Παρακαλούνται οι σχολιαστές των προτεινόμενων διατάξεων να αναφέρουν το άρθρο του νόμου στο οποίο αφορούν οι επισημάνσεις τους προκειμένου να είναι ευχερέστερη η επεξεργασία τους και να επιταχύνεται η διαδικασία έγκρισής της ανάρτησής τους.
Μπορείτε να μεταφορτώσετε ολόκληρο το σχέδιο νόμου εδώ.
|
Υπουργείο Ανάπτυξης Νίκης 5-7, 10180, Αθήνα email: public@mnec.gr Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων OpenGov.gr Ανοικτή Διακυβέρνηση |
Πολιτική Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Πολιτική Ασφαλείας και Πολιτική Cookies Όροι Χρήσης Πλαίσιο Διαλόγου |
Creative Commons License Με Χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Wordpress. |
Άρθρο 221 (ν. 4412/2016)
Να προβλεφθεί αμοιβή και για τους εκπροσώπους των φορέων (ΤΕΕ, ΟΤΑ, εργολήπτες) που δεν είναι εγγεγραμμένα στο ΜΗΠΥΔΗΣΥ. Εξάλλου, τα μέλη των επιτροπών διαγωνισμού που είναι υπάλληλοι των αναθετουσών αρχών, εκτελούν το έργο της επιτροπής εντός του ωραρίου εργασίας τους, που ούτως ή άλλως αμείβεται με τον μισθό τους.
Άρθρο 194 (ν. 4412/2016)
Οι διατάξεις των παρ. 1 και 2 περί αποζημιώσεως του αναδόχου σε περίπτωση διάλυσης σύμβασης κατά τη διάρκεια εκπόνησης σταδίου ή μετά το πέρας αυτού ισχύουν πολλές δεκαετίες, από τον ν. 716/1977 και μέχρι σήμερα. Δεν είναι δυνατόν να καταργούνται διατάξεις που προστατεύουν τον ένα συμβαλλόμενο, όταν δεν είναι υπαίτιος για τη διάλυση της σύμβασης
Άρθρο 172: Έκπτωση αναδόχου – Κυρώσεις – Αντικατάσταση άρθρου 41 ν. 3433/2006
Το ενδεχόμενο κήρυξης έκπτωσης του αναδόχου έχει έννοια σε μία κύρια σύμβαση προμήθειας νέου οπλικού συστήματος, σημαντικής αξίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, εάν ο ανάδοχος καθυστερήσει σημαντικά να παραδώσει το προϊόν, είναι λογικό να θέλουμε να τερματίσουμε τη σύμβαση και ενδεχομένως να τον κηρύξουμε έκπτωτο, καθώς το οπλικό σύστημα που θα παρέδιδε μπορεί να είναι ήδη ξεπερασμένο, λαμβάνοντας υπόψη τη διαρκή εξέλιξη της αμυντικής τεχνολογίας. Ως εκ τούτου, μία τέτοια σύμβαση αποτελεί ρίσκο για την Υπηρεσία, η οποία έχει επενδύσει χρόνο και προσπάθεια (μέσω της επιλογής/διαπραγμάτευσης/αναμονής για το προϊόν), καθώς και χρήμα (μέσω της προκαταβολής), οπότε είναι λογικό να υπάρχει η δυνατότητα της έκπτωσης του αναδόχου.
Η κατάσταση όμως είναι πολύ διαφορετική σε συμβάσεις εν συνεχεία υποστήριξης, ιδίως όταν ο ανάδοχος είναι μοναδικός και συνήθως είναι η κατασκευάστρια εταιρεία, πράγμα το οποίο δεν είναι κάτι σπάνιο. Είναι πολύ πιθανή η αδυναμία παράδοσης κάποιου υλικού, ιδίως όταν πρόκειται για κάποιο παλαιό οπλικό σύστημα (π.χ., λόγω διακοπής παραγωγής από κάποιον υποκατασκευαστή ή μη συμμόρφωσης με τα ποιοτικά πρότυπα). Στις περιπτώσεις αυτές, η δυνατότητα έκπτωσης δεν βοηθάει: εάν ο ανάδοχος μπορεί να προμηθεύσει το προϊόν, θα το κάνει ούτως ή άλλως, για να πληρωθεί. Εάν όμως δεν μπορεί για κάποιο λόγο, δεν έχει έννοια να τον κηρύξουμε έκπτωτο. Δεν μπορούμε να απειλούμε τον ανάδοχο με την πιθανότητα έκπτωσης λόγω καθυστέρησης σε κάποιο έλασσον υλικό, γιατί τότε δεν θα μπορούμε να υποστηρίξουμε το οπλικό σύστημα εν γένει. Αντιθέτως, η ύπαρξη αυτής της πρόβλεψης αποθαρρύνει πολλούς υποψήφιους προμηθευτές να υποβάλουν προσφορές, καθώς διαπιστώνουν ότι για μία σύμβαση, ενδεχομένως χαμηλής αξίας, κινδυνεύουν να κηρυχθούν έκπτωτοι, πράγμα το οποίο θα είχε εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στην εικόνα τους. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η νέα πρόβλεψη περί απόφασης μη κήρυξης έκπτωσης του προμηθευτή από τον κ. ΥΕΘΑ για “επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος” είναι επαρκής μεν, αλλά συνεπάγεται ότι έχει ξεκινήσει η μεγάλη γραφειοκρατική διαδικασία εξέτασης περί έκπτωσης (Επιτελείο – ΚΓΕΠ ΓΔΑΕΕ – εισήγηση ΓΔΑΕΕ στον κ. ΥΕΘΑ), ενώ και ο προμηθευτής θα διασύρεται, πιθανότατα χωρίς σοβαρό λόγο.
Στην περίπτωση δε που ο προμηθευτής επιδεικνύει όντως απαράδεκτη συμπεριφορά και δεν υλοποιεί εν χρόνω και σύμφωνα με τη σύμβαση τις υποχρεώσεις του, τότε πολύ απλά μπορούμε να σταματήσουμε να τοποθετούμε παραγγελίες και να τερματίσουμε τις υφιστάμενες παραγγελίες (όπου θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για κατάπτωση της εγγυητικής προκαταβολής, εάν έχει δοθεί προκαταβολή). Ούτως ή άλλως, τα υλικά πληρώνονται μετά την παράδοση.
Γενικώς, οι πολύ απαιτητικοί όροι, όπως η πιθανότητα κήρυξης του προμηθευτή εκπτώτου, εμπεριέχουν σημαντικό ρίσκο για τον υποψήφιο προμηθευτή, ο οποίος το μεταφράζει σε κόστος και επιβαρύνει αναλόγως τις τιμές που προσφέρει. Επομένως, εάν θέλουμε να επιτύχουμε χαμηλές τιμές, θα πρέπει να έχουμε κι εμείς λελογισμένες απαιτήσεις από τους υποψήφιους προμηθευτές.
Κατόπιν τούτου, προτείνεται η χρήση της πρόβλεψης περί εκπτώτου να γίνει δυνητική, τουλάχιστον όσον αφορά συμβάσεις εν συνεχεία υποστήριξης, με την ακόλουθη διαμόρφωση της παρ. 1 του άρθρου 41 του 3433/06: “Ο ανάδοχος δύναται να κηρύσσεται έκπτωτος από την ανάθεση που έγινε στο όνομά του και από κάθε δικαίωμα που απορρέει από αυτήν, σύμφωνα με τα έγγραφα της σύμβασης και με απόφαση του έχοντος την οικονομική εξουσία: …”.
Άρθρο 65
α)Εισάγεται μια τεράστια γραφειοκρατική επιβάρυνση με την επιβολή καθημερινής διαβίβασης και μετέπειτα έγκρισης του ημερολογίου. Προτείνεται να γίνεται σε μεγαλύτερα διαστήματα.
β)Υπάρχει πρόβλεψη για υποβολή ημερολογίου σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση σε μικρά έργα. Πως οριοθετείται το μικρό έργο;
Άρθρο 159: Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) – Προσθήκη άρθρου 29Α στον ν. 3978/2011
Πολύ συχνά συμβαίνει η αναθέτουσα αρχή να ζητά το σύνολο των προβλεπόμενων εγγράφων ποιοτικής επιλογής από τους υποψηφίους προμηθευτές (και μάλιστα με επίσημη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα), με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και άσκοπη επιβάρυνση των υποψήφιων προμηθευτών, ακόμα και αν πρόκειται για μεγάλους και διεθνώς αναγνωρισμένους οίκους του εξωτερικού. Εκτιμάται ότι το πνεύμα στην απαίτηση εγγράφων ποιοτικής επιλογής θα πρέπει να έχει δυνητικό χαρακτήρα, επιτρέποντας στην αναθέτουσα αρχή να ζητά τα πιο βασικά έγγραφα επιλογής και όχι το σύνολο αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, η παρ. 8 του υπόψη άρθρου προτείνεται να διαμορφωθεί ως ακολούθως: “Πριν από την κατακύρωση της σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να απαιτήσει από τον υποψήφιο ανάδοχο να υποβάλει ενημερωμένα τα δικαιολογητικά.”
Άρθρο 138
Ο χρόνος ελέγχου της μελέτης θα προηγείται της υπογραφής της σύμβασης;
Στην οιαδήποτε περίπτωση, δεν υπάρχει υπερβολική επιβάρυνση του χρόνου εκτέλεσης και τελικά τι νόημα έχει η υποβολή προσφοράς και η δήλωση στο ΕΕΕΣ περί γνώσης των συνθηκών του έργου;
Άρθρο 52
Να αναφέρεται παντού: Με αιτιολογημένη απόφαση του Ειδικού ή Γενικού Γραμματέα Υπουργείου ή του Περιφερειάρχη στον οποίο υπάγεται η αρμόδια για την εκτέλεση των ενεργειών τεχνικής βοήθειας υπηρεσία επιτρέπεται, ………….
Άρθρο 30
Να εφαρμόζεται μόνο σε συμβάσεις άνω των ορίων. Γενικά πέρα από το ΤΕΥΔ να μην υπάρχει η υποχρέωση αναζήτησης άλλων δικαιολογητικών σε καμία φάση του διαγωνισμού
Άρθρο 53
Για τις συμβάσεις έως και 30.000 να απαιτείται ανάρτηση στο ΚΗΜΗΔΣ μόνο της απόφασης ανάθεσης και της σύμβασης. Για αυτές τις συμβάσεις μπορεί να υπάρχει και μία απλή προφορική συνεννόηση με δυνητικό προσφέροντα για την αποστολή προσφοράς. Τα υπόλοιπα απλά προσθετούν γραφειοκρατία και πολυπλοκότητα σε ένα ήδη πολύπλοκο σύστημα.
Ο νόμος πρέπει να είναι δομημένος σε ενότητες με τι ισχύει σε προμήθειες, ,με τι σε υπηρεσείς, τι σε έργα και ανάλογα τι ισχύει ανάλογα με τα όρια. Όχι να πρέπει να ψάχνεις σε εκατοντάδες άρθρα για να βρεις τι ισχύει. Καλύτερα να γράφονται ξανά κάποια άρθρα πάρα να πρέπει να ψάχνεις
Σχετικά με το άρθρο 149 “Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης”, προτείνεται η τροποποίηση του τίτλου σε “Συμβάσεις και Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης”, καθώς και η ανάλογη διαμόρφωση του άρθρου, με σκοπό να μην αποκλείεται (ή τουλάχιστον να μην αποτρέπεται) η σύναψη Συμβάσεων για την Εν Συνεχεία Υποστήριξη.
Με την μέχρι στιγμής εμπειρία από την Συμφωνία-Πλαίσιο για την εν συνεχεία υποστήριξη των Α/Φ Μ2000 και Μ2000-5, διαπιστώνεται ότι η σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων είναι αρκετά περίπλοκη υπόθεση, παρότι όλες οι βασικές διαδικασίες έχουν ρυθμιστεί στην υπογεγραμμένη Συμφωνία-Πλαίσιο. Έτσι, κάθε χρόνο ή όποτε απαιτηθεί, θα πρέπει να συγκροτείται μία νέα Επιτροπή διαπραγματεύσεων για την κατάρτιση εκτελεστικών συμβάσεων, οι οποίες μάλιστα θα πρέπει να υπογράφονται από τον Γεν. Διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, ενώ θα περνούν και από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η διαδικασία αυτή είναι αρκετά περίπλοκη και γραφειοκρατική, όπως άλλωστε απεδείχθη από την σύναψη των πρώτων εκτελεστικών συμβάσεων: η Συμφωνία-Πλαίσιο είχε υπογραφεί από τον Δεκ. 19 και οι πρώτες εκτελεστικές τελικά υπεγράφησαν τον Σεπ. 20, παρά την πίεση που υπήρξε λόγω των ενεργειών της Τουρκίας το καλοκαίρι του 2020.
Αντιθέτως, θα ήταν πολύ καλύτερα να είχε υπογραφεί εξ αρχής μία σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης, διάρκειας 4 ετών και με μία εύκολη διαδικασία ανανέωσης της διάρκειας ισχύος της, η οποία να καθόριζε τις βασικές διαδικασίες και ένα ανώτατο ποσό, εντός του οποίου να τοποθετούνται παραγγελίες υλικών, επισκευών και υπηρεσιών (όπως γίνεται στις blanket order). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, αναφορικά με την υποστήριξη αεροπορικών μέσων, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ποια υλικά θα πρέπει να προμηθευτούμε ή να επισκευάσουμε, οπότε είναι παράλογο να απαιτείται η εκ των προτέρων κατάρτιση λίστας ανταλλακτικών ή υπηρεσιών, με συγκεκριμένες τιμές και ποσότητες. Φυσικά, η όλη εκτέλεση της σύμβασης θα έπρεπε να ανατεθεί στην ΠΑ και πιο συγκεκριμένα στη ΔΑΥ (που είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας για την υποστήριξη των μέσων της ΠΑ), χωρίς να υπάρχει καμμία εμπλοκή της ΓΔΑΕΕ πέραν της αρχικής κατάρτισης και σύναψης της σύμβασης.
Εν ολίγοις, οι Συμφωνίες-Πλαίσιο δεν φαίνεται να αποτελούν τη βέλτιστη λύση, καθώς για κάθε εκτελεστική σύμβαση απαιτούνται σχεδόν όλα τα βήματα που χρειάζεται μία κανονική σύμβαση: συγκρότηση Επιτροπής, ενέργειες από το ΓΕΑ για τη χρηματοδότηση, συζητήσεις με την αντισυμβαλλόμενη πλευρά σε επίπεδο ΓΔΑΕΕ, ΚΓΕΠ ΓΔΑΕΕ και υπογραφή από τον Γεν. Δντή ΓΔΑΕΕ.
Τέλος, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα προγράμματα υποστήριξης εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν το κύριο αντικείμενο του υπόψη νόμου, καθώς αναμένεται περιορισμένος αριθμός συμβάσεων προμήθειας νέων οπλικών συστημάτων, ενώ υπάρχει μεγάλη ανάγκη για υποστήριξη των υφιστάμενων οπλικών συστημάτων. Επομένως, θα πρέπει να καταβληθεί σημαντική προσπάθεια για μείωση της γραφειοκρατίας και των άσκοπων επιτελικών ενεργειών.
Στο Άρθρο 1 του Σχεδίου Νόμου, που τροποποιεί το Άρθρο 2 του Ν. 4412/2016 και συγκεκριμένα στην παράγρ. 48.2.4 , ορίζεται ότι :
«ως διευθύνουσα υπηρεσία νοείται η τεχνική υπηρεσία του φορέα κατασκευής του έργου που είναι αρμόδια για τον έλεγχο και την διοίκηση της κατασκευής του έργου».
Από τον αντίστοιχο ορισμό του ισχύοντος σήμερα Ν. 4412/2016 της παραγρ. 2.4. του Άρθρου 2, απουσιάζει η αναφορά για την «παρακολούθηση».
Δεν νοείται διάταξη Νόμου που ν’ αφαιρεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία το δικαίωμα , αλλά και την υποχρέωσή της , για «παρακολούθηση» του τρόπου κατασκευής ενός δημοσίου έργου, την ώρα μάλιστα που ο ίδιος Νόμος την καθιστά υπεύθυνη για τον έλεγχο και την διοίκηση του ίδιου έργου. Απαιτείται στην παρούσα παράγραφο του Σχεδίου Νόμου και η αναφορά για υποχρέωση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και για την «παρακολούθηση».
Σε διαφορετική περίπτωση, το πλήθος των μελλοντικών παρερμηνειών και αμφισβητήσεων που φαίνεται ότι θα εγερθούν, δεν θα συμβάλουν στην ομαλή και έγκαιρη κατασκευή των έργων, ιδιαίτερα σε θέματα διαφωνιών και αστοχιών από πλευράς Αναδόχου.
Στο Άρθρο 10 του Σχεδίου Νόμου και συγκεκριμένα στην παράγρ. 1 , ορίζεται ότι:
«Οι αναθέτουσες αρχές που κρίνουν ότι δεν διαθέτουν τεχνική επάρκεια ή η τεχνική τους επάρκεια είναι ελλιπής, μπορούν ….».
Η τεχνική επάρκεια ή μη μιας Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεν μπορεί να αποφασίζεται από την Αναθέτουσα Αρχή χωρίς αντικειμενικά θεσμοθετημένα κριτήρια, μη αμφισβητήσιμα. Είναι αναγκαίο στο Άρθρο αυτό να συμπεριληφθούν κριτήρια τεχνικής επάρκειας, συνδεόμενα π.χ. με τον ελάχιστο αριθμό υπηρετούντων τεχνικών υπαλλήλων ανά κατηγορία εκπαίδευσης και ειδικότητας, ή με μέσα και εξοπλισμό, κ.λ.π. προκειμένου να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις, ή υπερβάσεις της Προϊσταμένης Αρχής σε κάθε περίπτωση, είτε θετικής, είτε αρνητικής απόφασής της, επί του ερωτήματος «ύπαρξη ή μη τεχνικής επάρκειας». Πόσο μάλλον, όταν με βάση αυτή την Απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής, θα ενεργοποιείται στην συνέχεια ο νέος θεσμός του «πιστοποιημένου ιδιωτικού φορέα ως επιβλέποντος», ή και του «επιβλέποντος ελεγκτή μηχανικού».
Αναφερόμενοι στο Άρθρο 17 του Σχεδίου Νόμου, καταγράφουμε τα εξής:
Η έκδοση πρότυπων εγγράφων σύμβασης με δεσμευτική ισχύ από την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. που προβλέπονταν με την παρ. 5, του Άρθρου 53 του ισχύοντος Νόμου 4412/2016, (π.χ. πρότυπων Διακηρύξεων), εξασφάλιζε ενιαίους όρους και ενιαίες διατυπωμένες διατάξεις για κάθε κατηγορία δημοπρατουμένης Σύμβασης όμοια.
Τα παραπάνω εξασφάλιζαν συνθήκες όμοιας αντιμετώπισης των όποιων διαφωνιών ή παραλείψεων προέκυπταν π.χ. κατά τον έλεγχο από υπερκείμενες ελεγκτικές Αρχές, ή άλλες περιπτώσεις.
Όλα τα μέχρι στιγμής ισχύοντα δεν εξασφαλίζονται πλέον με την παράγρ. 5 του Άρθρου 17, σύμφωνα με την οποία «πρότυπα ή υποδείγματα εγγράφων σύμβασης, μπορούν να εκδίδονται από την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. …».
Το ότι πράγματι, η έκδοση νέων προτύπων υπολείπεται αρκετά σε ταχύτητα, των τροποποιήσεων της νομοθεσίας, δεν αντιμετωπίζεται με την κατάργηση ενός χρήσιμου θεσμού, αλλά με βελτίωση της υπάρχουσας διαπιστωμένης αδυναμίας, εν προκειμένω την έκδοση νέων προτύπων από την Αρχή, χρονικά πολύ κοντά στις τροποποιούμενες κάθε φορά νομοθεσίες.
Εν τέλει θεωρούμε ότι η έννοια της δεσμευτικότητας στην έκδοση των πρότυπων εγγράφων σύμβασης, πρέπει να παραμείνει, ως τον αρχικό Νόμο 4412/2016 και στο νέο Σχέδιο Νόμου για τον εκσυγχρονισμό του.
Με την παράγραφο 4, του Άρθρου 21, του Σχεδίου Νόμου, «Η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του 1.000.000 ευρώ, να αναρτά στην ιστοσελίδα της δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από την διενέργεια του διαγωνισμού, την μελέτη κατασκευής του έργου».
Με την διάταξη αυτή, στον συνολικό χρόνο υλοποίησης μιας σύμβασης έργου, προστίθεται ένας επί πλέον χρόνος 2 μηνών, πέραν όλων των άλλων γνωστών ως σήμερα επί μέρους χρόνων , (σύνταξη μελέτης, έγκρισή της, υποβολή για χρηματοδότηση, δέσμευση ποσών, δημοσίευση, διαγωνισμός, προσφυγές, Ελεγκτικό συνέδριο, οψιγενείς μεταβολές), με αμφίβολα αποτελέσματα στην χρησιμότητά του.
Η καλύτερη προετοιμασία του Αναδόχου, όσο αφορά την μελέτη, οφείλει και πρέπει να αντιμετωπισθεί με καλύτερη δική του οργάνωση και όχι με άλλη σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της Σύμβασης.
Θεωρούμε λοιπόν αναγκαίο την κατάργηση της παραγράφου 4, του άρθρου 21, στο παρόν Σχέδιο Νόμου.
Με την παραγρ. 14. β του Άρθρου 22 του Σχεδίου Νόμου, προβλέπεται ότι :
«Η εγγύηση καλής εκτέλεσης ………….. μειώνεται αμέσως μετά από την έγκριση του πρωτοκόλλου προσωρινής παραλαβής σε ποσοστό 20% …..», όταν όμως το Άρθρο 170 του ισχύοντος Ν. 4412/2016, έχει καταργηθεί.
Ομοίως αναφέρεται στο Άρθρο 11 Συγκρότηση και τήρηση φακέλου δημόσιας σύμβασης παρ. Γ.15) το πρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής και στο Άρθρο 73 Απολογιστικές εργασίες παρ « 9…….. Τα φύλλα του ημερολογίου αυτού συνοδεύουν τους απολογισμούς των έργων και τίθενται υπόψη της επιτροπής προσωρινής παραλαβής
Απαιτείται επαναδιατύπωση των εν λόγω παραγράφων λόγω κατάργησης της Προσωρινής Παραλαβής στο άρθρο 86 του Σχεδίου Νόμου (αρ. 170 Ν4412/16)
Με το Άρθρο 53, παραγρ. 3. β. του Σχεδίου Σύμβασης ορίζεται , στο τελευταίο χωρίο της ότι :
«…….. Για την διαδικασία σύναψης σύμβασης απ’ ευθείας ανάθεσης, Δεν αξιολογούνται προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά».
Η έως τώρα εμπειρία μας από ανάλογες περιπτώσεις κατέδειξε ότι, αφ’ ενός μεν είναι αρκετές οι περιπτώσεις που επί πλέον προσφορές καταφθάνουν στους Αναθέτοντες φορείς, πλέον αυτών που προσκλήθηκαν , αφ’ ενός ετέρου δε, δεν αποτελεί ιδιαίτερο φόρτο, ούτε ακύρωση της ευελιξίας της εν λόγω διαδικασίας ο έλεγχος κάποιου αριθμού προσφορών ακόμα. Αντιθέτως , ενισχύει την διαφάνεια, αλλά και την αξιοπιστία των αναθετόντων φορέων, ιδιαίτερα στις μικρές τοπικές κοινωνίες.
Θεωρούμε λοιπόν ότι η εν λόγω διάταξη πρέπει να παραμείνει και στο Σχέδιο του παρόντος Νόμου .
Με βάση τα Άρθρα 57 και 58 δίνεται η δυνατότητα, η επίβλεψη να ασκείται και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα και από διαπιστωμένο ιδιώτη ελεγκτή μηχανικό, για έργα κάτω των ορίων.
Η εισαγωγή τέτοιας δυνατότητας πλέον, για επίβλεψη από άτομα και φορείς εν γένει εκτός της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και εκτός υπαλληλικής σχέσης με τον Αναθέτοντα Φορέα, αλλάζει το ισχύον ως σήμερα πλαίσιο, περί επίβλεψης , στην βάση του.
Είναι ορατά τα προβλήματα που θα παρουσιασθούν με τον νέο θεσμό, καθώς δεν εξασφαλίζεται καθόλου και από πουθενά ή σύμπλευση εξωτερικών μελετητών (επιβλεπόντων) και Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεν προσθέτει στην διαφάνεια , δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις και βάρη στον Αναθέτοντα Φορέα σε περιπτώσεις εναντίωσης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας σε πορίσματα της επίβλεψης, προσθέτει αναγκαίους επί πλέον χρόνους, για επίλυση διαφωνιών που θα ανακύπτουν και σε κάθε περίπτωση δεν λύνει υπαρκτά προβλήματα.
Η διαπίστωση αδυναμίας σε κάποιες περιπτώσεις Αναθετόντων Φορέων για πραγματική επίβλεψη, λόγω έλλειψης προσωπικού, δεν μπορεί ν’ αντιμετωπισθούν με ευκαιριακές εξωτερικές συνεργασίες επιβλεπόντων, αλλά μόνο με πρόσληψη μονίμου υπηρεσιακού δυναμικού Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.
Με δεδομένο μάλιστα ισχύος του Άρθρου 128 του Σχεδίου Νόμου περί «Ανάθεσης εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις, αξίας μεγαλύτερης των 30.000.000 €….» , έργων δηλαδή πολύ σημαντικών για τους Αναθέτοντες φορείς, όπου πραγματικά η εξειδίκευση και στην επίβλεψη αναζητείται, η θέσπιση των Άρθρων 57, όπως και του 58 του Σχεδίου Νόμου, πρέπει να επανεξετασθούν – επαναξιολογηθούν και εν τέλει να καταργηθούν.
Δεν θα είναι δυνατόν να υλοποιηθεί η περιγραφόμενη στο σχέδιο νόμου διαδικασία του «ιδιωτικού φορέα επίβλεψης» χωρίς κριτήρια διασφάλισης ποιότητας παραγόμενου δημόσιου έργου, καθώς και πλήρους αποσαφήνισης ευθυνών και κυρώσεων που αφορούν τα τρία μέρη (Ανάδοχο – Κύριο του Έργου – Ιδιωτικού Φορέα επίβλεψης )
Με την παραγρ. 1 του Άρθρου 70 του Σχεδίου Νόμου ορίζεται ότι :
«…..Τα επιμετρητικά στοιχεία υποβάλλονται από τον ανάδοχο στους επιβλέποντες …… με δήλωση περί αληθείας τους ….»,
ενώ και με την παραγρ. 3 ορίζεται ότι :
«Ο προϊστάμενος της Διευθύνουσας υπηρεσίας δύναται οποτεδήποτε να διατάξει τη συνολική ή δειγματοληπτική ενδεικτική επαλήθευση οιασδήποτε υποβληθείσας επιμέτρησης ………..».
Δεν μπορεί πληρωμές πιστοποιήσεων, μικρών ή μεγάλων σε ποσά, να γίνονται με βάση ενδεικτικούς ελέγχους επιμετρήσεων και δηλώσεις περί αληθείας αυτών, από τον Ανάδοχο. Αυτά δεν συμβάλουν ούτε στην αξιοπιστία, ούτε στην διαφάνεια, αλλά ούτε και στην ασφάλεια υλοποίησης της σύμβασης.
Οι λίγες και διαπιστωμένες βεβαίως περιπτώσεις, μη έγκαιρου ελέγχου από την Διευθύνουσα Υπηρεσία, των υποβληθεισών επιμετρήσεων του Αναδόχου, που επέφεραν αυτοδίκαια δυσμενή αποτελέσματα, δεν αντιμετωπίζονται με δειγματοληπτικούς ελέγχους των επιμετρήσεων και δηλώσεων περί αληθείας του Αναδόχου, αλλά με ύπαρξη ικανών και καταρτισμένων Διευθυνουσών Υπηρεσιών, που σημαίνει μεταξύ των άλλων και στελέχωσή των με το αναγκαίο Τεχνικό επιστημονικό δυναμικό όλων των κατηγοριών εκπαίδευσης.
Θεωρούμε ότι αυτές οι διατάξεις στο Σχέδιο Νόμου πρέπει να καταργηθούν.
Σύμφωνα με το Άρθρο 222 του ισχύοντος Ν. 4412/2016 :
1. Το παρόν Βιβλίο ΙΙ (άρθρα 222 έως 338) θεσπίζει κανόνες για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης που πραγματοποιούνται από αναθέτοντες φορείς για συμβάσεις και διαγωνισμούς μελετών, ανεξαρτήτως της εκτιμώμενης αξίας αυτών, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στα επιμέρους άρθρα του παρόντος Βιβλίου.
2. Διαδικασία σύναψης σύμβασης κατά την έννοια του παρόντος Βιβλίου, είναι η διαδικασία για την απόκτηση έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών από οικονομικούς φορείς που επιλέγονται από έναν ή περισσότερους αναθέτοντες φορείς, εφόσον τα εν λόγω έργα, προμήθειες ή υπηρεσίες προορίζονται για την εκτέλεση μιας εκ των δραστηριοτήτων που αναφέρονται στα άρθρα 228 έως 234.
Επίσης, σύμφωνα με το Άρθρο 230 του ισχύοντος Ν. 4412/2016, «Ύδωρ» :
1. Όσον αφορά στο νερό, οι διατάξεις του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 222 έως 338) εφαρμόζονται στις ακόλουθες δραστηριότητες :
α) την παροχή ή λειτουργία σταθερών δικτύων που έχουν ως στόχο να παρέχουν στο κοινό υπηρεσίες στον τομέα της παραγωγής, της μεταφοράς ή της διανομής πόσιμου ύδατος·
β) την τροφοδότηση των εν λόγω δικτύων με πόσιμο ύδωρ.
2. Οι διατάξεις του παρόντος Βιβλίου εφαρμόζονται επίσης στις συμβάσεις που ανατίθενται ή στους διαγωνισμούς μελετών που διοργανώνονται από αναθέτοντες φορείς οι οποίοι ασκούν δραστηριότητα οριζόμενη στην παράγραφο 1, και που συνδέονται με ένα από τα ακόλουθα:
α) έργα υδραυλικής μηχανικής, άρδευσης ή αποστράγγισης, εφόσον ο όγκος του ύδατος που προορίζεται για την τροφοδότηση με πόσιμο ύδωρ υπερβαίνει το 20% του συνολικού όγκου ύδατος που παράγεται από τέτοια έργα ή εγκαταστάσεις άρδευσης ή αποστράγγισης·
β) την αποχέτευση ή την επεξεργασία λυμάτων.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας με κύριο αντικείμενο δραστηριότητάς των το «Ύδωρ» είναι σαφές ότι ανήκουν στο βιβλίο ΙΙ, με βάση και το Άρθρο 230 του Ν. 4412/2016.
Οι επί μέρους διατυπώσεις όμως αυτών των άρθρων 230 και 222, με ιδιαίτερη έμφαση μόνο στις δραστηριότητες «λειτουργίας σταθερών δικτύων», «τροφοδότηση των εν λόγω δικτύων», «έργα υδραυλικής μηχανικής», ή «την αποχέτευση – επεξεργασία λυμάτων», δημιουργεί άδικες παρερμηνείες και αμφισβητήσεις πολλές φορές και από υπερκείμενες ελεγκτικέςς Αρχές , στην περίπτωση που το αντικείμενο μίας Σύμβασης Δ.Ε.Υ.Α. είναι εκτός «ύδατος», όπως ενός έργου Οικοδομικού (π.χ. κτίριο λειτουργίας της), μία προμήθεια (π.χ. καυσίμων , χαρτικών , δομικών υλικών , κ.λ.π. ) , ή μιάς υπηρεσίας ( π.χ. καθαριότητας κτιρίων) , παρ’ όλο που και αυτές οι Συμβάσεις έρχονται να υποστηρίξουν την συνολική λειτουργία – δραστηριότητα των Δ.Ε.Υ.Α., που είναι σαφώς το «Ύδωρ».
Στην περίπτωση αυτή και για αυτά τα είδη των Συμβάσεων μόνο , μπορεί να κληθούν οι Δ.Ε.Υ.Α. να εφαρμόσουν τις διατάξεις του Βιβλίου Ι.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. θεωρούν ότι στο παρόν Σχέδιο Νόμου και προκειμένου να μην υπάρχουν τέτοιου είδους παρερμηνείες, πρέπει να συμπεριληφθεί σαφής διάταξη με την οποία: «Εφ’ όσον η κύρια δραστηριότητα ενός Φορέα είναι μία από αυτές που αναφέρονται στα Άρθρα 228 – 234 , τότε όλοι οι προκηρυσσόμενοι διαγωνισμοί από τον φορέα αυτού για σύναψη σύμβασης έργου, προμήθειας ή υπηρεσίας, ακόμα και αυτών που δεν σχετίζονται άμεσα με την κύρια αναφορά του επί μέρους Άρθρου , ακολουθούν τις διαδικασίες του βιβλίου ΙΙ , στο σκεπτικό ότι πρόκειται για υποστηρικτικές συμβάσεις της μίας, κύριας και βασικής δραστηριότητας – λειτουργίας που αναφέρει το επί μέρους Άρθρο» .
Η παραπάνω διάταξη για τις Δ.Ε.Υ.Α. θα σημαίνει ότι το σύνολο των διαδικασιών που θα ακολουθούνται σε οποιαδήποτε διαγωνισμό έργου, μελέτης προμήθειας, υπηρεσίας, αρμοδιότητάς της, θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά με τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ.
Στο Άρθρο 31 του Σχεδίου Νόμου , μεταξύ των άλλων ορίζεται ¨ότι :
« 2. Η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά ……προσδιορίζεται βάσει τιμής ή του κόστους ………. Και μπορεί να περιλάβει την βέλτιστη σχέση ποιότητας – τιμής …..βάσει κριτηρίων ….. ποιοτικών, περιβαλλοντικών ή / και κοινωνικών ….», ενώ στην συνέχεια αναλύει τι μορεί να περιλαμβάνονται στα κριτήρια αυτά.
Θεωρούμε ότι στο Άρθρο αυτό, θα πρέπει να συμπεριληφθούν και πολύ ειδικότερες διατάξεις που να διέπουν και όλα τα κρίσιμα τεχνικά χαρακτηριστικά, που κάθε φορά το κάθε είδος της Σύμβασης θα ορίζει, π.χ.:
• Τις αντοχές επί μέρους υλικών, μέσα από τιμές εργαστηριακών δοκιμών
• Την βελτιστοποίηση του λειτουργικού αποτελέσματος με προσθήκες – παρεμβάσεις που δεν μειώνουν τις συμβατικές προδιαγραφές και τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς.
• Την απόδοση επί μέρους εξαρτημάτων – μηχανημάτων
• Την μείωση κόστους συντήρησης και λειτουργίας του έργου
• Την αύξηση του χρόνου ζωής του έργου.
Όλα τα παραπάνω σήμερα δεν προκύπτουν σαφώς από τα αναγραφόμενα στο Άρθρο 31 του Σχεδίου Νόμου και η επίκλισή των σε διαγωνισμό, δεν φαίνεται ασφαλής.
Τέλος και για το ίδιο Άρθρο , θεωρείται δεδομένη η ανάγκη , η Πολιτεία να προχωρήσει στην σύνταξη Πρότυπου Τεύχους Διακήρυξης και για το Άρθρο 86 , προς περεταίρω διευκόλυνση όλων των Φορέων Δημοπράτησης , σε περίπτωση που αποφασισθεί η χρήση πρότυπων τευχών από την Αρχή να είναι δεσμευτική.
Με βάση το Άρθρο 112 του Σχεδίου Νόμου που τροποποιεί το Άρθρο 277 του ισχύοντος Ν. 4412/16 :
«Ο Φάκελος δημόσιας Σύμβασης συμπληρώνεται και επικαιροποιείται σε όλα τα επιμέρους στάδια σύναψης της σύμβασης και περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον:
α) την τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της σύμβασης,
β) τον προϋπολογισμό της σύμβασης και την τεκμηρίωσή του……» ,
Η τεκμηρίωση του εκάστοτε προϋπολογισμού για έργα των Δ.Ε.Υ.Α, στις πλείστες των περιπτώσεων , προκύπτει ως άθροισμα επί μέρους γινομένων , ποσότητα εργασίας * τιμή εργασίας , όπου : οι μεν ποσότητες προκύπτουν από τις αρχικές προμετρήσεις του υπό μελέτη έργου, οι δε τιμές εργασίες προκύπτουν από τα εγκεκριμένα τιμολόγια της Ελληνικής Πολιτείας.
Τμήμα όμως των δραστηριοτήτων των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα πολύ σημαντικό , είναι και η συντήρηση των δικτύων (ΥΔΡ – ΑΠΧ) και οι αποκαταστάσεις τομών οδοστρωμάτων και πεζοδρομίων εξ’ αιτίας αυτών, που ως γεγονότα υπάρχουν , είναι βέβαιο ότι θα συμβούν κατά την διάρκεια ενός (1) έτους , χωρίς όμως να μπορούν να προβλεφθούν οι ακριβείς ποσότητες (στις ούτως ή άλλως πολυάριθμες διατομές αγωγών μας, ανά διατομή. Έτσι ο εκάστοτε μελετητής ενός έργου συντήρησης ΥΔΡ- ΑΠΧ ή αποκαταστάσεων οδών και πεζοδρομίων, είναι υποχρεωμένος να προμετρήσει την ώρα σύνταξης της μελέτης, και ποσότητες που θα συμβούν στο μέλλον και πρέπει ν’ αποκατασταθούν. Αυτό παρ’ όλο που βασίζεται σε δεδομένα και προηγούμενων ετών, μπορεί ν’ αποτελέσει σήμερα, με την υπάρχουσα διατύπωση του Νόμου, σημείο διαφωνιών (και με Τοπικούς Επιτρόπους), κατά πόσο ένας έτσι συντεταγμένος Προϋπολογισμός έργου Συντηρήσεων, μπορεί να θεωρείται τεκμηριωμένος .
Θεωρούμε λοιπόν, προς άρση κάθε τέτοιας αμφισβήτησης στο παρόν Άρθρο του Σχεδίου Νόμου , να συμπεριληφθεί διάταξη που να ορίζει ότι: «Σε έργα συντήρησης ΥΔΡ, ΑΠΧ, Αποκαταστάσεων τομών και Η/Μ εξοπλισμού και εγκαταστάσεων ΕΕΛ που εκ των πραγμάτων η αρχική προμέτρηση δεν μπορεί να υπάρχει, αλλά εν πολλοίς μόνο να εκτιμηθεί με βάση και δεδομένα παρελθόντων ετών , ο προϋπολογισμός να θεωρείται τεκμηριωμένος, ακόμα και αν οι προμετρήσεις δεν προκύπτουν από ένα συνεχές γνωστό τμήμα φυσικού αντικειμένου, αντικείμενο αρχικής μελέτης».
Με βάση την παρ. 7.β. του Άρθρου 17 του Σχεδίου Νόμου , που τροποποιεί το Άρθρο 53, του ισχύοντος Ν. 4412/16 :
«Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο ενδείκνυται από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου».
Κάποια από τα έργα που οι Δ.Ε.Υ.Α της χώρας κατασκευάζουν, όπως Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων, ( Ε.Ε.Λ. ) , Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Νερού, ( ΕΕ.Ν.) , Δίκτυα Αποχέτευσης με την μέθοδο δικτύων κενού, φράγματα κ.λ.π. είναι και ιδιαίτερης τεχνογνωσίας και πολύπλοκα. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι συχνή η λογική σκέψη των Διευθυνουσών Υπηρεσιών, να προσθέτουν στους όρους της Διακήρυξης πρόσθετους όρους Τεχνικής και Οικονομικής ικανότητας, για την ασφαλέστερη κατασκευή του έργου , που όμως απαιτούν Απόφαση Υπουργού Υποδομών, διαδικασία χρονοβόρα που προσμετράτε στον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου.
Προς διευκόλυνση των διαδικασιών θεωρούμε σκόπιμο στο παρόν Άρθρο , να αντικατασταθεί η διάταξη αυτή και η Απόφαση για τους επί πλέον Τεχνικούς και Οικονομικούς όρους να λαμβάνεται από την Προϊσταμένη Αρχή μας, μετά από σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου της αντίστοιχης Περιφερειακής Ενότητας.
Με βάση τα Άρθρα 49 και 127 του Σχεδίου Νόμου, καταργούνται τα Άρθρα 117 (Βιβλίο Ι) και 327 (Βιβλίο ΙΙ) του ισχύοντος Νόμου 4412/2016 , περί Συνοπτικών Διαγωνισμών .
Είναι γενικά αποδεκτό ότι η παραπάνω διαδικασία του Συνοπτικού Διαγωνισμού , σ’ όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα ισχύος του Νόμου 4412/2016 συνεισέφερε κατά πολύ στην επίσπευση των διαγωνιστικών διαδικασιών προς αντιμετώπιση έκτακτων περιπτώσεων, από τις πολλές που οι Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας αντιμετωπίζουν καθημερινά, λόγω της φύσης της δραστηριότητάς των , εξ’ αιτίας και των απλούστερων των διαδικασιών που εν γένει προβλέπονταν , αλλά και συντόμευσης του χρόνου διακηρύξεων .
Θεωρούμε σωστό στο παρόν Σχέδιο Νόμου , ο θεσμός του Συνοπτικού Διαγωνισμού , ιδιαίτερα για τους Φορείς του Βιβλίου ΙΙ να συνεχισθεί , αυξάνοντας μάλιστα το όριο Προϋπολογισμού στις 100.000,00 € , κατ’ αναλογία αύξησης του ορίου για τις απ’ ευθείας Αναθέσεις .
Όλα αυτά θα συνεισφέρουν περαιτέρω στην μείωση του χρόνου ωρίμανσης και υλοποίησης συμβάσεων που αναφέρονται σε έκτακτα – επείγοντα και απολύτως αναγκαία έργα – μελέτες – υπηρεσίες και προμήθειες, σε μία σειρά προβλημάτων που καθημερινά οι Δ.Ε.Υ.Α. αντιμετωπίζουν, την ώρα μάλιστα που δεν έχουν και στην καλύτερη δυνατή στελέχωσή των , ιδιαίτερα οι μικρές, ώστε ν’ αντιμετωπίζουν τις πολλές εργατώρες που απαιτούν τ’ άλλα είδη διαγωνισμών .
Στο Άρθρο 59 Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου του Σχεδίου Νόμου στην παρ. 2 αναγράφεται ότι : “2. Αν ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου ή, σε περίπτωση μη ύπαρξης αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου στην αναθέτουσα αρχή, του τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Εφόσον κριθεί ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις, σύμφωνα με το άρθρο 155, δεν μεταβάλουν τη φύση του έργου και δεν επάγονται ουσιώδη αύξηση του συμβατικού ανταλλάγματος εγκρίνεται η συνέχιση εκτέλεσης του έργου. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό και μέχρι την διάλυση της σύμβασης. Με απόφαση της προϊσταμένης αρχής κατόπιν γνωμοδότησης του τεχνικού συμβουλίου κρίνεται το εύλογο της δαπάνης για την αποζημίωση, ύστερα από εισήγηση της διευθύνουσας υπηρεσίας”
Με την δημοσίευση διαγωνισμού έργου αναρτάται και η μελέτη κατασκευής του έργου μαζί με τα τεύχη δημοπράτησης και δίνεται η δυνατότητα στους οικονομικούς φορείς της έγκαιρης γνώσης της μελέτης. Η συμμετοχή των οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό προϋποθέτει την γνώση της μέλετης κατασκευής και επομένως αποκλείει τη μεταγενέστερη διάλυση της σύμβασης λόγω απαιτούμενων ουσιωδών αλλαγών της . Πόσο μάλλον όταν στην παρ 4 του άρθρου 21 του Σχεδίου Νόμου αναφέρεται ότι «4. Η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, να αναρτά στην ιστοσελίδα της δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από τη διενέργεια του διαγωνισμού, τη μελέτη κατασκευής του έργο»
Για την εφαρμογή του παρόντος Νόμου απαιτείται η έκδοση πλείστων αποφάσεων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών καθώς και κοινές υπουργικός αποφάσεις με το Υπουργείο Εσωτερικών, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθώς και η άμεση εφαρμογή του ΠΔ 71/2019 ‘’Μητρώα συντελεστών παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών (ΜΗ.Τ.Ε).’’.
Άρθρο 183 (ν. 4412/2016)
Στο τέλος του άρθρου να προστεθεί παράγραφος ως εξής:
«11. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης και παρακολούθησης ευθύνεται έναντι του κυρίου του έργου ακόμη και για ελαφρά αμέλεια κατά την εκτέλεση των υποχρεώσεών του και υπέχει ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου, σε περίπτωση δε που αυτός είναι νομικό πρόσωπο, οι διοικούντες και υπάλληλοί του υπέχουν, κατά την εκπλήρωση των συμβατικών τους υποχρεώσεων αντίστοιχα ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου.»
Αιτιολόγηση: Οι ιδιώτες επιβλέποντες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, πρέπει να έχουν την ευθύνη του υπαλλήλου της διευθύνουσας υπηρεσίας για τα ίδια καθήκοντα
Άρθρο 45
Άρα δεν απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών για την ημερομηνία διαγωνισμού και θεωρείται ως επαρκής απόδειξη η υποβολή του ΕΕΕΣ;
1.Άρθρο 134 (τροποποιεί το άρθρο 345 του Ν.4412/2016)
Η επέκταση της αρμοδιότητας της ΑΕΠΠ και στις συμβάσεις με αξία κάτω των 60.000 ευρώ αποτελεί μη ρεαλιστική πρόταση δοθέντος ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για το έτος 2019 (βλ. http://www.promitheus.gov.gr/webcenter/files/statistics/yearly/2019_%CE%95%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B9%CE%BF%CE%94%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%AF%CE%BF%CE%9A%CE%97%CE%9C%CE%94%CE%97%CE%A3.pdf), από τις 192.568 ενεργές συμβάσεις, μόνο οι 9.410 συμβάσεις είναι άνω των 60.000 ευρώ, ενώ, παράλληλα, ο αριθμός των προσφυγών ενώπιον της ΑΕΠΠ κατά το έτος 2020 αναμένεται να αγγίξει τις 2.000 έως το τέλος του έτους, γεγονός το οποίο θα καταστήσει δυσχερή την εξέταση των προσφυγών από τα Μέλη της Αρχής, των οποίων ο αριθμός απέχει πολύ από τον προβλεπόμενο αριθμό των τριάντα μελών. Υπό τις παρούσες συνθήκες, ακόμα και με τριάντα μέλη, δεν είναι βέβαιο ότι η Αρχή θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των εισερχομένων προσφυγών. Πολλώ δε μάλλον, εάν προστεθούν και οι συμβάσεις κάτω των 60.000 ευρώ. Επισημαίνεται ότι, για την εκπλήρωση του ρόλου της ΑΕΠΠ, είναι αναγκαίο να εξασφαλισθεί προεχόντως η ποιότητα και όχι η ποσότητα των αποφάσεων προκειμένου η ορθότητά τους να γίνεται αποδεκτή από τα ενδιαφερόμενα μέρη και να μειωθεί ο αριθμός των αποφάσεων που προσβάλλονται δικαστικώς. Επί του παρόντος, η έκδοση των οριστικών αποφάσεων επιτυγχάνεται κατόπιν πολύωρης καθημερινής μη αναγνωρισμένης υπερωριακής απασχόλησης των Μελών της Αρχής. Επομένως, προς τη σωστή κατεύθυνση θα κινούνταν οιαδήποτε πρόταση ευνοούσε τη δυνατότητα αύξησης του χρόνου απασχόλησης των Μελών σε κάθε υπόθεση και όχι το αντίθετο, εάν ληφθεί υπόψη ότι οι φάκελοι των προσφυγών περιλαμβάνουν πλήθος νομικών και ουσιαστικών ισχυρισμών.
2. Άρθρο 135 (τροποποιεί το άρθρο 363 του Ν.4412/2016)
Πρέπει να προσδιοριστεί εάν, για την επιστροφή του παραβόλου (και συνακόλουθα για τη σύνταξη πρακτικού με το οποίο τίθεται η υπόθεση στο αρχείο), η ανάκληση της προσβαλλόμενης από την αναθέτουσα αρχή πριν από την έκδοση της απόφασης της ΑΕΠΠ επί της προσφυγής πρέπει να ικανοποιεί ή όχι το αίτημα της προσφυγής καθώς προβλέπεται διαζευκτικά, ήτοι ως ισοδύναμη, η ενέργεια της αναθέτουσας αρχής να προβεί στην οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια.
Επιπλέον, η πρόβλεψη παραίτησης του προσφεύγοντος 10 μέρες από την κατάθεση της προσφυγής θα ήταν σκόπιμο να μετατεθεί στις 5 μέρες πριν από την εξέταση της προσφυγής καθώς οι απόψεις της αναθέτουσας αρχής συνήθως έχουν καθοριστικό ρόλο για τη λήψη τέτοιας απόφασης από τον προσφεύγοντα.
3. Άρθρο 136 (τροποποιεί το άρθρο 365 του Ν.4412/2016)
Με την πρόβλεψη εξέτασης της προσφυγής από Μονομελές Κλιμάκιο της ΑΕΠΠ ελλοχεύει ο κίνδυνος της διάκρισης των Μελών σε Μέλη δύο ταχυτήτων, εις βάρος της αντικειμενικότητας, της αμεροληψίας και της διαφάνειας στη λειτουργία της Αρχής και διότι δεν θα εξετάζουν τον φάκελο της υπόθεσης και δεν θα τοποθετούνται και τα τρία Μέλη του Κλιμακίου για τη λήψη απόφασης. Με δεδομένα τα σχόλιά μου υπό 1, δεν είναι και αναγκαίο. Εξάλλου, η δυσκολία και το πλήθος των νομικών ζητημάτων που προκύπτουν κατά την εξέταση της προσφυγής δεν εξαρτώνται από το ύψος της εκτιμώμενης αξίας τους και, συχνά, κατά παράδοξο τρόπο, είναι αντιστρόφως ανάλογα.
Οι τροποποιήσεις σχετικά με την εξέταση της προδικαστικής προσφυγής θα καταστήσουν την ταχύτατη, ευέλικτη και αποτελεσματική διαδικασία που εφαρμόζεται σήμερα κατ’ επιταγήν της δικονομικής Οδηγίας σε γραφειοκρατική και αναποτελεσματική, αν όχι μη εφαρμόσιμη, εις βάρος της ποιότητας των αποφάσεων, δοθέντος ότι οι αποκλειστικές προθεσμίες είναι εξαιρετικά σύντομες για να επιτρέπουν τη σοβαρή εξέταση όλων των νέων δεδομένων (ακροάσεις, συμπληρωματικά υπομνήματα). Εξάλλου, η αντιμωλία των μερών εξασφαλίζεται αφενός με την προσφυγή και το υπόμνημα του προσφεύγοντος και αφετέρου με τις απόψεις της αναθέτουσας αρχής και τις ενδεχόμενες παρεμβάσεις, ενώ το ζητούμενο δεν είναι τα ενδιαφερόμενα μέρη να διασταυρώνουν τα ξίφη τους εις το διηνεκές, αφ’ ης στιγμής το Κλιμάκιο μπορεί οποτεδήποτε να ζητήσει, αν χρειαστεί, περαιτέρω διευκρινίσεις.
4. Άρθρο 137 (τροποποιεί το άρθρο 366 του Ν.4412/2016)
Η πρόβλεψη για υποχρεωτική έκδοση απόφασης προσωρινών μέτρων, ήτοι ακόμα και όταν ο αιτών δεν υφίσταται βλάβη από τη συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας (λόγω του ότι, για παράδειγμα, έχουν ανοιχτεί οι οικονομικές προσφορές) επιβαρύνει χωρίς λόγο με μία ακόμα γραφειοκρατική υποχρέωση τα Μέλη Αρχής εις βάρος της ποιότητας των οριστικών τους αποφάσεων. Στην πράξη, τα αιτήματα των προσφευγόντων απορρίπτονται σιωπηρά όταν η διαγωνιστική διαδικασία βρίσκεται σε στάδιο που δεν θα υποστεί βλάβη ο προσφεύγων από τη συνέχισή της σε περίπτωση αποδοχής της προσφυγής του εφόσον, σε κάθε περίπτωση, η άσκηση της προσφυγής εμποδίζει, κατά κανόνα, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, την υπογραφή της σύμβασης. Παράλληλα, δοθέντος ότι σχεδόν μία στις δύο προσφυγές απορρίπτονται (βλ. στατιστικά στοιχεία Ετήσιας Έκθεσης Πεπραγμένων της Αρχής έτους 2019), η έκδοση απόφασης προσωρινών μέτρων είναι αναγκαίο να εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Κλιμακίου το οποίο θα πρέπει να κρίνει με βάση τα στοιχεία του φακέλου προκειμένου να μην «παγώνουν» άσκοπα οι διαγωνιστικές διαδικασίες. Αν συνυπολογιστεί ότι, επί του παρόντος, η μέση χρέωση ανά Κλιμάκιο κυμαίνεται άνω των δέκα (10) προσφυγών εβδομαδιαίως, η υποχρεωτικότητα της έκδοσης απόφασης περί λήψης ή μη προσωρινών μέτρων θα επιβαρύνει άσκοπα με επιπλέον δέκα αποφάσεις την εβδομάδα το Κλιμάκιο, όταν ήδη ο αριθμός των εισερχομένων προσφυγών δοκιμάζει ήδη την εύρυθμη λειτουργία της Αρχής και την έκδοση των οριστικών αποφάσεων, ενώ δεν καθίσταται σαφές ποια είναι η βλάβη των οικονομικών φορέων ή του Δημοσίου από τη σιωπηρή απόρριψη του αιτήματος περί λήψης προσωρινών μέτρων.
5. Άρθρο 138 (τροποποιεί το άρθρο 372 του Ν.4412/2016)
Η πρόβλεψη συμμόρφωσης της ΑΕΠΠ με τις ακυρωτικές αποφάσεις των αρμόδιων διοικητικών δικαστηρίων με την έκδοση απόφασης συμμόρφωσης από το Κλιμάκιο συνιστά άλλη μια άσκοπη γραφειοκρατική επιβάρυνση των Μελών της Αρχής και δη με εικοσαήμερη προθεσμία. Δοθέντος ότι η ΑΕΠΠ αποτελεί μεν διάδικο, ωστόσο, δεν είναι η αναθέτουσα αρχή που διενεργεί τη διαγωνιστική διαδικασία, εφόσον με την ακυρωτική απόφαση έχει εξαφανιστεί από τον νομικό κόσμο η απόφαση της ΑΕΠΠ, νομική σημασία έχει πλέον η συμμόρφωση της αναθέτουσας αρχής προκειμένου η διαγωνιστική διαδικασία να εξελιχθεί με βάση το σκεπτικό και το διατακτικό της ακυρωτικής απόφασης. Μόνη εξαίρεση συνιστά η περίπτωση που, κατά το διατακτικό της δικαστικής απόφασης, αναπέμπεται η υπόθεση στην ΑΕΠΠ για να κρίνει επί της ουσίας εφόσον δεν το έχει πράξει νομίμως, όπου η συμμόρφωση της ΑΕΠΠ είναι υποχρεωτική καθώς συνίσταται στην έκδοση νέας εκτελεστής πράξης. Σε όλες τις λοιπές περιπτώσεις, θα είχε πρακτική σημασία να υπάρχει ενημέρωση σχετικά με τις ακυρωθείσες αποφάσεις της ΑΕΠΠ με τη δημοσίευση στον ιστότοπο της Αρχής και των ακυρωτικών αποφάσεων προκειμένου να ενημερώνονται τα ενδιαφερόμενα μέρη. Περαιτέρω, προκειμένου οι αποφάσεις της ΑΕΠΠ να συνάδουν με την νομολογία, ήτοι να εξασφαλιστεί εν τοις πράγμασι η αρχή της νομιμότητας και η ασφάλεια δικαίου, θα ήταν αναγκαία η πρόβλεψη της πλήρους πρόσβασης των Μελών της Αρχής στις δικαστικές αποφάσεις των δικαστηρίων επί αποφάσεων της Αρχής και η διαρκής και συστηματική ενημέρωσή τους, ως και του ειδικού επιστημονικού προσωπικού που προβλέπεται ότι επικουρεί το έργο τους, για τις νομολογιακές εξελίξεις επί των νομικών ζητημάτων που προκύπτουν στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του Ν.4412/2016, το οποίο δεν συμβαίνει επί του παρόντος.
Άρθρο 88 (ν. 4412/2016)
Παρ. 6:
Για τον περαιτέρω έλεγχο των Ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών, προτείνεται να συμπληρωθεί εδάφιο ως εξής:
«Αποκλείονται οι προσφορές που εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του σαράντα τοις εκατό (40%) από τον μέσο όρο των προσφορών που υποβλήθηκαν, με την προϋπόθεση ότι έχουν υποβληθεί περισσότερες από πέντε (5) προσφορές.».
Άρθρο 86 (ν. 4412/2016)
Παρ. 6:
Στο τέλος της περ. β να συμπληρωθεί: «εκτός εάν το έργο ή η δραστηριότητα απαλλάσσεται από την έκδοση ΑΕΠΟ, σύμφωνα με την ισχύουσα εκάστοτε περιβαλλοντική νομοθεσία.»
Αιτιολόγηση: Η προσθήκη προτείνεται για να καλυφθούν οι περιπτώσεις για τις οποίες η ισχύουσα νομοθεσία δεν απαιτεί έκδοση ΑΕΠΟ.
Παρ. 10:
Προτείνεται να καθοριστεί ως μέγιστη βαρύτητα της οικονομικής προσφοράς το ποσοστό 20%.
Αιτιολόγηση: Στη λογική της μείωσης των εκπτώσεων, της βελτίωσης της ποιότητας των μελετών και του αντικειμενικού ελέγχου των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών, η μέγιστη βαρύτητα της οικονομικής προσφοράς προτείνεται να είναι 20%, ώστε να περιοριστεί η επιρροή της στη συνολική βαθμολογία
Άρθρο 79 Α (ν. 4412/2016)
Να προστεθεί παράγραφος 5 ως εξής:
«5. Μετά το άνοιγμα των προσφορών, είναι επιτρεπτή η διόρθωση δήλωσης οικονομικού φορέα που περιλήφθηκε στο ΕΕΕΣ, οφειλόμενη σε προφανή παραδρομή ή σε πλάνη του δηλούντος, μετά από σχετική πρόσκληση της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού»
Αιτιολόγηση: Πρέπει να συμπληρωθεί για την κάλυψη περιπτώσεων που η Επιτροπή διαπιστώνει πρόδηλο σφάλμα εκ παραδρομής. Η προσθήκη της παραγράφου αυτής θα δώσει τη δυνατότητα μη αποκλεισμού οικονομικών φορέων για τυπικούς λόγους, αυξάνοντας τη συμμετοχή και τον ανταγωνισμό
Άρθρο 77 (ν. 4412/2016)
Παρ. 1 περ. ε:
Να συμπληρωθεί ότι το ποσό των απροβλέπτων δεν συμπεριλαμβάνεται στην αμοιβή για τον καθορισμό της απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας.
Αιτιολόγηση: Στον ν. 4412/2016 δεν υπάρχει σχετική διάταξη και οι υπηρεσίες των αναθετουσών αρχών ερμηνεύουν κατά το δοκούν τον τρόπο καθορισμού της απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό για απρόβλεπτες δαπάνες δεν χρησιμοποιείται εν γένει, παρά μόνον κατ’ εξαίρεση, ο καθορισμός της απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας συμπεριλαμβάνοντας στην αμοιβή και αυτό το ποσό, αλλοιώνει τις πραγματικές απαιτήσεις της σύμβασης
Άρθρο 72 (ν. 4412/2016)
Παρ. 4:
Για λόγους δημοσίου συμφέροντος, πρέπει να είναι υποχρεωτική η απαίτηση εγγύησης καλής εκτέλεσης για όλες τις συμβάσεις, χωρίς δυνατότητα εξαίρεσης για τις συμβάσεις αξίας κάτω των €30.000.
Άρθρο 50 (ν. 4412/2016)
Η γνώμη του τεχνικού συμβουλίου πρέπει να είναι σύμφωνη
Άρθρο 49 (ν. 4412/2016)
Παρ. 2 περ. δ:
Να διορθωθεί ως εξής:
«δ) Προϋπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου ή μελέτης είναι η ολοκλήρωση της κατά περίπτωση απαιτούμενης διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με την κείμενη νομοθεσία και ειδικότερα με τα προβλεπόμενα στον ν. 4024/2011 (Α’ 226) και στις εκτελεστικές του πράξεις.», επειδή δεν μπορεί να εκδοθεί περιβαλλοντική αδειοδότηση έργου πριν εκπονηθεί τουλάχιστον η προμελέτη.
Άρθρο 2 (ν. 4412/2016)
Παρ. 3, περ. 6β:
Να συμπληρωθεί ως εξής:
«β) «τεχνικές υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων …… Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: α) τη σύνταξη των τευχών δημόσιου διαγωνισμού έργου, μελέτης ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, β) τον έλεγχο και την επίβλεψη έργου ή μελέτης και γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης, και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου, στη σύνταξη μελέτης και στη σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών.»
Αιτιολόγηση: Με την προτεινόμενη προσθήκη θα καλυφθούν οι περιπτώσεις ανάθεσης παροχής υπηρεσιών συμβούλου σε ιδιώτες μηχανικούς ή άλλους επιστήμονες, για την υποβοήθηση της υπηρεσίας σε ειδικά θέματα, όταν η υπηρεσία εκπονεί η ίδια τη μελέτη ή συντάσσει τεχνικές προδιαγραφές.
Άρθρο 302 (ν. 4412/2016)
Όσες διατάξεις υπάρχουν στο Βιβλίο Ι να περάσουν και στο Βιβλίο ΙΙ και αντίστροφα
Άρθρο 258 (ν. 4412/2016)
Προοίμιο: Να διορθωθεί ως εξής: «Τροποποιούνται οι παρ. 7, 8, 9, 10 και 11 του άρθρου 258 ….»
Παρ. 9: Να διορθωθούν οι τίτλοι των Μητρώων (ΜΕΚ, ΜΕΕΠ).
Άρθρο 221Α (ν. 4412/2016)
Παρ. 1:
Να προστεθεί περίπτωση (ζ) ως εξής: «ζ) Στους διαγωνισμούς με διαδικασία προεπιλογής, η αξιολόγηση των δικαιολογητικών συμμετοχής και η ποιοτική επιλογή ολοκληρώνεται εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων από την αποσφράγιση. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι παραπάνω προθεσμίες ως έχουν, εκτός από αυτήν της περ. γ), η οποία μειώνεται στο μισό».
Άρθρο 221 (ν. 4412/2016)
Παρ. 12:
Να προβλεφθεί αμοιβή και για τους εκπροσώπους των φορέων (ΤΕΕ, ΟΤΑ, εργολήπτες) που δεν είναι εγγεγραμμένα στο ΜΗΠΥΔΗΣΥ. Εξάλλου, τα μέλη των επιτροπών διαγωνισμού που είναι υπάλληλοι των αναθετουσών αρχών, εκτελούν το έργο της επιτροπής εντός του ωραρίου εργασίας τους, που ούτως ή άλλως αμείβεται με τον μισθό τους.
Τυπικές παρατηρήσεις:
Παρ. 8 περ. α 2ο εδάφιο: «… στο μητρώο της περ. η’, είτε…» να διορθωθεί σε: «… στο μητρώο της περ. ζ’, είτε …»
Περ. β: στο τέλος της περ. ββ να διαγραφούν οι λέξεις «εγγεγραμμένους στο μητρώο της περ. ζ’»
Περ. γ: το τελευταίο εδάφιο να αντικατασταθεί ως εξής: «κατά τη διαδικασία της προηγούμενης περ. δ ε»
Παρ. 10: Στην 5η σειρά, η «περ. η της παρ. 7» να διορθωθεί σε «περ. ζ της παρ. 8»
Παρ. 11 περ. α: Να διαγραφούν οι λέξεις εντός παρενθέσεων
Άρθρο 194 (ν. 4412/2016)
Παρ. 1:
Διαφωνούμε με τη μείωση της αποζημίωσης λόγω διάλυσης σύμβασης από 10% σε 3%.
Παρ. 2:
Διαφωνούμε με την κατάργηση της αποζημίωσης 30% του υπολειπόμενου χρηματικού αντικειμένου του υπό εκπόνηση σταδίου, λόγω λύσης κατά την εκπόνηση σταδίου.
Αιτιολόγηση: Οι παραπάνω διατάξεις ισχύουν πολλές δεκαετίες, από τον ν. 716/1977 και μέχρι σήμερα. Δεν είναι δυνατόν να καταργούνται διατάξεις που προστατεύουν τον ένα συμβαλλόμενο, όταν δεν είναι υπαίτιος για τη διάλυση της σύμβασης.
Άρθρο 184 (ν. 4412/2016)
Παρ. 1:
Το έβδομο εδάφιο να συμπληρωθεί ως εξής:
«Σε περίπτωση που σημειώνεται καθυστέρηση στην εκτέλεση της σύμβασης για χρονικό διάστημα πέραν των δύο (2) ετών, από τη λήξη της συνολικής προθεσμίας, η σύμβαση διαλύεται, με την προϋπόθεση συναίνεσης και των δύο μερών, και επέρχονται οι συνέπειες της παρ. 2 του άρθρου 192….»
Αιτιολόγηση: Πρόκειται για συμβατική σχέση, επομένως για τη διάλυση της σύμβασης πρέπει να συναινεί και ο ανάδοχος.
Άρθρο 183 (ν. 4412/2016)
Να προστεθεί στο τέλος του άρθρου παράγραφος 11 ως εξής:
«11. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης και παρακολούθησης ευθύνεται έναντι του κυρίου του έργου ακόμη και για ελαφρά αμέλεια κατά την εκτέλεση των υποχρεώσεών του και υπέχει ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου, σε περίπτωση δε που αυτός είναι νομικό πρόσωπο, οι διοικούντες και υπάλληλοί του υπέχουν, κατά την εκπλήρωση των συμβατικών τους υποχρεώσεων αντίστοιχα ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου.»
Αιτιολόγηση: Οι ιδιώτες επιβλέποντες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, πρέπει να έχουν την ευθύνη του υπαλλήλου της διευθύνουσας υπηρεσίας για τα ίδια καθήκοντα
Άρθρο 124 (ν. 4412/2016)
Παρ. 1:
Να συμπληρωθεί ως εξής:
«Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου κάτω των ορίων, η αναθέτουσα αρχή μπορεί, εκτός από τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 95, να ορίσει στα έγγραφα της σύμβασης ότι οι οικονομικές προσφορές συντάσσονται και υποβάλλονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 125 και 126.»
Αιτιολόγηση: Έχει διαγραφεί η αναφορά στο άρθρο 125, το οποίο ωστόσο δεν καταργείται
Άρθρο 120 (ν. 4412/2016)
Παρ. 3 περ. α:
Να συμπληρωθεί ότι αφορά και στις συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών & λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.
Αιτιολόγηση: Το άρθρο αυτό ορίζει τον χρόνο έναρξης διαδικασίας σύναψης σύμβασης μόνο για έργα και υπηρεσίες. Απαιτείται διευκρίνιση ότι αφορά και τις συμβάσεις μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών
Άρθρο 119 (ν. 4412/2016)
Παράγραφοι 2 & 3:
Διαφωνούμε με την αύξηση των ορίων.
Αιτιολόγηση: Πρόκειται για εξαιρετικές διαδικασίες, συνεπώς πρέπει να είναι όσο το δυνατόν περιορισμένου εύρους εφαρμογής
Άρθρο 118 Α
Να γίνει σαφές ότι αφορά ΜΟΝΟ προμήθειες και υπηρεσίες
Άρθρο 118 (ν. 4412/2016)
Παρ. 1:
Να προστεθεί ότι το όριο αναπροσαρμόζεται με απόφαση Υπουργού (είτε με τον συντελεστή τκ).
Αιτιολόγηση: Υπάρχει αντίστοιχη διάταξη στο άρθρο 328 του Βιβλίου ΙΙ για τις απευθείας αναθέσεις
Άρθρο 106 (ν. 4412/2016)
Προοίμιο άρθρου: Να συμπληρωθεί ότι τροποποιείται και η παρ. 2
Αρθρο 105 (ν. 4412/2016)
Παρ. 3:
Ορίζεται πότε επέρχονται τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης για τις συμβάσεις άνω των ορίων του άρθρου 118 και των €60.000 για τις συμβάσεις τεχνικής βοήθειας. Δεν αναφέρεται τι γίνεται με τις συμβάσεις κάτω των ορίων του άρθρου 118 και των €60.000 για συμβάσεις τεχνικής βοήθειας.
Παρ. 7:
Να συμπληρωθεί ως εξής: « …..κηρύσσεται έκπτωτος, με απόφαση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας ή του εξουσιοδοτημένου οργάνου για την υπογραφή της Σύμβασης, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας Αρχής, μετά την οριστικοποίηση της έκπτωσης, η εγγύηση συμμετοχής …»
Αιτιολόγηση: Οι προσθήκες προτείνονται για να μην υπάρχουν κενά στη διάταξη που απαιτούν διευκρινίσεις και ερμηνείες.
Άρθρο 104 (ν. 4412/2016)
Παρ. 1 περ. α:
Να συμπληρωθεί ως εξής:
«α) κατά την υποβολή της αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος ή της προσφοράς, με την υποβολή του ΕΕΕΣ, χωρίς να απαιτείται τη προσκόμιση των δικαιολογητικών του άρθρου 80.»
Αιτιολόγηση: Η προσθήκη προτείνεται για τη σαφέστερη διατύπωση της διάταξης.
Άρθρο 97 (ν. 4412/2016)
Παρ. 3:
Η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου να είναι «σύμφωνη» όχι απλή.
Αιτιολόγηση: Για την τεκμηρίωση της ωφέλειας του δημοσίου συμφέροντος από τη συνέχιση της διαδικασίας, απαιτείται και σύμφωνη γνώμη οργάνου «ξένου» προς την υπηρεσία, στην οποία πιθανόν οφείλονται οι καθυστερήσεις και παρατάσεις
Άρθρο 88 (ν. 4412/2016)
Παρ. 6:
Προτείνεται να συμπληρωθεί ως εξής:
«6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο των προσφορών που υποβλήθηκαν, αφαιρουμένων των ακραίων προσφορών (μέγιστης και ελάχιστης). Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ……»
Στην ίδια παράγραφο να συμπληρωθεί εδάφιο ως εξής:
«Αποκλείονται οι προσφορές που εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του σαράντα τοις εκατό (40%) από τον μέσο όρο των προσφορών που υποβλήθηκαν, με την προϋπόθεση ότι έχουν υποβληθεί περισσότερες από πέντε (5) προσφορές.».
Αιτιολόγηση: Οι παραπάνω προσθήκες προτείνονται για τον περαιτέρω έλεγχο των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών.
Παράγραφος 4:
Να προστεθεί η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 313 του Βιβλίου ΙΙ περί απόδειξης ότι η κρατική ενίσχυση είναι σύμφωνη με την Εσωτερική Αγορά
Άρθρο 86 (ν. 4412/2016)
Παρ. 6:
Στο τέλος της περ. β να συμπληρωθεί: «εκτός εάν το έργο ή η δραστηριότητα απαλλάσσεται από την έκδοση ΑΕΠΟ, σύμφωνα με την ισχύουσα εκάστοτε περιβαλλοντική νομοθεσία.»
Αιτιολόγηση: Η προσθήκη προτείνεται για να καλυφθούν οι περιπτώσεις για τις οποίες η ισχύουσα νομοθεσία δεν απαιτεί έκδοση ΑΕΠΟ.
Παρ. 10:
Προτείνεται να καθοριστεί ως μέγιστη βαρύτητα της οικονομικής προσφοράς το ποσοστό 20%.
Αιτιολόγηση: Στη λογική της μείωσης των εκπτώσεων, της βελτίωσης της ποιότητας των μελετών και του αντικειμενικού ελέγχου των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών, η μέγιστη βαρύτητα της οικονομικής προσφοράς προτείνεται να είναι 20%, ώστε να περιοριστεί η επιρροή της στη συνολική βαθμολογία.
Άρθρο 79Α
Να προστεθεί παράγραφος 5 ως εξής:
«5. Μετά το άνοιγμα των προσφορών, είναι επιτρεπτή η διόρθωση δήλωσης οικονομικού φορέα που περιλήφθηκε στο ΕΕΕΣ, οφειλόμενη σε προφανή παραδρομή ή σε πλάνη του δηλούντος, μετά από σχετική πρόσκληση της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού»
Αιτιολόγηση: Πρέπει να συμπληρωθεί για την κάλυψη περιπτώσεων που η Επιτροπή διαπιστώνει πρόδηλο σφάλμα εκ παραδρομής. Η προσθήκη της παραγράφου αυτής θα δώσει τη δυνατότητα μη αποκλεισμού οικονομικών φορέων για τυπικούς λόγους, αυξάνοντας τη συμμετοχή και τον ανταγωνισμό
Άρθρο 79
Παρ.8: Δεν υπάρχει υποπερ. ββ στην παρ. 2 του άρθρου 73
Άρθρο 77
Παρ. 1 περ. ε:
Να συμπληρωθεί ότι το ποσό των απροβλέπτων δεν συμπεριλαμβάνεται στην αμοιβή για τον καθορισμό της απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας.
Αιτιολόγηση: Στον ν. 4412/2016 δεν υπάρχει σχετική διάταξη και οι υπηρεσίες των αναθετουσών αρχών ερμηνεύουν κατά το δοκούν τον τρόπο καθορισμού της απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό για απρόβλεπτες δαπάνες δεν χρησιμοποιείται εν γένει, παρά μόνον κατ’ εξαίρεση, ο καθορισμός της απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας συμπεριλαμβάνοντας στην αμοιβή και αυτό το ποσό, αλλοιώνει τις πραγματικές απαιτήσεις της σύμβασης.
Παρ. 3:
Η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου να είναι «σύμφωνη» όχι απλή.
Αιτιολόγηση: Πρόκειται για σοβαρό ζήτημα (πρόσθετες απαιτήσεις κριτηρίων επιλογής), συνεπώς η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου είναι κρίσιμη για την προστασία της διαφάνειας και της ισότιμης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων
Άρθρο 76
Παρ. 3:
Η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου να είναι «σύμφωνη» όχι απλή.
Αιτιολόγηση: Πρόκειται για σοβαρά ζητήματα (καθορισμός πρόσθετων απαιτήσεων οικονομικής, χρηματοοικονομικής επάρκειας, τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας), συνεπώς η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου είναι κρίσιμη για την προστασία της διαφάνειας και της ισότιμης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων
Άρθρο 72
Παρ. 1:
Να καταργηθεί η απαίτηση υπεύθυνης δήλωσης για τις εγγυητικές επιστολές που εκδίδονται ηλεκτρονικά.
Αιτιολόγηση: Δεν είναι σαφής η σκοπιμότητα της υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης.
Παρ. 4:
Να είναι υποχρεωτική η απαίτηση εγγύησης καλής εκτέλεσης για όλες τις συμβάσεις, χωρίς δυνατότητα εξαίρεσης για τις συμβάσεις αξίας κάτω των €30.000.
Αιτιολόγηση: Η πρόταση αυτή είναι σύμφωνη με την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
Παρ. 7:
Να διατηρηθεί η δυνατότητα συμψηφισμού μέρους της εγγυητικής προκαταβολής με την εγγύηση καλής εκτέλεσης.
Παρ. 13:
Να συμπληρωθούν και στο Βιβλίο Ι (άρθρο 72) οι κυρώσεις (μηνυτήρια αναφορά) που αναφέρονται στο Βιβλίο ΙΙ (άρθρο 302) σε περίπτωση κατάθεσης πλαστής εγγυητικής επιστολής.
Αιτιολόγηση: Η πρόταση αυτή είναι σύμφωνη με την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
Παρ. 14 περ. α:
Να αντικατασταθούν οι λέξεις «στις εγκεκριμένες από την υπηρεσία επιμετρήσεις» με τις λέξεις «στους εγκεκριμένους από την υπηρεσία λογαριασμούς».
Αιτιολόγηση: Απαιτείται, λόγω των αλλαγών που προτείνονται στα άρθρα της εκτέλεσης της σύμβασης (κατάργηση εγκεκριμένων επιμετρήσεων).
Παρ. 14 περ. β:
Η μείωση της εγγυητικής επιστολής σε ποσοστό 20% δεν μπορεί να προσδιορίζεται με βάση την προσωρινή παραλαβή του έργου. Πιθανόν θα μπορούσε να συνδυαστεί με τη βεβαίωση περαίωσης του έργου.
Αιτιολόγηση: Απαιτείται, λόγω των αλλαγών που προτείνονται στα άρθρα της εκτέλεσης της σύμβασης (κατάργηση προσωρινής παραλαβής).
Άρθρο 20 και άρθρο 152
Ο Σύνδεσμος Ημερήσιων Περιφερειακών Εφημερίδων απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι η δημοσίευση προκηρύξεων, διακηρύξεων, συνιστά σπάταλη δαπάνη. Αντιθέτως υπεραμύνεται της διατήρησης επ’ αόριστον των δημοσιεύσεων, πρωτίστως για λόγους διαφάνειας αλλά και στήριξης των περιφερειακών εφημερίδων.
Επικαλείται το ευρωπαϊκό υπόδειγμα (1), όπου η υποχρέωση αυτή ικανοποιείται απρόσκοπτα, διαρκώς επικαιροποιούμενη με βάση τα νέα δεδομένα.
Ο υποτιθέμενος αναπροσανατολισμός της ενημέρωσης στα ηλεκτρονικά εργαλεία το Γ.Ε.ΜΗ και τη διαδικτυακή πύλη του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) καθώς και στο ηλεκτρονικό αποθετήριο του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), δεν είναι δυνατόν να υποκαταστήσει τις εφημερίδες.
Επισημαίνεται ότι τα Μητρώα δεν είναι εφημερίδες, δεν είναι Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Όποιο δικαίωμα στη δημοσιότητα αφαιρείται από τις εφημερίδες οδηγείται στην επιλεκτική πληροφόρηση, στην πράξη περιορίζεται η διαφάνεια με την περιστολή του δικαιώματος της τοπικής κοινωνίας να γνωρίζει.
Πρόταση τροποποίησης του ν. 4412/2016. Διατήρηση επ’ αόριστον των δημοσιεύσεων στον περιφερειακό τύπο
1. Η περίπτωση 35 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 και η παράγραφος 12 του άρθρου 379 του Ν. 4412/2016 καταργούνται.
2. Στο δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης 68 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 του Ν. 4412/2016 αντικαθίσταται η φράση «καταργείται με την επιφύλαξη της παραγράφου 12 του άρθρου 379 του παρόντος νόμου» με την φράση «διατηρείται σε ισχύ».
3. Στο τρίτο εδάφιο των περιπτώσεων 31 και 59 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 του Ν. 4412/2016 αντικαθίσταται η φράση «καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 379» με την φράση «διατηρείται εν ισχύ»
4. Στο τρίτο εδάφιο της περίπτωσης 40 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 του Ν. 4412/2016 αντικαθίσταται η φράση «καταργείται με την επιφύλαξη της παραγράφου 12 του άρθρου 379» με την φράση «διατηρείται εν ισχύ»
5. Στο τρίτο εδάφιο της περίπτωσης 82 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 του Ν. 4412/2016 αντικαθίσταται η φράση «καταργείται με την επιφύλαξη της παραγράφου 12 του άρθρου 379 του παρόντος νόμου» με την φράση «διατηρείται εν ισχύ»
6. Η ισχύς των ως άνω διατάξεων άρχεται από την δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 20 ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ
«ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Στην παρ.1 του άρθρου 66 του Ν4412/16, μετά το πρώτο εδάφιο προστίθενται δυο ακόμη εδάφια ως εξής:
Οι προκηρύξεις, διακηρύξεις και αποφάσεις αυτές δημοσιεύονται υποχρεωτικά στον περιφερειακό και τοπικό τύπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν3548/07 ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Η δαπάνη των δημοσιεύσεων αυτών βαρύνει την Αναθέτουσα Αρχή ή τον Αναθέτοντα Φορέα».
(1) Στη Γαλλία: Legal and judicial announcements: updated guidelines in October 2020 http://traduction.culture.gouv.fr/url/Result.aspx? to=en&url=https://www.culture.gouv.fr/Sites-thematiques/Presse/Aides-a- la-Presse/Annonces-judiciaires-et-legales-lignes-directrices-2020
ΘΕΜΑ: Προτάσεις και απόψεις της ΠΕΔ Κρήτης για το ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός, απλοποίηση και αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των Δημοσίων Συμβάσεων».
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιδιώκεται η αναμόρφωση του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις, του Ν.4412/2016, το οποίο παρουσιάζει πλήθος προβλημάτων που έχουν ήδη επισημανθεί από τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς.
Εν γένει οι διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων χαρακτηρίζονται από αναποτελεσματικότητα, μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις, με μακροχρόνιες δικαστικές και προδικαστικές διαδικασίες.
Ιδιαίτερα στην σημερινή οικονομική συγκυρία, υφίσταται ανάγκη για αύξηση της αποτελεσματικότητας προκειμένου οι σχετικές διαδικασίες να επιταχυνθούν με όρους πλήρους διαφάνειας. Επιπρόσθετα, η αύξηση της αποτελεσματικότητας θα συμβάλει τα μέγιστα στην ταχύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση των ενωσιακών κονδυλίων, ιδίως ενόψει της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027.
Προκειμένου να συμβάλλουμε, μέσω της διαβούλευσης, στην επιτάχυνση και αποτελεσματικότητα των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, στα πλαίσια των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ, παραθέτουμε τις απόψεις μας στα παρακάτω κρίσιμα ζητήματα.
-Η προσθήκη νέων διαδικασιών πέρα από αυτές που προβλέπονται από την Οδηγία της ΕΕ δεν προσθέτει διαφάνεια αλλά απλά επιβαρύνει το χρονοδιάγραμμα των έργων:
1. Με το άρθρο 21 προστίθεται παρ.4 στο άρθρο 70 του Ν.4412/2016, με την οποία εισάγεται υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής για έργα εκτιμώμενης αξίας άνω του 1.000.000 ευρώ να αναρτούν τη μελέτη κατασκευής του έργου τουλάχιστον δύο μήνες πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού. Η τροποποίηση αυτή δημιουργεί μια επιπρόσθετη χρονική καθυστέρηση τουλάχιστον δύο μηνών, χωρίς να προβλέπεται από το άρθρο 55 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, επιβραδύνοντας τον ήδη επιβαρυμένο χρόνο διενέργειας των διαγωνισμών. Επιπλέον, δεν υπάρχει κανένα όφελος στη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων καθώς στο υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο έχουν προβλεφθεί επαρκείς προθεσμίες που κατοχυρώνουν τη δημοσιότητα και διαφάνεια (άρθρο 61 επ.) και επιπλέον υπάρχει η διαδικασία διαβούλευσης (άρθρο 68) προ της καταληκτικής ημερομηνίας κατάθεσης προσφορών.
-Η ενίσχυση των αποκεντρωμένων αναθετουσών αρχών αποτελεί προϋπόθεση για την επιτάχυνση των έργων και δεν είναι επιτρεπτή η υπονόμευση της αυτοτέλειας τους:
2. Κοινή διαπίστωση όλων των εμπλεκομένων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων είναι η ανάγκη αποκέντρωσης και ενίσχυσης των αναθετουσών αρχών όσον αφορά τους Δήμους και Περιφέρειες, προκειμένου να επισπευσθούν οι διαδικασίες, σύμφωνα με τις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες. Αντί αυτού με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, προβλέπονται διατάξεις που δημιουργούν πρόσθετες χρονικές καθυστερήσεις, όπως αυτές στα άρθρα 25 και 26. Συγκεκριμένα, με την παρ.3 του άρθρου 76 εισάγεται υποχρέωση των αναθετουσών αρχών να ζητούν γνωμοδότηση του τεχνικού συμβουλίου της ΓΓΔΥ, με προθεσμία όχι μικρότερη των 60 ημερών, προκειμένου να συμπεριλάβουν απαιτήσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικήςεπάρκειας, καθώς και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, πέραν των προβλεπόμενων στο π.δ.71/2019. Αντίστοιχα και στην παρ.3 του άρθρου 77, εισάγεται ανάλογη ρύθμιση με μόνη διαφοροποίηση της προθεσμίας που ορίζεται σε 60 εργάσιμες ημέρες. Με τις ρυθμίσεις αυτές καταργείται η αυτοτέλεια των αναθετουσών αρχών και δη της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, στερώντας αφενός τη δυνατότητα που παρέχονται από τις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ για καθορισμό των κριτηρίων επιλογής και αφετέρου δημιουργούνται πρόσθετες καθυστερήσεις των διαγωνιστικών διαδικασιών, τουλάχιστον 3 μηνών και παραπάνω. Εξάλλου, υφίσταται η δυνατότητα προσφυγής κατά διακηρύξεων από τους οικονομικούς φορείς που θεωρούν ότι παραβιάζεται το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο και δεν υπάρχει κανένας λόγος συσσώρευσης πάρα πολλών υποθέσεων στο τεχνικό συμβούλιο της ΓΓΔΥ, που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις.
-Οι υφιστάμενοι μηχανισμοί προσυμβατικού ελέγχου χρήζουν απλοποίησης για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα τους και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ανάθεσης
3. Με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου και προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, πρέπει να υπάρχει ρητή πρόβλεψη και να γίνουν οι αναγκαίες τροποποιήσεις όσο αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών και δη της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Ο έλεγχος νομιμότητας της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, από την απόφαση έγκρισης των Τευχών Δημοπράτησης έως και την απόφαση κατακύρωσης, ασκείται πολλαπλώς από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, το Ελεγκτικό Συνέδριο, την ΑΕΠΠ, τα αρμόδια Διοικητικά Δικαστήρια. Προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και χωρίς τον κίνδυνο αντίθετων αποφάσεων, προτείνεται η τροποποίηση των διατάξεων, έτσι ώστε να απλοποιηθεί και να καταστεί σαφής και αποτελεσματικός ο έλεγχος νομιμότητας των οργάνων της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης για τα θέματα που αφορούν τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
-Η αναμόρφωση του συστήματος δικαστικής προστασίας με δημιουργία ειδικού τμήματος ταχείας και οριστικής απόδοσης δικαιοσύνης αποτελεί το απαραίτητο βήμα για την αντιμετώπιση των ενστάσεων:
4. Το σύστημα έννομης προστασίας νοσεί και προκαλεί μεγάλες και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Χρειάζεται άμεση επανεξέταση ενώ οι προτεινόμενες «αλλαγές» δεν επιλύουν το πρόβλημα.
Ειδικότερα:
– παρόλο που η ενωσιακή νομοθεσία απαιτεί ταχεία δικαστική επίλυση των διαφορών, που αναφύονται στο στάδιο πριν από την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, η Ελλάδα με τον ν.4412/16 αποφάσισε τη θέσπιση διοικητικής επίλυσης ενώπιον της ΑΕΠΠ (την οποία ίδρυσε ο ν.4412/16) η οποία προηγείται υποχρεωτικά της δικαστικής και στη συνέχεια προσωρινής δικαστικής προστασίας (Αίτηση αναστολής) και ακολούθως οριστικής (Αίτηση ακύρωσης).
– η διαδικασία άσκησης/εξέτασης της προσφυγής ενώπιον της ΑΕΠΠ και η έκδοση απόφασης απαιτεί τουλάχιστον 3-4 μήνες.
– η απόφαση της ΑΕΠΠ, αν και στο νόμο ορίζεται ότι είναι δεσμευτική για την Αναθέτουσα Αρχή, στην πράξη είναι αναποτελεσματική, αφού αν ασκηθεί Αίτηση αναστολής κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του δικαστηρίου, υποχρεωτικά η Αρχή αναμένει τον προσδιορισμό, την εκδίκαση και την έκδοση της σχετικής Απόφασης, η οποία μπορεί να αναστείλει την απόφαση της ΑΕΠΠ, δηλαδή αναμένει μια διαδικασία, που συνήθως υπερβαίνει τους 6 μήνες (επί πλέον των παραπάνω 3-4 της ΑΕΠΠ). Επί πλέον, η αναποτελεσματική απόφαση της ΑΕΠΠ απλώς περιπλέκει και καθυστερεί τη δικαστική διαδικασία, αφού τα δικαστήρια πρέπει να αποφανθούν όχι μόνο για την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής αλλά και γι’ αυτήν της ΑΕΠΠ… τέλος η παραπάνω διαδικασία είναι και εξαιρετικά δαπανηρή αφού προβλέπεται παράβολο για την άσκηση της προσφυγής σε ποσοστό 0,50% του προϋπολογισμού της σύμβασης.
– όμως ούτε η έκδοση απόφασης επί της Αίτησης αναστολής από το δικαστήριο επιτρέπει στην Αναθέτουσα Αρχή να προχωρήσει, αφού αν ασκηθεί Αίτηση ακύρωσης, η παραπάνω είναι υποχρεωμένη να αναμένει τον προσδιορισμό, την εκδίκαση και της έκδοση απόφασης επ’ αυτής, διαδικασία που μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ το ένα έτος (επί πλέον των χρόνων που προαναφέρθηκαν…)
– η παραπάνω διαδικασία μπορεί να επαναλαμβάνεται σε πολλά στάδια ενός διαγωνισμού αλλά και να ασκείται από ποικίλους διαδίκους (υποψήφιους, Αναθέτουσα Αρχή) με αποτέλεσμα να είναι προφανώς ατέρμων….
Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι η θέσπιση μιας δικαστικής διαδικασίας, σε ειδικό τμήμα δικαστηρίου, που σε χρόνο όχι μεγαλύτερο των δύο μηνών θα αποφαινόταν οριστικά σε ένα μόνο στάδιο για την επίλυση της διαφοράς με ταυτόχρονη κατάργηση της προσφυγής κατά της ΑΕΠΠ, αποτελεί την μοναδική και ενδεδειγμένη λύση για την επιτάχυνση των διαδικασιών και την ασφάλεια δικαίου.
Είναι προφανές ότι στην εποχή μας η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να ενισχυθεί με αρμοδιότητες και πόρους για να αντιμετωπίσει τις αναπτυξιακές και κοινωνικές προκλήσεις που προκύπτουν.
Στο πλαίσιο αυτό ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις είναι αναγκαίο να κινηθεί με βάση τις σύγχρονες προσεγγίσεις για την προώθηση της τοπιοκεντρικής ανάπτυξης με ενίσχυση της αυτοτέλειας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να μην διαπνέεται από αντιλήψεις επιστροφής σε καθεστώς κηδεμονίας της από το κέντρο.
Για την
Περιφερειακή Ένωση Δήμων
Κρήτης
Ο Πρόεδρος Ο Γραμματέας
Γιάννης Κουράκης Γιάννης Μαλανδράκης
Άρθρο 70
Παρ. 4:
Προτείνεται η ανάρτηση της μελέτης για έργα προϋπολογισμού από €1.000.000 ως το όριο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 (€5.350.000 σήμερα), η μελέτη να αναρτάται τουλάχιστον 1 μήνα πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού και για έργα άνω του ορίου να αναρτάται τουλάχιστον 2 μήνες πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού.
Αιτιολόγηση: Η πρόταση γίνεται για μείωση των καθυστερήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης.
Άρθρο 50
Παρ. 1:
Η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου να είναι «σύμφωνη».
Αιτιολόγηση: Πρόκειται για σημαντική διάταξη, και η γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου είναι κρίσιμη.
Άρθρο 49
Παρ. 2 περ. δ:
Να διαγραφούν οι λέξεις «ή μελέτης», όπως έχουν διαγραφεί και από τον νόμο, με την παρ. 13 του άρθρου 22 του ν. 4441/2016 (227 Α), δηλαδή η περ. δ της παρ. 2 να γίνει:
«δ) Προϋπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου ή μελέτης είναι η ολοκλήρωση της κατά περίπτωση απαιτούμενης διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με την κείμενη νομοθεσία και ειδικότερα με τα προβλεπόμενα στον ν. 4024/2011 (Α’ 226) και στις εκτελεστικές του πράξεις.»
Αιτιολόγηση: Δεν μπορεί να υπάρχει περιβαλλοντική αδειοδότηση έργου πριν εκπονηθεί τουλάχιστον η προμελέτη.
Άρθρο 46
Παρ. 2:
Προτείνεται να αυξηθεί το όριο προϋπολογισμού μελετών, άνω του οποίου μπορεί να απαιτείται υποχρεωτικά προκαταρκτική διαβούλευση, σε €2.500.000.
Άρθρο 45
α.Παρ. 7: Το περιεχόμενο του υποφακέλου του σταδίου εκτέλεσης της σύμβασης (Γ) πρέπει να προσαρμοστεί στις τροποποιήσεις των άρθρων εκτέλεσης της σύμβασης (παραλαβή αφανών εργασιών, πιστοποιήσεις κ.λπ.)
β.Παρ. 8: Αντίστοιχα με την παραπάνω παρατήρηση και για τις συμβάσεις μελετών και τεχνικών υπηρεσιών.