Αρχική Απλοποίηση Αδειοδότησης ΔραστηριοτήτωνΆρθρο 2 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Νίκος Νικήσιανης, Υπ. Παρεμβάσεων Περ. Οργάνωση Καλλιστώ | 23 Δεκεμβρίου 2010, 15:20
  • Σχόλιο του χρήστη 'Νίκος Νικήσιανης, Υπ. Παρεμβάσεων Περ. Οργάνωση Καλλιστώ' | 23 Δεκεμβρίου 2010, 15:20

    Το προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου ανατρέπει βασικές προβλέψεις της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας (κυρίως όσο αφορά τον Ν. 3010/2002). Πολλές από τις προτεινόμενες διατάξεις είναι ασύμβατες με την εθνική και ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία, χωρίς καν να αναφέρονται ρητά τα υπό κατάργηση ή τροποποίηση άρθρα των προηγούμενων νόμων. Επίσης, τα ζητήματα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης που ρυθμίζονται από αυτό το Σχέδιο Νόμου, όπως η πρόταση για κατάργηση της «Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ)» αποτελούν αντικείμενο της άτυπης διαδικασίας διαβούλευσης που έχει ξεκινήσει το Υ.Π.Ε.Κ.Α. με τη συμμετοχή Περιβαλλοντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσής μας, και με σκοπό την τροποποίηση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Είναι προφανές ότι τα δύο προτεινόμενα νομοθετήματα οφείλουν να αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τόσο για τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπ. Ανάπτυξης, όσο και για τις υπόλοιπες. Σε διαφορετική περίπτωση τίθεται θέμα ισονομίας, ενώ θα δημιουργηθούν νέα φαινόμενα πολυνομίας, τα οποία το Υπουργείο σας προσπαθεί να περιορίσει. Κρίνουμε λοιπόν απαραίτητο για τη συνοχή των κυβερνητικών πρωτοβουλιών να μην κατατεθεί στη Βουλή προτού ολοκληρωθεί η παράλληλη διαβούλευση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Επί του περιεχομένου, το Β’ μέρος του Σχεδίου Νόμου (για την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης μεταποιητικών δραστηριοτήτων) στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην κατάργηση της «Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ)» και στην αρχή της τεκμαρτής άδειας. Και οι δύο βασικές αυτές επιλογές θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα όλων των μηχανισμών περιβαλλοντικού ελέγχου. Σύμφωνα με την κοινή εμπειρία όλων μας, οι καθυστερήσεις οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην ανεπαρκή στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών, οι οποίες καλούνται να φέρουν σε πέρας τεράστιο όγκο έργου. Χωρίς να διαφαίνεται ουσιαστική βελτίωση αυτής της κατάστασης, η αυτόματη έγκριση όλων των αιτήσεων μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας δημιουργεί το κίνδυνο μαζικών εγκριτικών αποφάσεων χωρίς κανένα έλεγχο ή επίσης τον κίνδυνο υποβάθμισης του ποιοτικού περιεχομένου των αξιολογήσεων κάτω από την πίεση του ενδεχομένου της αυτόματης έγκρισης. Σε σχέση με την προτείνομενη κατάργηση της ΠΠΕΑ, επισημαίνουμε ότι η αναγκαιότητα της «Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ)» προβλέπεται από τον Ν. 3010 του 2002 και την Υ.Α. 11014 από το 2003, για τα έργα και τις δραστηριότητες που εντάσσονται στις κατηγορίες Α και Β σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. 15393/2002. Η Υ.Α. 11014/03, σύμφωνα με το Άρθρο 1, αποσκοπεί στην εφαρμογή του Ν.1650/86 και Ν. 3010/2002 και συγχρόνως στη συμμόρφωση με τις οδηγίες 85/337, 97/11 και 96/61 του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ώστε στο πλαίσιο μιας ισόρροπης ανάπτυξης να καθίσταται περισσότερο ευχερής και αποτελεσματική η πρόληψη και η αποτροπή της ρύπανσης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την αξιολόγηση των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων των δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων. Η υποβολή και η εξέταση της Π.Π.Ε.Α. δίνει την ευκαιρία στις αρμόδιες υπηρεσίες να κρίνουν εκ των προτέρων τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές ενός έργου, διευκολύνοντας έτσι και τους ανάδοχους του έργου να προβούν εγκαίρως στις αναγκαίες τροποποιήσεις ή ρυθμίσεις προτού αυτό φτάσει στο τελικό στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η δυνατότητα αυτή μπορεί να συντελέσει, στο βαθμό βέβαια που τηρείται η σχετική διαδικασία, ώστε η τελική Μ.Π.Ε. να γίνει πιο αποτελεσματική, ουσιαστική και στοχευμένη, μειώνοντας σε τελευταία ανάλυση και το κόστος για τον ανάδοχο του έργου. Η απάλειψή αυτής της υποχρέωσης δεν τεκμηριώνεται από κάποια σχετική αναγκαιότητα και αντιβαίνει στο γράμμα και το πνεύμα των παραπάνω νόμων. Σύμφωνα επίσης με την κείμενη νομοθεσία, κατά την προκαταρκτική αυτή φάση προβλέπεται και η εξέταση των εναλλακτικών λύσεων, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την περιβαλλοντική αξιολόγηση οποιοδήποτε έργου. Με την κατάργηση αυτού του σταδίου, η εξέταση των εναλλακτικών λύσεων θα πρέπει είτε να καταργηθεί (κάτι που αντίκειται στην εθνική και ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία), είτε να μεταφερθεί στο στάδιο της τελικής αξιολόγησης. Στη δεύτερη περίπτωση, η πρόκριση εκ μέρους της αρμόδιας αρχής κάποιας εναλλακτικής λύσης, ή ακόμα περισσότερο της μηδενικής λύσης, θα επιβαρύνει τον επενδυτή ή ανάδοχο του έργου με δυσανάλογα επιπλέον κόστος και καθυστέρηση. Η προοπτική αυτή φαντάζει απίθανη, γεγονός που υποδεικνύει ότι στην πράξη η παρουσίαση και εξέταση των εναλλακτικών λύσεων θα έχει μόνο τυπικό χαρακτήρα, αποδυναμώνοντας στην ουσία την πολιτική περιβαλλοντικής προστασίας. Επίσης, η διαδικασία αυτή διευκολύνει και τη δυνατότητα ενημέρωσης και παρέμβασης του ενδιαφερόμενου κοινού, καθώς και τις δυνατότητες παρέμβασης και γνωμοδότησης των αρμόδιων φορέων. Κατά τη διαδικασία Π.Π.Ε.Α. η Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ έχει την ευκαιρία να λάβει υπόψη της τις απόψεις σημαντικών οργανισμών, όπως η Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ενώ η Υπουργική Απόφαση H.Π. 37111/2021 για την «ενημέρωση και συμμετοχή του κοινού» στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό στο στάδιο της υποβολής και της εξέτασης της Π.Π.Ε.Α. και οι διατάξεις της θα ανατραπούν αν η διαδικασία αυτή απαλειφθεί. Σε αυτή την περίπτωση ακυρώνει τις δυνατότητες συμμετοχής, τη στιγμή μάλιστα που η ενθάρρυνση της συμμετοχής αυτής εμφανίζεται ως βασικός στόχος της κυβέρνησης. Η εμπειρία μας ως περιβαλλοντική οργάνωση υποδεικνύει ότι το στάδιο εξέτασης της ΠΠΕΑ αποτελεί τη κρισιμότερη φάση κατά την οποία το κοινό και οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν πρακτικά να παρέμβουν σε ένα σχεδιαζόμενο έργο και να προτείνουν τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Συνεπώς, εκτιμούμε ότι η αναγκαιότητα της ΠΠΕΑ πρέπει να διατηρηθεί όπως προβλέπεται από την οικεία εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τέλος, το προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου περιλαμβάνει και σωρεία άλλων προβλέψεων που δημιουργούν έντονους προβληματισμούς για τις συνέπειες στην αποτελεσματικότητα της προστασίας του περιβάλλοντος. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους κανόνες χωροθέτησης των νέων «Επιχειρηματικών Πάρκων», οι οποίοι δεν αποκλείουν καν τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000, τις προβλέψεις για παραχωρήσεις ή απαλλοτριώσεις περιοχών κα. Σε αυτή τη φάση δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε εκτενέστερο κατ’ άρθρο σχολιασμό των παραπάνω ζητημάτων, εξαιτίας του ασφυκτικά μικρού περιθωρίου των 7 ημέρων που δόθηκε για την ανοιχτή διαβούλευση για τόσο εκτενή και κρίσιμα θέματα. Με βάση όλα τα παραπάνω, είμαστε υποχρεωμένοι να εκφράσουμε τη διαφωνία μας με το Σχέδιο Νόμου, και ειδικότερα με τα άρθρα 29, 39, 44 και 49, καθώς, πέρα από τα ουσιαστικά προβλήματα που δημιουργεί, αφορά θέματα τα οποία αποτελούν αυτή τη στιγμή αντικείμενο διαβούλευσης υπό το ΥΠΕΚΑ. Νίκος Νικήσιανης, Υπεύθυνος Παρεμβάσεων, Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ»