Παρακαλούνται οι σχολιαστές των προτεινόμενων διατάξεων να αναφέρουν το άρθρο του νόμου στο οποίο αφορούν οι επισημάνσεις τους προκειμένου να είναι ευχερέστερη η επεξεργασία τους και να επιταχύνεται η διαδικασία έγκρισής της ανάρτησής τους.
Μπορείτε να μεταφορτώσετε ολόκληρο το σχέδιο νόμου εδώ.
|
Υπουργείο Ανάπτυξης Νίκης 5-7, 10180, Αθήνα email: public@mnec.gr Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων OpenGov.gr Ανοικτή Διακυβέρνηση |
Πολιτική Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Πολιτική Ασφαλείας και Πολιτική Cookies Όροι Χρήσης Πλαίσιο Διαλόγου |
Creative Commons License Με Χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Wordpress. |
Άρθρο 41
Να διορθωθεί ότι πρόκειται για αντικατάσταση του άρθρου 41 και όχι του άρθρου 341.
Άρθρο 38
Να συμπληρωθεί ότι τροποποιείται και η παρ. 4.
Άρθρο 36
Παρ. 1:
Προτείνεται να διαγραφεί το εδάφιο που εξαιρεί από την υποχρεωτική χρήση του ΕΣΗΔΗΣ τις συμβάσεις του άρθρου 128 (εξειδικευμένες υπηρεσίες, σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες).
Επίσης, να μη εξαιρούνται από την υποχρεωτική χρήση του ΕΣΗΔΗΣ οι συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία κάτω των €30.000, όταν ανατίθενται με ανοικτό διαγωνισμό και όχι με την απευθείας ανάθεση των άρθρων 118 και 328 του νόμου.
Αιτιολόγηση: Οι παραπάνω προτάσεις γίνονται στο πλαίσιο εφαρμογής της αρχής της διαφάνειας
Άρθρο 32Α
Προτείνεται:
α.Να εξαιρεθεί της υποχρεωτικής εφαρμογής και η παράγραφος 1 του άρθρου 52, δηλαδή η απαίτηση γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου για την ανάθεση τεχνικών & λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, μόνο για την περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 32 (κατεπείγων χαρακτήρας ανάθεσης)
Αιτιολόγηση: Η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου θα δημιουργήσει καθυστερήσεις σε μία διαδικασία που έχει κατεπείγοντα χαρακτήρα.
β.Να μην καταργηθεί η απαίτηση εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης και καλής λειτουργίας για τις συμβάσεις του άρθρου 32
Αιτιολόγηση: Οι συμβάσεις που ανατίθενται με το άρθρο 32 δεν έχουν άνω όριο προϋπολογισμού. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης και λειτουργίας είναι απαραίτητες για το δημόσιο συμφέρον.
Άρθρα 26, 32, 34 και 271
Να διαγραφούν οι ορισμοί της «μη κανονικής», της «απαράδεκτης» και της «μη κατάλληλης» προσφοράς, καθώς και της «μη κατάλληλης» αίτησης συμμετοχής από τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 26, την περ. (α) της παρ. 2 του άρθρου 32, την παρ. 5 του άρθρου 34 και την παρ. 6 του άρθρου 271, επειδή μεταφέρθηκαν, ορθώς, στο άρθρο 2.
Άρθρο 2:
Παρ. 1, περ. 7:
Να διαγραφεί ο επιθετικός προσδιορισμός «πολιτικού» από τη λέξη «μηχανικού» και ο ορισμός του έργου να διαμορφωθεί ως εξής:
«7) ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών πολιτικού μηχανικού, το οποίο επαρκεί καθαυτό για την επιτέλεση οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας.»
Αιτιολόγηση: Υπάρχουν και έργα άλλων ειδικοτήτων μηχανικού, όπως εξάλλου αναλυτικά αναφέρονται στο 2ο εδάφιο του ορισμού του νόμου, το οποίο έχει διαγραφεί στο νομοσχέδιο.
Παρ. 2, περ. 4β:
Εισάγεται ο όρος του «επιβλέποντα ελεγκτή μηχανικού», εγγεγραμμένου στο Μητρώο Επιβλεπόντων Ελεγκτών Μηχανικών, για έργα προϋπολογισμού από €60.000 ως €1.000.000. Στο άρθρο 136Α δίνεται δυνατότητα για επίβλεψη έργων έως το όριο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 (€5.350.000 σήμερα), από εγγεγραμμένους στο άνω Μητρώο. Περαιτέρω, στο άρθρο 183Α δίνεται δυνατότητα για επίβλεψη μελετών, προϋπολογισμού ως το όριο των περ. β και γ της παρ. 1 του άρθρου 5, από εγγεγραμμένους στο Μητρώο.
Στα δύο παραπάνω άρθρα προβλέπεται έκδοση ΚΥΑ για τη ρύθμιση των διαδικασιών ελέγχου, διαπίστευσης και τήρησης του Μητρώου.
Τέλος, στο άρθρο 189 προβλέπεται έκδοση προεδρικού διατάγματος, με το οποίο θα ορίζεται όριο προϋπολογισμού μελετών, πάνω από το οποίο θα είναι υποχρεωτικός ο έλεγχος της μελέτης από ιδιώτες ελεγκτές.
Τίθενται τα ακόλουθα ερωτήματα:
– Τα δύο Μητρώα είναι διαφορετικά, δηλαδή ένα για τις μελέτες και ένα για τα έργα;
– Γιατί δεν χρησιμοποιείται το ΜΗΜΕΔΕ ή το ΜΗΕΣΔΔΕ του άρθρου 1 περ. 10 και 14 αντίστοιχα του προεδρικού διατάγματος 71/2019 για την επίβλεψη μελετών και έργων αντίστοιχα;
– Δεν επιτρέπεται ανάθεση της επίβλεψης έργου σε ιδιώτες, όταν ο προϋπολογισμός του έργου είναι άνω των €1.000.000;
– Γιατί απαιτείται προεδρικό διάταγμα για τον καθορισμό του ορίου προϋπολογισμού μελέτης πάνω από το οποίο θα είναι υποχρεωτικός ο έλεγχος της μελέτης και δεν ρυθμίζεται το ζήτημα με την προαναφερθείσα ΚΥΑ;
Παρ. 3, περ. 4:
Να προστεθεί και εδώ, όπως στην παρ. 2 περ. 4, ο ορισμός του «επιβλέποντα» της μελέτης.
Παρ. 3, περ. 6:
Να συμπληρωθεί, κατ’ αντιστοιχία με τον ορισμό της περ. 7 της παρ. 1, ως εξής:
«6) ως «φυσικό αντικείμενο της σύμβασης» νοείται οποιαδήποτε μελέτη ή τεχνική υπηρεσία ή άλλη επιστημονική υπηρεσία που σχετίζεται ευρύτερα με την εκτέλεση έργου ή τον χωρικό σχεδιασμό κατά την έννοια της περ. 7 της παρ. 1»
Παρ. 3, περ. 6β:
Να συμπληρωθεί ως εξής:
«β) «τεχνικές υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων …… Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: α) τη σύνταξη των τευχών δημόσιου διαγωνισμού έργου, μελέτης ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, β) τον έλεγχο και την επίβλεψη έργου ή μελέτης και γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης, και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου, στη σύνταξη μελέτης και στη σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών.»
Αιτιολόγηση: Με την προτεινόμενη προσθήκη θα καλυφθούν οι περιπτώσεις ανάθεσης παροχής υπηρεσιών συμβούλου σε ιδιώτες μηχανικούς ή άλλους επιστήμονες, για την υποβοήθηση της υπηρεσίας σε ειδικά θέματα, όταν η υπηρεσία εκπονεί η ίδια τη μελέτη ή συντάσσει τεχνικές προδιαγραφές.
Τυπικές παρατηρήσεις:
α. Στην παρένθεση κάτω από τον τίτλο του άρθρου 2: η λέξη «έκτο» να αντικατασταθεί με «β’»
β. Παρ. 1 περ. 9: Ο προσδιορισμός «γενικές» υπηρεσίες, ενώ έχει καταργηθεί εξ ορισμού, υπάρχει στο κείμενο του νόμου 36 φορές. Να διαγραφεί.
γ. Παρ. 3 περ. 15: Το περιεχόμενο της επεξηγηματικής παρένθεσης της κατηγορίας μελετών 7 να τροποποιηθεί ως εξής: «(διαμόρφωσης εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, αποκατάστασης μνημείων, διατήρησης παραδοσιακών κτιρίων, οικισμών και τοπίου),»
δηλαδή να μπει κόμμα πριν από τη λέξη «αποκατάστασης».
Αιτιολόγηση: Η παράλειψη αυτή, που εμφανίστηκε στον ν. 4412/2016, αλλοιώνει το νόημα του εδαφίου, περιορίζοντας την κατηγορία των ειδικών αρχιτεκτονικών μελετών μόνο στις μελέτες διαμόρφωσης εσωτερικών και εξωτερικών χώρων μνημείων, ενώ οι μελέτες διαμόρφωσης εσωτερικών και εξωτερικών χώρων εν γένει ανήκουν στην κατηγορία των ειδικών αρχιτεκτονικών μελετών. Επισημαίνεται ότι και ο ν. 3316/2005 (άρθρο 2 παρ. 2 περ. 7) και το προεδρικό διάταγμα 541/1978 (άρθρο μόνο) είχαν την προτεινόμενη διατύπωση.
– Όπου στον Νόμο αναφέρεται ο Ν. 3861/2010 θα πρέπει να αντικατασταθεί με τον Ν. 4727/2020.
– Τα κοινά άρθρα του Βιβλίου ΙΙ με αυτά του Βιβλίου Ι (λχ εγγυήσεις, κατακύρωση, ματαίωση) θα μπορούσαν να αντικατασταθούν με διάταξη που να παραπέμπει στα άρθρα του Βιβλίου Ι, ώστε να αποφεύγονται αποκλίσεις.
– Άρθρο 1 (τροποποίηση του άρθρου 2): Αν και διαγράφεται ο ορισμός των γενικών υπηρεσιών, ωστόσο παραμένει στο κείμενο του νόμου ως διακριτή από τις μελέτες και τις τεχνικές / επιστημονικές υπηρεσίες. Προτείνεται να οριστούν ως αυτές που δεν εμπίπτουν στην έννοια των μελετών ή των τεχνικών υπηρεσιών και «λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.
– (επί του άρθρου 39): Η παρ. 10 δημιουργεί προβλήματα στην ανάθεση μελετών με συμφωνία – πλαίσιο, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για τις αναθέτουσες αρχές προκειμένου να ωριμάζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα προτάσεις, ιδίως σε χρηματοδοτούμενα. Προτείνεται να διαγραφεί. Επιπλέον, για την προώθηση των συμφωνιών – πλαίσιο θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι η δημοσιονομική δέσμευση μπορεί να λάβει χώρα έως και πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της εκτελεστικής σύμβασης.
– Άρθρο 21 (τροποποίηση του άρθρου 70): Η υποχρεωτική ανάρτηση επί δύο μήνες της μελέτης οδηγεί σε μια διαδικασία που δεν προβλέπεται επίσης στην Οδηγία της ΕΕ και δημιουργεί καθυστέρηση δημοπράτησης, η οποία δεν προσφέρει κάτι στο τυπικό της διαδικασίας καθώς δεν είναι στο πλαίσιο του διαγωνισμού αλλά για γενική ενημέρωση του κοινού. Η ίδια η Οδηγία θέτει τα ελάχιστα όρια δημοσίευσης των διακηρύξεων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών. Με τη διάταξη αυτή τριπλασιάζεται ο ελάχιστος χρόνος. Άλλωστε, στις διαδικασίες της μελέτης – κατασκευής, που έχει νόημα η διαβούλευση, προβλέπεται ήδη ρητώς. Όπου υπάρχουν οριστικές μελέτες, η ενημέρωση δεν έχει αξία γιατί αν ήθελε θεωρηθεί ότι χρήζει τροποποίησης θα οδηγήσει σε επικαιροποίηση της οριστικής μελέτης (δημοπράτησης), με εκ νέου εγκρίσεις κλπ., συμπληρωματικές συμβάσεις αν η μελέτη έχει ανατεθεί σε ανάδοχο, και εντέλει η καθυστέρηση δεν θα είναι απλά δίμηνη αλλά απροσδιόριστη. Προτείνεται να διαγραφεί.
– Άρθρο 22 (τροποποίηση του άρθρου 72): α) Σκόπιμο θα ήταν να εκδίδεται διακριτή απόφαση που να διαπιστώνει το απαράδεκτο των εγγυήσεων, ώστε αυτοί που δεν προσκομίζουν εγγύηση να αποκλείονται αμέσως και να μην έχουν δικαίωμα να λάβουν γνώση των προσφορών των (υποτιθέμενων) ανταγωνιστών τους. Άλλως, προκειμένου να αποτραπούν οι εικονικές προσφορές, οι οποίες ως στόχο έχουν είτε την αντιγραφή προσφορών, είτε την απόπειρα στρέβλωσης του ανταγωνισμού, είτε και απόπειρα εκβίασης, προτείνεται να προστεθεί ότι η παράλειψη προσκόμισης εγγύησης συμμετοχής ή η προσκόμιση πλαστής θεωρούνταν σοβαρά επαγγελματικά παραπτώματα που διαπιστώνεται με την απόφαση της αναθέτουσας αρχής. Και ότι ο λόγος αποκλεισμού αίρεται σε περίπτωση που ο οικονομικός φορέας αποδείξει ότι η παράλειψη προσκόμισης της εγγυητικής επιστολής οφείλεται σε παραδρομή (ήτοι αν την είχε εκδώσει και δεν την ανήρτησε στο ΕΣΗΔΗΣ) β) Θα μπορούσε να προβλεφθεί εξαίρεση από εγγύηση συμμετοχής σε συμβάσεις που υποδιαιρούνται, ως προς τα τμήματα που δεν υπερβαίνουν το ποσό της απευθείας ανάθεσης. γ) Θα μπορούσε να διευκρινιστεί ότι η εγγύηση καλής λειτουργίας αντικαθιστά την εγγύηση καλής εκτέλεσης, πλην περιπτώσεων που προβλέπονται τμηματικές παραλαβές ή διοικητικές παραλαβές προς χρήση. δ) Ως προς την εγγύηση προκαταβολής, θα μπορούσε να προβλεφθεί η εναλλακτική δυνατότητα σύστασης Ανοιχτού Καταπιστευτικού Λογαριασμού με σκοπό την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς και τη διευκόλυνση των Αναδόχων. Από το λογαριασμό αυτό θα εξοφλούνται μόνο δαπάνες που αφορούν τη σύμβαση. ε) Στην παρ. 2 να προστεθεί ότι σε περίπτωση ευδοκίμησης προσφυγής ή ενδίκου βοηθήματος η εγγυητική επιστρέφεται.
– Άρθρο 21 οδηγεί σε μια διαδικασία που δεν προβλέπεται επίσης στην Οδηγία της ΕΕ και δημιουργεί καθυστέρηση δημοπράτησης 2 Μηνών καθως προβλέπεται η υποχρεωτική δηνοσιευση στην ιστοσελίδα της αναθετουσασ Αρχης της μελετης για 2 μηνες προ του διαγωνισμού Εργων άνω του 1 εκ ευρώ . Η δημοσίευση δεν προσφέρει κάτι στο τυπικό της διαδικασίας καθώς δεν είναι στο πλαίσιο του διαγωνισμού αλλά για γενική ενημέρωση του κοινού.
– Άρθρο 23 (τροποποίηση του άρθρου 73): Θα μπορούσε: α) να ενσωματωθεί ο εθνικός λόγος αποκλεισμού του Ν. 3310/2005 και να καταστεί σαφές ότι ο έλεγχος γίνεται και κατά την υποβολή προσφοράς (με το ΕΕΕΣ) και στα δικαιολογητικά κατακύρωσης. Επίσης, να εξεταστεί το ενδεχόμενο να μην ισχύει σε τμήματα συμβάσεων κάτω του 1 εκ. β) να προβλεφθεί ρητώς ότι εφόσον ένας οικονομικός φορέας λάβει γνώμη από την Ειδική Επιτροπή σχετικά με την επάρκεια των μέτρων αυτοκάθαρσης δεν απαιτείται να επαναλαμβάνεται η διαδικασία για το ίδιο παράπτωμα, εφόσον παρέχει τις σχετικές πληροφορίες στην αναθέτουσα αρχή.
– Άρθρα 25 και 26 (τροποποίηση των άρθρων 76 και 77): Τίθενται όροι για την απαίτηση οικονομικής / χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής / επαγγελματικής ικανότητας στα δημόσια έργα και στις μελέτες. Διαφαίνεται, κατ’ αρχήν με την παρ. 2 του άρθρου 76 ότι επιτρέπεται ειδική εμπειρία μόνο στα εξειδικευμένα έργα. Κάτι τέτοιο περιορίζει την ελευθερία των αναθετουσών αρχών να ορίζουν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Η ελευθερία των αναθετουσών αρχών περιορίζεται έτι περαιτέρω από την απαίτηση γνώμης από το τεχνικό συμβούλιο, η οποία μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις είναι σύμφωνη. Οι απαιτήσεις γνώμης στο στάδιο πριν την ανάθεση της σύμβασης δημιουργεί καθυστερήσεις στη δημοπράτηση των έργων. Ο έλεγχος της αναλογικότητας των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής γίνεται από τα αρμόδια όργανα κατόπιν προσφυγής (ΑΕΠΠ, Δικαστήρια) και αυτεπαγγέλτως (ΕλΣυν). Η γνώμη του τεχνικού συμβουλίου δεν δεσμεύει κανένα από τα ελεγκτικά όργανα, άρα το μόνο που επιτυγχάνεται είναι καθυστέρηση. Μάλιστα, στις περισσότερες φορές προβλέπεται γνώμη του τεχνικού συμβουλίου του Υπουργείου Υποδομών, κάτι το οποίο δημιουργεί επιπλέον καθυστερήσεις και συγκεντρωτισμό όλων των έργων στο Υπουργείο. Θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι αρμόδιο είναι πάντοτε το τεχνικό συμβούλιο της αναθέτουσας αρχής ή εν πάσει περιπτώσει το τεχνικό συμβούλιο είναι αρμόδιο για πολύ μεγάλα έργα (λχ άνω των 30 εκ).
– Άρθρο 28 (τροποποίηση του άρθρου 79): Θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι οι οικονομικοί φορείς δεν υποχρεούνται να δηλώνουν τη συνδρομή λόγων αποκλεισμού εφόσον είτε έχει παρέλθει η περίοδος αποκλεισμού είτε δεν έχει εκκινήσει ακόμη.
– Άρθρο 33 (τροποποίηση του άρθρου 88): Να διευκρινιστεί ότι ο μέσος όρος των προσφορών προκύπτει από τις παραδεκτές προσφορές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί κατά τη διαδικασία να αλλάξει ο μέσος όρος, εφόσον αποκλειστούν οικονομικοί φορείς. Από την άλλη, αν οι μη παραδεκτές προσφορές επηρεάζουν το αποτέλεσμα, δημιουργείται κίνδυνος στρεβλώσεων και συμπαιγνιών.
– Άρθρο 36 (τροποποίηση του άρθρου 93): Οι αναθέτουσες αρχές συχνά καταστρατηγούν τον κανόνα της προκαταρκτικής απόδειξης. Θα μπορούσε να προστεθεί η λέξη αποκλειστικά ώστε να αποφεύγεται η εκ των προτέρων απαίτηση προσκόμισης δικαιολογητικών του άρθρου 80. Ή ακόμη θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι δεν είναι νόμιμος ο αποκλεισμός οικονομικού φορέα επειδή στο στάδιο υποβολής προσφορών δεν προσκόμισε δικαιολογητικά του άρθρου 80, ακόμη και αν ζητούνται στα έγγραφα της σύμβασης.
– Άρθρο 37 (τροποποίηση του άρθρου 94): Σκόπιμο θα ήταν να διαγραφεί στην παρ. 4 η φράση «που τεκμηριώνουν την τεχνική επάρκεια,» οποία δημιουργεί σύγχυση ως προς την τεχνική καταλληλότητα και την τεχνική προσφορά. Η τεχνική επάρκεια καλύπτεται από το ΕΕΕΣ και δεν αποτελεί αντικείμενο της τεχνικής προσφοράς.
– Άρθρο 39 (τροποποίηση του άρθρου 96): Θα μπορούσε να αναγραφεί ρητά ότι ο συντονιστής είναι μέλος της ένωσης. Και επίσης να αναγραφεί στο εδάφιο β’ ότι τα στοιχεία αυτά αναφέρονται στο ΕΕΕΣ.
– Άρθρο 40 (τροποποίηση του άρθρου 97): Η σύνδεση της παράτασης της προσφοράς με την υποβολή αιτήματος από την αναθέτουσα αρχή δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο στρεβλώσεων, αφού η αναθέτουσα αρχή μπορεί χωρίς αιτιολογία να ματαιώνει διαγωνιστικές διαδικασίες που δεν είχαν την «επιθυμητή» εξέλιξη. Θα πρέπει στα έγγραφα της σύμβασης να ορίζεται δεσμευτικός χρόνος προσφοράς και οι οικονομικοί φορείς πριν την πάροδό του να υποχρεούνται να ανανεώνουν την προσφορά. Και μόνο σε περίπτωση που δεν μείνει ενεργή προσφορά να παρέχεται στην αναθέτουσα αρχή η δυνατότητα να ζητά την παράταση όλων των προσφορών, επικαλούμενη ενδεχομένως λόγους δημοσίου συμφέροντος. Επίσης, πρέπει να προβλεφθεί ένας ελάχιστος χρόνος ισχύος των προσφορών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το χρονοβόρο των διαδικασιών.
– Άρθρο 41 (τροποποίηση του άρθρου 100): Η ενιαία διαδικασία αξιολόγησης των δικαιολογητικών κατακύρωσης φαίνεται ότι τείνει στην επιτάχυνση, ωστόσο δημιουργούνται ζητήματα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο, αφού περιορίζεται το στάδιο προσφυγών στην τελική απόφαση (Απόφαση ΔΕΕ της 5ης Απριλίου 2017, στην υπόθεση C-391/15, Marina del Mediterráneo SL). Πάντως, εφόσον ισχύει η διάταξη, για ποιον λόγο να μην εφαρμοστεί και στις συμβάσεις έργων.
– Άρθρο 43 (τροποποίηση του άρθρου 102): Η διάταξη όπως είναι διατυπωμένη θα δημιουργήσει ενδεχομένως προβλήματα. Πώς μπορούν να διορθώνονται ελλιπείς ή εσφαλμένες πληροφορίες; Αν ένας οικονομικός φορέας δηλώσει ότι δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού και εντέλει συντρέχει μπορεί να διορθώσει την πληροφορία και να δηλώσει μέτρα αυτοκάθαρσης; Επίσης, αν δεν υποβληθεί έγγραφο που ζητείται επί ποινή αποκλεισμού μπορεί να ζητηθεί; Σαφέστατα η διάταξη είναι τόσο γενική που θα δημιουργήσει νέο κύκλο συζητήσεων ως προς τη δυνατότητα διευκρινίσεων, ο οποίος θα καταλήξει στα μέχρι σήμερα ισχύοντα, που αποκρυσταλλώνουν την πάγια νομολογία ΔΕΕ και ΣτΕ.
– Άρθρο 44 (τροποποίηση του άρθρου 103): Η μετάθεση στην αναθέτουσα αρχή της ευθύνης ορθής συμπλήρωσης του φακέλου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ενδέχεται να μην είναι συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο.
– Άρθρο 46 (τροποποίηση του άρθρου 105): Ορθώς στην παρ. 5 αναφέρεται ότι η σύμβαση θεωρείται συναφθείσα με την κοινοποίηση της απόφασης κατακύρωσης. Ωστόσο, έχουν δημιουργηθεί προβλήματα με πράξεις του ΕλΣυν που θεωρούν μη συναφθείσα τη σύμβαση επειδή δεν αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ. Θα πρέπει στο άρθρο για το ΚΗΜΔΗΣ να προστεθεί όρος ότι η παράλειψη ανάρτησης της σύμβασης ή τυχόν τροποποίησης αυτής δεν συνεπάγεται την ακυρότητα αυτής αλλά συνιστά στοιχείο κανονικότητας της δαπάνης, δηλαδή θα πρέπει να συντελεσθεί πριν την πληρωμή.
– Άρθρο 47 (τροποποίηση του άρθρου 106): Για τους λόγους που αναφέρθηκαν ανωτέρω, η ισχύς των προσφορών δεν πρέπει να συνδέεται με την ματαίωση.
– Άρθρο 50 (τροποποίηση του άρθρου 118): Με την πρόβλεψη για αυτοδίκαιη ακυρότητα συμβάσεων μετακυλίεται η ευθύνη στον ανάδοχο, ο οποίος ενδεχομένως δεν γνωρίζει πόσες συμβάσεις έχουν ανατεθεί. Πρέπει η ευθύνη να μετακυλιστεί στην αναθέτουσα αρχή, ενδεχομένως με άμεση απειλή για καταλογισμό ή με πρόβλεψη για αποστολή συγκεντρωτικής κατάστασης των απευθείας αναθέσεων στο ΕλΣυν.
– Άρθρο 55 (τροποποίηση του άρθρου 127): Θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι οι δικαστικοί σχηματισμοί που εξετάζουν τις αιτήσεις αναστολής είναι μονομελείς. Το συνολικό παράβολο 10% είναι υπερβολικό. Θα μπορούσε να προβλεφθεί ένα παράβολο της τάξης του 2% για την αίτηση αναστολής και το σύνηθες παράβολο για την αίτηση ακύρωσης.
– Άρθρο 70 (τροποποίηση του άρθρου 151): Το δηλωτικό σύστημα στις επιμετρήσεις ενδέχεται να δημιουργήσει πολλές στρεβλώσεις. Από την μία ο ανάδοχος μπορεί να δηλώνει κατά τα δοκούν, από την άλλη η Υπηρεσία μπορεί να εκβιάζει τον ανάδοχο, ο οποίος θα έχει υποπέσει στο αδίκημα της ψευδούς δήλωσης και ενδεχομένως σε σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα. Άλλωστε, εφόσον προβλέπονται και ιδιώτες επιβλέποντες, ποιος ο λόγος να μην γίνεται πραγματικός έλεγχος των επιμετρήσεων.
– Άρθρο 71 (τροποποίηση του άρθρου 152): Η υπερημερία θα πρέπει να συνδεθεί με την προσκόμιση των δικαιολογητικών πληρωμής (φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα και τιμολόγιο), όπως προβλέπεται στις μελέτες. Ορθώς έχει προβλεφθεί ότι δεν απαιτείται να συνοδεύουν το λογαριασμό, αλλά για την πληρωμή είναι απαραίτητη η προσκόμιση των δικαιολογητικών, έστω και στο ταμείο. Άρα, θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι η υπερημερία διακόπτεται από τη στιγμή που η αρμόδια για την πληρωμή υπηρεσία ενημερώνει εγγράφως τον ανάδοχο για την προσκόμιση των δικαιολογητικών και έως την αποδεδειγμένη προσκόμιση αυτών.
– Άρθρο 77 (τροποποίηση του άρθρου 159): Το πριμ εφόσον προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης συμπεριλαμβάνεται στο συμβατικό αντάλλαγμα. Άρα, με την πληρωμή του πριν δεν τροποποιείται η σύμβασης. Επίσης, για ποιον λόγο να είναι τόσο βαριά η διαδικασία έγκρισης του πριμ, εφόσον προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης. Το ορθότερο είναι να υπάρξει μαθηματικός τύπος υπολογισμού του πριμ, ανάλογα με την ταχύτητα.
– Άρθρο 108 (τροποποίηση του άρθρου 221): Όπου στο άρθρο 221 προβλέπεται Επιτροπή Ενστάσεων ή ότι οι Επιτροπές γνωμοδοτούν επί ενστάσεων / προσφυγών θα πρέπει να διαγραφούν τα χωρία, αφού αφενός μεν με την τροποποίηση δεν προβλέπονται πλέον ενστάσεις αφετέρου οι Επιτροπές δεν γνωμοδοτούν επί των προσφυγών, αλλά αποστέλλονται απόψεις από την αναθέτουσα αρχή.
– Άρθρο 135 (τροποποίηση του άρθρου 363): Προς αποφυγή καταχρηστικών προσφυγών θα μπορούσε να προβλεφθεί διπλό παράβολο σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά αποκλεισμού και κατά των προσφορών ανταγωνιστών.
– Άρθρο 136 (τροποποίηση του άρθρου 365): Θα πρέπει να προβλεφθεί ρητώς η δυνατότητα υποβολής εκ μέρους του προσφεύγοντος υπομνήματος αντίκρουσης των απόψεων της αναθέτουσας αρχής και της παρέμβασης, προς διασφάλιση της αρχής της αντιμωλίας.
– Άρθρο 138 (τροποποίηση του άρθρου 372): Η πρόβλεψη κοινού ενδίκου βοηθήματος ακύρωσης και αναστολής θα βοηθήσει στην επιτάχυνση. Ωστόσο, ενδέχεται να ανακύπτουν ζητήματα συμβατότητας με τη δικονομική οδηγία αφού η αναστολή εξαρτάται από την ακύρωση (Αποφάσεις ΔΕΚ της 15ης Μαΐου 2003 στην υπόθεση C-214/00, Επιτροπή κατά Ισπανίας, 19ης Σεπτεμβρίου 1996, C-236/95, Επιτροπή κατά Ελλάδος). Θα μπορούσε να δοθεί εναλλακτική υποβολής διακριτού δικογράφου αναστολής, που θα διακόπτει τις προθεσμίες, με επιπλέον όμως παράβολο, ώστε να λειτουργήσει αποτρεπτικά.
Για την εφαρμογή του παρόντος Νόμου απαιτείται η έκδοση πλείστων αποφάσεων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών καθώς και κοινές υπουργικός αποφάσεις με το Υπουργείο Εσωτερικών, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθώς και η άμεση εφαρμογή του ΠΔ 71/2019 ‘Μητρώα συντελεστών παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών (ΜΗ.Τ.Ε)’.
Στο Άρθρο 59 Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου του Σχεδίου Νόμου στην παρ. 2 αναγράφεται ότι : “2. Αν ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου ή, σε περίπτωση μη ύπαρξης αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου στην αναθέτουσα αρχή, του τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Εφόσον κριθεί ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις, σύμφωνα με το άρθρο 155, δεν μεταβάλουν τη φύση του έργου και δεν επάγονται ουσιώδη αύξηση του συμβατικού ανταλλάγματος εγκρίνεται η συνέχιση εκτέλεσης του έργου. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό και μέχρι την διάλυση της σύμβασης. Με απόφαση της προϊσταμένης αρχής κατόπιν γνωμοδότησης του τεχνικού συμβουλίου κρίνεται το εύλογο της δαπάνης για την αποζημίωση, ύστερα από εισήγηση της διευθύνουσας υπηρεσίας”
Με την δημοσίευση διαγωνισμού έργου αναρτάται και η μελέτη κατασκευής του έργου μαζί με τα τεύχη δημοπράτησης και δίνεται η δυνατότητα στους οικονομικούς φορείς της έγκαιρης γνώσης της μελέτης. Η συμμετοχή των οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό προϋποθέτει την γνώση της μέλετης κατασκευής και επομένως αποκλείει τη μεταγενέστερη διάλυση της σύμβασης λόγω απαιτούμενων ουσιωδών αλλαγών της . Πόσο μάλλον όταν στην παρ 4 του άρθρου 21 του Σχεδίου Νόμου αναφέρεται ότι «4. Η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, να αναρτά στην ιστοσελίδα της δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από τη διενέργεια του διαγωνισμού, τη μελέτη κατασκευής του έργο».
Με βάση τα Άρθρα 49 και 127 του Σχεδίου Νόμου, καταργούνται τα Άρθρα 117 (Βιβλίο Ι) και 327 (Βιβλίο ΙΙ) του ισχύοντος Νόμου 4412/2016 , περί Συνοπτικών Διαγωνισμών .
Είναι γενικά αποδεκτό ότι η παραπάνω διαδικασία του Συνοπτικού Διαγωνισμού , σ’ όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα ισχύος του Νόμου 4412/2016 συνεισέφερε κατά πολύ στην επίσπευση των διαγωνιστικών διαδικασιών προς αντιμετώπιση έκτακτων περιπτώσεων, από τις πολλές που οι Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας αντιμετωπίζουν καθημερινά, λόγω της φύσης της δραστηριότητάς των , εξ’ αιτίας και των απλούστερων των διαδικασιών που εν γένει προβλέπονταν , αλλά και συντόμευσης του χρόνου διακηρύξεων .
Θεωρούμε σωστό στο παρόν Σχέδιο Νόμου , ο θεσμός του Συνοπτικού Διαγωνισμού , ιδιαίτερα για τους Φορείς του Βιβλίου ΙΙ να συνεχισθεί , αυξάνοντας μάλιστα το όριο Προϋπολογισμού στις 100.000,00 € , κατ’ αναλογία αύξησης του ορίου για τις απ’ ευθείας Αναθέσεις .
Όλα αυτά θα συνεισφέρουν περαιτέρω στην μείωση του χρόνου ωρίμανσης και υλοποίησης συμβάσεων που αναφέρονται σε έκτακτα – επείγοντα και απολύτως αναγκαία έργα – μελέτες – υπηρεσίες και προμήθειες, σε μία σειρά προβλημάτων που καθημερινά οι Δ.Ε.Υ.Α. αντιμετωπίζουν, την ώρα μάλιστα που δεν έχουν και στην καλύτερη δυνατή στελέχωσή των , ιδιαίτερα οι μικρές, ώστε ν’ αντιμετωπίζουν τις πολλές εργατώρες που απαιτούν τ’ άλλα είδη διαγωνισμών .
Με βάση την παρ. 7.β. του Άρθρου 17 του Σχεδίου Νόμου , που τροποποιεί το Άρθρο 53, του ισχύοντος Ν. 4412/16 :
«Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο ενδείκνυται από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου».
Κάποια από τα έργα που οι Δ.Ε.Υ.Α της χώρας κατασκευάζουν, όπως Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων, ( Ε.Ε.Λ. ) , Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Νερού, ( ΕΕ.Ν.) , Δίκτυα Αποχέτευσης με την μέθοδο δικτύων κενού, φράγματα κ.λ.π. είναι και ιδιαίτερης τεχνογνωσίας και πολύπλοκα. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι συχνή η λογική σκέψη των Διευθυνουσών Υπηρεσιών, να προσθέτουν στους όρους της Διακήρυξης πρόσθετους όρους Τεχνικής και Οικονομικής ικανότητας, για την ασφαλέστερη κατασκευή του έργου , που όμως απαιτούν Απόφαση Υπουργού Υποδομών, διαδικασία χρονοβόρα που προσμετράτε στον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου.
Προς διευκόλυνση των διαδικασιών θεωρούμε σκόπιμο στο παρόν Άρθρο , να αντικατασταθεί η διάταξη αυτή και η Απόφαση για τους επί πλέον Τεχνικούς και Οικονομικούς όρους να λαμβάνεται από την Προϊσταμένη Αρχή μας, μετά από σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου της αντίστοιχης Περιφερειακής Ενότητας.
Με βάση το Άρθρο 112 του Σχεδίου Νόμου που τροποποιεί το Άρθρο 277 του ισχύοντος Ν. 4412/16 :
«Ο Φάκελος δημόσιας Σύμβασης συμπληρώνεται και επικαιροποιείται σε όλα τα επιμέρους στάδια σύναψης της σύμβασης και περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον:
α) την τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της σύμβασης,
β) τον προϋπολογισμό της σύμβασης και την τεκμηρίωσή του……» ,
Η τεκμηρίωση του εκάστοτε προϋπολογισμού για έργα των Δ.Ε.Υ.Α, στις πλείστες των περιπτώσεων , προκύπτει ως άθροισμα επί μέρους γινομένων , ποσότητα εργασίας * τιμή εργασίας , όπου : οι μεν ποσότητες προκύπτουν από τις αρχικές προμετρήσεις του υπό μελέτη έργου, οι δε τιμές εργασίες προκύπτουν από τα εγκεκριμένα τιμολόγια της Ελληνικής Πολιτείας.
Τμήμα όμως των δραστηριοτήτων των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα πολύ σημαντικό , είναι και η συντήρηση των δικτύων (ΥΔΡ – ΑΠΧ) και οι αποκαταστάσεις τομών οδοστρωμάτων και πεζοδρομίων εξ’ αιτίας αυτών, που ως γεγονότα υπάρχουν , είναι βέβαιο ότι θα συμβούν κατά την διάρκεια ενός (1) έτους , χωρίς όμως να μπορούν να προβλεφθούν οι ακριβείς ποσότητες (στις ούτως ή άλλως πολυάριθμες διατομές αγωγών μας, ανά διατομή. Έτσι ο εκάστοτε μελετητής ενός έργου συντήρησης ΥΔΡ- ΑΠΧ ή αποκαταστάσεων οδών και πεζοδρομίων, είναι υποχρεωμένος να προμετρήσει την ώρα σύνταξης της μελέτης, και ποσότητες που θα συμβούν στο μέλλον και πρέπει ν’ αποκατασταθούν. Αυτό παρ’ όλο που βασίζεται σε δεδομένα και προηγούμενων ετών, μπορεί ν’ αποτελέσει σήμερα, με την υπάρχουσα διατύπωση του Νόμου, σημείο διαφωνιών (και με Τοπικούς Επιτρόπους), κατά πόσο ένας έτσι συντεταγμένος Προϋπολογισμός έργου Συντηρήσεων, μπορεί να θεωρείται τεκμηριωμένος .
Θεωρούμε λοιπόν, προς άρση κάθε τέτοιας αμφισβήτησης στο παρόν Άρθρο του Σχεδίου Νόμου , να συμπεριληφθεί διάταξη που να ορίζει ότι: «Σε έργα συντήρησης ΥΔΡ, ΑΠΧ, Αποκαταστάσεων τομών και Η/Μ εξοπλισμού και εγκαταστάσεων ΕΕΛ που εκ των πραγμάτων η αρχική προμέτρηση δεν μπορεί να υπάρχει, αλλά εν πολλοίς μόνο να εκτιμηθεί με βάση και δεδομένα παρελθόντων ετών , ο προϋπολογισμός να θεωρείται τεκμηριωμένος, ακόμα και αν οι προμετρήσεις δεν προκύπτουν από ένα συνεχές γνωστό τμήμα φυσικού αντικειμένου, αντικείμενο αρχικής μελέτης».
Στο Άρθρο 31 του Σχεδίου Νόμου , μεταξύ των άλλων ορίζεται ¨ότι :
« 2. Η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά ……προσδιορίζεται βάσει τιμής ή του κόστους ………. Και μπορεί να περιλάβει την βέλτιστη σχέση ποιότητας – τιμής …..βάσει κριτηρίων ….. ποιοτικών, περιβαλλοντικών ή / και κοινωνικών ….», ενώ στην συνέχεια αναλύει τι μορεί να περιλαμβάνονται στα κριτήρια αυτά.
Θεωρούμε ότι στο Άρθρο αυτό, θα πρέπει να συμπεριληφθούν και πολύ ειδικότερες διατάξεις που να διέπουν και όλα τα κρίσιμα τεχνικά χαρακτηριστικά, που κάθε φορά το κάθε είδος της Σύμβασης θα ορίζει, π.χ.:
• Τις αντοχές επί μέρους υλικών, μέσα από τιμές εργαστηριακών δοκιμών
•Την βελτιστοποίηση του λειτουργικού αποτελέσματος με προσθήκες – παρεμβάσεις που δεν μειώνουν τις συμβατικές προδιαγραφές και τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς.
• Την απόδοση επί μέρους εξαρτημάτων – μηχανημάτων
• Την μείωση κόστους συντήρησης και λειτουργίας του έργου
• Την αύξηση του χρόνου ζωής του έργου.
Όλα τα παραπάνω σήμερα δεν προκύπτουν σαφώς από τα αναγραφόμενα στο Άρθρο 31 του Σχεδίου Νόμου και η επίκλισή των σε διαγωνισμό, δεν φαίνεται ασφαλής.
Τέλος και για το ίδιο Άρθρο , θεωρείται δεδομένη η ανάγκη , η Πολιτεία να προχωρήσει στην σύνταξη Πρότυπου Τεύχους Διακήρυξης και για το Άρθρο 86 , προς περεταίρω διευκόλυνση όλων των Φορέων Δημοπράτησης , σε περίπτωση που αποφασισθεί η χρήση πρότυπων τευχών από την Αρχή να είναι δεσμευτική.
Σύμφωνα με το Άρθρο 222 του ισχύοντος Ν. 4412/2016 :
1. Το παρόν Βιβλίο ΙΙ (άρθρα 222 έως 338) θεσπίζει κανόνες για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης που πραγματοποιούνται από αναθέτοντες φορείς για συμβάσεις και διαγωνισμούς μελετών, ανεξαρτήτως της εκτιμώμενης αξίας αυτών, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στα επιμέρους άρθρα του παρόντος Βιβλίου.
2. Διαδικασία σύναψης σύμβασης κατά την έννοια του παρόντος Βιβλίου, είναι η διαδικασία για την απόκτηση έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών από οικονομικούς φορείς που επιλέγονται από έναν ή περισσότερους αναθέτοντες φορείς, εφόσον τα εν λόγω έργα, προμήθειες ή υπηρεσίες προορίζονται για την εκτέλεση μιας εκ των δραστηριοτήτων που αναφέρονται στα άρθρα 228 έως 234.
Επίσης, σύμφωνα με το Άρθρο 230 του ισχύοντος Ν. 4412/2016, «Ύδωρ» :
1. Όσον αφορά στο νερό, οι διατάξεις του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 222 έως 338) εφαρμόζονται στις ακόλουθες δραστηριότητες :
α) την παροχή ή λειτουργία σταθερών δικτύων που έχουν ως στόχο να παρέχουν στο κοινό υπηρεσίες στον τομέα της παραγωγής, της μεταφοράς ή της διανομής πόσιμου ύδατος·
β) την τροφοδότηση των εν λόγω δικτύων με πόσιμο ύδωρ.
2. Οι διατάξεις του παρόντος Βιβλίου εφαρμόζονται επίσης στις συμβάσεις που ανατίθενται ή στους διαγωνισμούς μελετών που διοργανώνονται από αναθέτοντες φορείς οι οποίοι ασκούν δραστηριότητα οριζόμενη στην παράγραφο 1, και που συνδέονται με ένα από τα ακόλουθα:
α) έργα υδραυλικής μηχανικής, άρδευσης ή αποστράγγισης, εφόσον ο όγκος του ύδατος που προορίζεται για την τροφοδότηση με πόσιμο ύδωρ υπερβαίνει το 20% του συνολικού όγκου ύδατος που παράγεται από τέτοια έργα ή εγκαταστάσεις άρδευσης ή αποστράγγισης·
β) την αποχέτευση ή την επεξεργασία λυμάτων.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας με κύριο αντικείμενο δραστηριότητάς των το «Ύδωρ» είναι σαφές ότι ανήκουν στο βιβλίο ΙΙ, με βάση και το Άρθρο 230 του Ν. 4412/2016.
Οι επί μέρους διατυπώσεις όμως αυτών των άρθρων 230 και 222, με ιδιαίτερη έμφαση μόνο στις δραστηριότητες «λειτουργίας σταθερών δικτύων», «τροφοδότηση των εν λόγω δικτύων», «έργα υδραυλικής μηχανικής», ή «την αποχέτευση – επεξεργασία λυμάτων», δημιουργεί άδικες παρερμηνείες και αμφισβητήσεις πολλές φορές και από υπερκείμενες ελεγκτικέςς Αρχές , στην περίπτωση που το αντικείμενο μίας Σύμβασης Δ.Ε.Υ.Α. είναι εκτός «ύδατος», όπως ενός έργου Οικοδομικού (π.χ. κτίριο λειτουργίας της), μία προμήθεια (π.χ. καυσίμων , χαρτικών , δομικών υλικών , κ.λ.π. ) , ή μιάς υπηρεσίας ( π.χ. καθαριότητας κτιρίων) , παρ’ όλο που και αυτές οι Συμβάσεις έρχονται να υποστηρίξουν την συνολική λειτουργία – δραστηριότητα των Δ.Ε.Υ.Α., που είναι σαφώς το «Ύδωρ».
Στην περίπτωση αυτή και για αυτά τα είδη των Συμβάσεων μόνο , μπορεί να κληθούν οι Δ.Ε.Υ.Α. να εφαρμόσουν τις διατάξεις του Βιβλίου Ι.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. θεωρούν ότι στο παρόν Σχέδιο Νόμου και προκειμένου να μην υπάρχουν τέτοιου είδους παρερμηνείες, πρέπει να συμπεριληφθεί σαφής διάταξη με την οποία: «Εφ’ όσον η κύρια δραστηριότητα ενός Φορέα είναι μία από αυτές που αναφέρονται στα Άρθρα 228 – 234 , τότε όλοι οι προκηρυσσόμενοι διαγωνισμοί από τον φορέα αυτού για σύναψη σύμβασης έργου, προμήθειας ή υπηρεσίας, ακόμα και αυτών που δεν σχετίζονται άμεσα με την κύρια αναφορά του επί μέρους Άρθρου , ακολουθούν τις διαδικασίες του βιβλίου ΙΙ , στο σκεπτικό ότι πρόκειται για υποστηρικτικές συμβάσεις της μίας, κύριας και βασικής δραστηριότητας – λειτουργίας που αναφέρει το επί μέρους Άρθρο» .
Η παραπάνω διάταξη για τις Δ.Ε.Υ.Α. θα σημαίνει ότι το σύνολο των διαδικασιών που θα ακολουθούνται σε οποιαδήποτε διαγωνισμό έργου, μελέτης προμήθειας, υπηρεσίας, αρμοδιότητάς της, θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά με τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ.
Με την παραγρ. 1 του Άρθρου 70 του Σχεδίου Νόμου ορίζεται ότι :
«…..Τα επιμετρητικά στοιχεία υποβάλλονται από τον ανάδοχο στους επιβλέποντες …… με δήλωση περί αληθείας τους ….»,
ενώ και με την παραγρ. 3 ορίζεται ότι :
«Ο προϊστάμενος της Διευθύνουσας υπηρεσίας δύναται οποτεδήποτε να διατάξει τη συνολική ή δειγματοληπτική ενδεικτική επαλήθευση οιασδήποτε υποβληθείσας επιμέτρησης ………..».
Δεν μπορεί πληρωμές πιστοποιήσεων, μικρών ή μεγάλων σε ποσά, να γίνονται με βάση ενδεικτικούς ελέγχους επιμετρήσεων και δηλώσεις περί αληθείας αυτών, από τον Ανάδοχο. Αυτά δεν συμβάλουν ούτε στην αξιοπιστία, ούτε στην διαφάνεια, αλλά ούτε και στην ασφάλεια υλοποίησης της σύμβασης.
Οι λίγες και διαπιστωμένες βεβαίως περιπτώσεις, μη έγκαιρου ελέγχου από την Διευθύνουσα Υπηρεσία, των υποβληθεισών επιμετρήσεων του Αναδόχου, που επέφεραν αυτοδίκαια δυσμενή αποτελέσματα, δεν αντιμετωπίζονται με δειγματοληπτικούς ελέγχους των επιμετρήσεων και δηλώσεων περί αληθείας του Αναδόχου, αλλά με ύπαρξη ικανών και καταρτισμένων Διευθυνουσών Υπηρεσιών, που σημαίνει μεταξύ των άλλων και στελέχωσή των με το αναγκαίο Τεχνικό επιστημονικό δυναμικό όλων των κατηγοριών εκπαίδευσης.
Θεωρούμε ότι αυτές οι διατάξεις στο Σχέδιο Νόμου πρέπει να καταργηθούν.
Με βάση τα Άρθρα 57 και 58 δίνεται η δυνατότητα, η επίβλεψη να ασκείται και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα και από διαπιστωμένο ιδιώτη ελεγκτή μηχανικό, για έργα κάτω των ορίων.
Η εισαγωγή τέτοιας δυνατότητας πλέον, για επίβλεψη από άτομα και φορείς εν γένει εκτός της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και εκτός υπαλληλικής σχέσης με τον Αναθέτοντα Φορέα, αλλάζει το ισχύον ως σήμερα πλαίσιο, περί επίβλεψης , στην βάση του.
Είναι ορατά τα προβλήματα που θα παρουσιασθούν με τον νέο θεσμό, καθώς δεν εξασφαλίζεται καθόλου και από πουθενά ή σύμπλευση εξωτερικών μελετητών (επιβλεπόντων) και Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεν προσθέτει στην διαφάνεια , δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις και βάρη στον Αναθέτοντα Φορέα σε περιπτώσεις εναντίωσης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας σε πορίσματα της επίβλεψης, προσθέτει αναγκαίους επί πλέον χρόνους, για επίλυση διαφωνιών που θα ανακύπτουν και σε κάθε περίπτωση δεν λύνει υπαρκτά προβλήματα.
Η διαπίστωση αδυναμίας σε κάποιες περιπτώσεις Αναθετόντων Φορέων για πραγματική επίβλεψη, λόγω έλλειψης προσωπικού, δεν μπορεί ν’ αντιμετωπισθούν με ευκαιριακές εξωτερικές συνεργασίες επιβλεπόντων, αλλά μόνο με πρόσληψη μονίμου υπηρεσιακού δυναμικού Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.
Με δεδομένο μάλιστα ισχύος του Άρθρου 128 του Σχεδίου Νόμου περί «Ανάθεσης εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις, αξίας μεγαλύτερης των 30.000.000 €….» , έργων δηλαδή πολύ σημαντικών για τους Αναθέτοντες φορείς, όπου πραγματικά η εξειδίκευση και στην επίβλεψη αναζητείται, η θέσπιση των Άρθρων 57, όπως και του 58 του Σχεδίου Νόμου, πρέπει να επανεξετασθούν – επαναξιολογηθούν και εν τέλει να καταργηθούν.
Δεν θα είναι δυνατόν να υλοποιηθεί η περιγραφόμενη στο σχέδιο νόμου διαδικασία του «ιδιωτικού φορέα επίβλεψης» χωρίς κριτήρια διασφάλισης ποιότητας παραγόμενου δημόσιου έργου, καθώς και πλήρους αποσαφήνισης ευθυνών και κυρώσεων που αφορούν τα τρία μέρη (Ανάδοχο – Κύριο του Έργου – Ιδιωτικού Φορέα επίβλεψης )
Με το Άρθρο 53, παραγρ. 3. β. του Σχεδίου Σύμβασης ορίζεται , στο τελευταίο χωρίο της ότι :
«……. Για την διαδικασία σύναψης σύμβασης απ’ ευθείας ανάθεσης, Δεν αξιολογούνται προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά».
Η έως τώρα εμπειρία μας από ανάλογες περιπτώσεις κατέδειξε ότι, αφ’ ενός μεν είναι αρκετές οι περιπτώσεις που επί πλέον προσφορές καταφθάνουν στους Αναθέτοντες φορείς, πλέον αυτών που προσκλήθηκαν , αφ’ ενός ετέρου δε, δεν αποτελεί ιδιαίτερο φόρτο, ούτε ακύρωση της ευελιξίας της εν λόγω διαδικασίας ο έλεγχος κάποιου αριθμού προσφορών ακόμα. Αντιθέτως , ενισχύει την διαφάνεια, αλλά και την αξιοπιστία των αναθετόντων φορέων, ιδιαίτερα στις μικρές τοπικές κοινωνίες.
Θεωρούμε λοιπόν ότι η εν λόγω διάταξη πρέπει να παραμείνει και στο Σχέδιο του παρόντος Νόμου.
Με την παραγρ. 14. β του Άρθρου 22 του Σχεδίου Νόμου, προβλέπεται ότι :
«Η εγγύηση καλής εκτέλεσης ………. μειώνεται αμέσως μετά από την έγκριση του πρωτοκόλλου προσωρινής παραλαβής σε ποσοστό 20% …..», όταν όμως το Άρθρο 170 του ισχύοντος Ν. 4412/2016, έχει καταργηθεί.
Ομοίως αναφέρεται στο Άρθρο 11 Συγκρότηση και τήρηση φακέλου δημόσιας σύμβασης παρ. Γ.15) το πρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής και στο Άρθρο 73 Απολογιστικές εργασίες παρ « 9…….. Τα φύλλα του ημερολογίου αυτού συνοδεύουν τους απολογισμούς των έργων και τίθενται υπόψη της επιτροπής προσωρινής παραλαβής
Απαιτείται επαναδιατύπωση των εν λόγω παραγράφων λόγω κατάργησης της Προσωρινής Παραλαβής στο άρθρο 86 του Σχεδίου Νόμου (αρ. 170 Ν4412/16)
Με την παράγραφο 4, του Άρθρου 21, του Σχεδίου Νόμου, «Η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του 1.000.000 ευρώ, να αναρτά στην ιστοσελίδα της δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από την διενέργεια του διαγωνισμού, την μελέτη κατασκευής του έργου».
Με την διάταξη αυτή, στον συνολικό χρόνο υλοποίησης μιας σύμβασης έργου, προστίθεται ένας επί πλέον χρόνος 2 μηνών, πέραν όλων των άλλων γνωστών ως σήμερα επί μέρους χρόνων , (σύνταξη μελέτης, έγκρισή της, υποβολή για χρηματοδότηση, δέσμευση ποσών, δημοσίευση, διαγωνισμός, προσφυγές, Ελεγκτικό συνέδριο, οψιγενείς μεταβολές), με αμφίβολα αποτελέσματα στην χρησιμότητά του.
Η καλύτερη προετοιμασία του Αναδόχου, όσο αφορά την μελέτη, οφείλει και πρέπει να αντιμετωπισθεί με καλύτερη δική του οργάνωση και όχι με άλλη σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της Σύμβασης.
Θεωρούμε λοιπόν αναγκαίο την κατάργηση της παραγράφου 4, του άρθρου 21, στο παρόν Σχέδιο Νόμου.
Αναφερόμενοι στο Άρθρο 17 του Σχεδίου Νόμου, καταγράφουμε τα εξής:
Η έκδοση πρότυπων εγγράφων σύμβασης με δεσμευτική ισχύ από την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. που προβλέπονταν με την παρ. 5, του Άρθρου 53 του ισχύοντος Νόμου 4412/2016, (π.χ. πρότυπων Διακηρύξεων), εξασφάλιζε ενιαίους όρους και ενιαίες διατυπωμένες διατάξεις για κάθε κατηγορία δημοπρατουμένης Σύμβασης όμοια.
Τα παραπάνω εξασφάλιζαν συνθήκες όμοιας αντιμετώπισης των όποιων διαφωνιών ή παραλείψεων προέκυπταν π.χ. κατά τον έλεγχο από υπερκείμενες ελεγκτικές Αρχές, ή άλλες περιπτώσεις.
Όλα τα μέχρι στιγμής ισχύοντα δεν εξασφαλίζονται πλέον με την παράγρ. 5 του Άρθρου 17, σύμφωνα με την οποία «πρότυπα ή υποδείγματα εγγράφων σύμβασης, μπορούν να εκδίδονται από την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. …».
Το ότι πράγματι, η έκδοση νέων προτύπων υπολείπεται αρκετά σε ταχύτητα, των τροποποιήσεων της νομοθεσίας, δεν αντιμετωπίζεται με την κατάργηση ενός χρήσιμου θεσμού, αλλά με βελτίωση της υπάρχουσας διαπιστωμένης αδυναμίας, εν προκειμένω την έκδοση νέων προτύπων από την Αρχή, χρονικά πολύ κοντά στις τροποποιούμενες κάθε φορά νομοθεσίες.
Εν τέλει θεωρούμε ότι η έννοια της δεσμευτικότητας στην έκδοση των πρότυπων εγγράφων σύμβασης, πρέπει να παραμείνει, ως τον αρχικό Νόμο 4412/2016 και στο νέο Σχέδιο Νόμου για τον εκσυγχρονισμό του.
Στο Άρθρο 10 του Σχεδίου Νόμου και συγκεκριμένα στην παράγρ. 1 , ορίζεται ότι:
«Οι αναθέτουσες αρχές που κρίνουν ότι δεν διαθέτουν τεχνική επάρκεια ή η τεχνική τους επάρκεια είναι ελλιπής, μπορούν ….».
Η τεχνική επάρκεια ή μη μιας Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεν μπορεί να αποφασίζεται από την Αναθέτουσα Αρχή χωρίς αντικειμενικά θεσμοθετημένα κριτήρια, μη αμφισβητήσιμα. Είναι αναγκαίο στο Άρθρο αυτό να συμπεριληφθούν κριτήρια τεχνικής επάρκειας, συνδεόμενα π.χ. με τον ελάχιστο αριθμό υπηρετούντων τεχνικών υπαλλήλων ανά κατηγορία εκπαίδευσης και ειδικότητας, ή με μέσα και εξοπλισμό, κ.λ.π. προκειμένου να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις, ή υπερβάσεις της Προϊσταμένης Αρχής σε κάθε περίπτωση, είτε θετικής, είτε αρνητικής απόφασής της, επί του ερωτήματος «ύπαρξη ή μη τεχνικής επάρκειας». Πόσο μάλλον, όταν με βάση αυτή την Απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής, θα ενεργοποιείται στην συνέχεια ο νέος θεσμός του «πιστοποιημένου ιδιωτικού φορέα ως επιβλέποντος», ή και του «επιβλέποντος ελεγκτή μηχανικού».
Στο Άρθρο 1 του Σχεδίου Νόμου, που τροποποιεί το Άρθρο 2 του Ν. 4412/2016 και συγκεκριμένα στην παράγρ. 48.2.4 , ορίζεται ότι :
«ως διευθύνουσα υπηρεσία νοείται η τεχνική υπηρεσία του φορέα κατασκευής του έργου που είναι αρμόδια για τον έλεγχο και την διοίκηση της κατασκευής του έργου».
Από τον αντίστοιχο ορισμό του ισχύοντος σήμερα Ν. 4412/2016 της παραγρ. 2.4. του Άρθρου 2, απουσιάζει η αναφορά για την «παρακολούθηση».
Δεν νοείται διάταξη Νόμου που ν’ αφαιρεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία το δικαίωμα , αλλά και την υποχρέωσή της , για «παρακολούθηση» του τρόπου κατασκευής ενός δημοσίου έργου, την ώρα μάλιστα που ο ίδιος Νόμος την καθιστά υπεύθυνη για τον έλεγχο και την διοίκηση του ίδιου έργου. Απαιτείται στην παρούσα παράγραφο του Σχεδίου Νόμου και η αναφορά για υποχρέωση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και για την «παρακολούθηση».
Σε διαφορετική περίπτωση, το πλήθος των μελλοντικών παρερμηνειών και αμφισβητήσεων που φαίνεται ότι θα εγερθούν, δεν θα συμβάλουν στην ομαλή και έγκαιρη κατασκευή των έργων, ιδιαίτερα σε θέματα διαφωνιών και αστοχιών από πλευράς Αναδόχου.
Βασικό ουσιαστικό πρόβλημα στις διατάξεις του νόμου είναι η διάταξη που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 75 η οποία δίνει το δικαίωμα στην Αναθέτουσα Αρχή να προσδιορίζει τα ελάχιστα τεχνικά και ποιοτικά κριτήρια συμμετοχής. Δίδεται η δυνατότητα στην Αναθέτουσα Αρχή με την παράγραφο, αν θέλει, να προσδιορίσει τον προμηθευτή. Μελετώντας τις προκηρύξεις του τρέχοντος έτους στον τομέα της πληροφορικής σε πολλές από αυτές διαφαίνεται από την προκήρυξη ο προμηθευτής. Απαιτήσεις άσχετες με το ζητούμενο έργο , ειδικότητες ανύπαρκτες , απίστευτο και άσχετο περιεχόμενο εμπειρίας συμβάσεων, απαιτήσεις ασαφείς και πολλές φορές προκλητικές. Οι επιχειρήσεις δεν δημιουργήθηκαν για να κάνουν ενστάσεις και προσφυγές. Αυτό το πρόβλημα πρέπει να το λύσει ο νόμος περιορίζοντας και προσδιορίζοντας σαφώς τα όρια που μπορεί να κινηθεί η Αναθέτουσα Αρχή στον ορισμό των τεχνικών και ποιοτικών κριτηρίων συμμετοχής.
Tο σχέδιο νόμου επαναφέρει ορισμένες παθογένειες του παλαιότερου συστήματος προ του Ν.4412/2016:
1. Τροποποίηση άρθρου 50 : Οι διαγωνισμοί με το σύστημα μελέτη – κατασκευή, τουλάχιστον για την περίπτωση των κτιριακών έργων και αναπλάσεων, είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συμπαιγνιών μεταξύ των εργολάβων . Πρόκειται για αναχρονιστική διάταξη. Εκτός εάν αποσαφηνίζεται (σε συνδυασμό με την αναφορά στα προαπαιτούμενα της παρ. 45.2 του νόμου) ,ότι θα πρέπει να υπάρχουν πλήρεις μελέτες του έργου σε στάδιο μελέτης εφαρμογής και οι μελέτες που ζητούνται θα αφορούν μόνο σε μικρές τροποποιήσεις – ή βελτιώσεις των υφιστάμενων εγκεκριμένων μελετών, ούτως ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα του παρελθόντος. Διαφορετικά θα πρέπει τουλάχιστον να επανέλθει η αρχική διατύπωση του νόμου που εξαιρούσε τις μελέτες κτιριακών έργων και αναπλάσεων από το σύστημα μελέτη-κατασκευή.
Αντιστοίχως πρέπει να αναδιατυπωθεί και το άρθρο 94.1 (που αναφέρεται στην περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 50), σύμφωνα με το οποίο η τεχνική προσφορά μπορεί να εμπεριέχει τις Οριστικές μελέτες του έργου.
2. Τροποποίηση άρθρου 221 ν. 4412/2016 .
Ο ορισμός της επιτροπής διαγωνισμού με κλήρωση βάσει του ΜΗΜΕΔ είχε ως αποτέλεσμα μια πιο αντικειμενική αξιολόγηση των προσφορών και είναι σαφώς προτιμότερος από την αναχρονιστική επαναφορά του παλιότερου συστήματος ορισμού της επιτροπής από την Αναθέτουσα Αρχή, που είχε δημιουργήσει σωρεία προβλημάτων (πχ σε πολλές περιπτώσεις η εντοπιότητα αποτελούσε το κύριο κριτήριο βαθμολόγησης των διαγωνιζομένων) αλλά και φαινομένων διαφθοράς στη Δημόσια Διοίκηση. Τα όποια προβλήματα που μπορεί να είχε το σύστημα (πχ ορίζονταν δασολόγοι ως μέλη επιτροπής για κτιριακά έργα) θα μπορούσαν να ελεγχθούν με τη λειτουργία επιμέρους μητρώων ανά περίπτωση έργου.
Αλλα προβλήματα που εντοπίστηκαν στο σχέδιο νόμου είναι τα εξής:
«Άρθρο 72 Εγγυήσεις – Εξουσιοδοτική διάταξη»
Δεν είναι κατανοητό γιατί ζητείται η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης στην περίπτωση ηλεκτρονικής εγγύησης και δεν αποσαφηνίζεται επίσης σε τι μορφή θα υποβάλλεται: εντύπως με θεώρηση γνήσιου υπογραφής ή ηλεκτρονικά στον ιστότοπο του διαγωνισμού με ηλεκτρονική υπογραφή; Γιατί να περιπλέκεται περαιτέρω μια διαδικασία που το σχέδιο νόμου έχει στόχο να απλοποιήσει;
2. Είναι πρόβλημα να καταπίπτει η εγγυητική συμμετοχής σε περιπτώσεις όπως ο χαρακτηρισμός μιας προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής ή ως ακατάλληλης , που ενίοτε βασίζονται σε υποκειμενικά κριτήρια. Είναι επίσης πολύ σκληρό και άδικο να μην αναστέλλεται η είσπραξη του ποσού της εγγύησης με την προδικαστική προσφυγή ή ένσταση του οικονομικού φορέα.
Κατάργηση συνοπτικών διαγωνισμών:
Εσφαλμένα, κατά την άποψή μου , καταργήθηκαν οι συνοπτικοί διαγωνισμοί διότι υπάρχουν πράγματι απλά αντικείμενα (όπως π.χ. η μελέτη εφαρμογής μέτρων προσβασιμότητας Αμεα σε δημόσια κτίρια) τα οποία μπορούσαν να ανατεθούν με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού , χωρίς αξιολόγηση τεχνικής προσφοράς , αρκεί να ζητείται κάποια ειδική εμπειρία στο αντικείμενο ώστε να διασφαλίζεται η ποιοτική εκπόνηση της μελέτης.
«Άρθρο 86 Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων – Εξουσιοδοτικές διατάξεις (άρθρο 67 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
Ειδικότερα κατά την ανάθεση σύμβασης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών ορίζεται το ποσοστό βαρύτητας της οικονομικής προσφοράς ως 30% με δυνατότητα τροποποποίησής του μόνο με αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής. Το ποσοστό αυτό δημιουργεί μια υπεροχή στις προσφορές με χαμηλή τιμή. Θα μπορούσε ενδεχομένως να αναφέρεται η δυνατότητα διακύμανσης από 20% έως 30%.
Αντιστοίχως ο τύπος βαθμολόγησης της οικονομικής προσφοράς ΒΟΠι=(120*ε) / (20+ε), δίνει και πάλι υπεροχή στις προσφορές με χαμηλή τιμή. Για παράδειγμα εάν προσφέρεται ποσοστό έκπτωσης 60% , η βαθμολογία της οικονομικής προσφοράς είναι 90 βαθμοί. Δεν πρέπει , κατά την άποψή μου, να τροποποιηθεί ο τρόπος βαθμολόγησης που εφαρμόζεται με το ισχύον καθεστώς. Δεν επιτυγχάνεται με τον προτεινόμενο από το σχέδιο νόμου τύπο η αντιμετώπιση του φαινομένου των υψηλών εκπτώσεων.
«Άρθρο 88 Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές (άρθρο 69 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) – Εξουσιοδοτική διάταξη
«Οι παρεχόμενες εξηγήσεις του οικονομικού φορέα, ιδίως ως προς τον προσδιορισμό οικονομικών μεγεθών, με τις οποίες ο προσφέρων διαμόρφωσε την προσφορά του, αποτελούν δεσμευτικές συμφωνίες και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης που δεν μπορούν να μεταβληθούν καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης.»
Δεν είναι ρεαλιστική και υλοποιήσιμη η ανωτέρω αναφορά διότι γίνονται αλλαγές στην αγορά εργασίας, παροχής υπηρεσιών, υλικών , κατασκευών διαρκώς. Εκτιμώ ότι περισσότερο θα δημιουργήσει προβλήματα και γραφειοκρατία χωρίς όρια , παρά θα βελτιώσει το ισχύον καθεστώς.
«Άρθρο 97 Χρόνος ισχύος προσφορών
«Η ισχύς της προσφοράς μπορεί να παρατείνεται κατ’ ανώτατο όριο για χρονικό διάστημα ίσο με την προβλεπόμενη από τα έγγραφα της σύμβασης αρχική διάρκεια ισχύος της προσφοράς. Μετά από τη λήξη και του παραπάνω ανώτατου ορίου χρόνου παράτασης ισχύος της προσφοράς, τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανάθεσης ματαιώνονται …»
Είναι πολύ πιθανό να γίνονται εσκεμμένα καθυστερήσεις στη διαδικασία , ώστε να ματαιωθεί ένας διαγωνισμός επειδή το αποτέλεσμα δεν ήταν σύμφωνο με τις αρχικές προθέσεις της Αναθέτουσας Αρχής. Δίδεται δηλαδή η δυνατότητα ματαίωσης διαγωνισμών χωρίς όρια.
«Άρθρο 103 Πρόσκληση για υποβολή δικαιολογητικών
«Αν, κατά τον έλεγχο των παραπάνω δικαιολογητικών διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία που δηλώθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 79 είναι εκ προθέσεως απατηλά …»
Ποιος θα κρίνει το «εκ προθέσεως απατηλά» με αντικειμενικά κριτήρια;
«Άρθρο 184 Προθεσμίες – Χρονοδιάγραμμα
«Αν ο ανάδοχος υποχρεωθεί να επανυποβάλει προς έγκριση μελέτη, επειδή η υπηρεσία έκρινε ότι η υποβληθείσα χρειάζεται διορθώσεις, ο χρόνος καθυστέρησης βαρύνει τον ανάδοχο και δεν δικαιολογεί παράταση της προθεσμίας, ούτε οδηγεί σε αναστολή της συνολικής προθεσμίας εκπόνησης της μελέτης.Αν η διευθύνουσα υπηρεσία ζητήσει την επανυποβολή μελέτης ή σταδίου αυτής λόγω αλλαγών ή συμπληρώσεων, που δεν εμπίπτουν στις συμβατικές υποχρεώσεις του αναδόχου, ορίζεται, με το ίδιο έγγραφο, και εύλογη προθεσμία για την επανυποβολή της μελέτης ή σταδίου αυτής και τηρείται, αν απαιτείται, η διαδικασία του άρθρου 186.»
Ενίοτε μια διευθύνουσα υπηρεσία αλλάζει απαιτήσεις , ή αλλάζει ο επιβλέποντας κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Δεν μπορεί λοιπόν να διασφαλιστεί ότι οι ζητούμενες διορθώσεις απαιτούνταν όντως ή οφείλονταν στις διαφορετικές κατά περίπτωση απόψεις της Υπηρεσίας και των επιβλεπόντων ή σε αλλαγή των απαιτήσεων. Eπίσης είναι πολύ δύσκολο να αποδεχθεί η Υπηρεσία ότι οι αλλαγές δεν εμπίπτουν στις συμβατικές υποχρεώσεις του αναδόχου. Κατά συνέπεια η ανωτέρω διάταξη βαρύνει τον ανάδοχο , είτε φταίει είτε όχι .
«Άρθρο 189 Έγκριση της μελέτης – Παραλαβή του αντικειμένου της σύμβασης
«2. Η υποβληθείσα μελέτη παραδίδεται στον ελεγκτή της παρ. 8 του παρόντος ή του άρθρου 183Α κατά περίπτωση, αμέσως μετά από την έκδοση, ρητή ή αυτοδίκαιη, της βεβαίωσης της παρ. 1, ο οποίος, το αργότερο μέσα σε δύο (2) μήνες…»
Θα δημιουργηθούν μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέλιξη μιας σύμβασης και δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιες περιπτώσεις έργων απαιτείται ο ελεγκτής.
Προτάσεις τροποποίησης – βελτίωσης
«Άρθρο 49 Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες
Θα πρέπει να μην υπάρχει δυνατότητα η αναθέτουσα αρχή να δημοπρατήσει το έργο εάν έχει οικονομικές εκκρεμότητες με τους μελετητές του έργου.
«Άρθρο 53 Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης – Εξουσιοδοτικές διατάξεις
5. Πρότυπα ή υποδείγματα εγγράφων σύμβασης μπορούν να εκδίδονται από την ΕΑΑΔΗΣΥ σύμφωνα με την περ. ε’ της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011 (Α’ 204), με την επιφύλαξη της παρ. 6.
Θα πρέπει να είναι δεσμευτικής ισχύος τα έγγραφα της σύμβασης που εκδίδονται από την ΕΑΑΔΗΣΥ.
«Άρθρο 187 Καταβολή της αμοιβής του αναδόχου
«6. Στους λογαριασμούς περιλαμβάνονται η ανάλυση των διαφόρων ποσών… Το τιμολόγιο του αναδόχου που αφορά το ποσό του κάθε λογαριασμού που θα περιέλθει στον ίδιο και η φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητά του προσκομίζονται στην υπηρεσία που διενεργεί τις πληρωμές του κυρίου του έργου, μετά την ειδοποίησή του για την επικείμενη πληρωμή. Οι υπέρ τρίτων κρατήσεις γίνονται από την υπηρεσία αυτή και αποδίδονται απευθείας στους δικαιούχους.»
Προτείνεται να προστεθεί ότι η ειδοποίηση για την επικείμενη πληρωμή θα πρέπει να είναι έγγραφη.
«7. Αν η πληρωμή λογαριασμού καθυστερήσει, χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου, πέραν των δύο (2) μηνών από την υποβολή τους οφείλεται τόκος υπερημερίας που υπολογίζεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. Ζ` του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α`107)…»
Πρέπει να υπάρχει κάποια πιο αυστηρή πρόβλεψη και πιο απλή διαδικασία (χωρίς δικαστικά έξοδα) για την αποπληρωμή του αναδόχου.
Θα πρέπει να καταργηθούν οι δημοσιεύσεις. Πρόκειται για αναχρονιστική διάταξη.
Άρθρο 11: «Συγκρότηση και τήρηση φακέλου δημόσιας σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 45 του ν.»
ΠΡΟΤΑΣΗ: Να μην αυξηθούν τα στοιχεία που αναρτώνται για την τήρηση ηλεκτρονικού Φακέλου Δημόσιας Σύμβασης στο ΕΣΗΔΗΣ, στην περίπτωση που η διαδικασία ανάθεσης γίνεται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Εφόσον η Αναθέτουσα Αρχή/Φορέας τηρεί πλήρη ηλεκτρονικό φάκελο για πέντε έτη από την ημερομηνία οριστικής παραλαβής σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση, η επιπλέον τήρηση και νέων στοιχείων στο ΕΣΗΔΗΣ μόνο διοικητικό βάρος και κόστος προσθέτει.
==========================================================
Άρθρο 49: «Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας– Αντικατάσταση άρθρου 117 ν. 4412/2016»
Θα πρέπει να διευκρινίζεται περαιτέρω η διαδικασία, γιατί ήδη έχει δημιουργήσει απορίες για το τρόπο πραγματοποίησης των αγορών.
==========================================================
Άρθρο 53: «Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης–Αντικατάσταση άρθρου 120 το ν. 4412/2016»
ΠΡΟΤΑΣΗ: την Πρόταση του συγκεκριμένου άρθρου να αναρτάται η πρόσκληση στο ΚΗΜΔΗΣ τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης για συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών με εκτιμώμενη αξία άνω του ορίου των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ.
Εφόσον με την προτεινόμενη ρύθμιση δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν, δύο (2) εργάσιμες ημέρες θα ήταν υπεραρκετές κατά τη γνώμη μας για τη δημοσιότητα .
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Αν η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο σκοπό, αναιρεί την αμεσότητα της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης προσθέτοντας άσκοπες καθυστερήσεις στη διαδικασία.
==========================================================
Άρθρο 105: «Παραλαβή υλικών – Τροποποίηση άρθρου 208 ν. 4412/2016»
&
Άρθρο 107: «Παραλαβή του αντικειμένου της σύμβασης παροχής γενικών υπηρεσιών– Τροποποίηση άρθρου 219»
ΠΡΟΤΑΣΗ: Οι παραλαβές αγαθών και υπηρεσιών για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία ίση ή μικρότερη του ποσού της απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 προτείνουμε να παραμείνουν ως έχουν σήμερα.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις των άρθρων θα αυξήσουν κατά πολύ την πολυπλοκότητα της διαδικασίας, καθώς:
για παράδειγμα αν μία προμήθεια αγαθών αφορά και έχει αποδέκτες 4 διαφορετικές Διευθύνσεις-Υπηρεσίες, τότε θα απαιτηθούν 4 ξεχωριστές βεβαιώσεις παραλαβής από τους αντίστοιχους Προϊστάμενους των Υπηρεσιών για τις οποίες προορίζονται τα αγαθά.
Αν δε, μία από τις Υπηρεσίες αυτές είναι και υπεύθυνη για την διαδικασία ανάθεσης ή εκκαθάρισης της δαπάνης, θα απαιτείται και επιπλέον απόφαση του αρμόδιου οργάνου του φορέα για να ορίσει για την παραλαβή Προϊστάμενο άλλης Υπηρεσίας.
Παρακαλώ λάβετε υπόψη σας ότι τα περισσότερα έργα που γίνονται στην επαρχία και αφορούν σε έργα συντηρήσεων σε δρόμους ή σε ρέματα, δημοπρατούνται χωρίς συγκεκριμένη οριστική μελέτη, μόνο με μια τεχνική έκθεση, που περιγράφει σε γενικές γραμμές τι εργασίες ενδέχεται να χρειαστεί να γίνουν στα πλαίσια των συντηρήσεων. Όσον αφορά στα υπόλοιπα τεύχη δημοπράτησης, ο Προϋπολογισμός περιλαμβάνει κάθε λογής εργασίες που μπορεί να χρειαστούν (χωρίς να χρησιμοποιούνται εντέλει όλες οι εργασίες), η ΕΣΥ περιλαμβάνει μεγάλη προθεσμία (π.χ. ένα έτος) και προβλέπει ότι ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν η υπηρεσία θα εκδίδει εντολή και ο εργολάβος θα έχει την υποχρέωση εκτέλεσης.
Όλα αυτά είναι μονόδρομος, λόγω της φύσης των εργασιών συντήρησης, που είναι εργασίες που δεν μπορούν να προβλεφθούν επ’ ακριβώς, σε είδος, ποσότητα και χρόνο, ούτε βέβαια υπάρχει η δυνατότητα αναμονής για τη συλλογή διαφόρων αναγκών, που θα συγκεκριμενοποιηθούν κάποια στιγμή, σε μια εργολαβία με σαφείς θέσεις και εργασίες.
Προβλέψτε λοιπόν με σαφή τρόπο την παραπάνω δυνατότητα εκτέλεσης έργων, καθώς οι τεχνικές υπηρεσίες τις επαρχίας αναστενάζουν από έλλειψη εργατοτεχνικού προσωπικού και αυτού του τύπου οι εργολαβίες (που συνηθίζονται στην αργκό των μηχανικών να λέγονται εργολαβίες συντήρησης) τους λύνουν τα χέρια.
Αντί πολλών που θα μπορούσαν να εκτεθούν, ΜΕΤ’ ΕΠΙΤΑΣΕΩΣ ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΔΥΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ που πρέπει οπωσδήποτε να τροποποιηθούν, διότι, άλλως, πραγματικά διακινδυνεύεται η υλοποίηση ανάθεσης πολλών συμβάσεων σρην πράξη:
1. στο άρθρο 19, παρ.2 προβλέπεται:
«Η ανάθεση τμήματος σύμβασης σε υπεργολάβο ελέγχεται από την αναθέτουσα αρχή ως προς την τεχνική ικανότητα του υπεργολάβου να εκτελέσει το προς ανάθεση τμήμα,άλλως η προσφορά καθίσταται απαράδεκτη.»
Εκτός του προβλήματος ενδεχόμενης μη συμβατότητος με ενωσιακό δίκαιο (όπως έχει παρατηρηθεί και από άλλους σχολιαστές), αν η διάταξη παραμείνει (κατανοητή πάντως, η νομοθετική πρόθεση), ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΦΘΕΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ, ΑΛΛΩΣ ΘΑ ΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ ΑΔΥΝΑΤΗ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΘΑ «ΚΟΛΛΗΣΟΥΝ» ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΠΠΟΥ ΕΥΛΟΓΩΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΟΥΝ ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΙΕΣ. ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ, ΑΝ Η ΔΙΑΤΑΞΗ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ, ΝΑ ΠΡΟΣΤΕΘΕΙ, Π.Χ., ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΟΙ ΥΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΕΕΕΣ ή άλλη υπεύθυνη δήλωση (π.χ. σε διαδικασίες κάτω των ορίων).
2. Στο άρθρο 55 παρ.1 (Τροποποίηση άρθρου 127, ν. 4412/2016) προβλέπεται (για τις διαδικασίες «απευθείας ανάθεσης») ένδικο μέσο (αίτηση αναστολής – ακύρωσης) ενώπιον Διοικητικού Εφετείου Αναθέτουσας Αρχής, ΚΑΙ, ΜΑΛΙΣΤΑ, ΜΕ ΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ (60 ΗΜΕΡΕΣ !!!) ΤΟΥ πδ 18/1989, από «Οποιον έχει έννομο συμφέρον». Τούτο, εκτός του ότι αντίκειται, εννοιολογικά, στην «έννοια» της απευθείας ανάθεσης, ΘΑ ΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΑΔΥΝΑΤΗ, ΣΤΗ ΠΡΑΞΗ, ΤΗΝ «ΑΠ ΕΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ», ΕΦΟΣΟΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΔΕΝ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΤΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΕΝΝΟΜΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ για την άσκηση του ανωτέρω ενδίκου μέσου. Έχει, π.χ., «έννομο συμφέρον» αυτός που υπέβαλε σχετική προσφορά, αν και δεν προσκλήθηκε, και του οποίου προσφορά «δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν» σύμφωνα με άρθρο 53, παρ. 3β Ή ποιός άλλος? Κάποιος οικονομικός φορέας με ενδεχόμενη (ή εικαζομένη ή εξ αυτού υποστηρικτέα) μεγαλύτερη τεχνική ικανότητα για την υλοποίηση του έργου από αυτή του προσκληθέντος? ΟΙ ΔΥΣΧΕΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΚΥΨΟΥΝ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΑΝΕΙΣ.Είναι εύλογο, ενδεχομένως, και από τη στιγμή που το όριο της «απ’ αυθείας ανάθεσης» (που είναι ¨ελληνική ιδιαιτερότητα») επαυξάνεται (στις 30.000 ευρώ) να έχει κάποιος την πρόθεση να προβλέψει μια διαδικασία δικαστικού ή άλλου ελέγχου της ανάθεσης. ΑΛΛΑ ΤΟΤΕ, ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΦΘΕΙ ΜΙΑ ΚΕΧΩΡΙΣΜΕΝΗ, ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΥΝΤΟΜΗ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (εφόσον, μάλιστα, εξ ορισμού η απ’ ευθείας ανάθεση καλύπτει επείγουσες ανάγκες Αναθετουσών Αρχών) (κάτι που δεν είναι ευχερές) και όχι η γενική ανωτέρω διαδικασία που έχει ήδη επιφέρει πολλαπλά προβλήματα στην ολοκλήρωση των πάλαι ποτέ «σύντομων» διαδικασιών του συνοπτικού διαγωνισμού (μετά την ρητή ή σιωπηρή απόρριψη της σχετικής ένστασης). ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ, ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΟΤΑΝ ΠΡΟΣΚΑΛΈΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΠΡΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ. Συναφώς,και για να υπάρχει κάποιος σχετικός (όχι απόλυτος) περιορισμός, θα μπορούσε να υπάρχει μια πρόβλεψη για την ενδεδειγμένη έρευνα αγοράς προ της απ’ ευθείας ανάθεσης (ειδικά προς ένα φορέα), π.χ. ότι λαμβάνονται μη δεσμευτικές, διερευνητικές προσφορές (μέσω mail) από τουλάχιστον(3)
φορείς και τούτο να συμπεριλαμβάνεται στο σχετικό πρακτικό.
Και κάποιες, ίσως λιγότερο κρίσιμες παρατηρήσεις:
3. Συναφώς με ανωτέρω, θα μπορούσε να υπάρχει μια πρόβλεψη για την κάποια ρύθμιση της ¨»διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση των άρθρων 32 και 32Α του ν. 4412/2016 ή ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ (π.χ. μέσω ΥΑ ή ΚΥΑ) ή μέσω ΕΑΑΔΗΣΥ. Η μή ρύθμιση της διαδικασίας (ιδίως για αναθέσεις κάτω των ορίων που δεν χρήζουν εγκρίσεως της ΕΑΑΔΗΣΥ) επιφέρει πολλαπλά προβλήματα στην προσήκουσα εφαρμογή της και ανασφάλεια δικαίου.
4. Η επιμονή αναφοράς προθεσμιών σε «εργάσιμες ημέρες» (π.χ. άρθρο 53, παρ. 3β) είναι ελληνική ιδιαιτερότης και δημιουργεί συγχύσεις. Όλες οι σχετικές προθεσμίες θα πρέπει να υπολογίζονται, ομογενοποιημένα και σύμφωνα με τις ενωσιακές διατάξεις, σε ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ημέρες.
Στο άρθρο 89 οι μελέτες που εκπονούνται από τις δημόσιες υπηρεσίες πρέπει να κατηγοριοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ.3.15 για να μην υπάρχει η δυνατότητα υπογραφής τους από ειδικότητες άλλων μηχανικών όπως ισχύει στις μελέτες που εκπονούνται από ιδιώτες.
Αναφορικά με την απευθείας ανάθεση των έργων, με ποια διαδικασία θα γίνεται η αξιολόγηση των προσφορών; Εφαρμόζεται αναλογικά το άρθρο 98; Αν ναι, θα ισχύει ο περιορισμός της Τρίτης και της Πέμπτης;
Θα πρέπει να διευκρινιστεί οπωσδήποτε, διότι δεν υπάρχει ρητή ρύθμιση.
ΜΕΡΟΣ Β΄ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.Οι εισηγήσεις που παρατίθενται στα κατωτέρω άρθρα βασίζονται στην μακροχρόνια εμπράγματη εμπειρία μας {35 έτη στην ΠΑ και 9 έτη στo NATO Support & Procurement Agency (NSPA)}. Τα σχόλια που γίνονται αναλύουν την αναγκαιότητα των προτάσεων και μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία της αιτιολογικής έκθεσης του προς συζήτηση σχεδίου νόμου από τις επιτροπές της ΒτΕ και την ολομέλεια της Εθνικής Αντιπροσωπείας.
2.Το πνεύμα του σχεδίου νόμου κατά την άποψή μας είναι σε εσφαλμένη κατεύθυνση διότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα των προμηθειών του κυρίου εξοπλισμού των ΕΔ χωρίς να λαμβάνει υπόψη του ότι:
α) Ο κύριος εξοπλισμός των ΕΔ προέρχεται από οικονομικούς φορείς του εσωτερικού κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό και γίνεται με Διακρατικές Συμβάσεις και συμβάσεις με Κολοσσούς της Αμυντικής Βιομηχανίας,
β) Το επείγον των προμηθειών αυτών μετά από μία τεράστια περίοδο απραξίας 10 και πλέον ετών, οπότε καμμία καθυστέρηση δεν πρέπει να είναι ανεκτή ιδιαιτέρως για διαδικαστικά θέματα (π.χ. Προσυμβατικοί Έλεγχοι από το ελεγκτικό Συνέδριο) και για λόγους άσκοπης τυπολατρείας (π.χ. Κρατήσεις Χαρτοσήμου και υπερ Μετοχικών Ταμείων, μεταφράσεις των προσφορών στην Ελληνική με APOSTILE, υπεύθυνες δηλώσεις των Μελών των ΔΣ των ξένων οικονομικών φορέων για μια σειρά από άσχετα με την προμήθεια ζητήματα ), έλλειψη βούλησης διαστρωμάτωσης των προμηθειών από διάφορα επίπεδα διοικήσεως αναλόγως οικονομικής αρμοδιότητας, ώστε να μην φθάνουν όλα στο επίπεδο του ΥΠΕΘΑ, εφόσον υπάρχουν Περιφερειακες Γνωμοδοτικές Επιτροπές (ΠΓΕΠ) στα υφιστάμενα κλιμάκια διοικήσεως των ΓΕ.
γ) Η ύπαρξη λεοντίων όρων από πλευράς Θεσμικού πλαισίου και οικονομικών ορίων ασύμβατων με Αμυντικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας με εξαιρετικά μικρούς χρόνους αντίδρασης των Αναδόχων, δείχνει έλλειψη εμπειρίας της Διεθνούς Πρακτικής και λειτουργεί είτε στην ακτεύθυνση των αγόνων διαγωνισμών ή σε μεγάλες υπερτιμολογήσεις γιατί οι Ανάδοχοι δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν ζημίες.
3. Ένα μείζον ζήτημα που παρατηρείται είναι το γεγονός ότι πουθενά στο νέο σχέδιο νόμου δεν φαίνεται κατά πόσον οι διακηρύξεις των προμηθειών των ΕΔ πρέπει να γίνονται εκτός από την Ελληνική και στην Αγγλική που αποτελεί την διεθνή γλώσσα του εμπορίου. Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να προμηθευτούμε ανταλλακτικά ελικοπτέρων Super Puma, αρμάτων LEOPARD, ή μηχανών πλοίων MTU από οικονομικούς φορείς του εξωτερικού οι περισσότεροι των οποίων είναι και οι αρχικοί κατασκευαστές των Οπλικών Συστημάτων (ΟΕΜ) που έχουν τα πνευματικά δικαιώματα των συγκεκριμένων προιόντων και οι διακηρύξεις να εκδίδονται μόνον στην Ελληνική γιατί αυτό έχει τα εξής αρνητικά επακόλουθα:
α) Τα υπόψη ανταλλακτικά είναι σχεδόν απίθανο να εξευρεθούν αλλού εκτός από τους αρχικούς κατασκευαστές των Οπλικών Συστημάτων (ΟΕΜ) και τους υποκατασκευαστές τους, που οι ΟΕΜ ελέγχουν απόλυτα με δικές τους συμβάσεις. Η διακήρυξη μόνον στην Ελληνική και η αποστολή αιτήματος να γίνει δημοσίευση της απαίτησης μόνον στην εφημερίδα των Ευρωπαικών Κοινοτήτων, δεν έχει πρακτικό αποτέλεσμα αν δεν υπάρχει και η διακήρυξη στην Αγγλική. Έτσι σπαταλάται πολύτιμος χρόνος. Αν δε οι ΟΕΜ δεν διαθέτουν γραφείο στην Αθήνα που να τους ενημερώσει περί τίνος πρόκειται (την στιγμή μάλιστα που οι περισσότεροι τα έχουν κλείσει για περιορισμό δαπανών) είναι σαν να μιλάμε σε ώτα μη ακουόντων. Έτσι δεν είναι απορίας άξιο γιατί οι περισσότεροι διαγωνισμοί μας καταλήγουν άγονοι.
β) Αλλά ακόμη και αν οι ΟΕΜ διαθέτουν γραφεία στην Αθήνα, το κόστος διαχείρισής τους γίνεται εξαιρετικά υψηλό από την ανάγκη μετάφρασης των διακηρύξεων στην Αγγλική αλλά και υποβολής της προσφοράς τους στην Ελληνική που εκτός απο τεράστια χρονοτριβή, δημιουργεί τεράστια έξοδα με τα οποία οι ΟΕΜ θα επιβαρύνουν το ύψος της τιμής της σύμβασης που τους ενδιαφέρει. Όλα δε αυτά επειδή οι συντάκτες του σχεδίου νόμου δεν αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα κατάρτισης των διακηρύξεων και στην Αγγλική, ώστε και χρόνος να κερδίζεται και εδιαφέρον να υπάρχει αλλά και να επιτυγχάνονται μικρότερες τιμές. Αν δε σε όλα αυτά προστεθουν και οι ανεδαφικοί χρόνοι απαίτησης αντίδρασης των υποψηφίων αναδόχων που τις περισσότερες φορές είναι από το εξωτερικό και που τους ζητούνται ακόμη και με το παρόν σχέδιο νόμου, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το θεσμικό μας πλαίσιο είναι μη λειτουργικό. Δεν είναι δικαιολογία ότι τα στελέχη μας δεν ξέρουν Αγγλικά στη σημερινή εποχή. Αν δεν ξέρουν πρέπει αυτόματα να αντικαθίστανται και όχι να παρακωλύουν το όλο έργο που τις περισσότερες φορές είναι επείγον από την απραξία των τελευταίων 10 χρόνων. Η επιτροπή Εξωτερικών & Άμυνας της Βουλής αλλά και η Ολομέλεια πρέπει να προβληματισθούν σοβαρά από τις αρυθμίες που παρουσιάζει το παρόν σχέδιο νόμου και να στέρξουν στις τροποποήσεις κυρίως της διαφορετικής λογικής που πρέπει να διέπει την όλη προσπάθεια για να έχουμε αποτέλεσμα και όχι άλλον ένα νόμο τύπου 3978/2011 που κανείς δεν σκέφτηκε τις επιπτώσεις από αυτά που ορίζει. Προς τούτο προτείνεται να προστεθεί μια ξεχωριστή παράγραφος στο σχέδιο νόμου ως εξής:
« Οι διακηρύξεις των προμηθειών των ΕΔ που αναφέρονται σε ΟΣ των ΟΕΜ και των απαρτίων ή παρελκομένων τους, πρέπει να καταρτίζονται όχι μόνον στην Ελληνική αλλά και στην Αγγλική γλώσσα. Ομοίως οι διακηρύξεις αυτές καθεαυτές και όχι περίληψή τους πρέπει να αποστέλλονται για ανάρτηση στην Εφημερίδα της Ευρωπαικής Κοινότητας στην Αγγλική. Συνακόλουθα και οι υποβαλλόμενες προσφορές από τους οικονομικούς φορείς του Εξωτερικού αρκούν να είναι στην Αγγλική».
Οι παρεμβάσεις που θεωρούμε ότι απαιτούνται σε ορισμένα άρθρα (151, 152, 153, 154, 155, 157, 159, 160, 161, 164, 170, 171, 172, 173, 175 & προσθήκη 176Α, παρατίθενται στα ΣΧΟΛΙΑ των υπόψη άρθρων.
Άρθρο 149
Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης
– Προσθήκη άρθρου 4Α στον ν. 3978/2011 Στον ν. 3978/2011 (Α’ 137) προστίθεται άρθρο 4Α ως εξής:
«Άρθρο 4Α Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης
1. Η εν συνεχεία υποστήριξη (ΕΣΥ) υλοποιείται με τη σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο και εκτελεστικών αυτών συμβάσεων, όταν δεν μπορεί να συμφωνηθούν εκ των προτέρων όλοι οι ουσιώδεις όροι της εν συνεχεία υποστήριξης, ιδίως το αντικείμενο, οι τιμές και οι ποσότητες.
2. Στις συμφωνίες-πλαίσιο που συνάπτονται για την κάλυψη απαιτήσεων ΕΣΥ πρέπει να περιλαμβάνονται, κατ’ ελάχιστο, τα εξής:
α) η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία προμηθειών και υπηρεσιών που ενδέχεται να πραγματοποιηθούν στη χρονική διάρκεια ισχύος της συμφωνίας ορίζεται ως το διπλάσιο της αρχικής σύμβασης προμήθειας.
ΣΧΟΛΙΟ. Η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία προμηθειών και υπηρεσιών πρέπει να προσδιορίζεται ως το τριπλάσιο της αρχικής προμήθειας σε εξοπλισμό και υπηρεσίες με βάση την διεθνή πρακτική για την ολιστική προσέγγιση του εγχειρήματος, γνωστού όντως ότι η ΕΣΥ αποτελεί τουλάχιστον τα 2/3 του κόστους του κύκλου ζωής (LIFE CYCLE COST) ενός οποιουδήποτε Οπλικού Συστήματος (ΟΣ), ενώ η αρχική προμήθεια σε εξοπλισμό και υπηρεσίες αποτελεί μόνον το 1/3 του LIFE CYCLE COST (ICEBERG MODEL). Προς τουτο προτείνεται στο τέλος της περιόδου και μετά την λέξη συμφωνίας να προστεθεί το κείμενο «ορίζεται ως το διπλάσιο της αρχικής σύμβασης προμήθειας». Για παράδειγμα άν επιθυμούμε να καταρτίσουμε σύμβαση – πλαίσιο για κινητήρες ενός Α/Φ που έχουμε προμηθευτεί για την ΕΣΥ των κινητήρων αυτών, τότε το οικονομικό πλαφόν της ΕΣΥ είναι διπλάσιο του κόστους των κινητήρων της αρχικής σύμβασης προμήθειας και θα πρέπει να κατανεμηθεί σε τόσες περιόδους, όσες εκτιμαται ότι θα απαιτηθούν στα υπόλοιπα έτη από τα 30 χρόνια που το Α/Φ θα βρίσκεται υπό εκμετάλλευση.
β) ο καθορισμός των ελάχιστων απαιτήσεων της αναθέτουσας αρχής, που για την περίπτωση Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) ορίζεται κατ’ ελάχιστον στα 30 έτη.
ΣΧΟΛΙΟ. Στις ελάχιστες απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής πρέπει να προσδιορίζεται κατ’ ελάχιστον ο συνολικός χρόνος ζωής των Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) στα 30 έτη. Προτείνεται λοιπόν στο τέλος της περιόδου και μετά την λέξη αρχής, να προστεθεί το ακόλουθο κείμενο « που για την περίπτωση Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) ορίζεται κατ’ ελάχιστον στα 30 έτη».
γ) η κατηγοριοποίηση των υλικών και υπηρεσιών (π.χ. τροποποιήσεων, αναβαθμίσεων και των απαιτουμένων υπηρεσιών για την εφαρμογή τους) που ενδέχεται να απαιτηθούν στη χρονική διάρκεια ισχύος της συμφωνίας, καθώς και η κοστολόγησή τους κατά το μέτρο που είναι εφικτό
ΣΧΟΛΙΟ. Προκειμένου να γίνει εναργέστερη η πρόταση προτείνεται να προστεθεί μετά τις λέξεις υλικών και υπηρεσιών εντός παρενθέσεως το ακόλουθο κείμενο «(π.χ. τροποποιήσεων, αναβαθμίσεων και των απαιτουμένων υπηρεσιών για την εφαρμογή τους).
δ) η ρητή πρόβλεψη δυνατότητας τροποποίησης των απαιτήσεων με τη μορφή ρητρών αναθεώρησης ή προαίρεσης, καθώς και της δυνατότητας μεταβολών των ποσοτικά (αριθμητικά ή ποσοστιαία) προσδιορίσιμων στοιχείων, με τον όρο ότι δεν συντελείται υπέρβαση της μέγιστης εκτιμώμενης συνολικής αξίας με βάση το LIFE CYCLE COST και δεν μεταβάλλονται οι ελάχιστες απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής,
ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθούν οι λέξεις «με βάση το LIFE CYCLE COST» αμέσως μετά τις λέξεις της μέγιστης εκτιμώμενης συνολικής αξίας.
ε) η πρόβλεψη τύπου αναπροσαρμογής τιμών στις περιπτώσεις που είναι εφικτό με βάση τους επίσημους δείκτες τιμών μετάλλων & υπηρεσιών που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΕτΚ) της Χώρας απο την οποία γίνεται η προμήθεια.
ΣΧΟΛΙΟ.Οι τύποι αναπροσαρμογής βασίζονται σε ορισμένους δείκτες τιμών μετάλλων & υπηρεσιών. Ως εκ τούτου προτείνεται στο τέλος της περιόδου να προστεθεί το κείμενο « με βάση τους επίσημους δείκτες τιμών μετάλλων & υπηρεσιών που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΕτΚ) της Χώρας απο την οποία γίνεται η προμήθεια».
3. Όταν το πραγματικό κόστος της υποστήριξης, ήτοι το κόστος προμήθειας, εκτέλεσης υπηρεσίας ή εργασίας ή περισσότερα εξ αυτών υπερβαίνουν αυτό που εκτιμήθηκε αρχικά από τον αντισυμβαλλόμενο ως LIFE CYCLE COST και αναγράφηκε στην προσφορά του, η υποστήριξη πραγματοποιείται μόνο εφόσον την εγκρίνει τελικά η αναθέτουσα αρχή και σε κάθε περίπτωση εφόσον δεν υπερβαίνει τη μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία της σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο. Αντίστοιχα, αν το πραγματικό κόστος υπολείπεται του αρχικώς εκτιμηθέντος και αναγραφέντος στην προσφορά του αντισυμβαλλομένου, η αναθέτουσα αρχή επιβαρύνεται μόνο με το πραγματικό κόστος.»
ΣΧΟΛΙΟ. Επειδή μιλάμε για Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης είναι αναγκαίο να γίνει η προσθήκη των λέξεων «ως LIFE CYCLE COST» μετά απο τις λέξεις «…αρχικά από τον αντισυμβαλλόμενο» και πριν τις λέξεις «και αναγράφηκε στην προσφορά του, …..»
Άρθρο 151
Αρμοδιότητες των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων
ΣΧΟΛΙΟ. Από τον τίτλο του παρόντος άρθρου να διαγραφούν οι λέξεις Γενικών Επιτελείων, ώστε να δοθεί δυνατότητα διαστρωμάτωσης του ύψους των προμηθειών ανά κλιμάκιο Διοικήσεως ώστε και όλα να μην φτάνουν στους Αρχηγούς των Κλάδων αλλά και τα υφιστάμενα κλιμάκια διοικήσεως να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν από την στιγμή που έχουν υπό την δικαιοδοσία τους ΠΓΕΠ. Επομένως για λόγους αποκέντρωσης και ταχύτητας απαιτείται στο άρθρο 24 να υπάρξει και άλλο ένα έλασσον όριο για την οικονομική αρμοδιότητα των υφισταμένων κλιμακίων διοικήσεως που διαθέτουν ΠΓΕΠ όπως π.χ. τα 5.000.000 Ευρώ. Και τούτο διότι οι αναγκαστικές τροποποιήσεις των διαφόρων απαρτίων ή παρελκομένων των Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) που αντιμετωπίζουν προβλήματα απαρχαίωσης ή και κατάργησης (OBSOLESCENCE) δεν πρέπει να καθυστερούν χωρίς αποχρώντα λόγο, μόνο και μόνο για να εγκριθούν από το επίπεδο των Γενικών Επιτελείων γιατί απλούστατα είναι υποχρεωτικές για να συνεχίσουν τα ΟΣ να εκτελούν την αποστολή για την οποία αποκτήθηκαν. Πολύ δε περισσότερο όταν οι αδήριτες ανάγκες των ΕΔ σε ένδυση, υπόδηση και κάθε λογής αναλώσιμου και επισκευάσιμου υλικού δεν πρέπει να καθυστερούν μόνο και μόνον για να γτάσουν στο επίπεδο των ΓΕ.
– Αντικατάσταση άρθρου 6 ν. 3978/2011 Το άρθρο 6 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 6 Αρμοδιότητες των Γενικών Επιτελείων των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων
1. Στο πλαίσιο εφαρμογής του παρόντος, οι Κλάδοι των ΕΔ (ΣΧΟΛΙΟ. Να διαγραφούν οι λέξεις «τα Γενικά Επιτελεία των Κλάδων των ΕΔ» και να προστεθούν οι λέξεις «οι Κλάδοι των ΕΔ» έχουν τις εξής αρμοδιότητες:
α) προσδιορίζουν τις ανάγκες τους στο πλαίσιο του ΜΠΑΕ και τις τεκμηριώνουν στο πλαίσιο του ΚΠΣΣΕ,
β) διενεργούν τον τεχνικό διάλογο, σύμφωνα με το άρθρο 31,
γ) συντάσσουν και εγκρίνουν τις τεχνικές προδιαγραφές, σύμφωνα με το άρθρο 30,
δ) εισηγούνται την ενεργοποίηση προγράμματος, σύμφωνα με το άρθρο 76 του ν. 3883/2010 (Α’ 167),
ε) διενεργούν τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη σύναψη των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών της παρ. 1 του άρθρου 16, των οποίων η εκτιμώμενη αξία χωρίς Φ.Π.Α. είναι κατώτερη από τα χρηματικά όρια του άρθρου 24, (ΣΧΟΛΙΟ. Να διορθωθεί έτσι ώστε να είναι κατώτερη απο τα χρηματικά όρια που ανήκουν στην αρμοδιότητα της ΓΔΑΕΕ αλλά ανώτερη από το όριο που πρέπει να καθορισθεί εξύπαρχής στο άρθρο 24 για τα υφιστάμενα κλιμάκια διοικήσεως των ΕΔ που ούτως ή άλλως διαθέτουν ΠΓΕΠ)
στ) διενεργούν τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη σύναψη των συμβάσεων έργων, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών που προβλέπονται στην παρ. 4 του άρθρου 16 ανάλογα με τις οικονομικές αρμοδιότητες που καθορίζονται στο άρθρο 24.
ΣΧΟΛΙΟ. Να αντικατασταθεί το «ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας» από το « ανάλογα με τις οικονομικές αρμοδιότητες που καθορίζονται στο άρθρο 24 όπως αυτό προτάθηκε να διαμορφωθεί»,
ζ) διενεργούν τις παραλαβές σε εκτέλεση των συμβάσεων που έχουν συναφθεί,
η) συγκροτούν τα συλλογικά όργανα του άρθρου 7 για τις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων αρμοδιότητάς τους,
θ) παρακολουθούν την εκτέλεση των συμβάσεων των περ. ε΄ και στ΄ και διενεργούν τις απαιτούμενες προς τούτο διαδικασίες, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην απόφαση κατακύρωσης,
ι) διενεργούν τις διαδικασίες για τη σύναψη συμβάσεων αξιοποίησης μη επιχειρησιακά αναγκαίου στρατιωτικού εξοπλισμού, σύμφωνα με το άρθρο 107, με εκτιμώμενο οικονομικό αντάλλαγμα κατώτερο από τα χρηματικά όρια του άρθρου 24,
Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας επιλύονται θέματα καταφατικής ή αποφατικής σύγκρουσης αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και των των Κλάδων των ΕΔ για συγκεκριμένη περίπτωση.»
ΣΧΟΛΙΟ. Να αντικατασταθεί «των Γενικών Επιτελείων» από «των Κλάδων των ΕΔ»
Άρθρο 152 Συλλογικά όργανα
– Αντικατάσταση άρθρου 7 ν. 3978/2011 Οι παρ. 1 έως 7 αντικαθίστανται, προστίθενται παρ. 8 και 9 και το άρθρο 7 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 7 Συλλογικά όργανα
1. Τα όργανα πραγματοποίησης των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών των ΕΔ διακρίνονται σε γνωμοδοτικά και εκτελεστικά.
2. Τα γνωμοδοτικά όργανα είναι: α) Οι Κεντρικές Γνωμοδοτικές Επιτροπές Προμηθειών (ΚΓΕΠ) της ΓΔΑΕΕ και των Γενικών Επιτελείων των Κλάδων. β) Οι Περιφερειακές Γνωμοδοτικές Επιτροπές Προμηθειών (ΠΓΕΠ) των υφισταμένων κλιμακίων διοικήσεως.
ΣΧΟΛΙΟ. Στο τέλος της περιόδου να προστεθού οι λέξεις «των υφισταμένων κλιμακίων διοικήσεως»
3. Τα εκτελεστικά όργανα που είναι αρμόδια για τη διενέργεια των διαδικασιών σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών είναι: α) Οι επιτροπές διενέργειας διαγωνισμών, β) οι επιτροπές διαπραγματεύσεων, γ) οι επιτροπές εμπειρογνωμόνων, δ) οι επιτροπές αξιολόγησης προσφυγών, ε) οι επιτροπές ελέγχου και παραλαβής των συμβατικών αντικειμένων, και στ) οι δευτεροβάθμιες επιτροπές ελέγχου και παραλαβής των συμβατικών αντικειμένων.
4. Οι επιτροπές της παρ. 3 απαρτίζονται από τρία τουλάχιστον μέλη, στελέχη των ΕΔ ή μόνιμους υπαλλήλους του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Τα μέλη των επιτροπών δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε περισσότερες από μία επιτροπές για κάθε συγκεκριμένη σύμβαση ούτε να αντικαθίστανται χωρίς αιτιολογημένη απόφαση του φορέα που συγκρότησε την επιτροπή. Το έργο ή η θητεία των μελών των επιτροπών καθορίζεται ως εξής:
α) Για τις επιτροπές διενέργειας διαγωνισμού, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση των διαδικασιών διενέργειας του διαγωνισμού,
β) για τις επιτροπές διαπραγματεύσεων, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση του έργου τους,
γ) για τις επιτροπές εμπειρογνωμόνων, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της εμπειρογνωμοσύνης,
δ) για τις επιτροπές αξιολόγησης προσφυγών, μέχρι την ολοκλήρωση της προσφυγής η οποία πρέπει να ολοκλήρώνεται το αργότερο εντός τριμήνου.
ΣΧΟΛΙΟ. Και εδώ θα πρέπει να είναι η θητεία τους μέχρι την ολοκλήρωση της προσφυγής ώστε να μήν υπάρχουν καθυστερήσεις αφού κατά τεκμήριο οι προσφυγές αργούν υπερβολικά να εξετασθούν. Εναλλακτικά θα πρέπει να καθορισθεί ότι οι προσφυγές πρέπει να ολοκληρώνονται εντός τριμήνου ώστε να μήν παρατηρείται το φαινόμενο να καθυστερεί επι μακρόν η κατάρτιση συμβάσεων για κατεπείγουσες συμβάσεις των ΕΔ.
ε) για τις επιτροπές ελέγχου και παραλαβής, ίση με τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της σύμβασης,
στ) για τις δευτεροβάθμιες επιτροπές ελέγχου και παραλαβής, μέχρι την ολοκλήρωση της παραλαβής και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο.
ΣΧΟΛΙΟ. Και εδώ θα πρέπει να είναι η θητεία τους μέχρι την ολοκλήρωση της παραλαβής ώστε να μήν υπάρχουν καθυστερήσεις αφού κατά τεκμήριο οι έπιτροπές αργούν υπερβολικά να εξετάσουν τις προσφυγές με την πρόφαση της ετήσια θητείας. Εναλλακτικά θα πρέπει να καθορισθεί ότι οι δευτεροβάθμιες επιτροπές πρέπει να ολοκληρώνουν το έργο τους εντός τριμήνου ώστε να μήν παρατηρείται το φαινόμενο να καθυστερούν επι μακρόν κατεπείγουσες συμβάσεις των ΕΔ.
5. Η συγκρότηση των επιτροπών της παρ. 3 πραγματοποιείται σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6. Με την απόφαση συγκρότησης ορίζονται τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη και η διάρκεια της θητείας τους.
6. Απαγορεύεται η συμμετοχή στις ανωτέρω επιτροπές προσώπων που με οποιονδήποτε τρόπο έλαβαν μέρος στη σύνταξη των τεχνικών προδιαγραφών και στην προβολή των επιχειρησιακών απαιτήσεων του υπό σύμβαση αντικειμένου. Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή του αρμόδιου διαχειριστή του υλικού στην επιτροπή ελέγχου και παραλαβής του ίδιου υλικού και αντίστροφα.
7. Σε κάθε φορέα διενέργειας διαδικασιών σύναψης συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών μπορεί να συγκροτείται μόνιμη επιτροπή διενέργειας διαγωνισμών, η θητεία των μελών της οποίας δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος έναντι αυστηροτάτων κυρώσεων.
ΣΧΟΛΙΟ. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να υπάρχουν σοβαρές κυρώσεις για τον Πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής που δεν ολοκληρώνουν την εργασία τους στον οριζόμενο χρόνο που δεν πρέπει επ’ ουδενί να υπερβαίνει το έτος.
8. Για τα συλλογικά όργανα πραγματοποίησης των συμβάσεων έργων και μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών ισχύουν όσα ορίζονται στις διατάξεις του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) και του π.δ. 378/1987 (Α΄ 168), με την επιφύλαξη της παρ. 9.
9. Οι επιτροπές που προβλέπονται στην παρ. 8 για τη διενέργεια των διαδικασιών σύναψης και εκτέλεσης των συμβάσεων έργων και μελετών, καθώς και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών των ΕΔ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος συγκροτούνται από στρατιωτικό και τεχνικό πολιτικό προσωπικό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τις κατάλληλες εμπειρίες και προσλαμβάνουσες παραστάσεις.
ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθούν οι λέξεις «με τις κατάλληλες εμπειρίες και προσλαμβάνουσες παραστάσεις» στο τέλος της περιόδου.
Άρθρο 153
Επιτροπές Προμηθειών και κατανομή αρμοδιοτήτων
– Προσθήκη άρθρων 7Α, 7Β και 7Γ στον ν. 3978/2011 Μετά το άρθρο 7 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) προστίθενται άρθρα 7Α, 7Β και 7Γ ως εξής:
«Άρθρο 7Α
Κεντρικές – Περιφερειακές Γνωμοδοτικές Επιτροπές Προμηθειών
1.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας συγκροτείται ΚΓΕΠ στη ΓΔΑΕΕ. Η ΚΓΕΠ/ΓΔΑΕΕ υπάγεται στον Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, ο οποίος προεδρεύει αυτής. Αποτελείται από τον 235 πρόεδρο και τέσσερα (4) μέλη, ανώτατους ή ανώτερους αξιωματικούς ή πολιτικούς υπαλλήλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με ειδικότητα ανάλογη με τη φύση των προμηθειών, οι οποίοι δεν απαλλάσσονται από τα υπόλοιπα καθήκοντά τους. Στην ΚΓΕΠ/ΓΔΑΕΕ για προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού συμμετέχει ως μέλος και εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου ή των Γενικών Επιτελείων επί διακλαδικής προμήθειας, ανάλογα με το είδος του προς προμήθεια υλικού με δικαίωμα ψήφου.
ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθεί «με δικαίωμα ψήφου».
2. Με απόφαση των Αρχηγών των Κλάδων συγκροτούνται ΚΓΕΠ στα Γενικά Επιτελεία (ΓΕ) των Κλάδων των ΕΔ. Οι ΚΓΕΠ/ΓΕ αποτελούνται από τον πρόεδρο και τέσσερα (4) μέλη, ανώτατους ή ανώτερους αξιωματικούς ή πολιτικούς υπαλλήλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ειδικότητα ανάλογη με τη φύση των προμηθειών. Με την απόφαση συγκρότησης στην ΚΓΕΠ/ΓΕ μπορεί να οριστεί ως μέλος και εκπρόσωπος της ΓΔΑΕΕ. Οι ΠΓΕΠ, σε επίπεδα κλιμακίων διοίκησης ΕΔ κατώτερων από τα Γενικά Επιτελεία, συγκροτούνται με διαταγή του αρμόδιου διοικητή και αποτελούνται από τον πρόεδρο και τρεις (3) έως πέντε (5) αξιωματικούς ή υπαλλήλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με ειδικότητα ανάλογη της φύσης της προμήθειας που πρόκειται να εξεταστεί.
3. Οι ΚΓΕΠ/ΓΕ υπάγονται στον Υπαρχηγό ή τον Διευθυντή Κλάδου του οικείου ΓΕ, ο οποίος και προεδρεύει αυτών, ενώ οι ΠΓΕΠ υπάγονται στον διοικητή του κλιμακίου διοίκησης των ΕΔ και, εφόσον ο τελευταίος είναι ο έχων την οικονομική εξουσία, στον αμέσως νεότερό του αξιωματικό. Τα μέλη των ΚΓΕΠ και των ΠΓΕΠ δεν απαλλάσσονται από τα καθήκοντά τους και δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν στα όργανα εκτέλεσης των προμηθειών που κρίνονται.
4. Χρέη εισηγητή στις ΚΓΕΠ και στις ΠΓΕΠ εκτελεί ο προϊστάμενος τμήματος του φορέα που διενεργεί την προμήθεια, ενώ καθήκοντα γραμματέα εκτελεί κατώτερος αξιωματικός. Ο εισηγητής και ο γραμματέας δεν αποτελούν μέλη της επιτροπής.
5. Οι ΚΓΕΠ και οι ΠΓΕΠ συνεδριάζουν, όπως ορίζεται από τον φορέα υπαγωγής τους. Απαρτία λογίζεται ότι υπάρχει όταν οι παρόντες είναι περισσότεροι από τους απόντες, οι δε αποφάσεις λαμβάνονται με σχετική πλειοψηφία των παρόντων. Σε περίπτωση ισοψηφίας, υπερισχύει η ψήφος του προέδρου. Τα ονόματα των μελών που μειοψήφησαν, καθώς και η γνώμη τους, αναγράφονται στο πρακτικό της συνεδρίασης.
6. Οι ΚΓΕΠ και οι ΠΓΕΠ γνωμοδοτούν αιτιολογημένα και εγγράφως για τις εξής περιπτώσεις προμηθειών που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους:
α) για τη σύναψη ειδικών κατηγοριών συμβάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 17,
β) για την τροποποίηση των όρων σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 3433/2006 (Α’ 20),
γ) για τη λύση σύμβασης ή συμφωνίας – πλαίσιο,
δ) για την έκπτωση του αναδόχου και την επιβολή κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 41 του ν. 3433/2006,
ε) για την κατακύρωση της σύμβασης και τη ματαίωση της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, σύμφωνα με τα άρθρα 87 και 88α, αντίστοιχα,
στ) για κάθε άλλο θέμα, το οποίο προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ή πρέπει να παραπεμφθεί για γνωμοδότηση, κατά την κρίση του έχοντος την οικονομική εξουσία.
Άρθρο 154
Κανόνες διαφάνειας και δεοντολογίας που εφαρμόζουν τα όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων
– Αντικατάσταση άρθρου 8 ν. 3978/2011 Αντικαθίστανται οι παρ. 1 έως 5 και προστίθεται παρ. 6 και το άρθρο 8 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 8 Κανόνες διαφάνειας και δεοντολογίας που εφαρμόζουν τα όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων
1. Το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των ΕΔ που απασχολείται με κάθε είδους σχέση εργασίας, επιτρέπεται, στο πλαίσιο των καθηκόντων του, να διενεργεί επαφές μόνο με τους νόμιμους εκπροσώπους των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες, ή σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης για τη σύναψη συμβάσεων.
2. Ενημέρωση από οικονομικούς φορείς για στρατιωτικό εξοπλισμό επιτρέπεται να γίνεται και στο πλαίσιο διενέργειας τεχνικού διαλόγου ή έρευνας αγοράς, στο πλαίσιο ημερίδων ή ενημερωτικών συναντήσεων που διοργανώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την παρουσίαση νέων τεχνολογικών εξελίξεων σε συγκεκριμένους τομείς, καθώς και στο πλαίσιο εκθέσεων και συνεδρίων που διοργανώνονται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την παρουσίαση των εξελίξεων σε τομείς αμυντικής βιομηχανίας και τεχνολογίας. Ανακοίνωση για τις εν λόγω συναντήσεις αναρτάται στην κεντρική ιστοσελίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του οικείου Γενικού Επιτελείου ή της οικείας διεύθυνσης, την ημέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν.
3. Απαγορεύεται στο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, που απασχολείται με κάθε είδους σχέση εργασίας να ζητεί ή να λαμβάνει, άμεσα ή έμμεσα, οποιαδήποτε υλική εύνοια, δώρο ή αντάλλαγμα, ή να αποδέχεται την υπόσχεση παροχής τέτοιων ωφελημάτων, κατά τον χειρισμό των υποθέσεων στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του.
4. Απαγορεύεται στο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των ΕΔ που χειρίζεται συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας να απασχολείται, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, έργου ή εντολής, σε οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης των ανωτέρω συμβάσεων. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για πέντε (5) έτη μετά από την αποχώρηση του παραπάνω προσωπικού από τη σχετική θέση.
ΣΧΟΛΙΟ. Προτείνεται αύξηση των ετών από 3 σε 5.
5. Η παράβαση των παρ. 3 και 4 συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για το οποίο επιβάλλονται οι εξής ποινές: α) στο στρατιωτικό προσωπικό, οι προβλεπόμενες περί πειθαρχικών παραπτωμάτων συνήθεις ή καταστατικές πειθαρχικές ποινές, β) στους πολιτικούς διοικητικούς υπαλλήλους, οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 109 του Κώδικα Δημόσιων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ν.π.δ.δ. (ν. 3528/2007, Α΄ 26), γ) στο προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στο π.δ. 410/1988 (Α΄ 191) και στον ν. 4057/2012 (Α΄ 54), εκτός αν η παράβαση στοιχειοθετεί σπουδαίο λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας.
6. Οι παραβάτες της παρ. 4 τιμωρούνται επιπλέον με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή ίση με το ½ του μισθού τους για όλον τον χρόνο έκτισης της ποινής.»
ΣΧΟΛΙΟ. Προτείνεται αυστηροποίηση ως εξής «Φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή ίση με το ½ του μισθού τους για όλον τον χρόνο έκτισης της ποινής» χωρίς την διάζευξη.
Άρθρο 155
Κανόνες διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς που επιβάλλονται στους οικονομικούς φορείς
– Αντικατάσταση άρθρου 10 ν. 3978/2011 Το άρθρο 10 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 10
Κανόνες διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς που επιβάλλονται στους οικονομικούς φορείς
1. Η αναθέτουσα αρχή περιλαμβάνει υποχρεωτικά στα έγγραφα της σύμβασης ειδική ρήτρα ακεραιότητας, βάσει της οποίας οι οικονομικοί φορείς ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους, οι οποίοι συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας, δεσμεύονται ότι σε όλα τα στάδια που προηγήθηκαν της κατακύρωσης της σύμβασης δεν ενήργησαν αθέμιτα, παράνομα ή καταχρηστικά, καθώς και ότι εξακολουθήσουν να μην ενεργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο και κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, αλλά και μετά από τη λήξη της. Για τον σκοπό αυτό οι οικονομικοί φορείς υποβάλλουν δεσμευτικές δηλώσεις, με τις οποίες βεβαιώνεται ότι:
α) δεν διέθεταν εσωτερική πληροφόρηση, πέραν των στοιχείων που περιήλθαν στη γνώση και στην αντίληψή τους μέσω των εγγράφων της σύμβασης και στο πλαίσιο της συμμετοχής τους σε συνεδριάσεις των συλλογικών οργάνων διαγωνισμών, των συναντήσεων και διαπραγματεύσεων στις οποίες συμμετείχαν και έχουν δημοσιοποιηθεί, καθώς και στο πλαίσιο διενέργειας του τεχνικού διαλόγου,
β) δεν πραγματοποίησαν ενέργειες νόθευσης του ανταγωνισμού μέσω χειραγώγησης των προσφορών είτε ατομικώς είτε σε συνεργασία με τρίτους, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο δίκαιο του ανταγωνισμού,
γ) δεν διενήργησαν ούτε πρόκειται να διενεργήσουν πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά από τη λήξη της σύμβασης παράνομες πληρωμές για διευκολύνσεις, εξυπηρετήσεις ή υπηρεσίες που αφορούν τη σύμβαση και τη διαδικασία ανάθεσης,
δ) δεν πρόσφεραν ούτε πρόκειται να προσφέρουν πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά από τη λήξη της σύμβασης, άμεσα ή έμμεσα, οποιαδήποτε υλική εύνοια, δώρο ή αντάλλαγμα σε υπαλλήλους ή μέλη συλλογικών οργάνων της αναθέτουσας αρχής, καθώς και σε συζύγους, συγγενείς σε ευθεία γραμμή μέχρι και τρίτου βαθμού εξ αίματος και εξ αγχιστείας ή συνεργάτες τους, ούτε χρησιμοποίησαν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τρίτα πρόσωπα, για να διοχετεύσουν χρηματικά ποσά στα προαναφερόμενα πρόσωπα,
ε) δεν πρόσφεραν ούτε πρόκειται να προσφέρουν κατά τη διάρκεια ή και μετά από τη λήξη της σύμβασης, άμεσα ή έμμεσα, δώρα, δωρεές, φιλανθρωπικές παροχές, χορηγίες ή χρηματικά ποσά και επιχορηγήσεις με οποιαδήποτε μορφή ή αιτιολογία, σε πολιτικά κόμματα, κομματικούς εκπροσώπους ή επικεφαλής κομμάτων, μέλη της Κυβέρνησης ή μετακλητούς υπαλλήλους, βουλευτές ή αιρετά όργανα της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης ή σε οργανώσεις των οποίων επικεφαλής είναι πολιτικοί, καθώς και σε συζύγους, συγγενείς σε ευθεία γραμμή μέχρι και τρίτου βαθμού εξ αίματος και εξ αγχιστείας ή συνεργάτες τους, ούτε χρησιμοποίησαν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τρίτα πρόσωπα για να διοχετεύσουν χρηματικά ποσά στα προαναφερόμενα πρόσωπα,
2. Απαγορεύεται στους οικονομικούς φορείς ή στους νόμιμους εκπροσώπους τους, που συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας να διαθέτουν και να χρησιμοποιούν οποιονδήποτε ενδιάμεσο, μεσάζοντα ή πράκτορα κατά τη διαδικασία σύναψης και εκτέλεσης της σύμβασης. Οι οικονομικοί φορείς λαμβάνουν επαγγελματικές συμβουλευτικές υπηρεσίες σε σχέση με τη σύμβαση από δικηγορικά γραφεία, καθώς και από φορολογικούς, τεχνικούς και οικονομικούς συμβούλους. Επιτρέπεται η χρήση εμπορικών αντιπροσώπων που εμπίπτουν στις διατάξεις του π.δ. 219/1991 (Α΄ 81).
3. Οι οικονομικοί φορείς που έχουν επιλεγεί ως ανάδοχοι υποχρεούνται να συμπεριλάβουν στον φάκελο των δικαιολογητικών κατακύρωσης υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α’ 75), υπογεγραμμένη από τους ίδιους ή τους νόμιμους εκπροσώπους τους, στην οποία δηλώνουν ότι δεν έχουν παραβεί τις απαγορεύσεις των παρ. 1 και 2 και ότι έχουν ενημερωθεί για την πρόβλεψη επιβολής των κυρώσεων της παρ. 4. Η σχετική υπεύθυνη δήλωση προσαρτάται στη σύμβαση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της,
ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ τίθεται ένα μείζον ζήτημα που έχει σχέση με την όλη φιλοσοφία του σχεδίου νόμου το οποίο θεωρεί ότι απευθύνεται μόνον σε εγχώριους οικονομικούς φορείς, πράγμα που είναι εσφαλμένο για τις ΕΔ, γιατί το μεγαλύτερο και σοβαρότερο μέρος των προμηθειών τους γίνεται από οικονομικούς φορείς του εξωτερικού. Πέραν του γεγονότος ότι τούτο υποχρεώνει τους οικονομικούς φορείς του εξωτερικού να συντηρούν γραφεία στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να μετακυλίουν το κόστος λειτουργίας τους στο τίμημα της προμήθειας, υπάρχει ένας ακόμη πολύ σοβαρός λόγος που τέτοιες τυπολατρείες όπως, υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α’ 75), υπογεγραμμένη από τους ίδιους ή τους νόμιμους εκπροσώπους τους, που κανένας από τους ξένους δεν δίνει σημασία γιατί δεν είναι σύμφωνα με την διεθνή πρακτική, είναι τα γενεσιουργά αίτια των συνεχών αγόνων διαγωνισμών του ΥΠΕΘΑ, ή της απόρριψης των μοναδικών προσφορών στις περιπτώσεις που οι οικονομικοί φορείς του εξωτερικού ταυτίζονται με τους ORIGINAL EQUIPMENT MANUFACTURERS (OEM). Η υπεύθυνη δήλωση, η απαίτηση οι προσφορές να είναι μεταφρασμένες στην Ελληνική με APOSTILE, τα πιστοποιητικά ποινικού μητρώου των μελών των ΔΣ των οικονομικών φορέων του εξωτερικού είναι τα κύρια σημεία τριβής για τα οποία έχουμε είτε συνεχώς άγονους διαγωνισμούς ή απορρίψεις των ΟΕΜ για τυπικούς λόγους άνευ ουσίας. Όλα αυτά τα προβλήματα είναι που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου, αν πραγματικλα θέλουμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα στην μείωση των καθυστερήσεων που έχουμε παρατηρήσει τα τελευταία 10 χρόνια, ώστε για το καρφί να μήν χάνουμε το πέταλο. Και το κυριότερο οι διακηρύξεις μας πρέπει να είναι ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ που είναι η διεθνής γλώσσα του εμπορίου.
4. Αν οι οικονομικοί φορείς παραβιάσουν τις απαγορεύσεις που προβλέπονται στις παρ. 1 και 2 επιβάλλονται, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, οι εξής κυρώσεις:
α) αν δεν έχει ολοκληρωθεί η εκτέλεση της σύμβασης, σωρευτικά, έκπτωση του οικονομικού φορέα, κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης και αποκλεισμός από τους διαγωνισμούς και τις συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τρία (3) τουλάχιστον έτη,
β) αν έχει ολοκληρωθεί η εκτέλεση της σύμβασης, ποινική ρήτρα ισόποση με την εγγύηση καλής εκτέλεσης και αποκλεισμός από τους διαγωνισμούς και τις συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τρία τουλάχιστον έτη.
ΣΧΟΛΙΟ. Οι ποινικές ρήτρες να κατευθύνονται σε ειδικό Ταμείο των ΕΔ που πρέπει να δημιουργηθεί ώστε να χρηματοδοτείται η Έρευνα & Ανάπτυξη Πρωτοβουλιών του ΥΠΕΘΑ.
5. Οι απαγορεύσεις των παρ. 1 και 2 ισχύουν, αν ο οικονομικός φορέας είναι κοινοπραξία, για όλα τα μέλη της κοινοπραξίας και, αν ο οικονομικός φορέας χρησιμοποιεί υπεργολάβους, και για τους υπεργολάβους του. Σε περίπτωση παράβασης των απαγορεύσεων των παρ. 1 και 2 από τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου και εφόσον η παράβαση αυτή δεν θεραπευτεί μέσα σε τριάντα ημέρες από την κοινοποίηση στον οικονομικό φορέα σχετικής ειδοποίησης, η αναθέτουσα αρχή μπορεί, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, να κηρύξει τον οικονομικό φορέα έκπτωτο ή να επιβάλει ποινική ρήτρα ποσού ίσου με το 10%, κατ’ ανώτατο όριο, της οικονομικής αξίας της σύμβασης που έχει συνάψει με την αναθέτουσα αρχή.»
Άρθρο 157 Προσυμβατικός έλεγχος Ελεγκτικού Συνεδρίου
– Αντικατάσταση άρθρου 13 ν. 3978/2011 Το άρθρο 13 του ν. 3978/2011 (Α΄ 137) αντικαθίσταται ως εξής:
(241) «Άρθρο 13 Προσυμβατικός έλεγχος Ελεγκτικού Συνεδρίου
1. Οι συμβάσεις που διέπονται από τον παρόντα υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής του με εξαίρεση τις συμβάσεις των περ. α΄, β΄, γ΄, στ΄, ζ΄ και θ΄ του άρθρου 17, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 324 του ν. 4700/2020 (Α΄ 127).
ΣΧΟΛΙΟ. Ο προσυμβατικός έλεγχος είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής του για λόγους προφανείς ώστε να μήν παρατηρούνται τα πρόσφατα φαινόμενα της σύμβασης ΕΣΥ των Α/Φ Μ-2000 που καθυστέρησαν τουλάχιστον εξάμηνο εν μέσω Ελληνοτουρκικής Κρίσης.
2. Στο πλαίσιο του ελέγχου των συμβάσεων που προβλέπονται στις περ. δ΄ και ε΄ του άρθρου 17, το Ελεγκτικό Συνέδριο οφείλει να διασφαλίσει το απόρρητο των στοιχείων του φακέλου, ο οποίος μετά από την ολοκλήρωση του ελέγχου επιστρέφεται στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
3. Όταν η συμφωνία-πλαίσιο έχει υποστεί προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι εκτελεστικές αυτής συμβάσεις υπάγονται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο μόνο εφόσον το συμβατικό τους τίμημα υπερβαίνει αυτοτελώς το όριο που προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 που είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής τους».
ΣΧΟΛΙΟ. Ο έλεγχος νομιμότητας των εκτελεστικών συμβάσειων είναι απαραίτητο να ολοκληρώνεται το αργότερο εντός διμήνου από την ημερομηνία παραλαβής τους.
Άρθρο 159
Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ)
(ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ πρέπει να προσεχθεί ότι το άρθρο αυτό μπορεί να ισχύσει αν οι προσφέροντες οικονομικοί φορείς προέρχονται από την ΕΕ. Δεν μπορεί όμως να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο κατάθεσης προσφορών από οικονομικούς φορείς εκτός ΕΕ π.χ ΗΠΑ, Καναδά, Βραζιλίας κλπ. που δυνητικά έχουν το δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό στο πλαίσιου του διεθνούς ανταγωνισμού, περίπτωση για την οποία δεν παρέχονται οδηγίες συμμετοχής τους).
– Προσθήκη άρθρου 29Α στον ν. 3978/2011 Στον ν. 3978/2011 (Α’ 137) προστίθεται άρθρο 29Α ως εξής:
«Άρθρο 29Α
Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ)
1. Κατά την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής ή προσφορών στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ορίσει ρητά στα έγγραφα της σύμβασης ότι αποδέχεται το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ), το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση, με τις συνέπειες του ν. 1599/1986 (Α΄ 75), ως προκαταρκτική απόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις εξής προϋποθέσεις:
α) δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις των άρθρων 57 και 58 για τις οποίες οι οικονομικοί φορείς αποκλείονται ή μπορούν να αποκλειστούν, και
β) πληροί τα σχετικά κριτήρια επιλογής τα οποία έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με τα άρθρα 59 έως 62.
2. Όταν ο οικονομικός φορέας στηρίζεται στις ικανότητες άλλων φορέων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 59 και την παρ. 3 του άρθρου 60, το ΕΕΕΣ περιέχει επίσης τις ανωτέρω πληροφορίες όσον αφορά τους φορείς αυτούς.
(243) 3. Το ΕΕΕΣ περιλαμβάνει δήλωση του οικονομικού φορέα ότι ο σχετικός λόγος αποκλεισμού δεν ισχύει ή ότι πληρούται το σχετικό κριτήριο επιλογής και παρέχει τις κατάλληλες πληροφορίες, όπως απαιτείται από την αναθέτουσα αρχή. Το ΕΕΕΣ προσδιορίζει τη δημόσια αρχή ή το τρίτο μέρος που είναι υπεύθυνο για την έκδοση των δικαιολογητικών και περιλαμβάνει δήλωση ότι ο οικονομικός φορέας είναι σε θέση, εφόσον του ζητηθεί και χωρίς καθυστέρηση, να προσκομίσει τα εν λόγω δικαιολογητικά.
4. Όταν η αναθέτουσα αρχή μπορεί να λάβει τα δικαιολογητικά απευθείας με πρόσβαση σε βάση δεδομένων, σύμφωνα με την παρ. 9, το ΕΕΕΣ περιέχει επίσης τις πληροφορίες που απαιτούνται για τον συγκεκριμένο σκοπό, όπως την ηλεκτρονική διεύθυνση της βάσης δεδομένων, δεδομένα αναγνώρισης και, κατά περίπτωση, την απαραίτητη δήλωση συναίνεσης.
5. Οι οικονομικοί φορείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν εκ νέου το ΕΕΕΣ, το οποίο έχουν ήδη χρησιμοποιήσει σε προηγούμενη διαδικασία σύναψης σύμβασης, εφόσον επιβεβαιώνουν ότι οι πληροφορίες του εγγράφου εξακολουθούν να είναι αληθείς.
6. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί από προσφέροντες και υποψηφίους, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας.
7. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να καλέσει τους οικονομικούς φορείς να συμπληρώσουν ή να διευκρινίσουν τα πιστοποιητικά που έχουν παραληφθεί.
8. Πριν από την κατακύρωση της σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή απαιτεί από τον υποψήφιο ανάδοχο να υποβάλει ενημερωμένα τα δικαιολογητικά.
9. Σε εφαρμογή της παρ. 4, οι οικονομικοί φορείς της ΕΕ δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν δικαιολογητικά ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία, εφόσον η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει ισχύοντα πιστοποιητικά ή συναφείς πληροφορίες απευθείας μέσω πρόσβασης στο Ενιαίο Μητρώο Επιχειρήσεων Αμυντικού Τομέα (ΕΜΕΑΤ) σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 64, ή σε αντίστοιχη εθνική βάση δεδομένων σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ένωσης, η οποία διατίθεται δωρεάν.
(ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθεί της ΕΕ γιατί δεν πρέπει να ισχύσει το ιδιο για τους οικονομικούς φορείς εκτός ΕΕ π.χ ΗΠΑ, Καναδά, Βραζιλίας κλπ)
10. Για τις συμβάσεις του Δεύτερου Μέρους, το ΕΕΕΣ καταρτίζεται βάσει του τυποποιημένου εντύπου του Παραρτήματος 2 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2016/7 της Επιτροπής της 5ης Ιανουαρίου 2016 (EE L 3), σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή.
11. Για τις συμβάσεις του Τρίτου Μέρους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να εκδίδει Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ). Μέχρι την έκδοση του εν λόγω τυποποιημένου εντύπου, κατά την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής ή προσφορών στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γίνεται δεκτή ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986, ως προκαταρκτική απόδειξη για την αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, επιβεβαιώνοντας ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις προϋποθέσεις ποιοτικής αξιολόγησης.
12. Για να ισχύει το ΕΕΕΣ ή το ΤΕΥΔ ως προκαταρκτική απόδειξη ότι δεν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του υποψήφιου οικονομικού φορέα ή έχουν εξουσία εκπροσώπησής του, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σ’ αυτόν, πρέπει να υπογράφεται από τον νόμιμο εκπρόσωπο του οικονομικού φορέα, σύμφωνα με το καταστατικό ή το πρακτικό εκπροσώπησής του κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς ή αίτησης συμμετοχής, ή από το αρμόδια εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο που εκπροσωπεί τον οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων ή για συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης.»
Άρθρο 160
Σύνταξη προσφορών
– Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 80 ν. 3978/2011 Η παρ. 5 του άρθρου 80 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) τροποποιείται και το άρθρο 80 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 80
Σύνταξη προσφορών
1. Οι προσφορές συντάσσονται και υποβάλλονται σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στα έγγραφα της σύμβασης και περιλαμβάνουν οπωσδήποτε τα ακόλουθα στοιχεία: α) εγγύηση συμμετοχής στον διαγωνισμό, β) τεχνική προσφορά, γ) πιστοποιητικά που εκδίδονται από επίσημα γραφεία ποιοτικού ελέγχου ή αρμόδιες υπηρεσίες, αναγνωρισμένων ικανοτήτων, που να βεβαιώνουν την καταλληλότητα των υλικών, επαληθευόμενη με παραπομπές σε ορισμένες προδιαγραφές ή πρότυπα των προϊόντων, όταν απαιτούνται από τα έγγραφα της σύμβασης, δ) όλα τα στοιχεία που μπορεί να απαιτεί η αναθέτουσα αρχή σχετικά με τη συμμόρφωση του προσφέροντος με τους ειδικούς όρους περί ασφάλειας πληροφοριών και εφοδιασμού, καθώς και με τους ειδικούς όρους περί υπεργολαβίας, ε) οικονομική προσφορά, στ) οποιοδήποτε πρόσθετο δικαιολογητικό απαιτείται από τις διατάξεις του παρόντος ή άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης.
2. Προσφορά που υποβάλλεται υπό αίρεση ή που δεν είναι σύμφωνη με τους γενικούς και ειδικούς όρους των εγγράφων της σύμβασης απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
3. Η τιμή της οικονομικής προσφοράς πρέπει να δίνεται σε ευρώ, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στα έγγραφα της σύμβασης. Προσφορά για έργο, προμήθεια ή υπηρεσία που περιέχει τιμή σε άλλο νόμισμα απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Εάν από την προσφορά δεν προκύπτει με σαφήνεια η προσφερόμενη τιμή, η προσφορά απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
4. Στα έγγραφα της σύμβασης καθορίζονται οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ Δημοσίου, υπέρ νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ή οργανισμών, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά, καθώς και άλλα τυχόν έξοδα που βαρύνουν τον ανάδοχο.
ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ υπάρχει μιά σοβαρή παρατήρηση ότι οι απαιτούμενες κρατήσεις δεν έχουν απολύτως καμμία λογική για τους οικονομικούς φορείς του εξωτερικού. Επειδή όμως εμείς επιμένουμε είναι βέβαιο ότι θα μετακυλίσουν το ποσοστό αυτό στο ύψος της σύμβασης. Αν δε τύχει οι οικονομικοί φορείς του εξωτερικού να είναι ΟΕΜ, οπότε οι πιθανότητες να έχουν ικανό ανταγωνισμό από εγχώριους οικονομικούς φορείς μηδαμινή, τότε είναι δυνατόν να αυξήσουν δυσανάλογα την προσφορά τους για να καλύψουν τις κρατήσεις που ζητάμε. Επομένως προτείνεται για τους λόγους αυτούς η παράγραφος αυτή να μήν ισχύσει καθόλου).
5. Όρος στην προσφορά που αφορά στην αναπροσαρμογή των τιμών, συνεπάγεται την απόρριψή της, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στα έγγραφα της σύμβασης. Προσφορά με όρο για έκπτωση στην τιμή υπό την αίρεση της επίσπευσης της κατακύρωσης του διαγωνισμού απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Στα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να περιλαμβάνεται όρος για αναπροσαρμογή της τιμής μόνον όταν από τα έγγραφα της σύμβασης προβλέπεται χρόνος παράδοσης των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών μεγαλύτερος των δώδεκα (12) μηνών. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να καθορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης ο τύπος, ο τρόπος και οι προϋποθέσεις της αναπροσαρμογής. Σε περιπτώσεις τμηματικών παραδόσεων, η τιμή αναπροσαρμόζεται για τις ποσότητες που, σύμφωνα με τα έγγραφα της σύμβασης, προβλέπεται να παραδοθούν μετά από την παρέλευση των δώδεκα (12) μηνών. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης παράδοσης με υπαιτιότητα του αναδόχου, ο χρόνος παράτασης δεν λαμβάνεται υπόψη για την αναπροσαρμογή. Προκαταβολή που χορηγήθηκε αφαιρείται από την προς αναπροσαρμογή συμβατική αξία.
6. Η κοινοπραξία οικονομικών φορέων υποβάλλει κοινή προσφορά, η οποία υπογράφεται υποχρεωτικά είτε από όλους τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στην κοινοπραξία είτε από κοινό εκπρόσωπό τους εξουσιοδοτημένο με συμβολαιογραφική πράξη. Στην προσφορά αναγράφεται η ποσότητα ή το μέρος του συνολικού αντικειμένου της σύμβασης που αντιστοιχεί στο κάθε μέλος της κοινοπραξίας.
7. Με την υποβολή της προσφοράς κάθε μέλος της κοινοπραξίας ευθύνεται αλληλέγγυα και εις ολόκληρον. Σε περίπτωση κατακύρωσης της σύμβασης στην κοινοπραξία, η ευθύνη αυτή εξακολουθεί μέχρι την πλήρη εκτέλεση της σύμβασης.
8. Εάν λόγω αδυναμίας για οποιονδήποτε λόγο ή ανωτέρας βίας, μέλος της κοινοπραξίας αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της κοινοπραξίας κατά τον χρόνο αξιολόγησης των προσφορών, τα υπόλοιπα μέλη συνεχίζουν να έχουν την ευθύνη ολόκληρης της κοινής προσφοράς με την ίδια τιμή. Αν η παραπάνω ανικανότητα προκύψει κατά τον χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης, τα υπόλοιπα μέλη της κοινοπραξίας συνεχίζουν να έχουν την ευθύνη της ολοκλήρωσης με την ίδια τιμή και τους ίδιους όρους. Και στις δύο περιπτώσεις, τα λοιπά μέλη της κοινοπραξίας μπορούν να προτείνουν αντικατάσταση του μέλους, η οποία πρέπει όμως να εγκριθεί με απόφαση της αναθέτουσας αρχής.
9. Διευκρινίσεις μετά την κατάθεση της προσφοράς δίνονται μόνον όταν ζητούνται από το αρμόδιο συλλογικό όργανο, υπό τον όρο ότι τηρείται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και ότι οι διευκρινίσεις που παρέχονται δεν μεταβάλλουν ουσιωδώς το περιεχόμενο της προσφοράς ή το αντικείμενο της σύμβασης. Από τις διευκρινίσεις που δίνονται σύμφωνα με τα παραπάνω, λαμβάνονται υπόψη μόνο εκείνες που αναφέρονται στα σημεία που ζητήθηκαν.»
Άρθρο 161
Χρόνος ισχύος προσφορών
– Αντικατάσταση άρθρου 84 ν. 3978/2011 Οι παρ. 1 έως 3 αντικαθίστανται, προστίθεται παρ. 4 και το άρθρο 84 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 84
Χρόνος ισχύος προσφορών
1.Στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προμηθειών ή υπηρεσιών, οι προσφορές ισχύουν και δεσμεύουν τους οικονομικούς φορείς κατ’ ελάχιστον για το χρονικό διάστημα που καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης το οποίο ουδέποτε πρέπει να είναι μεγαλύτερο των 6 μηνών.
ΣΧΟΛΙΟ. Αυτή η προσέγγιση είναι εσφαλμένη και δίνει λαβή για κατάχρηση των οργάνων του δημοσίου να ζητούν παραλόγους χρόνους ισχύος προσφορών μέχρι και ένα έτος. Η διεθνής πρακτική επιβάλλει ισχύ προσφορών 120 ημερών κατ΄ελάχιστον επειδή κατά τεκμήριο ζητείται παράταση άλλων 60 ημερών και δεν θα πρεπει να αποκλείνουμε από αυτήν την Νόρμα, γιατί όχι μόνον δεν μας παίρνουν στα σοβαρά αλλά και γιατί αυξάνουν το τίμημα της σύμβασης.
2. Προσφορά που ορίζει χρόνο ισχύος μικρότερο από αυτόν που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
3. Οι υποψήφιοι οικονομικοί φορείς πριν από τη λήξη του χρόνου ισχύος των προσφορών τους, μπορούν, με δική τους πρωτοβουλία ή ύστερα από αίτημα της αναθέτουσας αρχής, να παρατείνουν τον χρόνο ισχύος της προσφοράς τους, παρατείνοντας και την αντίστοιχη εγγύηση συμμετοχής. Στην περίπτωση αυτή, οι προσφορές ισχύουν και τους δεσμεύουν για το επιπλέον αυτό χρονικό διάστημα.
4. Μετά τη λήξη της διάρκειας ισχύος των προσφορών κατά τις παρ. 1 και 3, τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανάθεσης ματαιώνονται, εκτός αν η αναθέτουσα αρχή κρίνει, κατά περίπτωση, αιτιολογημένα, ότι η συνέχιση της διαδικασίας εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, οπότε οι οικονομικοί φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία μπορούν να επιλέξουν είτε να παρατείνουν την προσφορά (246) τους, εφόσον τους ζητηθεί, είτε όχι. Στην τελευταία περίπτωση, η διαδικασία συνεχίζεται με όσους παρέτειναν τις προσφορές τους και αποκλείονται οι λοιποί οικονομικοί φορείς.»
Άρθρο 164
Διαδικασίες σύναψης συμβάσεων
– Αντικατάσταση άρθρου 100 ν. 3978/2011 Το άρθρο 100 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 100
Διαδικασίες σύναψης συμβάσεων– Εξουσιοδοτική διάταξη
1. Οι συμβάσεις του παρόντος Μέρους συνάπτονται σύμφωνα με τις διαδικασίες του άρθρου 38 και επιπλέον με την ανοικτή διαδικασία του άρθρου 101.
2. Εκτός από τις διαδικασίες που προβλέπονται στην παρ. 1, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφεύγει και στις διαδικασίες του συνοπτικού διαγωνισμού και της απευθείας ανάθεσης, ως εξής: α) Προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 102, επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ για αναλώσιμο υλικό και ίση ή κατώτερη των 500.000 ευρώ για παρεκλόμενα ΟΣ, χωρίς Φ.Π.Α. β) Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με το άρθρο 103, επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ για αναλώσιμο υλικό και ίση ή κατώτερη των 250.000 ευρώ για παρεκλόμενα ΟΣ, χωρίς Φ.Π.Α.
ΣΧΟΛΙΟ. Τα ποσά αυτά μπορεί να θεωρηθούν ικανά για προμήθεια ένδυσης και υπόδησης ή αναλώσιμου υλικού αλλά είναι εντελώς ανεπαρκή για επιβεβλημένες τροποποιήσεις ΟΣ από τους ΟΕΜ που δεν μπορούν να γίνουν από άλλη πηγή. Κατά συνέπεια με την παραπάνω επεξήγηση μπορεί να παραμείνουν στα ίδια επίπεδα για ένδυση, υπόδηση ή αναλώσιμου υλικού αλλά πρέπει να αυξηθούν στο ύψος των 500.000 Ευρώ για αναλώσιμο υλικό (περ.α) και 250.000 ευρώ για παρεκλόμενα ΟΣ (περ.β) για τροποποιήσεις ΟΣ από τους ΟΕΜ ώστε να μήν χρειάζεται κάθε φορά η ΚΥΑ της παραγράφου 5 κατωτέρω, που θα δημιουργήσει αναίτια τεράστιες καθυστερήσεις και άσκοπή απασχόληση των επιτελών των ΕΔ.
3. Για τις συμβάσεις του παρόντος Μέρους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να συνάπτει συμφωνίες-πλαίσιο, σύμφωνα με το άρθρο 43.
4. Με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας μπορεί να δημοσιεύονται υποδείγματα των εγγράφων της σύμβασης, με δεσμευτικό ή μη χαρακτήρα.
5. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας μπορεί να αναπροσαρμόζονται τα χρηματικά όρια της παρ. 2.»
Άρθρο 170
Χρόνος παράδοσης υλικών – Διάρκεια σύμβασης παροχής υπηρεσίας
– Αντικατάσταση άρθρου 37 ν. 3433/2006 Αντικαθίστανται οι παρ. 1 έως 7, προστίθενται παρ. 7 έως 9 και το άρθρο 37 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 37
Χρόνος παράδοσης υλικών – διάρκεια σύμβασης παροχής υπηρεσίας
1. Ο ανάδοχος υποχρεούται να παραδίδει το υλικό μέσα στα χρονικά όρια και με τον τρόπο που ορίζει η σύμβαση. Ο συμβατικός χρόνος παράδοσης των υλικών μπορεί να παρατείνεται, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) τηρούνται οι όροι του άρθρου 61, β) έχει εκδοθεί αιτιολογημένη απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία είτε με πρωτοβουλία της αναθέτουσας αρχής και εφόσον συμφωνεί ο ανάδοχος είτε ύστερα από σχετικό αίτημα του αναδόχου, το οποίο υποβάλλεται υποχρεωτικά πριν από τη λήξη του συμβατικού χρόνου, γ) το χρονικό διάστημα της παράτασης είναι ίσο ή μικρότερο από τον αρχικό συμβατικό χρόνο παράδοσης.
2. Σε περίπτωση παράτασης του συμβατικού χρόνου παράδοσης, ο χρόνος παράτασης δεν συνυπολογίζεται στον συμβατικό χρόνο παράδοσης.
3. Μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου παράδοσης, το υλικό δεν παραλαμβάνεται από την επιτροπή παραλαβής, μέχρι την έκδοση της απόφασης σχετικά με την αιτηθείσα παράταση. Η απόφαση παράτασης εκδίδεται μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο από την υποβολή του σχετικού αιτήματος του αναδόχου.
ΣΧΟΛΙΟ. Το εύλογο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές αντιπαραθέσεις με τον ανάδοχο. Προτείνεται να προσδιορισθεί σε 3 μήνες το αργότερο.
4. Στην περίπτωση παράτασης του συμβατικού χρόνου παράδοσης συνεπεία λόγων ανωτέρας βίας ή αποκλειστικής υπαιτιότητας της αναθέτουσας αρχής που καθιστούν αντικειμενικώς αδύνατη την εμπρόθεσμη παράδοση των συμβατικών ειδών, δεν επιβάλλονται κυρώσεις. Σε κάθε άλλη περίπτωση παράτασης του συμβατικού χρόνου παράδοσης, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 40.
5. Αν λήξει ο συμβατικός χρόνος παράδοσης, χωρίς να υποβληθεί εγκαίρως αίτημα παράτασης ή αν λήξει ο παραταθείς, κατά τα ανωτέρω, χρόνος, χωρίς να παραδοθεί το υλικό, ο ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 41.
6. Ο ανάδοχος υποχρεούται να ειδοποιεί την υπηρεσία που εκτελεί την προμήθεια, την αποθήκη υποδοχής των υλικών και την επιτροπή παραλαβής για την ημερομηνία που προτίθεται να παραδώσει το υλικό, πέντε (5) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες νωρίτερα.
7. Ο ανάδοχος κάθε φορά που προσκομίζει υλικό στον τόπο παράδοσής του υποχρεούται, μετά από την προσκόμιση του υλικού, να υποβάλει στην υπηρεσία αποδεικτικό, θεωρημένο από τον υπεύθυνο της αποθήκης, στο οποίο αναφέρονται η ημερομηνία προσκόμισης, το υλικό, η ποσότητα και ο αριθμός της σύμβασης σε εκτέλεση της οποίας προσκομίστηκε.
8. Στη σύμβαση υπηρεσιών ορίζεται η συνολική διάρκεια για την εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης. Επιπλέον, ορίζονται, εφόσον απαιτείται, τμηματικές/ενδιάμεσες προθεσμίες για τα επιμέρους στάδια παροχής των υπηρεσιών ή υποβολής των παραδοτέων ή αμφότερων. Ως συνολική διάρκεια νοείται το χρονικό διάστημα που ορίζεται από την αναθέτουσα αρχή στα έγγραφα της σύμβασης, το οποίο αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης, ή από την ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν και λήγει είτε σε δήλη ημερομηνία ή προθεσμία, είτε, εφόσον υπάρχουν ενδιάμεσα επιμέρους παραδοτέα, με την υποβολή του τελευταίου παραδοτέου στον χρόνο που ορίζεται στη σύμβαση.
9. Τηρουμένου του άρθρου 61, με αιτιολογημένη απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, ο χρόνος παροχής των υπηρεσιών ή υποβολής των παραδοτέων ή αμφότερων μπορεί να παρατείνεται μέχρι το 50% της διάρκειας της σύμβασης, ύστερα από σχετικό αίτημα του αναδόχου που υποβάλλεται πριν από τη λήξη της διάρκειάς της, σε αντικειμενικά δικαιολογημένες περιπτώσεις που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του αναδόχου. Αν λήξει η συνολική διάρκεια της σύμβασης, χωρίς να υποβληθεί εγκαίρως αίτημα παράτασης ή, αν λήξει η παραταθείσα, σύμφωνα με τα ανωτέρω, διάρκεια, χωρίς να παρασχεθούν οι υπηρεσίες ή να υποβληθούν στην αναθέτουσα αρχή τα παραδοτέα της σύμβασης, ο ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 41.»
Άρθρο 171
Κυρώσεις για εκπρόθεσμη παράδοση υλικών ή παροχή υπηρεσιών
– Αντικατάσταση άρθρου 40 ν. 3433/2006 Οι παρ. 1 έως 7 αντικαθίστανται, προστίθενται παρ. 8 έως 10 και το άρθρο 40 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 40
Κυρώσεις για εκπρόθεσμη παράδοση υλικών ή παροχή υπηρεσιών
1. Αν το υλικό φορτωθεί, παραδοθεί ή αντικατασταθεί μετά από τη λήξη του συμβατικού χρόνου και μέχρι να λήξει ο χρόνος της παράτασης, που χορηγήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 37, επιβάλλεται χρηματικό πρόστιμο με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία που υπολογίζεται ως εξής: α) για καθυστέρηση από μία έως είκοσι ημέρες, 0,03% για κάθε ημέρα, δηλαδή συνολικό πρόστιμο από 0,03% μέχρι 0,6%, β) για καθυστέρηση από είκοσι μία έως σαράντα ημέρες, πρόστιμο 0,04% για κάθε ημέρα, δηλαδή συνολικό πρόστιμο από 0,64% μέχρι 1,4%, γ) για καθυστέρηση από σαράντα μία έως εξήντα ημέρες, 0,05% για κάθε ημέρα, δηλαδή συνολικό πρόστιμο από 1,45% μέχρι 2,4%, δ) μετά την παρέλευση εξήντα ημερών, το πρόστιμο που επιβάλλεται ανέρχεται σε 0,06% για κάθε επιπλέον ημέρα. Στα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να καθορίζεται ανώτατο όριο προστίμου ως ποσοστό επί της συμβατικής αξίας των μη εμπρόθεσμα παραδοθέντων συμβατικών αντικειμένων.
2. Το παραπάνω πρόστιμο υπολογίζεται επί της συμβατικής αξίας των εκπρόθεσμα παραδοθέντων υλικών, χωρίς Φ.Π.Α. Εάν τα υλικά που παραδόθηκαν εκπρόθεσμα επηρεάζουν τη χρησιμοποίηση των υλικών που παραδόθηκαν εμπρόθεσμα, το πρόστιμο υπολογίζεται επί της συμβατικής αξίας της συνολικής ποσότητάς τους.
3. Κατά τον υπολογισμό του χρονικού διαστήματος της καθυστέρησης για φόρτωση – παράδοση ή αντικατάσταση των υλικών δεν λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος που παρήλθε πέραν του εύλογου, κατά τα διάφορα στάδια των διαδικασιών, για το οποίο δεν ευθύνεται ο ανάδοχος και παρατείνεται, αντίστοιχα, ο χρόνος φόρτωσης – παράδοσης.
4. Για τις συμβάσεις υπηρεσιών, αν οι υπηρεσίες παρασχεθούν από υπαιτιότητα του αναδόχου μετά από τη λήξη της διάρκειας της σύμβασης και μέχρι να λήξει ο χρόνος της παράτασης που χορηγήθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 37, επιβάλλεται εις βάρος του χρηματικό πρόστιμο, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία.
5. Το πρόστιμο της παρ. 4 υπολογίζεται ως εξής: α) για καθυστέρηση που περιορίζεται σε χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το 50% της προβλεπόμενης συνολικής διάρκειας της σύμβασης, ή, σε περίπτωση τμηματικών/ενδιαμέσων προθεσμιών της αντίστοιχης προθεσμίας, επιβάλλεται πρόστιμο 2,5% επί της συμβατικής αξίας χωρίς Φ.Π.Α. των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν εκπρόθεσμα, β) για καθυστέρηση που υπερβαίνει το 50%, επιβάλλεται πρόστιμο 5% χωρίς Φ.Π.Α. επί της συμβατικής αξίας των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν εκπρόθεσμα,
6.Το πρόστιμο για υπέρβαση των τμηματικών προθεσμιών είναι ανεξάρτητο από το επιβαλλόμενο για υπέρβαση της συνολικής διάρκειας της σύμβασης και μπορεί να ανακαλείται με αιτιολογημένη απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, αν οι υπηρεσίες που αφορούν στις ως άνω τμηματικές προθεσμίες παρασχεθούν μέσα στη συνολική της διάρκεια και τις εγκεκριμένες παρατάσεις αυτής και με την προϋπόθεση ότι το σύνολο της σύμβασης έχει εκτελεστεί πλήρως.
7. Εφόσον ο ανάδοχος έχει λάβει προκαταβολή, εκτός από το προβλεπόμενο στις προηγούμενες παραγράφους πρόστιμο, καταλογίζεται σε βάρος του και τόκος υπερημερίας επί του ποσού της προκαταβολής, που υπολογίζεται από την επομένη της λήξης του συμβατικού χρόνου, μέχρι την προσκόμιση του υλικού ή την παροχή της υπηρεσίας, με το ανώτατο όριο του ποσοστού του τόκου υπερημερίας. 7. ΣΧΟΛΙΟ. Να διαγραφεί το 7 μετά την τελεία που ακολουθεί την λέξη «υπερημερίας».Εφόσον ο ανάδοχος δεν καταθέσει το απαιτούμενο ποσό, η είσπραξη του προστίμου και των τόκων υπερημερίας επί της προκαταβολής γίνεται με παρακράτηση από το ποσό πληρωμής του αναδόχου ή, σε περίπτωση ανεπάρκειας ή έλλειψης αυτού, με ισόποση κατάπτωση της εγγύησης καλής εκτέλεσης και προκαταβολής αντίστοιχα ή σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Το πρόστιμο και ο τόκος υπερημερίας αποδίδονται στο Μετοχικό Ταμείο του κλάδου επ’ ωφελεία του οποίου έχει συναφθεί η σύμβαση. ΣΧΟΛΙΟ. Να εξετασθεί η σκοπιμότητα τα πρόστιμα και οι τοκοι υπερημερίας να κατατίθενται σε ξεχωριστό λογαριασμό του ΥΠΕΘΑ για την χρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) των προγραμμάτων των ΕΔ. Η χρηματοδότηση των Μετοχικών Ταμείων πέρα από παλαιομοδίτικη νοοτροπία δημιουργεί και προβλήματα μετάξύ των Κλάδων των ΕΔ, λόγω διαφορών σε ποσότητα προγραμμάτων ανά Κλάδο, αλλά και δυνάμεως των μερισματούχων των Μετοχικών Ταμείων που εντέλει καταλήγει σε απειροελάχιστη αύξηση του μερίσματος ανα μεριδιούχο ενώ ως συνολικό ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύστοχα για Ε&Α.
8. Σε περίπτωση κοινοπραξίας, το πρόστιμο και οι τόκοι υπερημερίας επιβάλλονται αναλόγως σε όλα τα μέλη της κοινοπραξίας.
9. Η επιβολή προστίμου δεν στερεί από την αναθέτουσα αρχή το δικαίωμα να κηρύξει τον ανάδοχο έκπτωτο.
10. Πέραν όσων ορίζονται στην παρ. 7, εφόσον ο ανάδοχος δεν καταθέσει το απαιτούμενο ποσό, παρέχεται η δυνατότητα αντικατάστασης μέρους ή του συνόλου του επιβαλλόμενου χρηματικού προστίμου και των τόκων επί της προκαταβολής λόγω υπερημερίας, για ποσό το ύψος του οποίου δεν υπερβαίνει τα όρια του άρθρου 24 του ν. 3978/2011 (Α’ 137), με ισόποσης αξίας προμήθεια ειδών ή/και παροχή υπηρεσιών συνδεόμενων άμεσα με το αντικείμενο της σύμβασης, τα οποία αποδεδειγμένα είναι αναγκαία στην αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης. Για την περίπτωση αυτή, στα έγγραφα της σύμβασης περιλαμβάνεται υποχρεωτικά σχετικός ρητός όρος που μπορεί να εφαρμοστεί κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής στη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, με ανάλογη τροποποίηση των όρων της σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 61.»
Άρθρο 172
Έκπτωση αναδόχου – Κυρώσεις
– Αντικατάσταση άρθρου 41 ν. 3433/2006 Το άρθρο 41 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 41
Έκπτωση αναδόχου – κυρώσεις
1. Ο ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος από την ανάθεση που έγινε στο όνομά του και από κάθε δικαίωμα που απορρέει από αυτήν, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία: (258) α) στην περίπτωση της παρ. 5 του άρθρου 88 του ν. 3978/2011 (Α’ 137), β) σε περίπτωση σύμβασης προμηθειών, εφόσον δεν φόρτωσε, δεν παρέδωσε ή δεν αντικατέστησε τα συμβατικά υλικά, ή δεν τα επισκεύασε ή δεν τα συντήρησε μέσα στον συμβατικό χρόνο ή στον χρόνο παράτασης που του δόθηκε, γ) στην περίπτωση σύμβασης υπηρεσιών: γα) αν δεν εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις, ή δεν συμμορφωθεί με τις γραπτές εντολές της υπηρεσίας, που είναι σύμφωνες με τη σύμβαση ή τις κείμενες διατάξεις και γβ) αν υπερέβη υπαίτια τη συνολική προθεσμία εκτέλεσης της σύμβασης, λαμβανομένων υπόψη των παρατάσεων.
2. Στην περίπτωση συνδρομής λόγου έκπτωσης του αναδόχου από σύμβαση υπηρεσιών κατά την περ. γ΄ της παρ. 1, η αναθέτουσα αρχή κοινοποιεί στον ανάδοχο ειδική όχληση, η οποία μνημονεύει τις διατάξεις του παρόντος και περιλαμβάνει συγκεκριμένη περιγραφή των ενεργειών στις οποίες οφείλει να προβεί ο ανάδοχος, θέτοντας προθεσμία για τη συμμόρφωσή του. Η προθεσμία, που τάσσεται, πρέπει να είναι εύλογη και ανάλογη της διάρκειας της σύμβασης και πάντως όχι μικρότερη των ενενήντα (90) ημερών. Αν η προθεσμία που τέθηκε με την ειδική όχληση παρήλθε χωρίς ο ανάδοχος να έχει συμμορφωθεί, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία κηρύσσεται έκπτωτος μέσα σε προθεσμία εκατόν ογδόντα (180) ημερών από την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας συμμόρφωσης. Στην απόφαση αιτιολογείται η έκπτωση με αναφορά των λόγων μη συμμόρφωσης του αναδόχου που οδήγησαν σε αυτή.
ΣΧΟΛΙΟ. Οι προθεσμίες των όχι λιγώτερο των 15 ημερών και των επιπλέον 30 ημερών είναι λεόντιες για την Ελληνική πλευρά και δείχνουν άν όχι κακή πρόθεση τουλάχιστον πλήρη έλλειψη εμπειρίας βιομηχανικής παραγωγής. Δεν είναι λογικό για μιά τεράστια σύμβαση να μήν δίδεται ικανό περιθώριο συμμόρφωσης του αναδόχου που είναι ενδεχόμενο για αντικειμενικούς λόγους να μήν μπορεί να επισκευάσει ένα βεβλαμένο παρελκόμενο ή περισσότερα εντός το ολιγώτερο των 45 ημερών ή να τα επανακατασκευάσει αν έχει δεχθεί την αστοχία των παρελκομένων που παρέδωσε. Οι δίκαιοι και λογικοί χρόνοι με βάση την διεθνή πρακτική είναι τουλάχιστον 3 μήνες για περιπτώσεις που η επισκευή μπορεί να λύσει το πρόβλημα, έναντι του «όχι μικρότερη των 15 ημερών» και τουλάχιστον 180 ημέρες για την λειτουργία νέας γραμμής παραγωγής για τροποποίηση ή επανακατασκευή του βεβλαμένου παρελκομένου. Εδώ σημειώνεται ότι τέτοιου είδους όροι έχουν σαν αποτέλεσμα την μη εμφάνιση αναδόχων στους προκηρυσσόμενους διαγωνισμούς με αποτέλεσμα να καθίστανται άγονοι αλλά το κυριότερο τρομερές υπερτιμολογήσεις του συνόλου μιάς σύμβασης που περιέχει τοιαύτης μορφής παράλογους όρους ώστε να έχουν ήδη εξασφαλίσει ότι δεν θα χάσουν απο τις επιβληθησόμενες ποινικές ρήτρες ή την πιθανή έκπτωσή τους.
3. Ο ανάδοχος δεν κηρύσσεται έκπτωτος όταν: α) η σύμβαση δεν υπογράφηκε, ή το υλικό δεν φορτώθηκε ή δεν παραδόθηκε ή δεν αντικαταστάθηκε με ευθύνη της αναθέτουσας αρχής, β) συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας, γ) επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν τη συνέχιση της σύμβασης, η εκτιμώμενη αξία της οποίας είναι ίση ή ανώτερη από τα χρηματικά όρια του άρθρου 24 του ν. 3978/2011.
4. Στον ανάδοχο που κηρύσσεται έκπτωτος επιβάλλονται, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, ο οποίος υποχρεωτικά καλεί τον ενδιαφερόμενο προς παροχή εξηγήσεων, αθροιστικά ή διαζευκτικά, οι παρακάτω κυρώσεις: α) κατάπτωση, ολική ή μερική, της εγγύησης συμμετοχής ή καλής εκτέλεσης της σύμβασης, κατά περίπτωση, υπέρ του Μετοχικού Ταμείου του κλάδου για λογαριασμό του οποίου διενεργείται η προμήθεια ή του κλάδου που ενεργεί την προμήθεια, ΣΧΟΛΙΟ. Να εξετασθεί η σκοπιμότητα τα πρόστιμα και οι τόκοι υπερημερίας να κατατίθενται σε ξεχωριστό λογαριασμό του ΥΠΕΘΑ για την χρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) των προγραμμάτων των ΕΔ. Η χρηματοδότηση των Μετοχικών Ταμείων πέρα από παλαιομοδίτικη νοοτροπία δημιουργεί και προβλήματα μετάξύ των Κλάδων των ΕΔ, λόγω διαφορών σε ποσότητα προγραμμάτων ανά Κλάδο, αλλά και δυνάμεως των μερισματούχων των Μετοχικών Ταμείων που εντέλει καταλήγει σε απειροελάχιστη αύξηση του μερίσματος ανα μεριδιούχο ενώ ως συνολικό ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύστοχα για Ε&Α. β) καταλογισμός σε βάρος του της διαφοράς τιμής του αντικειμένου της σύμβασης και κάθε άμεσης ή έμμεσης προκαλούμενης ζημίας του Δημοσίου εξαιτίας της προμήθειας του αντικειμένου της σύμβασης είτε από τον επόμενο οικονομικό φορέα που είχε λάβει μέρος στον διαγωνισμό, είτε με διενέργεια νέας διαδικασίας σύναψης σύμβασης, ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας. Το ποσό αυτό εισπράττεται, είτε με συμψηφισμό με ποσά που του οφείλει το Δημόσιο, είτε σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη δημόσιων εσόδων. Εάν δεν πραγματοποιηθεί νέα προμήθεια του αντικειμένου της σύμβασης, καταλογίζεται ποσόν που δεν υπερβαίνει το ….. ΣΧΟΛΙΟ να προστεθεί αντί των …. «το ισόποσο» του αντικειμένου της σύμβασης υπολογιζόμενο με βάση κάθε στοιχείο, κατά την κρίση του αρμόδιου φορέα και με βάση τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών, γ) η είσπραξη εντόκως της προκαταβολής που χορηγήθηκε στον έκπτωτο από τη σύμβαση ανάδοχο, είτε από ποσό που δικαιούται να λάβει, είτε με κατάθεση του ποσού από τον ίδιο, είτε με κατάπτωση της εγγύησης προκαταβολής. Ο υπολογισμός των τόκων γίνεται από την ημερομηνία λήψης της προκαταβολής από τον οικονομικό φορέα μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης κήρυξής του ως εκπτώτου, με το ισχύον δικαιοπρακτικό επιτόκιο, από την ημερομηνία δε αυτή και μέχρι την επιστροφή της, με το ισχύον κάθε φορά επιτόκιο για τόκο υπερημερίας, δ) αποκλεισμός έως τρία (3) έτη από το σύνολο των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος.
5. Η μη παράσταση του αναδόχου κατά τη συνεδρίαση του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου δεν αποτελεί λόγο αναστολής της εξέτασης του θέματος και της επ’ αυτού γνωμοδότησης.
6. Εάν η προμήθεια του αντικειμένου της σύμβασης σε βάρος του έκπτωτου αναδόχου γίνεται με τροποποίηση όρων ή τεχνικών προδιαγραφών της κατακύρωσης, της ανάθεσης ή της σύμβασης, από τις οποίες κηρύχθηκε έκπτωτος, κατά περίπτωση, κατά τον υπολογισμό του διαφέροντος σε βάρος του, λαμβάνεται υπόψη η διαφορά που προκύπτει από την τροποποίηση των σχετικών όρων ή τεχνικών προδιαγραφών, η οποία συμψηφίζεται με το προς καταλογισμό ποσό.
7. Με την επιφύλαξη του άρθρου 42, οι ανωτέρω κυρώσεις είναι ανεξάρτητες από την μελέτη των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που ενδέχεται να προκύψουν από την αξίωση της αναθέτουσας αρχής για θετική ζημία που προήλθε από την άρνηση ή αδυναμία του αναδόχου να πραγματοποιήσει εγκαίρως τη σύμβαση που του κατακυρώθηκε.»
ΣΧΟΛΙΟ. Άλλος ένας λεόντιος όρος που δεν λαμβάνει υπόψη του στοιχειώδη ζητήματα όπως πρώτον το αν ο ανάδοχος είναι ΟΕΜ, γιατί αν ο ΟΕΜ έχει δυσκολία να λύσει ένα σοβαρό πρόβλημα τότε κανείς άλλος δεν μπορεί να το λύσει. Δεύτερον η επιδίωξη εξασφάλισης θετικής ζημίας πέραν του ότι θα απαιτήσει διεθνή διαιτησία με έξοδα και εμπειρία τα οποία στερείται παντελώς η Ελληνική πλευρά, θα δημιουργήσει τεράστια αντιπαράθεση με τον ανάδοχο ΟΕΜ που μπορεί να είναι καταστροφική για την διαθεσιμότητα του στόλου που παραλάβαμε από αυτόν. Προτείνεται να παρεμβληθουν οι λέξεις «μελέτη των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που ενδέχεται να προκύψουν από» μεταξύ των λέξεων «…ανεξάρτητες από την» και «την αξίωση της αναθέτουσας αρχής….».
Άρθρο 173
Τροποποίηση συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο κατά τη διάρκειά τους
– Αντικατάσταση άρθρου 61 ν. 3433/2006 Το άρθρο 61 του ν. 3433/2006 (Α’ 20) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 61
Τροποποίηση συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο κατά τη διάρκειά τους
1. Οι συμβάσεις και οι συμφωνίες-πλαίσιο μπορεί να τροποποιούνται χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, σε οποιαδήποτε από τις εξής περιπτώσεις: α) όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της χρηματικής αξίας τους, προβλέπονται σε σαφείς, ακριβείς και ρητές ρήτρες αναθεώρησης στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης στις οποίες μπορεί να περιλαμβάνονται και ρήτρες αναπροσαρμογής τιμών ή προαιρέσεις. Οι ρήτρες αυτές αναφέρουν το αντικείμενο και τη φύση των ενδεχόμενων τροποποιήσεων ή προαιρέσεων, τους όρους με τους οποίους μπορεί να ενεργοποιηθούν και δεν προβλέπουν τροποποιήσεις ή προαιρέσεις που ενδέχεται να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. β) Για συμπληρωματικές προμήθειες ή υπηρεσίες από τον αρχικό ανάδοχο, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες και δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, εφόσον η αλλαγή αναδόχου: βα) δεν μπορεί να γίνει για οικονομικούς ή τεχνικούς λόγους, όπως για απαιτήσεις εναλλαξιμότητας ή διαλειτουργικότητας με τον υφιστάμενο εξοπλισμό, υπηρεσίες ή εγκαταστάσεις που παρασχέθηκαν με τη διαδικασία σύναψης της αρχικής σύμβασης και ββ) θα συνεπαγόταν σημαντικά προβλήματα ή ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα αρχή. Στις υποπερ. βα και ββ, οποιαδήποτε αύξηση της τιμής δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, η σωρευτική αξία των τροποποιήσεων αυτών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. (260) Οι διαδοχικές τροποποιήσεις δεν πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή εφαρμογής του παρόντος. γ) Όταν πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: γα) η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν από μια επιμελή αναθέτουσα αρχή, γβ) η τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, γγ) η αύξηση της τιμής δεν υπερβαίνει το 30% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Οι διαδοχικές τροποποιήσεις δεν πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή εφαρμογής του παρόντος. δ) Όταν ένας νέος ανάδοχος υποκαθιστά εκείνον στον οποίο ανατέθηκε αρχικά η σύμβαση από την αναθέτουσα αρχή, συνεπεία: δα) ρητής ρήτρας αναθεώρησης ή προαίρεσης, σύμφωνης με την περ. α΄, δβ) ολικής ή μερικής διαδοχής του αρχικού αναδόχου, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης, περιλαμβανομένων της εξαγοράς, της απορρόφησης, της συγχώνευσης ή καταστάσεων αφερεγγυότητας ιδίως στο πλαίσιο προπτωχευτικών ή πτωχευτικών διαδικασιών, από άλλον οικονομικό φορέα, ο οποίος πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής που καθορίστηκαν αρχικά, με τον όρο ότι η διαδοχή δεν συνεπάγεται άλλες ουσιώδεις τροποποιήσεις της σύμβασης και δεν γίνεται με σκοπό την αποφυγή της εφαρμογής του παρόντος. ε) Όταν η αξία της τροποποίησης είναι κατώτερη των ορίων του άρθρου 24 του ν. 3978/2011 (Α’ 137) και του 10% (30%) της αξίας της αρχικής σύμβασης. ΣΧΟΛΙΟ. Εδώ υπάρχει αντίφαση του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης με το ορθό 30% που προβλέπεται από την παράγραφο 1ββ ανωτέρω και θα πρέπει να διορθωθεί. Η τροποποίηση δεν μπορεί να μεταβάλει τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, η αξία τους υπολογίζεται βάσει της καθαρής σωρευτικής αξίας των διαδοχικών τροποποιήσεων. στ) όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της αξίας τους, δεν είναι ουσιώδεις, κατά την έννοια της παρ. 2.
2. Η τροποποίηση σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο κατά τη διάρκειά της θεωρείται ουσιώδης κατά την έννοια της περ. στ΄ της παρ. 1, όταν πληροί μία ή περισσότερες από τις εξής προϋποθέσεις: α) η τροποποίηση εισάγει όρους οι οποίοι, εάν είχαν αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης σύμβασης, είτε θα είχαν επιτρέψει τη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή την αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη αρχικώς, είτε θα προσέλκυαν και άλλους συμμετέχοντες στη διαδικασία σύναψης σύμβασης, β) η τροποποίηση αλλάζει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο υπέρ του αναδόχου, κατά τρόπο που δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση ή συμφωνία-πλαίσιο, γ) η τροποποίηση επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο, δ) όταν νέος ανάδοχος υποκαθιστά εκείνον στον οποίο είχε ανατεθεί αρχικώς η σύμβαση σε περιπτώσεις διαφορετικές από τις προβλεπόμενες στην περ. δ΄ της παρ. 1, ε) η τροποποίηση προκαλεί βλάβη στα συμφέροντα του Δημοσίου.
3. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο, κατά την έννοια της παρ. 2, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, ύστερα από γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο, το οποίο διαπιστώνει αν η τροποποίηση είναι νόμιμη και αιτιολογείται επαρκώς.
ΣΧΟΛΙΟ. Να προστεθεί μετά τις λέξεις « του ΝΣΚ» και πριν τις λέξεις «το οποίο διαπιστώνει….» τοκείμενο «εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και όχι αργότερα από ένα τρίμηνο.
4. Για τον υπολογισμό της τιμής που προβλέπεται στις περ. β΄, γ΄ και ε΄ της παρ. 1, όταν η σύμβαση περιλαμβάνει ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, η αναπροσαρμοσμένη τιμή είναι η τιμή αναφοράς.
5. Η τροποποίηση της σύμβασης ή συμφωνίας-πλαίσιο γίνεται σε κάθε περίπτωση, με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνωμοδότηση της αρμόδιας ΚΓΕΠ/ΠΓΕΠ και απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία.
261 6. Η αναθέτουσα αρχή, που τροποποιεί μία σύμβαση με βάση τις περ. β΄ και γ΄ της παρ. 1 δημοσιεύει σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 3978/2011 στην Ελληνική και στην Αγγλική»
ΣΧΟΛΙΟ. Στο τέλος της περιόσου να προστεθεί «στην Ελληνική και στην Αγγλική»
Άρθρο 175
Διαιτητική επίλυση συμβατικών διαφορών
– Προσθήκη άρθρου 70Α στον ν. 3433/2006 Στον ν. 3433/2006 (Α’ 20) προστίθεται άρθρο 70Α ως εξής:
«Άρθρο 70Α
Διαιτητική επίλυση συμβατικών διαφορών
1. Στα έγγραφα της σύμβασης, ιδίως για συμβάσεις μείζονος οικονομικής αξίας, μπορεί να περιληφθεί ρήτρα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που απορρέει από ή σχετίζεται με τη συγκεκριμένη σύμβαση προμήθειας ή υπηρεσίας.
2. Η υπαγωγή κάθε διαφοράς σε διαιτησία προϋποθέτει γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 49 του εισαγωγικού νόμου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α΄ 182).
3. Έδρα του διαιτητικού δικαστηρίου και των συνεδριάσεών του είναι η Αθήνα αν πρόκειται για Έλληνα ανάδοχο και το Παρίσι αν πρόκειται για ανάδοχο εξωτερικού. Εφαρμοστέο δίκαιο είναι το ελληνικό δίκαιο και γλώσσα της διαιτητικής διαδικασίας η ελληνική αν πρόκειται για Έλληνα ανάδοχο και το Παρίσι αν πρόκειται για ανάδοχο εξωτερικού και εφαρμοστέο δίκαιο το Γαλλικό με γλώσσα διαιτησίας την Αγγλική. Η διαιτητική απόφαση και το κείμενο της συμφωνίας στο οποίο αυτή βασίζεται συντάσσονται σε πρωτότυπο στην ελληνική γλώσσα.»
ΣΧΟΛΙΟ. Αυτός ό όρος είναι μεν λογικός αν πρόκειται για Έλληνα ανάδοχο αλλά εντελώς παράλογος για ανάδοχο του εξωτερικού. Αν πρόκειται για ανάδοχο του εξωτερικού τότε το Διεθνές Δικαστήριο πρέπει να είναι των Παρισίων και η γλώσσα διατησίας η Αγγλική όπως ισχύει κατά την διεθνή πρακτική για συμβάσεις αμυντικού περιεχομένου των Μελών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ με την NSPA ή των Μελών της ΕΕ με αναδόχους με έδρα τα Κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ αντιστοίχως. Επισημαίνεται για μια ακόμη φορά ότι τέτοιοι λεόντιοι όροι, δείχουν άγνοια διεθνούς πρακτικής και επιβαρύνουν κατά πολύ το τίμημα κάθε σύμβασης για την διασφάλιση των συμφερόντων των οικονομικών φορέων του εξωτερικού αν επιθυμούν να πάρουν την ανάθεση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΝΤΑΛΜΑΤΑ ΠΡΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
(262) Άρθρο 176
Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ) για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού
– Προσθήκη άρθρου 36Αστο ν.δ. 721/1970 Στο ν.δ. 721/1970 (Α΄ 251) προστίθεται άρθρο 36Α ως εξής:
«Άρθρο 36Α
Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ)– Εξουσιοδοτική διάταξη για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού
ΣΧΟΛΙΟ. Παρά την προσπάθεια βελτιστοποίησης του υφισταμένου θεσμικού πλαισίου παρατηρείται μία σοβαρότατη έλλειψη που αφορά τις προμήθειες Αμυντικού Υλικού και Υπηρεσιών από το ΝΑΤΟ (NSPA &NCIA) παρά το γεγονός ότι η χρησιμοποίησή τους είναι εξαιρετικά επωφελής για τις ΕΔ τόσον από πλευράς χρόνου αντίδρασης, όσον και από πλευράς τιμής και απόλυτης διαφάνειας. Αυτό δείχνει την άγνοια του συντάκτου της εναλλακτικής αυτής οδού που λειτουργεί με αντίστοιχο τρόπο με το σύστημα FMS. Προτείνεται ως εκ τούτου να συμπληρωθεί το σχέδιο νόμου με άλλo ένα άρθρο 176Α κατά παρόμοιο ακριβώς τρόπο όμως και για το FMS ως ακολούθως:
Άρθρο 176A
Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ)– Εξουσιοδοτική διάταξη για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού NATO (NSPA, NCIA)
1. Για τα Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ) που εκδίδονται προς εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού (Foreign Military Sales-FMS) αποδίδεται νομίμως λογαριασμός, εφόσον προσκομίζονται εμπρόθεσμα στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα εξής δικαιολογητικά: α) απόφαση κατακύρωσης της προμήθειας, β) αντίγραφο της ειδικής σύμβασης ή συμφωνίας (FMS Case/Letter of Offer and Acceptance – LOA), γ) απόφαση έκδοσης ΧΕΠ, δ) αποδείξεις είσπραξης από την αρμόδια υπηρεσία (Defense Finance and Accounting Service – DFAS), ε) αντίγραφο του τελικού ή τριμηνιαίου λογαριασμού (Final ή Billing Statement/DD Form 645), κατά περίπτωση, στ) αναλυτική κίνηση τραπεζικού λογαριασμού από την Τράπεζα της Ελλάδος για όλες τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν σε βάρος κάθε ΧΕΠ, ζ) αποδεικτικό εισαγωγής του υλικού ή πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής του, εφόσον υφίστανται, και η) αποδεικτικό κατάθεσης αδιάθετου υπολοίπου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
2. Ο έλεγχος απόδοσης λογαριασμού για τα ανωτέρω ΧΕΠ που εκδόθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος διενεργείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου βάσει των δικαιολογητικών της παρ. 1, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έκδοσης ή απόδοσής τους. Για τα εκκρεμή ΧΕΠ των οποίων, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει παρέλθει η ημερομηνία απόδοσης λογαριασμού, αποδίδεται νόμιμα λογαριασμός και μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας, εφόσον προσκομίζονται στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα δικαιολογητικά της παρ. 1. Ομοίως, θεωρούνται νόμιμα τα ΧΕΠ εφόσον έχει ήδη αποδοθεί λογαριασμός με τα ανωτέρω δικαιολογητικά.
3. Το αδιάθετο υπόλοιπο των ΧΕΠ που νόμιμα αποδίδονται ή αποδόθηκαν, σύμφωνα με την παρ. 2, θεωρείται ότι νομίμως κατατίθεται ή κατατέθηκε, αντίστοιχα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μετά τη λήξη της προθεσμίας απόδοσης λογαριασμού και έως την απόδοση των ΧΕΠ.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών τα δικαιολογητικά της παρ. 1 μπορεί να συμπληρώνονται ή να αντικαθίστανται από δικαιολογητικά αντίστοιχης αποδεικτικής ισχύος και περιεχομένου.»
Άρθρο 176A
Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ)– Εξουσιοδοτική διάταξη για προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού NATO (NSPA, NCIA)
1. Για τα Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (ΧΕΠ) που εκδίδονται προς εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες υλικών μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού από τις υπηρεσίες του ΝΑΤΟ στις οποίες συμμετέχουμε (NSPA, NCIA) αποδίδεται νομίμως λογαριασμός, εφόσον προσκομίζονται εμπρόθεσμα στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα εξής δικαιολογητικά: α) απόφαση κατακύρωσης της προμήθειας, β) αντίγραφο της ειδικής σύμβασης ή συμφωνίας που επετεύχθη κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού μεταξύ των Χωρών Μελών του ΝΑΤΟ, γ) απόφαση έκδοσης ΧΕΠ, δ) αποδείξεις είσπραξης προκαταβολών από NSPA, NCIA από τις αρμόδιες υπηρεσίες (Financial Controllers), ε) αντίγραφο του τελικού ή τριμηνιαίου λογαριασμού (Final ή Billing Statement), κατά περίπτωση, στ) αναλυτική κίνηση τραπεζικού λογαριασμού από την Τράπεζα της Ελλάδος για όλες τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν σε βάρος κάθε ΧΕΠ, ζ) αποδεικτικό εισαγωγής του υλικού ή πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής του, εφόσον υφίστανται, και η) αποδεικτικό κατάθεσης αδιάθετου υπολοίπου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
2. Ο έλεγχος απόδοσης λογαριασμού για τα ανωτέρω ΧΕΠ που εκδόθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος διενεργείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου βάσει των δικαιολογητικών της παρ. 1, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έκδοσης ή απόδοσής τους. Για τα εκκρεμή ΧΕΠ των οποίων, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει παρέλθει η ημερομηνία απόδοσης λογαριασμού, αποδίδεται νόμιμα λογαριασμός και μετά την παρέλευση της σχετικής προθεσμίας, εφόσον προσκομίζονται στις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου τα δικαιολογητικά της παρ. 1. Ομοίως, θεωρούνται νόμιμα τα ΧΕΠ εφόσον έχει ήδη αποδοθεί λογαριασμός με τα ανωτέρω δικαιολογητικά.
3. Το αδιάθετο υπόλοιπο των ΧΕΠ που νόμιμα αποδίδονται ή αποδόθηκαν, σύμφωνα με την παρ. 2, θεωρείται ότι νομίμως κατατίθεται ή κατατέθηκε, αντίστοιχα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μετά τη λήξη της προθεσμίας απόδοσης λογαριασμού και έως την απόδοση των ΧΕΠ.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών τα δικαιολογητικά της παρ. 1 μπορεί να συμπληρώνονται ή να αντικαθίστανται από δικαιολογητικά αντίστοιχης αποδεικτικής ισχύος και περιεχομένου.»
Τα παρακάτω σχόλια είναι και συνέχεια της σύνταξης του 21ου θέματος ΄’21. ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ» με συντάκτες (Θεόδωρος Γιαννιτσόπουλος, Πέτρος Κυριαφίνης, Αναστάσιος Μπασαράς, Δημήτριος Πετρίδης) στο πλαίσιο της εκπόνησης της Λευκής Βίβλου ‘200 Χρόνια μετά την Επανάσταση- ΤαΜεγάλα Θέματα του Ελληνισμού΄΄του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών μελετών.
«Άρθρο 107
Αξιοποίηση μη επιχειρησιακά αναγκαίου στρατιωτικού εξοπλισμού
5. Η σύναψη των συμβάσεων για την αξιοποίηση του εξοπλισμού της παρ. 1 μπορεί να γίνεται με τις εξής διαδικασίες:
α) με διακρατικές συμφωνίες,
β) βάσει ειδικών διαδικαστικών κανόνων διεθνών οργανισμών,
γ) με ανοικτό πλειοδοτικό διαγωνισμό,
δ) με κλειστό πλειοδοτικό διαγωνισμό,
ε) με διαπραγμάτευση με προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης ή
στ) με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης.
Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής της τηρητέας διαδικασίας εκ των 6 διαδικασιών;
8. Οι διατάξεις του παρόντος δεν εφαρμόζονται για την αξιοποίηση στρατιωτικού εξοπλισμού που χαρακτηρίζεται άχρηστος.
Ποια είναι τα κριτήρια χαρακτηρισμού εξοπλισμού ως άχρηστο;
Άρθρο 149
Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης
2. Στις συμφωνίες-πλαίσιο που συνάπτονται για την κάλυψη απαιτήσεων ΕΣΥ πρέπει να περιλαμβάνονται, κατ’ ελάχιστο, τα εξής:
α) η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία προμηθειών και υπηρεσιών που ενδέχεται να πραγματοποιηθούν στη χρονική διάρκεια ισχύος της συμφωνίας,
Δεδομένων της αρχικής αξίας της προμήθειας, του χρόνου του κύκλου ζωής, και της φιλοσοφίας υποστήριξης να καθορίζεται, και μπορεί να γίνει αυτή η εκτίμηση με αρκετή ακρίβεια, η εκτιμώμενη συνολική αξία της συμφωνίας πλαίσιο.
Άρθρο 151
Αρμοδιότητες Γενικών Επιτελείων των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων
2. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας επιλύονται θέματα καταφατικής ή αποφατικής σύγκρουσης αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και των Γενικών Επιτελείων για συγκεκριμένη περίπτωση.»
Να προστεθεί ‘ μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός μηνός’
Άρθρο 152 Συλλογικά όργανα
δ) για τις επιτροπές αξιολόγησης προσφυγών, ετήσια θητεία,
Το έτήσια θητεία να γίνει ‘ η θητεία τους μέχρι την ολοκλήρωση της προσφυγής. Η ολοκλήρωση της προσφυγής να μην υπερβαίνει το δίμηνον.’
7. Σε κάθε φορέα διενέργειας διαδικασιών σύναψης συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών μπορεί να συγκροτείται μόνιμη επιτροπή διενέργειας διαγωνισμών, η θητεία των μελών της οποίας δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος
Το ένα έτος να γίνει το 50% του προβλεπομένου χρόνου της διενέργειας της σύμβασης (ο οποίος αναφέρεται στο κύριο χρονοδιάγραμμα της σύμβασης).
Άρθρο 154
Κανόνες διαφάνειας και δεοντολογίας που εφαρμόζουν τα όργανα των Ενόπλων Δυνάμεων
4. Απαγορεύεται στο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό των ΕΔ που χειρίζεται συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων στον τομέα της άμυνας να απασχολείται, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, έργου ή (238) εντολής, σε οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης των ανωτέρω συμβάσεων. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου ισχύει και για τρία (3) έτη μετά από την αποχώρηση του παραπάνω προσωπικού από τη σχετική θέση.
Να καθοριστούν οι οικονομικοί φορείς . Η απαγόρευση αντί 3 ετών να ισχύει ενόσω η σύμβαση είναι ανοικτή!
Άρθρο 166
Κρατική Διασφάλιση Ποιότητας – Αντικατάσταση άρθρου 2 ν. 3433/2006
5. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Γενικού Διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, εκδίδεται Κανονισμός ΚΔΠ, με τον οποίο καθορίζονται τα όργανα, οι αρμοδιότητες και οι διαδικασίες για τη διασφάλιση της ποιότητας του υπό προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού και την εκτέλεση, σε συνεργασία με τα Γενικά Επιτελεία, των αναγκαίων επιχειρησιακών δοκιμών των υπό προμήθεια συστημάτων και μέσων, εναρμονισμένου με την STANAG 4107 και τις διεθνείς πρακτικές.»
Να προστεθεί ο ΚΔΠ πρέπει να αποτελεί παράρτημα της σύμβασης του υπόπρομήθεια συστήματος και μέσων!
Άρθρο 170
Χρόνος παράδοσης υλικών – Διάρκεια σύμβασης παροχής υπηρεσίας – Αντικατάσταση άρθρου 37 ν. 3433/2006
3. Μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου παράδοσης, το υλικό δεν παραλαμβάνεται από την επιτροπή παραλαβής, μέχρι την έκδοση της απόφασης σχετικά με την αιτηθείσα παράταση. Η απόφαση παράτασης εκδίδεται μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα από την υποβολή του σχετικού αιτήματος του αναδόχου.
«Άρθρο 40
Κυρώσεις για εκπρόθεσμη παράδοση υλικών ή παροχή υπηρεσιών
1δ) μετά την παρέλευση εξήντα ημερών, το πρόστιμο που επιβάλλεται ανέρχεται σε 0,06% για κάθε επιπλέον ημέρα. Στα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να καθορίζεται ανώτατο όριο προστίμου ως ποσοστό επί της συμβατικής αξίας των μη εμπρόθεσμα παραδοθέντων συμβατικών αντικειμένων.
Να διορθωθει το Στα έγγραφα της σύμβασης μπορεί να καθορίζεται… σε Στα έγγραφα της σύμβασης πρέπει να καθορίζεται …
Άρθρο 175
«Άρθρο 70Α
Διαιτητική επίλυση συμβατικών διαφορών
1. Στα έγγραφα της σύμβασης, ιδίως για συμβάσεις μείζονος οικονομικής αξίας, μπορεί να περιληφθεί ρήτρα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που απορρέει από ή σχετίζεται με τη συγκεκριμένη σύμβαση προμήθειας ή υπηρεσίας.
Διαιτητική επίλυση συμβατικών διαφορών – Προσθήκη άρθρου 70Α στον ν. 3433/2006
Να καθοριστεί η τιμή των συμβάσεων μείζονος οικονομικής αξίας,
Το ‘μπορεί να περιληφθεί ρήτρα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς… ’ να γίνει ‘ πρέπει να περιληφθεί ρήτρα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς’
Γενικές παρατηρήσεις.
Είναι σχέδιο νόμου ή απλά αποτελεί μία ακόμα τροποποίηση του 4412/2016? Γιατί όχι ένας νόμος για προμήθειες, ένας νόμος για δημόσια έργα? Γιατί ένας νόμος για όλα? Γιατί θα έπρεπε ως γραφείο προμηθειών αναθέτουσας αρχής να γνωρίζω και για το πως είναι οι διαδικασίες εκτέλεσης έργων, που καλύπτουν την πλειονότητα των άρθρων?
Προτείνεται οι τροποποιήσεις του συγκεκριμένου σχεδίου, να μην τεθούν σε εφαρμογή από τη δημοσίευσή του, αλλά να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος στο προσωπικό να ενημερωθεί αλλά και να εκπαιδευτεί.
Στο άρθρο 49 του σχεδίου νόμου, παρατηρείται ότι καταργείται ο συνοπτικός διαγωνισμός του άρθρου 117 του ν. 4412/2016. Αντ’ αυτού, χωρίζεται άνισα το όριο, από 20.000,00€ έως 30.000,00€, με υπαγωγή στις διατάξεις τής απευθείας ανάθεσης (νέο άρθρο 118 του Ν.4412/2016, ως άρθρο 50 παρόντος και από 30.000,00€ έως 60.000,00€ με υπαγωγή της στις διατάξεις των ανοικτών διαδικασιών, του ΕΣΗΔΗΣ κλπ. Αυτό είναι αποτρεπτικό για την συμμετοχή μικρομεσαίων οικονομικών φορέως που συμμετέχουν σε προμήθειες δημοσίου και δεν επιθυμουν να εμπλακούν σε πολύπλοκες διαδικασίες όπως είναι το ΕΣΗΔΗΣ, λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διασικασίες.
Προτείνεται, η μη κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού και κατ΄επέκταση η κατάργηση του ΤΕΥΔ.
Στο άρθρο 55 του σχεδίου νόμου, συγκρατείται ότι η έννομη προστασία στο διάστημα από €30.000 έως €60.000 μετατοπίζεται από την επιτροπή αξιολόγησης τής ένστασης που προβλέπει το άρθρο 127 του Ν.4412/2016 ως έχει σήμερα, στο Διοικητικό Εφετείο τής έδρας της αναθέτουσας. Άλλωστε, η αρμοδιότητα εξέτασης ενστάσεων διατηρείται στα γνωμοδοτικά συλλογικά όργανα τού άρθρου 221 παράγρ. 1η & 11β (άρθρο 108 παρόντος σχεδίου νόμου).
Προτείνεται η μη κατάργηση τής ένστασης ενώπιον της αναθέτουσας αρχής για συμβάσεις αξίας έως 60.000,00€
ΑΡΘΡΟ 7«Τροποποίηση Άρθρου 38 ΚΗΜΔΗΣ»:
Προτείνεται η κατάργηση της παρ. 3.ε.:
Το σύστημα έχει πληροφοριακό χαρακτήρα, ως εκ τούτου κρίνεται ότι ο επιδιωκόμενος σκοπός εκπληρώνεται με την ολοκλήρωση του προσυμβατικού σταδίου (έως και τη σύναψη της σύμβασης) και δεν απαιτείται η παροχή πληροφοριών πληρωμής (ενδοσυμβατικό στάδιο).
Σε αυτή την περίπτωση, θα έπρεπε να προστεθεί επιπλέον πεδίο για να καλυφθεί το ενδεχόμενο μη εκτέλεσης της σύμβασης (π.χ. έκπτωση αναδόχου).
Άρθρο 43 «Τροποποίηση Άρθρου102»:
Προτείνεται να συντμηθεί η προθεσμία συμπλήρωσης των προσφορών (να παραμείνει ως ισχύει σήμερα).
Με αυτό τον τρόπο αφενός επιτυγχάνεται η μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης του προσυμβατικού σταδίου και αφετέρου ενισχύεται προδήλως η συνεχής επιδίωξη για την υποβολή της πλέον άρτιας προσφοράς (από την πλευρά των συμμετεχόντων).
Άρθρο 50 «Τροποποίηση Άρθρου 118-Απευθείας Ανάθεση»:
Προτείνεται όπως στην παρ. 3 προσδιορισθεί με σαφήνεια το χρηματικό όριο για το οποίο απαιτείται η έκδοση της απόφασης ανάθεσης (συγκεκριμένα προτείνεται να καθοριστεί το ποσό των 2.500,00€ χωρίς ΦΠΑ – κατ’ αναλογία με την υποχρέωση υπογραφής συμφωνητικού).
Επίσης, θα πρέπει να προσδιοριστεί το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο επιλεγόμενος φορέας θα πρέπει να προσέλθει για να υπογράψει το συμφωνητικό (σε συνδυασμό με το άρθρο 105, παρ.4).
Άρθρο 53 «Τροποποίηση Άρθρου 120 «έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης»:
Παρ. 3.α., εδάφιο β΄: Ενδέχεται να δημιουργήσει σύγχυση διότι από τη στιγμή που θα που η πρόσκληση δημοσιεύεται στο ΚΗΜΔΗΣ αποκτά επί της ουσίας χαρακτηριστικά οιονεί «ανοικτής διαδικασίας» και ευλόγως δύναται η προσέλκυση ενδιαφέροντος.
Άρθρο 55 «Τροποποίηση του άρθρου 127»:
Παρ. 1, εδάφιο πρώτο: Προτείνεται να αποσαφηνισθεί η έννοια του εννόμου συμφέροντος, δεδομένου ότι αφορά σε διαδικασίες απευθείας ανάθεσης.
Ουσιαστικά αντιτίθεται με την επιλογή ή την εκάστοτε ανάγκη για την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (κατά το άρθρο 118) και αλλοιώνεται μία εκ των βασικών επιδιώξεων της νομοθετικής πρωτοβουλίας για την επίσπευση και απλοποίηση της διαδικασίας ανάθεσης. Επιπλέον, δεν συντελεί στην επίτευξη –ενός εκ των βασικών στόχων- για τη μείωση του διοικητικού άγους.
Άρθρο 68
Πολύ χρήσιμη η υποχρεωτική καταβολή πριμ εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής.Για να αποτελεί πραγματικό κίνητρο θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερο.
Δεν θα έπρεπε να συσχετίζεται η καταβολή του με την ανυπαιτιότητα του αναδόχου και να δίδεται σε περίπτωση ύπαρξης παρατάσεων.
Θα καταστεί ανενεργό το κίνητρο διότι σχεδόν πάντα τουλάχιστον στα έργα των ΟΤΑ δίνονται παρατάσεις «χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου» χωρίς αυτό να είναι ακριβές. Θα καταλήξουμε ο ανάδοχος να καθυστερεί, ως συνήθως, με την κάλυψη των αναθετουσών αρχών που δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς και στο τέλος να παίρνει και το πριμ!
A. Διόρθωση Ν.4412/2016
Είναι οξύμωρο σε διαγωνισμό κάτω των ορίων να μπορεί να ασκηθεί προσφυγή από τους συμμετέχοντες Ο.Φ. κατά της διακήρυξης για 25 ημέρες (10 ημέρες από την πλήρη γνώση αυτής, η οποία τεκμαίρεται μετά την πάροδο 15 ημερών από τη δημοσίευση της προκήρυξης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ).
Εκ των πραγμάτων, κρίνεται αδόκιμη η δυνατότητα των Ο.Φ. να μπορούν να ασκήσουν προδικαστική προσφυγή κατά της διακήρυξης, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών (15 ημέρες από τη δημοσίευση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. για κάτω των ορίων), σε διαγωνισμό ο οποίος εκ των πραγμάτων έχει προχωρήσει και οι προσφορές έχουν αποσφραγιστεί.
Πρέπει να διορθωθεί ο νόμος στο σημείο αυτό.
B. Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων
Θα πρέπει να τεθεί πρόβλεψη για την συλλογή, μεταφορά, ασφαλής απόθεση ή και ανακύκλωση Α.Ε.Κ.Κ., σε ειδικούς αδειοδοτημένους υποδοχείς εγκαταστάσεων εναλλακτικής διαχείρισης, υλικών τα οποία έως σήμερα δεν γίνονται δεκτά από καμία εταιρία (π.χ. συνθετικοί τάπητες & υλικά πλήρωσης αυτών / χαλαζιακή άμμος & SBR), με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Η πρόβλεψη αυτή κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη, δεδομένου ότι π.χ. σε παλαιά γήπεδα τα οποία ανακατασκευάζονται, προκύπτουν προϊόντα καθαίρεσης φθαρμένων συνθετικών χλοοτάπητων με τα υλικά πληρώσεώς τους, οι οποίοι δεν πληρούν τα κριτήρια οικοτοξικολογικότητας και περιβαλλοντικού ελέγχου των υπόγειων νερών, σύμφωνα με το πρότυπο NF P90-112 (2016), ώστε να αποδεικνύεται ότι το σύστημα συνθετικού χλοοτάπητα (ίνα, βάση ίνας, και υλικά πλήρωσης) ευρίσκεται εντός ορίων ως προς τις βλαβερές ουσίες που εξετάζει (βαρέα μέταλλα όπως Μόλυβδο, Κάδμιο, Χρώμιο, Υδράργυρο, Doc κ.ά.), όπως επίσης και τα κριτήρια αποτελεσμάτων εργαστηριακών δοκιμών σε σχέση με επικίνδυνους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH) που αφορούν στην ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τον κανονισμό REACH (μέθοδος σύμφωνη με το ΑfPS GS 2014:01 – 18 PAH).
Η πρόβλεψη αυτή κρίνεται κρίσιμη για την διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας (αθλούμενων και μη), καθώς και της αποφυγής της ενδεχόμενης μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα.
Γ. Αμιαντούχα υλικά
Επιβάλλεται η πρόβλεψη από τον νομοθέτη για την απομάκρυνση όλων των αμιαντούχων υλικών από τα δημόσια/δημοτικά κτίρια, με την κατ’ εξαίρεση διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ανεξαρτήτως προϋπολογισμού, από αδειοδοτημένες για το σκοπό αυτό εταιρίες, με στόχο της ταχύτερη απομάκρυνσή τους, για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
Δ. Παράβολο Προδικαστικών Προσφυγών
Κατάργηση της επιστροφής του παραβόλου στο σύνολό του, μετά την μερική αποδοχή από τα αρμόδια όργανα λόγου ή λόγων άσκησης προδικαστικής προσφυγής ή ένστασης.
Η πράξη έχει αποδείξει, ότι οι Ο.Φ. προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν το ενδεχόμενο πληρωμής του παραβόλου το οποίο καταθέτουν προκειμένου να ασκήσουν προδικαστική προσφυγή ή ένσταση, περιλαμβάνουν στην προσφυγή/ένστασή τους, αναίτια πολλαπλούς λόγους άσκησης αυτής.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την χρονική επιβάρυνση και καθυστέρηση των αρμόδιων οργάνων, προκειμένου να εκδόσουν γρήγορα αποφάσεις.
Όταν κάποιος λόγος άσκησης προσφυγής/ένστασης απορριφθεί από το αρμόδιο όργανο (Α.Ε.Π.Π., Τεχνικό Συμβούλιο, Ο.Ε.), θα πρέπει οι Ο.Φ. να αναλαμβάνουν αυτή την ευθύνη, με την πληρωμή μερίσματος επί του αρχικού παραβόλου.
Άρθρο 26, Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης μελέτης ή παροχής τεχνικών και
λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών– Αντικατάσταση άρθρου 77 ν. 4412/2016
Η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου να γίνει σύμφωνη
Άρθρο 16, Δημόσιες συμβάσεις έργων με αξιολόγηση μελέτης– Τροποποίηση άρθρου 50 ν. 4412/2016
Παράγραφος 1: Η γνώμη του Τεχνικού συμβουλίου να είναι «σύμφωνη» όχι απλή
Άρθρα 25 και 255 – “Δικαιούμενοι συμμετοχής – Προϋποθέσεις που σχετίζονται με την ΣΔΣ και άλλες διεθνείς συμφωνίες”
ΠΡΟΤΑΣΗ: Να τροποποιηθεί η περίπτωση 1.γ) των εν λόγω άρθρων ως εξής :
1.γ) σε τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει και κυρώσει τη ΣΔΣ, στο βαθμό που η υπό ανάθεση δημόσια σύμβαση καλύπτεται από τα Παραρτήματα 1,2,4 και 5 και τις γενικές σημειώσεις του σχετικού με την Ένωση Προσαρτήματος Ι της ως άνω Συμφωνίας καθώς και σε χώρες που είναι παρατηρητές ή/και είναι παρατηρητές και διαπραγματεύονται την ένταξη τους στην ΣΔΣ.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η προτεινόμενη προσθήκη αποσαφηνίζει περαιτέρω τους δικαιούμενους προς συμμετοχή. Σε πολλούς διαγωνισμούς έχει παρατηρηθεί εσφαλμένη ερμηνεία των σχετικών άρθρων από τις Αναθέτουσες Αρχές με συνέπεια να αποκλείονται συμμετέχοντες από χώρες που δεν έχουν υπογράψει την ΣΔΣ αλλά έχουν το καθεστώς παρατηρητή, περιορίζοντας κατά αυτόν τον τρόπο τον υγιή ανταγωνισμό.
Σημειωτέον, πως η σχετική προσθήκη θα ωφελήσει την άνευ καθυστερήσεων διεξαγωγή των διαγωνισμών, αποφεύγοντας την άσκηση προδικαστικών προσφυγών και άλλων ένδικων μέσων.
Άρθρα 25 και 255 – “Δικαιούμενοι συμμετοχής – Προϋποθέσεις που σχετίζονται με την ΣΔΣ και άλλες διεθνείς συμφωνίες”
ΠΡΟΤΑΣΗ: Να τροποποιηθεί η περίπτωση 1.γ) των εν λόγω άρθρων ως εξής :
1.γ) σε τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει και κυρώσει τη ΣΔΣ, στο βαθμό που η υπό ανάθεση δημόσια σύμβαση καλύπτεται από τα Παραρτήματα 1,2,4 και 5 και τις γενικές σημειώσεις του σχετικού με την Ένωση Προσαρτήματος Ι της ως άνω Συμφωνίας καθώς και σε χώρες που είναι παρατηρητές ή/και είναι παρατηρητές και διαπραγματεύονται την ένταξη τους στην ΣΔΣ.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η προτεινόμενη προσθήκη αποσαφηνίζει περαιτέρω τους δικαιούμενους προς συμμετοχή. Σε πολλούς διαγωνισμούς έχει παρατηρηθεί εσφαλμένη ερμηνεία των σχετικών άρθρων από τις Αναθέτουσες Αρχές με συνέπεια να αποκλείονται συμμετέχοντες από χώρες που δεν έχουν υπογράψει την ΣΔΣ αλλά έχουν το καθεστώς παρατηρητή, περιορίζοντας κατά αυτόν τον τρόπο τον υγιή ανταγωνισμό.
Σημειωτέον, πως η σχετική προσθήκη θα ωφελήσει την άνευ καθυστερήσεων διεξαγωγή των διαγωνισμών, αποφεύγοντας την άσκηση προδικαστικών προσφυγών και άλλων ένδικων μέσων.
ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΟΥΝ
1. Στο άρθρο 78.1 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 27 § 1 του νέου νόμου) ⟹ δυνατότητα παράτασης της 15νθήμερης προθεσμίας αντικατάστασης οικονομικού φορέα για επιπλέον 30 ημέρες.
2. Στο 88 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 33 § 1 του νέου νόμου) ⟹ προθεσμία αιτιολόγησης ασυνήθιστα χαμηλών τιμών εντός 20 ημερών (αντί για 10) με δυνατότητα παράτασης για άλλες 10 εργάσιμες ημέρες κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος οικονομικού φορέα.
3. Στο άρθρο 138 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 59 § 2 του νέου νόμου) ⟹ πρόβλεψη μεγαλύτερης προθεσμίας για υποβολή παρατηρήσεων στη μελέτη, τουλάχιστον 60 μέρες (αντί για 20 έως 60 ημέρες), και ειδικά σε περιπτώσεις ειδικών έργων να προβλεφθεί δικαίωμα αναδόχου να αιτηθεί πρόσθετη παράταση για να υποβάλει εγγράφως παρατηρήσεις επί της εφαρμοσιμότητας της μελέτης εκτέλεσης του έργου, κατά 90 ημέρες (αντί για 45). Στην παρ. 6 η αναστολή εργασιών αναδόχου λόγω αστοχίας μελέτης κατά την οποία δεν θα δικαιούται αποζημίωση θα πρέπει να προβλεφθεί ότι δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 20 ημέρες, άλλως αν δεν οριστεί το διάστημα ο ανάδοχος θα υποχρεούται να παραμένει για αβέβαιο διάστημα αναμένοντας την απόφαση της Υπηρεσίας χωρίς να αποζημιώνεται, επιβαρυνόμενος με δαπάνες εργοταξίου / γενικά έξοδα.
4. Στο άρθρο 151 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 70 § 3 του νέου νόμου) ⟹ να προβλεφθεί ότι η Δ.Υ. έχει υποχρέωση εντός 45 ημερών από την υποβολή των επιμετρήσεων να προβεί σε έλεγχο και διόρθωση των υπολογισμών και να τις εγκρίνει …. και στην § 8 ότι η Δ.Υ. έχει υποχρέωση να προβεί σε έλεγχο της τελικής επιμέτρησης εντός 2 μηνών από την υποβολή της άλλως τεκμαίρεται ως εγκριθείσα.
5. Στο άρθρο 152 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 71 § 10 του νέου νόμου) ⟹ να προβλεφθεί ότι οφείλεται τόκος υπερημερίας εφόσον η πληρωμή λογαριασμού καθυστερήσει πέραν του 1 μηνός (αντί για 2 μήνες) από την πάροδο μηνός από την υποβολή του λογαριασμού καθώς και ότι ο ανάδοχος δικαιούται να διακόψει τις εργασίες εντός 10 ημερών από την παρέλευση μηνός από την υποβολή του λογαριασμού, ο οποίος παραμένει απλήρωτος, χωρίς να υποχρεούται στην περίπτωση αυτή να υποβάλει ειδική έγγραφη όχληση αφού η μη πληρωμή λογαριασμού αποδεικνύεται.
6. Στο άρθρο 157 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 76 § 5 του νέου νόμου) ⟹ πρόβλεψη προθεσμίας υποβολής δήλωσης βλαβών στο έργο από ανωτέρα βία ενώπιον της Διευθύνουσας Υπηρεσίας (Δ.Υ.) εντός 10 ημερών (αντί για 5), ενώ στην περίπτωση που πρόκειται για έργο που έχει περατωθεί αλλά δεν έχει παραληφθεί η προθεσμία υποβολής της δήλωσης βλαβών να προβλεφθεί στις 20 ημέρες (αντί για 10). …. Ο ανάδοχος γνωστοποιεί στην (Δ.Υ.) εντός 5 ημερών (αντί για 3) από την κοινοποίηση της έκθεσης αυτοψίας εάν συμφωνεί με το περιεχόμενο αυτής.
7. Στο άρθρο 159 ν. 4412/2016, (όπως τροποποιείται με το άρθρο 77 § 1 του νέου νόμου) ⟹ να προβλεφθεί ρητή προθεσμία έγκρισης της ποιότητας των υλικών του έργου από την Δ.Υ. εντός 5 ημερών από την παραλαβή τους άλλως τεκμαίρεται η έγκρισή τους.
8. Στο άρθρο 160 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 78 § 6 του νέου νόμου) ⟹ πρόβλεψη υποχρέωσης αναδόχου για συνέχιση εργασιών μετά από την απόφαση έκπτωσης αυτού έως την οριστικοποίηση της εν λόγω απόφασης για συγκεκριμένο διάστημα 3 μηνών.
9. Στο άρθρο 174 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 87 § 1 του νέου νόμου) ⟹ προθεσμία υποβολής ένστασης ενώπιον του Υπουργού κατά πράξεων της Διευθύνουσας Υπηρεσίας ή της Προϊστάμενης Αρχής εντός 2 μηνών από την κοινοποίηση της πράξης. Οι 15 ημέρες είναι ασφυκτικές και πλέον μετά την κατάργηση της αίτησης θεραπείας η ένσταση αποτελεί το μόνο μέσο της ενδικοφανούς διαδικασίας που πρέπει να περιέχει με λεπτομέρεια όλους τους ισχυρισμούς του αναδόχου, εξ ου και απαιτείται περισσότερος χρόνος για την σύνταξή της.
10. Στο άρθρο 363 παρ. 5 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 124 § 5 του νέου νόμου) ⟹ πρόβλεψη επιστροφής του παραβόλου σε περίπτωση παραιτήσεως από προδικαστική προσφυγή εφόσον αυτή λάβει χώρα έως την ημέρα της συζήτησης / Είναι αδύνατο να εκτιμήσει ο ανάδοχος εντός 10 ημερών από την άσκησή της εάν πρέπει να παραιτηθεί, διότι δεν θα έχει λάβει γνώση ούτε των απόψεων της αναθέτουσας και συνεπώς ακόμη και επιλέξει να παραιτηθεί πριν την εκδίκασή της θα χάνει αδίκως το παράβολο.
11. Στο άρθρο 372 ν. 4412/2016 (όπως τροποποιείται με το άρθρο 127 § 4 του νέου νόμου) ⟹ πρόβλεψη προθεσμίας κοινοποίησης αιτήσεως αναστολής με την πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου περί ορισμού Δικασίμου εντός 5 ημερών από την έκδοση αυτής αντί δύο ημερών διότι είναι ασφυκτική, ιδίως εάν οι αντίδικοι ή αναθέτουσα είναι σε επαρχία …, & 10 κατάργηση πρόβλεψης προθεσμίας 10 ημερών από κοινοποίηση αίτησης αναστολής για άσκηση παρέμβασης και προθεσμίας 2 ημερών για επίδοση!!!, αφού μέχρι σήμερα η παρέμβαση κατατίθεται επί αιτήσεως αναστολής έως και την ημέρα της συζήτησης χωρίς να απαιτείται καν κοινοποίηση. Το να θεσπίζονται συνεχώς προθεσμίες σε βάρος των διαδίκων δεν συνάδει με την αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας και κυρίως δεν επιταχύνει την εξέλιξη των διαγωνισμών διότι δεν είναι αυτοί που καθυστερούν (γιατί δεν συντέμνονται οι προθεσμίες της ΑΕΠΠ για εξέταση των προδικαστικών και έκδοση αποφάσεων;;, επίσης με το νέο νόμο τα διατακτικά του ΣτΕ προβλέπεται ότι θα βγαίνουν εντός 15 ημερών …. από τη συζήτηση ή την προθεσμία που έχει δοθεί για υπόμνημα αντί για 7 που είναι σήμερα, προς τι τότε να καταθέτουμε νωρίτερα την παρέμβασή μας, αφού τελικά το ΣτΕ θα αποφαίνεται σε διπλάσιο χρόνο απ’ ότι σήμερα;;;), § 13 πρόβλεψη υποχρέωσης αναστολής προθεσμιών για την άσκηση ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων της ΑΕΠΠ για το διάστημα από 1-31 Αυγούστου.
Τροποποίηση του άρθρου 153 του ν 4412/2016
1.1 Παράγραφος 3
Αν δεν έχει ευθύνη για την καθυστέρηση αποκλειστικά και μόνο ο ανάδοχος, θα πρέπει να χορηγείται αναθεώρηση.
1.2 Παράγραφος 23
Είναι προφανές ότι η σύγκριση τιμών θα πρέπει να γίνεται με το τρίμηνο δημοπράτησης.
Τροποποίηση του άρθρου 164 του ν. 4412/2016 – Υποκαταστάσεις
1. Παράγραφος 2
Σε περίπτωση υποκατάστασης ο αρχικός ανάδοχος θα πρέπει να συνεχίζει να έχει την ευθύνη για το έργο που έχει εκτελέσει και να κρατείται το μέρος των εγγυητικών επιστολών που αντιστοιχεί σε αυτό, ενώ ο νέος ανάδοχος θα πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη και να παρέχει εγγυήσεις για το τμήμα του έργου που εκείνος αναλαμβάνει να εκτελέσει.
Τροποποίηση του άρθρου 160 του ν.4412/2016 – Έκπτωση του αναδόχου
1. Παράγραφος 6
Σε περίπτωση ένστασης από τον ανάδοχο επί έκπτωσης, είναι υποχρεωμένος να συνεχίζει με τις εργασίες, θα πρέπει, όμως, να τεθεί ένα όριο (π.χ. 3 μηνών), άλλως, μέχρι να οριστικοποιηθούν οι διαδικασίες της ένστασης, θα πρέπει να είναι υποχρεωμένος να εργάζεται, για αόριστο χρόνο, οπότε καταστρατηγείται η όλη διαδικασία και τα δικαιώματα της ένστασης του αναδόχου.
Τροποποίηση του άρθρου 157 του ν. 4412/2016 – Βλάβες στα έργα – Αποζημιώσεις
1. Παράγραφος 5
Η δήλωση βλαβών θα πρέπει για να είναι στην υποβολή της επαρκώς τεκμηριωμένη, θα πρέπει να έχει χρόνο τουλάχιστον 10 ημερών.
2. Παράγραφος 10
Στις περιπτώσεις αποζημίωσης του αναδόχου για βλάβη στο έργο θα πρέπει να περιλαμβάνεται και η περίπτωση ανωτέρας βίας.
Τροποποίηση του άρθρου 152 του ν 4412/2016 – Λογαριασμοί
1. Παράγραφος 4
Η παράγραφος για τις ημιτελείς εργασίες «αν η φύση τους είναι τέτοια που ενδεχόμενη διακοπή του έργου δε θα κατέστρεφε την ημιτελή εργασία» είναι πλήρως προβληματική και πρέπει να απαλειφθεί.
Αν παραμείνει, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην πληρωμή των αναδόχων για εργασίες που ήδη θα έχουν εκτελέσει, διότι πλήθος ημιτελών εργασιών θα πρέπει να μην πληρώνονται (π.χ. εκσκαφές τάφρων, ή διάφορες άλλες χωματουργικές εργασίες που αν διακοπεί το έργο θα είχαν επιπτώσεις, ακόμη και η εκσκαφή σήραγγας με την προσωρινή υποστήριξη θα μπορούσε να μην πληρώνεται, γιατί ενδεχόμενη διακοπή του έργου θεωρητικά, χωρίς την τελική επένδυση θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφή της προσωρινής υποστήριξης και της εκσκαφής της σήραγγας).
2. Παράγραφος 10
Οι προθεσμίες θα πρέπει να είναι ένας μήνας, όπως ήταν και μέχρι σήμερα. Να προβλεφθεί το δικαίωμα διακοπής του αναδόχου επί μη πληρωμής, χωρίς προηγούμενη υποβολή όχλησης, και να αρκεί η ειδική δήλωση διακοπής.
3. Παράγραφος 13
Η προσθήκη σύνταξης του προ τελικού λογαριασμού σκοπεύει στο να πληρωθούν οι εκτελεσμένες εργασίες στον ανάδοχο με την περαίωση του έργου και η τελική εκκαθάριση να γίνει με την οριστική παραλαβή.
4. Παράγραφος 15
Τροποποίηση του άρθρου 151 του ν 4412/2016 – Επιμετρήσεις
1. Παράγραφος 3
Πρέπει να τεθεί χρονικό όριο 30 (όχι 45) ημερών για την έγκριση των επιμετρήσεων από πλευράς Υπηρεσίας, η οποία είναι και προϋπόθεση για την πληρωμή των λογαριασμών (άρθρο 152), διαφορετικά δε θα μπορεί να πληρώνεται ο ανάδοχος και να προχωρήσει το έργο.
2. Παράγραφος 5
Πρέπει κανονικά να καταργηθεί πλήρως. Καθόσον σχεδόν πάντα γίνονται διορθώσεις στις επιμετρήσεις από την Υπηρεσία, ή κατ’ ελάχιστον να τροποποιηθεί σύμφωνα με τα προτεινόμενα με σταδιακή αύξηση της ποινής προς τον ανάδοχο σε περίπτωση υποτροπής.
Σε καμμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταλήγει σε έκπτωση μια διόρθωση επιμετρήσεων.
3. Παράγραφος 8
Πρέπει να υπάρχει χρονικός περιορισμός στην Υπηρεσία για τον έλεγχο της τελικής επιμέτρησης, διαφορετικά η τελική επιμέτρηση πρέπει να θεωρείται εγκεκριμένη.
4. Παράγραφος 9
Η επιβολή ποινικής ρήτρας για καθυστέρηση υποβολής της τελικής επιμέτρησης είναι υπερβολική και πρέπει απαλειφθεί.
Τροποποίηση του άρθρου 147 του ν. 4412/2016 – Προθεσμίες
1. Παράγραφος 4
Ο νέος νόμος αυξάνει την οριακή προθεσμία από το 1/3 στο 1/2.
Όμως, μετά την πάροδο της αυξημένης οριακής προθεσμίας και μάλιστα χωρίς αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου, είναι λογικό ο ανάδοχος να μπορεί να ζητήσει τη διάλυση της σύμβασης, άλλως εφόσον το επιθυμεί να υποβάλει αίτημα παράτασης. Η υποχρεωτική διάλυση μετά το πέρας της οριακής προθεσμίας ενέχει τον κίνδυνο πολλά έργα να μείνουν ημιτελή.
2. Παράγραφος 6
Είναι λογικό να χορηγείται παράταση με αναθεώρηση όταν δεν ευθύνεται αποκλειστικά η ανάδοχος ή προστίθενται νέες εργασίες που απαιτούν πρόσθετο χρόνο.
3. Παράγραφος 7
Η ανωτέρα βία είναι πραγματικό γεγονός και δεν μπορεί να περιορίζεται χρονικά με συμβατικό τρόπο.
Τροποποίηση του άρθρου 138 του ν. 4412/2016 – Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου
1. Παράγραφος 1
Επαρκεί η αναφορά για εκτέλεση του έργου σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης. Τα προς διαγραφή τμήμα του κειμένου προσπαθεί να επιβάλει υπερβολικές ευθύνες στον ανάδοχο που περιλαμβάνουν και στοιχεία υποκειμενικότητας.
2. Παράγραφος 11
Ο Κύριος του έργου δεν μπορεί να πληρώσει εργαζομένους του αναδόχου με δήλωσή τους. Δεν έχει τα στοιχεία των πραγματικών οφειλόμενων. Πρακτικά δεν μπορεί να λειτουργήσει η πρόβλεψη αυτή και δεν έχει και κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Θα πρέπει να διαγραφεί.
3. Παράγραφος 12 – Αδρανή υλικά
Η μεταφορά ευθύνης στον ανάδοχο για την ανεύρεση των αδρανών υλικών πρέπει να έχει κάποιο όριο. Κανονικά η μελέτη από τον Κύριο του Έργου πρέπει να ορίζει και τις πηγές των υλικών και να έχουν εκπονηθεί και οι τυχόν απαιτούμενες περιβαλλοντικές μελέτες. Μόνο τότε θα υλοποιούνται κανονικά τα έργα.
Σε κάθε περίπτωση, αν παραμείνει η ευθύνη των υλικών στον ανάδοχο, εφόσον απαιτηθούν περιβαλλοντικές μελέτες, οι οποίες απαιτούν σημαντικό χρόνο εκπόνησης και έγκρισης λόγω της εμπλοκής πολλών Υπηρεσιών, είναι λογικό να δικαιούται ο ανάδοχος παράταση με αναθεώρηση και τις δαπάνες στις οποίες υπεβλήθη.
4. Παράγραφος 17
Δεν μπορεί να περιορίζονται αξιώσεις του αναδόχου για πραγματικές αστοχίες της μελέτης επειδή δεν τις αντιλήφθηκε στο λίγο χρόνο που του δόθηκε για έλεγχο αν και τον έλεγχο τον έκανε με άκρα επιμέλεια.
Τροποποίηση του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 – Λόγοι αποκλεισμού
1. Παράγραφος 3
Προβλέπεται ότι η διακήρυξη μπορεί να προβλέπει ότι ο αποκλεισμός είναι δυσανάλογος για μικρά ποσά φόρων ή ασφαλιστικών εισφορών.
Η διάταξη αυτή υπήρχε και πριν αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ σε καμμιά διακήρυξη μέχρι σήμερα.
Προτείνεται ότι για συγκεκριμένου μεγέθους μικροοφειλές (0,2% για προϋπολογισμό μέχρι 10 εκ. € και 0,1% για μεγαλύτερους προϋπολογισμούς) να είναι δεσμευτικό για την αναθέτουσα αρχή ότι δε συντρέχει λόγος αποκλεισμού.
Η δυνατότητα καθορισμού από τη διακήρυξη μη συνδρομής λόγω αποκλεισμού για οφειλές μεγαλύτερων ποσών από τα ανωτέρω και μέχρι τα ποσά που θα καθορίζει μπορεί να παραμείνει.
Η παράγραφος 3 να τροποποιηθεί αναλόγως.
2. Παράγραφος 10
Μετά την παρέλευση της περιόδου αποκλεισμού (πενταετίας ή τριετίας), δεν υπάρχει λόγος να δηλώνεται στο ΕΕΕΣ η παράβαση (διαφορετικά θα έπρεπε να δηλώνεται αιωνίως) και επίσης να συνεχίζει να ακολουθείται η γραφειοκρατία της διαδικασίας υποβολής και ελέγχου των μέτρων αυτοκάθαρσης από την αρμόδια Επιτροπή, τα οποία ενδεχομένως να έχουν κριθεί πλείστες φορές κατά την προηγούμενη περίοδο που συνέτρεχε ο λόγος αποκλεισμού, σε άλλους διαγωνισμούς.
Τροποποίηση του άρθρου 72 του ν. 4412/16 – Εγγυήσεις
1. Μη κατάπτωση εγγύησης συμμετοχής σε ορισμένες περιπτώσεις
Είναι λογικό να μην καταπίπτει επί πλέον η εγγύηση συμμετοχής στις περιπτώσεις που ζητείται και αναφέρονται παρακάτω, ως ποινή πέρα από την απώλεια του διαγωνισμού.
Η πρόταση αυτή είναι συμβατή και με τις αποφάσεις του Σ.τ.Ε. σε παρόμοιες περιπτώσεις σε διάφορους διαγωνισμούς.
Συγκεκριμένα οι περιπτώσεις αφορούν :
Μια προσφορά μπορεί να προκύψει κατά την εξέλιξη του διαγωνισμού ως «μη κατάλληλη» για διάφορους λόγους, όπως π.χ. από την εκτίμηση της καταλληλόλητας της εμπειρίας ή για άλλους λόγους.
Επίσης μια προσφορά μπορεί να κριθεί ως ασυνήθιστα χαμηλή, αλλά δεν υπάρχει στο νόμο αντικειμενικός τρόπος εκτίμησης, επομένως υπάρχει στο ζήτημα αυτό πάντα κάποια υποκειμενικότητα.
Τέλος η μη έγκαιρη προσκόμιση δικαιολογητικών του προσωρινού αναδόχου μπορεί να οφείλεται σε αντικειμενικούς λόγους και επίσης η μη πλήρωση απαιτήσεων ποιοτικής επιλογής μπορεί να εμπεριέχει υποκειμενικότητα.
Στις παραπάνω, λοιπόν, περιπτώσεις δε θα πρέπει να καταπίπτει η εγγύηση συμμετοχής.
2. Επιστροφή του 80% της εγγύησης καλής εκτέλεσης με την έκδοση της βεβαίωσης περαίωσης
Με το νέο νόμο καταργείται η προσωρινή παραλαβή και εκδίδονται μόνο η βεβαίωση περαίωσης και η Οριστική Παραλαβή..
Με τον προυπάρχοντα νόμο, με την έκδοση της προσωρινής παραλαβής γινόταν επιστροφή του 80% των εγγυητικών.
Επομένως με την κατάργησή της, η επιστροφή του 80% των εγγυήσεων θα πρέπει να γίνεται με την έκδοση της βεβαίωσης περαίωσης.