργων της περίπτωσης Γ της παραγράφου 11.α του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (ΦΕΚ 74 Α). Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ορίζονται ειδικότερα στοιχεία σχετικά με τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης, τα κριτήρια προεπιλογής και ανάθεσης, λεπτομέρειες σχετικά με τις απαιτήσεις επίβλεψης ανάλογα με τη φύση και τη σπουδαιότητα του έργου, τα ελάχιστα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η σύμβαση επίβλεψης, τις απαιτήσεις ασφάλισης ευθύνης εργοδότη, αστικής και επαγγελματικής ευθύνης έναντι του κυρίου του έργου και τρίτων, καθώς και κάθε άλλο απαραίτητο στοιχείο για την εφαρμογή της. Τα στελέχη της ομάδας επίβλεψης του ιδιωτικού φορέα υπέχουν, κατά την εκπλήρωση των συμβατικών τους υποχρεώσεων, ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου. (Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης μέσω της ορθολογικής αξιοποίησης του ιδιωτικού τομέα συνιστά σημαντική και ουσιαστική μεταρρύθμιση, η οποία όμως θέλει ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο εφαρμογής της, ώστε να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σύμφωνα και με τη διεθνή πρακτική, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του ΕΣΒΥΚ βασίζονται στα εξής: 1. Η επίβλεψη από ιδιωτικό οικονομικό φορέα πρέπει να είναι στην ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, χωρίς περιορισμούς (βλ. πρόταση για κατάργηση άρθρου 52). 2. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης είναι θεματοφύλακας των συμφερόντων του κυρίου του έργου, ήτοι του δημοσίου συμφέροντος, και δεν μπορεί να επιλέγεται από τον ανάδοχο του έργου και, μάλιστα, με διαδικασία απευθείας ανάθεσης. 3. Η σύμβαση επίβλεψης συνιστά δημόσια σύμβαση και συνάπτεται μεταξύ του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης και της αναθέτουσας αρχής και όχι με τον ανάδοχο του έργου. 4. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Επιχειρήσεων Συμβούλων Διοίκησης - Διαχείρισης Έργων της περίπτωσης Γ της παραγράφου 11.α του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (βλ. και Π.Δ. 71/2019. 5. Η ανάθεση της σύμβασης επίβλεψης πρέπει να γίνεται με τη διαδικασία της προεπιλογής, με κριτήρια επιλογής και απαιτήσεις που να διασφαλίζουν την καταλληλότητα του φορέα για την άρτια και ποιοτική επίβλεψη του εκάστοτε έργου. Σημειώνεται ότι στην προτεινόμενη εξουσιοδοτική Υ.Α. δεν περιλαμβάνεται η αμοιβή για την επίβλεψη, καθόσον αυτή καθορίζεται με την κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών του άρθρου 49, όπως διαμορφώνεται με το παρόν σ/ν.) 9. Μετά από την έναρξη κατασκευής του έργου, οι βασικοί μελετητές έργων που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 7Α του ν. 2282/2001 (Α' 17) δύνανται να μετέχουν ως τεχνικοί σύμβουλοι - μελετητές στην εκτέλεση αυτού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 144 και στην παρ. 6 του άρθρου 188 και υποχρεούνται να συνεργάζονται με τον ιδιωτικό φορέα επίβλεψης, εφόσον δεν μετέχουν στον φορέα επίβλεψης. Απαραίτητη συμπλήρωση. Σ/Ν - Άρθρο 58 Διοίκηση του έργου - Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων - Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών - Εξουσιοδοτική διάταξη - Προσθήκη άρθρου 136Α στον ν. 4412/2016 Να καταργηθεί το άρθρο. (Ο επιχειρούμενος διαχωρισμός είναι αντιαναπτυξιακός και εκτός κάθε ορθολογικής πρακτικής (δεν συμβάλει στην ένωση φυσικών προσώπων σε νομικές μορφές και στην μεγέθυνση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων), θα οδηγήσει σε στρεβλώσεις και σε έργα δύο ταχυτήτων. Οι απαιτήσεις για την επίβλεψη έργων τίθενται σε κάθε περίπτωση από την αναθέτουσα αρχή. Εκτός των αναφερομένων στο προηγούμενο άρθρο επισημαίνονται και τα εξής: Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος για τη δημιουργία ενός νέου μητρώου προς εξυπηρέτηση των Ο.Τ.Α., ιδίως μετά τη θέσπιση της δυνατότητας απευθείας ανάθεσης έως 30.000 ευρώ. Η διαδικασία της κλήρωσης είναι παντελώς εσφαλμένη, καθόσον υπολαμβάνει ότι όλα τα έργα μικρού προϋπολογισμού είναι απλά έργα, χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις, και μπορεί να τα επιβλέψει ο οποιοδήποτε. Τέλος, η προτεινόμενη ρύθμιση δεν συνάδει με την κυβερνητική πολιτική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.) Σ/Ν - Άρθρο 59 Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου Προτείνεται η διαγραφή των παραγράφων 2, 3 και 18. (Οι διατάξεις αυτές παρουσιάζονται προβληματικές, ως προς την εφαρμοσιμότητά τους, καθόσον σε 2 και 3 μήνες δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί ουσιαστικός και ενδελεχής έλεγχος μιας μελέτης, της οποίας η εκπόνηση διήρκησε υπερπολλαπλάσιο χρόνο (ιδίως για μεγάλα ή/και πολυσύνθετα έργα). Η ορθότατη στόχευση στην ελαχιστοποίηση των συχνών φαινομένων τροποποιήσεων των μελετών κατά την εκτέλεση των έργων, μπορεί να επιτευχθεί, με βάση και τις διεθνείς πρακτικές, μέσω άλλων τρόπων: 1. Εφαρμογή μέτρων διασφάλισης της ποιότητας των μελετών (αξιοκρατικά κριτήρια προεπιλογής και ανάθεσης, αποτελεσματική επίβλεψη και έλεγχος με τη βοήθεια του ιδιωτικού τομέα, υψηλές απαιτήσεις ασφαλίσεων κ.λπ.). 2. Εφαρμογή υποχρεωτικής διαβούλευσης επί της μελέτης και των τευχών δημοπράτησης πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού. 3. Ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης για την αποτελεσματική επίβλεψη των έργων με τη βοήθεια του ιδιωτικού τομέα. 4. Σύνταξη σύγχρονων τεχνικών προδιαγραφών μελετών και έργων, κ.ά.) Σ/Ν - Άρθρο 88 Διαιτητική επίλυση διαφορών - Τροποποίηση άρθρου 176 ν. 4412/2016 1. Στα έγγραφα της σύμβασης, για έργα εκτιμώμενης αξίας ανώτερης των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ και για μελέτες και τεχνικές και λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες εκτιμώμενης αξίας του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, μπορεί να εγκριθεί και να περιληφθεί ρήτρα περί διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της σύμβασης. Προκειμένου για έργα κατώτερου προϋπολογισμού, απαιτείται για τη συμπερίληψη αντίστοιχης ρήτρας η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου. (Διόρθωση για την προσαρμογή στους ορισμούς του νόμου. Πρόβλεψη για την εφαρμογή της διαιτησίας και στις μελέτες κατ’ αντιστοιχία με τα οριζόμενα για τα έργα. Δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος για τον περιορισμό αυτόν (Δεν υπάρχει αιτιολογία που να μπορεί να εισηγηθεί αρνητικά το Τεχνικό Συμβούλιο στην επιλογή της αναθέτουσας αρχής). 6. Με συμφωνία των συμβαλλομένων, η επίλυση διαφορών από σύμβαση που έχει υπογραφεί χωρίς να συμπεριληφθεί σε αυτήν ρήτρα διαιτησίας κατά την παρ. 1, μπορεί να υπάγεται στις διατάξεις περί διαιτησίας.» (Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να εισαχθούν άμεσα και άλλες σύγχρονες και λιγότερο δαπανηρές εξωδικαστικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών, όπως φιλικός διακανονισμός, διαμεσολάβηση, επιτροπή επίλυσης τεχνικών διαφορών, κ.ά. μέθοδοι που χρησιμοποιούνται, πλέον, σε πολλές άλλες χώρες. Το ΕΣΒΥΚ διατίθεται να συμβάλει προς αυτήν την κατεύθυνση.) Σ/Ν - Άρθρο 89 Διοίκηση σύμβασης μελέτης - παροχής τεχνικών υπηρεσιών, έλεγχος, επίβλεψη και παρακολούθηση - Αντικατάσταση άρθρου 183 ν. 4412/2016 Προτείνεται η τροποποίηση της παραγράφου ως εξής: 3. Η επίβλεψη δύναται να ασκηθεί, μέσω διακριτής σύμβασης του παρόντος νόμου, από οικονομικούς φορείς εγγεγραμμένους στο Μητρώο Μελετητικών Επιχειρήσεων Δημοσίων Έργων της παραγράφου 11.α του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (ΦΕΚ 74 Α). Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ορίζονται ειδικότερα στοιχεία σχετικά με τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης, τα κριτήρια προεπιλογής και ανάθεσης, λεπτομέρειες σχετικά με τις απαιτήσεις επίβλεψης ανάλογα με τη φύση και τη σπουδαιότητα της μελέτης, τα ελάχιστα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η σύμβαση επίβλεψης, τις απαιτήσεις ασφάλισης ευθύνης εργοδότη, αστικής και επαγγελματικής ευθύνης έναντι του κυρίου του έργου και τρίτων, καθώς και κάθε άλλο απαραίτητο στοιχείο για την εφαρμογή της. Τα στελέχη της ομάδας επίβλεψης του ιδιωτικού φορέα υπέχουν, κατά την εκπλήρωση των συμβατικών τους υποχρεώσεων, ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου. (Η άσκηση ιδιωτικής επίβλεψης πρέπει να είναι στην ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής αν το κρίνει απαραίτητο, χωρίς περιορισμούς. Η πιστοποίηση των φορέων επίβλεψης θα πραγματοποιηθεί μέσω της εγγραφής τους στο ΜΗΕΣΔΔΕ του ΜΗΤΕ. Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης μέσω της ορθολογικής αξιοποίησης του ιδιωτικού τομέα συνιστά σημαντική και ουσιαστική μεταρρύθμιση, η οποία όμως θέλει ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο εφαρμογής της, ώστε να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σύμφωνα και με τη διεθνή πρακτική πρέπει: 1. Η επίβλεψη από ιδιωτικό οικονομικό φορέα πρέπει να είναι στην ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, χωρίς περιορισμούς (βλ. πρόταση για κατάργηση άρθρου 52). 2. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης είναι θεματοφύλακας των συμφερόντων του κυρίου του έργου, ήτοι του δημοσίου συμφέροντος, και δεν μπορεί να επιλέγεται από τον ανάδοχο της σύμβασης και, μάλιστα, με διαδικασία απευθείας ανάθεσης. 3. Η σύμβαση επίβλεψης συνιστά δημόσια σύμβαση και συνάπτεται μεταξύ του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης και της αναθέτουσας αρχής και όχι με τον ανάδοχο της σύμβασης. 4. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Μελετητικών Επιχειρήσεων Δημοσίων Έργων της παραγράφου 11.α του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (βλ. και Π.Δ. 71/2019). 5. Η ανάθεση της σύμβασης επίβλεψης πρέπει να γίνεται με τη διαδικασία της προεπιλογής, με κριτήρια επιλογής και απαιτήσεις που να διασφαλίζουν την καταλληλότητα του φορέα για την άρτια και ποιοτική επίβλεψη της εκάστοτε σύμβασης. Σημειώνεται ότι στην προτεινόμενη εξουσιοδοτική Υ.Α. δεν περιλαμβάνεται η αμοιβή για την επίβλεψη, καθόσον αυτή καθορίζεται με την κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών του άρθρου 49, όπως διαμορφώνεται στο παρόν σ/ν.) Σ/Ν - Άρθρο 90 Μητρώο Επιβλεπόντων Ελεγκτών Μηχανικών - Προσθήκη άρθρου 183Α στον ν. 4412/2016 Στον ν. 4412/2016 (Α' 147) προστίθεται άρθρο 183 Α ως εξής: Να καταργηθεί . (Εκτός των αναφερομένων στο προηγούμενο άρθρο επισημαίνονται και τα εξής: Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος για τη δημιουργία ενός νέου μητρώου προς εξυπηρέτηση των Ο.Τ.Α., ιδίως μετά τη θέσπιση της δυνατότητας απευθείας ανάθεσης έως 30.000 ευρώ. Η διαδικασία της κλήρωσης είναι παντελώς εσφαλμένη, καθόσον υπολαμβάνει ότι όλες οι μελέτες μικρού προϋπολογισμού είναι απλές, χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις, και μπορεί να τις επιβλέψει ο οποιοδήποτε. Τέλος, η προτεινόμενη ρύθμιση δεν συνάδει με την κυβερνητική πολιτική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.) Σ/Ν - Άρθρο 91 Προθεσμίες - Χρονοδιάγραμμα- Αντικατάσταση άρθρου 184 ν. 4412/2016 ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ Για την ταχύτερη, σε σχέση με τη συμβατική προθεσμία, εκπόνηση πλήρους ή επιμέρους μελέτης, τίθεται σχετική πρόβλεψη στη διακήρυξη δημοπράτησης κάθε διαδικασίας ανάθεσης, ότι καταβάλλεται στον ανάδοχο πρόσθετη καταβολή (πριμ), εφόσον ο χρόνος παράδοσης της μελέτης είναι μικρότερος κατά 10% του προβλεπόμενου στη σύμβαση. Στην περίπτωση αυτή για την πληρωμή της πρόσθετης καταβολής απαιτείται η προηγούμενη έκδοση απόφασης του αρμόδιου αποφαινομένου οργάνου, μετά από γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής και, σε περίπτωση που δεν υπάρχει, του τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Η πρόσθετη καταβολή υπολογίζεται ως ποσοστό της αρχικής συμβατικής αξίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα συμβατικά τεύχη και το συνολικό ύψος της, δεν μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) της αξίας της συμβατικής αμοιβής, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Η πρόσθετη καταβολή καταβάλλεται με την εμπρόθεσμη ολοκλήρωση του συμβατικού αντικειμένου συμπεριλαμβανομένων των παρατάσεων. Οι αποφάσεις για παρατάσεις προθεσμιών ρυθμίζουν κάθε θέμα που σχετίζεται με την πρόσθετη αυτή καταβολή και ιδιαίτερα, αν μετατίθεται, μερικά ή ολικά, ο κρίσιμος, για την πρόσθετη καταβολή, χρόνος, με σαφή και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, προκειμένου να δικαιούται ο ανάδοχος πρόσθετη αμοιβή κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο αυτή, υπό τον όρο ο ανάδοχος να είναι ανυπαίτιος για τις χορηγηθείσες παρατάσεις. (Η πρόβλεψη για χορήγηση πρόσθετης καταβολής (πριμ) όταν μειώνεται ο χρόνος παράδοσης σε αντιστοιχία με την αντίστοιχη πρόβλεψη για τα έργα (Άρθρο 68: Ρήτρα πρόσθετης καταβολής (πριμ) - Αντικατάσταση άρθρου 149 ν. 4412/2016), θα δώσει ισχυρό κίνητρο στους μελετητές για επιτάχυνση της εκπόνησης των μελετών και την υποβοήθηση της αναθέτουσας αρχής στην προώθηση των διαδικασιών ελέγχου και αδειοδοτήσεων.) Να καταργηθεί η παράγραφος «Σε περίπτωση που σημειώνεται καθυστέρηση στην εκτέλεση της σύμβασης για χρονικό διάστημα πέραν των δύο (2) ετών, από τη λήξη της συνολικής προθεσμίας, η σύμβαση διαλύεται και επέρχονται οι συνέπειες της παρ. 2 του άρθρου 192. Κατ' εξαίρεση με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της προϊσταμένης αρχής, ύστερα από γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου, μπορεί να παρατείνεται η προθεσμία μιας σύμβασης καθ' υπέρβαση της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου, όταν η καθυστέρηση εκτέλεσης δεν οφείλεται στον εργοδότη ή στον ανάδοχο.» (Η πρόβλεψη για χορήγηση πρόσθετης καταβολής (πριμ) όταν μειώνεται ο χρόνος παράδοσης σε αντιστοιχία με την αντίστοιχη πρόβλεψη για τα έργα (Άρθρο 68: Ρήτρα πρόσθετης καταβολής (πριμ) - Αντικατάσταση άρθρου 149 ν. 4412/2016), θα δώσει ισχυρό κίνητρο στους μελετητές για επιτάχυνση της εκπόνησης των μελετών και την υποβοήθηση της αναθέτουσας αρχής στην προώθηση των διαδικασιών ελέγχου και αδειοδοτήσεων.) Ν4412 - Άρθρο 186 Τροποποίηση σύμβασης κατά τη διάρκειά της Δεν απαιτείται η υπογραφή συμπληρωματικής / τροποποιητικής σύμβασης στις περιπτώσεις των παραγράφων 3 και 4 καθώς και στην περίπτωση αύξησης της συμβατικής αμοιβής για ερευνητικές και υποστηρικτικές εργασίες της περ. γ. της παρ. 8 του άρθρου 53 και εντός του ποσοστού της περίπτωσης αυτής. (Η πληρωμή ενδεχόμενης αύξησης της συμβατικής αμοιβής των υποστηρικτικών μελετών μετά από εγκεκριμένη επιμέτρηση, να καλύπτει την ανάγκη υπογραφής συμπληρωματικής / τροποποιητικής σύμβασης εφόσον δεν υπερβαίνει συνολικά το 30% της συμβατικής αμοιβής.) Σ/Ν - Άρθρο 93 Καταβολή της αμοιβής του αναδόχου - Τροποποίηση άρθρου 187 ν. 4412/2016 α) Εφόσον προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης, με την υπογραφή της σύμβασης, καθώς και την εντολή έναρξης κάθε επόμενου σταδίου χορηγείται στον ανάδοχο έντοκη προκαταβολή που ανέρχεται σε ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της συμβατικής αμοιβής του σταδίου, έναντι ισόποσης εγγυητικής επιστολής, που εκ δίδεται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 72. Η προκαταβολή είναι έντοκη, με επιτόκιο ίσο με το μικρότερο επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του δημοσίου δωδεκάμηνης ή, αν δεν εκδίδονται τέτοια, εξάμηνης διάρκειας, προσαυξημένο κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών μπορεί να αναπροσαρμόζεται το επιτόκιο. (Να διατηρηθούν οι προβλέψεις του Ν.4412 όπως ισχύει, οι οποίες εφαρμόζονται στις συμβάσεις μελετών από το 1974, καθόσον ουδεμία σκοπιμότητα και νόημα έχει η τροποποίησή τους και δείχνει μία άνευ αιτιολόγησης τιμωρητική διάθεση. Η μείωση του ποσοστού της προκαταβολής από 15% σε 10% δεν βοηθά την ομαλή χρηματοδοτικής ροή στους μελετητές λαμβάνοντας υπόψη και τις μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών που παρατηρούνται τα τελευταία 10 χρόνια λόγω της οικονομικής κατάστασης της Χώρας.) ε) Μετά την έγκριση και προσωρινή παραλαβή κάθε ενδιάμεσου σταδίου ανά κατηγορία μελέτης καταβάλλεται επιπλέον ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής του σταδίου. στ) Μετά την έγκριση του τελικού σταδίου της μελέτης καταβάλλεται επιπλέον ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της αμοιβής του τελικού σταδίου ή είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής του τελικού σταδίου με κατάθεση εγγυητικής επιστολής για το επιπλέον πέντε τοις εκατό (5%). (Είναι μη σύννομο και καταχρηστικό να μην αποπληρώνεται ένα εγκεκριμένο και παραληφθέν ενδιάμεσο στάδιο μελέτης το οποίο, ως παραληφθέν, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την αναθέτουσα αρχή για τις ανάγκες της. Επισημαίνεται, τέλος, ότι τα ποσοστά στο σ/ν δεν αθροίζουν 100%:Για τις μελέτες ενδιαμέσων σταδίων: 70%+10%+10% = 90%. Για τις μελέτες του τελικού σταδίου: 70%+10%+20%+5% = 105%.) 3. Οι ερευνητικές και υποστηρικτικές εργασίες της περ. γ' της παρ. 8 του άρθρου 53 επιμετρούνται κατά την εκτέλεση της σύμβασης και πληρώνονται ιδιαίτερα. Η πληρωμή των εργασιών αυτών γίνεται απολογιστικά με βάση τη προσφερθείσα έκπτωση της κατηγορίας μελέτης και την εκτελεσθείσα ποσότητα μονάδων φυσικού αντικειμένου, κατόπιν υποβολής σχετικής επιμέτρησης από τον ανάδοχο, η οποία θεωρείται από τον προϊστάμενο της διευθύνουσας υπηρεσίας και πάντα μέχρι το τριάντα τοις εκατό (30%) της συνολικής προεκτιμώμενης αμοιβής για όλες τις κατηγορίες. Για την έγκριση της τυχόν πρόσθετης δαπάνης έναντι της συμβατικής αμοιβής κάθε τέτοιας κατηγορίας εργασιών, συντάσσεται και εγκρίνεται ΣΠ βάσει των οριζομένων στην παράγραφο 1 εδάφιο τελευταίο του άρθρου 186. Για μόνη την τυχόν διαφοροποίηση των επιμετρούμενων ποσοτήτων μονάδων φυσικού αντικειμένου κάθε τέτοιας κατηγορίας εργασιών χωρίς ταυτόχρονα και αύξηση της δαπάνης του συνόλου αυτών δεν συντάσσεται ΣΠ. (Η προσθήκη της λέξης «απολογιστικά» δηλώνει ότι η αμοιβή για τις εργασίες αυτές προκύπτει αφού εκτελεσθούν σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα και την εντολή της Δ/νουσας Υπηρεσίας και πιστοποιείται με την έγκριση της επιμέτρησης.) Σ/Ν - Άρθρο 98 Αποζημίωση αναδόχου σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης - Αντικατάσταση άρθρου 194 ν. 4412/2016 1. Αν η σύμβαση εκπόνησης μελέτης ή παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών διαλυθεί από τον εργοδότη και προβλέπεται από τη σύμβαση καταβολή αποζημίωσης, ο ανάδοχος δικαιούται αποζημίωσης, η οποία δεν μπορεί να υπερβεί το δέκα τοις εκατό (10%) επί της συμβατικής αμοιβής των σταδίων που υπολείπονται για την ολοκλήρωσή της. Για την αμοιβή των ήδη εκπονηθέντων τμημάτων του σταδίου της μελέτης που διακόπτεται συντάσσεται Πρωτόκολλο Κανονισμού Νέων Τιμών Μονάδας Εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.). (Η μείωση του ποσοστού αποζημίωσης σε περίπτωση διάλυσης σύμβασης μελέτης ή παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών από τον Εργοδότη χωρίς υπαιτιότητα του Αναδόχου, από 10% σε μόλις 3% της συμβατικής αμοιβής των υπολειπομένων σταδίων, είναι απαράδεκτη και δείχνει τη διάθεση του νομοθέτη για έργα χωρίς μελέτες.) Ν4412 - Άρθρο 221Α Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων– Τροποποίηση άρθρου 221 ν. 4412/2016 1. Οι Επιτροπές που έχουν αναλάβει τη διεξαγωγή των διαγωνιστικών διαδικασιών ολοκληρώνουν το έργο τους εντός των κάτωθι προθεσμιών: α) Όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει μόνο της τιμής η αξιολόγηση των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών ολοκληρώνεται εντός επτά (7) εργασίμων ημερών από την αποσφράγιση. β) Όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει μόνο της τιμής και δεν προβλέπεται η υποβολή τεχνικής προσφοράς η αξιολόγηση των δικαιολογητικών συμμετοχής ολοκληρώνεται αυθημερόν με την αποσφράγιση. Αν η ολοκλήρωση του ελέγχου δεν είναι δυνατή την ίδια μέρα, λόγω του μεγάλου αριθμού των προσφορών, ελέγχονται τουλάχιστον οι δέκα (10) πρώτες κατά σειρά υποβολής ή κατά σειρά μειοδοσίας . Στην περίπτωση αυτή η διαδικασία συνεχίζεται τις επόμενες εργάσιμες ημέρες. γ) Όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας - τιμής, η αξιολόγηση των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών ολοκληρώνεται εντός τριάντα (30) εργασίμων ημερών από την αποσφράγιση. δ) Η αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών ολοκληρώνεται εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών. ε) Η αξιολόγηση των δικαιολογητικών κατακύρωσης ολοκληρώνεται σε δύο (2) εργάσιμες ημέρες. στ) Η αξιολόγηση των ενστάσεων από την αρμόδια Επιτροπή ολοκληρώνεται εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση σε αυτήν της ένστασης και την πλήρη πρόσβαση στα αρχεία του διαγωνισμού. Ειδικά στις περιπτώσεις ενστάσεων κατά διακήρυξης, η αξιολόγηση των ενστάσεων ολοκληρώνεται πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών. Ειδικά στους διαγωνισμούς με διαδικασία προεπιλογής, η αξιολόγηση των δικαιολογητικών συμμετοχής και η ποιοτική επιλογή ολοκληρώνεται εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών από την αποσφράγιση. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι παραπάνω προθεσμίες ως έχουν εκτός από αυτήν της περίπτωσης γ), η οποία μειώνεται στο μισό. 2. Η Αναθέτουσα Αρχή αποφαίνεται επί των Πρακτικών εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση των σχετικών Πρακτικών. 3. Οι ως άνω προθεσμίες παρατείνονται αναλόγως σε περίπτωση που ζητηθούν διευκρινίσεις ή συμπληρώσεις ή απαιτείται επιβεβαίωση στοιχείων κατά τις κείμενες διατάξεις. Σε συμβάσεις προϋπολογισμού άνω των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ ή σύνθετες συμβάσεις που ο όγκος των δικαιολογητικών ή των τεχνικών προσφορών είναι μεγάλος, οι ως άνω προθεσμίες δύνανται να παρατείνονται έως και το τριπλάσιο των παραπάνω προθεσμιών. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 4. Στα μέλη των επιτροπών διαγωνισμού καταβάλλεται ιδιαίτερη αμοιβή ανά συνεδρίαση, το ύψος και ο τρόπος καταβολής της οποίας θα καθορισθεί με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών που θα εκδοθεί εντός δύο (2) μηνών από τη δημοσίευση της παρούσας διάταξης. Για την κάλυψη της δαπάνης αυτής καθιερώνεται ισόποση παρακράτηση επιμεριζόμενη ισομερώς στους τρεις (3) πρώτους λογαριασμούς της σύμβασης. Η καθυστέρηση εκτέλεσης των γνωμοδοτικών καθηκόντων με συνέπεια την παραβίαση των προθεσμιών της παρ. 1 και των ενδεχομένων παρατάσεων της παρ. 3, συνιστά, πέραν τυχόν άλλων ευθυνών, λόγο περικοπής εν μέρει ή εν όλω της αμοιβής αυτής. (Για την επιτάχυνση των διαδικασιών προτείνεται: 1) πρόβλεψη ειδικής προθεσμίας έκδοσης του πρακτικού προεπιλογής στους διαγωνισμούς με σχετικές διαδικασίες, 2) μείωση των παρατάσεων των προθεσμιών των διαγωνιστικών διαδικασιών του νόμου στο μισό, 3) ιδιαίτερη αμοιβή των μελών των επιτροπών διαγωνισμών εφόσον τηρούν τις προθεσμίες έκδοσης των πρακτικών με αύξηση του ποσοστού δέσμευσης προϋπολογισμού πριν την έναρξη της διαδικασίας δημοπράτησης.) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΙ ΤΟΥ Ν. 4412/2016 ΑΡΘΡΑ Σ/Ν 109 έως 133 Ισχύουν, κατ’ αντιστοιχία, όλες οι ανωτέρω προτεινόμενες τροποποιήσεις/προσθήκες που αφορούν τις διατάξεις του Βιβλίου Ι ε) Μετά την έγκριση και προσωρινή παραλαβή κάθε ενδιάμεσου σταδίου ανά κατηγορία μελέτης καταβάλλεται επιπλέον ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής του σταδίου. στ) Μετά την έγκριση του τελικού σταδίου της μελέτης καταβάλλεται επιπλέον ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της αμοιβής του τελικού σταδίου ή είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής του τελικού σταδίου με κατάθεση εγγυητικής επιστολής για το επιπλέον πέντε τοις εκατό (5%). 3. Οι ερευνητικές και υποστηρικτικές εργασίες της περ. γ' της παρ. 8 του άρθρου 53 επιμετρούνται κατά την εκτέλεση της σύμβασης και πληρώνονται ιδιαίτερα. Η πληρωμή των εργασιών αυτών γίνεται απολογιστικά με βάση τη προσφερθείσα έκπτωση της κατηγορίας μελέτης και την εκτελεσθείσα ποσότητα μονάδων φυσικού αντικειμένου, κατόπιν υποβολής σχετικής επιμέτρησης από τον ανάδοχο, η οποία θεωρείται από τον προϊστάμενο της διευθύνουσας υπηρεσίας και πάντα μέχρι το τριάντα τοις εκατό (30%) της συνολικής προεκτιμώμενης αμοιβής για όλες τις κατηγορίες. Για την έγκριση της τυχόν πρόσθετης δαπάνης έναντι της συμβατικής αμοιβής κάθε τέτοιας κατηγορίας εργασιών, συντάσσεται και εγκρίνεται ΣΠ βάσει των οριζομένων στην παράγραφο 1 εδάφιο τελευταίο του άρθρου 186. Για μόνη την τυχόν διαφοροποίηση των επιμετρούμενων ποσοτήτων μονάδων φυσικού αντικειμένου κάθε τέτοιας κατηγορίας εργασιών χωρίς ταυτόχρονα και αύξηση της δαπάνης του συνόλου αυτών δεν συντάσσεται ΣΠ. (Η συγκεκριμένη πρόβλεψη αντίκειται στα χρηστά συναλλαγματικά ήθη και είναι παράνομη και καταχρηστική. Είναι παράνομη ως αντίθετη με την έννοια της σύμβασης έργου (σύμβαση έργου είναι και η εκπόνηση μελέτης, το έργο νομικά δεν ταυτίζεται με την εργολαβία, αλλά είναι κάθε παροχή στην οποία ο εργοδότης αποσκοπεί στο αποτέλεσμά της και όχι στην εργασία αυτή καθαυτή. Αντιδιαστέλλεται δηλαδή με τη σύμβαση εργασίας) να συνδέεται η λύση της με την πάροδο μιας χρονικής περιόδου. Η σύμβαση έργου είναι σύμβαση αποτελέσματος στην οποία το στοιχείο του χρόνου δεν δύναται να αντιμετωπίζεται όπως στη σύμβαση εργασίας. Η σύμβαση έργου λύεται όταν παραδοθεί το "έργο" ή όταν συντρέξει λόγος πρόωρης λύσης, όπως έκπτωση ή διάλυση. Εξ ου και οι επόμενες διατάξεις προβλέπουν δικαίωμα διάλυσης λόγω καθυστέρησης κοκ, που μπορεί κάλλιστα να ασκηθεί. Λύση λόγω παρόδου χρόνου είναι πρόβλεψη μη νόμιμη. Αλλά και η σκοπιμότητα της ρύθμισης είναι ακατάληπτη. Στην περίπτωση των καθυστερήσεων υπάρχουν δικαιώματα και για τον εργοδότη και για τον ανάδοχο, που προβλέπονται στο ισχύον καθεστώς (διακοπή εργασιών, λύση, αποζημίωση κλπ). Η αυτοματοποιημένη λύση, ανεξάρτητα από τη βούληση των μερών, τι εξυπηρετεί; Ούτε καν το συμφέρον του έργου! Γιατί μπορεί να μείνει ημιτελές από την αιτία αυτή ένα έργο, μια μελέτη, παρά το ότι θα απομένει ένα μικρό μέρος του προς εκτέλεση χωρίς να μπορεί κανείς να επιλέξει την ολοκλήρωση της σύμβασης. Και τούτο, διότι, σημειωτέον ο μόνος λόγος που προβλέπεται "παράταση" πέραν της διετίας είναι η καθυστέρηση να μην οφείλεται ούτε στον ανάδοχο ούτε στον εργοδότη!!!! Δηλαδή να οφείλεται σε ποιον; Μόνο σε περίπτωση ανωτέρας βίας μπορεί να αποφασιστεί παράταση, επομένως.... Η βλάβη των συμφερόντων των αναδόχων είναι προφανώς δυσανάλογη της όποιας ωφέλειας: κάθε μελετητής που αναλαμβάνει μια σύμβαση αφενός προσδοκά την ολοκλήρωσή της για να καλύψει κατ' αρχάς τις δαπάνες εκτέλεσής της και να επιβιώσει περαιτέρω, αφετέρου, δεσμευόμενος σε αυτή, πιθανότατα εγκαταλείπει άλλες. Το να κάνει μία αναθέτουσα αρχή 10 μήνες να ελέγξει μια προμελέτη που έχει εκπονηθεί σε ένα μήνα και το Υπουργείο 2 χρόνια να την εγκρίνει, και ξαφνικά ο ανάδοχος να είναι εκείνος που βρίσκεται εκτός σύμβασης, εκτός προγραμματισμού και χωρίς προσδοκία λήψης της αμοιβής του έστω στο μέλλον, είναι επιβάρυνση που πλήττει τον ίδιο τον πυρήνα της επαγγελματικής ελευθερίας των μελετητών και κανέναν άλλο.)