Αρχική Αναπτυξιακός Νόμος – Ελλάδα Ισχυρή ΑνάπτυξηΜΕΡΟΣ Α’ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ – ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ – ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ (άρθρα 1-28)Σχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς | 17 Νοεμβρίου 2021, 17:24
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς' | 17 Νοεμβρίου 2021, 17:24

    Γενικά σχόλια: A. Εφαρμογή της αρχής μη «πρόκλησης σημαντικής επιβάρυνσης» (“do no significant harm principle) Η οικονομική ανάπτυξη και η ανάπτυξη γενικότερα της Ελλάδας, δεν πρέπει να αποβεί εις βάρος της επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων (κρατικών και ενωσιακών). Η ανάγκη ευθυγράμμισης των κρατικών βοηθειών με τους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, την προστασία της βιοποικιλότητας, και την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας, αναγνωρίζεται πλέον ρητά από την ΕΕ. Αυτή η κατεύθυνση αναδεικνύεται (α) από τη θέσπιση ελάχιστου ποσοστού δαπανών που προορίζονται για επενδύσεις για την κλιματική μετάβαση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), και (β) από την εφαρμογή της αρχής για μη «πρόκλησης σημαντικής επιβάρυνσης» (“do no significant harm principle”) στα ίδια χρηματοδοτικά εργαλεία, σε ό,τι αφορά το σύνολο των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται. Επιπλέον η ΕΕ προτίθεται να εφαρμόσει τη συγκεκριμένη αρχή στους δημόσιους πόρους μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ, μεταξύ άλλων και στην Πολιτική συνοχής και το αντίστοιχο ταμείο, στον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), NextGenerationEU και τα πράσινα ομόλογα. Εντούτοις, το παρόν νομοσχέδιο φαίνεται να αγνοεί σε μεγάλο βαθμό τις παραπάνω εξελίξεις. Επισημαίνουμε ότι θα πρέπει να εντάσσονται στο καθεστώς ενισχύσεων, επενδύσεις, εάν και εφόσον τηρούν την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής περιβαλλοντικής βλάβης, όπως αυτή ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852. B. Εισήγηση διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης της αξιολόγησης των επενδυτικών έργων Οι αξιολογήσεις των επενδυτικών έργων θα πρέπει να είναι διαφανείς, με πληροφορίες διαθέσιμες στο κοινό και διαβούλευση για εύλογο χρονικό διάστημα πριν από την έγκριση, σύμφωνα με τη διεθνή Σύμβαση του Aarhus για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα. Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των επενδυτικών προτάσεων, η αρμόδια αρχή θα πρέπει να αναρτά τα βασικά στοιχεία των φακέλων, και ιδιαίτερα τα περιβαλλοντικά, και μία σύνοψη των επενδυτικών προτάσεων σε κατάλληλα διαμορφωμένη πλατφόρμα στον ιστότοπό της και να καλεί σε δημόσια διαβούλευση το κοινό και τους συναρμόδιους φορείς. Η ελάχιστη περίοδος διαβούλευσης θα μπορούσε να οριστεί στις δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες. Η διαδικασία της διαβούλευσης θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για όλες τις επενδυτικές προτάσεις. Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης θα πρέπει να αναλύονται και να λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση της τελικής γνωμοδότησης της Αρμόδιας Αρχής (καθ’ ομοίωση της διαδικασίας διαβούλευσης των Στρατηγικών επενδυτικών έργων: παράγραφος 1 του άρθρου 17 «Προδιαδικασία χαρακτηρισμού επένδυσης ως Στρατηγικής» του νόμου 4608/2019 (ΦΕΚ 66 Α’) – ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ : ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ. Άρθρο 3 -- Συμβατότητα με το ενωσιακό δίκαιο – Γενικές αρχές Θα πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά στις περιβαλλοντικές κατευθυντήριες γραμμές και στον κανονισμό της ΕΕ 2020/852 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων (Taxonomy). Πιο συγκεκριμένα στην παράγραφο 1 θα πρέπει να προστεθούν: • Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας, όπως εκάστοτε ισχύουν • Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 Άρθρο 5 -- Υπαγόμενα επενδυτικά σχέδια Σύμφωνα με το άρθρο 5 τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στο παρόν μπορούν να λαμβάνουν ενισχύσεις για επιλέξιμες δαπάνες, είτε περιφερειακού, είτε μη περιφερειακού χαρακτήρα. Η πολιτική ανταγωνισμού και ειδικότερα οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση και τη στήριξη των Κρατών Μελών της ΕΕ, όσον αφορά την εκπλήρωση των στόχων πολιτικής της στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας. Η ανακοίνωση για την Πράσινη Συμφωνία ορίζει συγκεκριμένα ότι οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις θα αναθεωρηθούν, ώστε να αντανακλούν τους εν λόγω στόχους πολιτικής, να στηρίζουν μια οικονομικά αποδοτική μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και να διευκολύνουν τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ιδίως εκείνων που είναι τα πλέον ρυπογόνα, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ίσους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Η Επιτροπή βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης των περιβαλλοντικών γραμμών που με βάση το παρόν χρονοδιάγραμμα θα τεθούν σε ισχύ το 2022 (οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση από 07.06.2021 έως 02.08.2021), ενώ παράλληλα παρέτεινε την ισχύ ορισμένων κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις που διαφορετικά θα έληγαν στα τέλη του 2020, συμπεριλαμβανομένων και των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (OJ C200/57 28 June 2014). Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι τα τεχνικά κριτήρια του συστήματος ταξινόμησης της ΕΕ (technical screening criteria) αποτελούν τη βάση των αναθεωρημένων κατευθυντήριων γραμμών στους τομείς του περιβάλλοντος και ενέργειας. Άρθρο 6 -- Επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων Οι δαπάνες που αφορούν την κατασκευή, επέκταση, εκσυγχρονισμό κτιριακών εγκαταστάσεων, ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτιρίων θα πρέπει να γίνονται αποδεκτές, εφόσον αφορούν εγκαταστάσεις στα επιχειρηματικά και βιομηχανικά πάρκα ή άλλες αντίστοιχες οργανωμένες δομές. Τα βασικά πλεονεκτήματα των οργανωμένων δομών μεταξύ άλλων, είναι ότι προσφέρουν ένα ήδη καλό και νόμιμα ανεπτυγμένο δίκτυο υποδομών (π.χ. εσωτερικό οδικό δίκτυο, δίκτυο ύδρευσης, δίκτυο αποχέτευσης όμβριων και ακαθάρτων, ηλεκτροδότηση). Επιπλέον οι περισσότερες Βιομηχανικές Περιοχές διαθέτουν μονάδα καθαρισμού αποβλήτων ή σύνδεση με αυτή, πυροσβεστικό σταθμό, ευρυζωνικά δίκτυα. Καθαροί τίτλοι ιδιοκτησίας, μειωμένες γραφειοκρατικές απαιτήσεις κατά την εγκατάσταση και ανάπτυξη συνεργασιών εγκατεστημένων επιχειρήσεων είναι μερικά ακόμα από τα πλεονεκτήματα προώθησης τέτοιων δομών. Η εκτός σχεδίου δόμηση πρέπει να σταματήσει και ο νόμος δεν θα πρέπει να ενισχύει τέτοια επενδυτικά σχέδια. Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι από τα σημαντικότερα και διαχρονικά άλυτα προβλήματα που υποβαθμίζουν βάναυσα την ελληνική φύση, ενώ παράλληλα επιβαρύνουν με ανυπολόγιστο κόστος την ελληνική οικονομία, λόγω της ανάγκης εξυπηρέτησης των οικισμών που αναφύονται άναρχα και χωρίς κανέναν σχεδιασμό. Θα πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά στο κείμενο ότι επιλέξιμες δαπάνες είναι επίσης όσες πραγματοποιούνται σε ένα νόμιμο, καθαρό, λειτουργικό και ορθολογικά οργανωμένο περιβάλλον. Η αρχή αυτή θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται και στα άρθρα 17 και 18 του νομοσχεδίου. Άρθρο 17 -- Υποβολή αίτησης Η αίτηση για τη χορήγηση οποιασδήποτε ενίσχυσης θα πρέπει να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον μια εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων της επένδυσης ως στοιχείο του φακέλου για τη χορήγηση ενίσχυσης, ιδίως στις κατηγορίες σχεδίων που καλύπτονται από τον ν. 4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Έργα που έχουν σοβαρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι ανεπίτρεπτο να λαμβάνουν δημόσιες ενισχύσεις. Με δεδομένη τη σοβαρότατη πλέον διάσταση της περιβαλλοντικής κρίσης, αλλά και τις εξελίξεις στο ενωσιακό δίκαιο, θα πρέπει να εντάσσονται σε καθεστώς ενισχύσεων μόνο επενδυτικά σχέδια που τηρούν την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής περιβαλλοντικής βλάβης, όπως αυτή ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852.