Αρχική Νέος Αναπτυξιακός ΝόμοςΑδυναμίες του νόμου 3299/04 (προηγούμενος επενδυτικός νόμος)Σχόλιο του χρήστη ΓΚΙΟΥΛΕΤΖΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ, Αξιολογήτρια Ιδιωτικών Επενδύσεων και μέλος στα μητρώα του ΕΟΜΜΕΧ, ΕΦΕΠΑΕ, ΚΕΠΑ κ.λ.π.- Δημόσιος Υπάλληλος | 25 Μαΐου 2010, 21:30
Προτάσεις βελτίωσης της αντικειμενικότητας και της ταχύτητας διεκπεραίωσης των διαδικασιών αξιολόγησης, ένταξης, ελέγχου εκταμιεύσεων και ολοκλήρωσης των επενδυτικών έργων του Αναπτυξιακού Νόμου 3299/04 Πρόταση πρώτη: Δυνατότητα υποβολής όλων των επενδυτικών σχεδίων στη νέα επιχειρησιακή μονάδα του ΥΠΟΙΑΝ με έδρα το ΥΦΟΙΑΝ στη Θεσσαλονίκη, τα οποία μέχρι σήμερα υποβάλλονται στο ΥΠ.ΟΙ.Ο. Υφιστάμενη κατάσταση: Μέχρι σήμερα επενδυτικά σχέδια που αφορούν επενδύσεις όπως αιολικά πάρκα, leasing κ.λ.π. ή επενδύσεις που ξεπερνούν σε προϋπολογισμό τα δύο εκατομμύρια (2.000.000,00 €) για τις περιφέρειες δυτικής και ανατολικής Μακεδονίας και τα τέσσερα εκατομμύρια (4.000.000,00 €) για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, υποβάλλονται στο ΥΠ.ΟΙ.Ο με συνέπεια τεράστιες καθυστερήσεις. ( Σημειώνεται ότι ο χρόνος ανταπόκρισης σε αιτήματα είτε αξιολόγησης είτε ελέγχων, του Υπουργείου φθάνει και το ένα έτος). Ταυτόχρονα η τεχνογνωσία αξιολόγησης και ελέγχου αυτών των επενδύσεων δεν διαχέεται καθόλου περιφερειακά χωρίς να συντρέχει κάποιος επιχειρησιακός λόγος γι’ αυτό. Πρόταση δεύτερη: Δημιουργία μιας υπηρεσίας αξιολόγησης ελέγχου και εκταμιεύσεων στο ΥΦΟΙΑΝ. Οι δομές αξιολόγησης και ελέγχου υφίστανται εξίσου και στις Περιφέρειες. Ως εκ τούτου η δημιουργία μιας υπηρεσίας αξιολόγησης είναι δυνατή χωρίς επιπλέον κόστος αξιοποιώντας τα έμπειρα στελέχη της περιφέρειας. Με την πρόταση αυτή θα ικανοποιηθεί και η πρόταση του ΣΕΒ για το ΕΠΜ 2008-2010 που αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης ελέγχου και εκταμίευσης των επιχορηγήσεων. Η επίτευξη καλύτερων χρόνων ανταπόκρισης από τις υπηρεσίες θα μειώσει και την ένταση του αιτήματος του επιχειρηματικού κόσμου για επιστράτευση εξωτερικών εμπειρογνωμόνων (auditors) που θα αναλάβουν τέτοιες αρμοδιότητες, οπότε και οι συνθήκες υποκειμενισμού στην εφαρμογή των διατάξεων θα διογκωθούν περαιτέρω. Είναι χαρακτηριστικό ότι από πολλούς επενδυτές λόγω των καθυστερήσεων στις διαδικασίες, ο Αναπτυξιακός Νόμος αντιμετωπίζεται σαν είδος “bonus” παρά σαν κίνητρο επενδύσεων. Τέλος με την λειτουργία αυτής της υπηρεσίας, θα εξισορροπηθεί και η κατανομή των εκταμιεύσεων των χρηματοδοτήσεων από το Υπουργείο προς την Περιφέρεια καθώς συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις να εκταμιεύονται ποσά προς δικαιούχους του Υπουργείου συχνότερα ή κατά προτεραιότητα σε σχέση με τους δικαιούχους στην Περιφέρεια. Υφιστάμενη Κατάσταση: Παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στους χρόνους αξιολόγησης των Αιτήσεων από το ΥΠΟΙΟ. Ο ρυθμός των εκταμιεύσεων για τις χρηματοδοτήσεις στην περιφέρεια είναι πολύ αργός με αποτέλεσμα οι επενδυτές να στρέφονται όλο και περισσότερο στις Τράπεζες για εκχωρήσεις δανείων έναντι των επιχορηγήσεων οι οποίες «στοιχίζουν» ακριβά λόγω μη προνομιακών επιδοτήσεων. Πρόταση Τρίτη: Δημιουργία μιας υπηρεσίας τεκμηρίωσης όλων των θεμάτων εφαρμογής και υλοποίησης των διατάξεων που προκύπτουν κατά την αξιολόγηση και τον έλεγχο των επενδύσεων. Mε την λειτουργία της παραπάνω υπηρεσίας θα εξαλειφθεί το σύνηθες φαινόμενο να ασκείται μικροπολιτική σε επίπεδο προϊστάμενης υπηρεσίας ανά περιφέρεια σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των επενδυτικών έργων, τακτική η οποία καθόλου δεν συμβάλει στην όμοια αντιμετώπιση των επενδυτών. (Το αίτημα αυτό έχει διατυπωθεί και από τον Σ.Ε.Β.) Υφιστάμενη κατάσταση: Σήμερα παρατηρείται το φαινόμενο πολλές διατάξεις να «ερμηνεύονται» κατά το δοκούν και κατά περίπτωση από τους δημόσιους λειτουργούς στις αρμόδιες υπηρεσίες οπότε δεν διασφαλίζεται περιβάλλον ισοτιμίας για τους τελικούς δικαιούχους ( επενδυτές ). Ορισμένα από τα άμεσα ζητήματα προς επίλυση της υπηρεσίας τεκμηρίωσης θα μπορούσαν να είναι: 1. Ο καθορισμός υπολογιστικών τιμών βάσης για την διαμόρφωση του κόστους των δαπανών μιας επένδυσης. Μέχρι σήμερα το κόστος των δαπανών υπολογίζεται ως εξής: Για τον μηχανολογικό εξοπλισμό γίνεται συνήθως μια περικοπή της τάξεως του 20% επί του προϋπολογισμού που προτείνεται χωρίς να υπάρχει βάση δεδομένων για συγκριτικά στοιχεία αφού στην μεγάλη πλειοψηφία τους οι επενδύσεις χρησιμοποιούν παρόμοιες κατηγορίες μηχανολογικού εξοπλισμού. Έτσι η διαμόρφωση του κόστους από την υπηρεσία είναι θέμα υποκειμενικής διαπραγμάτευσης. Για τον υπολογισμό των κτιριακών εγκαταστάσεων υπολογίζεται ένα κόστος ανά τετραγωνικό μέτρο που αποφασίζεται και πάλι χωρίς την ύπαρξη συγκριτικών στοιχείων για τις τιμές των υλικών ή χωρίς δημόσια διαβούλευση με αρμόδιους φορείς όπως είναι το τεχνικό επιμελητήριο. Ειδικά στην περίπτωση του εκσυγχρονισμού και ίδρυσης ξενοδοχείων έχει διαπιστωθεί ότι για παράδειγμα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας υπολογίζεται ένα συνολικό κόστος ανά κλίνη σε πέντε αστέρων μονάδες περίπου 50.000,00 € ενώ σε άλλη περιοχή το τελικό διαμορφούμενο κόστος υπολογίζεται σε 70.000,00 € ανά κλίνη. 2. Ενιαία εφαρμογή της ερμηνείας των διατάξεων και όχι ανά Περιφέρεια. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ 1Ο Παράδειγμα: Σε κάποιες Περιφέρειες δεν επιδοτείται η ίδρυση αρτοποιείων εντός των οικισμών χωρίς αυτό να απαγορεύεται από τον Νόμο 3299/04 ενώ σε άλλες Περιφέρειες επιδοτείται αυτή η δραστηριότητα. Το σκεπτικό αυτής της απαγόρευσης εκπορεύεται από προφορικές εισηγήσεις του συγκεκριμένου αρμόδιου τμήματος σχετικά με το γεγονός ότι αυτά τα κτίρια υπάρχει πιθανότητα να μετατραπούν μετά την λήξη της πενταετίας σε κτίρια άλλης χρήσης. Ωστόσο αυτό είναι μια υπόθεση η οποία έχει μετατραπεί σε συνθήκη σε μια συγκεκριμένη Περιφέρεια. Και πάντως είναι ξεκάθαρη περίπτωση διαφορετικής μεταχείρισης του συγκεκριμένου κλάδου. 2ο Παράδειγμα: Τα αυτοκίνητα ψυγεία σε κάποιες περιπτώσεις με πολύ διασταλτική ερμηνεία επιδοτούνται σε επιχειρήσεις του πρωτογενή τομέα ενώ σε άλλες όχι. Στις περιπτώσεις πάντως που ο επενδυτής είναι επίμονος και επανέρχεται με αιτήσεις του για το θέμα τότε γίνεται χρήση των διασταλτικών ερμηνειών. 3ο Παράδειγμα: Το γεγονός της μη χρήσης δανείου από τις επιχειρήσεις για την κάλυψη του προϋπολογισμού της επένδυσης, αντιμετωπίζεται εξ’ ορισμού ως αρνητικό στοιχείο διότι κατά την κρατούσα αντίληψη « όποιος δεν χρησιμοποιεί δάνειο για την υλοποίηση της επένδυσης του δεν έχει πιστοληπτική ικανότητα». 4ο Παράδειγμα: Σε κάποιες Περιφέρειες και σε ποσοστό 99,90% οι μελέτες που αφορούν στην επιχειρησιακή λειτουργία της επιχείρησης ( έρευνας αγοράς, benchmarking κ.λ.π.) δεν κρίνονται επιλέξιμες κατόπιν σχετικής εισήγησης αρμοδίως προς την Γνωμοδοτική Επιτροπή πάντα σε προφορικό επίπεδο, κυρίως με το σκεπτικό ότι οι μελέτες αυτές δεν είναι εύκολο να πιστοποιηθούν ως δαπάνη ή να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητά τους. Ωστόσο αυτός ο λόγος δεν μπορεί να ευσταθεί επιχειρησιακά στο 99,90% των περιπτώσεων χωρίς άλλη εξειδικευμένη αιτιολογία κατά περίπτωση. Επισημαίνεται ότι ο αναπτυξιακός νόμος αναγνωρίζει την επιλεξιμότητα των δαπανών αυτών. 3. Ενιαίος τρόπος εφαρμογής των ελέγχων των επενδύσεων Από την διαδικασία των ελέγχων προκύπτει ότι τα μέλη των οργάνων ελέγχου λόγω της έλλειψης συνεχούς ενημέρωσης και κατάρτισης, δεν τηρούν ενιαίες διαδικασίες ελέγχου. Τα τελευταία χρόνια επίσης έχει ενταχθεί στο δυναμικό των ελεγκτών «νέο αίμα» στο οποίο δεν έγινε απολύτως καμία ενημέρωση για τον τρόπο λειτουργίας τους κατά τις αυτοψίες στις επενδύσεις. Η υπηρεσία τεκμηρίωσης θα έχει ευθύνη για την κατάρτιση των ελεγκτών και την ενημέρωση όλων για ζητήματα που προκύπτουν κατά περίπτωση σε ελέγχους, τα οποία σήμερα δεν διαχέονται προς όλα τα μέλη. ( Ένα απλό αλλά ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση ελέγχου που πιστοποίησε δαπάνη για αγορά επίπλων γραφείου – η δαπάνη δεν επιδοτείται – και κατά τον δεύτερο έλεγχο ο επενδυτής ζητούσε εξηγήσεις διότι η δεύτερη επιτροπή ήθελε να προβεί στην ακύρωση αυτής της πιστοποίησης). Πρόταση τέταρτη: Δημιουργία Μητρώου Μελετητών Οι μελετητές είναι ο συνδετικός κρίκος του επιχειρηματικού κόσμου με τις υπηρεσίες εφαρμογής του αναπτυξιακού νόμου. Είναι απαραίτητη η τήρηση συγκεκριμένων προϋποθέσεων τυπικών και ουσιαστικών όσων υπογράφουν τεχνικοοικονομικές μελέτες προκειμένου να μειωθεί και ο χρόνος διεκπεραίωσης στις υπηρεσίες της αξιολόγησης των μελετών και των ακόλουθων διαδικασιών. Υφιστάμενη κατάσταση: Η μεγάλη ζήτηση των τελευταίων ετών για σύνταξη επενδυτικών σχεδίων προς υπαγωγή στον αναπτυξιακό νόμο έφερε στις υπηρεσίες πολλούς «μελετητές» οι οποίοι έχουν μόνο τα τυπικά προσόντα που ορίζονται από τις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου, δηλαδή το εξής ένα η μελέτη να υπογράφεται από οικονομολόγο όταν έχει προϋπολογισμό άνω των 200.000,00 ευρώ. Βέβαια σε πάρα πολλές περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι ο συντάκτης της μελέτης δεν είναι το ίδιο πρόσωπο με τον υπογράφοντα, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με το επενδυτικό σχέδιο. Αυτό συνεπάγεται την συσσώρευση ερασιτεχνών μελετητών οι οποίοι υποβάλλουν μελέτες με πολλά λάθη.