Αρχική Ίδρυση, ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία των Επιχειρηματικών Πάρκων -Ενιαίο πλαίσιο ρύθμισης για τους φορείς Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών ΔραστηριοτήτωνΆρθρο 1-ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς | 10 Σεπτεμβρίου 2022, 17:53
Το προτεινόμενο ΣχΝ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων εισάγει τροποποιήσεις στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο του ν. 3982/2011 (Α΄143)[1], όπως ισχύει[2]. Το 2020 συγκροτήθηκε νομοπαρασκευαστική επιτροπή με σκοπό “την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου που διέπει τους Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (ΟΥΜΕΔ), προκειμένου αυτοί να καταστούν πιο ελκυστικοί για τις επιχειρήσεις και ταυτόχρονα να διασφαλίζεται η βιωσιμότητά τους”[3]. Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου εκπονήθηκε ειδική μελέτη για τη μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου για τα Ε.Π.[4]. Η δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αποτελεί καταρχήν μία θετική πρακτική με πολλαπλά σημαντικά οφέλη για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων[5], όπως είναι μεταξύ άλλων η ενθάρρυνση της συγκέντρωσης διαφορετικών οικονομικών δραστηριοτήτων σε οριοθετημένες περιοχές παρέχοντας φορολογικά, επενδυτικά και διοικητικά κίνητρα και τις αναγκαίες υποδομές, η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την περιφερειακή ανάπτυξη, η αποθάρρυνση της εκτός σχεδίου εγκατάστασης και της άναρχης δόμησης, η υιοθέτηση κοινών κανόνων για τη λειτουργία και εποπτεία των εγκαταστάσεων που βρίσκονται εντός των Ε.Π., η προώθηση της πράσινης οικονομίας και της οικονομίας χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος κ.λπ.[6]. Ωστόσο, παρά την πληθώρα νομοθετικών παρεμβάσεων στην Ελλάδα σχετικά με την ίδρυση βιομηχανικών περιοχών ήδη από τη δεκαετία του ΄60[7], στην πράξη εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη διασπορά της βιομηχανικής δραστηριότητας[8]. Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου επιδιώκει σύμφωνα με τη συνοδευτική Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης την “ενοποίηση στο νέο ενιαίο πλαίσιο όλων των κανόνων δικαίου που διέπουν τους Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων” δίχως όμως να περιέχει σαφείς διατυπώσεις σχετικά με τις τροποποιούμενες διατάξεις, ούτε και ένα στιβαρό πλαίσιο μεταβατικών ρυθμίσεων, επιδεινώνοντας με τον τρόπο αυτό την ανασφάλεια δικαίου που γεννά ένα δαιδαλώδες νομοθετικό πλαίσιο. Στα θετικά σημεία του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου συγκαταλέγονται οι προβλέψεις για: α. τη διεκπεραίωση της έγκρισης ανάπτυξης του Ε.Π. και εγκατάστασης των οικονομικών δραστηριοτήτων εντός αυτού μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (Ο.Π.Σ.-Α.Δ.Ε.) (άρθρο 34 παρ. 1 και 2). Είναι κομβικής σημασίας η συνολική παρακολούθηση από την αρμόδια αρχή του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων όλου του κύκλου από την ίδρυση και τη λειτουργία ενός Ε.Π. έως την εγκατάσταση και λειτουργία οικονομικών δραστηριοτήτων εντός αυτού, αλλά και η επικαιροποίηση των γεωχωρικών δεδομένων ούτως ώστε η Διοίκηση να λαμβάνει ενημερωμένες διοικητικές αποφάσεις. Οι πληροφορίες θα έπρεπε να βρίσκονται και ανοιχτές στη διάθεση του κοινού. β. τη δημιουργία ηλεκτρονικού Μητρώου Αδρανών Βιομηχανικών Κτιρίων (άρθρο 34 παρ. 3) σε συνδυασμό με την πρόβλεψη του άρθρου 31 σχετικά με την υποχρέωση αξιοποίησης έκτασης εντός Ε.Π. εντός αποκλειστικής προθεσμίας, ούτως ώστε να μην αναπαράγονται στο διηνεκές τα προβλήματα που παρατηρούνται σήμερα με την ύπαρξη περισσότερων αναξιοποίητων ΟΥΜΕΔ. Παράλληλα, όμως, και σε συμμόρφωση με τις σχετικές κατευθύνσεις του ΕΧΠΣΑΑ για τη βιομηχανία θα “πρέπει να προωθηθούν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αποκατάστασης περιοχών που έχουν υποστεί ρύπανση από παρελθούσα βιομηχανική δραστηριότητα. Η υποχρέωση αυτή ανήκει στον παραγωγό και τον κάτοχο των ρυπασμένων χώρων”[9]. γ. την επικαιροποίηση της βάσης δεδομένων (μορφή GIS) των χρήσεων γης και όρων δόμησης που αφορούν στις μεταποιητικές και συναφείς δραστηριότητες σε όλη την Επικράτεια (άρθρο 34 παρ. 4), και δ. τη σύσταση διαδικτυακών πεδίων διαλόγου για την περιφερειακή βιομηχανική ανάπτυξη ανά περιφέρεια (άρθρο 34 παρ. 5). Η ανάπτυξη οργανωμένων υποδοχέων αποτελεί κατεξοχήν ζήτημα που επηρεάζει την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον ενός τόπου, ώστε είναι πολύ σημαντική η εμπλοκή και ενεργή συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων μέσω διαύλων ανοιχτού και ουσιαστικού διαλόγου. Ωστόσο, νόμος δεν περιέχει ούτε την κατ’ ελάχιστο απαιτούμενη αναφορά στο περιεχόμενο, τη δομή και τον σκοπό/πεδίο των διαδικασιών αυτών, παρά μόνο παραπέμπει στην έκδοση της κατ΄εξουσιοδότηση αυτού διοικητικής πράξης (άρθρο 46 παρ. 10). Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου παρουσιάζει, όμως, και μία σειρά από προβληματικά σημεία, τα κυριότερα των οποίων είναι περιγράφονται κατ΄ άρθρο. Άρθρο 1 Σκοπός Η βιομηχανία καλείται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη μετάβαση προς μία κλιματικά ουδέτερη κοινωνία έως το 2050[10] και μία φιλόδοξη και ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του νομοθετικού πλαισίου για την ίδρυση και λειτουργία των Ε.Π. και των οργανωμένων υποδοχέων θα έπρεπε να έχει λάβει υπόψη και να ευθυγραμμίζεται με το σχετικό ενωσιακό και εθνικό πλαίσιο. Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, όμως, δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για την προώθηση των αρχών της πράσινης και κυκλικής οικονομίας και της οικονομίας χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος. [1]Το άρθρο 48 παρ. 2 του ΣχΝ προβλέπει ότι “Τα άρθρα 41 έως 56 και 57 έως 63 του ν. 3982/2011 παύουν να ισχύουν για αιτήσεις ίδρυσης Επιχειρηματικού Πάρκου που υποβάλλονται μετά την έκδοση της κανονιστικής πράξης που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 45”. [2] Ο ν. 3982/2011 για την «Απλοποίηση της αδειοδότησης τεχνικών επαγγελματικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικών πάρκων και άλλες διατάξεις» (Α΄ 143), έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα με 15 διαφορετικούς νόμους. Βλ. περισσότερα εδώ: https://www.ggb.gr/el/node/301 [3] Υ.α υπ Ανάπτυξης και Επενδύσεων υπ΄ αριθμ. 27033/2020 (B' 902) για τη Σύσταση και συγκρότηση Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για τη σύνταξη προσχεδίου νόμου για την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων, η οποία τροποποιήθηκε με όμοια υ.α. υπ΄ αριθμ. 107743/2020 (Β' 4634). [4] Η μελέτη αυτή περιελάμβανε (α) Ανάλυση Υφιστάμενης Κατάστασης Πλαισίου ΕΠ, (β) Αξιολόγηση Καλών Πρακτικών ΕΠ, και (γ) Προτάσεις Μεταρρύθμισης Πλαισίου ΕΠ. Βλ. περισσότερα εδώ: https://www.ggb.gr/el/node/1925. [5] Ο στρατηγικός Στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) υπ΄ αριθμ. 9 “Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές” επιδιώκει τη δημιουργία ανθεκτικών υποδομών, την προαγωγή της χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης βιομηχανοποίησης και την στήριξη της καινοτομίας. Βλ. περισσότερα εδώ: https://bit.ly/3Qr1uR3. Βλ. επίσης Οργανισμός για τη Βιομηχανική Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών (UNIDO) (Νοέμβριος 2019). Διεθνείς Κατευθυντήριες Οδηγίες για τα Βιομηχανικά Πάρκα. Ανακτήθηκε από: https://bit.ly/3B4vDzU. [6] Το WWF Ελλάς έχει διατυπώσει τις θέσεις του σχετικά με τη σημασία της ανάπτυξης περιβαλλοντικά βιώσιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο προηγούμενων νομοπαρασκευαστικών διαδικασιών. Βλ. ενδεικτικά: (1) Σχόλια στο σχέδιο ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία (Αύγουστος 2020). Ανακτήθηκε από: https://bit.ly/3x9pB02·(2) Έκτακτη παρέμβαση προς τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων για το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας» (Δεκέμβριος 2020). Ανακτήθηκε από: https://bit.ly/3TZTt8W·(3) Σχόλια στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις» (Σεπτέμβριος 2021). Ανακτήθηκε από: https://bit.ly/3RSg7hh. [7] Βλ. το ν. 4458/1965 Περί Βιομηχανικών Περιοχών (Α' 33), το ν. 2545/1997 για τις Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές και άλλες διατάξεις (Α΄254) και το ν. 3982/2011 για την Απλοποίηση αδειοδότησης τεχν.επαγγελματικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων (Α΄143). [8] Βλ. σχετικά Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (ΓΓΒ) του υπ Ανάπτυξης και Επενδύσεων (18 Δεκεμβρίου 2020). 1η Αναθεώρηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια σύμφωνα με το άρθρο 42 παρ. 3 του ν. 3982/2011. Υποέργο Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις (ΑΒΣ). Ανακτήθηκε από: https://www.ggb.gr/el/node/1274. [9] Άρθρο 10 παρ. 4 περ. στ΄ του ΕΧΠΣΑΑ για τη βιομηχανία (κ.υ.α. υπ΄ αριθμ. 11508/2009, ΑΑΠ΄ 151). Η υποχρέωση για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων περιοχών προβλέπεται σε περισσότερα κείμενα της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας ενσωμάτωσης, όπως ενδεικτικά είναι η οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004 σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας και το π.δ. 148/2009 (Α΄ 190) Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον - Εναρμόνιση με την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004, όπως ισχύει·η οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010 περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) και η κ.υ.α. υπ΄ αριθμ. 36060/1155/Ε.103/2013 (Β΄ 1450) Καθορισμός πλαισίου κανόνων, μέτρων και διαδικασιών για την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης του περιβάλλοντος από βιομηχανικές δραστηριότητες, σε συμμόρφωση προς τις διατάξεις της οδηγίας 2010/75/ΕΕ «περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης)» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010 κ.α. Βλ. επίσης την πρόσφατη πρόταση της ΕΕ για Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την αποκατάσταση της φύσης (COM(2022) 304 final/22.6.2022). [10] ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία COM/2019/640 final·ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη COM(2020) 102 final/10.3.2020, όπως επικαιροποιήθηκε με την COM(2021) 350 final/5.5.2021·ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία Για μια πιο καθαρή και πιο ανταγωνιστική Ευρώπη COM/2020/98 final.