Αρχική Ρύθμιση των Χρεών Υπερχρεωμένων ΚαταναλωτώνΆρθρο 1. Πεδίο ΕφαρμογήςΣχόλιο του χρήστη Παναγιώτης Βαρλάγκας | 30 Οκτωβρίου 2009, 04:33
  • Σχόλιο του χρήστη 'Παναγιώτης Βαρλάγκας' | 30 Οκτωβρίου 2009, 04:33

    Με δεδομένο ότι η χώρα στην οποία η διαδικασία πτωχεύσεως των φυσικών προσώπων έχει την μακρότερη και πιο βαθιά παράδοση, ίσως έχει αξία η σταχυολογική παράθεση ορισμένων στοιχείων από το κλασσικό βιβλίο Πτωχευτικού Δικαίου των Warren & Westbrook "The Law of Debtors & Creditors" (Εκδόσεις Aspen, 5η έκδοση, 2006), που αναφέρονται στις πτωχεύσεις ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ (Consumer Bankruptcies) κατ' αντιδιαστολή προς τις πτωχεύσεις εμπορικών επιχειρήσεων (Business Bankruptcies): * Ο θεσμός της πτωχεύσεως καταναλωτών υπάρχει στις ΗΠΑ από το 1898 (από το αρχικό Bankruptcy Act του 1898) * Ο λόγος που ενώ το πρώιμο Αγγλικό πτωχευτικό δίκαιο επέτρεπε κατά την κλασσική ευρωπαϊκή παράδοση την πτώχευση μόνον εμπόρων, επετράπη στις ΗΠΑ η πτώχευση κάθε φυσικού προσώπου, είναι ότι "σε μια εύρωστη νεαρά δημοκρατία καθένας ήθελε να είναι "in business". Υπήρχε δηλ. επιχειρηματικότητα, επιχειρηματικό πνεύμα, και σε ατομικό "μικρο-επίπεδο". * Μεγάλη εμπειρική έρευνα της πτωχεύσεως έχει δείξει ότι πολλά άτομα που υποβάλλουν αίτηση για (ατομική) πτώχευση, το πράττουν επίσης και όταν η μικρή τους επιχείρηση καταρρέει. Αυτό σημαίνει ότι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ καταναλωτικής και επιχειρηματικής πτωχεύσεως δεν είναι ξεκάθαρη. Αυτό μου έγινε σαφές και από πολλά σχόλια από συμπολίτες εδώ, που εξέφραζαν την αγωνία τους για το ότι το σχέδιο νόμου δεν καλύπτει τους μικροεπιχειρηματίες - βρίσκονται δηλ. στο μεταίχμιο μεταξύ υπερχρεωμένου καταναλωτή και μικροεπιχειρηματία στα όρια της πτώχευσης, αλλά μάλλον από τη "λάθος" πλευρά της γραμμής όπως τη χαράσσει το σχέδιο νόμου. * Πάνω από 1.500.000 νοικοκυριά (σε πληθυσμό 300.000.000 κατοίκων) υποβάλλουν αίτηση πτώχευσης καταναλωτή κάθε χρόνο (δηλ. με τα δικά μας δεδομένα θα είχαμε 50.000 αιτήσεις το χρόνο) (* Trivia: Έχουν πτωχεύσει στη ζωή τους: Μπάρτ Ρέυνολντς, MC Hammer, Κιμ Μπάσιντζερ, Μάικ Τάισον, μεταξύ πολλών άλλων.) * (1) Προέρχονται στην συντριπτική πλειονότητά τους από τη μεσαία οικονομική τάξη. * (2) Η μεγάλη πλειονότητά των πτωχευσάντων οφειλετών είναι *βαθιά* χρεωμένοι. Όχι αστεία. Ο μέσος χρεωκοπημένος σε έρευνα που έγινε είχε αναλογία (χρέος μείον στεγαστικό) / (ετήσιο εισόδημα) ~= 2.12. Δηλ. το χρέος του, και μάλιστα χωρίς το στεγαστικό ήταν υπερδιπλάσιο από το εισόδημά του! Θα του έπαιρνε *πάνω από 2 χρόνια να χρεώσει*, αγνοώντας το στεγαστικό, αγνοώντας τους τόκους, και υποθέτοντας ότι κάποιος άλλος (π.χ. γονείς) τον στήριζε οικονομικά... Από πολλά σχόλια απεγνωσμένων συμπολιτών που διαβάζω σ' αυτήν εδώ τη διαβούλευση αποκομίζω την αίσθηση ότι και η κατάσταση στη χώρα μας είναι πια συγκρίσιμη... * (3) Η μέση ηλικία του οφειλέτη είναι τα *41* χρόνια. * (4) Οι ΓΥΝΑΙΚΕΣ είναι πλέον πρώτες στις ΗΠΑ στην υποβολή αιτήσεων για πτώχευση. Βλέπω και εδώ σχόλια από πολλές γυναίκες. Αυτή η κοινωνική διάσταση ΔΕΝ πρέπει να παραβλεφθεί από το Υπουργείο, γιατί δίνει διαφορετική διάσταση στο πρόβλημα. Στις ΗΠΑ, το 39% των αιτήσεων είναι από γυναίκες, το 33% από κοινού από ζευγάρια, και μόλις το 29% από άνδρες (που είναι φαίνεται πιο εύρωστοι οικονομικά και υποφέρουν μόνο από τις κλασσικές *εμπορικές* πτωχεύσεις) * (5) Υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ κλασσικών εμπορικών πτωχεύσεων και καταναλωτικών πτωχεύσεων. Αυτό το συνδυάζω με κάποιο σχόλιο συμπολίτη που αναφέρθηκε σε άστοχη επιχειρηματική του κίνηση που τώρα τον έχει οδηγήσει και σε *προσωπικά/οικογενειακά* οικονομικά προβλήματα. Δηλ. η προσωπική οικονομική κατάρρευση έρχεται ως επακόλουθο της επαγγελματικής, παρά την κάποια προστασία από τους πιστωτές (εν σχέσει προς τις αναγκαστικές εκτελέσεις) που παρέχει η πτώχευση της επιχείρησης. Στις ΗΠΑ 14-20% των προσωπικών πτωχεύσεων είναι το domino effect εμπορικών πτωχεύσεων Μετά έρχεται το μεγάλο ΓΙΑΤΙ. Γιατί είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι στα πρόθυρα της πτώχευσης: (i) Απώλεια εισοδήματος λόγω κλεισίματος επιχειρήσεων, απολύσεων, μειώσεως υπερωριών (ως μείωσης της παραγωγής π.χ. ενός εργοστασίου), κ.λπ. ΜΑΚΡΑΝ ο συχνότερος λόγος (ii) Ιατρικά προβλήματα (αναπηρία, ή χρέος που προέκυψε από ιδιωτική ιατρική περίθαλψη) (iii) Οικονομική πίεση προερχόμενη από *διαζύγιο* (και σκεφτείτε *πόσο* έχουν αυξηθεί τα ποσοστά διαζυγίων τις τελευταίες 2 δεκαετίες) (iv) ΟΙ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ δια πάσαν χρήσιν. Στις ΗΠΑ το φαινόμενο αυτό ΔΕΝ είναι τόσο έντονο όσο εδώ, καθώς ο κόσμος είναι εξοικοιωμένος από πολλά χρόνια με την πιστωτική κάρτα, ενώ εδώ (φαινόμενο ανάλογο με το χρηματιστήριο ή με κάθετί καινούργιο που νομίζουμε ότι είναι τζάμπα λεφτά - free money - χωρίς να είναι) έγινε αυτό που έγινε, και οι μισοί Έλληνες έχουν από 5 κάρτες και χρωστάνε (v) Κάποιοι ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΠΤΩΧΕΥΣΗ (ως τρυκ) *για να μη χάσουν το σπίτι τους*. Χρωστάνε πολλά και για να μην τους πάρουν το σπίτι, βγαίνουν σε πτώχευση. (vi) ΑΝΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ: Πολλοί οφειλέτες παραδέχονται ότι δεν διαχείριστηκαν σωστά τα χρήματα που δανείστηκαν... (Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να αναφερθώ σε παραδείγματα...) (vii) Πρβλ. και την πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση: Οι Αμερικανικές Τράπεζες ήταν πολύ "επιθετικές" στην πολιτική τους και έπαιρναν μεγάλα ρίσκα στα δάνεια που έδιναν στους καταναλωτές, λόγω του μεγάλου κέρδους που έβγαζαν από το spread επιτοκίων δανεισμού/καταθέσεων. Και (θυμηθείτε τα SUBPRIMES) δάνειζαν σε καταναλωτές υψηλού ρίσκου. Οι αποφάσεις των Αμερικανικών πιστωτικών ιδρυμάτων να δανείζουν σε καταναλωτές όλο και υψηλότερου ρίσκου οδήγησε σε απότομη αύξηση των αιτήσεων για ατομικές πτωχεύσεις. Αυτά είχα να πω σ' αυτή τη φάση. Περισσότερο στο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο του ζητήματος - αλλά πιστεύω ότι και αυτά είναι χρήσιμα, για να κινηθεί το νομοσχέδιο προς τις κατευθύνσεις που το υπουργείο θα κρίνει ορθές. Πολλές φορές η κατεύθυνση που προκύπτει από την ορθή και επιστημονικά τεκμηριωμένη κατανόηση του υποκείμενου κοινωνικοοικονομικού πεδίου είναι εξίσου σημαντική με το καθαρά νομοτεχνικό κομμάτι.