Αρχική ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ:"ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ, ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ"ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣΣχόλιο του χρήστη ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΑΛΛΑΣ | 7 Δεκεμβρίου 2020, 16:37
Αξιότιμοι κύριοι, Σχετικά με το Άρθρο 214 του Ν. 4412/2016, αναφερόμενο στα «Δείγματα» επιθυμούμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα: Τα προβλεπόμενα από το ως άνω άρθρο, παρέχουν τη διακριτική ευχέρεια στις Αναθέτουσες Αρχές να θέτουν σχετικό όρο στις Διακηρύξεις Προμηθειών τους και να απαιτούν την προσκόμιση ή την επίδειξη «δείγματος», ακριβώς ίδιου ή όμοιου με το υπό προμήθεια είδος, κατά την υποβολή των προσφορών ή κατά τη διαδικασία αξιολόγησής τους. Τούτο όμως πολλές φορές (στοιχεία στη διάθεσή σας) οδηγεί σε πλήρη στρέβλωση και συρρίκνωση του ανταγωνισμού, ειδικά στις περιπτώσεις που η προμήθεια της Αναθέτουσας Αρχής (συνήθως Δήμων, Συνδέσμων Δήμων, Περιφερειών κ.λ.π.) αφορά σε σημαντικής αξίας είδη, οι προδιαγραφές των οποίων δεν είναι τυποποιημένες αλλά καθορίζονται κάθε φορά από τις ανάγκες της Αναθέτουσας Αρχής.,Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν σε διαγωνισμούς για την προμήθεια βαρέων οχημάτων, όπως πυροσβεστικών, αποφρακτικών, απορριμματοφόρων, σαρώθρων οδών, αποχιονιστικών, θωρακισμένων, κ.λ.π., έκαστο προϋπολογισμού εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ Μια τέτοια «προσκόμιση ή επίδειξη δείγματος» πριν την κατακύρωση ενός διαγωνισμού προμήθειας νοείται (και προφανέστατα προβλέφθηκε στη νομοθεσία) μόνον και αποκλειστικά για προϊόντα ευρείας/μαζικής παραγωγής και μικρής σχετικά αξίας πχ χειρουργικά γάντια, ιατρικές γάζες, γραφική ύλη (χαρτιά, toner, κλπ) ή έστω καλάθια απορριμμάτων, καθίσματα, τραπέζια, κ.ο.κ. Δηλαδή, προβλέφθηκε από τον νομοθέτη για αντικείμενα που δεν μπορούν συνήθως να περιγραφούν με συγκεκριμένες και αναλυτικές τεχνικές προδιαγραφές. Πλήν όμως, οι Αναθέτουσες Αρχές θα πρέπει να ακολουθούν την παρακάτω ορθή και σύννομη διαδικασία για είδη ως τα ανωτέρω αναφερόμενα οχήματα, η οποία διασφαλίζει απολύτως (και βέβαια χωρίς την αναγκαιότητα «επίδειξη δείγματος»!) τον εκάστοτε Φορέα-Χρήστη, ήτοι να: 1. Συντάσσουν αναλυτικότατες (και μη φωτογραφικές) τεχνικές προδιαγραφές που καθορίζουν εξαντλητικά και με λεπτομέρεια τις τεχνικές απαιτήσεις για όλα τα υποσυστήματά τους και που έτσι διασφαλίζουν απολύτως το Δημόσιο ως προς την ποιότητα, την λειτουργικότητα, και την εν γένει επιχειρησιακή καταλληλότητα αυτών των προϊόντων. Και το διασφαλίζουν διότι εάν αυτές οι προδιαγραφές δεν πληρούνται κατά την παράδοση ο προμηθευτής υφίσταται σειρά σοβαρών κυρώσεων (δηλ. καταπίπτει η εγγυητική του επιστολή καλής εκτέλεσης της σύμβασης, κηρύσσεται έκπτωτος, αποκλείεται της συμμετοχής σε άλλους δημόσιους διαγωνισμούς, κ.ο.κ.) 2. Απαιτούν επίσης ρητή, αναλυτική, υπεύθυνη δήλωση για τη συμμόρφωση ή απόκλιση σε σχέση με τις αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές της Διακήρυξης. Η δήλωση αυτή υπερκαλύπτει την όποια απαίτηση για δείγμα. 3. Προδιαγράφουν και απαιτούν αυστηρή τήρηση/εκπλήρωση σχετικών Ευρωπαϊκών Προτύπων, όπως πχ τα Πρότυπα ΕΝ1846-1 & 2 & 3 για τα πυροσβεστικά οχήματα, Πρότυπα για τα υλικά θωράκισης, Πρότυπα για απορριμματοφόρα, κλπ 4. Απαιτούν τουλάχιστον από τον “κατασκευαστή του τελικού προϊόντος” ενίοτε δε και από τον προμηθευτή την διάθεση και τήρηση ενός διεθνούς Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας πχ ISO 9001. Πολλές φορές μάλιστα υπάρχει αντίστοιχη απαίτηση και για τον κατασκευαστή του πλασίου-φορέα (βάση φορτηγού) 5. Τέλος, αντί της της απαίτησης για προσκόμιση δείγματος, προβλέπουν (και τότε ακόμη, μόνον όταν και εάν το κρίνουν σκόπιμο !) μια “Επιτροπή Παρακολούθησης της Κατασκευής” η οποία ταυτόχρονα ορίζεται και ως “Επιτροπή Παραλαβής”. Η δε Επιτροπή αυτή επισκέπτεται (βάσει όρου της Διακήρυξης και της Σύμβασης, με δαπάνες του αναδόχου) μία ή δύο φορές και για αρκετές εργάσιμες ημέρες, το εργοστάσιο κατασκευής κατά τη διάρκειά της. Επισήμανση: Ιδιαίτερα με την διαδικασία αυτή πράγματι διασφαλίζεται η ικανοποίηση όλων των απαιτήσεων της Υπηρεσίας και μάλιστα στο όχημα που παράγεται και προορίζεται για αυτήν και όχι εξετάζοντας κάποιο άλλο, παλαιότερο, απλώς όμοιο όχημα που προσκομίζεται ως «δείγμα» και το οποίο κάλλιστα μπορεί να (και προφανώς θα) διαφέρει από αυτό που θα παραδοθεί τελικά. 6. Απαιτούν έντυπα τεχνικών στοιχείων των Οίκων κατασκευής του πλαισίου και της υπερκατασκευής, τα οποία παρέχουν πλήρη και ουσιαστική πληροφόρηση για το όλο όχημα, καθιστάμενου του δείγματος περιττού. 7. Απαιτούν, επίσης, να προσκομισθεί με την παράδοση των μηχανημάτων η σχετική έγκριση τύπου τους από την αρμόδια Ελληνική Αρχή (Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών). Ωστόσο, η εν λόγω έγκριση τύπου, όπως είναι ευρέως γνωστό, χορηγείται μόνον μετά την υποβολή τεχνικού φακέλου (με σχέδια, υπολογισμούς, κλπ., ήτοι κατά την ισχύουσα Νομοθεσία) και μόνο μετά την εν συνεχεία διενέργεια αυτοψίας (από Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζει απολύτως την καταλληλότητα του μηχανήματος/οχήματος, χωρίς να είναι αναγκαία η επίδειξη δείγματος. 8. Απαιτούν, επίσης, κατάθεση εγγύησης καλής εκτέλεσης λίαν υψηλού ποσού, με την οποία ο προμηθευτής θα εγγυηθεί ότι τα είδη που θα προμηθεύσει θα πληρούν μία ολόκληρη σειρά από απαιτήσεις της Αναθέτουσας Αρχής, δηλ. ότι συγκεκριμένα: • Θα ανταποκρίνονται πλήρως προς τους όρους των προδιαγραφών, • Θα ανταποκρίνονται πλήρως προς τα σχετικά χαρακτηριστικά και σχέδια της προσφοράς του, • Θα είναι στο σύνολό τους από υλικά άριστης ποιότητος και άριστης κατασκευής, • Θα είναι στο σύνολό τους απαλλαγμένα από οποιοδήποτε κρυμμένο ελάττωμα, που αφορά είτε στη σχεδίαση, είτε στα υλικά κατασκευής, είτε στην εργασία κατασκευής. • Θα ανταποκρίνονται για τη χρήση και λειτουργία για την οποία προορίζονται, ενώ τέλος θα εγγυηθεί και ότι θα τηρηθούν πιστά όλα τα προβλεπόμενα από την υπογραφείσα σύμβαση. Συνεπώς, αβίαστα συνάγεται ότι η διαπίστωση της ύπαρξης των ανωτέρω εγγυήσεων και η κάλυψη αυτών με υψηλότατη τραπεζική εγγυητική επιστολής διασφαλίζουν ήδη την αναθέτουσα αρχή πολύ περισσότερο από ένα δείγμα που θα της επιδειχθεί πριν από την κατακύρωση, το οποίο, ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ταυτίζεται με το προϊόν που θα παραδοθεί τελικά, που είναι πολύ πιθανό να διαφοροποιείται ουσιωδώς κυρίως από ποιοτικής πλευράς (βλ. και παρ. 5 ανωτέρω). 9. Απαιτούν, επίσης, «Υπεύθυνη Δήλωση Πιστότητος CE του κατασκευαστή» για το προσφερόμενο όχημα - μηχάνημα, που θα κατασκευάσει. Τέτοια όμως δήλωση πιστότητας, στην περίπτωση μη «εν – σειρά», δηλαδή μη μαζικής, κατασκευής, εκδίδεται πάντοτε μετά την κατασκευή και όχι, βέβαια, πριν από αυτή. Και αυτή η δήλωση από μόνη της καθιστά περιττή την επίδειξη δείγματος καθώς θα εκδοθεί επί του μηχανήματος που θα παραδοθεί τελικά. 10. Απαιτούν, επίσης, αντικατάσταση της εγγύησης καλής εκτέλεσης με πολυετή εγγύηση καλής λειτουργίας Αντιθέτως, σε περιπτώσεις που η Διακήρυξη απαιτεί (στοιχεία στη διάθεσή σας) την προσκόμιση ή επίδειξη «δείγματος» (κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών) ιδίων ή όμοιων οχημάτων και μάλιστα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, π.χ. μόλις δέκα (10) ημερών από την πρόσκληση της Αναθέτουσας Αρχής (συνήθης όρος Διακηρύξεων), ευνοείται καταχρηστικά προμηθευτής που είτε το έχει ήδη διαθέσιμο (προ του Διαγωνισμού), είτε το έχει ήδη προμηθεύσει σε κάποια εν Ελλάδι Υπηρεσία. Κατασκευάστριες εταιρείες όμως που διαθέτουν σημαντικότατη τεχνική εμπειρία αλλά απλώς δεν έχουν κατασκευάσει ιδίου ή οποίου τύπου όχημα, ή αλλοδαπές εταιρείες που δεν το έχουν πωλήσει στην Ελλάδα, είτε αποκλείονται εκ προοιμίου από τη διαγωνιστική διαδικασία είτε είναι αναγκασμένες να υποστούν το σημαντικό πρόσθετο κόστος: • είτε εξόδων μεταφοράς των οχημάτων/μηχανημάτων τους από το εξωτερικό, • είτε σε πολύ υψηλές δαπάνες ταξιδιών των μελών μιας πολυμελούς επιτροπής αξιολόγησης αλλά και των χειριστών της Υπηρεσίας, οι οποίοι (ανάλογα με τον αριθμό των διαγωνιζομένων) θα επιδοθούν σε ταξίδια ιδιαιτέρως στο εξωτερικό, δεδομένου, ότι πολλοί κατασκευαστικοί οίκοι εδρεύουν στην αλλοδαπή (π.χ. Ιταλία, Γερμανία, Πολωνία, Αμερική, κλπ.). Εύλογο αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι • όχι μόνο ότι η διαγωνιστική διαδικασία χρονοτριβεί εις βάρος του Δημοσίου συμφέροντος, • αλλά, κυρίως, ότι δημιουργείται «εκ του πονηρού και εκ του μη όντος» αθέμιτος περιορισμός του ανταγωνισμού, καθώς οι όποιοι πιθανοί ενδιαφερόμενοι που δεν έχουν δείγμα στην Ελλάδα υποχρεώνονται σε πρόσθετα υπερβολικά έξοδα. Όμως αυτά τα έξοδα υποχρεωτικά ενσωματώνονται στην οικονομική προσφορά τους, καθιστώντας την εκ προοιμίου μη ανταγωνιστική. Εκτός και εάν η Αναθέτουσα Αρχή προέβαινε η ίδια (όπως θα έπρεπε για να μην υπάρξει αθέμιτος ανταγωνισμός) σε κάλυψη όλων των σχετικών εξόδων των πολυπληθών στελεχών της (δηλ. αεροπορικές μετακινήσεις, διαμονή σε ξενοδοχεία, μεταφορές, γεύματα και δείπνα κλπ.). Ζητούμε να τροποποιηθεί καταλλήλως το σχετικό άρθρο (214) ίσως με προσθήκη ειδικής παραγράφου, ώστε η απαίτηση για προσκόμιση ή επίδειξη δείγματος να αφορά μόνον και αποκλειστικά σε προϊόντα ευρείας/μαζικής παραγωγής και μικρής σχετικά αξίας και ειδικώς όχι σε οχήματα ειδικού σκοπού / βαρέα.