Παρακαλούνται οι σχολιαστές των προτεινόμενων διατάξεων να αναφέρουν το άρθρο του νόμου στο οποίο αφορούν οι επισημάνσεις τους προκειμένου να είναι ευχερέστερη η επεξεργασία τους και να επιταχύνεται η διαδικασία έγκρισής της ανάρτησής τους.
Μπορείτε να μεταφορτώσετε ολόκληρο το σχέδιο νόμου εδώ.
|
Υπουργείο Ανάπτυξης Νίκης 5-7, 10180, Αθήνα email: public@mnec.gr Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων OpenGov.gr Ανοικτή Διακυβέρνηση |
Πολιτική Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Πολιτική Ασφαλείας και Πολιτική Cookies Όροι Χρήσης Πλαίσιο Διαλόγου |
Creative Commons License Με Χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Wordpress. |
Στο άρθρο 75 όταν πρόκειται να συναφθεί συμπληρωματική σύμβαση(Παρ. 1) είναι σκόπιμο να μην ισχύουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 3γε ώστε να γίνεται διαχωρισμός αυτών των συμβάσεων (Αρχικής και συμπληρωματικής) και να μην υπάρχουν ίδιες εργασίες και στις δύο συμβάσεις.
1. Το όριο της απ΄ευθείας ανάθεσης να ανέβει στις 60.000 ευρώ, όπως στις κοινωνικές υπηρεσίες
2. Η απ΄ευθείας διαπραγμάτευση μετά από άγονο διαγωνισμό να μπορεί να γίνει και εκτός ΕΣΗΔΗΣ.
3. Το χρονικό όριο υποβολής προσφορών του διεθνούς διαγωνισμού πρέπει να μειωθεί στις 20 μέρες. Αν απαιτείται περισσότερο ας το ορίσει η αναθέτουσα αρχή από μόνη της.
4. Για την επισκευή βλαβών σε εξοπλισμό (π.χ. επιστημονικά όργανα) θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα ώστε οι βλάβες να αντιμετωπίζονται άμεσα. Θα μπορούσε να προβλεφθεί εξαίρεση στο άρθρο 6 του 4412/2016, ώστε κάθε βλάβη να μπορεί να αντιμετωπιστεί με απ’ ευθείας ανάθεση.
5. Το άρθρο 127 του 4412/2016 να μείνει ως έχει για τις απ’ ευθείας αναθέσεις.
6. Οι αποφάσεις της ΑΕΠΠ επί προσφυγών για διαγωνισμούς έως π.χ. 1.000.000 ευρώ να είναι τελεσίδικες. Η δυνατότητα προσφυγής στο Εφετείο να δίνεται σε διαγωνισμούς μεγαλύτερης αξίας.
7. Όταν η αναθέτουσα αρχή δεν διαθέτει τεχνική υπηρεσία και δεν βρεθεί πρόθυμος δημόσιος φορέας για τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης, να προβλεφθεί ότι η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφέρει αμοιβή στον δημόσιο φορέα που θα προθυμοποιηθεί να συνάψει προγραμματική. Η αμοιβή να είναι ποσοστό επί του προϋπολογισμού του έργου και μέρος της να δίνεται στους μηχανικούς που θα τρέξουν το έργο.
8. Όταν η αναθέτουσα αρχή δεν διαθέτει τεχνική υπηρεσία να μπορεί να προσλάβει τεχνική εταιρεία ως σύμβουλο, για εργασίες επισκευής, συντήρησης και επίβλεψης εκτέλεσης αυτών. Η μέθοδος επιλογής και η αμοιβή να προβλεφθεί στο νόμο.
9. Με την έναρξη ισχύος του νόμου να εκδοθούν οι πρότυπες διακηρύξεις από την ΕΑΑΔΗΣΥ.
10. Ο νόμος να συνυπογραφεί από τον αρμόδιο για το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους υπουργό.
Σχετικά με τις προσκλήσεις στους οικονομικούς φορείς και για το ποιος τρέχει τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ο 4412 μιλούσε για αναθέτουσα αρχή ή αρμόδιες υπηρεσίες αντίστοιχα. Σε Δήμο της Αττικής το τμήμα προμηθειών δεν συντάσσει ούτε στέλνει προσκλήσεις. Αναλαμβάνει μόνο τις προσκλήσεις προς όλους. Τις προσκλήσεις προς συγκεκριμένο οικονομικό φορέα την κάνει όποια υπηρεσία χειρίζεται την πίστωση. Θα πρέπει να διευκρινιστεί στο νέο σχέδιο νόμου που υπηρεσία είναι η αναθέτουσα αρχή.
Επίσης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο εάν υπάρχουν ασυμβίβαστα σχετικά με τα μέλη των γνωμοδοτικών επιτροπών. Στον ανωτέρω Δήμο οι υπάλληλοι του τμήματος προμηθειών δεν μπαίνουν σε επιτροπές διότι επικαλούνται ασυμβίβαστο βασιζόμενοι σε έγγραφο του ΥΠ ΟΙΚ του 2017 το οποίο εξέφραζε μόνο απόψεις. Είναι το έγγραφο αυτό πιο ισχυρό από νόμο; Μπορεί οποιοδήποτε Υπουργείο να δημιουργεί σύγχυση για θέματα που αφορούν μόνο το ΥΠΕΣ απλά δημοσιοποιώντας τις απόψεις του;
Όλα τα παραπάνω μας δημιουργούν πολλά προβλήματα. Ο 4412 ερμηνεύεται κατά το δοκούν. Ο 4412 αφορά τις προμήθειες τελικά;;
Άρθρο 53
Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης–Αντικατάσταση άρθρου 120 το ν. 4412/2016
Προτείνεται να περιοριστεί δραστικά ή και να καταργηθεί το διάστημα ανάρτησης (όχι η υποχρέωση) της πρόσκλησης στο ΚΗΜΔΗΣ για τις παρ. 3α και 3β του άρθρου, στις περιπτώσεις που η πρόσκληση απευθύνεται σε συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς, καθώς το μόνο που προσθέτει είναι αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην ανάθεση της σύμβασης.
Στην αιτιολογική έκθεση του άρθρου αναφέρεται ότι: «η πρόσκληση.., δύναται να απευθύνεται και σε έναν μόνο οικονομικό φορέα και αναρτάται στο ΚΗΜΔΗΣ τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης» και «η ανάρτηση της σχετικής πρόσκλησης προτείνεται με γνώμονα την ενίσχυση της διαφάνειας της διαδικασίας, της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και του ελέγχου των αναθετουσών αρχών … και οι εν λόγω τυχόν υποβληθείσες προσφορές από μη προσκεκλημένους οικονομικούς φορείς δεν λαμβάνονται υπόψη».
Η διατήρηση της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να προσκαλέσει έναν ή τρεις συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς και παράλληλα να μη λάβει υπόψη υποβληθείσες προσφορές από μη προσκεκλημένους οικονομικούς φορείς, αυτόματα καταργεί το στόχο του νομοθέτη για ίση μεταχείριση των οικονομικών φορέων.
Πρόταση: το σχετικό πεδίο των παρ. 3α και 3β να διατυπωθεί ως εξής: «σε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή επιλέξει να προσκαλέσει συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς η πρόσκληση αναρτάται στο ΚΗΜΔΗΣ πριν από την ανάρτηση και κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης»
Άρθρο 27 (τροποποίηση του άρθρου 78 )
Στη δάνεια εμπειρία θα πρέπει να προβλέπονται και οι ευθύνες του «δανείζοντα» την εμπειρία σε περίπτωση που ο ανάδοχος βγει έκπτωτος κλπ.
Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί το φαινόμενο να αναλαμβάνουν έργο εταιρίες «βιτρίνα» καλυπτόμενες πίσω από δάνεια εμπειρία άλλων εταιριών που δεν θα έχουν καμία ευθύνη αν δεν εκτελεστεί ορθά η σύμβαση.
-Επί του άρθρου 2 (Τροποποίηση Άρθρου 32A του Ν.4412/2016).
Στην περίπτωση που τελικά καταργηθεί ο συνοπτικός διαγωνισμός για δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία έως 60.000 χωρίς ΦΠΑ και γίνει υποχρεωτική η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ για όλες τις δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία ανωτέρη του ορίου των 30.000 με ότι αυτό συνεπάγεται (ήτοι πρόσθετο διοικητικό βάρος στις αναθετουσας αρχές και στους οικονομικούς μικρούς φορείς, λόγω δυσκολίας χρήσης του ΕΣΗΔΗΣ, απροθυμία μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς που διενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα, αδυναμία ευελιξίας των αναθετουσων αρχών για τις ανωτέρω δημόσιες συμβάσεις κλπ) προτείνεται να προστεθεί στο άρθρο 32Α (εξαίρεση υποχρεωτικής χρήσης ΕΣΗΔΗΣ) Παρ. γ με την εξής διάταξη:
«γ) εάν, ύστερα από ανοικτή ή κλειστή διαδικασία είτε δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά ή αίτηση συμμετοχής είτε καμία από τις υποβληθείσες προσφορές ή αιτήσεις συμμετοχής δεν είναι κατάλληλη, εφόσον δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιωδώς οι αρχικοί όροι της σύμβασης και με την προϋπόθεση ότι διαβιβάζεται σχετική έκθεση στην Επιτροπή μετά από αίτημά της·
Μη κατάλληλη θεωρείται μία προσφορά όταν είναι άσχετη με τη σύμβαση και αδυνατεί προδήλως, χωρίς να τροποποιηθεί ουσιαστικά, να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής, όπως προσδιορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης.
Μη κατάλληλη θεωρείται μία αίτηση συμμετοχής όταν στο πρόσωπο του οικονομικού φορέα συντρέχει υποχρεωτικός ή δυνητικός λόγος αποκλεισμού, σύμφωνα με το άρθρο 73 ή όταν αυτός δεν πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα άρθρα 75, 76 και 77…»
Η ανωτέρω διάταξη θα προσφέρει μια ευελιξία στις περιφερειακές αναθέτουσες αρχές, μετά από άγονο ανοικτό διαγωνισμό που έγινε με χρήση του ΕΣΗΔΗΣ, να μπορούν να προσφεύγουν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης η οποία να γίνεται χωρίς την χρήση του ΕΣΗΔΗΣ (ήτοι με ενσφραγιστους φακέλους).
Η προτεινόμενη διάταξη κρίνεται αναγκαία ειδικά σε δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία έως 60.000 χωρίς ΦΠΑ (που σύμφωνα με το εν λόγω νομοσχέδιο θα γίνονται μέσω ΕΣΗΔΗΣ),προκειμένου να δίνεται η δυνατότητα στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (που δεν επιθυμούν να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς μέσω ΕΣΗΔΗΣ, λόγω πολυπλοκότητας και έλλειψης τεχνογνωσίας) να μπορούν να συμμετέχουν στις εν λόγω δημόσιες συμβάσεις που έχουν κηρυχθεί άγονες με ενσφραγιστους φακέλους.
Σχεδόν στο σύνολο των ελέγχων του ΕΣΠΕΛ συστήνεται η περικοπή της αμοιβής του αναδόχου (σύμφωνα με τον Ν 4412/16 όπως αναφέρεται στις εκθέσεις του) με επιβολή προστίμου για την ελλιπή τήρηση αρχείων ποιότητας έργου (π.χ. Πρόγραμμα Ποιότητας Έργου όπου η τήρηση του είναι υποχρεωτική ή αντίστοιχα αρχεία για έργα μικρότερου Προϋπολογισμού). Η ελλιπής τήρησης τους δεν επηρεάζει απαραίτητα και την ποιότητα του έργου.
Στον νόμο δεν προβλέπεται η επιβολή περικοπής αμοιβής – ποινικής ρήτρας ο επιβολής προστίμου για σχετικές παραλήψεις.
Θα ήταν σκόπιμο να υπάρχει σχετικό άρθρο που να επιτρέπει στη Προϊσταμένη Αρχή να επιβάλει σχετική ποινή, κατόπιν συστάσεων του ΕΣΠΕΛ, επί του εργολαβικού οφέλους (π.χ. μέχρι 2%) με πρόβλεψη μείωσης κατά 50% για μεταγενέστερη τακτοποίηση. Επίσης ο ΕΣΠΕΛ θα πρέπει να καθορίζει στην έκθεση του το ποσοστό για περικοπή για σχετικές ελλείψεις.
Πόσες από τις παραπάνω αγωνίες και σχόλια αφορούν στην διαδικασία ανάθεσης και στα προβλήματα που δημιουργούνται έως την ανάδειξη του αναδόχου;
Κληρώσεις επιτροπών από υπαλλήλους άσχετους με το αντικείμενο, υποστελέχωση υπηρεσιών, διαμάχη για το εάν ένας διαγωνισμός αποτελεί «τεχνική» ή «διοικητική» διαδικασία, αρκετές ασυμφωνίες των Ανεξάρτητων Αρχών στις απόψεις τους, σύνθετη Νομολογία που είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή και κυρίως να εφαρμοστεί ομοιόμορφα σε όλες τις υπηρεσίες της χώρας, αδυναμία συγκρότησης και λειτουργίας των μητρώων πιστοποιημένων οικονομικών φορέων, καθυστερήσεις από τις ανάγκες πολλαπλών αποφάσεων από άσχετα συλλογικά όργανα των ΟΤΑ……… και τόσα άλλα.
Απλή πρόταση : Δημιουργία Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικών Διαγωνισμών (ΓΔΗΔ) στο ΥΠΟΜΕΔΙ, με επιμέρους Διευθύνσεις Διαγωνισμών Προμηθειών, Υπηρεσιών, Μελετών και Έργων. Ο ενδιαφερόμενος φορέας θα αποστέλλει ψηφιακά υπογεγραμμένα τα Τεύχη Δημοπράτησης στην αντίστοιχη Διεύθυνση και μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας από την Κεντρική Υπηρεσία θα του κοινοποιούνται τα στοιχεία του αναδόχου με τον οποίο θα υπογράψει σύμβαση και θα υλοποιήσει το αντικείμενο. Δεν αναγράφω τα πλεονεκτήματα της πρότασης διότι τα θεωρώ αυτονόητα για όλους όσους ξοδεύουν χιλιάδες εργατοώρες με αυτό το αντικείμενο.
-Επί του άρθρου 1 (Τροποποίηση του άρθρου 2 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται να δωθεί ένας λεπτομερέστερος ορισμός του έργου, κάνοντας αναφορά σε συγκεκριμένα cpv.
Επίσης προτείνεται να συμπληρωθεί η εξής παράγραφος στον ορισμό «δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών», η οποία αποτελεί άποψη του Ελ. Συνεδρίου (Κλιμ.Τμ.7 Πράξη 214/2017): «…Όταν οι αναγκαίες εργασίες είναι απλές, δηλαδή για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ούτε απασχόληση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού ή χρησιμοποίηση ιδιαίτερων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, τότε πρόκειται για δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών…»
Τα ανωτέρω θα έχουν ως αποτέλεσμα να καθίσταται εύκολη η διάκριση μίας δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών από μία δημόσια σύμβαση έργου από την αναθέτουσα αρχή και να επιλέγεται η σωστή διαγωνιστική διαδικασία.
-Επί του άρθρου 5 (Τροποποίηση του άρθρου 36 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται το ποσό της εκτιμώμενης αξίας μιας δημόσιας σύμβασης για το οποίο οι αναθέτουσες αρχές θα είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν το ΕΣΗΔΗΣ να αυξηθεί στα 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α..
Προτείνεται η διαδικασία που θα χρησιμοποιούν οι αναθέτουσες αρχές για μία δημόσια σύμβαση με εκτιμώμενη αξία ίση ή κατώτερη των 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως τα όρια της απευθείας ανάθεσης (30.000,00) να είναι αυτή του συνοπτικού διαγωνισμού με σφραγισμένους φακέλους προσφοράς.
Τα ανωτέρω θα έχουν ως στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ αποτελεί πολύπλοκη διαδικασία. Λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διαδικασίες οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είτε προσφεύγουν σε εξωτερικούς συνεργάτες , με υψηλό κόστος υπηρεσιών, γεγονός που αυξάνει το κόστος μίας δημόσιας σύμβασης, με αποτέλεσμα να μην είναι προς όφελος του Δημοσίου είτε δεν συμμετέχουν καθόλου σε προμήθειες του δημοσίου.
-Επί του άρθρου 23 (Τροποποίηση του άρθρου 73 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται να διορθωθεί η παρ. 8 ως εξής: «..8. Η απόφαση της αναθέτουσας αρχής για τη διαπίστωση της επάρκειας ή μη των επανορθωτικών μέτρων κατά την παρ. 7, εκδίδεται μετά από σύμφωνη γνώμη της επιτροπής της παρ. 9, η οποία εκδίδεται εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση του σχεδίου απόφασης της αναθέτουσας αρχής στην εν λόγω επιτροπή, συνοδευόμενου από όλα τα σχετικά στοιχεία…»
-Επί του άρθρου 28 (Τροποποίηση του άρθρου 79 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται για τις συμβάσεις που δεν θα διενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα του ΕΣΗΔΗΣ (για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των 30.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α.), να γίνεται χρήση του υφιστάμενου ΤΕΥΔ.
-Επί του άρθρου 35 (Τροποποίηση του άρθρου 92 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται η παράγραφος 2 του άρθρου 92 του Ν.4412/2016 να μην καταργηθεί και να αφορά ανοικτές διαδικασίες για συμβάσεις που δεν θα διενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα του ΕΣΗΔΗΣ (για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των 30.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α.).
-Επί του άρθρου 39 (Τροποποίηση του άρθρου 96 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται οι παράγραφος 3,4,5 & 6 του άρθρου 96 του Ν.4412/2016 να μην καταργηθούν και να αφορά ανοικτές διαδικασίες για συμβάσεις που δεν θα διενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα του ΕΣΗΔΗΣ (για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των 30.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α.).
-Επί του άρθρου 45 (Τροποποίηση του άρθρου 104 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται στην παράγραφο 1α του νομοσχεδίου μετά την φράση «με την υποβολή του ΕΕΣΣ» να συμπληρωθεί η φράση «χωρίς να απαιτείται η υποβολή των δικαιολογητικών του άρθρου 80».
Με αυτή την συμπλήρωση καθίσταται σαφές ότι τα δικαιολογητικά του άρθρου 80 δεν απαιτείται να είναι σε ισχύ κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς.
Επί του άρθρου 46 (Τροποποίηση του άρθρου 105 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται στο αρθρο 105 του Ν.4412/2016 να προστεθεί παρ. 9 στην οποία να διατυπώνεται πότε επέρχονται τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118.
Με αυτή την διατύπωση θα γίνει σαφές πότε μπορεί να συναφθεί η σύμβαση σε περίπτωση που υπάρξει «ένσταση» από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 55 (Τροποποίηση του άρθρου 127 του Ν.4412/2016).
-Επί του άρθρου 50 (Τροποποίηση του άρθρου 118 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται στην παρ. 1 του άρθρου 118 του Ν.4412/2016 η προσθήκη του εξής εδαφίου:«Ειδικά για τις διαδικασίες προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών για τη συντήρηση και επισκευή των υπηρεσιακών οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας (cpv: 34330000-9, 34411000-1, 50112000-3 και 50115000-4), καθώς και για υπηρεσίες τροφοδοσίας με έτοιμα γεύματα και πρόχειρο φαγητό σε περιπτώσεις αστυνομικών επιχειρήσεων ευρείας κλίμακας, της παρ.12 του άρθρου 8 του ν.3207/2003 (cpv: 15894400-5 και 55520000-1), η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης εφαρμόζεται μέχρι τα όρια του άρθρου 5, ενώ για τις διαδικασίες προμήθειας αγαθών για την κίνηση των υπηρεσιακών οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας (cpv:09132100-4 και 09134100-8) η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (ή του συνοποτικού διαγωνισμού στην περίπτωση που δεν καταργηθεί με το παρόν νομοσχέδιο) να εφαρμόζεται μέχρι τα όρια του άρθρου 5».
Η διατύπωση αυτή δίνει την απαραίτητη ευελιξία στις ανεξάρτητες επιχειρησιακές μονάδες της Ελληνικής Αστυνομίας αφενός για την αποφυγή ακινητοποίησης του στόλου της, αφετέρου για να υποστηριχθούν μεγάλες αστυνομικές επιχειρήσεις αόριστης χρονικής διάρκειας όπως προσφάτως στον Έβρο. Επίσης, δίνει την δυνατότητα μεγάλης συμμετοχής των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων στις συγκεκριμένες διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
-Επί του άρθρου 53 (Τροποποίηση του άρθρου 120 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται η παρ. 3α του άρθου 120 του Ν.4412/2016 να τροποποιηθεί ως εξής για τις συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών:
» 3. Για τις συμβάσεις του άρθρου 118 ισχύουν τα ακόλουθα:
α) Για συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών με εκτιμώμενη αξία άνω του ορίου των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) και έως του ποσού των πέντε χιλιάδων (5.000) η πρόσκληση της παρ. 2 δύναται να απευθύνεται και σε έναν οικονομικό φορέα, χωρίς να απαιτείται να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ. Δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά.
β) Για συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών με εκτιμώμενη αξία άνω του ποσού των πέντε χιλιάδων (5.000) η πρόσκληση της παρ. 2 απαιτείται να απευθύνεται σε τουλάχιστον δύο οικονομικούς φορείς, χωρίς να απαιτείται να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ ή σε περίπτωση που δεν απευθύνεται σε συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς απαιτείται να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ για τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. Δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά…¨
Η διατύπωση αυτή θα συμβάλει στην διαφάνεια των διαδικασιών της απευθείας ανάθεσης.
-Επί του άρθρου 102 (Τροποποίηση του άρθρου 200 του Ν.4412/2016)
Προτείνεται στην παρ.6 του άρθρου 200 του ν.4412/2016, να προστεθεί το εξής εδάφιο:
«Με την προσφορά του ή κατά την κατάρτιση της σύμβασης, ο ανάδοχος μπορεί να αναφέρει τον ΙΒΑΝ του πιστωτικού ιδρύματος, στον οποίο επιθυμεί να του καταβληθεί το δικαιούμενό ποσό καθώς και ο λογαριασμός ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την ενημέρωσή του για την έκδοση του σχετικού χρηματικού εντάλματος, χωρίς να απαιτείται η υποβολή περαιτέρω δικαιολογητικών».
Η ρύθμιση αυτή πέραν του ότι είναι εύλογη, κρίνεται αναγκαία διότι ενίοτε παρατηρούνται παρερμηνείες των ισχυουσών διατάξεων από τις υπηρεσίες εκκαθάρισης καθώς και παράπονα από τους αναδόχους για άσκοπο γραφειοκρατικό φόρτο.
-Επί του άρθρου 180 (Έναρξη ισχύος τροποποιείσεων του Ν.4412/2016)
Προτείνεται η ισχύς του νομοσχεδίου να αρχίζει από την 01/06/2021, έτσι ώστε να μπορέσουν οι αναθέτουσες αρχές και οι οικονομικοί φορείς να προετοιμαστούν κατάλληλα για την σωστή εφαρμογή των τροποποιούμενων διατάξεων.
Άρθρο 49
Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας– Αντικατάσταση άρθρου 117 ν. 4412/2016
Προτείνεται να επανεξεταστεί η κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού η διαδικασία του οποίου ως πιο απλοποιημένη επιτύγχανε την επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων η οποία δεν είναι εφικτό να επιτευχθεί όταν οι αυξημένες απαιτήσεις της ανοιχτής διαδικασίας κατέρχονται και καταλαμβάνουν το πεδίο απλοποιημένων διαδικασιών.
Οι συνοπτικοί διαγωνισμοί αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο, ειδικά για τις αναθέτουσες αρχές της περιφέρειας στην οποία οι οικονομικοί φορείς είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στη χρήση του ΕΣΗΔΗΣ.
Άρθρο 2
Ρύθμιση ζητημάτων προσφυγής σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση– Αντικατάσταση άρθρου 32Α ν. 4412/2016
Να προστεθεί στις εξαιρέσεις της υποχρεωτικής εφαρμογής από τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 22, του άρθρου 36, της παρ. 1 του άρθρου 72 και των παρ. 1 έως 4 του άρθρου 79 και η περίπτωση της παραγράφου 2α του άρθρου 32 (άγονος διαγωνισμός) μετά από αναδιατύπωση, ως εξής:
α) εάν, ύστερα από ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, είτε δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά ή αίτηση συμμετοχής είτε καμία από τις υποβληθείσες προσφορές ή αιτήσεις συμμετοχής δεν είναι κατάλληλη, εφόσον δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιωδώς οι αρχικοί όροι της σύμβασης και με την προϋπόθεση ότι διαβιβάζεται σχετική έκθεση στην Επιτροπή μετά από αίτημα της και μετά από μία φορά υποχρεωτικής διενέργειας διαδικασίας διαπραγμάτευσης μέσω του συστήματος ΕΣΗΔΗΣ.
Η ρύθμιση κρίνεται απαραίτητη γιατί οι ισχύουσες σήμερα ρυθμίσεις επιβάλλουν συνεχείς επαναλαμβανόμενες διαδικασίες ηλεκτρονικής διαπραγμάτευσης κατόπιν «άγονου» διαγωνισμού αξίας άνω των 60.000,00 € σήμερα και 30.000,00 € μετά την ψήφιση του νέου Νόμου, αντί της πιο ευέλικτης διαδικασίας της δια ζώσης διαπραγμάτευσης
1η πρόταση – Τροποποίηση του άρθρου 180 ως εξής: «Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από 1.6.2021»
Αιτιολόγηση:
Το παρόν νομοσχέδιο, αλλάζει ριζικά ορισμένες διαδικασίες. Το μέγεθος των αλλαγών μπορεί να συγκριθεί με εκείνες που έφερε ο 4412/16, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από τη δημοσίευση. Αξίζει λοιπόν, να μελετήσουμε τις επιπτώσεις άμεσης εφαρμογής του 4412, ώστε να αποφύγουμε αντίστοιχες.
Εξετάζοντας τον αριθμό των δημοσιευμένων διαγωνισμών στο ΕΣΗΔΗΣ, θα παρατηρήσετε ότι από τον Αύγουστο 16 μέχρι και τον Οκτώβριο 16 παρατηρήθηκε σημαντική μείωση. Το παραπάνω είναι μία ένδειξη ότι η δημόσια διοίκηση και συγκεκριμένα το προσωπικό που ασχολείται με θέματα δημοσίων συμβάσεων χρειάστηκε χρόνο προσαρμογής.
Συνεπώς προτείνεται οι τροποποιήσεις του συγκεκριμένου σχεδίου, να μην τεθούν σε εφαρμογή από τη δημοσίευσή του, αλλά να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος στο προσωπικό να ενημερωθεί/εκπαιδευτεί.
Άλλωστε μία αντίστοιχη μείωση του αριθμού των διαγωνισμών που θα δημοσιευθούν μέσα στο 1ο εξάμηνο του 2021, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες ήδη έχουν πληγεί σημαντικά.
2η πρόταση – Κατάργηση και όχι τροποποίηση του 4412/16
Αιτιολόγηση:
Σε παλιότερη μελέτη επί του θέματος, όσον αφορά τη χώρα μας, η ΕΕ διαπίστωσε την πολυπλοκότητα της νομοθεσίας. Βασιζόμενη στην Ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων 2013 της ΕΕΑΔΗΣΥ, αναφέρει ότι η σχετική με το θέμα νομοθεσία εκτείνεται σε 400 νόμους, κανονισμούς και ΠΔ. (Το απόσπασμα που αφορά την Ελλάδα είναι διαθέσιμο εδώ: https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/policy/how/improving-investment/public-procurement/study/country_profile/el.pdf ).
Φυσικά, με τον 4412 περιορίστηκε κατά πολύ, όμως από την εφαρμογή του μέχρι και σήμερα έχουν εκδοθεί 38 ΦΕΚ τα οποία τροποποιούν μέρος των διατάξεών του. Είναι λοιπόν μία ευκαιρία, αντί το προς ψήφιση νομοσχέδιο να αποτελεί το 39ο, αυτό να αποτελέσει τη βάση για τις τροποποιήσεις οι οποίες θα ακολουθήσουν.
Ένα επιπλέον επιχείρημα στο ότι απαιτείται και πάλι η μείωση του εύρους είναι το γεγονός ότι ο 4412 είναι ο μοναδικός νόμος με δική του σελίδα στο διαδίκτυο.
3η πρόταση – Βελτίωση της δομής και απλοποίηση του κειμένου.
Αιτιολόγηση:
Είναι γεγονός ότι το αντικείμενο των δημοσίων συμβάσεων, χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και σύμφωνα με τη βιβλιογραφία δε μπορεί να ενταχθεί σε κάποιο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο. Αντίστοιχα και το προσωπικό το οποίο απασχολείται στο αντικείμενο, προέρχεται από διάφορες ειδικότητες αλλά κυρίως από διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης. Κατά συνέπεια, μεγάλο μέρος του προσωπικού είναι αναμενόμενο να δυσκολεύεται όχι μόνο να κατανοήσει αλλά και να «χρησιμοποιήσει» το νόμο, με ότι συνεπάγεται αυτό για την ομαλή εξέλιξη των διαδικασιών.
Έτσι, προτείνεται ο σχεδιασμός της δομής και της μορφής του κειμένου, να γίνει λαμβάνοντας ως δεδομένη την ποικιλία στις ειδικότητες αλλά και στα επίπεδα εκπαίδευσης του προσωπικού που ασχολείται με το αντικείμενο. Διευκολύνοντας το προσωπικό στην καθημερινή τριβή του με τη νομοθεσία, τα οφέλη για τη δημόσια διοίκηση θα είναι πολλαπλάσια.
Ακολούθως, παρατίθεται ενδεικτικά σχετική βιβλιογραφία, η οποία θα μπορούσε να ληφθεί γενικότερα υπόψη κατά το σχεδιασμό οποιασδήποτε τροποποίησης όπως για παράδειγμα σε ότι αφορά τις απαιτήσεις για την ένταξη στο Μη.Π.Υ.Δη.Συ.
Roman, A. V. (2015). Public procurement specialists: They are not who we thought they were. Journal of Public Procurement, 15(1), 38–65. https://doi.org/10.1108/JOPP-15-01-2015-B002
4η πρόταση – Αποσαφήνιση των περιόδων δημοσίευσης
Αιτιολόγηση:
Μελετώντας τα διαθέσιμα δεδομένα στο https://opentender.eu/gr/ προκύπτει ότι τα όρια των ημερών που καθορίζει η νομοθεσία για τη δημοσίευση του κάθε διαγωνισμού δεν τηρούνται με ευλάβεια. Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις (ελάχιστες) αναθέτουσων αρχών οι οποίες διατηρούν τους διαγωνισμούς τους ανοιχτούς για προσφορές, για περίοδο μεγαλύτερη από αυτή των ορίων. Ωστόσο, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός διαγωνισμών με περίοδο δημοσίευσης 29 και 34 ημέρες, αντί για 30 και 35 αντίστοιχα κατά περίπτωση. Επιπλέον, στα παραπάνω δεδομένα θα συναντήσουμε και διαγωνισμούς οι οποίοι δημοσιεύτηκαν για μονοψήφιο αριθμό ημερών.
Υποθέτοντας ότι μεγαλύτερη διάρκεια δημοσίευσης, οδηγεί σε μεγαλύτερο αριθμό προσφορών, η επικρατούσα κατάσταση, προφανώς και εμποδίζει την ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων. Επιπλέον, η σχετική με το θέμα βιβλιογραφία (παρατίθεται παρακάτω ενδεικτική), έχει δείξει ότι μεγαλύτερος αριθμός προσφορών, συνεπάγεται μείωση της τελικής τιμής. Άρα ακόμη και αν το να διατηρούν οι αρχές τους διαγωνισμούς τους ανοιχτούς για μεγαλύτερη διάρκεια είναι αντικειμενικά δύσκολο, το δημόσιο θα ωφεληθεί από μία τέτοια πρακτική. Συνεπώς, προτείνεται η ένταξη στο κείμενο διευκρινίσεων όπως οι παρακάτω:
1. Οι αναθέτουσες αρχές/φορείς πρέπει να επιδιώκουν οι διαγωνισμοί τους να παραμένουν ανοικτοί για υποβολή προσφορών, για όσον το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είναι εφικτό, πέραν των ορίων.
2. Για τον υπολογισμό της περιόδου δημοσίευσης, δε λαμβάνεται υπόψη η ημέρα δημοσίευσης.
Li, Sheng & Foulger, Joshua & Philips, Peter. (2008). Analysis of The Impacts of The Number of Bidders Upon Bid Values: Implications for contractor Prequalification and Project Timing and Bundling. Public Works Management & Policy. 12. 10.2139/ssrn.1707950.
Αρθρο 168 που τροποποιεί το άρθρο 10 Ν.3978/2011
Στην παρ. 1 περιπτώσεις (δ) και (ε)»Να χρησιμοποιήσουν τρίτα πρόσωπα για να διοχετεύσουν χρηματικά ποσά στα προαναφερόμενα πρόσωπα» καλό να προστεθεί «τρίτα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά» και «χρηματικά ποσά ή άλλα ωφελήματα»
Επί του άρθρου 10 (τροπ. άρθρου 44 ν . 4412/2016) :
Ενώ ορθώς προτείνεται η απαλοιφή της υπουργικής απόφασης για την ύπαρξη ή μη τεχνικής επάρκειας της αναθέτουσας αρχής, εντούτοις στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 αναφέρεται ότι «αποφαινόμενα όργανα της συγκεκριμένης κάθε φορά προγραμματικής σύμβασης είναι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής».
Η διάταξη αυτή συντηρεί το υφιστάμενο πρόβλημα που δημιούργησαν οι παθογένειες του συστήματος που εισήγαγε ο ν. 4412/2016 και ΔΕΝ επιλύουν το υπαρκτό πρόβλημα της ακραίας υποστελέχωσης σε τεχνικό προσωπικό που αντιμετωπίζουν οι 260 από τους 332 δήμους της Χώρας.
Ο ν. 4674/2020 ευφυώς εισήγαγε την κατά το άρ. 12 του ν. 4412/2016 προγραμματική sσύμβαση για τη στήριξη με πληθώρα φορέων (που έχουν τεχνική επάρκεια), ώστε να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα της τεχνικής στήριξης των υποστελεχωμένων τεχνικών υπηρεσιών των δήμων.
Επειδή η ίδια φιλοσοφία της προγραμματικής σύμβασης τεχνικής στήριξης διατηρείται ορθώς και αυτούσια και στο παρόν νομοσχέδιο, για να μην τεθεί υπό διακινδύνευση το νέο μοντέλο λειτουργίας κρίνεται σκόπιμο το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 44 να αντικατασταθεί ως εξής : «Τα αποφαινόμενα όργανα για τις δημόσιες συμβάσεις καθορίζονται με την προγραμματική σύμβαση.». Με την προτεινόμενη τροποποίηση εξασφαλίζεται η τάχιστη εκτέλεση της σύμβασης, η εκτέλεση του έργου και η απορρόφηση αναπτυξιακών πόρων, χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις ή προσκόμματα όπως η έλλειψη προσωπικού της αναθέτουσας αρχής.
Άρθρο 49- Αναφορικά με την κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού του άρθρου 117 του ν.4412/2016 θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι αποτελεί ένα κρίσιμο (και μοναδικό ίσως) εργαλείο για αναθέτουσες αρχές που εδρεύουν σε μεγάλα νησιά, καθώς οι οικονομικοί φορείς-προμηθευτες που συμμετέχουν σε προμήθειες δημοσίου δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε πολύπλοκες διαδικασίες όπως είναι το ΕΣΗΔΗΣ.
Προτείνεται να επανεξεταστεί η κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού.
Οι παρακάτω προτάσεις αφορούν τις αναθέσεις μελετών.
1. Κατάργηση των κληρώσεων για τις απευθείας αναθέσεις μελετών από τους ΟΤΑ. Δυνατότητα απευθείας ανάθεσης μελετών από τους ΟΤΑ όπως παλαιότερα. Αυτό θα επιτρέψει στους ΟΤΑ να επισπεύσουν τις διαδικασίες ωρίμανσης των έργων.
2. Κατάργηση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32, 128 κλπ) . Καταστρατηγείται παντού πλέον το πνεύμα του νόμου όπου καλούνται χωρίς αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια από τις λίστες Φορέων συνήθως τρεις υποψήφιοι οικονομικοί φορείς (ανάδοχοι) για να καταθέσουν προσφορά. Κυριαρχεί παντού η αδιαφάνεια όσον αφορά τον τρόπο που προσκαλούνται οι οικονομικοί φορείς. Πριν τον 4412/16 τα φαινόμενα αυτά ήταν περιορισμένα στο σκέλος της Τεχνικής βοήθειας των Επιχειρησιακών προγραμμάτων. Σήμερα είναι παντού, πόσο μάλιστα τώρα που στις αναθέσεις εμπλέκονται πλέον η ΕΤΑΑ, ΔΕΠΑΝ και πολλά άλλα σχήματα των οποίων τα μητρώα δεν ελέγχονται.
Το βασικό μητρώο μελετητών θα έπρεπε να είναι αποκλειστικά και μόνο το μητρώο μελετητών του ΥΠΟΜΕΔΙ
Άρθρο 49-καταργηση συνοπτικού διαγωνισμού άρθρου 117 του ν.4412/2016. Προτεινεται να επανεξεταστεί η κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού.
Θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι ο συνοπτικός διαγωνισμός αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για τις αναθετουσες αρχές, για το λόγο ότι οι μικρομεσαίοι οικονομικοί φορείς-προμηθευτές που συμμετέχουν σε προμήθειες δημοσίου δεν επιθυμουν να εμπλακούν σε πολύπλοκες διαδικασίες όπως είναι το ΕΣΗΔΗΣ. Λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διασικασίες, προσφεύγουν σε εξωτερικούς συνεργάτες (λογιστές κ.λπ.), με υψηλό κόστος υπηρεσιών, πράγμα που σαφώς αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα, όπως έχει δείξει η μέχρι σήμερα εμπειρία.
Καθώς τα άρθρα 1-6,8, 10Α & 10Β του Ν. 3861/2010 έχουν καταργηθεί με την παρ. 5 του άρθρου 108 του Ν. 4727/2020 και έχουν αντικατασταθεί με τα άρθρα 75-83 του ιδίου νόμου, όπου στο νομοσχέδιο γίνεται αναφορά στον Ν. 3861/2010 σχετικά με το πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» θα πρέπει να αντικατασταθεί με αναφορά στην νέα ισχύουσα νομοθεσία.
Άρθρο 10: Α) η κατάργηση με το παραπάνω άρθρο των κριτηρίων για τον προσδιορισμό της τεχνικής επάρκειας δηλαδή της ικανότητας των αναθετουσών αρχών και ιδίως ΟΤΑ α ´και β´ βαθμού, που απαιτείται για την προκήρυξη, σύναψη και εκτέλεση / επίβλεψη συμβάσεων τεχνικών έργων από τους παραπάνω Β) η κατάργηση της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4412/16 που περιλαμβάνει τους κανόνες βάσει των οποίων αντιμετωπίζεται η έλλειψη της τεχνικής επάρκειας με προγραμματική συμφωνία με τους φορείς που προσδιόριζε ο νόμος και Γ ) η κατάργηση της ίδιας παρ. 2 του άρθρου 44 κατά το μέρος που καθορίζει το ελάχιστο περιεχόμενο των προγραμματικών συμβάσεων αποτελούν επιλογές εκτεταμένης απορρύθμισης των παραπάνω σοβαρών θεμάτων, οι οποίες χρήζουν αφενός δικαιοπολιτικής αιτιολόγησης, αφού καμιά από τις παραπάνω ρυθμίσεις δεν προκύπτει περιττή και αφετέρου επανεξέτασης αφού δημιουργούν υπόβαθρο κακοδιαχείρισης τόσο των δημόσιων έργων όσο και του δημόσιου χρήματος.
Σημειωτέον ότι το περιεχόμενο των προγραμματικών συμβάσεων και η βάσει αυτού διάκρισή τους από συμβάσεις έμμεσης απευθείας και με αμοιβή ανάθεσης έργων, υπηρεσιών κλπ έχει απασχολήσει επί σειρά ετών το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο μάλιστα έχει παγιώσει τα σχετικά κριτήρια, τα οποία όμως ήδη αντιστοιχούν στις καταργούμενες διατάξεις. Τέλος σημειώνεται ότι η παραπάνω απορρύθμιση με τις προαναφερόμενες καταργήσεις, έρχεται ελάχιστο χρόνο μετά την ψήφιση των διατάξεων του ν. 4690/20 που περιλαμβάνει πληθώρα διατάξεων με κανονιστική αναφορά στην ήδη υπό κατάργηση παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4412/16, γεγονός που δημιουργεί απορία για τη σκοπιμότητα της κατάργησης και ει μη τι άλλο μαρτυρεί κάκιστη νομοθέτηση. Μεταξύ των παραπάνω περιλαμβάνεται και η διάταξη που
προκειμένου για τις προγραμματικές συμβάσεις των ΟΤΑ όρισε ότι για τις προγραμματικές συμβάσεις της καταργούμενης με το σχέδιο παρ.2 του άρθρου 44 του ν. 4412/16 (!) η ΕΕΤΑΑ ΑΕ μπορεί να συνάπτει συμβάσεις έργου με μηχανικούς κατά παρέκκλιση του άρθρου 6 του ν. 2527/97 μέσω μητρώου μηχανικών που διατηρεί η ίδια καθώς και ότι για το περιεχόμενο της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ ΟΤΑ και ΕΕΤΑΑ εφαρμόζονται οι διατάξεις της καταργούμενης με το σχέδιο παρ. 2 του ίδιου άρθρου….(!) οι παραπάνω επομένως προγραμματικές συμβάσεις με την επιχειρούμενη κατάργηση καθίστανται πλήρως αρρύθμιστες και εύλογα μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό δεν αποτελεί ατυχή σύμπτωση…
Άρθρο 72 : Η τροποποίηση του άρθρου 72 με την θέσπιση υποχρέωσης να προσκομίζεται στην αναθέτουσα αρχή για την ψηφιακή εγγυητική επιστολή υπεύθυνη δήλωση ´ότι περιλαμβάνεται στον φάκελο ´ μία ημέρα πριν από τη διενέργεια του διαγωνισμού εξουδετερώνει το όφελος της έκδοσης και υποβολής ψηφιακών εγγράφων και αυξάνει αδικαιολόγητα τη γραφειοκρατία και το κόστος των υποψηφίων. Θα πρέπει να απαλειφθεί.
Επί πλέον η θέσπιση με την ίδια διάταξη υποχρέωσης των διαγωνιζομένων να καταθέσουν την εγγυητική επιστολή στην Αναθέτουσα αρχή το αργότερο μια μέρα πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού (αντί εντός 3 ημερών από τη διενέργειά του όπως ισχύει σήμερα) αποτελεί απλή επιβάρυνση των διαγωνιζομένων χωρίς να επιφέρει οποιαδήποτε ´επιτάχυνση ´.
– Στους ορισμούς του άρθρου 2 του ν.4412/2016, θα ήταν χρήσιμο να προστεθεί μια αντίστοιχη διευκρίνιση για τις προθεσμίες του νόμου (π.χ. «οι προθεσμίες του παρόντος είναι ημερολογιακές, εκτός εάν ρητά αναφέρεται ότι πρόκειται για εργάσιμες»).
Επίσης, θα ήταν χρήσιμο να γίνει προσδιορισμός των εννοιών «διακήρυξη» και «προκήρυξη».
– Στην περ.44 της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.4412/2016, αντί «όσες παρελήφθησαν εκπρόθεσμα», ορθότερο είναι να τεθεί «όσες υποβλήθηκαν εκπρόθεσμα». Στο τέλος της ίδιας περίπτωσης, να τεθεί η λέξη «ως» πριν από τις λέξεις «ασυνήθιστα χαμηλές».
– Στην περ.45 της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.4412/2016, θα πρέπει να διευκρινιστεί τι εννοείται με τις λέξεις «απαιτούμενα προσόντα» (Αυτά που καθορίζονται από τα έγγραφα της σύμβασης; Αυτά που καθορίζονται από το νόμο;).
– Στην παρ.5 του άρθρου 34 του ν.4412/2016 επαναλαμβάνονται οι ορισμοί οι οποίοι έχουν προστεθεί με τις περιπτώσεις 44-47 της παρ.1 του άρθρου 2, κατά συνέπεια θα πρέπει αυτοί να αφαιρεθούν, είτε από την παρούσα παράγραφο είτε από τους ορισμούς του άρθρου 2.
– Στην παρ.1 του άρθρου 38 του ν.4412/2016, αντί να τεθεί χρηματικό όριο, θα ήταν ορθότερο να γίνει αναφορά στην εξαίρεση των συμβάσεων ήσσονος αξίας. Επίσης, θα πρέπει να απαλειφθεί η λέξη «προφορικώς», αφού έρχεται σε αντίθεση με τον Ενωσιακό ορισμό της δημόσιας σύμβασης, η οποία συνάπτεται γραπτώς (άρθρο 2 παρ.1 περ.5.
Στο ίδιο άρθρο, στις περιπτώσεις της παρ.3, θα ήταν χρήσιμο, πληροφοριακά, να προστεθούν οι αποφάσεις με τις οποίες μια διαδικασία κηρύσσεται ως «άγονη».
Επίσης, στην παρ.8, θα ήταν χρήσιμο να διατυπωθεί ρητά εάν η σχετική ρύθμιση περιλαμβάνει ή όχι και τη διαδικασία της εκκαθάρισης της δαπάνης, κατά την οποία επικοινωνούν φορείς του δημοσίου.
– Στο άρθρο 8 του νομοσχεδίου, έχει εμφιλοχωρήσει τυπογραφικό σφάλμα, αφού αντικαθίσταται το άρθρο 41 του ν.4412/2016 και όχι το άρθρο 341.
– Στο άρθρο 80 του ν.4412/2016 θα πρέπει, για λόγους χρηστής διοίκησης, να προβλεφθεί ότι πιστοποιητικά τα οποία εκδίδονται από υπηρεσίες και φορείς του ελληνικού δημοσίου (τουλάχιστον ποινικού μητρώου και ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας) αναζητούνται αυτεπάγγελτα από τις αναθέτουσες αρχές.
Στο ίδιο άρθρο, στην παρ.12, θα ήταν χρήσιμο να διευκρινισθεί ότι η ισχύς των δικαιολογητικών πρέπει να καλύπτει την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των προσφορών.
– Στα άρθρα 88 και 313 του ν.4412/2016 θα ήταν χρήσιμο να ενσωματωθεί η πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία στις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές υπάγονται και οι μηδενικές προσφορές (υπόθεση C-367/19).
– Στο άρθρο 92 του ν.4412/2016 θα ήταν χρήσιμο να προστεθεί ρητά ότι στις περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης με πρόσκληση σε έναν οικονομικό φορέα, τα δικαιολογητικά υποβάλλονται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως αυτός καθορίζεται από την αναθέτουσα αρχή (π.χ. με email, βλ. σχετικά Οδηγία 24/2020 της ΕΑΑΔΗΣΥ).
Στο ίδιο άρθρο, θα ήταν χρήσιμο να προστεθεί ότι δικαιολογητικά τα οποία κατά νόμο δημοσιεύονται στο Εθνικό Τυπογραφείο, στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στο ΓΕΜΗ δεν υποβάλλονται από τους προσφέροντες αλλά αρκεί η επίκληση του ΦΕΚ, του ΑΔΑ και του αριθμού καταχώρισης στο ΓΕΜΗ ώστε να αναζητηθούν από την αναθέτουσα αρχή.
– Στα άρθρα 93 και 94 του ν.4412/2016 εξακολουθεί να γίνεται αναφορά σε ξεχωριστούς φακέλους δικαιολογητικών συμμετοχής και τεχνικής προσφοράς. Ωστόσο, οι ξεχωριστοί φάκελοι καταργούνται με την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 92, στην παρ.6 του οποίου γίνεται αναφορά σε «(υπο)φακέλους», αφού η έγχαρτη διαγωνιστική διαδικασία πλέον καταργείται.
– Για τα άρθρα 117 και 327 του ν.4412/2016(συμβάσεις ήσσονος αξίας), προτείνεται η ακόλουθη αναδιατύπωση:
«Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος σημασίας, εφόσον υπάγονται στις περιπτώσεις για τις οποίες δικαιολογείται η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, είναι δυνατό να συνάπτονται χωρίς υποβολή προσφοράς και έκδοση απόφασης ανάθεσης. Οι συμβάσες αυτές εξοφλούνται με την υποβολή του νόμιμου φορολογικού παραστατικού».
Επίσης, το τελευταίο εδάφιο του προτεινόμενου άρθρου 327 δεν απαντά και στο άρθρο 117, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει ανασφάλεια δικαίου. Προτιμότερο θα ήταν να απαλειφθεί, και το όριο της παρ.3 του άρθρου 4 του ν.4013/2011 να αυξηθεί στα 2.500 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.
– Στην παρ.1 του άρθρου 118 του ν.4412/2016 (απευθείας ανάθεση), προτείνεται η προσθήκη του ακόλουθου εδαφίου:
«Ειδικά για τις διαδικασίες προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών για τη συντήρηση και επισκευή των υπηρεσιακών οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας (cpv: 34330000-9, 34411000-1, 50112000-3 και 50115000-4), καθώς και για υπηρεσίες τροφοδοσίας με έτοιμα γεύματα και πρόχειρο φαγητό σε περιπτώσεις αστυνομικών επιχειρήσεων ευρείας κλίμακας, της παρ.12 του άρθρου 8 του ν.3207/2003 (cpv: 15894400-5 και 55520000-1), η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης εφαρμόζεται μέχρι τα όρια του άρθρου 5».
Η διατύπωση αυτή δίνει την απαραίτητη ευελιξία στις ανεξάρτητες επιχειρησιακές μονάδες της Ελληνικής Αστυνομίας αφενός για την αποφυγή ακινητοποίησης του στόλου της, αφετέρου για να υποστηριχθούν μεγάλες αστυνομικές επιχειρήσεις αόριστης χρονικής διάρκειας όπως προσφάτως στον Έβρο.
– Η παρ.3 του άρθρου 118 του ν.4412/2016 περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες ήδη προβλέπονται ήδη στο άρθρο 130 του ν.4270/2014, πρακτική η οποία θα πρέπει να αποφεύγεται. Προτείνεται η ανάλογη τροποποίηση του άρθρου 130 του ν.4270/2014, ιδίως κατά το μέρος που δεν διασαφηνίζει αν περιλαμβάνεται ο Φ.Π.Α.
Στην ίδια παράγραφο (άρθρο 118 παρ.3), προτείνεται η αντικατάσταση της περ.β’ με τη διατύπωση «την περιγραφή και την αξία του αντικειμένου της σύμβασης».
– Στην παρ.5 του άρθρου 118 του ν.4412/2016 τίθενται όρια στο ύψος των απευθείας αναθέσεων σε σχέση με τον προϋπολογισμό. Παρότι επί της αρχής συμφωνούμε, η διάταξη αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει ερμηνευτικά προβλήματα, ιδίως κατά την εκκαθάριση, καθώς η έννοια των ομοειδών αγαθών, η οποία χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της αξίας της σύμβασης κατά το άρθρο 6, είναι αρκετά ρευστή και σχετική.
– Διατηρούμε πολλές επιφυλάξεις για την παρ.3 του άρθρου 120 του ν.4412/2016. Δεν είναι σαφής η ωφέλεια που θα προκύψει από τη δημοσίευση της πρόσκλησης και την προθεσμία των πέντε εργάσιμων ημερών. Κατ’ αρχάς προκαλεί καθυστερήσεις χωρίς να προβλέπεται σύντμηση προθεσμιών σε περίπτωση επείγοντος, ενώ κατά δεύτερο θα μπορούσε να προσφέρει ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις με την άσκηση ένδικων μέσων κατά άλλης μιας διαδικασίας. Οι ήδη υφιστάμενες διατάξεις δημοσιότητας είναι επαρκείς και η θέσπιση πρόσθετων προκαλεί άσκοπες καθυστερήσεις σε μικρής αξίας συμβάσεις στις οποίες απαιτείται ευελιξία και ταχύτητα.
– Στην παρ.6 του άρθρου 200 του ν.4412/2016, προτείνεται να προστεθεί το εξής εδάφιο:
«Με την προσφορά του ή κατά την κατάρτιση της σύμβασης, ο ανάδοχος μπορεί να αναφέρει τον ΙΒΑΝ του πιστωτικού ιδρύματος, στον οποίο επιθυμεί να του καταβληθεί το δικαιούμενό ποσό καθώς και ο λογαριασμός ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την ενημέρωσή του για την έκδοση του σχετικού χρηματικού εντάλματος, χωρίς να απαιτείται η υποβολή περαιτέρω δικαιολογητικών».
Η ρύθμιση αυτή πέραν του ότι είναι εύλογη, κρίνεται αναγκαία διότι ενίοτε παρατηρούνται παρερμηνείες των ισχυουσών διατάξεων από τις υπηρεσίες εκκαθάρισης καθώς και παράπονα από τους αναδόχους για άσκοπο γραφειοκρατικό φόρτο.
– Στην παρ.2 του άρθρου 203 του ν.4412/2016, θα είναι χρήσιμο να διευκρινισθεί ότι η όχληση κοινοποιείται με τον τρόπο ο οποίος έχει προσδιορισθεί στα έγγραφα της σύμβασης, άλλως οι αναθέτουσες αρχές θα επιβαρυνθούν με το κόστος του δικαστικού επιμελητή, και μάλιστα χωρίς να μπορούν να το καταλογίσουν στον ανάδοχο ο οποίος δεν τηρεί τους όρους της σύμβασης.
– Η παρ.7 του άρθρου 206 του ν.4412/2016 προτείνεται να καταργηθεί καθώς ουσιαστικά ο ανάδοχος επιβαρύνεται με μια εσωτερική διαδικασία που αρμόζει στην αναθέτουσα αρχή, χωρίς προφανή ωφέλεια για κάποιο από τα δύο μέλη.
– Τόσο στην παρ.10 του άρθρου 208 του ν.4412/2016 όσο και στην αντίστοιχη περίπτωση του άρθρου 219, θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο ο ορισμός του συγκεκριμένου οργάνου θα πρέπει να δημοσιεύεται στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Σε θετική περίπτωση απαιτείται τροποποίηση του άρθρου 76 του ν.4727/2020. Επίσης, για λόγους συνέπειας, ενδεχομένως η παρ.10 του άρθρου 208 είναι προτιμότερο να τεθεί με τη μορφή πρόσθετων εδαφίων στην παρ.1, όπως γίνεται και στο άρθρο 219.
– Στις παρ.8 και 9 του άρθρου 221 του ν.4412/2016 να εξετασθεί το ενδεχόμενο πέραν των τεχνικών υπαλλήλων κατηγορίας ΠΕ -ΤΕ, να προστεθούν οι λέξεις «ή αντίστοιχοι αξιωματικοί», ώστε να καλύπτεται και το κατάλληλο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας.
– Η περ.ζ’ της παρ.11 του άρθρου 221 του ν.4412/2016 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως με τις συναφείς ρυθμίσεις των άρθρων 208 παρ.10 και 219 παρ.1. Η διατύπωση «το σχετικό πρωτόκολλο εκδίδεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Υπηρεσίας», έχει ήδη προκαλέσει ερμηνευτικά προβλήματα κατά την εκκαθάριση, καθώς στην Ελληνική Αστυνομία συχνά άλλη υπηρεσία διενεργεί την διαδικασία (π.χ. ανεξάρτητη επιχειρησιακή μονάδα επιπέδου Διεύθυνσης Αστυνομίας) και για άλλη προορίζεται (π.χ. Αστυνομικό Τμήμα).
– Στο άρθρο 141 του νομοσχεδίου (καταργούμενες διατάξεις), να προστεθεί η διάταξη της παρ.5 του άρθρου 94 του ν.4635/2019, καθώς είναι αντίθετη στο Ενωσιακό Δίκαιο, εφόσον ρυθμίζει κώλυμα συμμετοχής σε δημόσιες συμβάσεις πέραν από αυτά που προβλέπονται στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ.
– Σε πολλά σημεία του σχεδίου νόμου, εξακολουθεί να περιλαμβάνεται η διευκρίνηση «χωρίς Φ.Π.Α.», η οποία καθίσταται πλέον περιττή, μετά τη σχετική πρόβλεψη στην περ.48 της παρ.1 του άρθρου 2.
– Τέλος, σε όλο το σχέδιο νόμου επαναλαμβάνονται παραπομπές στις διατάξεις του π.δ/τος 18/1989 το οποίο αφορά στη δικονομία του ΣτΕ. Ωστόσο, οι διαφορές από τις δημόσιες συμβάσεις εκδικάζονται ως διαφορές ουσίας από τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Κατά συνέπεια, ορθότερη μας φαίνεται η παραπομπή στις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν.2727/1999, άρθρο 6 παρ.2 περ.α’).
Άρθρο 49-καταργηση συνοπτικού διαγωνισμού άρθρου 117 του ν.4412/2016. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο συνοπτικός διαγωνισμός αποτελεί ένα κρίσιμο (και μοναδικό ίσως) εργαλείο για αναθετουσες αρχές που εδρεύουν σε μεγάλα νησιά για το λόγο ότι οι οικονομικοί φορείς-προμηθευτες που συμμετέχουν σε προμήθειες δημοσίου δεν επιθυμουν να εμπλακούν σε πολύπλοκες διαδικασίες όπως είναι το ΕΣΗΔΗΣ. Παρά το γεγονός ότι οι αναθετουσες αρχές επιθυμούν να διενεργούν ανοικτές ηλεκτρονικες διαδικασίες για χρονικό διάστημα που εκτείνεται πέραν του ενός έτους (π.χ. συμφωνίες πλαίσιο διετίας, ανοικτοί κάτω των ορίων διετίας κλπ) δυστυχώς λόγω της έλλειψης συμμετοχής των τοπικών οικονομικών φορέων προσφεύγουν σε συνοπτικούς διαγωνισμούς αφού αποτελούν διαδικασία ναι μεν γραφειοκρατική αλλά εντός των δυνατοτήτων των συναλλασσομένων.Προτεινεται να επανεξεταστεί η κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού.
Άρθρο 1
Ορισμοί – Τροποποίηση άρθρου 2 ν. 4412/2016
Η παράγραφος 7 του Άρθρου 2 ν. 4412/2016 όπως διαμορφώθηκε έρχεται σε αντίθεση με την παράγραφο 6α και τις δραστηριότητες που αναφέρονται στα αντίστοιχα παραρτήματα.
Επίσης δεν προσδιορίζει σωστά την έννοια του έργου.
Προτείνω την παρακάτω διατύπωση για την παράγραφο 7:
7) Ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου τεχνικών εργασιών που απαιτούν τεχνική γνώση οποιασδήποτε ειδικότητας μηχανικού η τεχνίτη, το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την επιτέλεση μιας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας σε καθορισμένο γεωγραφικό σημείο η περιοχή.
Το νέο νομοθέτημα οφείλει να λύσει οριστικά το ζήτημα με την συμμετοχή εταιρειών από το εξωτερικό στους διαγωνισμούς του δημοσίου. Συχνά παρατηρείται σε κάποιους διαγωνισμούς να επιτρέπεται η συμμετοχή εταιρειών από τα κράτη τα οποία έχουν υπογράψει την συμφωνία Δημοσίων συμβάσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και να μην επιτρέπεται η συμμετοχή εταιρειών από χώρες που είναι παρατηρητές στην συμφωνία ή που βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της συμφωνίας αυτής. Είναι παράδοξο πώς σε διαγωνισμούς με τον ίδιο εργοδότη, δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο, να αλλάζει αυτός ο όρος ανά περίπτωση επιτρέποντας ή απαγορεύοντας την συμμετοχή εταιρειών που εδρεύουν σε χώρες που είναι παρατηρητές ή υπό διαπραγμάτευσης στην συμφωνία. Αυτή η αστάθεια δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας καθώς κανείς σε αυτές τις χώρες δεν γνωρίζει αν θα μπορεί να διεκδικήσει ένα δημόσιο έργο παρά μόνο μόλις δημοσιοποιηθεί το κείμενο του διαγωνισμού. Δηλαδή μερικές φορές πολύ αργά. Αυτό οδηγεί σε απομάκρυνση επενδυτών από αυτές τις χώρες και σε μείωση του ανταγωνισμού, εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου.
Και άνω ως σήμερα μία από τις βασικές χώρες η οποία αντιμετώπιζε πρόβλημα με αυτήν την αστάθεια στον Κανόνα είναι η Κίνα, από τις αρχές του 2021 πιθανότατα και οι εταιρείες που εδρεύουν στη Μεγάλη Βρετανία θα έχουν ανάλογο πρόβλημα. Ειδικά όμως με την Κίνα είναι παράδοξο καθώς το Hong Kong που είναι πλέον κομμάτι της Κίνας έχει υπογράψει την ΣΔΣ και γίνεται αποδεκτό στους διαγωνισμούς του Δημοσίου.
Σε κάθε περίπτωση ο αποκλεισμός της Κίνας από τις δημόσιες συμβάσεις της Ελλάδας βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την διακηρυγμένη θετική στάση της Ελληνικής Πολιτείας για επενδύσεις των Κινέζων στην Ελλάδα.
Η συγκεκριμένη αστάθεια θα μπορούσε να θεραπευτεί με ρητή αναφορά στον Νόμο, για παράδειγμα στο άρθρο 1 του νέου Νόμου όπου τροποποιείται το άρθρο 2 του νόμου 4412/2016, στην παράγραφο 40 όπου αναφέρεται η ΣΔΣ, «ως ΣΔΣ νοείται η συμφωνία περί Δημοσίων συμβάσεων η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα το 1997». Στην παράγραφο αυτή θα μπορούσε να προστεθεί το ακόλουθο κείμενο «η οποία περιλαμβάνει όσα κράτη έχουν υπογράψει την συμφωνία, όσα κράτη είναι παρατηρητές της συμφωνίας και όσα κράτη βρίσκονται σε διαπραγμάτευση ένταξης στην συμφωνία».
Άλλως θα μπορούσε να γίνει η αναφορά αυτή σε κάθε σημείο όπου Αναφέρεται η ΣΔΣ. Δηλαδή στα άρθρα 22 παράγραφος 11, άρθρο 32 παράγραφος 2 γ, άρθρο 118 παράγραφος 11 και άρθρο 168 παράγραφος 12.
Διαφορετικά, σε κάθε περίπτωση μπορεί να γίνει ρητή αναφορά ως αυτόνομο άρθρο στο νομοσχέδιο αναφορικά με το δικαίωμα συμμετοχής αλλοδαπών επιχειρήσεων.
Αρθρο 2 παράγραφος 7 ( έννοια Δημοσίου Έργου )
Η παράγραφος 7 του Άρθρου 2 όπως διαμορφώθηκε έρχεται σε αντίθεση με την παράγραφο 6α και τις δραστηριότητες που αναφέρονται στα αντίστοιχα παραρτήματα.
Επίσης δεν προσδιορίζει σωστά την έννοια του έργου.
Προτείνω την παρακάτω διατύπωση για την παράγραφο 7:
7) Ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου τεχνικών εργασιών που απαιτούν τεχνική γνώση οποιασδήποτε ειδικότητας μηχανικού η τεχνίτη, το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την επιτέλεση μιας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας σε καθορισμένο γεωγραφικό σημείο η περιοχή.
Άρθρο 37 Πολιτική ασφαλείας ΕΣΗΔΗΣ
Με βάση τη νομοθεσία στους διαγωνισμούς του Δημοσίου , οι οικονομικές προσφορές υποβάλλονται σφραγισμένες από τους οικονομικούς φορείς και η αποσφράγιση τους γίνεται από την επιτροπή του διαγωνισμού.
Στην πλατφόρμα ΕΣΗΔΗΣ δεν παρέχεται η δυνατότητα στον οικονομικό φορέα να υποβάλει ο ίδιος «σφραγισμένη» την οικονομική του προσφορά όπως ορίζει ο νόμος Η οικονομική προσφορά παράγεται από την ίδια την πλατφόρμα με την εισαγωγή των οικονομικών στοιχείων από το διαγωνιζόμενο και στη συνέχεια την παραλαμβάνει ο διαγωνιζόμενος , την υπογράφει και την ανεβάζει στο σύστημα ασφράγιστη (χωρίς κρυπτογράφηση) και η πλατφόρμα την κλειδώνει μέχρι τη στιγμή που την παραλαμβάνει για ανάγνωση η επιτροπή διαγωνισμού.
Σε αυτό το σημείο υπάρχει ένα κενό διαφάνειας σχετικά με τη διαφύλαξη του απορρήτου των προσφορών δεδομένου ότι η πλατφόρμα γνωρίζει το περιεχόμενο της οικονομικής προσφοράς και μάλιστα πριν τη λήξη του χρόνου κατάθεσης προσφορών.
Υπάρχουν τα εργαλεία και τα τεχνικά μέσα να σφραγιστεί η οικονομική προσφορά με κρυπτογράφηση και να καλυφθεί αυτό το κενό ασφαλείας και διαφάνειας.
Στο νέο Νόμο αυτό πρέπει να αποτυπώνεται ξεκάθαρα.
Προτείνω Στο άρθρο 37 παράγραφος 2 μετά το εδάφιο α) να προστεθεί το παρακάτω εδάφιο:
β) Οι οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων θα υποβάλλονται στην πλατφόρμα του ΕΣΗΔΗΣ «σφραγισμένες» με τη μέθοδο της κρυπτογράφησης και η αποσφράγιση τους (αποκρυπτογράφηση) θα γίνεται από τους αναθέτοντες φορείς .
Το ΕΣΗΔΗΣ δεν θα έχει τη δυνατότητα ανάγνωσης και επεξεργασίας των οικονομικών προσφορών πριν την αποσφράγιση τους από τους αναθέτοντες φορείς.
Με το άρθρο 10 τροποποιείται το άρθρο 44 του Ν. 4412/2016, αλλά η διατύπωση της παραγράφου 1 είναι εξαιρετικά ασαφής. Προκύπτουν τα ερωτήματα:
α) Με ποιά κριτήρια θα κρίνει κάθε αναθέτουσα αρχή εάν έχει τεχνική επάρκεια ή όχι;
β) Δεν πρέπει να θεσμοθετηθεί μία ελάχιστη στελέχωση για την τεχνική υπηρεσία κάθε αναθέτουσας (κατ’ αναλογία του άρθρου 97Α του Ν. 3852/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 του Ν. 4745/2020, με το οποίο θεσπίστηκε η ελάχιστη απαιτούμενη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης), ώστε να υπάρχει μια ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος;
γ) Μήπως φθάσουμε τελικά στο σημείο με πολιτικές πιέσεις των επικεφαλής κάποιων αναθετουσών αρχών να εκδίδονται βεβαιώσεις τεχνικής επάρκειας για τεχνικές υπηρεσίες που στην πράξη δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των έργων;
Το άρθρο 221 του Ν. 4412/2016 θεσμοθέτησε για πρώτη φορά την συμμετοχή μόνο τεχνικών υπαλλήλων στις επιτροπές διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχων έργων, όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η χαμηλότερη τιμή(σε αντίθεση με το Ν. 3669/2008 που προέβλεπε ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού αποτελείται από τρία υπηρεσιακά μέλη). Αυτή η διάταξη δημιούργησε τεράστια προβλήματα στους μικρούς νησιωτικούς Δήμους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, που βάσει του άρθρου 205, παρ. 4 του Ν. 3852/2010 εξυπηρετούνται από την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας, διότι τους στέρησε την δυνατότητα να δημοπρατούν μόνοι τους τα έργα αρμοδιότητάς τους και επιβάρυνε το λιγοστό τεχνικό προσωπικό της Περιφέρειας και με αυτό το καθήκον, στο οποίο εν πολλοίς αδυνατεί να ανταποκριθεί.
Για το λόγο αυτό, πιστεύω πως στα πλαίσια άσκησης νησιωτικής πολιτικής, που το ίδιο το Σύνταγμα επιβάλλει, πρέπει στο άρθρο 221, παρ. 8 εδάφιο α΄ να προστεθεί η εξής πρόταση: «Κατ’ εξαίρεση στους δήμους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με πληθυσμό μέχρι 4.000 κατοίκους και τα εποπτευόμενα από αυτούς Ν.Π.Δ.Δ. η Επιτροπή Διαγωνισμού αποτελείται από τρεις υπαλλήλους οποιασδήποτε κατηγορίας με τους αναπληρωτές τους, που υπηρετούν στην αναθέτουσα αρχή».
Άλλωστε, η διαδικασία δημοπράτησης έργου με κριτήριο την χαμηλότερη τιμή έχει αμιγώς διοικητικό χαρακτήρα και δεν απαιτεί τεχνικές γνώσεις.
Αρθρο 2 παράγραφος 7 ( έννοια Δημοσίου Έργου )
Η παράγραφος 7 του Άρθρου 2 όπως διαμορφώθηκε έρχεται σε αντίθεση με την παράγραφο 6α και τις δραστηριότητες που αναφέρονται στα αντίστοιχα παραρτήματα.
Επίσης δεν προσδιορίζει σωστά την έννοια του έργου.
Προτείνω την παρακάτω διατύπωση για την παράγραφο 7:
7) Ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου τεχνικών εργασιών που απαιτούν τεχνική γνώση οποιασδήποτε ειδικότητας μηχανικού η τεχνίτη, το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την επιτέλεση μιας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας σε καθορισμένο γεωγραφικό σημείο η περιοχή.
Άρθρο 138 που τροποποιεί το άρθρο 372
Προβλέπεται προθεσμία κοινοποίησης δύο (2) ημερών από την έκδοση και την παραλαβή της ως πράξης του Δικαστηρίου.
Η προθεσμία χωρίς λόγο είναι ασφυκτική.Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η κατάθεση της αιτήσεως γίνεται στο Διοικητικό Εφετείο και οι κοινοποίησεις συχνότατα γίνονται σε οικονομικούς φορείς και αναθέτουσες εκτός του νομού του Εφετείου. Πως θα γίνει σε δύο ημέρες;
Ομοίως ασφυκτική είναι η προθεσμία της παρεμβάσεως
Στο άρθρο 138 που αφορά την τροποποίηση του άρθρου 372 Δικαστική προστασία:
Η φράση «μπορεί, με το ίδιο δικόγραφο, να ασκήσει αίτηση αναστολής εκτέλεσης και ακύρωσης των αποφάσεων της Α.Ε.Π.Π» σημαίνει ότι όποιος θέλει ενοποιεί τα αιτήματα στο ίδιο δικόγραφο και όποιος θέλει δεν το κάνει και παραμένι η ισχύουσα σήμερα διαδικασία; Νομίζω πρέπει να υποχρεωτικό
Επίσης αν επιλέξει ο αιτών να τις ενοποιήσει πως μπορεί η δικαστική απόφαση να αναστέλει και ταυτόχρονα να ακυρώνει την προσβαλλόμενη απόφαση;
Επί του άρθρου 222 του ν.4412/2016 το οποίο δεν τροποποιείται με το υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου.
Προτείνουμε να τροποποιηθεί το άρθρο 222 περιλαμβάνοντας στις μη εφαρμοζόμενες διατάξεις της παρ. 7 και αυτές του άρθρου 334 του ν.4412/16.
Πιο συγκεκριμένα, ο νομοθέτης κατά την θέσπιση του ν. 4412/16 επέλεξε για τους αναθέτοντας φορείς την εφαρμογή του ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΙ και την συμπληρωματική εφαρμογή των διατάξεων από το ΒΙΒΛΙΟ Ι , όταν δεν ορίζεται άλλως στις επιμέρους διατάξεις αυτού (δηλ του ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΙ).
Ειδικά για τις εταιρείες του Κεφ Β του ν.3429/05, μετά την τροποποίηση του άρθρου 222 (παρ 7) του ν. 4412/16 (τροποποιήθηκε με την παρ. 29 του αρθρου 43 του ν. 4605/19), δεν εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις των άρθρων 134 έως 220 στην εκτέλεση των συμβάσεων.
Οι ανωτέρω ειδικές προβλέψεις για τις εταιρείες του Κεφ.Β του ν. 3429/05 (ΔΕΚΟ εισηγμένες στο χρηματιστήριο) έρχονται σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στο άρθρο 334 του ν.4412/16 (το οποίο ορίζει το συμβατικό πλαίσιο και την εφαρμοστέα νομοθεσία κατά την εκτέλεση των συμβάσεων του ΒΙΒΛΊΟΥ ΙΙ) το οποίο προβλέπει τη συμπληρωματική εφαρμογή των άρθρων 134 έως 220.
Μετά τα παραπάνω γνώμη μας είναι στην παρ. 7 του άρθρου 222 να περιληφθεί και το άρθρο 334, καθότι είναι προφανές ότι σε προηγούμενες τροποποιήσεις του ν.4412/16, τούτο δεν έγινε.
Επί του άρθρου 10 (τροπ. άρθρου 44 ν . 4412/2016) :
Ενώ ορθώς προτείνεται η απαλοιφή της υπουργικής απόφασης για τη βεβαίωση ύπαρξης ή μη τεχνικής επάρκειας της αναθέτουσας αρχής, εντούτοις στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 αναφέρεται ότι «αποφαινόμενα όργανα της συγκεκριμένης κάθε φορά προγραμματικής σύμβασης είναι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής».
Η διάταξη αυτή συντηρεί το υφιστάμενο πρόβλημα που δημιούργησαν οι παθογένειες του συστήματος που εισήγαγε ο ν. 4412/2016 και ΔΕΝ επιλύουν το υπαρκτό πρόβλημα της ακραίας υποστελέχωσης σε τεχνικό προσωπικό που αντιμετωπίζουν οι 260 από τους 332 δήμους της Χώρας.
Ο ν. 4674/2020 ευφυώς εισήγαγε την προγραμματική σύμβαση κατά το άρ. 12 του ν. 4412/2016 για τη στήριξη των ακραίως υποστελεχωμένων δήμων από πληθώρα φορέων (που έχουν τεχνική επάρκεια), ώστε να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα της τεχνικής στήριξης. Το μοντέλο αυτό θα επιλύσει το μείζον ζήτημα της υπολειτουργίας των δήμων και θα επιταχύνει την εκτέλεση των έργων με παράλληλη απορρόφηση των πάσης φύσεως αναπτυξιακών κονδυλίων.
Επειδή η ίδια φιλοσοφία της προγραμματικής σύμβασης τεχνικής στήριξης διατηρείται -ορθώς και αυτούσια- και στις προτεινόμενες τροποποιήσεις, για να μην τεθεί υπό διακινδύνευση το υπάρχον μοντέλο λειτουργίας κρίνεται σκόπιμο το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 44 να αντικατασταθεί ως εξής : «Τα αποφαινόμενα όργανα καθορίζονται με την προγραμματική σύμβαση».
Κατά τούτο, εξασφαλίζεται η τάχιστη εκτέλεση της σύμβασης, χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις ή προσκόμματα, όπως πχ. η έλλειψη προσωπικού της αναθέτουσας αρχής.
Στο άρθρο 49(αντικατάσταση του άρθρου 117 του 4412) αναφέρεται η έννοια των συμβάσεων «ήσσονος αξίας» και η δυνατότητα που δίδεται μέσω αυτών να πραγματοποιούνται κάποιες δαπάνες χωρίς κατάρτιση σύμβασης. Δεν δίδεται όμως επαρκής εξήγηση(ούτε μέσω του άρθρου 6 του 4412 στο οποίο παραπέμπει) στο ποια ακριβώς θεωρείται σύμβαση «ήσσονος αξίας». Ούτε δίδεται εύρος ποσών.
Επειδή η παραπάνω διαδικασία είναι «μείζονος σημασίας» για την Τεχνική Βοήθεια των Διαχειριστικών Αρχών του ΕΣΠΑ που πραγματοποιούν πολλές δαπάνες που αφορούν σε μικρά ποσά ακολουθώντας τη «βαριά» διαδικασία ανάθεσης συμβάσεων, θα ήταν ευχής έργο αν διευκρινιζόταν επακριβώς η έννοια της σύμβασης «ήσσονος αξίας».
Η τροποποίηση του άρθρου 58 για την υπεργολαβία με τον ορισμό ότι η αναθέτουσα αρχή θα ελέγχει την τεχνική ικανότητα του υπεργολάβου ´επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς ´ είναι νομικά εσφαλμένη αφού κανένας δεσμός δεν δημιουργείται μεταξύ υπεργολάβου και αναθέτουσας. Πρωτίστως όμως είναι απολύτως ανεφάρμοστη αφού δεν προσδιορίζονται στον νόμο ούτε μπορούν να προσδιοριστούν στις διακηρύξεις κριτήρια για τον παραπάνω έλεγχο δεδομένου ότι το αντικείμενο της υπεργολαβίας και το μέγεθος αυτής καθορίζεται από τον υποψήφιο ( και όχι από την αναθέτουσα…) ΜΕΤΑ τη σύνταξη της διακήρυξης (είτε στο στάδιο της συμμετοχής του υποψηφίου στο διαγωνισμό είτε μετά την ανάθεση της σύμβασης.) Ο έλεγχος δηλ της τεχνικής επάρκειας και η θέσπιση κριτηρίων και αποδεικτικών μέσων γί αυτών είναι ανέφικτος στο στάδιο που δεν είναι γνωστό το αντικείμενο και η ποσότητα/ αξία της υπεργολαβίας. Η τροποποίηση πρέπει να απαλειφθεί.
1. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις συνεχίζουν και διευρύνουν (!) την ´πολιτική ´ του ν. 4412/16 με τη μετατροπή κατ´ ουσίαν όλων των διαδικασιών ανάθεσης ( πλην της απευθείας) σε διαγωνισμούς, οι οποίοι μάλιστα επιβαρύνονται με όλες τις διατυπώσεις / διαδικασίες των διεθνών διαγωνισμών δηλ. των διαγωνισμών υψηλού προυπολογισμού ( άνω των ορίων του ενωσιακού δικαίου) . Έτσι όχι μόνο δεν συνιστούν απλούστευση ή επιτάχυνση των διαδικασιών αλλά στην πράξη καταλύουν με εξόφθαλμο τρόπο τις στοιχειώδεις αρχές ορθολογικής δημοσιονομικής διαχείρισης επιβάλλοντας διαδικασίες υψηλού διαχειριστικού κόστους και υψηλού κόστους για τους οικονομικούς φορείς για την κάλυψη αναγκών χαμηλής αξίας.
Το νομοθέτημα, αν ήθελε να είναι σύμφωνο με τις κυβερνητικές εξαγγελίες θα όφειλε να θεσπίσει διακριτές, αυτοτελείς, απλές διαδικασίες ανάθεσης για όλες τις συμβάσεις με προϋπολογισμό κατώτερο των κοινοτικών ορίων και να προσαρμόσει τους σχετικούς κανόνες προς τις επιταγές της οικονομικότητας της δημόσιας δράσης. Δυστυχώς το νομοθέτημα κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση με χαρακτηριστικά τα παρακάτω παραδείγματα ( κατάργηση πρόχειρου διαγωνισμού / θέσπιση διαγωνισμού για αναθέσεις τεχνικής βοήθειας όλως χαμηλής αξίας ) ενώ ταυτόχρονα δεν εντοπίζονται σ´ αυτό διατάξεις που να μπορούν να θεωρηθούν ως απλούστευση ή επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και ως καταπολέμηση της γραφειοκρατίας.
Επί πλέον το νομοθέτημα δεν προχωρεί και στη μοναδική απολύτως αναγκαία τομή δηλ. στην αναδιοργάνωση του συστήματος προσυμβατικής έννομης προστασίας.
Σχετικά προτείνεται η κατάργηση της διοικητικής προστασίας ( δηλ της προδικαστικής προσφυγής και της ΑΕΠΠ) και η παροχή δικαστικής προστασίας αποκλειστικά από Ειδικά τμήματα διοικητικών δικαστηρίων, που θα δικάζουν και θα εκδίδουν αποφάσεις σε ένα μόνο βαθμό εντός 2 μηνών.
Συνοψίζοντας το νομοθέτημα είναι στο σύνολό του εκτός των στόχων που εξαγγέλθηκαν, διατηρεί και διευρύνει την αδυναμία εφαρμογής του από τη διοίκηση αλλά και την ανασφάλεια δικαίου με τεράστιο αριθμό από άκρως σχοινοτενείς ρυθμίσεις και διευρύνει τις καθυστερήσεις με διατήρηση της άχρηστης προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της ΑΕΠΠ ενώ παραλείπει τη μοναδική ουσιαστική τομή που θα ήταν η αλλαγή του συστήματος έννομης προστασίας με τη δημιουργία Ειδικών τμημάτων στα δικαστήρια τα θα έκριναν τις διαφορές, που αναφύονται στο προσυμβατικό στάδιο εντός 2 μηνών.
Οι όλως περιορισμένες παρεμβάσεις στον τομέα των τεχνικών έργων είναι μικρής σημασίας και μαρτυρούν ότι δεν έχει προηγηθεί καμιά ουσιαστική μελέτη για τις αναγκαίες τροποποιήσεις.
2. Η κατάργηση του πρόχειρου διαγωνισμού είναι εσφαλμένη αφού στερεί από τη διοίκηση από ένα σημαντικό εργαλείο απλών διαδικασιών χαμηλού κόστους – ανάλογου προς τις ανάγκες, που εξυπηρετούνται – για την κάλυψη των αναγκών της χωρίς καμιά βάσιμη αιτιολογία και χωρίς καμιά μελέτη που να καταδεικνύει είτε ότι γίνεται κακή χρήση της σε τέτοια έκταση ώστε να επιβάλλεται η κατάργηση είτε ότι δεν είναι χρήσιμη. Θα πρέπει να επανέλθει η σχετική διαδικασία.
3. Η θέσπιση υποχρέωσης διενέργειας διαγωνισμού με 3 προσκαλούμενους στις διαδικασίες Τεχνικής βοήθειας του άρθρου 119 αναιρεί την ταχύτητα και απλότητα της διαδικασίας θέσπισης Μητρώων προμηθευτών/ παρόχων υπηρεσιών, που ισχύει μέχρι σήμερα και ανταποκρίνεται στις ανάγκες των Δικαιούχων.
Η προτεινόμενη τροποποίηση επιβαρύνει με διοικητικό κόστος και οπωσδήποτε δεν αποτελεί απλούστευση.
4. Η τροποποίηση του άρθρου 73 ´Λόγοι αποκλεισμού ´ με αριθμητική αναφορά των διατάξεων του Ελληνικού Ποινικού Κώδικα και ειδικών ποινικών νόμων ως λόγων που θεμελιώνουν την επαχθέστατη συνέπεια του αποκλεισμού από δημόσιο διαγωνισμό, θίγει ευθέως την Αρχή του ανταγωνισμού αφού δυσχεραίνει απροκάλυπτα τη συμμετοχή προεχόντως αλλοδαπών οικονομικών φορέων αλλά ακόμη και τον δανεισμό εμπειρίας από αυτούς αφού οι αλλοδαποί οικονομικοί φορείς δεν μπορούν να γνωρίζουν με σαφήνεια και πληρότητα τους λόγους που επιφέρουν τον αποκλεισμό τους τόσο λόγω του παραπάνω περιεχομένου της διάταξης όσο και λόγω αδυναμίας αντιστοίχισης του δικαίου της χώρας εγκατάστασης με τις παραπάνω διατάξεις. Αναλόγως πρόβλημα θα ανακύψει και για τις Αναθέτουσες Αρχές που ομοίως θα αδυνατούν να κρίνουν για τους παραπάνω φορείς ( εκτός αν η διάταξη υπαινίσσεται ότι η συμμετοχή αλλοδαπών φορέων είναι ανεπιθύμητη ). Το ίδιο πρόβλημα ασφαλώς θα έχουν και οι ημεδαποί φορείς που παρακωλύεται η επιχειρηματική τους δράση αφού ασφαλώς δεν γνωρίζουν τα εγκλήματα στα οποία αντιστοιχούν οι διατάξεις που παρατίθενται ( παρά μόνο με προσφυγή σε εξειδικευμένο νομικό…)Τέλος πρόβλημα θα δημιουργήσει η διάταξη και στο περιεχόμενο διακηρύξεων αφού το ΣτΕ έχει κρίνει πως δεν αρκεί η αναφορά διάταξης νόμου στο περιεχόμενο διακήρυξης αλλά απαιτείται η παράθεσή της ενόψει της αρχής του ανταγωνισμού και των δυσμενών συνεπειών του αποκλεισμού βάσει αυτής (ενδεικτικά ΣτΕ ΑΣΦ 79/2011)
Η διάταξη θα πρέπει να επανέλθει στο αρχικό της περιεχόμενο με παράθεση των εγκλημάτων με τη νομοτυπική μορφή που καταγράφονται στην Οδηγία. Αν κρίνεται περαιτέρω κρίνεται αναγκαία επί πλέον η παράθεση των διατάξεων του ελληνικού ΠΚ κλπ θα πρέπει να οριστεί ρητά ότι αυτές αντιστοιχούν στους ενωσιακούς κανόνες και να οριστούν ρητά τα εγκλήματα στα οποία αντιστοιχούν οι παραπάνω διατάξεις.
Μια πρώτη παρατήρηση, είναι να διευκρινιστεί στο νόμο εάν τα χρηματικά όρια συμπεριλαμβάνουν ΦΠΑ (λχ. αρθ. 50, 53, 134 του παρόντος κλπ), προκειμένου να μην δημιουργηθεί σύγχυση.
Επιπλέον, επί του άρθ. 53 που τροποποιεί το αρθ. 120 ν. 4412/16, και συγκεκριμένα επί της παρ. 3: η Διάταξη όπως είναι διατυπωμένη, δεν επιτρέπει την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού με σκοπό τη μείωση της προσφερόμενης τιμής, δεδομένου ότι δεν επιτρέπει σε οικονομικό φορέα που δεν έχει προσκληθεί να υποβάλει την προσφορά του. Παρότι είναι δυνητική η πρόσκληση ενός μόνο οικονομικού φορέα, συντρέχει σαφώς ο κίνδυνος καταστρατήγησης μιας βασικής δημοσιονομικής αρχής η οποία επιβάλλει τη χρηστή διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Εκτός τούτου, η ελεύθερη αγορά που συμμετείχε στις απευθείας αναθέσεις «παγώνει» ανεπίτρεπτα.
Άρθρο 75
Αυξομειώσεις εργασιών – Νέες εργασίες
Ο μηχανισμός, αυξομειώσεων εργασιών, είναι εστία καθυστέρησης των έργων,
παραγωγής διαφθοράς και εργαλείο εκβιασμού των οικονομικών μονάδων χωρίς
επαρκείς διασυνδέσεις, ενώ ενισχύει αθέμιτα τις οικονομικές μονάδες με
διασυνδέσεις.
Όταν η οικονομική μονάδα που εκτελεί το έργο έχει δυνατότητα να μειώσει
υπο- κοστολογημένες εργασίες και να αυξήσει υπερ-κοστολογημένες, στην ίδια ομάδα εργασιών, μπορεί να μεταβάλλει το ποσοστό κέρδους επί 2 ή και επί 5, προσφέροντας ελλιπέστερο του προβλεπόμενου έργο.
Για το λόγο αυτό οι επί έλαττον εκτελεσθείσες ποσότητες, σε ποσοστό άνω
του 10% πρέπει να ακολουθούν διαδικασία έγκρισης ίδια με αυτή των επί
πλέον ποσοτήτων, η δε μειωμένη αξία πάντα να διαγράφεται από τη σύμβαση,
και να όχι να χρησιμοποιείται, σε άλλες εργασίες.
Ο μελετητής του έργου πρέπει να αιτιολογεί, και να αποδέχεται ως αναγκαίες όλες τις αυξομειώσεις άνω του 10%. Οι αυξομειώσεις αυτές πρέπει να μειώνουν με ένα συντελεστή απομείωσης την αμοιβή του μελετητή, για να υπάρχει οικονομική επίπτωση σε μία πρόχειρη μελέτη.
Στα συνήθη έργα, ή τα συνήθη τμήματα έργων, τα υπερκείμενα τμήματα και
στην ανωδομή, πρέπει να εκτελούνται οι μελέτες και οι επιμετρήσεις να
αφορούν μόνο την ορθή εκτέλεσης της μελέτης, χωρίς επίδραση των
ποσοτήτων στην αξία. Οι αναλυτικές τιμές του προϋπολογισμού της μελέτης
θα εφαρμόζονται μόνο για αιτιολογημένες αυξομειώσεις άνω του 5%, και δεν
θα αφορούν το κυρίως έργο.
Το απόλυτο αλγεβρικό άθροισμα των αυξομειώσεων, θα πρέπει να αποτελεί
ποιοτικό στοιχείο του μητρώου του μελετητή, ή της αξιολόγησης του αν
πρόκειται για ΔΥ, του κατασκευαστή, και του επιβλέποντα, του
προϊσταμένου της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, και του τεχνικού διευθυντή της
Προϊσταμένης Αρχής. Σωρεία έργων με ίδιο ανάδοχο στην ίδια υπηρεσία
παρουσιάσουν συστηματικές υπερβάσεις στο όριο του 50%, συχνά με
σημαντικές μειώσεις επιλεγμένων εργασιών, ενώ οι ανταγωνιστές του
παραμένουν εντός του 9% βελτιώνοντας το μέσο όρο, και αυτό δεν
μπορεί να μετρηθεί και να αποδοθεί σε κανένα.
Φυσικά οι χρόνοι δημοσιότητας όλων των έργων πρέπει να διπλασιαστούν,
για υπάρχει επαρκής προ-συμβατικός χρόνος ο ανάδοχος να επισκεφθεί τον
τόπο του έργου και αναγνώσει επαρκώς τη μελέτη του.
Οι Υπηρεσίες πρέπει να δώσουν περισσότερο χρόνο στη ορθή μελέτη των
έργων την οποία όμως όταν καταστεί σύμβαση, απλώς θα την εκτελούν,
κερδίζοντας ποιότητα χρήμα, εξοικονομώντας προσωπικό και ενισχύοντας τον
υγιή ανταγωνισμό.
Χ. Τσορμπατζούδης
πρώην Διευθυντής Επίβλεψης Έργων Δυτικής Ελλάδας Π.Α.
πρώην Προϊστάμενος Γραφείου Επίβλεψης Έργων Θράκης Π.Α.
Tο άρθρο 53 που τροποποιεί το 120 αναφέρει:
«3. Για τις συμβάσεις του άρθρου 118 ισχύουν τα ακόλουθα:
α) Η πρόσκληση της παρ. 2 ειδικά για συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών με εκτιμώμενη αξία άνω του ορίου των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ δύναται να απευθύνεται και σε έναν οικονομικό φορέα και αναρτάται στο ΚΗΜΔΗΣ τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης. Δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά.»
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα αν κάποιος θελήσει τα τεχνικά στοιχεία για να υποβάλλει προσφορά (ή απλά υποβάλλει προσφορά )οφείλουμε να τα δώσουμε και υποχρεωτικά να λάβουμε υπόψη τη προσφορά του.Με βάση τη τροποποίηση που γίνεται:
«Δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά.»
Αν κάποιος όμως (πολλοί ενδεχομένως) δουν τη πρόσκληση στο ΚΗΜΔΗΣ και μας ζητήσουν να τους κάνουμε πρόσκληση,οφείλουμε να τους στείλουμε φαντάζομαι (ή όχι);.Αν ναι αυτό βέβαια έρχεται σε αντίθεση με την αιτιολογική έκθεση που αναφέρει:
«Ωστόσο, προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις υποβολής πληθώρας
προσφορών μετά από την ανάρτηση της σχετικής πρόσκλησης, γεγονός που θα ακύρωνε επί της ουσίας την ευελιξία της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης, οι εν λόγω τυχόν υποβληθείσες προσφορές από μη προσκεκλημένους οικονομικούς φορείς δεν λαμβάνονται υπόψη».
Αν όχι τότε χρήζει καλύτερης διατύπωσης.
Παρακαλούμε για να μην υπάρχει σύγχυση να λυθεί το θέμα με συμπλήρωση του άρθρου.
Επίσης αν δημοσιεύσω τη πρόσκληση στο ΚΗΜΔΗΣ με περιθώριο πχ μίας μέρας να υποβληθεί προσφορά,κάνω την αξιολόγηση-ανάθεση. Περιμένω 2 μέρες και μετά κοινοποηθεί η απόφαση είμαι καλυμμένος.Τι νόημα έχει 5 μέρες πριν την κοινοποίηση ανάθεσης;Αν είχε 5 μέρες πριν τη καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών να το καταλάβουμε.
Σας ευχαριστώ
ΑΠΟΨΕΙΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ Ν.4412/16
1) Τροποποίηση των μειοδοτικών διαγωνισμών του Δημοσίου για την προμήθεια αγαθών και για την παροχή υπηρεσιών, προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα προσφυγής στη δικαιοσύνη μόνο στο τέλος της διαδικασίας και όχι σε όλα τα διαφορετικά στάδια.
Με τον υφιστάμενο νόμο περί δημοσίων συμβάσεων (4412/2016), οι υποψήφιοι που συμμετέχουν σε διαγωνισμό του Δημοσίου έχουν το δικαίωμα προσφυγής τόσο στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) όσο και στη δικαιοσύνη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Δηλαδή, στο πρώτο στάδιο το οποίο αφορά την υποβολή των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών, στη δεύτερη φάση με την κατάθεση οικονομικών προσφορών, αλλά και στο τελικό στάδιο, όταν ο προσωρινός μειοδότης καλείται να υποβάλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά κατακύρωσης του έργου.
Η δυνατότητα πολλαπλών προσφυγών πολύ συχνά οδηγεί σε σοβαρές καθυστερήσεις με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για την ολοκλήρωση ακόμα και απλών διαγωνισμών οι οποίοι διενεργούνται από φορείς του Δημοσίου.
2) Το ύψος των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης να διαμορφώνεται με βάση τον προϋπολογισμό της σύμβασης του έργου.
Με το παρόν καθεστώς, όταν η έκπτωση που προσφέρεται είναι υπερβολικά υψηλή, το ύψος της εγγυητικής επιστολής διαμορφώνεται σε αντίστοιχα χαμηλά επίπεδα.
3) Αιτιολόγηση της προσφοράς από τα υποψήφια σχήματα όταν θα υπάρχουν αποκλίσεις σε προσφορές οι οποίες υπερβαίνουν το 20%.
4) Μείωση των ορίων για απευθείας αναθέσεις από Ο.Τ.Α. στο ποσό των 10.000 ευρώ από 20.000 ευρώ που ισχύει τώρα
5) Αύξηση των ορίων για συνοπτικούς διαγωνισμούς από Ο.Τ.Α. στο ποσό των 80.000 ευρώ από 60.000 ευρώ που ισχύει τώρα
6) Νομική κάλυψη των υπαλλήλων στους Ο.Τ.Α. που ασχολούνται με διαγωνισμούς για προμήθειες, υπηρεσίες και έργα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
7) Όσον αφορά τους κωδικούς CPV προτείνεται να γίνει καλύτερη ομαδοποίηση τους και κατά το δυνατόν ελαχιστοποίηση των κωδικών και επίσης να γίνει ένας επιπλέον διαχωρισμός και διάκριση αν αναφέρονται σε έργα , σε προμήθειες , σε εργασίες ή σε υπηρεσίες και ποιοι κωδικοί αναφέρονται συγχρόνως σε δύο ή περισσότερες από τις προαναφερθείσες κατηγορίες.
8) Να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση της κάθε υπηρεσίας να στείλει σε προγράμματα επιμόρφωσης τους υπόχρεους που δεν έχουν παρακολουθήσει ανάλογα προγράμματα. Τα προγράμματα πρέπει να αφορούν τόσο στη νομοθεσία (διαδικασίες δημοπράτησης και ανάθεσης σύμφωνα με το Ν.4412/16) όσο και στη διαδικασία των ηλεκτρονικών διαγωνισμών και να συνοδεύονται με ανάλογη πρακτική εξάσκηση και πιστοποίηση.
9) Απλοποίηση των ζητούμενων αποδεικτικών μέσων του άρθρου 80.
10) Κατάργηση της διαγωνιστικής διαδικασίας για τα μαθητικά δρομολόγια και εξατομίκευση του κόστους για κάθε μαθητή. Οι γονείς των μαθητών θα λαμβάνουν κάθε μήνα ένα χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί στις παρουσίες των μαθητών στις σχολικές μονάδες και θα το καρπώνονται είτε οι ίδιοι, είτε οι μεταφορείς(ταξί η λεωφορείο).
Στην παρ. 3 του άρθρου 70 πρέπει να προβλέπεται υποχρεωτική η επαλήθευση από την υπηρεσία των επιμετρήσεων που υποβάλλονται από τον ανάδοχο στην περίπτωση που η συνολική δαπάνη που προκύπτει εξαιτίας αυτών υπερβαίνει τον συμβατικό προϋπολογισμό του έργου.
Στο άρθρο 43 του σχεδίου νόμου, το οποίο αντικαθιστά το άρθρο 102 του Ν.4412/2016, έχει αφαιρεθεί η προηγούμενη υποβολή προβλεπόμενου από τη διακήρυξη δικαιολογητικού ως προϋπόθεση συμπλήρωσής του. Αυτό αντιβαίνει προς την αρχή της τυπικότητας, που πρέπει να διέπει τις διαδικασίες σύναψης των δημοσίων συμβάσεων και αφήνει τις αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς δυσανάλογα «έρμαια» του κάθε ανεπίτρεπτα αμελούς οικονομικού φορέα, ο οποίος κείται μακράν του «μέσου επιμελούς» κατά τα χρηστά συναλλακτικά ήθη και τον Αστικό Κώδικα. Επίσης, ενώ ουδόλως αποδεικνύεται ότι θα εξυπηρετηθεί ο ανταγωνισμός (καθόσον δεν είναι δυνατό να προοικονομηθεί η θεραπευσιμότητα τόσο σοβαρών παρατηρήσεων), προκύπτει βεβαιότερη η υποχώρηση τής αποδοτικότητας των διαδικασιών. Και τούτο, εξαιτίας τού ότι μια χρονοβόρα διαδικασία αποκατάστασης ενός διαφαινόμενου ως ευρέος φάσματος ευρημάτων ως προς ελλιπή δικαιολογητικά μπορεί να πολλαπλασιάσει τις διαφορές μεταξύ των εμπλεκόμενων στη διαδικασία φορέων, συνεπώς και τους διοικητικούς χρόνους ευόδωσης των διαδικασιών. Συνεπώς, το δημόσιο συμφέρον υποχωρεί δυσανάλογα. Τέλος, εν τοις πράγμασι απαξιώνονται τα κείμενα των διακηρύξεων, καθόσον αδυνατίζει η τυπική τους ισχύς ως κανονιστικών πλαισίων των οικείων διαδικασιών (βλ. ενδεικτικά Πράξεις VI Τμήματος ΕλΣυν 181/2006, 31/2003, 105/2003, 294/2010, 224, 78/2007, 19/2005 και ΕΑ ΣτΕ 352/2016).
Για τη θεραπεία των ανωτέρω παρατηρήσεων, προτείνεται μια βελτίωση τής διατύπωσης μετά τις λέξεις «συγκεκριμένα έγγραφα»: να προστεθεί μια διευκρίνιση ότι αυτά τα έγγραφα θα πρέπει να προσδιορίζονται στη διακήρυξη, αλλιώς δεν θα είναι θεραπεύσιμη η μη εξαρχής υποβολή τους. Επιπλέον, προτείνεται η μείωση τής ελάχιστης προθεσμίας αποκατάστασης από δέκα (10) σε επτά (7) ημέρες.
Στο άρθρο 44 του σχεδίου νόμου, στην παράγραφο 2, γίνεται μνεία σε παράγραφο 2 του άρθρου 102, ενώ με το προτεινόμενο νέο κείμενο τού άρθρου 102 (ως άρθρο 43) δεν υφίσταται παρά μία μοναδική παράγραφος.
Στο άρθρο 49 του σχεδίου νόμου, παρατηρείται ότι καταργείται ο συνοπτικός διαγωνισμός του άρθρου 117 του Νόμου 4412/2016. Αντ’ αυτού, το διάστημα μεταξύ €20.000 και €60.000 ευρώ, το κατεξοχήν διάστημα αξιοποίησης από τις αναθέτουσες αρχές τής διαδικασίας συνοπτικού διαγωνισμού, «διαιρείται» σε δύο άνισα διαστήματα, το από €20.000 έως €30.000, στο οποίο η διαδικασία απλουστεύεται, με υπαγωγή της στις διατάξεις τής απευθείας ανάθεσης (νέο άρθρο 118 του Ν.4412/2016, ως άρθρο 50 παρόντος), και το €30.000 έως €60.000, στο οποίο η διαδικασία περιπλέκεται, με υπαγωγή της στις διατάξεις των ανοικτών διαδικασιών, του ΕΣΗΔΗΣ κλπ. Η συνισταμένη των δύο μεταβολών κατατείνει προς γραφειοκρατικοποίηση / χρονική ολίσθηση ενός σημαντικού μέρους ακολουθούμενων διαδικασιών.
Προτείνεται, αν όχι η μη κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού, τουλάχιστον η αύξηση του ορίου απευθείας αναθέσεων στις €50.000.
Στο άρθρο 55 του σχεδίου νόμου, συγκρατείται ότι η έννομη προστασία στο διάστημα από €30.000 έως €60.000 μετατοπίζεται από την επιτροπή αξιολόγησης τής ένστασης που προβλέπει το άρθρο 127 του Ν.4412/2016 ως έχει σήμερα, στο Διοικητικό Εφετείο τής έδρας της αναθέτουσας. Εναργώς, πρόκειται για δυσανάλογη υπονόμευση της αποτελεσματικότητας του νόμου. Άλλωστε, η αρμοδιότητα εξέτασης ενστάσεων διατηρείται στα γνωμοδοτικά συλλογικά όργανα τού άρθρου 221 παράγρ. 1η & 11β (άρθρο 108 παρόντος σχεδίου νόμου).
Προτείνεται η μη κατάργηση τής ένστασης ενώπιον της αναθέτουσας αρχής για συμβάσεις αξίας έως €60.000.
Στο άρθρο 108 εδ.8β (επιτροπές έργων) να καταργηθεί ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ, των ΟΤΑ και των εργοληπτικών οργανώσεων. Κατ’αρχάς δεν έχουν ηλεκτρονική πρόσβαση στο ΕΣΗΔΗΣ κατά δεύτερο είναι ανεπίτρεπτο ένας οποιοσδήποτε δημοτικός σύμβουλος χωρίς καμία γνώση να εκφράζει γνώμη για νομικά ή τεχνικά ζητήματα. Εάν δεν γίνει αυτό τουλάχιστον στο άρθρο 108 εδ.8 θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη ότι αν το ΤΕΕ ή η εργοληπτική οργάνωση ή οι ΟΤΑ δεν ανταποκριθούν μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση πρόσκλησης από την αναθέτουσα αρχή δε θα συμμετάσχει μέλος τους ή θα οριστεί από την αναθέτουσα αρχή. Αυτό άλλωστε προβλέπεται και στο άρθρο 108 εδ.9 για τις επιτροπές μελετών και δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην υπάρχει αντίστοιχη αναφορά και στο προηγούμενο εδάφιο. Αλλιώς το ΤΕΕ (κατά κύριο λόγο), οι εργοληπτικές οργανώσεις (κατά δεύτερο) και οι ΟΤΑ θα προκαλούν πλήθος καθυστερήσεων στους διαγωνισμούς όπως γίνεται αυτή τη στιγμή.
Επί του άρθρου 150:
1) Η προθεσμία κοινοποίησης εντός 2 ημερών είναι εξαιρετικά σύντομη. Πολλές φορές απαιτούνται 5 – 6 κοινοποιήσεις, εκτός έδρας (που πρέπει να αναζητηθεί δικαστικός επιμελητής και το δικόγραφο να σταλεί με courier) ενώ τον Αύγουστο είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί δικαστικός επιμελητής. Προτείνεται να γίνει 5 ημέρες.
2) Η σημαντική μείωση της ύλης του ΣτΕ, αφού αυξάνονται τα ποσά της αρμοδιότητάς του και στο Βιβλίο Ι και στο Βιβλίο ΙΙ, θα έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει ενότητα στην νομολογία. Θα μπορούσε να μπει ένα ποσό ενιαίο για Βιβλίο Ι & ΙΙ λχ 10.000.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Επίσης, σκόπιμο θα ήταν να καθορστεί τι συμβαίνει όταν προβλέπεται δικαίωμα προαίρεσης, διότι έχουν εκδοθεί αντιφατικές αποφάσεις του ΣτΕ.
Επί του άρθρου 10 (τροπ. άρθρου 44 ν . 4412/2016) :
Ενώ ορθώς προτείνεται η απαλοιφή της υπουργικής απόφασης για την ύπαρξη ή μη τεχνικής επάρκειας της αναθέτουσας αρχής, εντούτοις στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 αναφέρεται ότι «αποφαινόμενα όργανα της συγκεκριμένης κάθε φορά προγραμματικής σύμβασης είναι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής». Η διάταξη αυτή συντηρεί το υφιστάμενο πρόβλημα που δημιούργησαν οι παθογένειες του συστήματος που εισήγαγε ο ν. 4412/2016 και ΔΕΝ επιλύουν το υπαρκτό πρόβλημα της ακραίας υποστελέχωσης σε τεχνικό προσωπικό που αντιμετωπίζουν οι 260 από τους 332 δήμους της Χώρας.
Ο ν. 4674/2020 ευφυώς εισήγαγε την κατά το άρ. 12 του ν. 4412/2016 προγραμματική στήριξη με πληθώρα φορέων (που έχουν τεχνική επάρκεια), ώστε να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα της τεχνικής στήριξης των δήμων.
Επειδή η ίδια φιλοσοφία της προγραμματικής σύμβασης τεχνικής στήριξης διατηρείται ορθώς και αυτούσια και στο υπάρχον νομοσχέδιο, για να μην τεθεί υπό διακινδύνευση το υπάρχον μοντέλο λειτουργίας κρίνεται σκόπιμο το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 να αντικατασταθεί ως εξής : «Τα αποφαινόμενα όργανα καθορίζονται με την προγραμματική σύμβαση». Με την προτεινόμενη τροποποίηση εξασφαλίζεται η τάχιστη εκτέλεση της σύμβασης, χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις ή προσκόμματα όπως η έλλειψη προσωπικού της αναθέτουσας αρχής.
Επί του άρθρου 148: Προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες των προσφυγών και εν γένει των διαγωνιστικών διαδικασιών, θα μπορούσε να εξετασθεί το ενδεχόμενο η παρέμβαση να μπορεί να έχει και τη μορφή αντίθετης προσφυγής. Δηλαδή, αν προσβάλλει κάποιος τον αποκλεισμό του, να μπορεί ο παρεμβαίνων (ή η αναθέτουσα αρχή) να προβάλει πρόσθετους λόγους αποκλεισμού (με καταβολή παραβόλου ο παρεμβαίνων). Το ίδιο να ισχύει και στη διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί σημαντική επιτάχυνση των διαδικασιών και ένα σαφές πλαίσιο πότε μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να προβάλει ισχυρισμούς. Θα είναι σαφές ότι σε 1 στάδιο προσφυγών θα ολοκληρώνεται η έννομη προστασία και δεν θα μπορεί να επανέρχεται ο ενδιαφερόμενος, ασκώντας νέες προσφυγές και προβάλλοντας νέους λόγους. Άλλωστε, αφού ο μη οριστικώς αποκλεισθείς μπορεί να προβάλει ισχυρισμούς και κατά των αντυαγωνιστών, η ισότητα των όπλων επιβάλλει να έχουν το ίδιο δικαίωμα και οι ανταγωνιστές του (προβάλλοντας πρόσθετους λόγους).
Επί του άρθρου 33 (αλλαγή του σημερινού 88) . Το σταθερό ποσοστό 10% χωρίς καμιά άλλη προϋπόθεση είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει αφ ενός σε ομάδες προσφορών (τα γνωστά του μαθηματικού τύπου ) με αποτέλεσμα την αλλοίωση του πραγματικού ανταγωνισμού αφ έτερου δε σε πάμπολλες προσφυγές (αφού η διαδικασία της αξιολόγησης μιας αιτιολόγησης περιέχει δεκάδες παραμέτρους ,υποκειμενικές κρίσεις και μεγάλες καθυστερήσεις .)
Προτείνεται να χρησιμοποιηθεί η πρόταση που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν ετοιμαζόταν η σχετική νομοθεσία ήτοι:
1. Οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν την τιμή ή το κόστος που χρεώνουν, εάν πληρούνται όλες οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) η τιμή ή το κόστος που χρεώνεται είναι χαμηλότερο κατά περισσότερο από 50% από τη μέση τιμή ή το κόστος των υπόλοιπων προσφορών•
β) η τιμή ή το κόστος που χρεώνεται είναι χαμηλότερο κατά περισσότερο από 20% από την τιμή ή το κόστος της δεύτερης χαμηλότερης προσφοράς•
γ) έχουν υποβληθεί τουλάχιστον πέντε προσφορές.
(πηγή: 52011PC0896
Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜ-ΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις /* COM/2011/0896 τελικό – 2011/0438 (COD) */
Επί του άρθρου 55: η διατύπωση της διάταξης δεν είναι απολύτως σαφής ως προς το εξής σημείο: το ποσοστό του παραβόλου επί της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης (5%) αφορά και την αίτηση ακύρωσης και την αίτηση αναστολής, οπότε θα πρέπει να καταβληθεί δύο φορές επί 5%, ή συνολικά την αίτηση ακύρωσης και την αίτηση αναστολής, οπότε θα πρέπει να καταβληθεί ποσοστό 2,5% για την αίτηση ακύρωσης και 2,5% για την αίτηση αναστολής;
Σε κάθε περίπτωση όμως το ανωτέρω ποσοστό παρίσταται δυσανάλογο, ενόψει της εκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων.
Το σύστημα έννομης προστασίας νοσεί και προκαλεί μεγάλες και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Χρειάζεται άμεση επανεξέταση ενώ οι προτεινόμενες ´αλλαγές ´ δεν επιλύουν κανένα πρόβλημα.
Ειδικότερα:
– παρόλο που η ενωσιακή νομοθεσία απαιτεί ταχεία δικαστική επίλυση των διαφορών, που αναφύονται στο στάδιο πριν από την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, η Ελλάδα με τον ν.4412/16 αποφάσισε τη θέσπιση διοικητικής επίλυσης ενώπιον της ΑΕΠΠ (την οποία ίδρυσε ο ν.4412/16) η οποία προηγείται υποχρεωτικά της δικαστικής και στη συνέχεια προσωρινής δικαστικής προστασίας (Αίτηση αναστολής) και ακολούθως οριστικής (Αίτηση ακύρωσης) !!!!
– η διαδικασία άσκησης/εξέτασης της προσφυγής ενώπιον της ΑΕΠΠ και η έκδοση απόφασης απαιτεί τουλάχιστον 3-4 μήνες.
– η απόφαση της ΑΕΠΠ, αν και στο νόμο ορίζεται ότι είναι δεσμευτική για την Αναθέτουσα Αρχή, στην πράξη είναι παντελώς άχρηστη, αφού αν ασκηθεί Αίτηση αναστολής κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του δικαστηρίου, υποχρεωτικά η Αρχή αναμένει τον προσδιορισμό, την εκδίκαση και την έκδοση της σχετικής Απόφασης, η οποία μπορεί να αναστείλει την απόφαση της ΑΕΠΠ, δηλαδή αναμένει μια διαδικασία, που συνήθως υπερβαίνει τους 6 μήνες (επί πλέον των παραπάνω 3-4 της ΑΕΠΠ!). Επί πλέον, η άχρηστη απόφαση της ΑΕΠΠ απλώς περιπλέκει και καθυστερεί τη δικαστική διαδικασία, αφού τα δικαστήρια πρέπει να αποφανθούν όχι μόνο για την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής αλλά και γι΄αυτήν της ΑΕΠΠ… τέλος η παραπάνω διαδικασία είναι και εξαιρετικά δαπανηρή αφού προβλέπεται παράβολο για την άσκηση της προσφυγής σε ποσοστό 0,50% του προϋπολογισμού της σύμβασης.
– όμως ούτε η έκδοση απόφασης επί της Αίτησης αναστολής από το δικαστήριο επιτρέπει στην Αναθέτουσα Αρχή να προχωρήσει, αφού αν ασκηθεί Αίτηση ακύρωσης, η παραπάνω είναι υποχρεωμένη να αναμένει τον προσδιορισμό, την εκδίκαση και της έκδοση απόφασης επ΄αυτής, διαδικασία που μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ το ένα έτος (επί πλέον των χρόνων που προαναφέρθηκαν…)
– η παραπάνω διαδικασία μπορεί να επαναλαμβάνεται σε πολλά στάδια ενός διαγωνισμού αλλά και να ασκείται από ποικίλους διαδίκους (υποψήφιους, Αναθέτουσα Αρχή) με αποτέλεσμα να είναι προφανώς ατέρμων….
Ενώ, λοιπόν, από τα παραπάνω είναι φανερό – ακόμη και σε αδαείς – ότι η θέσπιση μιας δικαστικής διαδικασίας, σε ειδικό τμήμα δικαστηρίου, που σε χρόνο όχι μεγαλύτερο των δύο μηνών θα αποφαινόταν οριστικά σε ένα μόνο στάδιο για την επίλυση της διαφοράς με ταυτόχρονη κατάργηση της προσφυγής και της ΑΕΠΠ, αποτελεί την μοναδική και ενδεδειγμένη λύση για την επιτάχυνση των διαδικασιών και την ασφάλεια δικαίου, από το ‘νέο’ σχέδιο (προς δόξαν των ακάματων δικηγορικών γραφείων….) επιλέγεται η διατήρηση αυτού του γραφειοκρατικού εκτρώματος (με ασήμαντες «βελτιώσεις»), ενώ παραλλήλως η παντελώς άχρηστη και δαπανηρή ΑΕΠΠ, για τη χρηματοδότηση της οποίας προβλέπεται (πέραν των παραβόλων…) και κράτηση ύψους 0,06% επί της αξίας κάθε δημόσιας σύμβασης, προβαίνει σε αδιάκοπες προσλήψεις για τη στελέχωσή της…. Να σημειωθεί για τη συνολική αποτίμηση του θέματος ότι η ΑΕΠΠ, κατά τρόπο καινοφανή και μοναδικό στα νομικά χρονικά, από το 2016, που ιδρύθηκε, μέχρι σήμερα δεν δημοσιεύει περιλήψεις των νομικών θεμάτων, που αντιμετωπίζει με τις αποφάσεις της – παρά αναρτά ολόκληρες πολυσέλιδες αποφάσεις χωρίς καμία ταξινόμηση – με αποτέλεσμα να είναι απολύτως ανεξέλεγκτη και να αποτελεί πηγή ανασφάλειας δικαίου …
Επί του άρθρου 19: Ο έλεγχος του υπεργολάβου ως προς την τεχνική ικανότητα τον καθιστά αυτόματα δανείζοντα τεχνική επάρκεια, αφού ως τεχνική ικανότητα νοείται μόνο η οριζόμενη στο άρθρο 75. Μία τέτοια ταύτιση συνιστά σαφή περιορισμό στον θεσμό της υπεργολαβίας, που δεν είναι επιτρεπτός σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΔΕΕ (βλ. απόφαση της 25ης Σεπτεμβρίου 2019, στην υπόθεση C-63/18, Vitali SpA, απόφαση της 3ης Οκτωβρίου 2019, στην υπόθεση C-267/18, Delta).
Επί του άρθρου 147. Σε πολλές περιπτώσεις η παραίτηση από την προσφυγή είναι συνέπεια των απόψεων της αναθέτουσας αρχής (λχ συμπληρωματική αιτιολογία) ή των ισχυρισμών της παρέμβασης ή ακόμη και της εξέλιξης του διαγωνισμού (λχ κάποιος καθίσταται οριστικώς αποκλεισθείς συνεπεία άλλης πράξης ή σε συμμόρφωση με δικαστική απόφαση που αφορούσε προγενέστερο στάδιο). Άρα, η πρόβλεψη για παραίτηση εντός 10 ημερών από την υποβολή δεσμεύει τον προσφεύγοντα και θα οδηγήσει σε άδικες καταπτώσεις παραβόλων, παρά το γεγονός ότι η προσφυγή όταν ασκήθηκε ήταν φαινομενικά ορθή. Θα ήταν εύλογο ο χρόνος παραίτησης να καθοριστεί έως τη συζήτηση, άλλως 5 ημέρες πριν τη συζήτηση, δηλαδή στο χρονικό σημείο που μπορεί να υποβληθεί υπόμνημα αντίκρουσης.